docplik pdf
download 
Reklamacja Transkrypt
plik pdf
ŚREDNIOWIECZE Tematyka zajęć Wymagania podstawowe. Uczeń: Pomniki przeszłości ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i intonacją wiersz W. Szymborskiej ♦ samodzielnie określa temat wiersza ♦ podaje przynajmniej dwie funkcje, jakie pełnią muzea i archiwa ♦ samodzielnie definiuje pojęcie dziedzictwa kulturowego ♦ objaśnia własnymi słowami, czym w ujęciu E. Cassirera jest pamięć ♦ w kontekście wypowiedzi E. Cassirera i P. Ricoeura wyjaśnia, jakie mogą być konsekwencje zniekształceń przeszłości ♦ krótko wyjaśnia związek między wierszem W. Szymborskiej a rozważaniami filozofów na temat historii Skąd się wziąłem? O ♦ wypowiada i uzasadnia swój sąd o przynależności człowieka tym, w którym momencie życia do różnych wspólnot zaczęła się jego indywidualna historia ♦ ustnie formułuje tezę postawioną przez B. Micińskiego i ustosunkowuje się do niej ♦ wskazuje kilka przykładów tego, że kultura polska jest nierozerwalnie związana z kulturą europejską Wymagania ponadpodstawowe. Procedury sprawdzania. Uczeń: Uczeń: ♦ samodzielnie interpretuje wiersz W. ♦ zadaje przynajmniej Szymborskiej jedno pytanie natury filozoficznej dotyczące ♦ wypowiada własne zdanie o tym, jaką przemijania (np. czy rolę w rekonstruowaniu przeszłości człowiek, mimo odgrywa wyobraźnia, a jaką nauka upływu czasu, jest ciągle tą samą osobą?) ♦ w krótkiej samodzielnej wypowiedzi ♦ ustnie ustosunkowuje objaśnia, na czym polega różnica w się do zdania P. pojmowaniu przeszłości w ujęciach Ricoeura o tym, „że E. Cassirera i P. Ricoeura zapominanie jest dla nas zbawienne” ♦ wskazuje przynajmniej dwa związki łączące wiersz W. Szymborskiej, reprodukcję obrazu G. de Chirico i wypowiedź jednego z filozofów ♦ samodzielnie problematyzuje tekst B. ♦ przedstawia zebrany Micińskiego przez siebie materiał dokumentujący ♦ wskazuje wiele przykładów tego, że związki kultury kultura polska jest nierozerwalnie polskiej z europejską, związana z kulturą europejską (np. zdjęcia z różnych obszarów Europy przedstawiające budowle w tym samym 1 ♦ wymienia wartości uniwersalne wpisane w kulturę ♦ podaje przynajmniej po jednym funkcjonującym w kulturze przykładzie piękna, dobra, wierności itp. Poetycka podróż w ♦ przeszłość – analiza i interpretacja wiersza Anny Świrszczyńskiej Nie ♦ narodzona ♦ ♦ ♦ Słowniki i sposoby posługiwania się nimi ♦ stylu ♦ wymienia elementy, które świadczą o architektonicznym) dziedzictwie kulturowym i przynależności do kręgu kultury (np. język, tradycja) ♦ podaje argumenty potwierdzające, że wymienione wcześniej elementy świadczą o przynależności do kultury samodzielnie określa temat wiersza ♦ przy pomocy nauczyciela analizuje i ♦ ustnie wykonuje A. Świrszczyńskiej i wyodrębnia interpretuje wiersz A. zadanie 1 z 15 s. poszczególne obrazy Świrszczyńskiej, ze szczególnym podręcznika zwróceniem uwagi na funkcje wskazuje w tekście wszystkie epitety obrazów poetyckich i metafory oraz określa ich funkcje w wierszu ♦ odnajduje w wierszu A. Świrszczyńskiej nawiązania odwołując się do wiersza A. kulturowe Świrszczyńskiej, podaje przynajmniej jeden przykład na to, że prawda literacka nie jest tożsama z rzeczywistością lub prawdą historyczną przy pomocy nauczyciela analizuje i ♦ przy niewielkiej pomocy nauczyciela ♦ ustanie wypowiada się na temat roli interpretuje wiersz A. analizuje i interpretuje wiersz A. Świrszczyńskiej zwracając uwagę na minionych kultur we Świrszczyńskiej ze szczególnym własnym życiu funkcje obrazów poetyckich, zwróceniem uwagi na funkcje zabiegów językowych i operowanie obrazów poetyckich paradoksem samodzielnie wyjaśnia sens nawiązań do różnych epok ♦ wyraża własne zdanie na temat jakości życia oderwanego od kultury rozpoznaje typy słowników i właściwie się nimi posługuje ♦ wykonuje ćwiczenia słownikowe różnego typu przygotowane przez nauczyciela 2 W poszukiwaniu genesis kultury zbiorowej i indywidualnej Z Biblią w ręku – krótki przewodnik po Świętej Księdze „Na początku…” – kosmogonia biblijna „Ocalony” poeta jako nowy Adam ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i ♦ odnajduje i nazywa odwołania intonacją wiersz R. Brandstaettera stylistyczne obecne w wierszu (psalm, litania) ♦ odczytuje wyraziste konteksty literackie (Mickiewicz, ♦ odnajduje w wierszu wiele Kochanowski) i historyczne (II wojna kontekstów literackich i światowa) historycznych i wykorzystuje je w interpretacji ♦ w kontekście wiersza wypowiada własne zdanie na temat ♦ cytuje przynajmniej jeden fragment kulturotwórczej roli Biblii tekstu, do którego R. Brandstaetter nawiązuje w swym wierszu ♦ podaje najważniejsze zagadnienia ♦ wyjaśnia różnicę między rodzajami dotyczące historii Biblii i jej ksiąg biblijnych (np. historyczną przekładów księgą Genesis a Apokalipsą) ♦ w swych wypowiedziach właściwie ♦ porównuje kosmogonie biblijną i posługuje się słownictwem mitologiczną związanym z Biblią (np. Pięcioksiąg, ♦ we fragmentach tłumaczeń Biblii Genesis, Ewangelia) wskazuje różnice składniowe, ♦ na podstawie podanego skrótu fleksyjne i słownikowe odnajduje odpowiedni fragment Biblii ♦ we fragmentach dwóch przekładów tekstów biblijnych wskazuje różnice słownikowe (np. słownictwo dotyczące kobiety) i składniowe ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i ♦ samodzielnie interpretuje wiersz, intonacją wiersz T. Różewicza wykorzystując kontekst biblijny, historyczny i wiadomości o biografii ♦ samodzielnie wskazuje nawiązania do autora Biblii (stwarzanie i nazywanie), historii (wojna) i biografii poety ♦ wyjaśnia funkcję, jaką w wierszu pełni demitologizacja ♦ przy pomocy nauczyciela formułuje tezy interpretacyjne ♦ stawia pytanie o własną, indywidualną genesis kulturową ♦ parafrazuje opracowywany na lekcji fragment Biblii, posługując się językiem sobie bliskim (np. gwarą, żargonem); wypowiada się na temat trudności, które napotkał, dokonując podczas parafrazy ♦ wypowiada własne zdanie na temat treści etycznych wpisanych w wiersz 3 ♦ określa funkcje zastosowanych w wierszu zestawień i porównań ♦ ocenia postawę podmiotu lirycznego Co nam zostało po wieży Babel? ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ wnikliwie analizuje językową ♦ pisze interpretację warstwę wiersza wiersza T. Różewicza ♦ samodzielnie interpretuje wiersz i formułuje tezy wspierające interpretację czyta głośno, z właściwą dykcją i ♦ samodzielnie interpretuje wiersz, ♦ pisze notatkę o Biblii intonacją wiersz W. Szymborskiej odwołując się odpowiedniego jako źródle tematów i fragmentu Biblii motywów, podaje samodzielnie identyfikuje wszystkie odpowiednie podmioty mówiące w wierszu ♦ analizuje językową warstwę wiersza przykłady (np. spójność stylistycznoprzy pomocy nauczyciela wnioskuje składniową) o roli budowy omawianego wiersza w ♦ odwołując się od wiersza, wypowiada jego interpretacji własne zdanie na temat przyczyn i odwołując się od wiersza, wyjaśnia, konsekwencji niemożności jak rozumie motyw wieży Babel porozumiewania się ♦ w wypowiedziach na temat wiersza podaje przykłady różnych realizacji motywu wieży Babel (np. malarskich) ♦ wykonuje zadanie 4 z wyjaśnia, jak można interpretować ♦ odwołując się do wiersza W. 30 s. podręcznika Szymborskiej, wypowiada się o wieżę Babel w kategoriach uniwersalnych (np. potrzeba pozabiblijnym znaczeniu motywu porozumienia się, potrzeba różnienia wieży Babel się) ♦ stawia pytania natury