„ Żyj zdrowo ”

PROGRAM PROFILAKTYKI
ZDROWOTNEJ
PRZEDSZKOLA NR 128
Na rok szkolny 2012/2013
„ Żyj zdrowo ”
Opracowała: M. Kaczmarek nauczyciel Przedszkola nr 128
1
1. WSTĘP
Zdrowie jest jedną z najważniejszych wartości w życiu człowieka.
Dlatego troska o nie, to najlepsza inwestycja na jaką możemy i powinniśmy
sobie pozwolić. Dzieciństwo jest tym okresem w życiu człowieka, w którym
kształtują się postawy określające obecne i późniejsze działania człowieka –
również te dotyczące zdrowia. Przedszkole może mieć ogromny wpływ na
kształtowanie się tych postaw, dlatego bardzo ważne jest to co oferuje dziecku
w zakresie edukacji zdrowotnej. Poczynania wychowawcze powinny zmierzać
do wdrażania dzieci już od najmłodszych lat do takiego stylu życia, który
wzmacnia i pomnaża zdrowie. Edukacja w tym zakresie powinna rozpocząć się
już w przedszkolu.
Jednym z podstawowych zadań wychowawczych przedszkola i jego zespołu
wychowawczego jest wychowanie zdrowotne dziecka. Wychowanie zdrowotne
jest integralną częścią ogólnego wychowania dziecka, zmierzającego do
ukształtowania wysokiego poziomu kultury zdrowotnej i realizowane jest na co
dzień w przedszkolu.
Edukacja zdrowotno – ruchowa dzieci w wieku przedszkolnym ma na
celu zapewnienie im harmonijnego rozwoju psychofizycznego, dostarczenie
niezbędnych wiadomości i umiejętności służących zdrowiu i sprawności
fizycznej.
Edukacja zdrowotna to nie tylko przekazywanie wiedzy o tym, co jest
korzystne lub szkodliwe albo zdrowe, lecz również rozwijanie umiejętności,
a także nawyków które pomogą skutecznie wykorzystywać tą wiedze. Należy
więc stwarzać dzieciom jak najwięcej okazji do kształtowania postaw i wartości,
które ułatwią im dokonywanie wyborów mających znaczenie dla ich obecnego i
przyszłego życia.
W przedszkolu promującym zdrowie, szczególny nacisk należy położyć
na racjonalne żywienie, bardzo ważne jest też zdrowe i bezpieczne środowisko
fizyczne przedszkola - tworzy je budynek i teren przedszkola, odpowiednio
wyposażony i zagospodarowany, a także higieniczny harmonogram dnia.
2
1. EDUKACJA ZDROWOTNA
Celem edukacji zdrowotnej w przedszkolu jest poznanie i zachęcanie do
zdrowego stylu życia. Pozwoli to na ukształtowanie u dzieci zaczątków postaw,
które ułatwią dokonywanie wyborów, mających znaczenie dla jakości ich życia.
Wprowadzając dziecko w zagadnienia dotyczące zdrowia, konieczne jest,
aby poznało ono budowę własnego ciała i funkcje podstawowych organów,
nauczyło się stosować zasady higieny w odniesieniu do własnego ciała i
otoczenia. Istotne jest także jak najwcześniejsze poznanie zagrożeń, jakie mogą
czyhać w najbliższym środowisku. Ważnym elementem jest nie tylko aspekt
fizyczny, ale bezpieczeństwo psychiczne: poczucie własnej wartości i więź z
otoczeniem. W kształtowaniu zachowań sprzyjających zdrowiu ważne są
działania nauczyciela i środowiska przedszkolnego, a także wsparcie rodziny
sprzyjające utrwaleniu właściwej postawy prozdrowotnej.
Wiadomo, że sytuacja zdrowotna społeczeństwa polskiego jest zła i od
szeregu lat systematycznie pogarsza się. Szczególnie niepokojący jest stan
zdrowia i sprawności dzieci i młodzieży. Obecne warunki skłaniają do
ograniczenia ruchu ( jazda samochodem, oglądanie telewizji, komputer ), a to
przecież ruch jest podstawowym bodźcem rozwojowym i wskaźnikiem zdrowia.
