viii. od wołogoszczy po las gryfa

VIII. OD WOŁOGOSZCZY
PO LAS GRYFA
Sassnitz
96
Bergen auf
Rűgen
DŁUGOŚĆ TRASY: 170 KM
196
96
Putbus
96
105
196
Czym był Uniwersytet Jagielloński dla Królestwa Polskiego,
Stralsund
tym dla Księstwa Pomorskiego była uczelnia w Greifswaldzie.
Na trasie można poznać nie tylko to uniwersyteckie miasto, lecz
96
także kameralne miasteczka, w których czuć jeszcze
194
ducha średniowiecza...
105
tenberg
96
burg
n
194
105
Grimmen
Greifswald
96
Wolgast
109
A20
109
111
194
Loitz
194
VIII
Demmin
110
Gűtzkow
109
110
110
110
Anklam
199
194
uterstadt
venhagen
Lass
111
109
197
Altentreptow
10
Friedland
Waren (Műritz)
Malchow
192
192
Robel/Műritz
198
A19
Wolgast
A24
198
Wittstock/Dosse
nazwa z Mapy Lubinusa: Wolgast
Polska nazwa rekonstruowana: Wołogoszcz
A24
Niezbyt duże miasto zostało ujęte od strony rzeki Piany [Peene]. Po
prawej widać wyspę z zamkiem książęcym, zaś po lewej właściwe,
otoczone wysokimi murami miasto. Jeszcze bardziej na lewo można
zauważyć stojący już za murami kościół św. Gertrudy (w kształcie
rotundy), dwa wiatraki i tykę strzelecką. Ważniejsze budowle miasta
zostały oznaczone i podpisane w legendzie: A – kościół św. Piotra,
B – zamek, C – ratusz, D – kościół św. Gertrudy, F – brama miejska.
To bardzo stara miejscowość, założona przez Słowian jeszcze w VII
wieku. Przez niemal trzysta lat (1295–1478 i 1532–1625) Wolgast był
stolicą jednej z dzielnic Pomorza – Księstwa Wołogoskiego.
Na Wyspie Zamkowej [Schlossinsel] na rzece Pianie [Peene] stał
niegdyś jeden z najpiękniejszych renesansowych zamków północnych
Niemiec. Niestety, gdy podczas brandenburskiego oblężenia w 1675
roku armatnia kula trafiła w wieżę prochową zamku, doszło do
148
Neubrandenburg
Strasburg
eksplozji i z192
budowli zostały
tylko ruiny. Po wielkim pożarze(Uckermark)
w
Wolga96
104
ście Penzin
w XVIII wieku kamienie z zamkowych
murów przydały się do A20
Burg Stargard
odbudowy miasta. W połowie XIX wieku nic już po nim nie zostało.
104
104
96
Przetrwał za to XIV-wieczny
kościół św. Piotra
[Petrikirche]
(KirchWoldegk
Uckerland
platz), który służył książętom wołogoskim za kościół dworski. Ta
198
wspaniała gotycka bazylika jest miejscem
spoczynku198ostatnich
Gryfitów z linii wołogoskiej: w krypcie są pieczołowicie odrestauro96
wane cynowe
sarkofagi ze szczątkami książąt Filipa I, Ernesta Ludwika
i Neusterlitz
Filipa Juliusza oraz żony Filipa I, księżnej Marii.
198
W nawie kościoła św. Piotra znajduje się namalowany około 1700 roku 198
Feldberg
cykl 24 makabrycznych obrazów Wołogoski taniec śmierci [Wolgaster Pren
Totentanz]
inspirowany drzeworytami Hansa Holbeina. Będący
198
Wasenberg
symbolem śmierci kościotrup jest ukazany, gdy towarzyszy ludziom
96
198
różnego stanu
w różnych sytuacjach. W kościele znajdują się również
109
gotyckie rzeźby, barokowa drewniana ambona, XVI-wieczny krucyfiks,
pochodząca z tego samego
stulecia tablica herbów książąt pomorskich
Lychen
122
oraz Fűrstenberg/Havel
epitafium zmarłego w 1560 roku księcia Filipa I. Niewielkie
modele żaglowców to wota za uratowanie życia podczas niebezpiecznych rejsów. Wieżę kościelną można zwiedzać.109Warto pokonać
prowadzące na taras widokowy 184 stopnie, bo rozpościera się stąd
Templin
rozległa panorama miasta oraz piękny widok
na wyspę Uznam.