filozoficznej na temat wartości odmienności, różnienia się, porozumiewania się 4 Czy życie wśród wielu ♦ wyjaśnia, dlaczego tekst J. kultur, języków, Stempowskiego ma charakter dialektów, gwar może idylliczny stanowić wartość dla ♦ odwołując się tekstu J. współczesnego człowieka? Stempowskiego, wyjaśnia, na czym polega wzbogacająca funkcja obcowania z wieloma kulturami ♦ wypowiada własne zdanie na temat skutków przebywania w środowiskach wielokulturowym i jednorodnym pod względem kultury Sztuka przekładu ♦ czyta tekst A. Kamieńskiej i literackiego odpowiada na pytania do tekstu (s. 38) ♦ odwołując się tekstu A. Kamieńskiej, wyjaśnia, czym jest przekład dzieła ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje pojęcia: „przekład filologiczny” i „przekład artystyczny” ♦ precyzyjnie formułuje i przekształca daną myśl ♦ wypowiada własne zdanie o tym, dlaczego kultury są nieprzekładalne ♦ omawia tekst J. Stempowskiego w kontekście symboliki wieży Babel ♦ wyjaśnia, na czym polega ponadczasowość rozważań J. Stempowskiego ♦ wykonuje zadanie 2 ze strony 29 podręcznika ♦ wnioskuje o trudnościach, które ♦ przekształca na napotyka tłumacz w swej pracy przykład tekst średniowieczny na ♦ formułuje hipotezy na temat wpływu tekst pisany przekładu na recepcję dzieła współczesną polszczyzną ♦ porównuje zamieszczone w podręczniku przekłady fragmenty Biblii i odnajduje w nich różnice wynikające z rozwoju polszczyzny oraz wyborów translatorskich ♦ wykonuje zadanie 2 z 34 s. podręcznika 5 Sztuka dobrego naśladowania. Ćwiczenia w pisaniu Po co starożytnym mity? Po co nam telewizja? ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i ♦ wskazuje w utworze A. Mickiewicza ♦ pisze tekst nacechowany intonacją fragment Ksiąg narodu wiele zabiegów nadających tekstowi stylistycznie cechy tekstu biblijnego polskiego ♦ wskazuje w tekście A. Mickiewicza ♦ pisze własny tekst nacechowany przynajmniej dwa wyraziste zabiegi stylistycznie nadające tekstowi cechy stylizacji biblijnej (zdania współrzędnie złożone spójnikowe, rozpoczynanie zdań spójnikiem) ♦ wyjaśnia najistotniejszą różnicę między stylem a stylizacją ♦ podaje przykład tego, jak szyk zdania ♦ wykonuje przygotowane przez może zmienić sens wypowiedzi nauczyciela zadanie stylistyczne i w tym kontekście wypowiada się na ♦ samodzielnie redaguje tekst temat niuansów stylistycznych i ich wpływu na kształt i sens wypowiedzi ♦ streszcza jeden z greckich mitów i ♦ podaje przykłady i porównuje ♦ porządkuje zjawiska podaje przynajmniej jeden argument sakralny i niesakralny sposób kulturowe według ich potwierdzający kulturotwórczą rolę istnienia kultur przynależności do mitologii kultury wysokiej lub ♦ wskazuje wiele różnic między kulturą niskiej wysoką a niską ♦ wypowiada własne zdanie na temat roli, jaką we współczesnym życiu odgrywa telewizja ♦ pisze konspekt rozprawki na temat zagrożeń, jakie stwarza telewizja ♦ stawia tezy o roli telewizji we ♦ formułuje hipotezy dotyczące ♦ udziela i zapisuje współczesnym życiu i podaje zagrożeń wynikających z manipulacji odpowiedź na pytanie: argumenty potwierdzające te tezy w mediach „Czy współcześni mają pożytek z ♦ formułuje sądy na temat zagrożeń, ♦ podaje przykłady skutków oderwania obcowania z mitologią jakie stwarza telewizja kultury od sfery sacrum starożytną?” 6 ♦ porównuje przynajmniej dwie interpretacje greckiego mitu o powstaniu świata ♦ parafrazuje definicje mitu stworzone przez: B. Malinowskiego, M. Eliadego i C. Levi-Straussa ♦ porządkuje informacje o różnych funkcjach mitu ♦ wyjaśnia, na czym polega uniwersalizm mitów i podaje przynajmniej dwa odpowiednie przykłady ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje pojęcia: „topos”, „archetyp” Orfeusz – spotkanie ♦ na podstawie poznanych tekstów pierwsze. Charakterystyka charakteryzuje Orfeusza ♦ własnymi słowami formułuje główną myśl każdego z czytanych fragmentów ♦ podaje przynajmniej dwa przykłady tekstów z różnych epok, których bohaterem jest Orfeusz Genesis mityczne ♦ uzasadnia, dlaczego mit można ♦ podaje przykłady traktować jako zapis świadomości toposów zbiorowej funkcjonujących w kulturze ♦ informuje o tym, że mit może być wykorzystywany w psychologii lub filozofii i w tym kontekście wymienia nazwisko, na przykład. C.G. Junga ♦ znajduje fragmenty tekstu opisujące ♦ pisze notatkę, w której lub charakteryzujące Orfeusza i na tej zawiera informacje o podstawie samodzielnie archetypicznym charakteryzuje bohatera wyobrażeniu poety ♦ wyjaśnia, czym jest rekonstrukcja mitu ♦ interpretuje mit o Orfeuszu ♦ porównuje wybraną literacką opowieść o Orfeuszu z plastycznym przedstawieniem Orfeusza i wskazuje wiele podobieństw bądź różnic między tymi wyobrażeniami 7 Ilu Orfeuszy jest na ♦ przy pomocy nauczyciela analizuje ♦ odpowiada pisemnie ♦ interpretuje tekst J. Wittlina świecie? Spotkanie drugie. na pytanie: „W jaki tekst J. Wittlina, określa funkcje ♦ porównuje dawną i współczesną Artysta sposób Józef Wittlin epitetów, użytych czasów koncepcję artysty oraz rolę sztuki w wykorzystał temat świecie ♦ na podstawie tekstu J. Wittlina Orfeusza do opisania przedstawia uwspółcześnioną okropności wojny?” koncepcję artysty ♦ opowieści o współczesnym Orfeuszu osadza przynajmniej w kontekście historycznym ♦ zabiera głos w dyskusji na temat roli ♦ w dyskusji na temat roli artysty i artysty i sztuki w świecie sztuki w świecie współczesnym współczesnym stawia własne tezy i potwierdzjące je argumenty Pozorne – trzecie – ♦ charakteryzuje Orfeusza i Eurydykę ♦ analizuje fragment tekstu, określa ♦ pisze notatkę, w której spotkanie z Orfeuszem. funkcję metafor, porównania, odpowiada na pytanie, ♦ wyjaśnia, na czym polega Eurydyka i jej świat zastosowanych związków czym jest reinterpretacja mitu o Orfeuszu i frazeologicznych reinterpretacja Eurydyce ♦ wyraża własne zdanie na temat poznanej reinterpretacji ♦ ocenia postępowanie bohaterów ♦ wskazuje liczne podobieństwa i ♦ przygotowuje krótką różnice w ujmowaniu tematu prezentację na temat ♦ wyjaśnia, jak rozumie uniwersalizm Orfeusza przez różnych twórców znanych sobie tematu Orfeusza i Eurydyki wyobrażeń na temat ♦ w swych wypowiedziach zwraca ♦ samodzielnie porównuje kreacje artysty i sztuki uwagę na istotę historycznego Orfeusza w ujęciu Z. Herberta i J. (wojna) i filozoficznego (etyka Wittlina artysty) kontekstu w realizacji motywu artysty i sztuki 8 Orfeusz – spotkanie czwarte. Czemu służy Herbertowska destrukcja mitu o Orfeuszu? W panteonie rodzimych bogów Czy Wanda i Syzyf są postaciami, które sięgają po wolność? ♦ w swej wypowiedzi właściwe stosuje wyrażenie „destrukcja mitu” ♦ rozpoznaje wartości etyczne wpisane w tekst Z. Herberta (np. odpowiedzialność artysty za treść, którą przekazuje) ♦ udowadnia, że dzieło może być kompilacją sztuk ♦ wymienia najstarszych dziejopisarzy polskich ♦ w podaniu o Wandzie wskazuje cechy mitu (np. „boska” moc zmienienia zamierzeń przeciwnika Wandy) ♦ wypowiada własny sąd o roli tradycji narodowej w kulturze danej społeczności ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i intonacją wiersz A. Międzyrzeckiego, samodzielnie określa temat wiersza ♦ w eseju A. Camusa odnajduje fragment dotyczący wolności człowieka i własnymi słowami powtarza jego treść ♦ krótko wyjaśnia, dlaczego wolność jest jednym z podstawowych elementów świata wartości ♦ samodzielnie formułuje hipotezy na ♦ ustnie wypowiada się temat etycznej i estetycznej roli sztuki na temat etycznych konsekwencji bycia ♦ przedstawia przynajmniej dwa artystą argumenty w dyskusji o roli i powinnościach współczesnej sztuki ♦ formułuje własną definicję sztuki ♦ stawia hipotezy na temat przyczyn ♦ ustnie wypowiada się o przeobrażeń, jakim podlegało podanie tym, czy współczesne o Wandzie polskie kobiety są skłonne dopasować się ♦ wymienia elementy, które tworzą do stereotypu Polki stereotyp Polki ♦ interpretuje wiersz A. Międzyrzeckiego ♦ streszcza fragment eseju A. Camusa ♦ odwołując się do wiersza i eseju, wypowiada się na temat możliwości bycia człowiekiem wolnym ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje wyrażenie „człowiek absurdalny” ♦ pisze konspekt rozprawki na temat: „Wolność jest dla człowieka darem czy przekleństwem?” 