Ewidencja aktywów trwałych - Uniwersytet Przyrodniczo

Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH
Nr 87
Seria: Administracja i Zarz dzanie
2010
mgr Monika Waku a
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Ewidencja aktywów trwa ych
Fixed assets register
Streszczenie: Jednym z zasobów jednostki gospodarczej s aktywa trwa!e. Zalicza
si" do nich warto#ci niematerialne i prawne, rzeczowe aktywa trwa!e, nale$no#ci d!ugoterminowe, inwestycje d!ugoterminowe. Aby mo$na by!o prowadzi% dzia!alno#% gospodarcz potrzebne s m.in. takie sk!adniki maj tku jak samochody, maszyny i budynki. W rachunkowo#ci nosz one nazw" #rodków trwa!ych. Charakteryzuj si" one
nast"puj cymi cechami: okres u$yteczno#ci d!u$szy ni$ rok, s w!asno#ci jednostki,
s kompletne i zdatne do u$ytku na potrzeby jednostki gospodarczej.
Abstract: Fixed assets are one of resources of the economic entity. They include
intangible and legal assets, tangible fixed assets, long-term receivables, long-term
investments. To run a company, the following ingredient assets are needed: cars,
machines, buildings. In the accounting they are called fixed assets. They are
characterized by the following features: the term of use longer than one year, are the
property of the company, are complete and fit to be used for the company’s needs.
Wst!p
Rachunkowo ci jest podstawowym !ród"em informacji w procesie podejmowania decyzji. Informacje generowane przez ni# s"u$# zarówno zarz#dzaj#cym jednostk# jak i odbiorcom zewn%trznym, takim jak inwestorzy, kredytodawcy czy urz%dy skarbowe. Odbiorcy zewn%trzni uzyskuj# wiadomo ci o jednostce
gospodarczej g"ównie ze sprawozda& finansowych i na ich podstawie podejmuj#
decyzje inwestycyjne. Prowadzenie ka$dego rodzaju dzia"alno ci gospodarczej
i osi#ganie za"o$onych celów wymaga dysponowania odpowiednimi zasobami,
takimi jak maszyny, budynki, samochody i materia"y. Sk"adaj# si% one na maj#tek jednostki, który w rachunkowo ci nosi nazw% aktywów.
Celem artyku"u jest próba przedstawienia podstawowych zasad ewidencji aktywów trwa"ych a w szczególno ci rodków trwa"ych.
Definicja aktywów trwa ych
Zgodnie z obowi#zuj#cymi przepisami prawa1, pod poj%ciem aktywa
rozumie si% kontrolowane przez jednostk zasoby maj!tkowe o wiary1
Ustawa z dnia 29 wrze nia 1994 roku o rachunkowo ci, Dz.U. z 2002 r., nr 76 poz. 76 z pó!n. zm.
268
M. Waku!a
godnie okre"lonej warto"ci, powsta#e w wyniku przesz#ych zdarze$,
które spowoduj! w przysz#o"ci wp#yw do jednostki korzy"ci ekonomicznych.
Podstawowe kryteria, których spe"nienie pozwala na uznanie zasobów
maj#tkowych za aktywa to:
1. mo$liwo ' sprawowania kontroli nad nimi przez jednostk% gospodarcz# – posiadaj# zdolno ' prawn# kontrolowania dop"ywu korzy ci do jednostki, np. tytu" w"asno ci, prawa autorskie, ró$nego
rodzaju umowy, z których wynika mo$liwo ' u$ytkowania i pobierania po$ytków przez jednostk%, itp.
2. mo$liwo ' dokonania wiarygodniej wyceny (okre lenia warto ci),
3. mo$liwo ' ich wykorzystania dla osi#gni%cia w przysz"o ci korzyci ekonomicznych – np. wykorzystanie zasobu w procesie produkcji skutkuje powstaniem wyrobu gotowego, który zostanie
sprzedany, wykorzystanie zasobów finansowych do sp"aty zobowi#za& spowoduje ich zmniejszenie, a jednocze nie w niektórych
przypadkach zmniejszy wielko ' obci#$e& finansowych z tytu"u
p"aconych odsetek, itp.