192
einsberg
96
A11
109
122
W latach 1512, 1625, 1713 Wolgast niszczyły wielkie pożary. Ostatni
z nich przetrwały bez szwanku tylko trzy ważniejsze budowle miasta,
w tym dzisiejsze Muzeum Historii Miasta [Stadtgeschichtliche
Museum] (Rathausplatz 6). Ryglowy, pełen uroku dawny spichlerz
149
z powodu charakterystycznego kształtu dachu jest nazywany przez
mieszkańców miasteczka „młynkiem do kawy”. Obecnie znajdują się
w nim między innymi wystawy marynistyczna i dawnego rzemiosła
oraz ekspozycja ukazująca Wolgast w czasach, gdy miasto należało do
Szwecji. W muzeum godna uwagi jest makieta nieistniejącego już
imponującego wołogoskiego zamku, można także zobaczyć, jak
wyglądała szkolna klasa z okresu NRD.
W rynku stoi barokowy ratusz, który padł ofiarą wspomnianych
pożarów, a w latach 1720–1724 został całkowicie odbudowany. Niestety, jego gotyckie elementy nie są już dzisiaj dobrze widoczne. Obecnie
mieści się tu Urząd Stanu Cywilnego oraz Centrum Informacji
Turystycznej.
Nad przesmykiem między Wyspą Zamkową a starówką leży port
muzealny [Museumhafen]. Cumuje w nim najstarszy w Europie prom
kolejowy – parowiec o nazwie „Stralsund”, zwodowany w Elblągu
w 1890 roku. Początkowo obsługiwał połączenie Stralsundu z wyspą
Rugią, potem zaś przeprawę w Świnoujściu. Był w stanie zabrać na
pokład trzy wagony i trzystu pasażerów.
Nieco na uboczu leży wspaniały zabytek architektury sakralnej –
kaplica św. Gertrudy [St.-Gertud-Kapelle] (Chausestrasse). Kamienną,
dwunastoboczną świątynię wzniesiono w XV wieku. Kiedyś takich
kościołów było na Pomorzu trzydzieści, teraz pozostały cztery.
150
Patronką kaplicy jest św. Gertruda, opiekunka podróżnych i wędrowców. Ponieważ kaplica leżała już za murami, właśnie tutaj szukali
noclegu podróżni, gdy nie zdążyli przybyć do miasta przed zamknięciem bram.
Z tego samego okresu pochodzi gotycka kaplica św. Jerzego
[St.-Jürgen-Kapelle] (Breite Strasse), niegdyś kaplica szpitalna. Na jej
elewacji można dostrzec zilustrowaną walkę św. Jerzego ze smokiem.
Z pozostałych budowli zwraca uwagę Stara Poczta [Post] (Platz der
Jugend) wzniesiona w latach 1884–1885 przez mistrza budowlanego
i senatora miasta Maxa Heinricha. Początkowo był on właścicielem
budynku. W 1902 roku budynek przejęła Poczta Niemiecka (za
czasów cesarskich), a później Niemiecka Poczta Państwowa. Od 2012
roku budynek Starej Poczty należy do prywatnego właściciela, który
przebudował obiekt i otworzył tu hostel.
Katolicki kościół Serca Jezusowego [Die Herz-Jesu Kirche]
(Saarstrasse) został wybudowany w 1910 roku dla polskich robotników
sezonowych, przeważnie żniwiarzy. Na budowę przeznaczono datki
i składki dla biednych zebrane przez pastora dr. Jüttnera. Po pierwszej
wojnie światowej pastor Plonka urządzał wspólne nabożeństwa
polskich robotników i niemieckich mieszkańców, zaś po drugiej
wojnie kościół Serca Jezusowego stanowił schronienia dla uchodźców.