9 ♦ przedstawia główną treść tekstu L. Spitzera ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje pojęcia: „kultura masowa”, „reklama”, „popkultura” ♦ wskazuje wyraziste związki między pejzażem arkadyjskim z reprodukcji obrazu A. Watteau a rzeczywistością reklamy opisaną przez L. Spitzera ♦ własnymi słowami wyjaśnia, na czym polega idealizacja w reklamie ♦ w odniesieniu do tekstu i własnych obserwacji daje przykład mitologizowania rzeczywistości przez popkulturę ♦ ocenia moralny aspekt reklam Literacki portret ♦ na podstawie tekstu Ibrahima ibn praPolaków i praPolski Jakuba uogólnia zaprezentowany tam obraz słowiańszczyzny Kronika polska Galla ♦ objaśnia związek między rysunkiem Anonima źródłem wiedzy S. Mrożka, relacją Ibrahima ibn o sobie samej Jakuba i fragmentem wykładu A. Mickiewicza ♦ wymienia najważniejsze fakty dotyczące kroniki polskiej – objaśnia, kim był autor, główny bohater historyczny i bohaterowie legendarni Czy współczesność tworzy mity? ♦ na podstawie własnych obserwacji i tekstu L. Spitzera określa prawa, jakimi rządzi się reklama ♦ wskazuje w wybranej reklamie odwołania do mitu ♦ wypowiada własne zdanie na temat wpływu reklamy na nasze życie ♦ przygotowuje zestawienie mitycznych postaci i motywów wykorzystywanych w reklamach o raz uwagi na temat ich przekształceń ♦ formułuje hipotezy dotyczące zagrożeń wynikających z manipulacji reklamami ♦ wyjaśnia, na czym polega dowcip i ironia rysunku S. Mrożka ♦ zabiera głos w dyskusji na temat megalomanii Polaków ♦ przywołując właściwe fragmenty, udowadnia, że Kronika polska jest kroniką ♦ przygotowuje krótki rys historyczny na temat Polski od chrztu do roku 1116 10 Czytanie Kroniki polskiej ♦ z pomocą nauczyciela przygotowuje Galla Anonima sposobem eksplikację fragmentu Kroniki na poznawanie ojczystej polskiej historii i kultury ♦ wskazuje fragmenty dowodzące, że Kronika polska jest swoistym panegirykiem ♦ wskazuje w tekście cechy chansons de geste (np. temat, bohater, styl) Kronika polska i Gall ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i Anonim jako współczesne intonacją wiersz E. Brylla tematy literackie ♦ z pomocą nauczyciela określa temat utworu ♦ z pomocą nauczyciela interpretuje wiersz (np. odczytuje symbolikę ryby, dookreśla postaci, czas wydarzeń) ♦ interpretuje wiersz E. Brylla wykorzystując wskazówkę interpretacyjną (np. wiersz jako dyskurs o patriotyzmie) ♦ rozpoznaje w Kronice polskiej wiele cech chansons de geste ♦ wygłasza fragment przygotowanej przez siebie eksplikacji ♦ samodzielnie interpretuje wiersz E. Brylla, odczytując jego symbolikę i obrazowanie ♦ interpretując wiersz, odnajduje nawiązania do zdarzeń i zjawisk historycznych ♦ krótko ustnie wyjaśnia, na czym polega dialog wiersza E. Brylla z tradycją ♦ wskazuje dwa kierunki interpretacyjne wiersza E. Brylla ♦ wygłasza własny pogląd na temat uczciwości dziejopisarzy i uzasadnia zdanie przywołując właściwy kontekst historyczny Kiedy otworzyć ♦ na wybranym przykładzie wskazuje ♦ daje przykład manipulacji cytatem ♦ wykonuje zadanie 1 z cudzysłów? Mowa zależna cechy mowy zależnej lub niezależnej ♦ wypowiada własne zdanie na temat 90 s. podręcznika i niezależna ♦ wyodrębnia graficznie cytaty etycznych aspektów posługiwania się cytatem ♦ na wybranym przykładzie plastycznym wskazuje pozasłowny cytat 11 Polszczyzna czy niepolszczyzna? Lektura legendy o św. Aleksym Kim ty byłeś, Aleksy? ♦ w tekście Legendy o św. Aleksym wskazuje słowa, które nie funkcjonują we współczesnej polszczyźnie ♦ w swych wypowiedziach właściwie posługuje się pojęciem archaizm ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje pojęcia: asceta i hagiografia ♦ na podstawie życiorysu Aleksego udowadnia, że był on ascetą i świętym ♦ Cena świętości – Opowieść małżonki świętego Aleksego autorstwa Kazimiery Iłłakowiczówny ♦ ♦ ♦ ♦ w wybranym fragmencie Legendy o św. Aleksym wskazuje zmiany, jakie zaszły w polskiej leksyce, składni i fleksji ♦ czyta płynnie, z właściwą dykcją i intonacją dłuższy fragment Legendy o św. Aleksym ♦ w swych wypowiedziach wskazuje na ♦ pisze rozprawkę na związek między średniowieczną temat: „Rozważ, czy myślą filozoficzną a życiorysem Aleksy był Aleksego człowiekiem sukcesu?” ♦ zabiera głos w dyskusji na temat wyborów drogi życiowej i ich konsekwencji ocenia postępowanie Aleksego i jego ♦ zabiera głos w dyskusji na temat ♦ pisze esej na temat: żony w kontekście filozofii św. sensu świętości we współczesnym „Czy Aleksy był Augustyna świecie człowiekiem sukcesu w rozumieniu jemu ♦ podaje przykłady (nazwiska) współczesnych? Kim współczesnych świętych jest, w naszym pojęciu, człowiek sukcesu?” czyta głośno, z właściwą dykcją i ♦ samodzielnie interpretuje wiersz ♦ wykonuje zadnie 7 z intonacją wiersz K. Iłłakowiczówny ♦ w odniesieniu do wiersza K 96 s. podręcznika wymienia elementy łączące wiersz K Iłłakowiczówny wyjaśnia rolę, jaką w Iłłakowiczówny z Legendą o św. odbiorze czytelniczym pełni interpunkcja Aleksym wymienia różnice wynikające z odmienności narracyjnej wiersza K Iłłakowiczówny i Legendy o św. Aleksym 12 ♦ samodzielnie interpretuje ♦ objaśnia, na czym polega złożoność postępowanie bohaterów wiersza sytuacji psychologicznej bohaterki ♦ wskazuje treści będące elementami ♦ formułuje hipotezy na temat dialogu wiersza K. Iłłakowiczówny z codziennego życia u boku świętego i Legendą o św. Aleksym (np. wskazuje współczesny kontekst tego wynikające z innej sytuacji zagadnienia komunikacyjnej, nieparanetycznego charakteru wiersza) Obraz jest tekstem, który należy czytać. Komunikacja Hagiografia pisana słowem i obrazem. Historia św. Wojciecha Św. Franciszek – poeta codzienności ♦ w swych wypowiedziach właściwe stosuje pojęcia: „znak”, „kod”, „nadawca”, „odbiorca”, „sytuacja komunikacyjna” ♦ opowiada jedno ze zdarzeń przedstawionych na drzwiach gnieźnieńskich ♦ wyjaśnia rolę, jaką w średniowieczu pełnił obraz ♦ streszcza legendę o św. Franciszku ♦ na podstawie poznanych tekstów formułuje wnioski o tym, czym jest postawa franciszkańska ♦ wymienia podstawowe różnice między postawą ascety a postawą franciszkańską ♦ podaje przykłady komunikacji ♦ przygotowuje pozawerbalnej, np. język migowy, zestawienie pantomimę, komiks współczesnych ikonicznych sposobów ♦ zestawia i porównuje ikonograficzną i informowania np. literacką realizację tematu św. znaki drogowe, Wojciecha, wskazując przede emotikony, itp. wszystkim różnice w jego przedstawieniu ♦ w swych wypowiedziach traktuje dzieło jako kompilację elementów sztuki, kultury, filozofii ♦ na podstawie Pochwały stworzenia ♦ pisemnie formułuje określa, czym