Rodzaj, wielko ' i struktura aktywów jednostki gospodarczej zale$# od
charakteru i skali prowadzonej dzia"alno ci. Z tego te$ powodu w ród jednostek gospodarczych odnotowuje si% znaczne zró$nicowanie sk"adników aktywów. Zró$nicowanie to wymaga, aby wyst%puj#ce pod ró$nymi postaciami
aktywa by"y ujmowane w jednorodnych grupach rodzajowych. Zgodnie z tym
za"o$eniem mo$na wyró$ni':
- aktywa rzeczowe – obejmuj#ce zasoby maj#tkowe jednostki o charakterze materialnym, które maj# posta' rzeczow#,
- aktywa niematerialne – takie zasoby maj#tkowe, które nie maj# ani
postaci rzeczowej, ani finansowej,
- aktywa finansowe – aktywa pieni%$ne, instrumenty kapita"owe wyemitowane przez inne jednostki, a tak$e wynikaj#ce z kontraktu
prawo do otrzymania aktywów pieni%$nych lub prawo do wymiany
instrumentów finansowych z inn# jednostk# na korzystnych warunkach.
Podstawowym kryterium klasyfikacji aktywów jest kryterium czasu, które
dzieli aktywa na aktywa trwa"e i obrotowe.
AKTYWAMI TRWA"YMI s# aktywa, które nie s# zaliczane do aktywów obrotowych, o przewidywanym okresie ekonomicznej u$yteczno ci
d"u$szym ni$ rok. S# to sk"adniki maj#tku o znacznym stopniu unieruchomienia, posiadaj#ce zwykle wysok# warto ' jednostkow#, które wymagaj#
d"ugiego okresu finansowania (unieruchomienia). Ze wzgl%du na ich cechy
charakterystyczne, w strukturze aktywów trwa"ych wyró$nia si% (rys. 1):
- warto ci niematerialne i prawne,
- rzeczowe aktywa trwa"e,
- nale$no ci d"ugoterminowe,
- inwestycje d"ugoterminowe,
- d"ugoterminowe rozliczenia mi%dzyokresowe.
Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010
ZN nr 87
Ewidencja aktywów trwa!ych
269
Do warto#ci niematerialnych i prawnych zalicza si% nabyte przez
jednostk% prawa maj#tkowe, nadaj#ce si% do gospodarczego wykorzystania,
o przewidywanym okresie u$yteczno ci d"u$szym ni$ rok i przeznaczone na
potrzeby jednostki. Zalicza si% tu w szczególno ci: warto ' firmy, koszty zako&czonych prac rozwojowych, inne warto ci niematerialne i prawne (autorskie prawa maj#tkowe i prawa pokrewne, koncesje, licencje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów u$ytkowych i zdobniczych,
a tak$e know-how).
Rzeczowymi aktywami trwa ymi jednostki gospodarczej s# sk"adniki
aktywów trwa"ych o charakterze materialnym, które maj# posta' fizyczn#,
a okres ich ekonomicznej u$yteczno ci jest d"u$szy ni$ rok. Nale$# do nich:
rodki trwa"e, rodki trwa"e w budowie oraz zaliczki na rodki trwa"e w budowie. Do rodków trwa"ych zalicza si% rzeczowe aktywa trwa"e i zrównane
z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej u$yteczno ci d"u$szym ni$
rok, kompletne, zdatne do u$ytku i przeznaczone na potrzeby jednostki.