Popularny jest miejscowy ogród zoologiczny (Tannenkampf ), gdzie na
terenie obejmującym około 10 hektarów przebywa około czterystu
gatunków zwierząt. Zwierzęta nie zawsze są w klatkach, do wielu
można podejść. Po ogrodzie kursuje minikolejka.
Centrum Informacji Turystycznej
Rathausplatz 10
tel. +49 38 366 001 18
[email protected]
Philipp Otto Runge
W Wolgaście w 1777 roku urodził się słynny niemiecki rysownik
i malarz Philipp Otto Runge. Studiował w Kopenghadze, potem
pracował w Dreźnie i Hamburgu, gdzie zmarł w 1810 roku. Jest uważany za wybitnego portrecistę i pejzażystę, jednego z prekursorów
romantyzmu w sztuce niemieckiej. Dom, w którym się urodził (Rungehaus), stoi przy Kronwiekstrasse 45. Są w nim eksponowane pełnowymiarowe kopie obrazów Rungego, których oryginały znajdują się
w galerii w Hamburgu.
151
Greifswald - 30 km
nazwa z mapy Lubinusa: Grijphiswaldt
polska nazwa rekonstruowana: Gryfia
(w wolnym tłumaczeniu Las Gryfa)
Otoczone murami miasto ukazano w znacznym oddaleniu, zza rzeki
Ryck, na której jest aż gęsto od łodzi. Licząca 17 punktów legenda
pomoże odszukać najważniejsze budowle. Literą A oznaczono kościół
św. Mikołaja, literą B – kościół Mariacki, zaś C to kościół św. Jakuba.
Ratusz znajdziemy pod literą I, a Uniwersytet pod H.
Początki miasta wiążą się z cystersami, którzy w 1199 roku przybyli
z Esrom w Danii i założyli klasztor w Eldenie. Także oni założyli
osadę Greifswald, która 1250 w roku otrzymała lubeckie prawa
miejskie.
Sławę przyniósł miastu założony w 1456 roku Uniwersytet Greifswaldzki. Było to wspólne przedsięwzięcie burmistrza Greifswaldu Heinricha Rubenowa, księcia Warcisława IX i biskupa kamieńskiego Henninga Iwena. Uczelnia rychło stała się centrum życia naukowego Pomorza.
Początkowo nosiła łacińską nazwę – Academia Gryphica.
O tym, jak potężne było to miasto, świadczą jego obowiązki wojskowe.
152
Otóż w 1523 roku Greifswald miał wystawić niebagatelne siły: aż 400
piechurów i 50 kawalerzystów.
Miasto może się pochwalić wieloma wspaniałymi zabytkami. Przy
Nikolaikirchplatz wznosi się gotycki kościół św. Mikołaja [Dom St.
Nikolai] zwany „Długim Mikołajem” z racji potężnej, stumetrowej
wieży. Zewnętrzne mury budowli są ozdobione licznymi blendami.
Trzynastowieczna świątynia ma neogotycki wystrój z lat 20. i 30. XIX
wieku. Ciekawe, że wykuty w wapieniu współczesny ołtarz jest
umiejscowiony w centrum nawy głównej. Wnętrze otacza wieniec 21
kaplic. W kaplicy „burmistrzowskiej” znajduje się tablica ku czci
Heinricha Rubenowa, założyciela Uniwersytetu Greifswaldzkiego.
„Gruba Maryśka” – taki z kolei przydomek nosi tutejszy kościół
Mariacki [St.-Marien-Kirche] (Friedrich-Loeffler-Strasse). Gotycką
świątynię wzniesiono na przełomie XIII i XIV wieku. W środku
znajduje się ambona z końca XVI wieku i neogotycki ołtarz. To wcale
nie ostatni tutejszy kościół z przydomkiem – „Małym Jakubem” jest
nazywany bowiem XIII-wieczny gotycki kościół św. Jakuba [St.-Jacobkirche] (An der Jacobkirche). W środku zachowała się romańska
chrzcielnica i stare polichromie.