jest i czym się definicję charakteryzuje postawa franciszkanizmu franciszkańska ♦ samodzielnie porównuje dwie drogi do świętości – św. Aleksego i św. Franciszka 13 Kim był św. Franciszek? Dyskusja Artystyczne inspiracje franciszkanizmem ♦ wygłasza ♦ własnymi słowami formułuje główną ♦ w dyskusji na temat świętości trzyminutową mowę, myśl wypowiedzi J. Wittlina Franciszka i podobieństwa tej postaci będąca uzasadnieniem do Gandhiego przedstawia i ♦ przedstawia argumenty odpowiedzi na pytanie: udowadnia swoje racje potwierdzające to, że św. Franciszek Czy potrzebujemy reformował ówczesne społeczeństwo szaleńców, wizjonerów, ludzi ♦ wskazuje w postawie franciszkańskiej ♦ wskazuje historyczny i społeczny idących „pod prąd” wartości uniwersalne (np. odrzucenie kontekst sądów o św. Franciszku swoich czasów? przemocy, więź z naturą) ♦ ustosunkowuje się do wypowiedzi osób uznanych za autorytety na temat ♦ wypowiada się na temat odpowiedzialności człowieka za św. Franciszka i franciszkanizmu otaczający świat ♦ wykonuje zadnie 1 z ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i ♦ określa funkcje środków intonacją wiersze J. Kasprowicza i J. artystycznego wyrazu 107 s. podręcznika Iwaszkiewicza ♦ porównuje teksty dwudziestowieczne z Pochwałą stworzenia św. ♦ samodzielnie wskazuje wierszach nawiązania i aluzje do postawy Franciszka, zwracając uwagę przede franciszkańskiej wszystkim na temat, światopogląd, stylistykę omawianych tekstów ♦ interpretuje wiersze i porównuje ich ♦ w kontekście poznanych wierszy przesłanie formułuje wniosek o uniwersalnych aspektach postawy franciszkańskiej ♦ wykorzystuje wiersze J. Kasprowicza i J. Iwaszkiewicza jako potwierdzenie uniwersalizmu tematu św. Franciszka 14 Współczesna wersja walki ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i dobra ze złem ze intonacją balladę J. Kaczmarskiego średniowiecznymi ♦ odnajduje w tekście utworu cechy bohaterami w rolach różnych gatunków literackich (pieśni, głównych opowieści, ballady) ♦ dowodzi, że ballada ma charakter legendowy (wskazuje przynajmniej związek z hagiografią) i baśniowy (wskazuje przynajmniej elementy cudowne) ♦ formułuje hipotezy interpretacyjne, w tym dotyczącą walki dobra ze złem ♦ wskazuje w balladzie treści mające odniesienie do zjawisk współczesnych (np. zastępowanie czynu budowaniem mitu o czynach już minionych) Prawda i zmyślenie ♦ opowiada dzieje Rolanda splecione w parenetyczną ♦ na podstawie historii Rolanda pieśń o czynie rycerza rekonstruuje wzorzec Rolanda średniowiecznego rycerza ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje wyrażenie „honor rycerski” ♦ formułuje hipotezy interpretacyjne ♦ przedstawia współcześnie ♦ interpretuje wiersz funkcjonujące ♦ uzasadnia swoją interpretację ballady metafory dobra i zła i konfrontuje je z metaforami średniowiecznymi ♦ przedstawia tematy podjęte przez J. ♦ odwołując się do Kaczmarskiego w balladzie tekstu J. Kaczmarskiego, (świętość, walka dobra ze złem, samodzielnie potrzeba tworzenia legend itp.) i omawia jeden z nich formułuje kilka tematów ewentualnych ♦ w swych wypowiedziach o balladzie pisemnych prac zwraca uwagę na etyczny kontekst maturalnych utworu ♦ na podstawie Pieśni o Rolandzie ♦ pisze notatkę o wyjaśnia, czym są chansons de geste wzorcach osobowych średniowiecza ♦ porównuje ideały rycerza i świętego 15 Zawisza Czarny – najjaśniejsza gwiazda polskiego rycerstwa. Stereotyp utrwalony w języku Streszczenie – forma literacka, w której nie ma fikcji ♦ ustnie charakteryzuje Zawiszę Czarnego ♦ wskazuje wiele podobieństw w realizacji francuskiego i polskiego wzorca rycerza ♦ z tekstu M. Ossowskiej wypisuje hasłowo najistotniejsze cechy i przymioty rycerza ♦ w swych wypowiedziach właściwie posługuje się pojęciem „stereotyp” oraz frazeologizmami związanymi z tematem rycerza ♦ wyjaśnia parenetyczny i etyczny charakter średniowiecznych mitów i legend ♦ formułuje hipotezy na temat okoliczności, które spowodowały, pojawienie się stereotypu polskiego rycerza w XIX w. ♦ w swych wypowiedziach o stereotypie zwraca uwagę na uproszczenia, którymi się charakteryzuje stereotyp ♦ wskazuje stereotypy funkcjonujące we współczesnym języku ♦ wypowiada własne zdanie na temat korzyści i zagrożeń wynikających z posługiwania się stereotypami ♦ podaje przynajmniej po jednym tytule filmu i tekstu literackiego nawiązujących do tematu rycerza ♦ rozróżnia teksty, które można i te, których nie można streścić, wyjaśnia tego powody ♦ pisze streszczenie z uwzględnieniem wymagań długości i przeznaczenia tekstu ♦ przedstawia argumenty potwierdzające, że stereotyp może być barierą uniemożliwiająca porozumiewanie się ♦ samodzielnie wskazuje stereotypy funkcjonujące w popkulturze ♦ ze słownika frazeologicznego wypisuje frazeologizmy związane z rycerzem, rycerstwem, rycerskością i pisze notatkę, w której wyjaśnia, czy wyrażenia te wzmacniają czy osłabiają stereotyp rycerza, rycerskości ♦ zabiera głos w rozmowie o konsekwencjach kierowania się stereotypami w życiu społecznym, religijnym ♦ płynnie streszcza tekst podany przez ♦ wykonuje drugą część nauczyciela zadania 4 z 112 s. podręcznika ♦ pisze streszczenie bez użycia słów z tekstu ♦ streszcza pisemnie tekst, zachowując jego stylistykę 16 Jak to się żyło dawnymi czasy. Początki polszczyzny pisanej Przygody języka. Język jako jedno ze źródeł kultury Rękopis znaleziony w Petersburgu. Sensacyjne dzieje Kazań świętokrzyskich Czy język Internetu staje się nową łaciną? ♦ wyjaśnia znaczenia pojęcia „język praindoeuropejski” ♦ krótko referuje wiadomości na temat miejsca polszczyzny w rodzinie języków słowiańskich ♦ wymienia najstarsze zabytki języka polskiego ♦ opowiada o tym, jak przed wiekiem XVIII ujednolicano ortografię polską ♦ samodzielnie określa kilka różnic wynikających z posługiwania się językiem mówionym i pisanym ♦ opowiada losy kazań odnalezionych przez A. Brücknera ♦ na podstawie Kazań świętokrzyskich opowiada o zmianach, które zachodziły w polskiej fleksji (tryb czasownika, imiesłowy) ♦ w swych wypowiedziach właściwe posługuje się pojęciami: „transliteracja” i „transkrypcja” ♦ wymienia podstawowe różnice między językiem pisanym i mówionym a językiem komunikatu internetowego ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje słownictwo związane z komunikacją internetową ♦ wypowiada własne zdanie na temat związku między bogactwem języka a kulturą ♦ w swej wypowiedzi właściwie stosuje ♦ pisze notatkę, w której wyrażenie lingua vulgaris zawiera wiadomości na temat pochodzenia ♦ wymienia dialekty, które stworzyły języka polskiego polszczyznę ponaddialektalną ♦ wyraża własny pogląd na temat rozwoju języka narodowego po przyjęciu chrztu przez Polskę ♦ wykorzystując ♦ podaje wiele argumentów na to, że fragment Kazania na język jest źródłem kultury dzień św. Katarzyny, ♦ na podstawie Kazania na dzień św. podaje przykłady Katarzyny charakteryzuje kazanie zmian ortograficznych, słownikowych i fleksyjnych, które zachodziły w języku polskim ♦ omawia wiele różnic wynikających ze ♦ stawia hipotezy sposobu przekazywania informacji dotyczące zmian w języku powstałych na ♦ przedstawia argumenty skutek korzystania z potwierdzające tezę, że język jest Internetu podstawowym źródłem kultury 17 ♦ przedstawia własne zdanie na temat zależności między językiem a świadomością jego użytkownika ♦ opowiada o zmianach w formach przekazu języka (od recytacji