program profilaktyczny szkoły podstawowej w niedźwiedziu

PROGRAM PROFILAKTYCZNY
SZKOŁY PODSTAWOWEJ W NIEDŹWIEDZIU
Niedźwiedź, 2016 r.
1
WSTĘP
Program profilaktyczny Szkoły Podstawowej w Niedźwiedziu powstał w wyniku diagnozy
środowiska lokalnego, ankiet skierowanych do uczniów, rodziców i nauczycieli zgodnie z Programem
Wychowawczym Szkoły i aktami prawa oświatowego.
Głównymi założeniami programu jest kreowanie zdrowego stylu życia, zapobieganie
zachowaniom agresywnym, profilaktyka uzależnień oraz szeroko rozumiana edukacja niezbędna do
wyrobienia właściwych postaw i zachowań.
Program profilaktyczny obejmuje I etap edukacyjny kl. 0 – III oraz II etap edukacyjny klasy
IV – VI. Treści przekazywane uczniom oraz sposoby realizacji są dostosowane do wieku
rozwojowego na poszczególnych etapach.
Opracowany został w oparciu o wnioski z:
-
realizacji programu wychowawczego i profilaktycznego w roku szkolnym 2015/2016
rady podsumowującej rok szkolny 2015/2016
założeń Programów Krajowych wyznaczonych przez MEN
obserwacji, rozmów i ankiet z uczniami, rodzicami i wychowawcami dotyczących
wzajemnych relacji ucznia, stanu bezpieczeństwa w szkole i środowiska szkolnego
oraz zagrożeń i problemów współczesnej cywilizacji.
Program profilaktyki Szkoły Podstawowej jest elementem statutu Szkoły i wraz z programem
wychowawczym realizuje cele wychowawczo-opiekuńcze oraz profilaktyczne. Głównym założeniem
programu profilaktyki jest szeroko rozumiana działalność Szkoły na rzecz zapobiegania zachowaniom
ryzykownym oraz interwencja w sytuacjach wymagających zdecydowanej reakcji na niepożądane
zjawiska i zachowania uczniów. Program ten kierowany jest do każdego ucznia, zarówno zdolnego,
jak i ze specyficznymi oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, potrzebującego pomocy
psychologiczno-pedagogicznej oraz materialnej. Program odpowiada na realne problemy i zagrożenia
pojawiające się w szkole, klasie szkolnej i środowisku. Program profilaktyki w swoich założeniach ma
na celu wspomóc wychowawczą rolę rodziców, dostarczać wiedzy i przykładów na temat
przestrzegania norm współżycia społecznego oraz przygotować uczniów do życia w dorosłym świecie
ludzi odpowiedzialnych za swoje zachowania.
Realizacja programu profilaktyki jest przewidziana na trzy lata, począwszy od roku szkolnego
2016/2017.
2
ASPEKTY PRAWNE:












Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez
Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum
konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.(tj. Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.),
Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu
i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.).
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz.
2572 ze zm.),
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (tj. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych
typach szkół (Dz.U. z 2012 r. poz. 977 ze zm.),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. z 2003 r. Nr 26 poz. 226),
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tj. Dz.U. z 2011 r. Nr 231
poz. 1375 ze zm.),
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (tj. Dz.U. z 2012 r. poz. 1356 ze zm.),
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tj. Dz.U. z 2012 r.
poz. 124),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu
i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej,
edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii
Założenia programowe są zgodne ze statutem szkoły, wizją i misją szkoły, szkolnym zestawem
programów nauczania, programem wychowawczym szkoły i podstawami prawnymi.
3
DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO
W wyniku przeprowadzonego sondażu, rozmów, wywiadów i ankietowania wśród
uczniów, rodziców i nauczycieli oraz wiedzy o zagrożeniach współczesnego świata
zdiagnozowano najważniejsze zagrożenia dla dzieci. Należą do nich:
problem agresji ( zwłaszcza słownej)wśród uczniów i szukanie metod ich ograniczania,
zagrożenia i problemy współczesnej cywilizacji (niezdrowy styl życia, nadwaga, narkotyki,
dopalacze, alkohol, papierosy),
problem niepowodzeń szkolnych, trudności w uczeniu się, niska motywacja do nauki,
problemy emocjonalne i niska samoocena dzieci,
zaniedbania wychowawcze wobec dzieci, brak właściwych wzorców i reguł postępowania,
problem bezpieczeństwa (także w szkole i poza nią),
niekontrolowane korzystanie z Internetu oraz mediów.
