pobierz tematy w formacie

TEMATY PREZENTACJI Z JĘZYKA POLSKIEGO
DO EGZAMINU MATURALNEGO
- CZĘŚĆ WEWNĘTRZNA rok szkolny 2007/08
LITERATURA
1. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego
zjawiska na wybranych przykładach.
2. Historia jako temat i jako pretekst w polskiej epice XIX i XX wieku. Przeanalizuj
wybrane utwory.
3. Polemiki, spory, prowokacje – starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach
wybranych utworów.
4. Motyw wędrówki w literaturze. Omów różne jego wersje w wybranych utworach.
5. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich.
Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu.
6. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje
w wybranych utworach.
7. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze – omów sposoby ich przedstawiania i
funkcje w wybranych utworach.
8. Analizując wybrane teksty, scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej
i współczesnej. Porównaj wykorzystywane w nich środki wyrazu.
9. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych
utworów.
10. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania
takich bohaterów w utworach z różnych epok.
11. Przedstaw kreacje bohaterów, którzy doświadczyli okrucieństw II wojny światowej
i próbują odbudować świat wartości, odwołując się do wybranych utworów.
12. Scharakteryzuj różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice
odwołując się do wybranych utworów.
13. Groteska jako sposób wyrażania w literaturze tragiczności świata. Omów na
przykładach wybranych utworów.
14. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany
awangardowego dramatu XX wieku.
15. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów
na wybranych przykładach.
16. Mistrzowie i uczniowie wśród twórców literatury. Przedstaw, ujawniające się
w dziełach związki między ich twórczością, odwołując się do wybranych utworów.
17. Nawiązania do twórczości Jana Kochanowskiego i ich funkcja w literaturze
późniejszych epok. Przeanalizuj wybrane utwory.
18. Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw temat na wybranych przykładach
dzieł literatury dawnej i/lub współczesnej.
19. Artysta jako bohater literacki. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
20. Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów temat na
wybranych przykładach.
21. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw sposoby kreowania portretów
i ich funkcje, odwołując się do wybranych utworów.
22. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw temat na wybranych przykładach.
23. Kamienica jako przestrzeń życiowa człowieka. Omów temat odwołując się do
wybranych przykładów literackich.
24. Przeanalizuj i zinterpretuj literaturę faktu jako zjawisko kulturowe XX wieku,
odwołując się do wybranych przykładów.
25. Sposoby kształtowania przestrzeni i ich funkcje w utworach literackich. Przedstaw
temat analizując wybrane przykłady.
26. Perswazja i apel jako literackie sposoby kształtowania moralnych oraz
politycznych postaw Polaków. Przedstaw temat analizując wybrane utwory z
literatury.
27. Dosłowne i metaforyczne funkcjonowanie motywu jesieni w wybranych tekstach
kultury. Przedstaw temat analizując wybrane przykłady.
28. Przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny, odwołując się do wybranych
utworów literackich.
29. Tytuł jako klucz do odczytania utworu. Przedstaw związek tytułu z ideą i strukturą
wybranych tekstów.
30. Przedstaw sposoby ukazywania Polski i Polaków, odwołując się do wybranych
utworów literackich oraz kontekstów historycznych.
31. Funkcje satyry politycznej. Przedstaw temat, odwołując się do utworów
wybranych epok literackich.
32. Przedstaw funkcjonowanie motywu „świata jako teatru”, odwołując się do
wybranych utworów literackich.
33. Przedstaw funkcjonowanie „ kostiumu historycznego” w wybranych utworach
literackich.
34. Literackie postawy buntu. Przedstaw temat odwołując się do wybranych
przykładów.
35. Przedstaw problem literatury zaangażowanej w politykę, odwołując się do
wybranych utworów.
36. Omów różne funkcje motywu prowincji, odwołując się do wybranych utworów
literackich.
37. Mity jako źródło inspiracji artystycznej. Przedstaw funkcje motywów
zaczerpniętych
z mitologii w wybranych tekstach literatury polskiej.
38. Biblia jako źródło motywów i podstawa refleksji filozoficznej. Przedstaw temat na
przykładach z literatury dawnej i współczesnej.
39. Przedstaw problemy moralne bohaterów literackich związane z pełnieniem przez
nich władzy, odwołując się do wybranych utworów.
40. Różne obrazy rodziny w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje
w wybranych utworach.
