W zdrową przyszłość z Kopernikiem

Załacznik nr 1 do „Programu profilaktyki”
„W zdrową przyszłość
z Kopernikiem”
program promocji zdrowia
IV Liceum Ogólnokształcącego
im. Mikołaja Kopernika
w Rybniku
na lata 2013 – 2016
Koordynatorzy:
mgr Katarzyna Romaniuk – Demonchaux
mgr Joanna Rusinowska
mgr Renata Tokarz
1
WSTĘP
IV Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Rybniku zostało powołane do
istnienia w roku 1990. Nasza szkoła mieści się w jednej z dzielnic miasta Rybnika –
Chwałowicach. Nasze liceum jest szkołą kameralną, mającą swoisty klimat, dlatego trwale
wbudowała się w krajobraz rybnickiego szkolnictwa. Jesteśmy szkołą w której uczy się około
400 uczniów w 12 oddziałach. Grono pedagogiczne składa się z 29 nauczycieli natomiast
pozostali pracownicy szkoły to 9 osób.
We wrześniu 2012 roku zdecydowaliśmy się na udział w programie „Szkoła
promująca zdrowie”, gdyż staramy się umacniać renomę naszej placówki wśród innych szkół
średnich naszego miasta. Pragniemy skupić się na zachowaniu i rozwinięciu tych stron
szkoły, które stanowią o jej atrakcyjności, wychodząc naprzeciw wyzwaniom zmieniającej się
rzeczywistości i potrzebom uczniów. Chcemy wyposażyć naszych wychowanków w
niezbędną wiedzę, umiejętności i kompetencje potrzebne do podejmowania życiowych
decyzji w sferze szeroko pojętego zdrowia.
W październiku i listopadzie została przeprowadzona w szkole ankieta po hasłem
„Zdrowa szkoła to...”, w której wzięło udział 240 uczniów z klas 1 i 2, 25 nauczycieli, 8 osób
obsługi szkoły oraz 174 rodziców uczniów klas 1 i 2.
Diagnoza wykazała potrzeby w zakresie zdrowia fizycznego, psychicznego oraz
społecznego, z mocnym akcentem na zdrowie fizyczne.
W wyniku przeprowadzonej ankiety ustalono:
CEL GŁÓWNY PROGRAMU
Przygotowanie młodzieży do troski o zdrowie swoje i bliskich przez całe życie.
Program zakłada podział celu głównego na moduły (obszary tematyczne)
I.
II.
III.
Zdrowe odżywianie - „Wiem co jem.”
Profilaktyka chorób - „Lepiej zapobiegać niż leczyć.”
Ruch jako warunek zdrowia - „Ruch to zdrowie.”
IV.
AUTORZY PROGRAMU:
Nauczyciele współpracujący w zespole ds. Promocji zdrowia w IV LO Mikołaja Kopernika w
Rybniku: mgr Katarzyna Romaniuk-Demonchaux, Joanna Rusinowska, Renata Tokarz
2
REALIZATORZY PROGRAMU:
Wszyscy pracownicy Liceum Ogólnokształcącego im M. Kopernika w szczególności
nauczyciele tworzący zespół ds. promocji zdrowia oraz wychowawcy klas. W realizację
programu zaangażowane również będą placówki, instytucje i osoby z zewnątrz zajmujące się
profilaktyką i ochroną zdrowia.
ADRESACI PROGRAMU:
Młodzież na IV etapie edukacyjnym
PROGRAM POWSTAŁ W OPARCIU O DOKUMENTY:
1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
2. Program wychowawczy IV Liceum Ogólnokształcącego
im. M. Kopernika w Rybniku na lata 2012 – 2015.
3. Szkolny Program Profilaktyki IV Liceum Ogólnokształcącego
im. Mikołaja Kopernika w Rybniku na lata 2012 – 2015.
3
Moduł 1
Zadania (treści)
1. Zorganizowanie miejsca do
spożywania posiłków.
Zdrowe odżywianie - „Wiem co jem.”
Metody (procedury osiągania
celu)
Zakup ławeczek na korytarze
szkolne.
Wygospodarowanie i
wyposażenie pomieszczenia na
„Kawiarenkę szkolną”, lub
innego miejsca przyjaznego
spożywaniu posiłków
2. Działania mające na celu
przystosowanie pracy sklepiku
szkolnego do potrzeb uczniów
Szczegółowa ankieta dotycząca
stanu bieżącego i potrzeb
uczniów w kwestiach
odżywania się w szkole i
korzystania ze sklepiku
szkolnego
Rozmowa z dyrektorem szkoły
oraz najemcą sklepiku
szkolnego w sprawie poprawy
jakości i zwiększenia
asortymentu sklepiku oraz
wydłużenia godzin pracy
Zebranie propozycji nauczycieli
odnośnie pomysłu na szkolny
sklepik tak aby spełniał on
również wymogi uczniów
spędzających w szkole ponad 6
godzin lekcyjnych
Rozmowa z sąsiadującą ze
szkołą firmą cateringową
Efekty (cele szczegółowe)
Dostęp do ciepłych napoi
Miejsca siedzące na korytarzach
szkolnych.