Greifswaldzki rynek zdobią efektowne gotyckie kamienice, zaś pośrodku stoi ratusz. Wprawdzie początkowo był gotycki, ale wskutek
dokonanej w 1724 roku przebudowy nabrał barokowego charakteru.
Do budynku przylega apteka ratuszowa, działająca w tym miejscu od
1551 roku.
153
Na starówce, na terenie dawnego klasztoru oraz w dużym klasycystycznym gmachu dawnej szkoły mieści się Pomorskie Muzeum Krajowe
[Pommersches Landesmuseum] (Rakower Strasse). Jego najcenniejszym eksponatem jest Opona Croya – imponującej wielkości
XVI-wieczny gobelin z wizerunkami książęcych rodów Pomorza
i Saksonii.
Nad rzeką Ryck leży nabrzeże Portu Muzealnego [Museumhafen],
z kutrami rybackimi, pięknymi rybackimi łodziami żaglowymi zwanymi Zeebootami i innymi jednostkami.
Miasto zachowało uniwersytecki charakter – co czwarty mieszkaniec
jest studentem. Uniwersytet im. Ernsta Moritza Arndta składa się
obecnie z pięciu wydziałów: teologii, prawa i nauk politycznych, medycznego, filozoficznego i matematyczno-przyrodniczego. Własnością
uczelni jest wspaniały Ogród Botaniczny [Botanischer Garten]
(Grimmer Straße 85–88), którego początki sięgają 1763 roku.
Centrum Informacji Turystycznej
Am Markt 1 (ratusz)
tel. +49 38 345 213 80
[email protected]
Będąc w Greifswaldzie, warto zobaczyć ruiny zniszczonego podczas wojny
trzydziestoletniej klasztoru Eldena, od którego zaczęła się historia miasta.
Leżą 6 kilometrów na wschód od miejscowości. Otoczone zielenią ruiny są
dziś scenerią przedstawień i koncertów. W pobliżu, u ujścia rzeki Ryck leży
wieś Wieck, z przeszło stuletnim mostem zwodzonym. Jest on drewniany, co
się zdarza bardzo rzadko.
154
Loitz - 60 km
nazwa z mapy Lubinusa: Loitz
polska nazwa rekonstruowana: Łosice
Na pierwszym planie widać rzekę Pianę [Peene] ze statkami żaglowymi i łodziami. Za rzeką, po prawej stronie wznosi się wielokondygnacyjny, zwieńczony wieżą z cebulowatym hełmem pałac książąt pomorskich (A). Właściwe miasto jest ukazane w centralnej części panoramy,
otoczone wysokimi murami, wzmocnionymi szkarpami. Można
dostrzec duży kościół Mariacki. Na lewo od świątyni stoi zachowana
do dziś brama Kamienna (F), a na prawo ratusz (D).
W pobliżu tego miasteczka rozegrała się bitwa, która rozstrzygnęła
o losach dawnego Księstwa Rugijskiego.
Gdy w 1325 roku wymarła dynastia książąt rugijskich, do przejęcia
schedy po nich aspirowała zarówno Meklemburgia, jak i książęta
pomorscy. Niemożność porozumienia się doprowadziła do wybuchu
dwóch kolejnych wojen. Do decydującego starcia doszło w 1351 roku
pod położonym niedaleko Loitz Schoppendamm. W krwawej bitwie
książę pomorski Barnim III rozgromił Meklemburczyków, co
przesądziło o losach dawnego Księstwa Rugijskiego. Na mocy zawartego w 1354 roku pokoju w Stralsundzie przypadło ono Gryfitom.
155
Loitz otrzymało prawa miejskie w 1242 roku, lecz nigdy nie stało się
dużą miejscowością – choć odbywały się tu jarmarki końskie i bydlęce,
w XVI wieku żyło tu zaledwie sześciuset mieszczan. W Loitz stał
niegdyś zamek książąt rugijskich i pomorskich. Wiadomo, że w 1631
roku zmarła w nim wdowa po księciu Erneście Ludwiku, Zofia Ludwika. Budowla została zniszczona podczas wojny trzydziestoletniej.