41. Scharakteryzuj najciekawsze portrety bohaterów poszukujących sensu życia,
odwołując się do wybranych tekstów literatury dawnej i współczesnej.
42. Przedstaw obrazy Rosji i Rosjan w wybranych utworach literatury polskiej,
uwzględniając kontekst historyczny.
43. Nawiązania do kultury sarmackiej. Przedstaw temat odwołując się do wybranych
utworów literackich.
44. Narodziny tożsamości narodowej i proces jej kształtowania się. Przedstaw temat
odwołując się do wybranych tekstów literatury dawnej i współczesnej.
45. Motywy folklorystyczne i stylizacje ludowe w wybranych utworach literackich XIX
i XX wieku. Przeanalizuj funkcje nawiązań i stylizacji.
46. Przedstaw funkcjonowanie literackich portretów dzieci i młodzieży w wybranych
utworach różnych epok.
47. Przedstaw na wybranych przykładach konflikt pokoleń w literaturze XIX i XX
wieku.
48. Scharakteryzuj najciekawsze portrety psychologiczne kobiet w literaturze polskiej
i obcej, odwołując się do wybranych utworów.
49. Omów cechy literackich powrotów do Arkadii młodości w wybranych utworach XIX
i XX wieku.
50. Przedstaw problem wyboru drogi życia i godzenia się z jego konsekwencjami na
przykładzie bohaterów literackich XIX i XX wieku, odwołując się do wybranych
utworów.
51. Przeżycia osobiste jako przedmiot refleksji artystycznej. Przedstaw temat
odwołując się do wybranych utworów literackich.
52. Omów rolę strachu (lęku) w życiu bohaterów literackich odwołując się do
wybranych utworów.
53. Świat dzieciństwa i jego rola w wybranych utworach. Przeanalizuj temat na
wybranych przykładach z literatury polskiej i obcej.
54. Przestrzeń jako labirynt. Omów takie wyobrażenie świata przedstawionego,
uwzględniając funkcje tego motywu w wybranych utworach literatury polskiej lub
obcej.
55. Przedstaw różne wizje i funkcje miasta ukazane w literaturze wybranych epok,
odwołując się do wybranych utworów.
56. Przedstaw temat żydowski w literaturze XIX i XX wieku. Porównaj różne sposoby
prezentacji, odwołując się do wybranych utworów.
57. Omów przykłady ujęcia motywu wojny, wskazując na jego rolę i funkcję
w wybranych utworach literackich różnych epok.
58. Podróż jako inspiracja literacka. Przedstaw motyw odwołując się do wybranych
przykładów z twórczości autorów różnych epok.
59. „Kraj lat dziecinnych” jako inspiracja twórcza poetów i pisarzy różnych epok.
Omów temat na wybranych przykładach.
60. Fascynacje codziennością i światem zwykłych przedmiotów. Przedstaw temat
odwołując się do wybranych utworów poetów różnych epok.
61. Poeci o własnej twórczości. Porównaj wybrane utwory autotematyczne różnych
epok.
62. Bohater romantyczny i jego kontynuacja w literaturze różnych epok. Dokonaj
analizy porównawczej wybranych przykładów.
63. Człowiek wobec władzy. Omów sposoby ujęcia tej relacji i jej funkcje w wybranych
dziełach literackich różnych epok.
64. Wpływ miłości na wybory moralne człowieka jako temat w literaturze. Przedstaw
różne jego ujęcia, analizując wybrane przykłady.
65. Człowiek wobec natury. Omów sposoby przedstawiania tej relacji i jej funkcje
w wybranych utworach.
66. Wpływ cenzury na kształtowanie się dzieł literackich. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
67. Omów różne sposoby ukazywania motywu rewolucji, odwołując się do wybranych
przykładów literackich.
68. Literacki obraz miasta w prozie pozytywizmu i modernizmu. Dokonaj analizy
wybranych sposobów prezentacji, wyjaśniając popularność motywu.
69. Przedstaw funkcjonowanie motywu snu, odwołując się do wybranych przykładów
literackich.
70. Różne stany psychologiczne bohaterów znajdujących się w sytuacjach skrajnych.
Przedstaw temat odwołując się do literatury podejmującej próbę zgłębienia
tajników ludzkiej psyche.
71. Poetyka motta. Omów rolę motta w interpretacji utworów literackich, odwołując
się do kilku przykładów.