do druku) Arcydzieło – Bogurodzica. ♦ czyta Bogurodzicę głośno, z właściwą Modlitwa, pieśń, wiersz dykcją i intonacją ♦ rekonstruuje obraz Matki Boskiej ♦ wskazuje modlitewne elementy pieśni (uwielbienie, prośba) ♦ krótko wyjaśnia związek wiersza z kulturą średniowiecza ♦ opowiada o znaczeniu Bogurodzicy w kulturze polskiej ♦ samodzielnie wskazuje związki między Bogurodzicą a filozofią średniowieczną ♦ wskazuje analogie między Bogurodzicą a ikonami deesis ♦ formułuje sądy na temat związku między przemianami świadomości ludzi a zmianami w sposobie komunikowania się, przedstawia uzasadnienie swojego sądu ♦ w odniesieniu do siebie charakteryzuje „człowieka internetowego” ♦ na podstawie Bogurodzicy ♦ recytuje Bogurodzicę rekonstruuje obrazy Matki Bożej oraz społeczeństwa średniowiecznego ♦ wskazuje treści łączące tekst literacki z ikonografią epoki ♦ objaśnia, czym są archaizmy fonetyczne, składniowe, leksykalne i, odwołując się do Bogurodzicy, poddaje ich przykłady ♦ wskazuje elementy świadczące o artystycznej finezji Bogurodzicy (np. parzystość form i zabiegów stylistycznych) ♦ w swych wypowiedziach o Bogurodzicy zwraca uwagę na konteksty filozoficzny i kulturowy, mówi o tym logicznie i swobodnie 18 Bogurodzica – dzieło żywo obecne w kulturze polskiej Maryja – bohaterka dramatyczna. Lament świętokrzyski ♦ w zaproponowanych w podręczniku ♦ analizuje teksty zaproponowane w ♦ przygotowuje prezentację na temat: tekstach wskazuje nawiązania do podręczniku i porównuje je pod „Bogurodzica jako kątem bezpośrednich nawiązań do Bogurodzicy zabytek językowy i Bogurodzicy ♦ opowiada o wpływie Bogurodzicy na arcydzieło poezji.” autorów tworzących w późniejszych ♦ określa cele przywołania Bogurodzicy epokach, posługując się pojęciami: w każdym z cytowanych fragmentów „inspiracja”, „aluzja”, „nawiązanie” ♦ stawia kilka tez na temat powodów, dla których w kulturze pojawiają się nawiązania, aluzje, parafrazy dzieł ♦ wskazuje i nazywa uniwersalne dla ♦ interpretując utwory nawiązujące do kultury polskiej wartości związane z Bogurodzicy, za każdym razem Bogurodzicą (np. patriotyzm) przywołuje kontekst historyczny ♦ wykonuje zadanie z ♦ streszcza historię przedstawioną w ♦ odnajduje w tekście Lamentu świętokrzyskiego elementy 141 s. podręcznika Lamencie świętokrzyskim wskazujące na dramatyczne ♦ wskazuje różnice w tym, jak Maryja pochodzenie tekstu (np. apelatywy) została przedstawiona w Lamencie świętokrzyskim, a jak – w ♦ interpretując, zwraca uwagę na sytuacje emocjonalne Maryi i Bogurodzicy słuchaczy ♦ przedstawia przynajmniej jeden dowód na to, że Maryja w Lamencie ♦ przedstawia przynajmniej dwa dzieła, w których pojawia się motyw świętokrzyskim została przedstawiona w sposób dramatyczny motywu stabat mater dolorosa ♦ wyjaśnia, na czym polega ♦ przedstawia własne zdanie na temat ♦ przedstawia materiał, który wykorzystałby humanistyczny aspekt Lamentu sensu cierpienia w życiu człowieka przygotowując świętokrzyskiego (np. eksponowanie ♦ na podstawie wybranego dzieła ludzkich cech Maryi) dziesięciominutową plastycznego, muzycznego lub prezentację na temat: teatralnego wypowiada się o ♦ wskazuje uniwersalny sens motywu „Cierpienie w ujęciu sposobach wyrażania cierpienia matki cierpiącej i daje przykład artystów różnych realizacji tego motywu epok” 19 Dla Wyspiańskiego katedra była „burzą wyobraźni”. A czym jest dla ciebie? Katedra w zbliżeniu – Widzenie katedry w Chartres Juliana Przybosia ♦ w swych wypowiedziach właściwe posługuje się pojęciami związanymi z architekturą gotycką i romańską ♦ w wierszu J. Przybosia wskazuje fragmenty opisujące budowlę ♦ interpretując utwór J. Przybosia zwraca uwagę na funkcję, jaką w wierszu pełni instrumentacja głoskowa (np. uniezwyklenie wypowiedzi) ♦ na podstawie tekstu J. Hani opowiada o związku świątyni naturalnej z katedrą i w tym kontekście odczytuje symbolikę katedry ♦ porównuje znane sobie kościoły z katedrą ♦ na podstawie tekstu J. Hani opowiada ♦ na przykładzie fotografii budowli o związku świątyni naturalnej z gotyckiej i romańskiej katedrą i w tym kontekście odczytuje wskazuje symbolikę katedry najistotniejsze różnice ♦ porównuje znane sobie kościoły z architektoniczne katedrą ♦ wyjaśnia, na czym polega związek między wierszem J. Przybosia a kulturą średniowiecza ♦ w wierszu J. Przybosia wskazuje fragmenty mówiące o filozoficznym sensie katedry ♦ poszukuje w dostępnych źródłach i przedstawia informacje o budowlach, które pozostawały w ścisłym związku z kulturą, wierzeniami i filozofią danego obszaru (piramidy, zikkuraty, pagody itp.) Próba czytania ♦ określa przynajmniej dwa tematy ♦ przy pomocy grupy odczytuje kilka ♦ pisze tekst o średniowiecznej miniatury obrazu symboli i metafor miniaturze z Godzinek z Godzinek Marii de Marii de Bourgogne z ♦ wskazuje na reprodukcji przynajmniej ♦ odwołując się do obrazu, opowiada o Bourgogne informacjami dwa symbole i je interpretuje średniowiecznej konwencji portretu niezbędnymi dla ♦ wybraną treść obrazu łączy z wiedzą hipotetycznego o epoce (np. modlitwę M. de nabywcy obrazu Bourgogne z wpływem Kościoła na kulturę epoki) 20 ♦ odczytuje obraz i ustnie przedstawia jego metaforyczny sens ♦ interpretując obraz, odwołuje się do treści pozamalarskich (np. filozofii średniowiecza) Niemiecki artysta w polskim mieście opowiedział o średniowiecznej Europie. Ołtarz Wita Stwosza z kościoła NMP w Krakowie Między słowem a … Funkcje intersemiotyki ♦ prezentując interpretację obrazu, przywołuje konteksty filozoficzne i estetyczne (średniowieczny kanon piękna, brak perspektywy) ♦ mówiąc o obrazie, zwraca uwagę na obecność podobnych motywów w dziełach reprezentujących różne dziedziny sztuki średniowiecznej (np. motyw Matki Boskiej) ♦ odnajduje w ołtarzu cechy typowe dla ♦ wyjaśnia pisemnie, gotyku jakich informacji o XV-wiecznych ♦ wskazuje w ołtarzu przedstawienie zwyczajach dostarcza treści religijnych i świeckich ołtarz Wita Stwosza ♦ wyjaśnia, z którymi ze znanych mu już wiadomości o epoce korespondują treść i forma ołtarza ♦ wskazuje treści, które łączą ołtarz z treściami biblijnymi ♦ krótko przedstawia najważniejsze informacje o ołtarzu (autor, czas powstania, styl artystyczny) ♦ w swych wypowiedziach właściwie używa pojęć „dyptyk”, „tryptyk”, „pentaptyk” ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i ♦ objaśnia, na czym polega aluzja intonacją wiersz Z. Herberta zawarta w wierszu Z. Herberta ♦ przedstawia zgromadzone przez ♦ porównuje plastyczną i poetycką siebie dowody na to, że jeden temat wypowiedź na ten sam temat, może być realizowany przez artystów wskazując na różnice wynikające z różnych dyscyplin, pochodzących z formy przekazu (np. dosłowność i różnych epok metaforyczność) ♦ w swych wypowiedziach właściwie ♦ wyraża własny pogląd na temat siły posługuje się pojęciem „aluzja oddziaływania rzeźby i słowa literacka” ♦ na wybranych przez siebie przykładach objaśnia, czym jest intersemiotyka 21 ♦ interpretuje wiersz Z. Herberta, mając za kontekst ołtarz Wita Stwosza, podaje kilka argumentów uzasadniających konieczność takiego kontekstu ♦ rozpoznaje i wyjaśnia, na czym polega podobieństwo sceny z Maryją w ujęciu Z. Herberta i T. Kantora Teatr, który był, a którego ♦ na podstawie tekstu W. Berenta nie było. Średniowieczne opowiada o tym, jak mógł wyglądać widowiska średniowieczny spektakl uliczny ♦ przedstawia najistotniejsze różnice Średniowieczne