Z dawnych fortyfikacji zachowała się tu wciśnięta między domy, wzniesiona w XIV wieku brama Kamienna [Steintor] (Lange Strasse). W jej
wnętrzach mieści się obecnie galeria sztuki. Obok stoją pozostałości
murów miejskich. Przy tej samej ulicy wznosi się XIII-wieczny
gotycki kościół Mariacki [St.-Marien-Kirche]. Jednak wskutek późniejszych przeróbek zatracił nieco pierwotną formę: budowla została
otynkowana, zaś wieża zwieńczona barokowym hełmem.
Wyposażenie przeważnie jest barokowe i neogotyckie. Szczególnie
pięknie prezentuje się wysoki ołtarz z 1720 roku, z figurami świętych
i aniołów. Znajduje się tu ponadto zdobiona czterema obliczami
XIII-wieczna chrzcielnica oraz części fotela książęcego z XVII wieku.
Prosty kamienny dom przy Heilgeiststrasse 194 okazuje się dawną
szpitalną kaplicą św. Ducha [ehemalige Heiliggeistkapelle]. Zaś
kościół Lutra [Lutherkirche] (Goethestrasse) w średniowieczu był
kaplicą szpitalną św. Jerzego. Ciekawym detalem tej budowli jest
renesansowy portal z 1619 roku.
Nad rzeką Pianą [Peene] miejscowa osobliwość – most zwodzony,
który do niedawna był jedynym w Europie poruszanym siłą ludzkich
mięśni [Brücke über die Peene] (Peenestrasse). Potężny zabytkowy
spichlerz nad rzeką służy teraz jako stanica wodna. Można wypożyczyć tu kajak i wybrać się na wycieczkę po rozlewiskach rzeki Piany.
Informacja Turystyczna
Lange Strasse 83
tel. +49 39 998 153 12
[email protected]
156
Demmin - 72 km
nazwa z mapy Lubinusa: Demmin
polska nazwa rekonstruowana: Dymin
Miejscowość jest przedstawiona jako duże, gęsto zabudowane,
bronione niezbyt wysokimi murami miasto otaczone rzekami Tolężą
[Tollensee] i Pianą [Peene]. Wśród bram miejskich wyróżnia się
wielkością zachowana do dziś brama Krowia (K). Największą budowlą
miasta jest wznoszący się pośrodku kościół św. Bartłomieja z bardzo
wysoką wieżą.
Miejscowość zaliczała się niegdyś do najstarszych i najznaczniejszych z grodów na Pomorzu.
Wzmianka o niej pojawiła się w kronice biskupów bremeńskich
Adama z Bremy w 1075 roku.
W 1295 roku po podziale państwa Gryfitów Demmin stał się częścią
Księstwa Wołogoskiego. W średniowieczu miasto było członkiem
Hanzy. Gdy plaga piractwa zagroziła interesom miast nadbałtyckich,
w 1394 roku Demmin wraz z Greifswaldem, Anklamem i Wolgastem
wystawił oddziały wojska do walki z bałtyckimi rabusiami.
Demmin był wówczas bogatym miastem – działały w nim liczne cechy,
dochody przynosiło warzenie piwa i handel. Miasto zarabiało również
na swoich posiadłościach ziemskich.
157
Najważniejszą tutejszą budowlą jest niewątpliwie dominujący nad
starówką XIV-wieczny kościół św. Bartłomieja [St.-Bartholomaei-Kirche] (Kirchplatz). Demmin może się poszczycić liczącą
prawie 96 metrów ażurową wieżą kościelną, jedną z najwyższych na
Pomorzu. W 1676 podczas oblężenia brandenburskiego świątynia
została mocno uszkodzona. Obecny kształt budowla otrzymała
w 1857 roku, kiedy ukończono przebudowę. Przy okazji na wieży
usadowiono strzelistą iglicę. We wnętrzu warto zwrócić uwagę na
efektowne sklepienia żebrowe oraz neogotycką ambonę
z wizerunkami Marcina Lutra, XVI-wiecznego działacza reformacyjnego Bugenhagena, biskupa Ottona z Bambergu i księcia Warcisława I.