72. Różne ujęcia literackie motywu tańca i jego funkcji. Przedstaw zagadnienie,
odwołując się do wybranych przykładów z różnych epok literackich.
73. Filozofowie i pisarze o kondycji człowieka. Przedstaw analizę wybranych koncepcji
filozoficznych i tekstów literackich różnych epok, dotyczących tego problemu.
74. Dwór szlachecki jako motyw w literaturze. Przedstaw różne jego ujęcia dokonując
analizy wybranych przykładów.
75. Wielcy twórcy polskich i światowych komedii. Omów tematykę i znaczenie ich dzieł
dla czasów, w których żyli oraz dla potomności, odwołując się do wybranych
utworów.
76. Świat wartości więźniów lagrów i łagrów oraz jego odzwierciedlenie w literaturze.
Przedstaw temat analizując wybrane utwory.
77. Przedstaw różne ujęcia problematyki Holocaustu w literaturze polskiej, odwołując
się do wybranych utworów.
78. Publicystyka w roli reformatora państwa. Omów wybrane przykłady społecznopolitycznej publicystyki polskiej różnych epok.
79. Kult nauki, pracy i postępu. Przedstaw wybrane teksty literackie, które propagują
te idee.
80. Cyprian Kamil Norwid – poeta ponadczasowy a zapomniany. Omów tematykę
i kunszt poety na przykładzie wybranych wierszy.
81. Przedstaw przemiany form teatralnych, odwołując się do wybranych przykładów
literackich.
82. Idealizacja i heroizacja jako sposoby kreacji bohatera literackiego. Omów temat,
odwołując się do wybranych utworów.
83. Literackie rozmowy z Bogiem. Omów ich tematykę i styl, odwołując się do
wybranych przykładów literackich.
84. Z kobiecej perspektywy... Omów sposób przedstawiania problemów świata
w literaturze kobiecej XX wieku.
85. „Inny”, „obcy” jako bohater literacki. Na wybranych przykładach omów sposób
podejmowania problemu wyobcowania.
86. Mity, legendy i baśnie jako tworzywo literatury. Omów zagadnienie, odwołując się
do wybranych przykładów. /Temat zaproponowany przez ucznia/.
ZWIĄZKI LITERATURY
Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
1. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła
literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne).
2. Malarstwo jako inspiracja dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane
utwory.
3. Rzeźba jako inspiracja dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane
utwory.
4. Dialog z tradycją literacką w obrazach i rzeźbach. Dokonaj analizy porównawczej
wybranych dzieł.
5. Kostium historyczny i jego funkcja w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów
sposoby i cele jego wykorzystania w wybranych dziełach.
6. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przeanalizuj wybrane
dzieła.
7. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Dokonaj analizy porównawczej
wybranych dzieł literackich i innych (np. malarskich, filmowych).
8. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np.
malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne).
9. Sposoby kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. Dokonaj analizy
wybranych dzieł.
10. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Dokonaj
analizy porównawczej wybranych dzieł.
11. Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie).
Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.
12. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie – omów sposoby jego
wykorzystania, odwołując się do wybranych przykładów.
13. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. Dokonaj
analizy wybranych dzieł.
14. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych. Dokonaj
analizy wybranych dzieł.
15. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane
przykłady.
16. Różne wersje motywu Madonny w literaturze i sztuce. Omów na wybranych
przykładach.
17. Przedstaw różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce,
odwołując się do wybranych przykładów.
18. Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw na
wybranych przykładach.
19. Na wybranych przykładach z literatury i malarstwa przedstaw kulturowe wizje
dziecka.
20. Tatry i Zakopane w artystycznych doznaniach i przetworzeniach. Przedstaw
funkcjonowanie motywu w literaturze, sztuce i muzyce.
21. Portrety kobiet w literaturze i malarstwie Młodej Polski. Omów temat w oparciu
o wybrane przykłady.
22. Omów dosłowne i metaforyczne funkcjonowanie motywu dziewczyny w wybranych
tekstach kultury.
23. Omów funkcje ilustracji w odbiorze dzieła literackiego, odwołując się do celowo
dobranych przykładów.
24. Polskie powstania narodowe w literaturze, teatrze, filmie. Omów różne sposoby
ujęcia tego tematu, odwołując się do wybranych przykładów.