-
Program profilaktyki uwzględnia następujące działania:
•
•
•
•
•
informacyjne,
edukacyjne,
integracyjne,
wdrażające ustalone umiejętności,
interwencyjne.
Oczekiwane efekty:
1. Uzyskanie przez uczniów wsparcia psychologiczno-pedagogicznego.
2. Uczeń utożsamia się ze środowiskiem szkolnym i odczuwa korzyści płynące z prowadzenia
zdrowego stylu życia.
3. Uczeń zna zagrożenia współczesnego świata i potrafi im zapobiegać.
4. Rodzice i nauczyciele dysponują wiedzą z zakresu profilaktyki uzależnień.
5. Zwiększenie frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych.
6. Świadomy udział rodziców w programach profilaktyki, warsztatach, pogadankach, akcjach
profilaktycznych.
4
SZCZEGÓŁOWE TREŚCI PROGRAMU PROFILAKTYKI
Zadania
Sposoby realizacji
Propagowanie
wśród uczniów
znajomości
prawa i zasad
przestrzegania
go.
a) Zapoznanie uczniów z dokumentami
określającymi pracę szkoły:
• statutem,
• wewnątrzszkolnymi zasadami oceniania,
• procedurami określającymi sytuacje
zagrożenia w szkole,
b) Pogadanki z policją o tematyce:
• odpowiedzialności karnej nieletniego,
• bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
c) Godziny z wychowawcą o tematyce:
• obowiązków ucznia,
• systemu kar i nagród stosowanego w
szkole.
d) Konsekwentnie stosowane przez nauczycieli
procedur w określonych sytuacjach
niezgodnych z prawem wewnątrzszkolnym,
zgodnie z wypracowanymi i przyjętymi
w szkole procedurami.
e) Zapoznanie uczniów z prawami dziecka i
człowieka, analiza odpowiednich
dokumentów, np. Deklaracja Praw
Człowieka, Konwencja o Prawach Dziecka
— lekcje z wychowawcą.
f) Organizacja uroczystości, np. Dzień Dziecka.
g) Organizacja apeli szkolnych, dotyczących
wychowawczych spraw i działań szkoły w
tym obszarze.
Zapobieganie
wagarom,
dyscyplina na
zajęciach
szkolnych.
Odpowiedzialni Terminy
realizacji
Wychowawcy, Wrzesień
nauczyciele
historii i języka
polskiego
a) Kontrolowanie przez wszystkich
Wszyscy
nauczycieli obecności uczniów na zajęciach nauczyciele,
lekcyjnych.
wychowawcy
b) Konsekwentne stosowanie procedur
szkolnych wobec uczniów opuszczających
zajęcia szkolne.
c) Przeprowadzenie zajęć na godzinie
z wychowawcą odnośnie obowiązku
szkolnego i obowiązku nauki —
konsekwencje prawne nie przestrzegania ww.
zasad.
d) Punktualne rozpoczynanie i kończenie zajęć
szkolnych.
e) Organizacja zajęć dla uczniów ze specjalnymi
5
Cały rok
szkolny
Według
potrzeb
Cały rok
szkolny,
według
potrzeb
Zadania
Sposoby realizacji
f)
g)
a)
Zapoznanie się
z sytuacją
rodzinną ucznia
i środowiskiem
b)
społecznym,
w którym
przebywa uczeń.
c)
a)
Stworzenie
systemu pomocy
uczniom ze
specjalnymi
b)
potrzebami
edukacyjnymi,
mającymi
problemy
edukacyjne
i wychowawcze.
c)
d)
e)
Odpowiedzialni Terminy
realizacji
potrzebami edukacyjnymi —
zajęcia dydaktyczno — wyrównawcze,
konsultacje przedmiotowe.
Organizacja spotkań z rodzicami,
dotycząca frekwencji uczniów na
zajęciach oraz form pomocy uczniom ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Współpraca z policją, strażą miejską, sądem
rodzinnym, kuratorami sądowymi.
Analiza dokumentów szkolnych uczniów
dokonywana przez wychowawców w celu
podejmowania stosownych działań
zapobiegających sytuacjom problemowym.
Sporządzenie szkolnego wykazu uczniów
wymagających pomocy wychowawczej,
edukacyjnej i materialnej.
