13. BHP przy pozyskiwaniu drewna

13.
BHP przy pozyskiwaniu drewna
W okresie 01.03 – 10.04.2004r. przeprowadzono kontrole Zakładów Usług Leśnych
działających w obrębie trzech Nadleśnictw (Stąporków, Ruda Maleniecka i Włoszczowa). Kontrolą
objęto 12 zakładów zatrudniających ogółem 82 pracowników. Kontrolowane zakłady zatrudniały
ogółem 82 pracowników, z którymi pracodawcy zawarli w przeważającej większości umowy o
pracę na czas określony (ok. 70% – z pozostałymi pracownikami zawarto umowy o pracę na czas
nieokreślony) oraz 5 podwykonawców (jednoosobowe podmioty gospodarcze).
W 8 kontrolowanych zakładach (zatrudnienie od 1 – 5 pracowników) pracodawcy
wykonywali pracę osobiście, wspólnie z zatrudnionymi pracownikami.
Stwierdzono, że w kontrolowanych ZUL tylko w jednym przypadku (8% kontrolowanych)
nie prowadzona była ewidencja czasu – pracodawca prowadził listy obecności, co dotyczyło 2
pracowników (niespełna 2,5% ogółem zatrudnionych pracowników).
Przestrzegany jest pięciodniowy tydzień pracy i wymiar czasu pracy nie przekraczający
8 godzin dziennie, co dotyczy wszystkich kontrolowanych zakładów.
Jak stwierdzono w trakcie kontroli, pracownicy pracujący pilarkami spalinowymi stosują
przerywany cykl pracy, polegający na tym, że praca z użyciem pilarki wykonywana jest
naprzemiennie z innymi czynnościami (korowanie pni siekierą, układanie drewna stosowego), co
powoduje, że czas efektywnej pracy pilarką nie przekracza 3 – 4 godzin na zmianę roboczą.
W czasie prowadzonych kontroli stwierdzono, że 9 pracowników (11%) nie zostało poddanych
przez pracodawców instruktażowi ogólnemu w zakresie bhp, a 8 pracowników (10%) było
dopuszczanych do pracy bez przeprowadzenia instruktażu stanowiskowego
w zakresie bhp – dotyczyło to 5 zakładów o zatrudnieniu od 1 – 5 pracowników
(41,7% kontrolowanych zakładów).
Stwierdzono, że w 2 ZUL (17% kontrolowanych) – 3 pracowników nie zostało poddanych
szkoleniu wstępnemu podstawowemu w zakresie bhp, co stanowi nieco ponad 3,6% ogółem
zatrudnionych pracowników.
Kontrola ujawniła, że 5 pracodawców nie posiadało przeszkolenia podstawowego
w zakresie bhp dla pracodawców, co stanowi 41,7% kontrolowanych.
W czasie prowadzonych kontroli stwierdzono, że 1 pracodawca zatrudniał 1 pracownika bez
wstępnych badań profilaktycznych, a w 2 ZUL-ach pracodawcy dopuszczali 2 pracowników
(pilarzy) do wykonywania pracy z użyciem pilarki mechanicznej, bez aktualnych specjalistycznych
badań okresowych, określających brak przeciwwskazań do pracy w kontakcie z urządzeniami
wywołującymi drgania mechaniczne.
Kontrole wykazały, że pracownicy wykonujący pracę w zakresie ścinki
i obalania drzew posiadają wymagane uprawnienia kwalifikacyjne na pilarki spalinowe.
Pracodawcy wykonujący pracę pilarkami także posiadają wymagane uprawnienia kwalifikacyjne.
Stwierdzono, że w 4 ZUL (33% kontrolowanych) nie dokonano udokumentowanej oceny ryzyka
zawodowego związanego z wykonywaną pracą, co dotyczyło ok. 10% zatrudnionych. Pięciu
pracodawców (42% kontrolowanych) nie poinformowało pracowników o ryzyku zawodowym
związanym z wykonywaną pracą, co dotyczyło ok. 12% zatrudnionych.
Kontrole wykazały, że w 5 ZUL (42% kontrolowanych) ok. 8,5% zatrudnionych nie posiadało
odpowiednich środków ochrony indywidualnej (spodni z wkładką przeciwprzecięciową, ochrona
twarzy, ochronników słuchu), bez których ze względu na występujące zagrożenia wypadkowe nie
powinni przystąpić do wykonywania prac z zakresu pozyskania drewna.
6 pracodawców (50% kontrolowanych) nie określiło rodzajów odzieży i obuwia roboczego oraz
środków ochrony indywidualnej, niezbędnych do stosowania na określonych stanowiskach pracy, co
dotyczyło 14 pracowników (ok. 17% zatrudnionych ogółem).
W 2 przypadkach (17% kontrolowanych) nie wydawano pracownikom posiłków profilaktycznych w
okresie zimowym, wypłacając pracownikom z tego tytułu ekwiwalent pieniężny.
Podczas 3 kontroli (25% kontrolowanych ZUL) stwierdzono niewłaściwe składowanie drewna
dłużycowego (brak legarów, różnica w długościach składowanych kłód na jednej mygle
przekraczała dopuszczalne 4mb).
W jednym przypadku stwierdzono brak legarów w miejscu składowania drewna stosowego.
Pośród podwykonawców stwierdzono używanie do prac zrywkowych ciągników rolniczych bez
kabiny bądź ramy ochronnej. Ponadto pracownicy ci nie posiadali w trakcie wykonywanej pracy
hełmów ochronnych. Jeden z podwykonawców dokonujący zrywki konnej kopalniaka, nie posiadał
hełmu ochronnego.
Do głównych przyczyn stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie bhp w kontrolowanych
Zakładach Usług Leśnych należy zaliczyć:
− brak właściwej kontroli i nadzoru nad prowadzonymi pracami ze strony Służby Leśnej i nie
korzystanie z uprawnień pozwalających na wstrzymanie prowadzonych prac w sytuacji
bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia, czy też możliwości zerwania umowy z ZUL za
rażące nie przestrzeganie przepisów i zasad bhp.
− bardzo niskie stawki dla poszczególnych prac leśnych, co powoduje, że pracodawcy pracując na
granicy opłacalności i nie mając wystarczających środków finansowych, czynią oszczędności
przede wszystkim na wyposażeniu pracowników, posiłkach profilaktycznych, środkach higieny
osobistej itp.
− brak fachowego przygotowania pracodawców do prowadzonej działalności – na 12
kontrolowanych ZUL, 2 pracodawców posiada wykształcenie wyższe leśne, a pozostali
pracodawcy są bądź dawnymi robotnikami leśnymi, bądź są ludźmi przypadkowymi, nie
związanymi w przeszłości z pracą w leśnictwie.
W wyniku przeprowadzonych kontroli wydano:

61 decyzji nakazowych, w tym 5 decyzji wstrzymania prac i dwie decyzje skierowania
do innych prac 2 pracowników.

33 wnioski zawarte w wystąpieniach,

nałożono 8 mandatów karnych kredytowanych za popełnienie 20 wykroczeń, na kwotę
2.700,- zł.
Na dzień 31.10.2004r.. pracodawcy zrealizowali decyzje nakazowe w 98,36% (na 61 decyzji
wydanych zrealizowano 60 – na 1 decyzję brak odpowiedzi), a wnioski zawarte
w wystąpieniach w 64,1%.