25. Odwołując się do wybranych przykładów zaprezentuj zmianę ideału kobiecego
piękna na przestrzeni wieków w literaturze i malarstwie.
26. Przedstaw sposób kreowania postaci historycznych w literaturze i sztuce na
wybranych przykładach.
27. Przedstaw zależność między osobowością człowieka a charakterem rodziny, w
której wzrastał, korzystając z utworów literackich, teatralnych lub filmowych.
28. Akt twórczy jako temat sztuki. Omów jego realizację w wybranych tekstach
literackich i malarskich.
29. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł prozy polskiej oraz ich filmowych
adaptacji.
30. Omów rolę postaci z „innych światów” pojawiających się w literaturze, sztuce,
filmie, odwołując się do wybranych przykładów.
31. Człowiek jako Wielki Budowniczy i jako Demiurg Zniszczenia. Przedstaw temat na
wybranych przykładach z literatury, malarstwa, filmu.
32. Przedstaw wieczne marzenie człowieka o powrocie do Edenu jako temat
wybranych dzieł literatury i sztuki.
33. Przeanalizuj funkcjonowanie motywu ojca i syna w wybranych dziełach literatury i
sztuki.
34. Portret Sarmaty w literaturze XVII wieku i jego przekształcenia w epokach
późniejszych. Omów temat w oparciu o wybrane teksty literackie, dzieła malarskie
lub filmowe.
35. Obrazy Krakowa w wybranych utworach literackich, malarskich lub fotografii.
Omów różnorodność wizji miasta w ujęciu autorów.
36. Przedstaw podróż, wędrówkę w czasie i przestrzeni w literaturze i filmie oraz jej
metaforyczny sens, odwołując się do wybranych przykładów.
37. Na przykładach wybranych utworów literackich i filmowych przedstaw sposób
prezentacji świata przeżyć wewnętrznych bohatera.
38. Gotyk jako symbol średniowiecza i inspiracja twórców literatury i malarstwa
różnych epok. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
39. Biblijny poemat o stworzeniu świata jako inspiracja dla twórców różnych epok.
Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i sztuki.
40. Przedstaw różnorodne ujęcia motywu Ikara w literaturze i sztuce różnych epok.
41. Portret matki w literaturze i sztuce różnych epok. Omów problem na podstawie
wybranych dzieł literackich i malarskich.
42. Poetyka snu jako konwencja w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów
temat na wybranych przykładach.
43. Przeanalizuj funkcjonowanie mitu o Prometeuszu w literaturze i sztuce różnych
epok, odwołując się do wybranych przykładów.
44. Przedstaw funkcjonowanie motywu „vanitas vanitatum” w literaturze i sztuce
różnych epok, odwołując się do wybranych przykładów.
45. Omów różne sposoby ukazywania doświadczeń II wojny światowej odwołując się
do wybranych przykładów literackich i filmowych.
46. Mit jako źródło inspiracji artystycznej. Przedstaw funkcje motywów zaczerpniętych
z mitologii w tekstach literackich i dziełach filmowych, teatralnych lub malarskich,
odwołując się do wybranych przykładów.
47. Przedstaw różne wizerunki anioła w literaturze i malarstwie, odwołując się do
wybranych przykładów.
48. Walka dobra ze złem w literaturze i sztuce – omów różne przedstawienia tego
motywu, odwołując się do wybranych przykładów.
49. Omów różne sposoby ukazywania cierpienia w literaturze i sztuce, odwołując się
do wybranych przykładów.
50. Przedstaw i wyjaśnij funkcje motywu maski w literaturze i sztuce, odwołując się
do celowo dobranych dzieł.
51. Omów problem tolerancji na przykładach utworów literackich i filmowych,
odwołując się do wybranych przykładów.
52. Stanisław Wyspiański – geniusz Młodej Polski. Wykaż wszechstronność artysty
prezentując niektóre jego krakowskie dokonania z zakresu literatury i innych
dziedzin twórczości.
53. Groteska w literaturze i sztuce jako sposób widzenia i interpretowania
rzeczywistości.
Omów temat odwołując się do wybranych przykładów.
54. Przedstaw znaczenie symboliki kolorów w literaturze i innych dziedzinach sztuki.
55. Dzieła Szekspira i ich filmowe realizacje. Omów na przynajmniej dwóch
przykładach.
