IMMANUEL KANT

IMMANUEL KANT
DZIEŁA ZEBRANE
tom vi
Pisma po roku 1781
Wydanie
Translatorium Filozofii Niemieckiej
Instytutu Filozofii UMK
Redakcja naukowa
Marek Jankowski, Tomasz Kupś, Milena Marciniak, Mirosław Żelazny
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Toruń 2012
SPIS TREŚCI
Słowo wstępne do pierwszej polskiej edycji Dzieł zebranych Immanuela Kanta ...........................................................................................................
Od Redakcji .....................................................................................................
4
6
Immanel Kant
PISMA P O ROKU 1781
1782
Zapowiedź publikacji korespondencji Lamberta .....................................
Wiadomość do lekarzy ...................................................................................
11
15
1783
Recenzja Schulza Próby wprowadzenia do doktryny moralnej przeznaczonej dla wszystkich ludzi bez względu na różnice religijne, zawierająca
dodatek na temat kary śmierci ................................................................
21
1784
Idea powszechnej historii w aspekcie kosmopolitycznym ......................
Odpowiedź na pytanie, czym jest Oświecenie? ........................................
29
45
1785
Recenzje Myśli o filozofii dziejów J. G. Herdera. Część 1 i 2 ...................
Recenzja części 1 ............................................................................................
55
57
Uwagi recenzenta Herderowskich Ideen zur Philosophie der Geschichte der Menschheit (nr 4 i dodatek do „Allgemeine Literatur-Zeitung”) dotyczące pisma
skierowanego w lutym w „Teutschen Merkur” przeciw tej recenzji ..................
Recenzja części 2 ............................................................................................
O wulkanach na Księżycu .............................................................................
O nielegalności nieautoryzowanego przedruku książek .........................
Spis treści
67
69
77
87
505
Określenie pojęcia rasy ludzkiej ...................................................................
1786
Przypuszczalny początek ludzkiej historii .................................................
Recenzja Gottlieba Hufelanda Eseju o zasadzie prawa naturalnego ....
Co oznacza: Orientować się w myśleniu? ..................................................
Kilka uwag do Próby wykładów porannych Mendelssohna autorstwa
Ludwiga Heinricha Jacoba ............................................................................
1788
O użytku zasad teleologicznych w filozofii ................................................
99
117
133
139
155
161
1790
O odkryciu, po którym wszelka nowa krytyka czystego rozumu jest
zbędna ze względu na istnienie wcześniejszej ........................................... 187
R o z d z i a ł p i e r w s z y . O obiektywnej realności pojęć, którym nie może być
dana żadna korespondująca z nimi zmysłowa naoczność, według pana Eberharda
A. Dowód obiektywnej realności pojęcia podstawy dostatecznej według
pana Eberharda .............................................................................................
B. Dowód obiektywnej realności pojęcia tego, co proste w przedmiotach doświadczenia według pana Eberharda ...............................................................
C. Metoda przejścia od tego, co zmysłowe, do tego, co niezmysłowe według ....
pana Eberharda ..............................................................................................
R o z d z i a ł d r u g i . Rozwiązywanie zadania: w jaki sposób możliwe są syntetyczne sądy a priori? – według pana Eberharda ...............................................
1791
O daremności wszelkich filozoficznych prób w teodycei .......................
191
194
199
206
223
247
1793
O porzekadle: to może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte
w praktyce (Przedmowa) ............................................................................... 265
I. O stosunku teorii do praktyki w moralności w ogóle (Odpowiedź na niektóre uwagi Pana Prof. G a r v e g o ) ....................................................................
II. O stosunku teorii do praktyki w prawie państwowym (Przeciwko H o b b e s o w i )
III. O stosunku teorii do praktyki w prawie międzynarodowym. Rozważania
z ogólnofilantropijnego tzn. kosmopolitycznego punktu widzenia. (Przeciw
Mosesowi Mendelssohnowi) ..........................................................................
506 Spis treści
270
280
297
1794
Kilka słów o wpływie Księżyca na aurę ......................................................
Koniec wszystkich rzeczy ..............................................................................
305
315
1795
Ku wieczystemu pokojowi ............................................................................
331
R o z d z i a ł p i e r w s z y , który zawiera preliminarne artykuły do wieczystego
pokoju pomiędzy państwami .........................................................................
R o z d z i a ł d r u g i , który zawiera definitywne artykuły do wieczystego pokoju pomiędzy państwami .................................................................................
D o d a t e k ...................................................................................................
I. O niezgodności między moralnością a polityką we względzie wiecznego
pokoju ...........................................................................................................
II. O zgodności polityki i moralności na mocy transcendentalnego pojęcia publicznego prawa .............................................................................................
369
1796
O niedawno powstałym, wyniosłym tonie w filozofii ..............................
Sprostowanie pewnego sporu matematycznego .......................................
Zapowiedź bliskiego zawarcia traktatu o wiecznym pokoju w filozofii
375
393
397
1797
O domniemanym prawie do kłamstwa z pobudek miłości ludzkiej .....
409
1798
O produkcji książek ........................................................................................
417
1800
Przedmowa do Analizy Kantowskiej filozofii religii autorstwa
Reinholda Jachmanna ....................................................................................
Posłowie do Słownika litewsko-niemieckiego i niemiecko-litewskiego
autorstwa Christiana Gottlieba Mielckego ...............................................
Dodatek
1788
Krausa recenzja Erleutorologii Ulricha .......................................................
Spis treści
333
338
358
358
425
429
433
507