Ograniczenie ruchu sprawia, że dzieci są nie tylko mało sprawne, ale ich
organizmy mają zakłócone różne ważne procesy życiowe. Dzieci łatwo zapadają
na różne choroby i są mało odporne.
Ta ciągle pogarszająca się sytuacja zdrowotna polskich dzieci wymaga
podjęcia konkretnych działań. Dlatego zwiększyły się zadania nauczycielek
przedszkola w zakresie edukacji zdrowotnej dzieci.
3
2. CELE PROGRAMU:
Realizacja założeń podstawy programowej z zakresu następujących obszarów
edukacyjnych:
 Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci (5)
 Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych (6)
 Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i
kulturalnych (2)
CEL OGÓLNY:
1. Troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa
w zabawach i grach sportowych;
CELE SZCZEGÓŁOWE:
1. Tworzenie warunków sprzyjających bezpieczeństwu dzieci i zachowaniu ich
zdrowia.
2. Kształtowanie nawyków higienicznych i zachowań prozdrowotnych.
3. Tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej
aktywności ruchowej dziecka.
3. METODY I FORMY PRACY.
Aby podejmowane działania na rzecz promocji zdrowia w przedszkolu
były skuteczne i przynosiły oczekiwane rezultaty, należy stosować odpowiednie
metody pracy wychowawczo – dydaktycznej.
 Metody oparte na metodyce wychowania przedszkolnego:
Metody czynne:
- metoda samodzielnych doświadczeń,
- metoda kierowania własną działalnością dziecka,
- metoda zadań stawianych dziecku,
4
- metoda ćwiczeń utrwalających.
Metody oglądowe:
- obserwacja i pokaz,
- osobisty przykład nauczyciela,
- udostępnianie sztuki/dzieła plastyczne, przestawienia teatralne,
ilustrowane artystycznie utwory literackie, koncerty muzyczne.
Metody słowne:
- rozmowy,
- opowiadania,
- zagadki,
- objaśnienia i instrukcje,
- sposoby społecznego porozumiewania się,
- metody żywego słowa.
Metody i formy powinny być dostosowane do możliwości dzieci oraz winny
uwzględniać wszystkie uwarunkowania dotyczące wprowadzania treści z
zakresu edukacji zdrowotnej.
Proponowane sposoby realizacji programu:
1. Organizowanie spotkań dzieci z przedstawicielami służby zdrowia i
policji
- „Jak dbać o zęby?”- spotkanie ze stomatologiem
- „Szczepienia ochronne” – spotkanie z pielęgniarką
- „Bezpieczni na drodze” – spotkanie z policjantem
2. Wycieczki ( Ośrodek Zdrowia, apteka, boisko sportowe )
3. Spacery
4. Imprezy, pikniki: ( Olimpiada Sportowa, Dzień Czyściocha )
5. Konkursy i turnieje międzygrupowe
6. Udział dzieci w inscenizacjach i przedstawieniach na temat zdrowia
7. Organizowanie krótkich projekcji filmowych
8. Prowadzenie zajęć z wykorzystaniem historyjek obrazkowych, kukiełek,
literatury dziecięcej
9. Utrwalenie wiedzy i umiejętności w zabawach i pracach plastycznych
5
10.Organizowanie wystaw prac plastycznych
11.Organizowanie w salach zabaw kącików do zabaw tematycznych np.:
kącika czystości
12.Praca indywidualna w oparciu o karty pracy
13.Gry dydaktyczne o tematyce zdrowotnej
14.Zabawy ruchowe z wykorzystaniem metod odtwórczych i twórczych
15.Czynności samoobsługowe
16.Samodzielne wykonywanie sałatek owocowych i warzywnych
17.Ulotki kierowane do rodziców.