W szczególno ci zalicza si% do nich:2
a) nieruchomo ci – w tym grunty, prawo u$ytkowania wieczystego
gruntu, budowle i budynki, a tak$e b%d#ce odr%bn# w"asno ci# lokale, spó"dzielcze w"asno ciowe prawo do lokalu mieszkalnego
oraz spó"dzielcze prawo do lokalu u$ytkowego,
b) maszyny, urz#dzenia, rodki transportu i inne rzeczy,
c) ulepszenia w obcych rodkach trwa"ych,
d) inwentarz $ywy.
Warto#ci niematerialne i prawne
Rzeczowe aktywa trwa!e
Aktywa
trwa#e
Nale$no#ci d!ugoterminowe
Inwestycje d!ugoterminowe
Rys. 1. Podzia" aktywów trwa"ych
Fig. 1. Classification of fixed assets)
(ród"o: opracowanie w"asne.
Source: own study.
2
Art. 3. P. 15 ustawy o rachunkowo ci.
ZN nr 87
Seria: Administracja i Zarz#dzanie (14)2010
270
M. Waku!a
Poj%cie #rodków trwa ych w budowie obejmuje zaliczane do aktywów trwa"ych rodki trwa"e w okresie ich budowy, monta$u lub ulepszenia
ju$ istniej#cego rodka trwa"ego. Zako&czenie tych czynno ci powoduje zaliczenie sk"adnika maj#tku do rodków trwa"ych.
Nale$no#ci d ugoterminowe to nale$ne jednostce gospodarczej sumy pieni%$ne, które s# wymagane w okresie d"u$szym ni$ 12 miesi%cy od
dnia sporz#dzenia bilansu (dnia bilansowego). Pozycja ta obejmuje równie$
rozliczenia z jednostkami zale$nymi, co daje mo$liwo ' finansowania ich
rozwoju ze rodków w"asnych.
Sk"adniki maj#tku, które b%d# w posiadaniu jednostki przez okres
d"u$szy ni$ rok, a które nabyte zosta"y w celu osi#gni%cia korzy ci ekonomicznych wynikaj#cych z przyrostu ich warto ci, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend lub innych po$ytków, w tym równie$
z transakcji handlowej, okre la si% mianem inwestycji d ugoterminowych.
D ugoterminowe aktywa finansowe s# to aktywa pieni%$ne i instrumenty kapita"owe wyemitowane przez inne jednostki. Nale$y do nich równie$
wynikaj#ce z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieni%$nych na korzystnych warunkach.
D"ugoterminowe aktywa finansowe obejmuj#:
- udzia"y, akcje, obligacje, i inne papiery warto ciowe,
- udzielone po$yczki,
- inne d"ugoterminowe aktywa finansowe.
Ich g"ówn# cech# jest to, $e s# p"atne i wymagalne lub przeznaczone do
zbycia w okresie d"u$szym ni$ 12 miesi%cy od dnia bilansowego lub od daty
ich za"o$enia, wystawienia lub nabycia.
Ostatni# grup# aktywów trwa"ych s# d ugoterminowe rozliczenia
mi!dzyokresowe - czyli rozliczenia dotycz#ce ponoszonych przez jednostk% kosztów przysz"ych okresów, które trwaj# d"u$ej ni$ 12 miesi%cy od dnia
bilansowego. Wyró$nia si% tu:
- aktywa z tytu"u odroczonego podatku dochodowego – kwoty,
z ró$nych przyczyn, przewidziane w przysz"o ci do odliczenia od
podatku dochodowego.
- inne rozliczenia mi%dzyokresowe – koszty poniesione w bie$#cym
okresie, ale dotycz#ce okresów przysz"ych.
Zasady ewidencji #rodków trwa ych
Ewidencja ksi%gowa rodków trwa"ych obejmuje ewidencj% bilansow#
i pozabilansow#. Ewidencj% bilansow# rodków trwa"ych prowadzi si%
na dwóch kontach: „%rodki trwa e”, „Umorzenie #rodków trwa ych”.
