TP Metodyka pracy korekcyjno-kompensacyjnej

SYLLABUS PRZEDMIOTOWY
Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa w Raciborzu
Instytut Neofilologii
Kierunek: filologia
Specjalność: filologia germańska nauczycielska
Przedmiot: METODYKA PRACY KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNEJ Z DZIECKIEM
Z TRUDNOŚCIAMI W NAUCE CZYTANIA I PISANIA
Liczba punktów ECTS: 7
Status przedmiotu: z zakresu dodatkowej specjalności nauczycielskiej – terapia
psychopedagogiczna, obowiązkowy
Rodzaj studiów/semestr: stacjonarne/semestr IV, V, VI
Forma zajęć i liczba godzin: wykłady (15 godz. + 15 godz.), ćwiczenia (30 godz.
+ 30 godz. + 15 godz.)
Rygor: zaliczenie/egzamin, zaliczenie z oceną
Cele realizacji przedmiotu: Celem zajęć jest dostarczenie studentom wiedzy na temat istoty
specyficznych trudności w nauce czytania i pisania zwanych dysleksją rozwojową,
uwraŜliwienie na trudności w psychospołecznym funkcjonowaniu dzieci dyslektycznych,
wyposaŜenie w umiejętności z zakresu wczesnej diagnozy pedagogicznej oraz organizowania
pracy terapeutycznej z tymi dziećmi.
Treści programowe: Istota procesu czytania i pisania. Przyczyny trudności w nauce czytania
i pisania. Charakterystyka dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Specyficzne
trudności w nauce czytania i pisania. Terminologia. Definicja dysleksji. Historia badań nad
dysleksją. Częstość występowania. Etiologia - pierwotne przyczyny dysleksji.
Patomechanizm - wtórne, bezpośrednie przyczyny dysleksji rozwojowej. Typy dysleksji.
Diagnoza. Objawy ryzyka dysleksji. Skala Ryzyka Dysleksji. Symptomy dysleksji
rozwojowej w róŜnych okresach Ŝycia dziecka. Charakterystyka specyficznych trudności
w czytaniu i pisaniu wynikających z zaburzeń percepcyjnych. Rola funkcji słuchowej
w czynnościach czytania i pisania. Zaburzenia percepcji słuchowej ich objawy
i konsekwencje. Metody badania poziomu percepcji słuchowej. Ćwiczenia doskonalące
analizę i syntezę słuchową. Ćwiczenia na materiale bezlitetowym i literowym. Zaburzenia
słuchu fonematycznego. Metody badania i ćwiczenia doskonalące słuch fonematyczny. Rola
funkcji wzrokowej w czynnościach czytania i pisania. Zaburzenia percepcji wzrokowej oraz
orientacji przestrzennej i ich objawy. Metody badania percepcji wzrokowej i orientacji
przestrzennej. Ćwiczenia doskonalące analizę syntezę wzrokową oraz orientację przestrzenną
na materiale bezliterowym i literowym. Motoryka ogólna i manualna jako czynnik gotowości
dziecka do nauki szkolnej. Zaburzenia i opóźnienia rozwoju ruchowego i ich objawy
Lateralizacja, jej rodzaje jako waŜny czynnik rozwoju ruchowego dziecka. Zaburzenia
procesu lateralizacji jako przyczyna trudności i niepowodzeń w nauce. Metody badania
lateralizacji. Ćwiczenia dla dzieci o opóźnionym rozwoju ruchowym. Ćwiczenia
usprawniające motorykę ogólną Ćwiczenia kształcące zaburzoną sprawność manualną..
Charakterystyka trudności w nauce róŜnych przedmiotów. Niespecyficzne i specyficzne
trudności w uczeniu się języków obcych. Nauczanie języków obcych uczniów
dyslektycznych. Techniki uczenia się młodzieŜy z dysleksją. Metody wspomagające terapię
dziecka dyslektycznego.. Propozycje dostosowania wymagań edukacyjnych do
indywidualnych potrzeb psychofizycznych uczniów dyslektycznych. Organizacja pracy
w klasie w której są uczniowie z dysleksją. Psychospołeczne funkcjonowanie osób
z dysleksją. Postacie sławnych dyslektyków. Organizacja pomocy uczniom z dysleksją
w świetle obowiązujących przepisów oświatowych. System pomocy terapeutycznej. Terapia
dysleksji. Elementy procesu terapeutycznego. Cele i zasady prowadzenia terapii
pedagogicznej. Etapy pracy terapeutycznej. Konstruowanie ramowych planów pracy.
Organizacja pracy w zespołach korekcyjno-kompensacyjnych. Dokumentacja zajęć.
Współpraca terapeuty z rodzicami. Programowanie pracy korekcyjno-kompensacyjnej.
Analiza opinii poradni psychologiczno-pedagogicznych. Konstruowanie programów
indywidualnych. Tworzenie konspektów zajęć korekcyjno-kompensacyjnych. Planowanie
jednostki metodycznej. WyposaŜenie gabinetu terapii pedagogicznej. Pomoce dydaktyczne
wykorzystywane w terapii dzieci dyslektycznych.
Literatura podstawowa:
Czajkowska I., Herda K., Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole., WSiP 2004,
Gąsowska T., Pietrzak-Stępkowska Z., Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w
czytaniu i pisaniu, WSiP 1984,
Kaja B., Zarys terapii dziecka, Wyd. Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2001,
Kujawa E., Kurzyna M., Metoda 18 struktur wyrazowych w pracy z dziećmi z trudnościami w
czytaniu i pisaniu, WSiP 2001,
Pętlewska H., PrzezwycięŜanie trudności w czytaniu i pisaniu: terapia pedagogiczna, Impuls,
Kraków 2003,
Skorek E. M., Red., Terapia pedagogiczna. T. I, Zaburzenia rozwoju psychoruchowego,
Impuls, Kraków 2005,
Sawa B., JeŜeli dziecko źle czyta i pisze, WSiP, Warszawa 1987,
Szurmiak M., Podstawy reedukacji uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu, WSiP,
Warszawa 1987,
Waszkiewicz E., Zestaw ćwiczeń do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych, CMPPP, Warszawa
2002,
Zakrzewska B., Trudności w czytaniu i pisaniu: modele ćwiczeń, WSiP, Warszawa 1996,
Zakrzewska B., Jeszcze potrenujmy: ćwiczenia w zakresie wzrokowo-słuchowym, WSiP,
Warszawa 1998.
Literatura uzupełniająca:
Bogdanowicz M., Terapia pedagogiczna. Przewodnik bibliograficzny, „Harmonia”, Gdańsk
2005,
Bogdanowicz M., O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniuodpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli, LINEA, Lubin 1995,
Bogdanowicz M., Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie, „Harmonia” Gdańsk 2002,
Bogdanowicz M., Integracja percepcyjno-motoryczna. Teoria-diagnoza-terapia, CMPPP,
Warszawa 2000,
Bogdanowicz M., Adryjanek A., Uczeń z dysleksja w szkole, „Operon” Gdynia 2004,
Mickiewicz J., Jedynka z ortografii. Rozpoznawanie dysleksji, dysortografii i dysgrafii
w starszym wieku szkolnym, Wyd. Tonik, Toruń 2002,
Skibińska H., Praca korekcyjno-kompensacyjna z dziećmi z trudnościami w czytaniu i
pisaniu, WSP, Bydgoszcz 1996.