PRZYKŁAD DOBREJ PRAKTYKI Specjalny Ośrodek Szkolno

PRZYKŁAD DOBREJ PRAKTYKI
Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy nr 2 im. Janusza Korczaka w Elblągu
Temat działania: „Szkoła dla rodziców” – współpraca z rodzicami uczniów, wychowanków
Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego Nr 2 w Elblągu
Cele działania:
tworzenie optymalnych warunków do wszechstronnego i prawidłowego rozwój dziecka
niepełnosprawnego w oparciu o potencjał rodziców,
zachęcenie rodziców do włączania się w proces edukacyjny, wychowawczy, rewalidacyjny
i opiekuńczy Ośrodka,
pedagogizacja rodziców, rozwijanie kompetencji rodzicielskich i wychowawczych,
wspieranie rodziców w trudach opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym,
umożliwienie spotkań w gronie rodziców, wymiana doświadczeń, informacji - grupa wsparcia,
zwiększenie wiedzy rodziców w celu ujednolicenia oddziaływań edukacyjnych,
wychowawczych, rewalidacyjnych i opiekuńczych.
Do organizacji cyklicznych spotkań z rodzicami chętnie włączają się inni nauczyciele, którzy dzielą
się swoimi umiejętnościami, wiedzą i doświadczeniem w zakresie pracy z dzieckiem niepełnosprawnym
oraz zapraszani są goście, którzy skutecznie wzbogacają ofertę „Szkoły dla rodziców”.
W roku szkolnym 2013/2014 w ramach prowadzonej w Ośrodku „Szkoły dla rodziców”
przeprowadzono spotkania:
1) październik 2013r. - omówiono harmonogram spotkań planowanych w ramach Szkoły
dla Rodziców. Zaprezentowano rodzicom cele i podjęte działania w ramach realizacji projektu „Razem
łatwiej”;
2) listopad 2013r. - przeprowadzone zostały zajęcia warsztatowe „Techniki decoupage”.
Nauczycielki prowadzące wprowadziły rodziców w tajniki wykorzystania technik decoupage;
3) grudzień 2013r. - spotkanie szkoleniowe z lekarzem psychiatrą: „Jak rozpoznać zaburzenia
psychiczne dziecka – diagnostyka i leczenie”. Wykład przybliżał podstawowe kwestie dotyczące
upośledzenia umysłowego oraz zaburzeń i chorób psychicznych. Następnie szeroko opisano najczęściej
konsultowane przez rodziców problemy/choroby dotykające dzieci: autyzm, schizofrenie, depresje,
ADHD, itd.;
4) luty 20014r. odbyło sie spotkanie z lekarzem pediatrą pt. „Różnicowanie zaburzeń wynikających
z choroby i czynników społecznych”. Do najważniejszych problemów poruszanych podczas spotkania
było:
- wskazanie rodzicom, nauczycielom, na jakie zaburzenia rozwojowe wieku niemowlęcego należy
zwracać szczególna uwagę (tuż po urodzeniu), poznanie jakie odruchy, zachowania dziecka powinny
budzić niepokój rodziców, specjalistów i gdzie je należy konsultować, omówiono szczegółowo
znaczenie szczepień ochronnych, poruszono kwestie dzieci autystycznych i wskazano na problemy
rodziców oraz pediatrów z właściwą diagnozą choroby, przedyskutowano wątpliwości związane
z chorobami okresu dojrzewania dzieci.