Na koncie „)rodki trwa"e” prowadzi si% ewidencj% wed"ug warto ci pocz#tkowej, któr# jest: cena nabycia zakupionych rodków trwa"ych, koszt wytworzenia rodków trwa"ych wytworzonych we w"asnym zakresie, cena rynkowa
rodków trwa"ych otrzymanych w formie aportu, darowizny lub w inny nieodp"atny sposób. Operacje powoduj#ce zmniejszenie warto ci pocz#tkowej
rodków trwa"ych na skutek ich zu$ycia ksi%gowane s# po stronie Ct konta
„Umorzenie rodków trwa"ych”.
Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010
ZN nr 87
Ewidencja aktywów trwa!ych
271
Warto ' pocz#tkow#, tzn. cen% nabycia lub koszt wytworzenia rodka
trwa"ego, powi%kszaj# koszty jego ulepszenia (przebudowy, rozbudowy,
rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji). W niektórych przypadkach warto ' pocz#tkowa (brutto) rodków trwa"ych mo$e ulec zmianie na podstawie
rozporz#dzenia ministra w"a ciwego do spraw finansów w sprawie aktualizacji #rodków trwa ych. Aktualizacja polega na przeliczeniu warto ci pocz#tkowej oraz kwoty umorzenia poszczególnych rodków trwa"ych za pomoc# wspó"czynników przeliczeniowych. Ró$nice miedzy dotychczasow#
i now# (zaktualizowan#) warto ci# rodków trwa"ych zwi%kszaj# kapita" (fundusz) z aktualizacji wyceny.
Podstaw% ewidencji rodków trwa"ych stanowi# nast%puj#ce dokumenty:
„Przyj%cie rodka trwa"ego - OT”, „Likwidacja rodka trwa"ego - LT”, „Przekazanie rodka trwa"ego - PT”.
Na stronie Dt konta „)rodki trwa"e” (tabela 1) ksi%guje si% wszystkie zwi%kszenia stanu i warto ci pocz#tkowej rodków trwa"ych, a w szczególno ci:
zakup rodka trwa"ego, przyj%cie z budowy, przyj%cie w formie aportu,
w formie darowizny lub spadku, przeszacowanie warto ci rodków trwa"ych,
ujawnienie nadwy$ek w drodze spisu z natury. Operacje powoduj#ce
zmniejszenie stanu ksi%guje si% po stronie Ct konta „)rodki trwa"e”, a dotycz# one: likwidacji na skutek zu$ycia fizycznego i innego, sprzeda$y, przekazania w formie aportu, przekazania w formie darowizny, spadku lub w inny nieodp"atny sposób.
Zakup rodka trwa"ego jest udokumentowany faktur# dostawcy oraz dowodem OT.
Tabela 1. Ewidencja zakupu rodków trwa"ych
Table 1. The register of fixed assets buying
Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami
"rodki trwa!e
Rozliczenie zakupu
I
1a
II
1c
2
Rozrachunki z tytu!u VAT
1b
(ród"o: opracowanie w"asne.
Source: own study.
Obja nienia do tabeli:
I. Faktura od dostawcy za zakupiony rodek trwa"y w podmiocie zwolnionym z VAT - warto ' brutto
II. OT - przyj%cie rodka trwa"ego do eksploatacji wg warto ci pocz#tkowej
1) Fa VAT od dostawcy za zakupiony rodek trwa"y w podmiocie b%d#cym podatnikiem VAT
a. warto ' netto
b. VAT 22%
c. Warto ' brutto (do zap"aty)
2) PT - Przyj%cie rodka trwa"ego do eksploatacji wg warto ci pocz#tkowej.
ZN nr 87
Seria: Administracja i Zarz#dzanie (14)2010
272
M. Waku!a
Ewidencja zu$ycia #rodków trwa ych
W zwi#zku ze zu$yciem rodka trwa"ego mamy do czynienia z dwoma
poj%ciami: umorzeniem i amortyzacj#.
Odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) dokonuje si% przez systematyczne roz"o$enie warto ci pocz#tkowej rodka trwa"ego na przewidywany okres ekonomicznej przydatno ci. Dokonywanie odpisów amortyzacyjnych nie mo$e rozpocz#' si% przed przyj%ciem rodka trwa"ego do u$ywania
i nie mo$e trwa' d"u$ej ni$ do momentu zrównania odpisów z warto ci# pocz#tkow# lub przeznaczenia rodka trwa"ego do likwidacji, sprzeda$y lub
stwierdzenia jego niedoboru.
Wysoko ' odpisów amortyzacyjnych mo$na oblicza' za pomoc#: metody amortyzacji równomiernej (liniowej), i metody amortyzacji nierównomiernej.3
Metoda liniowa jest najprostsz# metod# liczenia amortyzacji. Opiera
si% ona na umownym za"o$eniu, $e sk"adniki aktywów zu$ywaj# si% jednakowo w ka$dej jednostce czasu przez ca"y okres ich eksploatacji. Nie ma
znaczenia fakt, czy s# one wykorzystywane w dzia"alno ci gospodarczej, czy
te$ s# nieczynne. Stawka amortyzacyjna wyra$aj#ca warto ' tego zu$ycia
jest sala dla ca"ego okresu. Roczny odpis amortyzacyjny za pomoc# tej metody jest ustalany nast%puj#co:
A = (WP - WR)* a%
lub
A!
WP
WR
t
Gdzie A - kwota amortyzacji rocznej,
WR - warto ' rezydualna
T - okres ekonomicznej u$yteczno ci w latach
100 %
a% - roczna stopa amortyzacji a% !
t
W rzeczywisto ci gospodarczej przyjmuje si% najcz% ciej, $e aktywa trwa"e
ulegaj# ca"kowitemu umorzeniu, a stopie& ich zu$ycia nie pozwala na ustalenie warto ci ko&cowej, tzn. warto ' rezydualna = 0. Takie podej cie powoduje, $e roczna stawka amortyzacji obliczana jest ze wzoru:
W
A! P
A = WP *a%
lub
t
Metody amortyzacji nierównomiernej opieraj# si% na za"o$eniu, $e zu$ycie
sk"adników trwa"ych kszta"tuje si% ró$nie w poszczególnych jednostkach
czasu u$ytkowania danego sk"adnika aktywów trwa"ych. W ród tych metod
wyró$nia si% metody:
" naturaln#,
" degresywn#,
" progresywn#.
3
A. Ko$uch, A.J. Ko$uch, M. Waku"a, Rachunkowo ' po polsku, CeDeWu, Warszawa 2007,
s. 133.
Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010
ZN nr 87
Ewidencja aktywów trwa!ych
273
Metoda naturalna uzale$nia zu$ycie sk"adnika aktywów trwa"ych od
wielko ci wykonywanej przez niego pracy, a wi%c stopnia intensywno ci jego
wykorzystania. Zak"ada ona, $e zu$ycie sk"adnika aktywów trwa"ych na jednostk% wykonanej pracy jest jednakowe. Nie jest natomiast jednakowa ilo '
wykonanej pracy w poszczególnych okresach eksploatacji. W tym przypadku
stawka amortyzacyjna zale$y od okresu ekonomicznej u$yteczno ci i jest
obliczana w nast%puj#cy sposób:
A!
WR*
WP
PP
* PR
Gdzie:
Pp - planowana liczba jednostek pracy do wykonania w ca"ym okresie
u$ytkowania rodka trwa"ego,
PR - liczba jednostek pracy w danym okresie,
*
- je$eli WR wyst%puje.