4. ŚRODKI REALIZACJI PROGRAMU:




Ramowy rozkład dnia dostosowany do potrzeb rozwojowych dzieci.
Żywienie dzieci zgodnie z zasadami racjonalnego odżywiania.
Wyposażenie przedszkola sprzyjające prawidłowemu rozwojowi dziecka.
Skuteczna współpraca pomiędzy przedszkolem, rodzicami a instytucjami
w zakresie działań profilaktycznych.
5. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA:
Po rocznej realizacji programu dziecko powinno:
-
mieć wyrobione nawyki przestrzegania zasad bezpieczeństwa,
być świadomym zdrowego stylu życia,
dbać o higienę osobistą i swojego otoczenia,
wiedzieć co należy jeść aby być zdrowym,
umieć kulturalnie zachować się w czasie posiłku,
wykazywać się aktywnością i sprawnością ruchową,
rozumieć potrzebę ruchu i aktywności całego ciała jako źródła zdrowia,
6
I. WDRAŻANIE DZIECI DO PRZESTRZEGANIA ZASAD
BEZPIECZEŃSTWA
Obszary edukacyjne – treści
programowe
Sprawności, umiejętności
i wiadomości
Dziecko....
Bezpieczne poruszanie się na terenie
przedszkola:
 ostrożne i bezpieczne poruszanie się po
sali i innych pomieszczeniach
przedszkolnych
- zna rozkład pomieszczeń
przedszkolnych
- potrafi bezpiecznie poruszać
się po budynku
- zna zasady bezpiecznego
 nieoddalanie się samodzielnie z placu lub oddalania się z miejsca
zabawy czy zajęć
budynku przedszkolnego
- nie odchodzi samodzielnie
od grupy
- przestrzega zakazu
wychodzenia z przedszkola z
osobą nieznaną
- nie zagraża innym
uczestnikom zabawy
 przestrzeganie ustalonych zakazów i
nakazów
Bezpieczne korzystanie z zabawek i sprzętu w
czasie pobytu w przedszkolu:
- potrafi korzystać z zabawek
 właściwe użytkowanie zabawek oraz
zgodnie z ustalonymi regułami
różnych materiałów, przyborów i
bezpieczeństwa
narzędzi.
- bezpiecznie posługuje się
narzędziami i przyborami
- rozumie potrzebę zgłaszania
 przestrzeganie ustalonych zasad w czasie nauczycielce uszkodzeń
różnych przedmiotów, które
pobytu na placu zabaw
mogą zagrażać
bezpieczeństwu
Poznawanie i przestrzeganie podstawowych
zasad poruszania się po drogach:
- potrafi prawidłowo
 zasady poruszania się w mieści i poza
przechodzić przez jezdnię w
miastem
mieści (sygnalizator) i poza
miastem (zebra)
- rozpoznaje znaki drogowe
 zapoznanie z wybranymi znakami
7
drogowymi
 przestrzeganie zasad ruchu drogowego
Umiejętność radzenia sobie w sytuacjach
zagrażających własnemu bezpieczeństwu:
 przestrzeganie zakazów dotyczących
o zrywania nieznanych im roślin i
grzybów
o wykorzystywania w zabawie
lekarstw lub innych środków
chemicznych
o zabawy z zapałkami
- wie, że nie wolno przebiegać
przez jezdnię
- wie, że nie wolno wybiegać z
poza innych pojazdów
- wie, że należy poruszać się
pod opieką osoby dorosłej
- rozumie zakaz zabawy w
pobliżu tras komunikacyjnych
- rozumie z czym wiąże się
zrywanie nieznanych roślin
lub grzybów
- rozumie, że sam nie może
zażywać lekarstw
- rozumie niebezpieczeństwo
wynikające z zabawy
zapałkami
o zabaw w miejscach
niedozwolonych (w pobliżu jezdni, - zna niebezpieczeństwa
wynikające z zabawy w
budowy, zbiorników wodnych)
o zimowych zabaw na zamarzniętych niedozwolonych miejscach
- przestrzega zakazu ślizgania
jeziorach, stawach czy rzekach)
się na naturalnych zbiornikach