między teatrem ulicznym a teatrem widowiska wpisane w wykorzystującym scenę mansjonową religijną kulturę swego ♦ analizuje pod względem czasu słowotwórczym wyrazy o różnej budowie Ile historii mógł i może ♦ wskazuje w tekście Historyi o poznać odbiorca Historyi chwalebnym Zmartwychwstaniu o chwalebnym Pańskim wyraźne nawiązania do Zmartwychwstaniu Biblii i antyku Pańskim Mikołaja z ♦ na podstawie Historyi o chwalebnym Wilkowiecka? Zmartwychwstaniu Pańskim wnioskuje o średniowiecznym wyobrażeniu piekła Misteria trwają… szkolna ♦ interpretuje głosowo tekst Historyi o inscenizacja Historyi o chwalebnym Zmartwychwstaniu chwalebnym Pańskim Zmartwychwstaniu ♦ wypowiada własne zdanie na temat roli i miejsca artysty w świecie ♦ wygłasza krótką mowę pt. „Od inspiracji do plagiatu” ♦ wskazuje podobieństwa między ♦ ustnie wypowiada się średniowiecznym widowiskiem na temat znaczenia (symultaniczność) a ówczesnym obrzędów malarstwem liturgicznych dla rozwoju teatru ♦ opowiada opracowaną przez Z. średniowiecznego Raszewskiego historię narodzin teatru chrześcijańskiego ♦ na podstawie Historyi o chwalebnym ♦ pisze notatkę, w której porównuje formę Zmartwychwstaniu Pańskim wnioskuje o mentalności twórcy i misterium z formą odbiorców średniowiecznego dramatów poznanych misterium (np. potrzeba obrazowania w gimnazjum (np. piekieł) antycznego, romantycznego) i wskazuje kilka wyraźnych podobieństw lub różnic ♦ wymienia nazwiska reżyserów, ♦ wykonuje zadanie z którzy inscenizowali Historyi o 168 s. podręcznika chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim 22 Pańskim ♦ wyjaśnia związek między zamysłem reżyserskim a wymową widowiska ♦ objaśnia rolę rekwizytu, kostiumu teatralnego ♦ określa temat wiersza T. Różewicza Jak postrzegano człowieka ♦ w różnych okresach tysiącletniego średniowiecza? Jak postrzegamy siebie dziś? ♦ Święty Augustyn wyznaje, ♦ opowiada, rozważa. Autobiograficzność ♦ Wyznań ♦ ♦ na podstawie informacji o różnych inscenizacjach Historyi o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim wnioskuje o roli społecznych i historycznych kontekstów tych przedstawień ♦ w wierszu T. Różewicza wskazuje treści łączące utwór z tematem misterium na podstawie cichej lektury tekstu ♦ streszcza poglądy J. Kłoczowskiego i ♦ sprawdza, czy publicystycznego samodzielnie J. Le Goffa na temat zmian literatura potwierdza określa jego temat oraz parafrazuje zachodzących w kulturze ostatni akapit główne tezy średniowiecza fragmentu tekstu J. Le Goffa ocenia własną pozycję w świecie ♦ wyraża własny pogląd na temat zmian zachodzących we współczesnej kulturze przedstawia podstawowe wiadomości ♦ parafrazuje fragment Wyznań ♦ pisze notatkę o augustynizmie zawierającą ♦ na podstawie fragmentu objaśnia i podstawowe komentuje postawę św. Augustyna w podaje przynajmniej jeden argument wiadomości o potwierdzający związek Legendy o kontekście tekstu W. Tatarkiewicza augustynizmie św. Aleksym z augustynizmem ♦ definiuje pojęcie „predestynacja” wnioskuje o tym, jak postawa św. ♦ odwołując się do znanych sobie ♦ przedstawia argumenty Augustyna wpisuje się w kulturę hagiografii, objaśnia, na czym polega potwierdzające średniowiecza (np. średniowiecznego wyjątkowość dochodzenia Augustyna humanizm Wyznań karnawału) do świętości 23 Źródła złej i dobrej sławy ♦ opowiada legendę o F. Villonie pierwszego nowożytnego ♦ wyjaśnia, na czym polega liryka Europy Franciszka odmienność poezji F. Villona w Villona stosunku do wcześniej poznanych utworów z epoki ♦ wyjaśnia jakie funkcje, pełnią w tekście powtórzenia i paralelizmy ♦ formułuje hipotezy na temat powodów zastosowania przez tłumacza zabiegów stylizacyjnych, ♦ konfrontuje swoje przypuszczenia na temat działań tłumacza z wyjaśnieniami T. Żeleńskiego-Boya Nadgrobek, który ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i upamiętnił nie śmierć, a intonacją wiersz F. Villona życie. Nadgrobek w ♦ odwołując się do wybranego formie ballady… fragmentu, nazywa podmiot liryczny Franciszka Villona w wierszu i go charakteryzuje ♦ krótko wypowiada się na temat konstrukcji wiersza (np. wskazuje partie argumentacyjne) ♦ odwołując się do tekstu J. Kłoczowskiego, wyraża własny pogląd na temat wyobrażenia o człowieku średniowiecza ♦ wyjaśnia, dlaczego pojęcie „poeta przeklęty” można łączyć z F. Villonem ♦ porównuje podmiot liryczny tekstów F. Villona z podmiotem lub bohaterem lirycznym innego tekstu średniowiecznego ♦ ustnie porównuje uwagi F. Villona na temat nietrwałości życia ludzkiego z średniowiecznym światopoglądem ♦ opisuje postawę podmiotu lirycznego ♦ uogólnia wnioski na wobec śmierci temat postawy podmiotu lirycznego ♦ porównuje sytuację proszących o wobec śmierci modlitwę w Nadgrobku w formie ballady… z sytuacją błagalną w Bogurodzicy ♦ ocenia pozaliterackie aspekty wiersza (np. to, że wiersz daje inny niż stereotypowy obraz człowieka średniowiecza) ♦ szczegółowo charakteryzuje podmiot ♦ ustnie wyjaśnia, czy F. liryczny i przytacza fragment Villona można potwierdzający tę charakterystykę traktować jako pierwowzór poety ♦ odwołując się do średniowiecznych zbuntowanego wzorców osobowych, ocenia podmiot liryczny 24 W szkole o szkole i filozofii szkolnej ♦ krótko opowiada o tym, jak funkcjonował średniowieczny uniwersytet i jaka rolę odgrywał w kulturze ♦ opowiada o tym, czym była scholastyka i ocenia ją z własnego punktu widzenia Krótki kurs tomistycznej koncepcji poznania ♦ ♦ ♦ Co Francesco Traini miał ♦ na myśli, gdy malował św. Tomasza, który wielkim ♦ filozofem był? „I książki mają swoje losy” – Terencjusz Maur. Zanim pojawił się druk ♦ ♦ ♦ ♦ odwołując się do tekstu św. ♦ wykonuje zadanie 3 z Augustyna, opowiada o metodologii 186 s. podręcznika scholastycznej ♦ wyraża własne zdanie o scholastyce jako metodzie poznawczej ♦ wskazuje zabiegi służące satyrycznemu ujęciu tematu scholastyki przez S. Mrożka (np. stylistyka naukowego wywodu) przedstawia podstawowe wiadomości ♦ krótko wyjasnia, na czym polega ♦ przygotowuje ustną o tomizmie oryginalność myśli św. Tomasza w wypowiedź o tym, czy kontekście wcześniej poznanych w Bogurodzicy można parafrazuje tezę i argumenty św. koncepcji filozoficznych dostrzec echa filozofii Tomasza przedstawione we św. Tomasza? fragmencie rozważań ♦ odnosi myśl św. Tomasza do znanych tekstów literackich (Bogurodzicy) krótko wyjaśnia związek filozofii św. Tomasza z teocentryzmem wskazuje na reprodukcji elementy ♦ objaśnia, w jaki sposób F. Traini za ♦ sporządza listę opisane w podręczniku pomocą obrazu opowiada i tłumaczy elementów ówczesny świat (uwzględnia np. charakterystycznych wyjaśnia, w jaki sposób można kompozycję, treści dydaktyczne) dla Triumfu świętego połączyć kompozycję obrazu F. Tomasza z Akwinu Trainiego z ideą teocentryzmu ♦ wyjaśnia sens kolorystyki, jako obrazu kompozycji, symboliki obrazu średniowiecznego opowiada historię książki ♦ w swych wypowiedziach posługuje ♦ pisze pracę o roli się słownictwem dotyczącym czytelnictwa dawniej i opowiada o roli książki w kulturze średniowiecznej książki (np. dziś średniowiecznej i współczesnej „inkunabuł”, „iluminacja” itp.) w swej wypowiedzi właściwie posługuje się wyrażeniem „benedyktyńska praca” 25 ♦ streszcza teksty A. Hausnera i D. de ♦ na podstawie zamieszczonych w ♦ w Dziejach Tristana i Izoldy odnajduje treści Rougemonta podręczniku tekstów Miłość, która pokonała zaprzeczające publicystycznych