„Kawiarenka szkolna”, miejsce
przyjazne spożywaniu posiłków
w szkole
Zdrowa żywność w sklepiku
szkolnym
Rezygnacja z dań typu fast food
oraz zup instant na rzecz
ciepłego posiłku serwowanego
przez zewnętrzną firmę
cateringową.
Asortyment sklepiku
dostosowany do uczniów
przebywających w szkole
powyżej 7 godzin lekcyjnych
(szczególnie dostęp do ciepłego
posiłku)
Konkurs na reklamę dowolnego
produktu zdrowej żywności,
który chcielibyśmy wprowadzić
do sklepiku szkolnego.
3. Zapoznanie z racjonalnym
odżywianiem.
Uczeń:
Zna swoje potrzeby
żywieniowe. Potrafi obliczyć
Przeprowadzenie cyklu zajęć
swoje BMI.
wychowawczych nt.
Wie jak odżywiać się zgodnie z
prawidłowego odżywiania.
piramidą zdrowego żywienia.
Poprawnie układa
Realizacja programu
edukacyjno-badawczego „Mądre pełnowartościowy jadłospis.
Spotkanie z dietetykiem.
4
żywienie- zdrowe pokolenie”realizacja scenariuszy lekcji
wychowawczych
Pogadanka nt. chorób
spowodowanych złym
odżywianiem.
Organizacja dnia serca “Wszystko co jem wpływa na
moje serce”- prelekcja
Konkurs na film/prezentację
multimedialną pt. „Wiem co
jem”.
Dzień jaja, mleka, jabłka
Dzień walki z głodem- zbiórka
żywności dla PCK
Stworzenie zakładki „Szkoła
promująca zdrowie na oficjalnej
stronie szkoły”
Dba o higienę i bezpieczeństwo
pracy w trakcie
przygotowywania posiłków.
Zna skutki niedożywienia
organizmu
Potrafi wymienić objawy
chorób cywilizacyjnych i
przyczyny zachorowania na nie.
Wie gdzie należy udać się w
sytuacji zaobserwowania
niepokojących objawów.
Rozumie związek pomiędzy źle
zbilansowaną dietą a
zaburzeniami wagi i zdrowia.
Zna wpływ niektórych
pokarmów na rozwój chorób
cywilizacyjnych związanych z
otyłością.
Uczniowie tworzą pomocy
dydaktycznych dla innych
uczniów, rozwijając przy tym
umiejętności współpracy w
grupie, gromadzenia i
przetwarzania informacji ,
wystąpień publicznych
Uczeń wskazuje zasadność
spożywania określonych
produktów spożywczych
popierając to konkretnymi
argumentami.
Przekazanie żywności do banku
żywności PCK.
Uczniowie i inne osoby
zainteresowane mają ciągły
dostęp do informacji
dotyczących programu
4. Zmiana harmonogramu lekcji
i przerw międzylekcyjnych
Rozmowa z dyrektorem szkoły.
Wywiad wśród uczniów.
Rozmowa z pracownikami
szkoły.
Wprowadzenie dłuższej
przerwy w porze obiadu i
skrócenie przerwy
śniadaniowej.
Dostosowanie długości i pory
długiej przerwy do potrzeb
żywieniowych uczniów.
5
Moduł 2 Profilaktyka chorób - „Lepiej zapobiegać niż
leczyć.”
Zadania (treści)
1.Wpływ higieny osobistej na
nasze zdrowie i życie.
Metody (procedury osiągania
celu)
Efekty (cele szczegółowe)
Spotkanie ze specjalistami
różnych dziedzin (np.
dermatologiem, stomatologiem,
fizjoterapeutą, położną (lub
ginekologiem).
Uczeń:
Zna wpływ podstawowych
zabiegów i zachowań
higienicznych na zdrowie oraz
wygląd zewnętrzny.
Dba o higienę osobistą
Dba o wygląd
Zna choroby spowodowane
brakiem odpowiedniej higieny
osobistej, wie jak im zapobiegać
i stosuje się to tych zaleceń.
Zna podstawowe zasady higieny
pracy w szkole i w domu
zawsze wietrzy dobrze
pomieszczenia w których
pracuje i odpoczywa (sale
lekcyjne wietrzone są dokładnie
na każdej przerwie)
Uczeń:
Zna najczęstsze rodzaje chorób
nowotworowych
Wie kiedy i do kogo należy
zwrócić się w celu
przeprowadzania badań
profilaktycznych.
Rozpowszechnia wiedzę na
temat profilaktyki chorób
nowotworowych w swoim
środowisku.
Pogadanka nt. chorób
spowodowanych nieprawidłową
higiena osobistą.
Przeprowadzenie lekcji
wychowawczych na temat
higieny i bezpieczeństwa pracy
2. Profilaktyka chorób
nowotworowych.
Realizacja ogólnopolskiego
programu „Mam haka na raka”.