wodnych
o samowolnego korzystania z
urządzeń elektrycznych i gazowych - rozumie, że niektóre
urządzenia techniczne może
podłączonych do sieci
obsługiwać w obecności
osoby dorosłej
- respektuje zakaz
manipulowania przy kuchence
 znajomość własnego adresu
gazowej i prądzie
- zna swoje imię, nazwisko,
 ograniczanie zaufania do nieznanych,
adres zamieszkania, telefon
obcych ludzi
- rozumie potrzebę
zachowania ostrożności w
kontaktach z osobami
nieznajomymi
8
II. KSZTAŁTOWANIE NAWYKÓW HIGIENICZNO –
KULTURALNYCH
Obszary edukacyjne - treści
programowe
Wpajanie dzieciom dbania o czystość:
 nabywanie umiejętności mycia rąk
 nabywanie umiejętności prawidłowego
mycia zębów
 samodzielne korzystanie z toalety
 samodzielne posługiwanie się
chusteczkami do nosa, grzebieniem,
szczoteczką do zębów
 zwracanie uwagi na nieużywanie
przedmiotów (takich jak ręcznik,
grzebień, chusteczka...) należących do
innych dzieci
 samodzielne rozbieranie się i ubieranie
Sprawności, umiejętności
i wiadomości.
Dziecko....
- potrafi prawidłowo myć ręce
- potrafi prawidłowo umyć
zęby
- potrafi samodzielnie
korzystać z toalety
- dba o higienę osobista
- potrafi samodzielnie rozbierać
i ubierać się
 zwracanie uwagi na schludność wyglądu
- potrafi zadbać o swój wygląd
(uczesane włosy, zapięte guziki)
- potrafi zapinać samodzielnie
guziki
 rozumienie potrzeby mycia rąk po
wyjściu z toalety i przed posiłkami
Zwracanie uwagi na umiejętne i kulturalne
zachowanie się w czasie posiłku oraz
podkreślanie roli właściwego odżywiania się:
 kształtowanie nawyku odpowiedniego
posługiwania się sztućcami, serwetką
 gryzienie i dokładne przeżuwanie
pokarmów
 niemówienie z „pełną buzią”
 zachęcanie do spożywania zdrowych
produktów (mleka, sera, ciemnego
pieczywa)
- prawidłowo posługuje się
sztućcami
- umie kulturalnie zachować się
w czasie posiłku
- wie, co należy jeść, aby być
zdrowym
9
 zachęcanie do spożywania dużej ilości
warzyw i owoców poprzez np. wspólne
wykonywanie sałatek owocowych i
warzywnych, zagadki smakowe
 zachęcanie do dbania o estetykę stołu
podczas jedzenia
 rozumienie znaczenia umiaru w jedzeniu
słodyczy
Opanowanie umiejętności związanych z
samodzielną zmianą odzieży
Wdrażanie do higienicznego trybu życia:
 przestrzeganie systematycznego
wietrzenia pomieszczeń
 przyzwyczajanie do przebywania na
świeżym powietrzu
 wyrabianie zamiłowania do wycieczek i
sportu, jako źródła zdrowia i radości.
- rozumie potrzebę mycia
owoców i warzyw przed
jedzeniem
- potrafi wykonać sałatkę
owocową lub warzywną z
pomocą dorosłych
- potrafi odstawić pusty talerz i
kubek
- wie, że nie należy jeść dużo
słodyczy
- potrafi samodzielnie zdjąć i
założyć obuwie
- potrafi samodzielnie założyć
kurtkę, czapkę, szalik,
rękawiczki
- potrafi zwrócić się o pomoc
przy trudnościach związanych
z samodzielnym ubraniem się
- potrafi dobrać ubiór do
warunków atmosferycznych w
porozumieniu z dorosłym
- rozumie potrzebę korzystania
ze stroju do ćwiczeń
- potrafi utrzymać swoją odzież
w porządku (składa, rozwiesza,
chowa)
- rozumie konieczność
wietrzenia pomieszczeń
- zna korzyści wynikające z
ruchu na świeżym powietrzu i
czynnego wypoczynku
- decyduje o wyborze tras
spacerowych.