Dwie ostatnie postacie upamiętniono nieprzypadkowo, bo właśnie w
Demminie w 1128 roku rozpoczęła się druga misja ewangelizacyjna
biskupa Ottona, a władał wtedy książę Warcisław I. Kościelne organy
pochodzą z 1868 roku.
Stojący nieopodal w rynku ratusz wygląda na stary i barokowy. Tylko
sprawia takie wrażenie – to bowiem wzniesiona u schyłku lat 90.
XX wieku replika zniszczonego w pożarze ratusza w maju 1945 roku.
Z dawnych umocnień zachowała się wysoka na 31 metrów gotycka
brama Krowia (Rudolph-Breitscheid-Strasse) z ozdobnym schodkowym szczytem. Od 1821 jest zwana bramą Luizy [Luisentor], na
cześć żony pruskiego księcia Fryderyka. Księżna Luiza zatrzymała się
wówczas w Demminie na nocleg podczas podróży na Rugię. Obok
stoi skromna, cylindryczna, zwieńczona niewielkim stożkiem baszta
Prochowa [Pulverturm].
158
Nad rzeką Pianą wznoszą się XIX i XX-wieczne spichlerze. W jednym
z nich, modernistycznej budowli z 1925 roku, mieści się Muzeum
Regionalne [Demminer Regionalmuseum]. W jego zbiorach znajduje
się między innymi kolekcja dawnej broni oraz mapa Lubinusa
(Am Hanseufer 1).
Warto odwiedzić położoną na terenie miasta Wyspę Rybaków [Fischerinsel] ze skansenem Hansenviertel. Za drewnianą palisadą można
zapoznać się z repliką średniowiecznej wsi z warsztatami dawnych
rzemiosł. Na południe od centrum, w zakolu rzeki przetrwały ruiny
XIII-wiecznego zamku.
Centrum Informacji Turystycznej
Am Hanseufer 1
tel. +49 39 982 250 77
[email protected]
159
Altentreptow - 104 km
nazwa z mapy Lubinusa: Treptow an der Tollense
polska nazwa rekonstruowana: Trzebiatów nad Tolężą
Panorama pokazuje, że część miasta, z jego największą budowlą –
kościołem św. Piotra, znajdowała się na wzgórzu. Obok reprezentacyjnych budowli pokazano położoną za bramą Brandeburską książęcą
owczarnię. Dzięki legendzie można odszuka budowle, które zachowały się do dziś: A – kościół św. Piotra, F – bramę Brandeburską,
H – bramę Dymińską.
To miasto nad rzeką Tollensee dość długo obywało się bez murów
obronnych. Zostało ulokowane przed 1264 rokiem, a za budowę
fortyfikacji zabrano się tu dopiero około 1450 roku.
Z trzech powstałych wówczas bram zachowały się dwie. Brama
Brandenburska [Brandenburger Tor] (Rudolf-Breitscheid-Strasse) ma
piękną, ozdobioną mnóstwem blend fasadę oraz schodkowy szczyt.
Zaś zachowana tylko częściowo brama Dymińska [Demminer Tor]
(Demminer Strasse) ma na narożnikach dolnej kondygnacji cztery
ozdobne wieżyczki. Nieduże fragmenty murów obronnych pozostały
przy Rudolf-Breitscheid-Strasse.
160
Nieco starszy, bo z przełomu XIV i XV wieku, jest tutejszy kościół
św. Piotra [St.-Peter-Kirche] (Mühlenstrasse). Ma wysoką, surową
w formie wieżę z barokowym hełmem. We wnętrzu przykuwa uwagę imponujący gotycki ołtarz z kilkudziesięcioma figurami świętych.
Granitowa chrzcielnica pochodzi z XIII wieku. Ponadto w świątyni
zachowały się gotyckie stalle.
Inna gotycka świątynia w mieście to znajdujące się na miejscowym
cmentarzu niewielka kaplica św. Jerzego [Kapelle St. Georg] (Kirhof )
z XV wieku, która służyła mieszkańcom dawnego przytułku.
W średniowieczu podstawę gospodarki miasta stanowiło rzemiosło,
poza tym handel z większymi sąsiadami: Greifswaldem i Demminem.