Kontynuowanie systematycznej współpracy
z instytucjami udzielającymi
specjalistycznej pomocy:
• Ośrodkiem Pomocy Społecznej,
• Poradnią PsychologicznoPedagogicznymi,
Zaplanowanie prac zespołów
powołanych do opracowania:
• IPET — indywidualnych programów
edukacyjno-terapeutycznych,
Zaplanowanie i realizacja działań
wspierających uczniów:
• zajęcia korekcyjno -kompensacyjne
przeznaczone dla uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi (dysleksja,
dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia),
• zajęcia rewalidacyjne przeznaczone dla
uczniów z orzeczeniami PPP,
• zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze,
• konsultacje nauczycieli.
Udzielanie rodzicom pomocy w zakresie
wskazywania instytucji służących
specjalistyczną pomocą.
Organizacja spotkań indywidualnych
z rodzicami przez wychowawców.
Współpraca z instytucjami zajmującymi się
wspieraniem uczniów i rodzin z problemami
edukacyjnymi i wychowawczymi: poradnia
psychologiczno-pedagogiczna, powiatowe
centrum pomocy rodzinie.
6
Dyrektor,
wychowawcy
klas
Cały rok
szkolny,
według
potrzeb
Wychowawcy
klas,
nauczyciele,
dyrektor
Cały rok
szkolny,
według
potrzeb
Zadania
Sposoby realizacji
Systematyczne
motywowanie
uczniów do
nauki.
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
Odpowiedzialni Terminy
realizacji
Prezentowanie na zajęciach z wychowawcą Wychowawcy Cały rok
zainteresowań i pasji uczniów.
klas,
szkolny,
Organizacja zajęć pozalekcyjnych zgodnie ze nauczyciele,
według
zdiagnozowanymi wcześniej potrzebami
dyrektor.
potrzeb
uczniowskimi.
Przygotowywanie uczniów do udziału
w konkursach przedmiotowych,
tematycznych, interdyscyplinarnych,
artystycznych i sportowych.
Organizacja zajęć wspierających pracę ucznia
zdolnego.
Indywidualizacja procesu edukacyjnego oraz
systemu oceniania wobec uczniów tego
wymagających.
Uwzględnianie zaleceń poradni
psychologiczno-pedagogicznej zwartych
w opiniach i orzeczeniach.
Stosowanie pochwał nawet najmniejszych
sukcesów, wobec uczniów wymagających
wsparcia.
a) Organizowanie zajęć z wychowawcą na
Stwarzanie
temat:
możliwości
• sposobów rozwiązywania konfliktów,
budowania
• asertywności,
właściwych
• budowania poczucia własnej wartości,
relacji
• form mediacji,
rówieśniczych,
• komunikacji interpersonalnych.
przeciwdziałanie
b) Organizowanie imprez służących integracji
agresji,
środowiska szkolnego:
mobbingowi
• wycieczki szkolne, ogniska, rajdy, pikniki,
zabawy szkolne.
c) Aktywne i systematyczne pełnienie dyżurów
nauczycielskich podczas przerw
międzylekcyjnych.
d) Systematyczne i zgodne z procedurami
reagowanie wszystkich pracowników szkoły
na wszelkie formy i przejawy agresji
w szkole.
Popularyzowanie a) Zajęcia z wychowawcą na temat organizacji
wolnego czasu.
zdrowego stylu
b) Zajęci z pielęgniarką szkolną dotyczące
życia.
higieny osobistej.
c) Zapoznawanie uczniów z zasadami zdrowego
żywienia i odżywiania się — udział uczniów
w projektach szkolnych.
d) Udział uczniów w kołach promujących
7
Wychowawcy
klas,
nauczyciele,
pracownicy
szkoły,
Cały rok
szkolny,
według
potrzeb
Wychowawcy,
nauczyciel
przyrody
wychowania,
fizycznego,
pielęgniarka,
opiekunowie
odpowiednich
Cały rok
szkolny,
według
potrzeb
Zadania
Sposoby realizacji
Uświadamianie a)
uczniom
negatywnych
skutków
działania
środków
psychoaktywnych
dopalaczy,
napojów
energetyzujących
oraz następstw
działania tych
b)
substancji.
c)
d)
e)
Współpraca
z rodzicami.
a)
b)
c)
d)
e)
aktywny i zdrowy styl życia, np. koło
przyrodnicze.
Udział uczniów w pogadankach, warsztatach i
innych formach poznawania środków
uzależniających i konsekwencji ich
spożywania, np.:
• środków psychoaktywnych,
• dopalaczy,
• tytoniu,
• alkoholu,
• narkotyków,
• leków stosowanych powszechnie do
leczenia infekcji, napojów
energetyzujących.
Bieżące informowanie uczniów
o negatywnych skutkach zażywania tytoniu,
alkoholu, środków psychoaktywnych,
napojów energetyzujących.