10
III. DBANIE O ZDROWIE SWOJE I INNYCH
Obszary edukacyjne – treści
programowe
Sprawności, umiejętności i
wiadomości.
Dziecko...
Stosowanie profilaktyki zdrowotnej.
 podkreślenie znaczenia zawodu lekarza - rozumie potrzebę wizyt
dla zdrowia ludzi (spotkanie z lekarzem) kontrolnych u lekarza pediatry i
nie tylko
- rozumie potrzebę stałego
 rozumienie potrzeby kontrolowana i
leczenia zębów (odbycie wycieczki do kontrolowania i leczenia zębów
gabinetu stomatologicznego, oglądanie
wyposażenia, rozmowa ze
- rozumie potrzebę
stomatologiem)
wykonywania zaleceń lekarza
 zwrócenie uwagi na potrzebę
- wie o możliwościach
wykonywania zleceń lekarzy
zarażenia się chorobą
 zwracanie uwagi na możliwość
- wie, jak można przeciwdziałać
zarażenia się chorobą
chorobom
 zapoznanie ze sposobami
przeciwdziałania zarażeniu się chorobą
(np. niekorzystanie z tych samych
naczyń, zasłanianie ust w czasie kaszlu
czy kichaniu...)
- właściwie zachowuje się
 zainteresowanie pracą aptekarza
podczas badań lekarskich i
(wycieczka do apteki)
podczas szczepień
 wyjaśnienie potrzeby stosowania
- stosuje rozgrzewkę
szczepień
zapobiegając zmarznięciu,
chroni się przed upałem i
 ochrona przed trudnymi warunkami
nadmiernym promieniowaniem
atmosferycznymi
słonecznym
- wie, jak ochronić się przed
niekorzystnymi warunkami
atmosferycznymi, takimi jak
np.: mróz, upał, deszcz, wiatr
 zwracanie uwagi na przyjmowanie
prawidłowej postawy ciała podczas
całego dnia
 wdrażanie do współodpowiedzialności
- ma nawyk przyjmowania
prawidłowej postawy ciała
- czuje współodpowiedzialność
za własne zdrowie
11
za własne zdrowie
 wdrażanie do udziału w różnych
konkursach i teleturniejach związanych
z edukacją zdrowotną
Dbanie o własne zmysły i higienę układu
nerwowego
 określanie funkcji poszczególnych
narządów zmysłu
 przestrzeganie przed nadwerężaniem
głosu
 zwrócenie uwagi na niekorzystny
wpływ hałasu na słuch
 przyzwyczajanie do przebywania w
wietrzonych pomieszczeniach
 przestrzeganie przed dotykiem oczu
rękami
 zapewnienie właściwego oświetlenia w
czasie zabaw i innych czynności
 rozumienie potrzeby odpoczynku
- systematyzuje zdobyte
wiadomości
- rozumie znaczenie narządów
zmysłów i dba o ich higienę
- wie, że należy mówić
umiarkowanym głosem i unikać
hałasu
- chroni oczy przed
nadmiernym oświetleniem
- potrafi wyciszyć się podczas
poobiedniego odpoczynku
- potrafi opanować gwałtowne
reakcje emocjonalne
 łagodzenie zbyt gwałtownych zachowań
- wie, że nie wolno nic wkładać
do nosa, uszu, oczu
 przestrzeganie przed wkładaniem
obcych ciał do nosa, uszu, oczu
12
IV. KSZTAŁTOWANIE WŁAŚCIWEGO STOSUNKU DO
OSÓB CHORYCH
Obszary edukacyjne – treści
programowe
Tolerancja i życzliwość wobec innych,
zwłaszcza osób cierpiących, starszych,
niepełnosprawnych .