Metoda degresywna zak"ada, $e wydajno ' sk"adnika aktywów trwa"ych maleje wraz z up"ywem okresu jego u$ytkowania. Jednocze nie te$
wzrastaj# koszty jego eksploatacji. W metodzie tej wykorzystuje si% odpowiednio podwy$szone warto ci stóp amortyzacji. Stosowanie tej metody
wi#$e si% z dokonywaniem nast%puj#cych oblicze&:
# w pierwszym roku u$ytkowania sk"adnika aktywów trwa"ych
amortyzacj% oblicza si% od jego warto ci brutto (pocz#tkowej)
A1 = (WP-WR*)*aP%
Gdzie aP - podwy$szona stopa amortyzacji
# w kolejnych latach od jego warto ci netto (WN) ustalonej dla kolejnych lat u$ytkowania.
AN = WN*aP%
Gdzie WN = WN-1-AN-1 (dla drugiego roku: Wn = (WP-WR*)-A1)
*
- je$eli WR wyst%puje.
# do roku, w którym kwota amortyzacji obliczona zgodnie z metod#
degresywn# zrównuje si% z kwot# obliczon# metod# liniow#
amortyzacj% oblicza si% wed"ug zasad obowi#zuj#cych dla metody liniowej
A = (WP-WR*)*a%
Metoda progresywna opiera si% na za"o$eniu, $e starzenie si% rodków trwa"ych wymaga przeprowadzenia coraz wi%kszej liczby remontów.
Z tego te$ powodu wymagane jest stasowanie coraz wy$szych odpisów
ZN nr 87
Seria: Administracja i Zarz#dzanie (14)2010
274
M. Waku!a
amortyzacyjnych, które stanowi' b%d# pokrycie dla kosztów z nimi zwi#zanych.
Zasady ewidencji zu$ycia rodków trwa"ych przedstawia tabela 2.
Tabela 2. Ewidencja zu$ycia rodków trwa"ych.
Table 2. The register of fixed assets depreciation
"rodki trwa!e
Umorzenie #rodków
trwa!ych
Amortyzacja
Sp) x
1
Pozosta!e koszty
operacyjne
2
(ród"o: opracowanie w"asne.
Source: own study
Obja nienia do tabeli.
1) Miesi%czna kwota planowanej amortyzacji
2) Odpis aktualizuj#cy.
Tabela 3. Ewidencja przyj%cia rodka trwa"ego po zako&czonej budowie,
monta$u, modernizacji
Table 3. The register of fixed assets acceptance after the end of building
work, assembly or modernization
"rodki trwa!e w budowie
"rodki trwa!e
1
2
Kapita!y zasadnicze
3, 4
(ród"o: opracowanie w"asne.
Source: own study
Obja nienia do tabeli:
1. OT – Warto ' pocz#tkowa rodka trwa"ego przyj%tego do u$ytkowania po zako&czonej budowie.
2. PT – przyj%cie rodka trwa"ego po zako&czonej modernizacji, monta$u.
3. OT – przyj%cie rodka trwa"ego stanowi#cego wniesienie udzia"u do spó"ki w formie aportu
wg warto ci rynkowej
4. OT – przyj%cie rodka trwa"ego w formie darowizny lub spadku. Warto ' pocz#tkowa równa warto ci rynkowej otrzymanego rodka trwa"ego
Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010
ZN nr 87
Ewidencja aktywów trwa!ych
275
W wyniku budowy otrzymywany jest nowy obiekt – rodek trwa"y. Natomiast w wyniku ulepszenia zwi%ksza si% tylko warto ' przyj%tego rodka
trwa"ego.
Pokryciem udzia"ów w spó"kach s# wk"ady, które mog# mie' posta' wk"adów pieni%$nych lub niepieni%$nych. Aportami, czyli wk"adami niepieni%$nymi, s# przekazywane spó"ce nieruchomo ci i rzeczy ruchome oraz prawa
stanowi#ce w"asno ' wspólnika.