5) marzec 2014r. odbyło sie szkolenie pn. „Zaburzenia lękowe u dzieci” przeprowadzone przez
dyrektora poradni psychologiczno – pedagogicznej;
6) kwiecień 2014r. odbyły się warsztaty plastyczne dla rodziców pod nazwą „Ozdoby wielkanocne
metodą quillingu” z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, która przybliżyła uczestnikom
warsztatów zalety quillingu dla doskonalenia sprawności manualnej, rozwijania kreatywności,
koncentracji u dzieci szkolnych;
7) maja 2014r. - odbyło się spotkanie w ramach realizacji programu edukacyjno – wychowawczego
„Co zostawił nam Janusz Korczak” - „Mów dziecku, że jest dobre, że może, że potrafi”. Psycholog
przedstawiła zagadnienia dotyczącą właściwych relacji między rodzicami i dziećmi, podkreślając
znaczenie i aktualność pedagogiki Janusza Korczaka w dzisiejszych czasach. Wykorzystano prezentacje
multimedialną oraz formę warsztatową;
8) czerwiec 2014r. - Przedstawiając szeroki wachlarz literatury z zakresu bajkoterapii
i biblioterapii skierowanych do pracy z dzieckiem i młodzieżą na różne okazje odbyło się spotkanie
pod hasłem „Książki, które leczą”. Omówiono wpływ czytania na rozwój dziecka. Przeprowadzono
szereg ćwiczeń mających na celu uzmysłowienie rodzicom i nauczycielom jak można w ciekawy ,
interesujący sposób zachęcić dziecko do czytania i słuchania książek.
Podczas wszystkich spotkań rodzice uczniów chętnie włączyli się do zajęć i dyskusji, wymieniali
się swoim doświadczeniem, planowali kolejne spotkania.
Ale nie tylko „Szkoła dla rodziców” zachęca do lepszej i efektywniejszej współpracy rodziców
z pracownikami Ośrodka. Placówka realizuje programy i projekty, między innymi:
1. Projekt „Razem łatwiej”.
Najważniejsze cele projektu „Razem łatwiej” to:
podniesienie poziomu wiedzy i świadomości uczniów, rodziców i nauczycieli w zakresie
przyczyn i skutków przemocy w rodzinie,
zapewnienie możliwości podnoszenia kompetencji rodziców oraz osób pracujących z dziećmi
i młodzieżą w zakresie rozpoznawania wczesnych symptomów występowania zjawiska
przemocy w rodzinie,
minimalizacja zachowań agresywnych na terenie szkoły i w środowisku rodzinnym,
rówieśniczym poprzez ukazanie zachowań alternatywnych w sytuacjach wyzwalających
agresję, rozwijanie przez dzieci i ich rodziców samoświadomości własnych emocji i uczuć,
obniżenie zachowań antyspołecznych u dzieci,
rozwijanie kompetencji wychowawczych rodziców i opiekunów dzieci oraz wychowawców
na rzecz przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie poprzez wspólny udział w zajęciach
zapewniających konstruktywne wykorzystanie czasu wolnego oraz wpływających
na wszechstronny rozwój dzieci,
zwiększenie zaangażowania rodziców, opiekunów w proces edukacyjny, wychowawczy
i rewalidacyjny swojego dziecka,
budowanie pozytywnego wizerunku placówki poprzez upowszechnianie dobrych praktyk
w zakresie bezpieczeństwa oraz przeciwdziałania przemocy,
zwrócenie uwagi, że dbanie o właściwy rozwój fizyczny, intelektualny, emocjonalny, społeczny
między innymi poprzez wzajemną pomoc, współpracę, empatię przeciwdziała rozwijaniu
się zachowań agresywnych oraz przemocy.
Minimalizowanie zachowań agresywnych w środowisku rodzinnym i rówieśniczym można prowadzić
poprzez ukazanie zachowań alternatywnych w sytuacjach wyzwalających agresję, rozwijanie przez
dzieci i rodziców samoświadomości własnych emocji i uczuć, wzmacnianie poczucia własnej wartości
oraz uczenie radzenie sobie w trudnych sytuacjach. Dlatego też projekt zakładał zajęcia
socjoterapeutyczne, sportowe, taneczne i profilaktyczno – teatralne, w których uczestniczą dzieci wraz
z ich bliskimi (rodzicami, opiekunami prawnymi, rodzeństwem).
Projekt Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego nr 2 im. Janusza Korczaka w Elblągu
realizowany był w ramach „Gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony
ofiar przemocy w rodzinie na lata 2013 – 2018”. Projekt finansowany był ze środków budżetu Urzędu
Miasta Elbląg.