pisze notatkę o ♦ na podstawie tekstu opowiada o śmierć stereotypowi miłości dworskiej, odróżniając sądy konwencji miłości stworzonej w od przypuszczeń, hierarchizując treści średniowiecza średniowieczu ♦ porównuje konwencję miłości ♦ charakteryzuje Tristana jako dworskiej z późniejszym kochanka przedstawieniem miłości ♦ we fragmencie Dziejów Tristana i średniowiecznej (Opowieści małżonki Izoldy wskazuje elementy typowe dla św. Aleksego) średniowiecznego przedstawiania miłości dworskiej i mówienia o niej ♦ porównuje rycerza zakochanego z rycerzem walczącym ♦ zabiera głos rozmowie na temat potrzeby idealizacji miłości „Trwały wasal twego ♦ odszukuje w wierszu S. Grochowiaka ♦ odnajduje i określa funkcje ♦ głośno czyta w klasie żebra…” Gdzie biją źródła treści związane z miłością zastosowanej przez S. Grochowiaka wybrany przez siebie konwencji mówienia o stylizacji erotyk ♦ wskazuje w wierszu odwołania do miłości? miłości zmysłowej jako podstawowej ♦ samodzielnie interpretuje wiersz cechy erotyku ♦ wskazuje nawiązania do średniowiecznej konwencji miłości ♦ wskazuje w wierszu J. Iwaszkiewicza ♦ odczytuje w wierszu S. Grochowiaka ♦ formułuje własny sąd inspiracje dziejami Tristana i Izoldy aluzje pozaliterackie (np. na temat miejsca nawiązywanie do mroczności erotyzmu w ♦ wskazuje dwa elementy budujące średniowiecza) skonwencjonalizowan nastrój wiersza (np. operowanie ych ujęciach miłości światłem) ♦ omawiając wiersz J. Iwaszkiewicza, przywołuje kontekst miłości idealnej ♦ wyraża własny pogląd na temat związków literatury współczesnej ze średniowieczną Miłosna poezja dworska 26 Dworskie i żakowskie ♦ opowiada o twórcach i obiegu wyznania miłosne. frywolnych i sprośnych Dzisiejsze zwroty średniowiecznych tekstów na temat oficjalne i grzecznościowe miłości w zapisie ♦ podaje przykłady takich tekstów ♦ analizuje warstwę językową listu miłosnego (np. budowę składniową, dobór słownictwa) i na tej podstawie charakteryzuje nadawcę oraz stopień skonwencjonalizowania wypowiedzi O tempora! O mores! ♦ samodzielnie określa temat wiersza Uczmy się od Słoty zasad ♦ wypowiada się na temat aktualności dobrego wychowania zasad dobrego wychowania ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje i wymawia termin savoirvivre ♦ formułuje sądy na temat potrzeby stosowania etykiety ♦ wypowiada się na temat różnorodności tematów podejmowanych przez literaturę (sztukę) średniowieczną w kontekście stereotypu średniowiecza ♦ opowiada o dworskim i ♦ pisze list motywacyjny pozadworskim wzorcu mówienia o miłości ♦ pisze stylizowany na średniowieczny list miłosny ♦ podaje przykłady potwierdzające tezę, że literatura może być źródłem wiedzy o epoce, z której pochodzi ♦ wyjaśnia, na czym polega dydaktyczny charakter wiersza Słoty ♦ odwołując się do tekstu N. Eliasa, wypowiada się na temat wpływu rozwoju cywilizacji na zmianę stylu wspólnego spożywania posiłków ♦ stawia hipotezy na temat wpływu kultury dworskiej na kształtowanie się kultury wysokiej ♦ formułuje pisemnie zasady obowiązujące na przykład w barach szybkiej obsługi, dotyczące zachowania klientów ♦ pisemnie dowodzi związku literatury z czasem, o którym opowiada 27 O terapeutycznej roli śmiechu Śmierć. Sąd. Piekło czy …? Na co mógł liczyć średniowieczny człowiek ♦ charakteryzuje Marchołta, wymieniając kilka cech potwierdzających jego ludyczny rodowód ♦ wskazuje przynajmniej dwie cechy parodii w Rozmowie mistrza Polikarpa ze Śmiercią (np. przerysowane zachowanie Śmierci) ♦ odwołując się do różnych znanych sobie tekstów kultury, formułuje przynajmniej dwa wnioski na temat funkcji, które może pełnić śmiech ♦ tworzy własny tekst parodystyczny, nawiązujący do Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią lub na temat związany ze szkołą ♦ krótko przedstawia stosunek średniowiecznych teologów do śmierci i wyjaśnia źródła takich poglądów ♦ wyjaśnia, dlaczego wizerunkom śmierci nadawano formę na przykład rozkładającego się ludzkiego ciała ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje i wymawia pojęcia: danse macabre i memento mori ♦ wyjaśnia, na czym polegało ♦ ustnie uzasadnia, czy średniowieczne współistnienie kultur świat przedstawiony w wysokiej i niskiej, podaje Rozmowach, które odpowiednie przykład miał król Salomon… można traktować jako ♦ przypomina, co było istota karnawału świat na opak średniowiecznego ♦ formułuje własną ocenę funkcji, które ♦ przedstawia własne wnioski na temat może pełnić śmiech w kulturze, także współczesnej terapeutycznej roli śmiechu ♦ własnymi słowami przybliża opinie ♦ przedstawia wybraną mediewistów na temat przyczyn przez siebie pojawienia się tematu i wizerunku reprodukcję śmierci w późnym średniowieczu średniowiecznego wizerunku śmierci i w ♦ własnymi słowami przybliża opinie tym kontekście ojców kościoła i mediewistów o wypowiada się o kondycji człowieka wobec śmierci stosunku późnego średniowiecza do śmierci 28 ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją, ♦ samodzielnie interpretuje wiersz, ♦ wykonuje zadanie 4 z 215 s. podręcznika intonacją oraz teatralizacją Rozmowę uwzględniając stosunek Polikarpa do Śmierci oraz stosunek Śmierci do mistrza Polikarpa ze Śmiercią ludzi i zwierząt ♦ na podstawie dialogu rekonstruuje obraz Śmierci ♦ zwięźle wyjaśnia związek między treścią Rozmowy mistrza Polikarpa ze ♦ porównuje literacki opis Śmierci z jej Śmiercią a światopoglądem ikonicznymi przedstawieniami i średniowiecznym wskazuje wiele podobieństw lub różnic ♦ przedstawia przynajmniej jeden argument potwierdzający dydaktyzm ♦ udowadnia, że omawiany wiersz jest wiersza oraz udowadnia, że wiersz dialogiem ma charakter groteskowy Mistrz Polikarpa zmienia ♦ wskazuje najbardziej wyraziste ♦ przy niewielkiej pomocy nauczyciela ♦ pisze notatkę, w której się w Mistrza Mirona a związki między Rozmową mistrza interpretuje wiersz M. gromadzi argumenty Śmierć pozostaje Polikarpa ze Śmiercią a Wywiadem Białoszewskiego potwierdzające tezę, że Śmiercią. Średniowieczne M. Białoszewskiego (np. Wywiad został ♦ wnikliwie porównuje wiersze pod reminiscencje dialogowość, wyobrażenie śmierci) zainspirowany względem formalnym i treściowym dwudziestowiecznego Rozmową mistrza ♦ podaje przynajmniej dwa wnioski poety Polikarpa ze Śmiercią, wynikające z porównania stosunku lub zaprzeczające jej człowieka do Śmierci i Śmierci do człowieka w obydwu utworach ♦ przy pomocy nauczyciela porównuje ♦ formułuje hipotezy na temat wiersze pod względem formalnym i powodów zmiany wizerunku Śmierci treściowym, uogólnia wnioski i relacji człowiek – Śmierć w ujęciu M. Białoszewskiego ♦ zabiera głos w rozmowie na temat związków współczesnej kultury z przeszłymi epokami ♦ pisze pytania do własnego „wywiadu” ze Śmiercią „Wypięła żebra i kości, groźno siecze przez lutości”. Śmierć! 