Zastosowanie metody ABC w przedsiębiorstwie.

Gospodarka Materiałowa i Logistyka nr 5/2014
ZASTOSOWANIE METODY ABC W PRZEDSIĘBIORSTWIE
APPLICATION OF THE ABC (ACTIVITY BASED COSTING) METHOD IN A
COMPANY
Bartosz KOZICKI
Wojskowa Akademia Techniczna
Instytut Logistyki
Artykuł przedstawia zastosowanie metody ABC w przedsiębiorstwie oraz obrazuje zalety jej użycia.
The article presents the application of the ABC method in a company. What is more, it also highlights the
advantages of its usage.
Słowa kluczowe: Metoda ABC, koszty, zarządzanie.
Key words: Activity Based Costing, costs, management.
WSTĘP
Przedsiębiorstwa funkcjonujące na rynku dążą do optymalnego wykorzystania
posiadanych sił i środków w celu osiągnięcia założonych celów – uzyskania
odpowiednich przychodów. Aby założony cel był osiągnięty należy racjonalnie
gospodarować kosztami.
Dane dotyczące kosztów logistycznych nie istnieją w formie gotowej w rachunkowości.
Są one najczęściej ukryte w kosztach pośrednich, dlatego trzeba przyjąć sposób
wyodrębniania tych kosztów.
Metoda ABC jest sposobem na badanie kosztów właściwych dla poszczególnych
produktów, klientów, dostawców i czynności logistycznych. Niektórzy nazywają ją
koncepcją rachunku kosztów pełnych na bazie elementarnych procesów. (Radziejewska,
2000)
Aby właściwe posługiwać się metodą ABC należy w pierwszej kolejności
zagłębić się w pojęcia związane z kosztami i ich zapisem oraz odczytem w dziale
księgowości.
ROZDZIAŁ 1
1. POJĘCIE KOSZTÓW, UKŁAD RODZAJOWY KOSZTÓW I PODSTAWOWE
SPOSOBY ZAPISU – KSIĘGOWANIA KOSZTÓW.
Termin koszt pochodzi z języka łacińskiego (costare – wydawać, kosztować).
Stanowi on jedną z podstawowych kategorii w rachunkowości, obrazującą zmniejszenie
339 | S t r o n a
Gospodarka Materiałowa i Logistyka nr 5/2014
korzyści ekonomicznych organizacji gospodarczej w określonym czasie, co powoduje
spadek wartości jego aktywów oraz zmniejszenie własnego kapitału. Sens i znaczenie
ekonomiczne pojęcia kosztu wyjaśnia kontekst historyczny.
Początki kosztów sięgają przełomu XVIII i XIX w., gdy stanowił element tzw.
rachunkowości kameralnej. Natomiast we współczesnym rozumieniu rachunek kosztów
pojawił się na przełomie XIX i XX w., gdy w wyniku postępu technicznego wzrosło
zapotrzebowanie na metody i techniki pomiaru zysku. W latach 20 i 30 XX wieku wielki
wkład w obecne przygotowanie kategorii kosztu i teorię współczesnego rachunku
kosztów wniósł niemiecki uczony E. Schmalenbach, który w 1927r. opracował
rozwinięty ramowy plan kont z wyodrębnionymi grupami kont dla rachunku kosztów.
W dalszym rozwoju umożliwiło to utworzenie rodzajowej, przedmiotowej i podmiotowej
struktury kosztów. (Twaróg, 2003)
Ustawa
o
rachunkowości
podaje
następującą
definicję
kosztów
-
uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych,
o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo
zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału
własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez
udziałowców lub właścicieli.
Jednym z najbardziej znanych podziałów kosztów jest układ rodzajowy.
Poniesione w okresie sprawozdawczym koszty działalności operacyjnej są księgowane
na kontach kosztów rodzajowych, ułożonych zgodnie z rachunkiem zysków i strat
w wersji porównawczej. Układ rodzajowy kosztów obejmuje zatem następujące pozycje:
- amortyzacja;
- zużycie materiałów i energii;
- usługi obce;
- podatki i opłaty (w tym podatek akcyzowy);
- wynagrodzenia;
- ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia;
- pozostałe koszty rodzajowe.
Jednostka gospodarcza może ten układ dostosować do własnych potrzeb poprzez np.
zastosowanie bardziej rozwiniętej analityki do podanych kont lub wprowadzenie nowych
kont syntetycznych. Przykładowo przy koncie „usługi obce” można wyodrębnić
następujące konta analityczne: usługi telekomunikacyjne, obróbka obca, usługi
340 | S t r o n a