mieszanki o obni˚onej zawartoâci

10
˚YWIENIE
INDYK POLSKI - 1/2014 (46)
MIESZANKI O OBNI˚ONEJ ZAWARTOÂCI
WAPNIA I FOSFORU
W ˚YWIENIU INDYKÓW RZEèNYCH HYBRID CONVERTER
Intensywne żywienie szybko rosnących indyków rzeźnych,
podporządkowane potrzebom ekonomiki produkcji, rodzi różnorakie
problemy z utrzymaniem ptaków, ich dobrostanem i zdrowiem. Jednym
z takich problemów są deformacje kośćca. Szybkie przyrosty masy ciała
i wysoka masa końcowa, wynikająca głównie z przyrostu mięśni
piersiowych, powodują zachwianie równowagi we wzroście mięśni i kości,
a wysoki stosunek masy mięśni do masy kośćca powoduje wiele
problemów zdrowotnych. Wynika to z niedostatecznej adaptacji szkieletu
do szybkiego wzrostu masy ciała ptaków. Nadmierne obciążenie szkieletu,
prowadzi do strukturalnych deformacji i uszkodzeń, występujących
szczególnie często w przypadku kości udowej i piszczelowej indyków.
W
ystępowanie objawów osłabienia
kości jest uwarunkowane wieloma czynnikami. Kluczową rolę
odgrywają czynniki fizjologiczne związane z żywieniem. Jako częstą przyczynę strat produkcyjnych, powodowanych obniżonym wzrostem ptaków i deformacjami ich kośćca, wskazuje się
niedostateczne zaopatrzenie organizmu
szybko rosnących indyków w wapń.
Niedostateczna ilość wapnia w paszy jest
bezpośrednią przyczyną krzywicy i schorzeń wynikających z niedostatecznej
mineralizacji kości.
Zalecenia NRC (1994) dotyczące
zawartości wapnia w paszy dla indyków
w kolejnych czterotygodniowych okresach ich życia wynoszą: 1,2; 1,0; 0,85;
0,75 i 0,65%, przy zachowaniu stosunku wapnia do fosforu przyswajalnego
2:1. W praktycznym żywieniu indyków stosuje się zazwyczaj wyższe poziomy wapnia dochodzące nawet do 1,4%
w pierwszym okresie odchowu. Tak
wysoka zawartość wapnia w paszy może przynosić zarówno pozytywne, jak
i negatywne konsekwencje fizjologiczne i produkcyjne. Duża zawartość wap-
David E. Laurin
Hybrid Turkeys/Grelavi
Jan Jankowski, Krzysztof Kozłowski
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
nia w diecie ogranicza hydrolizę fosforanów inozytolu (fitynianów) i zmniejsza wykorzystanie fosforu z diety. Powoduje to konieczność zwiększenia ilości
fosforanów dodawanych do paszy.
Zwiększona zawartość wapnia w paszy
rodzi fizjologiczne komplikacje w przypadku mieszanek wzbogacanych
w tłuszcz. Zwiększona zawartość wapnia może znacząco obniżać strawność
tłuszczu w paszy. Jony wapnia tworzą
z kwasami tłuszczowymi trudno rozpuszczalne mydła, co ogranicza wykorzystanie zarówno wapnia, jak i energii
mieszanki. Wysoki poziom Ca może zatem obniżyć wartość energetyczną mieszanek wskutek wiązania wolnych frakcji lipidowych. Z tych względów wielu
badaczy wskazuje na potrzebę obniżenia zawartości wapnia w mieszankach
paszowych. Uważa się, że obniżenie
zawartości Ca w mieszance może poprawić wykorzystanie paszy, jednakże pod
warunkiem, że nie występują schorzenia kończyn. Ponadto mniejsza zawartość wapnia i fosforu obniża koszty paszy oraz zmniejsza uwodnienie pomiotu, co z kolei ogranicza nasilenie wystę-
˚YWIENIE
Tab. 1.
Charakterystyka stosowanych mieszanek paszowych
Okres skarmiania, tyg.