Troska o każdego człowieka.
Sprawności, umiejętności
i wiadomości.
Dziecko...
- okazuje szacunek osobom
starszym, chorym
- rozumie potrzebę pomagania
osobom starszym i chorym
- akceptuje inność dzieci
chorych i niepełnosprawnych
- potrafi dostrzec potrzeby
innych ludzi
- potrafi odnajdywać radosne
strony życia u siebie i innych –
„cieszę się z tego co mam”
13
V. ROZWIJANIE OGÓLNEJ SPRAWNOŚCI RUCHOWEJ
DZIECI
Obszary edukacyjne- treści
programowe
Sprawności, umiejętności
i wiadomości.
Dziecko...
Zachęcanie dzieci do wszelkich zabaw
związanych z ruchem (indywidualnych,
zbiorowych, samorzutnych lub
zorganizowanych)
- odczuwa potrzebę
uczestniczenia w zabawach
ruchowych
- odczuwa radość z
podejmowanego wysiłku
ruchowego
- potrafi odczytać sygnały
wysyłane przez uczestników
zabawy
Organizowanie z całą grupą zajęć z
wykorzystaniem następujących rodzajów
zabaw i ćwiczeń :
 kształtujących postawę
 orientacyjno – porządkowych
 bieżnych
 z elementem równowagi
 na czworakach
 z elementami rzutu, celowania, toczenia
i noszenia
 z elementem wspinania się
 z elementem skoku i odskoku
 na śniegu i lodzie
- poznaje zasady rywalizacji
- starannie i prawidłowo
wykonuje zalecane ćwiczenia
- potrafi w ćwiczeniach
wykorzystać różne przybory
Wykorzystanie naturalnej potrzeby ruchu
dziecka w ćwiczeniach i zabawach opartych na
metodzie A.M. Kniessów, R. Labana, K. Orffa,
W. Sherborne :
- poznaje możliwości swojego
 inicjowanie ruchów prowadzących do
ciała
poznawania własnego ciała, wyczucia
ciężaru, czasu i przestrzeni
 inicjowanie ruchów kształtujących
związek dziecka z otoczeniem
 inicjowanie ruchów prowadzących do
- zgodnie współdziała w grupie
14
współdziałania w grupie
 inicjowanie ruchów prowadzących do
współdziałania z partnerem
 Inicjowanie ruchów kreatywnych
- zgodnie współdziała z
partnerem
- wykonuje ruchy
niekonwencjonalne
- ilustruje ruchem treść
 łączenie wykonywania ruchów z tzw.
opowiadań
„opowieścią ruchową”
- potrafi powiązać ruch z
 wykonywanie ruchów
odzwierciedlających podkład muzyczny muzyką
- wyrabia swobodę i płynność
ruchów
15
Bibliografia
1. M. Demel . „O wychowaniu zdrowotnym.” , Warszawa 1968.
2. E. i J. Frątczakowie. „Edukacja zdrowotna dzieci przedszkolnych.” , Toruń
1996.
3. K. Żuchelkowa, K.Wojciechowska . „Promocja zdrowia w edukacji dzieci
przedszkolnych.” , Bydgoszcz 2000.
4. Cz. Cyrański, M. Kwaśniewska. „Moje przedszkole. Program wychowania
przedszkolnego” , Kielce 2002
5. J, Pytlarczyk „ W kręgu zabawy”. Program wychowania przedszkolnego,
Warszawa 2009
6. K. Wlaźnik „ Wychowanie fizyczne w przedszkolu”. Przewodnik
metodyczny dla nauczycieli. Warszawa1999
7. I. Broda „ Od przedszkolaka do pierwszaka” Program wychowania
przedszkolnego, Warszawa 2010
8. „ Bliżej przedszkola” A. Jaworska „ Edukacja zdrowotno - ruchowa” ,
nr 3,114marzec 2011
16