Prezentacja programu PowerPoint

METODYKA
WYCHOWANIA
FIZYCZNEGO
Studia I stopnia
Autor:
Tomasz Frołowicz
LEKCJA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
– STRUKTURA LEKCJI
– TOK LEKCJI
– ZASADY BUDOWY LEKCJI
„Wychowanie jest to sztuka, której nikt
dotąd nie umie, jest to kurs, który jakaś
dobra głowa dopiero ma ułożyć.”
Jędrzej Śniadecki
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Poziomy planowania procesu dydaktycznego
Podstawa programowa kształcenia ogólnego
Program nauczania dla klasy
Okresowy plan pracy dla klasy
Osnowa dla cyklu lekcji WF
Konspekt lekcji WF
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Lekcja wychowania fizycznego
to jedna z podstawowych form organizacji procesu dydaktycznego
(obok zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych),
to podporządkowana operacyjnym celom edukacji fizycznej,
ograniczona ramami czasowymi, elastyczna struktura czynności
nauczyciela i uczniów (tworzących oddział lub inaczej wyłoniony stały
zespół osób), obowiązkowa dla ucznia i na stałe umieszczona w jego
tygodniowym planie zajęć.
Czym różni się lekcja od:
• zajęć pozalekcyjnych,
• zajęć pozaszkolnych?
Czym różni się od siebie:
• zajęcia obowiązkowe (obligatoryjne),
• zajęcia nieobowiązkowe (nieobligatoryjne)?
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Struktura (budowa) lekcji WF
Najbardziej typowa lekcja WF jest zbudowana z trzech części:
- wstępnej,
- głównej,
- końcowej.
Części różnią się pełnionymi funkcjami, czyli szczegółowymi
zadaniami. Różnice szczegółowych zadań kolejnych część lekcji
powodują odmienność:
- treści,
- organizacji,
- czasu trwania.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Tok lekcji: następstwo czynności nauczyciela i uczniów
lub uporządkowany przebieg lekcji.
Pewne elementy występują w lekcjach wychowania fizycznego
z dużą regularnością. Powyższa prawidłowość ma jednak charakter
bardzo ogólny i nie przesądza o kolejności szczegółowych działań
w obrębie kolejnych części lekcji,
gdyż każda lekcja WF ma swój własny, indywidualny przebieg
– własny tok.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
0 min.
Studia I stopnia
Wykład 10
Tok lekcji
Część wstępna (najczęściej do 15 minut)
Część główna (najczęściej do 30 minut)
Część końcowa (najczęściej do 10 minut)
45 min.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
0 min.
Studia I stopnia
Wykład 10
Tok lekcji
Funkcje (szczegółowe zadania) części wstępnej:
10-15
min.
35-40
min.
45 min.
 czynności organizacyjne związane
z rozpoczęciem lekcji,
 wywołanie gotowości do udziału w zajęciach,
 rozgrzewka,
 przygotowanie do udziału w realizacji
pozostałych zadań (celów) lekcji,
 realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności:
– rozwijanie umiejętności utylitarnych,
– rozwijanie umiejętności zdrowotnych,
– rozwijanie umiejętności tanecznych,
– rozwijanie umiejętności współdziałania,
– rozwijanie wiedzy.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
0 min.
Studia I stopnia
Wykład 10
Tok lekcji
Funkcje (szczegółowe zadania) części głównej:
10-15
min.
35-40
min.
45 min.
 realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności:
– nauczanie, doskonalenie i utrwalanie
czynności ruchowych,
– kształtowanie i diagnozowanie zdolności
motorycznych,
– rozwijanie umiejętności utylitarnych,
– rozwijanie umiejętności zdrowotnych,
– rozwijanie umiejętności sportowych,
– rozwijanie umiejętności tanecznych,
– rozwijanie umiejętności współdziałania,
– rozwijanie wiedzy,
– kontrola lub ocena osiągnięć edukacyjnych
(wiedzy i umiejętności ) lub aktywności
uczniów .
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
0 min.
Studia I stopnia
Wykład 10
Tok lekcji
Funkcje (szczegółowe zadania) części końcowej:
10-15
min.
 realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności:
– rozwijanie umiejętności utylitarnych,
– rozwijanie umiejętności zdrowotnych,


35-40
min.
45 min.