11
INDYK POLSKI - 1/2014 (46)
1-3
3-6
6-9
9-12
12-16
16-20
Energia metaboliczna, MJ/kg
11,51 11,72 12,14 12,56
Energia metaboliczna, kcal/kg 2750
2800
2900
3000
Zawartość składników pokarmowych, %
Białko ogólne ¹⁾
26,90 24,30 23,00 20,90
strawna
1,56
1,41
1,32
1,17
Lizyna
ogółem
1,74
1,58
1,47
1,32
strawna
0,63
0,57
0,53
0,47
Metionina
ogółem
0,66
0,60
0,56
0,50
strawna
1,02
0,92
0,86
0,76
Metionina+cyst.
ogółem
1,13
1,02
0,96
0,85
strawna
1,58
1,43
1,33
1,18
Arginina
ogółem
1,74
1,58
1,47
1,32
ogółem
1,06
0,96
0,91
0,82
Treonina
strawna
0,92
0,83
0,79
0,70
ogółem
0,30
0,27
0,24
0,21
Tryptofan
strawny
0,26
0,23
0,21
0,19
ogółem
1,22
1,10
1,06
0,95
Walina
strawna
1,08
0,98
0,93
0,82
ogółem
1,04
0,95
0,88
0,79
Izoleucyna
strawna
0,97
0,88
0,82
0,73
Sód
0,16
0,16
0,17
0,17
Chlor
0,22
0,26
0,27
0,27
12,87
3075
13,19
3150
17,90
0,95
1,06
0,4
0,42
0,66
0,75
0,96
1,06
0,66
0,57
0,16
0,15
0,77
0,68
0,63
0,59
0,17
0,27
15,70
0,79
0,89
0,34
0,37
0,59
0,68
0,80
0,89
0,58
0,50
0,14
0,12
0,68
0,60
0,54
0,49
0,17
0,27
¹⁾ wartości wynikające z bilansowania aminokwasów
powania zapalenia skóry poduszki stopy (FPD) i poprawia dobrostan ptaków.
W doświadczeniu przeprowadzonym w Katedrze Drobiarstwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w 2013 roku, określono skutki jednoczesnego obniżenia zawartości wapnia i fosforu przyswajalnego, w stosunku do zaleceń żywieniowych firmy Hybrid z 2013 roku, w mieszankach dla indyków od 7. tygodnia życia. 420 jednodniowych indorków Hybrid Converter, pochodzących z wylęgarni firmy
Grelavi w Kętrzynie, podzielono losowo
na 2 grupy, po 7 kojców o powierzchni
10 m² (30 sztuk) w każdej. Warunki
utrzymania były zgodne z zaleceniami
firmy Hybrid. Przez pierwsze 6 tygodni
indorki żywiono mieszankami o wartości pokarmowej zgodnej z programem
żywienia Hybrid Conventer. Od 7. tygodnia życia w grupie doświadczalnej obniżono zawartość wapnia i fosforu przyswajalnego o 10%, a od 10. tygodnia, aż
o 15%. Zawartość najważniejszych składników pokarmowych w stosowanych
mieszankach, oprócz wapnia i fosforu,
przedstawiono w tabeli 1. Zróżnicowanie zawartości wapnia i fosforu przyswajalnego obrazuje tabela 2. Wszystkie
mieszanki bilansowano w oparciu o aminokwasy strawne. W bilansowaniu wapnia i fosforu przyswajalnego uwzględniono efekt fitazy dodawanej do mieszanek
w ilości 500 FTU na 1 kg. Mieszanki wykonano w Wytwórni Pasz „Agrocentrum” w Kałęczynie k/Pisza. Podane
w tabeli 1. okresy skarmiania są orientacyjne, bowiem zmiana paszy następowała po spożyciu zalecanej ilości paszy
poprzedniej.
Masa ciała indorów w obu grupach
była zbliżona, nie wykazując istotnego
zróżnicowania (Tab. 3). Do 12. tygodnia
przyrosty masy ciała indyków były nieznacznie mniejsze od standardów Hybrid Converter. Począwszy od 15. tygodnia życia masy oczekiwane i uzyskane
były już bardzo zbliżone, przy czym na
koniec doświadczenia, tj. w wieku 20 tygodni indory z grupy kontrolnej przewyższały o 90 g, a z grupy doświadczalnej o 230 g podawane standardy. Śmiertelność i brakowania zdrowotne w całym
okresie odchowu były zbliżone w obu
grupach: D-12,95; K-12,05%. Zużycie paszy na 1 kg przyrostu masy ciała, skorygowane na śmiertelność i brakowania,
były o 1,13% mniejsze w grupie z obniżoną zawartością wapnia i fosforu (2,477
kg) niż kontrolnej (2,505 kg). Bez korekty wskaźniki te wynosiły 2,553 kg w grupie doświadczalnej i 2,584 kg w grupie
kontrolnej.