2. Projekt „Mama, tata i ja – razem poznajemy świat”.
Głównym założeniem projektu "Mama, tata i ja - razem poznajemy świat" była szeroko rozumiana
edukacja ekologiczna, ale oparta na potencjale rodziców naszych uczniów.
Cele projektu:
wspieranie rodziców w trudach wychowania i opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi,
poprawa relacji rodzic – dziecko przez wspólne przebywanie i przeżywanie, głównie na łonie
przyrody,
wskazanie bogactwa form pracy z dzieckiem niepełnosprawnym w tym elementów pedagogiki
przygody i zabawy,
poszerzenie wiedzy z zakresy przyrody i ekologii.
Projekt "Mama, tata i ja - razem poznajemy świat" był odpowiedzią na potrzeby edukacyjno wychowawcze dzieci i ich rodziców. W placówce przeprowadzono badania, w których rodzice wyrazili
chęć większej współpracy i zaangażowania w proces edukacyjno - wychowawczy i rewalidacyjny
ich dzieci. Rodzice oczekują nie tylko wsparcia w trudach wychowania, ale mają ochotę na aktywne
włączanie się we wszelkie działania, w tym przyrodniczo - ekologiczne, dotyczące wszechstronnego
rozwoju ich dzieci. Projekt zakładał, że na każdym jego etapie rodzic może włączyć się we współpracę,
a wszystkie prowadzone zajęcia edukacyjne oraz inne inicjatywy są otwarte i rodzic może brać w nich
udział lub je współorganizować.
W codziennej pracy z dzieckiem niepełnosprawnym kierujemy się troską o jego dobro i harmonijny
rozwój. Przeżycia, jakich dostarczają zajęcia przyrodnicze i ekologiczne wpływają na trwałość
zdobywanej wiedzy. To, czego uczniowie sami doświadczą, odkryją, poznają pozostaje na długo
w ich pamięci. I tym kierowali się twórcy projektu planując liczne wycieczki dalsze i bliższe, liczne
zajęcia edukacyjne do których zapraszani byli bliscy uczniów.
Środki finansowe pozyskane w konkursie przeznaczone zostały między innymi na bilety wstępów
i przejazdy autokarowe do miejsc o szczególnej wartości przyrodniczej: zajęcia edukacyjne:
„Przyrodnicze spotkania marzeń” w ZOO oraz zajęcia edukacyjne na plaży w Sopocie, „Przyrodnicze
spotkania marzeń” nad Jeziorem Rudnickim k. Grudziądza; osobliwości Borów Tucholskich i Kaszub:
odwiedziliśmy najstarszy w Polsce Leśny Ogród Dendrologiczny - Arboretum w Wirtach oraz Centrum
Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku; poznaliśmy osobliwości przyrody Parku Krajobrazowego
Pojezierza Iławskiego i Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich, itd.
Projekt był zwycięzcą ogólnopolskiego Konkursu Grantowego Po Stronie Natury, edycja 2012.
Uzyskane efekty:
„Szkoła dla rodziców” prowadzona w placówce sprzyja integracji rodziców i nauczycieli, co daje
niewymierne korzyści w postaci tworzenia optymalnych warunków do rozwoju dziecka.
Rodzice zmęczeni trudami edukacji, wychowania, rewalidacji i opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym
poszukują wytchnienia, ale też zrozumienia dla swojej sytuacji, a któż ich lepiej nie zrozumie niż inny
rodzic dziecka z dysfunkcją. Dzięki cyklicznym spotkaniom nie tylko wzrosła świadomość
współodpowiedzialności na linii rodzic – nauczyciel, zwiększyła się aktywność szkolna rodziców,
rozwinęły się ich kompetencje rodzicielskie i wychowawcze, lecz także nawiązały się bliższe relacje.
Rodzice chętnie kontaktują się ze sobą poza murami szkoły, dzielą informacjami, doświadczeniem
i wspierają się nawzajem.
