więcej - Powiat Wyszkowski

Kapliczka powstańców 1863 r. Grób dowódcy zgrupowania Karola Frycze.
W Porębie znajduje się grobowiec inż. Karola Frycze, dowódcy 1 Pułku Pułtuskiego, ciężko
rannego w bitwie pod Łączką 23 maja 1863r. Przeniesiony z pola bitwy do Poręby umiera 24
maja, gdzie zostaje pochowany. Grobowiec w formie kaplicy wystawiła matka płk. Karola
Frycze.
Karol Frycze (inżynier, uczestniczył w budowie kolei Watszawsko-Petersburskiej) objął
dowództwo nad powstańcami po tragicznej bitwie pod Kietlanką 13 maja 1863 i śmierci
dowódcy Ignacego Mystkowskiego. Wcześniej w oddziale Mystkowskiego dowodził piechotą
kosynierów. Po odwrocie powstańcy rozbili obóz pod Łączką (gmina Długosiodło) na
Uroczysku Bykowce. Wśród niedostępnych bagien, miejsce to dawało bezpieczne
schronienie, aby spokojnie odtworzyć silny oddział. Dowódcą kawalerii był Bronisław
Deskur dawny dziedzic z Niegowa.
Z Porębą związane są jeszcze daty:
16 maja 1863r. doszło do potyczki 4 Szwadronu Strzelców Konnych z Jazdą Carską.
Zdarzenie to upamiętnia drewniany krzyż przy drodze do Udrzyna.
12 listopada 1863r. odbyła się bitwa oddziałów Walentego Lasockiego i Józefa Zduńczyka (w
której objął dowództwo oddziału po Lasockim) z wojskiem rosyjskim (data ta znajduje się na
drzwiach grobowca-kaplicy). Była to ostatnia poważniejsza bitwa na tym terenie. Zakończyła
się ona sukcesem Polaków, ale zmęczony i wykrwawiony oddział wycofał się ostatecznie za
Bug. Wobec nadciągającej zimy ludzie zostali rozesłani po kwaterach z zamiarem podjęcia
walki na wiosnę. W roku 1864 walki nie zostały już wznowione na taką skalę, po lasach tłuką
się jeszcze niedobitki, niezdolne skutecznie przeciwstawić się znacznie wzmocnionym
wojskom rosyjskim.