Likwidacja rodka trwa"ego nast%puje z powodu zniszczenia, zu$ycia
lub nieop"acalno ci jego dalszej eksploatacji. Prace, zwi#zane z demonta$em maszyny, czy z rozbiórk# budynku, mog# trwa' pewien czas. Do czasu
fizycznej likwidacji, rodki trwale postawione w stan likwidacji ksi%gowane s#
na koncie pozabilansowym „)rodki trwa"e w likwidacji". Na tym koncie dokonuje si% zapisów jednostronnych, pojedynczych w warto ci likwidowanych
obiektów. Saldo tego konta jest wykazywane poza bilansem, dlatego konto
to nazywane jest kontem pozabilansowym.4
Konieczno ' likwidacji rodka trwa"ego znajduje potwierdzenie w wystawionym dowodzie LT, który jest podstaw# wyksi%gowania go ze stanu
w ewidencji (tabela 4).
Tabela 4. Ewidencja likwidacji rodków trwa"ych
Table 4. The register of fixed assets liquidation
Umorzenie #rodków
trwa!ych
"rodki trwa!e
1b
1a
Pozosta!e koszty
operacyjne
1c
(ród"o: opracowanie w"asne.
Source: own study
Obja nienia do tabeli:
1) LT - likwidacja rodka trwa"ego
a. warto ' pocz#tkowa
b. dotychczasowe umorzenie
c. nieumorzona cz% ' warto ci pocz#tkowej
W zwi#zku z likwidacj# rodków trwa"ych s# ponoszone ró$ne koszty
likwidacji (np. koszty demonta$u maszyn i urz#dze& czy rozbiórki budynków)
oraz osi#gane s# przychody, których równowarto ' stanowi# np. materia"y
uzyskane z rozbiórki (z"om, ceg"a, drewno itp.). Koszty i przychody zwi#zane
4
M. Cisek, M. Waku"a, Podstawy rachunkowo ci, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej w Siedlcach, Siedlce 2009, s. 138.
ZN nr 87
Seria: Administracja i Zarz#dzanie (14)2010
276
M. Waku!a
z likwidacj# rodków trwa"ych ksi%gowane s# odpowiednio na kontach: „Pozosta"e koszty operacyjne” i „Pozosta"e przychody operacyjne”. Ewidencj% przychodów i kosztów z tytu"u likwidacji rodków trwa"ych przedstawia tabela 5.
Tabela 5. Ewidencja przychodów i kosztów zwi#zanych z likwidacj# rodka
trwa"ego.
Table 5. The register of the income and costs connected with the liquidation
of a fixed asset
Rozrachunki
z dostawcami
i odbiorcami
Pozosta!e koszty
operacyjne
Rozliczenie zakupu
5c
1c,
1a
Rozrachunki z tytu!u
VAT
1b,
Materia!y
2,
6
4
5b
Rozrachunki
z tytu!u wynagrodze$
3
Pozosta!e przychody
operacyjne
4
5a
(ród"o: opracowanie w"asne.
Source: own study
Obja nienia do tabeli:
1) Faktura VAT za us"ugi zwi#zane z demonta$em rodka trwa"ego
a. warto ' netto us"ugi
b. VAT
c. do zap"aty
2) Rw zu$ycie materia"ów potrzebnych przy demonta$u rodka trwa"ego
3) Lista p"ac - wynagrodzenia pracowników zatrudnionych przy demonta$u.
4) Pz - przyj%cie do magazynu materia"ów pochodz#cych z demonta$u rodka trwa"ego
5) Fa VAT - za sprzedane materia"y z demonta$u rodka trwa"ego:
a. warto ' materia"ów netto
b. VAT
c. warto ' brutto
6) Wz - wydanie do sprzeda$y materia"ów pochodz#cych z demonta$u rodków trwa"ych
Omówione zagadnienia zostan# zilustrowane nast%puj#cym przyk"adem (tab. 6 i 7).
Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010
ZN nr 87
Ewidencja aktywów trwa!ych
277
Jednostka gospodarcza na dzie& 30. 06.20…. posiada"a rodki trwa"e na
warto ci 50000 z", rodki trwa"e w budowie 20000 z".
Tabela 6. Zestawienie przeprowadzonych operacji gospodarczych w lipcu (z")
Table 6. Putting conducted economic operations together in July (PLN)
1. Fa za zakupiony samochód:
a. warto#% netto
b. VAT 22%
c. Warto#% brutto
2. PT - przyj&cie #rodka trwa!ego do eksploatacji wg warto#ci pocz tkowej
3. OT - przyj&cie wybudowanej hali produkcyjnej
4. Nowy udzia!owiec wniós! do spó!ki maszyn&
produkcyjn o warto#ci
5. Zlikwidowano maszyn& produkcyjn
a. warto#% pocz tkowa
b. dotychczasowe umorzenie
c. nieumorzona cz&#% warto#ci pocz tkowej
6. Faktura VAT za us!ugi zwi zane z demonta'em maszyny:
a. warto#% netto us!ugi
b. VAT 22%
c. do zap!aty
7. Sprzedano samochód ci&'arowy marki MAN
a. warto#% pocz tkowa
b. dotychczasowe umorzenie
c. warto#% bie' ca
8. Faktura za sprzedany samochód:
a. warto#% sprzeda'y netto
b. VAT 22%
c. warto#% brutto
9. Amortyzacja za bie' cy miesi c
10000
2200
12200
10000
15000
17000
9000
8500
500
300
66
366
25000
10000
15000
19000
4180
23180
1000
(ród"o: opracowanie w"asne.
Source: own study.
Tabela 7. Zestawienie wyników
Table 7. Comparing results
Rozrachunki z odbiorcami
i dostawcami
8c)23180
12200(1c
366(6c
Kapita!y zasadnicze
17000(4
ZN nr 87
Rozliczenie zakupu
1a)10000
10000(2
Rozrachunki z tytu!u VAT
1b)2200
4180(8b
6b) 66
"rodki trwa!e
Sp)50000
2)10000
3)15000
4)17000
9000(5a
25000(7
"rodki trwa!e w budowie
Sp)20000
15000(3
Seria: Administracja i Zarz#dzanie (14)2010
278
M. Waku!a
Umorzenie
#rodków trwa!ych
5b)8500
1000(9
7b)1000
Pozosta!e
koszty operacyjne
5c)500
6a)300
7c)15000
Pozosta!e
przychody operacyjne
19000(8a
Amortyzacja
9) 1000
(ród"o: opracowanie w"asne.
Source: own study.
Podsumowanie
Na podstawie przeprowadzonych rozwa$a& mo$na stwierdzi', $e specyficzn# grup# aktywów trwa"ych s# rodki trwa"e, które charakteryzuj# si%
rzeczow# postaci# i d"u$szym ni$ 12 miesi%cy okresem u$ytkowania. Wymagane jest aby spe"nia"y one co najmniej 3 spo ród nast%puj#cych warunków: okres ekonomicznej u$ywalno ci musi by' d"u$szy nie 1 rok, stanowi#
w"asno ' lub wspó"w"asno ' jednostki, s# kompletne i zdatne do u$ytku i s#
przeznaczone na potrzeby w"asne jednostki.
Bibliografia
Cisek M., Waku"a M., Podstawy rachunkowo#ci, Wydawnictwo Akademii
Podlaskiej w Siedlcach, Siedlce 2009.
Ko$uch A., Ko$uch A.J., Waku"a M., Rachunkowo#% po polsku, CeDeWu,
Warszawa 2007.
Ustawa z dnia 29 wrze nia 1994 roku o rachunkowo ci, Dz.U. z 2002 r.,
nr 76 poz. 76 z po!. zm.
Seria: Administracja i Zarz dzanie (14)2010
ZN nr 87