56. Parodia rzeczywistości PRL w literaturze, malarstwie i filmie. Omów temat,
odwołując się do wybranych przykładów.
57. Przedstaw motyw tańca obecny w literaturze, malarstwie i filmie, określając
funkcje, jakie spełnia on w wybranych przez Ciebie dziełach.
58. Zwierzę jako temat i bohater w wybranych dziełach malarskich oraz utworach
literackich. Omów różne sposoby ujęcia tego tematu.
59. Omów zjawisko kiczu w literaturze i sztuce na wybranych przykładach.
60. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem w literaturze i sztuce. Omów
zjawisko na wybranych przykładach.
61. Różne ujęcia pejzażu w dziełach poetyckich i plastycznych. Przedstaw
zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z dziedziny poezji i
malarstwa.
62. Wielkie przyjaźnie w literaturze i filmie. Omów temat na wybranych przykładach.
JĘZYK
1. Dokonaj analizy językowej i kulturowej przysłów polskich, opierając się na celowo
dobranych przykładach.
2. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Scharakteryzuj funkcje
„skrzydlatych słów” w tekstach mówionych i pisanych, odwołując się do
zgromadzonego materiału.
3. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich, uwzględniając cechy
ujawniające ich charakter oraz przynależność środowiskową.
4. Językowe sposoby wyrażania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia
romantyków. Dokonaj analizy porównawczej konkretnych przykładów tekstów
romantycznych i współczesnych.
5. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na
przykładach wybranych utworów.
6. Analizując celowo zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj właściwości
wypowiedzi świadczące o nadawcy i odbiorcy.
7. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa – omów sposoby wykorzystania
środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych.
8. Język jako instrument walki o władzę. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane
materiały wyborcze.
9. Scharakteryzuj kryteria poprawności językowej wybranych tekstów prasowych.
10. W oparciu o analizę zgromadzonego materiału językowego, scharakteryzuj
zapożyczenia we współczesnym języku polskim.
11. Językowe środki kształtowania wypowiedzi w literaturze współczesnej. Omów
zagadnienie na wybranych przykładach.
12. Omów zagadnienie komizmu słownego i sposobu jego realizacji w wybranych
utworach różnych autorów i epok.
13. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje na przykładzie
literatury współczesnej.
14. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów na wybranych
przykładach.
15. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego, odwołując się do
wybranych przykładów.
16. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? W oparciu o analizę wybranych
przykładów ze współczesnej polszczyzny omów przyczyny ich popularności.
17. W oparciu o analizę języka, którym posługują się reklamy, przedstaw obraz
kreowanego przez nie świata.
18. Przedstaw celowość doboru środków językowych reklam, dokonując analizy
wybranych przykładów.
19. Zapożyczenia z języków obcych w żargonie uczniowskim. Przedstaw analizę
zebranych przez siebie przykładów.
20. Estetyka i poprawność językowa reklam, ogłoszeń i szyldów krakowskich. Dokonaj
analizy i interpretacji zebranego materiału.
21. Omów funkcje stylizacji środowiskowej w wybranych przykładach literackich.
22. Kicz językowy w kulturze masowej. Omów cechy tego zjawiska na wybranych
przykładach z różnych dziedzin.
23.Przedstaw sposoby odzwierciedlania w mowie przemian stylu życia, odwołując się
do wybranych przykładów słownictwa dwóch pokoleń.
24. Dokonaj analizy języka prasy młodzieżowej pod względem leksykalnym,
słowotwórczym, frazeologicznym i składniowym, odwołując się do celowo
dobranych przykładów.
25. Przedstaw analizę języka sprawozdań sportowych, zwracając uwagę na
pochodzenie i funkcjonowanie leksyki i frazeologii.
26. Omów proces przenikania terminologii informatycznej do potocznej polszczyzny
w wybranej sferze rzeczywistości, odwołując się do celowo dobranych
przykładów.
27. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń ich trafność.
28. Odwołując się do wybranych przykładów omów zjawisko wykorzystywania języka
jako narzędzia manipulacji.
29. Odwołując się do wybranych przykładów omów zjawisko indywidualizacji języka
bohaterów literackich.
30. Mowa ezopowa – omów to zjawisko na przykładzie wybranych tekstów XIX i XX
wieku.
31. Na wybranych przykładach dokonaj analizy językowej „Listów do redakcji”
w pismach młodzieżowych lub/i kobiecych.