Realizacja projektu „Razem łatwiej” pozwoliła na stworzenie sytuacji, w których członkowie
społeczności Ośrodka mieli więcej okazji do poczucia bycia we wspólnocie, między innymi poprzez
realizację wspólnych zadań. To natomiast pozwoliło budować klimat zaufania i bezpieczeństwa,
pobudziło aktywność uczniów, wychowanków, rodziców i nauczycieli oraz pozwoliło wykorzystać znane
strategie radzenia sobie z przemocą, a jednocześnie poszerzać repertuar posiadanych umiejętności
interpersonalnych.
Zaproponowane w ramach projektu konsultacje i szkolenia dla rodziców oraz pracowników Ośrodka
pozwoliły zwiększyć wiedzę na temat przemocy, jej rożnych form, aspektów, konsekwencji dla zdrowia
psychicznego i fizycznego, ale przede wszystkim były konkretnymi propozycjami jak sobie radzić, gdzie
szukać pomocy.
Realizacja projektu „Mama, tata i ja – razem poznajemy świat” stworzyła warunki do aktywnego
uczestnictwa rodziców w edukacji ekologicznej i przyrodniczej dziecka. Dzięki zaangażowaniu rodziców
i ich bliskości podczas różnych aktywności związanych z realizacją projektu wzrosło u dzieci poczucie
bezpieczeństwa i sprawstwa, przez co jeszcze aktywniej mogły uczestniczyć w zajęciach edukacyjnych.
Wnioski z realizacji:
Nie zawsze współpraca szkoły z rodzicami, opiekunami uczniów jest prosta, niewątpliwie wymaga
od nauczycieli dużego zaangażowania i otwarcia na problemy rodziny, w której niepełnosprawność
dziecka zdominowała niemal wszystkie aspekty życia. Jednak brak płaszczyzny porozumienia
nie pozwala na stworzenie warunków do optymalnego rozwoju dzieci, bo tylko prawidłowa, oparta
na partnerstwie, otwartości, zrozumieniu i szacunku współpraca z rodzicami jest podstawą
wielostronnego rozwoju ucznia. Dodatkowo atmosfera zaufania powoduje, iż chętniej rodzice
uczestniczą w życiu szkoły, czują się jej gospodarzami, a jednocześnie lepiej radzą sobie
w codziennych relacjach z dzieckiem i otoczeniem, a w sytuacjach trudnych są otwarci
na konstruktywny dialog.
To jest podstawą działań Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego nr 2 w Elblągu. Cykliczne
spotkania z rodzicami, bogata i różnorodna oferta pedagogizacji rodziców daje szansę na nieustanne
doskonalenie rodziców, ale i nauczycieli, którzy chętnie dzielą się swoimi umiejętnościami, wiedzą
i doświadczeniem. A spotkania odbywają się nie przy tablicy i w szkolnej ławce, lecz w swobodnej
atmosferze, gdzie „Nie takie ważne, żeby człowiek dużo wiedział, ale żeby dobrze wiedział, nie żeby
umiał na pamięć, a żeby rozumiał, nie żeby go wszystko troszkę obchodziło, a żeby go coś naprawdę
zajmowało.” (Janusz Korczak).
Strona WWW szkoły z prezentacją dobrej praktyki:
„Szkoła dla rodziców”
http://osw2elblag.szkolnastrona.pl/index.php?p=m&idg=mg,24
(dół strony, dokumenty PDF)
http://osw2elblag.szkolnastrona.pl/index.php?p=m&idg=zt,238,554
Projekt „Razem łatwiej”:
http://osw2elblag.szkolnastrona.pl/index.php?p=m&idg=zt,178,389
http://osw2elblag.szkolnastrona.pl/index.php?p=m&idg=zt,238,440
Realizacja projektu grantowego „Mama, tata i ja – razem poznajemy świat”
http://info.elblag.pl/17,24982,SUKCES-OSW-NR-2-IM-J-KORCZAKA-W-ELBLAGU.html
http://www.portel.pl/artykul.php3?i=57101
http://www.wmodn.elblag.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1638&Itemid=46
http://elblag.wm.pl/102448,Elblaski-osrodek-szkolno-wychowaczy-otrzymal-ponad-8-tysdofinansowania.html
Autorzy dobrej praktyki: Marzena Żachowska , Agnieszka Zych