Po zakończeniu doświadczenia,
w 140. dniu życia z każdej grupy wybra-
Tab. 2.
Zawartość wapnia i fosforu przyswajalnego w mieszankach w grupie kontrolnej (K) i doświadczalnej (D), %
Okres skarmiania, tyg.
Wyszczególnienie
Wapń z uwzględnieniem efektu fitazy ¹⁾
Wapń rzeczywisty
Fosfor przyswajalny z uwzględnieniem efektu fitaz ²⁾
¹⁾ efekt fitazy – 0,1%, ²⁾ efekt fitazy – 0,1%
1-3
4-6
KiD
1,35
1,25
0,75
KiD
1,26
1,16
0,67
7-9
K
1,18
1,08
0,59
D
1,06
0,96
0,53
10-12
Grupy
K
D
1,06 0,90
0,96 0,80
0,53 0,45
13-15
K
0,88
0,78
0,44
D
0,75
0,65
0,37
16-20
K
0,80
0,70
0,41
D
0,70
0,60
0,35
12
˚YWIENIE
INDYK POLSKI - 1/2014 (46)
no po 7 indorów o masie ciała zbliżonej
do średniej w danej grupie i poddano je
ubojowi i dysekcji celem określenia wartości rzeźnej i stopnia mineralizacji ko-
ści. Z danych przedstawionych w tabeli
4. wynika, że obniżona zawartość wapnia i fosforu nie wpłynęła na wydajność
rzeźną i umięśnienie indorów, a także na
Tab. 3.
Charakterystyka masy ciała indorów, kg
Wiek,
tyg.
3
6
9
12
15
18
20
Kontrolna
0,53
2,22
5,36
9,65
14,17
17,67
20,46
Grupy
Doświadczalna
0,52
2,15
5,30
9,49
14,10
17,83
20,60
Standard
Hybrid Converter
0,81
2,93
6,12
10,19
14,26
18,06
20,37
Tab. 4.
Wartość rzeźna i mineralizacja kości piszczelowej indorów
Wyszczególnienie
Masa ciała przed ubojem, kg
Tuszka patroszona ¹⁾
Mięśnie piersiowe ¹⁾
Mięśnie udowe ¹⁾
Mięśnie podudzia ¹⁾
Razem mięśnie piersiowe i nóg ¹⁾
Zawartość w kości piszczelowej, %
– popiołu
– wapnia
– fosforu
¹⁾ masa ciała przed ubojem = 100%
Grupy
Kontrolna
20,50
80,05
24,68
10,84
7,90
43,42
Doświadczalna
20,61
79,59
23,47
11,06
8,40
42,93
63,14
22,82
10,68
63,05
23,16
10,82
stopień mineralizacji kości piszczelowych wyrażony zawartością popiołu,
wapnia i fosforu.
Po uboju u wszystkich indorów
określono nasilenie występowania zapalenia skóry poduszki stopy (FPD) stosując pięciopunktową skalę (Hocking
i wsp., 2008). Wyniki oceny były zbliżone w obu grupach (K-1,3 pkt.; D-1,5
pkt.) i wskazują na znikome występowanie tego problemu zdrowotnego
w badanym stadzie.
Podsumowując można stwierdzić,
że żywienie od 7. tygodnia życia indorów Hybrid Converter mieszankami
o obniżonej, o 10-15% w stosunku do
zaleceń, zawartości wapnia i fosforu
przyswajalnego nie wpływa ujemnie na
wyniki odchowu, wartość rzeźną i stopień mineralizacji kości. Według cen
z III kwartału 2013 roku, zastosowanie
takich mieszanek zmniejszało koszt
paszy zużytej na 1 kg wyprodukowanego żywca o 2,23% w porównaniu z grupą kontrolną. Uzyskane wyniki wskazują na potrzebę prowadzenia kolejnych badań dotyczących jeszcze większego zmniejszania zawartości wapnia
i fosforu w programach żywienia indyków. Planujemy ich realizację w bieżącym roku.