Zwracanie uwagi na drugie śniadanie
uczniów i promowanie zdrowego
odżywiania.
Kontynuowanie współpracy z Gminną
Komisją Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych.
Udział uczniów w konkursach związanych
z tematyką zagrożeń współczesnego świata.
Przedstawienie rodzicom podstawowych
dokumentów regulujących pracę szkoły, np.:
• statut szkoły,
• wewnątrzszkolne zasady oceniania,
• program wychowawczy,
• program profilaktyki.
Ustalenie zasad kontaktowania się
z rodzicami uczniów.
Przedstawienie harmonogramu spotkań
z wychowawcami i dni otwartych w szkole.
Zachęcenie do organizowania i uczestnictwa
we wspólnych wyjazdach i imprezach
szkolnych.
Zachęcenie rodziców do współpracy we
wspólnym rozwiązywaniu problemów
wychowawczych zaistniałych w szkole.
Współdziałanie a) Udział nauczycieli w konferencjach,
warsztatach i szkoleniach, dotyczących
wszystkich
profilaktyki uzależnień.
pracowników
szkoły i rodziców b) Rozwijanie współpracy z instytucjami
promującymi zdrowy styl życia i oferujących
w zakresie
8
Odpowiedzialni Terminy
realizacji
kół
Wychowawcy
klas,
pielęgniarka,
zapraszani
w zależności
od potrzeb
specjaliści,
dyrekcja
Cały rok
szkolny,
według
potrzeb
Wychowawcy Cały rok
klas, dyrektor, szkolny,
rodzice uczniów według
potrzeb
Dyrektor szkoły,
wszyscy
nauczyciele,
rodzice
Cały rok
szkolny,
według
potrzeb
Zadania
Sposoby realizacji
Odpowiedzialni Terminy
realizacji
profilaktyki
i interwencji.
pomoc w zakresie profilaktyki uzależnień.
c) Systematyczny rozwój współpracy z
rodzicami, radą rodziców w zakresie
profilaktyki.
d) Kontynuowanie dobrej praktyki szkolnej w
obszarze wymiany doświadczeń i informacji
w zakresie szeroko pojętej profilaktyki,
obejmującej zagadnienia i problemy szkolne.
Program realizowany jest przy współpracy z:
•
•
•
•
Komendą Powiatową Policji w Rykach;
Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie;
Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej;
Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Rykach.
SYSTEM INTERWENCJI WEWNĄTRZSZKOLNEJ
I. Pierwszą osobą rozpatrującą agresywne zachowania ucznia jest wychowawca.
Jeżeli sytuacja powtarza się pomaga. W przypadku braku efektów sprawą zajmuje się z kolei
zespół wychowawczy. Dyrektor jest ostatnią instancją podejmującą odpowiednie decyzje.
II. Środki zaradcze podejmowane przez szkołę:
1. Częste indywidualne rozmowy ze sprawcami przemocy prowadzone przez wychowawcę oraz
wzmożona obserwacja tych uczniów.
2. Stały i systematyczny kontakt z rodzicami uczniów agresywnych w celu poznania ich
środowiska rodzinnego i wspólnego oddziaływania wychowawczego.
3. W rozmowach z uczniami nauczyciel powinien być przykładem właściwych zachowań
pozbawionych przemocy i agresji.
4. Stosowanie wobec uczniów odpowiednich kar oraz nagród wynikających ze Statutu Szkoły.
5. Kierowanie spraw uczniów zachowujących się wyjątkowo agresywnie do odpowiednich
instytucji współpracujących na rzecz dobra dzieci.
9
EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
Szkolny program profilaktyki jest programem otwartym można w nim dokonywać zmian i korekt,
które wynikają z bieżących potrzeb szkoły. Ewaluacja będzie odbywała się na podstawie:
-
poziomu poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole;
na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych wśród rodziców, uczniów i nauczycieli.;
analizy problemów dydaktyczno-wychowawczych w oparciu o dokumentację
wychowawczą.
Rada Pedagogiczna uchwałą nr 104/15/09/2016 z dnia 15.09.2016 r. w porozumieniu z Radą
Rodziców zaopiniowała Program Szkoły Podstawowej w Niedźwiedziu w uzgodnieniu
z przedstawicielami Samorządu Uczniowskiego.
Rada Rodziców:
…………………………….
(przewodnicząca Rady Rodziców)
Samorząd Uczniowski:
……………………….
Rada Pedagogiczna:
……………………….
(pieczątka i podpis dyrektora
(opiekun SU)
szkoły)
10