W rynku stoi neogotycki ratusz z 1869 roku. Przy ulicy Klostenberg
ciekawostka geologiczna – Wielki Kamień [Grosser Stein], głaz
narzutowy przyniesiony ze Skandynawii przez lodowiec i zaliczany do
jednych z większych w całych Niemczech. Waży około 360 ton,
objętość jest rzędu 133 metrów sześciennych.
Miasto szczyci się tym, że w latach 1850–1856 przebywał tu słynny
pisarz Fritz Reuter. Dom, w którym mieszkał, stoi przy Oberbaustrasse 59.
Centrum Informacji Turystycznej
Rathausstrasse 1 (Ratusz)
tel. +49 39 612 551 46
[email protected]
Będąc w Altentreptow, warto zwiedzić położony 14 kilometrów na północ
potężny i nieźle zachowany zamek w Klempenow, dawną siedzibę rodu
Heydebrecków. Kolejny zamek, a raczej jego ruiny, znajdują się w leżącej
w pobliżu wsi Janow (zamek Landskron). W XVI wieku wznieśli go
wywodzący się z dworzan książąt pomorskich von Schwerinowie.
161
Gützkow - 142 km
nazwa z mapy Lubinusa: Gutzkow
polska nazwa rekonstruowana: Choćków
Grafika ukazuje Gützkow jako małe, położone na wzgórzach miasteczko. Nie widać, aby miało ono mury obronne. Na szczycie najwyższego
pagórka stoi zachowany do dziś kościół św. Mikołaja (A). Zaznaczono
również położony obok ratusz (B) oraz dwie bramy miejskie (C i D).
To malutkie miasteczko, za to z wielkim kościołem...
Nie wiadomo, kto i kiedy nadał Gützkow prawa miejskie – pierwsza
wzmianka w dokumentach, że jest miastem, pochodzi dopiero z 1356
roku. Zapewne uczynili to spokrewnieni z Gryfitami hrabiowie von
Gützkow, do których w XIII i XIV wieku miejscowość należała. Mieszkańcy miasteczka uprawiali rolę i trudnili się rzemiosłem. Dowodem,
że było i małe, i biedne, jest fakt, że w pierwszej połowie XVI wieku
miasto miało obowiązek wystawić w przypadku działań wojennych
zaledwie sześciu pieszych żołnierzy.
Ciekawostką jest, że pożar, który w 1729 roku strawił całe miasto,
wpłynął na tamtejsze prawa. Rejencja szwedzka w Stralsundzie
wskutek pożaru wydała rozporządzenie o zakazie stawiania
w miastach domów z nakryciem z gontu oraz stodół.
162
W centrum wznoszą się kamienne mury kościoła św. Mikołaja
[Nikolaikirche] (Kirchstrasse). Gotycka świątynia pochodzi z XIII
wieku. Znacznie wyższa jest strzelista wieża, postawiono ją dopiero
w latach 1882–1883.
Większość wyposażenia kościoła jest neogotycka. Warto zwrócić
uwagę na witraże z wizerunkami Chrystusa, św. Ottona, św. Mikołaja
i Marcina Lutra. Przed świątynią stoi obelisk, który upamiętnia mieszkańców miejscowości walczących w trzech wojnach prowadzonych
przez Prusy. W 1864 roku z Danią, w 1866 z Austrią i w latach
1870–1871 z Francją.
W północnym rejonie miasta znajduje się Góra Zamkowa [Schlossberg]. Niegdyś była tu ulokowana siedziba książąt słowiańskich,
potem dwór hrabiów von Gützkow, a XV wieku zamek księcia pomorskiego Barnima VII. Już w XVII wieku budowla była zniszczona,
a wały porośnięte zaroślami.
Przy Parkstrasse znajduje się pochodzący z końca XVIII wieku pałac
rodu Lepelów z parkiem angielskim (Pommersche Strasse 27).
W neogotyckiej kaplicy pałacowej z 1859 roku mieści się teraz Urząd
Stanu Cywilnego.
Wolgast - 170 km - koniec szlaku