Wykłady, prelekcje, pogadanki
na temat chorób
nowotworowych
Realizacja ogólnopolskich
programów informacyjnych i
profilaktycznych dotyczących
chorób nowotworowych
3.Szkodliwość uzależnień.
Spotkanie z pracownikiem
Poradni Uzależnień
Spotkanie z przedstawicielem
policji
4. Rozwijanie umiejętności
udzielania pierwszej pomocy
Zawody Pierwszej Pomocy.
Uczeń:
Zna konsekwencje zdrowotne
używania alkoholu, narkotyków,
papierosów, środków
psychoaktywnych.
Wie, że może uzależnić się
również od innych substancji
oraz zachowań.
Zna konsekwencje prawne
dotyczące posiadania środków
odurzających.
Uczeń poprawnie udziela
pierwszej pomocy
poszkodowanym którym
zagraża utrata zdrowia i życia
6
Moduł 3 Ruch jako warunek zdrowia - „Ruch to zdrowie.”
Zadania (treści)
1. Zapoznanie uczniów z
różnymi formami aktywności
fizycznej. Promowanie
aktywnego odpoczynku w
środowisku lokalnym
Metody (procedury osiągania
celu)
Organizacja dla społeczności
szkolnej zajęć i spotkań o
charakterze sportowo –
rekreacyjnym. (np. biegi na
orientację, jogging, wycieczki
rowerowe, wyjazdy na narty,
nordic walking.)
Uczniowie:
Organizacja imprezy sportowo
– ekologicznej Tratwy.
łatwiej radzą sobie z
negatywnymi emocjami i
stresem
Turniej Mixtów Siatkarskich.
Zajęcia muzyczno – ruchowe.
Dzień Sportu.
Projekt pt. „Tu można
poćwiczyć, bo ... RUCH TO
ZDROWIE”.
2.Wprowadzenie zajęć
fakultatywnych z wychowania
fizycznego.
Efekty (cele szczegółowe)
Ankieta skierowana do uczniów
nt. samooceny udziału w
lekcjach wychowania
fizycznego oraz preferencji
ruchowych.
chętniej uczestniczą w zajęciach
sportowych
częściej wybierają aktywny
sposób spędzania czasu wolnego
mają lepsze samopoczucie i
kondycję fizyczną
rozwijają nowe zainteresowania
i hobby
Powstanie mapy
ogólnodostępnych terenów i
obiektów rekreacyjnych naszego
miasta.
Uczniowie uczestniczą w typie
zajęć wychowania fizycznego
zgodnym ze swoimi
preferencjami
Rozmowa z uczniami,
dyrektorem szkoły. Konsultacje
z radą rodziców.
Uzyskanie dodatkowych
kwalifikacji lub udział w
kursach doskonalących przez
nauczycieli wychowania
fizycznego.
3.Rozbudowanie i doposażenie
bazy sportowej szkoły.
Rozmowa z dyrektorem szkoły.
Rozmowa ze sponsorami i
inwestorami.
Boisko szkolne dostosowane do
potrzeb uczniów. Powstanie
bieżni do biegów krótkich.
Ostęp do rozbudowanej bazy
sprzętowej.
7
EWALUACJA
Ewaluacja odbywać się będzie na bieżąco oraz pod koniec roku szkolnego. Uczestniczyć
w niej będą pracownicy i uczniowie IV LO im. M.Kopernika.
Przeprowadzona zostanie przy zastosowaniu następujących narzędzi






Opinie wychowawców, nauczycieli, pielęgniarki szkolnej, pedagoga szkolnego.
Ankiety wśród uczniów i pracowników szkoły
Rozmowy z rodzicami
Obserwacja zachowań uczniów
Zebranie opinii uczniów
Karty pracy
BIBLIOGRAFIA
 Helena Ciborowska, Anna Rudnicka „Dietetyka, żywienie zdrowego i chorego
człowieka”, Warszawa 2007;
 Jan Gawęcki, Lech Hryniewiecki „Żywienie człowieka, Podstawy nauki
o żywieniu”, Warszawa 2005;
 Jan Hasik, Jan Gawęcki „Żywienie człowieka zdrowego i chorego”, Warszawa
2005”;
 Małgorzata Konarzewska „Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem”,
Warszawa 2007
 Jacek Roik „Choroby cywilizacyjne”, wyd. Złote Myśli 2007
 Mirosław Jarosz, Iwona Sajór „Żywienie chorych z nowotworami”,
Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2013
 Heszen Niejodek I., Sęk H.: Zdrowie i stres.(w:) Strelau J., Doliński D. (red.):
Psychologia, GWP, Gdańsk 2008
 Borkowski J.: Radzenie sobie ze stresem a poczucie tożsamości, Dom
Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2001
 Heszen I.: Psychologia Stresu Korzystne I Niekorzystne Skutki Stresu
Życiowego, PWN 2013
 Wrona-Polańska H.:Twórcze zmaganie się ze stresem szansą na zdrowie.
Wyd. UJ 2011
 Artur Gadomski „Joga i psychoterapia”, wyd. Teka 2013
 Henryk Kuński „Ruch i zdrowie”, Warszawa 1987
8