29 Celuloidowa podróż w czasy Antoniusa Blocka ♦ wskazuje w filmie I. Bergmana treści, ♦ odwołując się do własnych ♦ wyjaśnia sens ostatniej które zna z wcześniejszych lekcji wiadomości o kulturze sceny omawianego średniowiecznej, omawia jeden z filmu I. Bergmana ♦ posługuje się podstawowym motywów pojawiających się w filmie słownictwem związanym z filmem I. Bergmana (np. motyw rycerza, („kadr”, „ujęcie”, „kreacja filmowa” teatru) itp.) ♦ mówi o walorach artystycznych filmu (np. sposobach budowania nastroju, operowaniu detalem, symboliką itp.) ♦ wskazuje w filmie wiele nawiązań ♦ pisze recenzję ♦ samodzielnie interpretuje przynajmniej jedno zdarzenie historycznych i kulturowych omawianego filmu I. przedstawione w filmie, odwołując Bergmana ♦ ocenia walory poznawcze i się do własnych wiadomości o epoce artystyczne filmu ♦ wskazuje w fabule filmu wiele nawiązań do Biblii ♦ wyraża własne zdanie na temat kreacji świata przedstawionego w filmie 30 Ars moriendi, czyli piękne ♦ na przykładzie zamieszczonych w umieranie podręczniku reprodukcji drzeworytów wyjaśnia, czym jest Między życiem a śmiercią narracja nieliteracka ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje pojęcia: ars moriendi i Każdy (Everyman) ♦ wskazuje najbardziej wyraziste związki między tekstami Skarga umierającego i Dusza z ciała wyleciała oraz poznanymi wcześniej dziełami o podobnej tematyce ♦ łączy ars moriendi ze światopoglądem późnego średniowiecza ♦ objaśnia sens symboliki średniowiecznego obrazu ♦ porównuje teksty Skarga umierającego i Dusza z ciała wyleciała z innymi tekstami podejmującymi temat śmierci (np. Nadgrobkiem w formie ballady… F. Villona) ♦ odwołując się zamieszczonych w podręczniku reprodukcji drzeworytów oraz tekstów literackich, wypowiada się na temat miejsca śmierci w kulturze ♦ ustnie wypowiada się na temat związku ars morienidi z moralitetem 31 Od słowa do słowa, od obrazu do obrazu. Topos zielonej łąki ♦ porównuje obrazy Śmierci ♦ wyjaśnia, na czym polega ♦ odwołujrrąc się do osobistego przedstawionych w Rozmowie mistrza alegoryczność i paraboliczność pojmowania spraw Polikarpa ze Śmiercią i na drzeworytów, których reprodukcje ostatecznych, drzeworycie oglądał formułuje sądy na ♦ formułuje wnioski na temat ♦ wyjaśnia powody, dla których temat średniowiecznej dydaktyzmu porównywanych testów omawiane drzeworyty można i współczesnej kultury traktować jako źródło wiedzy o epoce eschatologii ♦ przedstawia dowody na to, że ♦ interpretuje teksty Skarga literatura późnego średniowiecza umierającego i Dusza z ciała koresponduje z innymi tekstami wyleciała, odwołując się kultury tego czasu (plastyka, dramat) przynajmniej do dwóch dzieł, podejmujących temat śmierci (np. Nadgrobka w formie ballady… F. Villona, Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią, cyklu drzeworytów) oraz tekstu krytycznego (np. J. Huinzingi lub Ph. Areiesa) ♦ czyta głośno, z właściwą dykcją i ♦ interpretuje dwa wybrane wiersze ♦ pisze notatkę, w której intonacją wybrany wiersz (J. współczesnych poetów i wskazuje w porównuje dwie Tuwima, Z. Herberta lub B. Kierca) nich nawiązania do tekstów Skarga realizacje toposu umierającego i Dusza z ciała zielonej łąki ♦ wskazuje treści łączące wybrany wyleciała wiersz z tekstami Skarga umierającego i Dusza z ciała ♦ przedstawia przynajmniej dwa wyleciała (np. rozstanie duszy z sposoby funkcjonowania toposu ciałem, topos zielonej łąki) zielonej łąki (np. w starożytnej mitologii, malarstwie) 32 ♦ interpretuje dwa wybrane wiersze współczesnych poetów i wskazuje w nich nawiązania treściowe do znanych sobie tekstów średniowiecznych ♦ interpretuje dwa wybrane wiersze ♦ wykonuje zadanie 5 z współczesnych poetów i wskazuje w 225 s. podręcznika nich nawiązania formalne i treściowe do znanych sobie tekstów średniowiecznych ♦ odwułując się do tekstu J. Le Goffa opowiada, jak w średniowieczu zmieniało się pojmowanie śmierci Biblia o rzeczach ♦ pisze notatkę na temat ♦ wyjaśnia, jak treści zaproponowanych ♦ wyjaśnia, na czym polega związek ostatecznych zaproponowanych w podręczniku symboli (i ich w podręczniku fragmentów tekstów biblijnych łączą się z tematyką fragmentów tekstów biblijnych z znaczeń), które eschatologiczną tematyką dzieł średniowiecznych rozpoznał w zaproponowanych w ♦ parafrazuje zawarte w ♦ w swoich wypowiedziach odwołuje podręczniku prezentowanych fragmentach Biblii się do średniowiecznych koncepcji fragmentach tekstów filozoficznych wskazówki moralne biblijnych ♦ w swych wypowiedziach właściwie stosuje pojęcia: „wizja”, „proroctwo”, „apokalipsa” Hans Memling o rzeczach ♦ określa tematykę poszczególnych ♦ wskazuje podobieństwa i różnice ♦ pisze pracę na temat ostatecznych. Malarska części tryptyku H. Memlinga między treścią obrazu H. Memlinga a wrażeń, jakie obraz H. wizja Sądu Ostatecznego ♦ objaśnia sens trójdzielnej kompozycji odpowiednimi fragmentami Biblii Memlinga wywołuje we współczesnym obrazu ♦ uzasadnia, dlaczego w kontekście odbiorcy obrazu H. Memlinga można mówić o ♦ objaśnia symbolikę głównych scen psychomachii ♦ objaśnia sens wielu dostrzeżonych na obrazie symboli ♦ wyjaśnia, co powoduje, że dzieło H. Memlinga pod względem treści i formy uchodzi za charakterystyczne dla średniowiecza 33 ♦ wskazuje podobieństwa i różnice między treścią obrazu H. Memlinga a odpowiednimi fragmentami Biblii ♦ wyjaśnia, na czym polega dydaktyzm treści przedstawionych na obrazie Współcześni nam o ♦ samodzielnie określa tematy dwóch sprawach ostatecznych wybranych wierszy (Z. Herberta, T. Lenartowicza, Cz. Miłosza) ♦ wskazuje przynajmniej jedno podobieństwo i jedną różnicę w warstwie treściowej porównywanych utworów ♦ wskazuje w wierszu Z. Herberta miejsca, w których ujawnia się ironia poetycka ♦ nazywa zabiegi, którymi się posłużył poeta, aby nadać tekstowi ironiczny charakter Z dziełem w ręku – krótki ♦ samodzielnie określa najważniejsze przewodnik po Boskiej tematy fragmentów Boskiej komedii komedii ♦ opowiada o kompozycji utworu i wyjaśnia, kim są najważniejsi jego bohaterowie ♦ uogólnia sens obrazu, jako opowieść o średniowiecznej wizji człowieka i Boga ♦ wskazuje wiele podobieństw i różnic ♦ wypowiada własną ocenę współczesnych treściowych i stylistycznych wizji Sądu porównywanych wierszy Ostatecznego ♦ porównuje wizję Sądu Ostatecznego w ujęciu średniowiecznym (np. na obrazie H. Memlinga) i wybranego poety współczesnego ♦ opowiada, czym jest i jaką rolę odgrywa w tekście temat ♦ wskazuje stosowanie ironii poetyckiej jako sposobu przekształcania tematu ♦ wskazuje w dziele Dantego treści, ♦ interpretuje głosowo które są typowe dla średniowiecza fragment Boskiej (np. potępienie piekielne) oraz te, komedii których nie spotykamy w średniowieczu (np. odwołania do kultury antycznej) ♦ wskazuje elementy świadczące o kunszcie twórcy Boskiej komedii (np. podporządkowanie budowy dzieła liczbom doskonałym) 34 ♦ szczegółowo opowiada o wizji zaświatów w Boskiej komedii ♦ wyjaśnia, dlaczego dzieło Dantego nazywa się komedią ♦ uzasadnia, dlaczego Boską komedię nazywa się summą średniowiecza Dwa głosy (J. Lechoń i T. ♦ w wierszu J. Lechonia lub T. ♦ Różewicza) i dwa obrazy Różewicza wskazuje wyraziste (W. Blade) na temat piekła nawiązania do Dantego lub Boskiej komedii ♦ ♦ samodzielnie określa nastrój jednego z wierszy i obrazów W. Blacka, uzasadnia swoje spostrzeżenia ♦ ♦ pisze interpretację wybranego wiersza ♦ ♦ formułuje hipotezy na temat powodów, dla których Boska komedia uchodzi za dzieło przełomowe dla kultury europejskiej określa tematy wierszy i wskazuje ich ♦ formułuje wnioski na związek z Boską komedią (np. miłość, temat atrakcyjności i wstępowanie do piekieł) popularności niektórych tematów w przedstawia dowody na to, że sztuce omawiane teksty literackie korespondują z obrazami W. Blaka wskazuje w wierszu T. Różewicza nawiązania do współczesności (np. handel „skórami”) pisze analizę porównawczą dwóch ♦ w pracy pisemnej wybranych wierszy zwraca uwagę na nawiązania i aluzje do Dantego i jego dzieła 35