– rozwijanie umiejętności tanecznych,
– rozwijanie umiejętności współdziałania,
– rozwijanie wiedzy.
– kontrola lub ocena osiągnięć edukacyjnych
uczniów (wiedzy, umiejętności
lub aktywności).
uspokojenie fizyczne i psychiczne uczniów,
podsumowanie lekcji, ocena osiągnięć edukacyjnych
i aktywności uczniów,
zapowiedź kolejnych zajęć,
czynności organizacyjne związane
z zakończeniem lekcji.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Tok lekcji
Czynność nauczyciela i uczniów poprzedzające lekcję:


przygotowanie i kontrola miejsca lekcji wraz
z wykorzystywanymi środkami dydaktycznymi (urządzeniami,
przyrządami, przyborami itp. – w miarę potrzeb), ew.
z pomocą uczniów, np. zwolnionych z ćwiczeń,
przygotowanie się przez uczniów do lekcji, ew. poprzedzone
przejściem pod opieką nauczyciela na miejsce lekcji.
Czynność nauczyciela i uczniów po zakończeniu lekcji:


przygotowanie się uczniów do kolejnej lekcji, ew. zakończone
przejściem pod opieką nauczyciela na miejsce lekcji,
zapis lekcji przez nauczyciela w szkolnej dokumentacji.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Lista czynności nauczyciela podejmowanych
bezpośrednio przed, w czasie i po zakończeniu zajęć WF
Przed zajęciami:


przygotowanie i kontrola miejsca zajęć wraz z
wykorzystywanymi środkami dydaktycznymi (urządzeniami,
przyrządami, przyborami itp. – w miarę potrzeb), ew. z pomocą
uczniów, np. zwolnionych z ćwiczeń,
przygotowanie się przez uczniów do zajęć, ew. poprzedzone
przejściem pod opieką nauczyciela na miejsce zajęć.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Lista czynności nauczyciela podejmowanych
bezpośrednio przed, w czasie i po zakończeniu zajęć WF
Część wstępna:












czynności organizacyjne związane z rozpoczęciem zajęć,
zapowiedź treści zajęć,
czynności motywacyjne związane z udziałem uczniów w
zajęciach,
czynności organizacyjne związane z przebiegiem zajęć,
rozgrzewka,
przygotowanie uczniów do realizacji celów zajęć (zwłaszcza w
zakresie wiadomości i usamodzielnienia),
realizacja celów zajęć w zakresie umiejętności,
realizacja celów zajęć w zakresie wiadomości,
realizacja celów zajęć w zakresie usamodzielnienia,
realizacja celów zajęć w zakresie motoryczności,
rozwijanie umiejętności społecznych, w tym współdziałania i
rywalizowania,
ocena (formalna i nieformalna) osiągnięć edukacyjnych (wiedzy
i umiejętności) lub aktywności uczniów.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Lista czynności nauczyciela podejmowanych
bezpośrednio przed, w czasie i po zakończeniu zajęć WF
Część główna:








czynności organizacyjne związane z przebiegiem zajęć,
realizacja celów zajęć w zakresie umiejętności,
realizacja celów zajęć w zakresie wiadomości,
realizacja celów zajęć w zakresie usamodzielnienia,
realizacja celów zajęć w zakresie motoryczności,
czynności motywacyjne związane z udziałem uczniów w
zajęciach,
rozwijanie umiejętności społecznych, w tym współdziałania i
rywalizowania,
ocena (formalna i nieformalna) osiągnięć edukacyjnych (wiedzy
i umiejętności) lub aktywności uczniów.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Lista czynności nauczyciela podejmowanych
bezpośrednio przed, w czasie i po zakończeniu zajęć WF
Część końcowa:












czynności organizacyjne związane z przebiegiem zajęć,
realizacja celów zajęć w zakresie umiejętności,
realizacja celów zajęć w zakresie wiadomości,
realizacja celów zajęć w zakresie usamodzielnienia,
realizacja celów zajęć w zakresie motoryczności,
rozwijanie umiejętności społecznych, w tym współdziałania i
rywalizowania,
uspokojenie fizyczne i psychiczne uczniów,
podsumowanie zajęć,
ocena (formalna i nieformalna) osiągnięć edukacyjnych (wiedzy
i umiejętności) lub aktywności uczniów,
czynności motywacyjne związane z aktywnością pozaszkolną,
zapowiedź kolejnych zajęć,
czynności organizacyjne związane z zakończeniem zajęć.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Lista czynności nauczyciela podejmowanych
bezpośrednio przed, w czasie i po zakończeniu zajęć WF
Po zakończeniu zajęć:


przygotowanie się uczniów do kolejnych zajęć, ew. zakończone
przejściem pod opieką nauczyciela na miejsce następnych zajęć,
ew. uzupełnienie dokumentacji przebiegu kształcenia.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
ZASADY BUDOWY LEKCJI WF:
 celowości lekcji
 wszechstronności treści
 przystępności treści
 zmienności wysiłku fizycznego
 stopniowania wysiłku fizycznego
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Celowość lekcji
Przebieg lekcję wychowania fizycznego musi być dostosowany
do celów (zadań), które w jej trakcie próbujemy osiągnąć
(zrealizować).
Źródłem celów lekcji powinien być okresowy plan pracy
nauczyciela wychowania fizycznego sporządzany dla klasy. Plan
pracy sporządzany jest na podstawie programu wychowania
fizycznego, który dyrektor szkoły na wniosek nauczyciela
dopuścił do użytku szkolnego.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Aspekty obserwacji lekcji WF:
- dobór celów lekcji, w kontekście programu nauczania
lub możliwości uczniów,
- realizacja celów lekcji,
- respektowanie zasad budowy lekcji, w związku z realizacją celów
lekcji,
- dobór treści kształcenia, w związku z realizacją celów lekcji,
- dobór metod realizacji zadań ruchowych, w związku z realizacją celów
lekcji,
- dobór metod wspierania rozwoju wiedzy, w związku z realizacją celów
lekcji,
- intensywność lekcji, w związku z realizacją jej celów,
- indywidualizacja oddziaływania edukacyjnego, w związku
z realizacją celów lekcji,
- sposoby oceny aktywności i osiągnięć uczniów, w związku
z realizacją celów lekcji,
- zastosowane formy organizacyjne, w związku z realizacją celów lekcji,
- elementy organizacji lekcji w związku z realizacją celów lekcji.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Wszechstronność treści
 Z fizjologicznego punktu widzenia należy starać się,
by w trakcie lekcji uczniowie uczestniczyli w wysiłku fizycznym
możliwie wszechstronnie angażujących organizm.
 Ze względu na strukturę ruchu warto tak zaplanować treści
lekcji, by pojawiły się w nich różne naturalne formy ruchu, np.:
biegi, skoki i rzuty. Wszechstronność motoryczna oczywiście
musi być podporządkowana zasadzie celowości.
 Układ celów lekcji wskazuje, iż w lekcji pojawiają się treści
aktywizujące całą osobę ucznia: sferę motoryczną (sprawność
i umiejętności ruchowe), poznawczą (wiadomości oraz
umiejętność zastosowania wiedzy w praktyce),
a także emocjonalno-wolicjonalną.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Cele lekcji wychowania fizycznego w ujęciu wielostronnym:




w zakresie umiejętności – zgodne z programem nauczania
i wynikającym z niego planem pracy dla klasy, najczęściej
w ścisłym związku z celami wcześniejszych lekcji wychowania fizycznego
w ramach cyklu,
w zakresie wiadomości – zgodne z programem nauczania
i wynikającym z niego planem pracy dla klasy, często powiązane
z celami w zakresie umiejętności lub sprawności, najczęściej
w ścisłym związku z celami wcześniejszych lekcji wychowania fizycznego
w ramach cyklu,
w zakresie sprawności – akcentujące dominujące obciążenia fizyczne
w lekcji wychowania fizycznego w powiązaniu z celami
w tym zakresie wcześniejszych lekcji wychowania fizycznego,
w zakresie usamodzielnienia – opisujące czynności, które uczeń
będzie w czasie lekcji wykonywał samodzielnie, przy czym stopień
samodzielności jest adekwatny do poziomu rozwoju, cele
w zakresie usamodzielniania są powiązane z pozostałymi celami lekcji.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Przystępność treści
W lekcji, najpierw należy umieszczać ćwiczenia, zabawy
i gry znane, a później nowe, wcześniej czynności ruchowe
proste, a dopiero potem złożone, najpierw ćwiczenia łatwe,
a po nich trudniejsze.
To samo dotyczy wiadomości. Informacje prostsze i znane
powinny poprzedzać bardziej złożone i nieznane.
Studia I stopnia
Wykład 10
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Zmienność wysiłku fizycznego
Lekcję planujemy w ten sposób, aby każdy kolejny jej fragment
miał inny wpływ od poprzedniego na organizm ucznia. Po
ćwiczeniach intensywnych powinny pojawić się mniej
intensywne. Jeśli jakieś ćwiczenia jednostronnie przez dłuższy
czas obciążają organizm ucznia, warto planowaną dawkę ruchu
podzielić na dwie części, wplatając między nie inne ćwiczenia.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 10
Stopniowanie wysiłku fizycznego
Planując kolejność ćwiczeń, zabaw i gier, uwzględniamy
konieczność przygotowania organizmu ucznia do bardziej
intensywnego wysiłku oraz potrzebę psychofizycznego
uspokojenia ucznia pod koniec zajęć. Z tego względu
ćwiczenia najbardziej intensywne powinny znajdować się
w głównej części zajęć.
Koniec