docPodaż pracy - Koniunktura
download 
Reklamacja Transkrypt
Podaż pracy - Koniunktura
Wykład: MECHANIZMY FUNKCJONOWANIA RYNKU PRACY Wielka depresja w USA, 1929-1933 Stopa bezrobocia w USA w 1933 r. 25,2% Podaż pracy Podaż pracy jest określona przez decyzje poszczególnych pracowników dotyczące ilości czasu, który chcą przeznaczyć na pracę. Płaca realna jest miarą bodźców do pracy. Płaca realna – iloraz płacy nominalnej i poziomu cen, informuje o ilości dóbr, które można nabyć za daną płacę nominalną. Przy wyższych płacach ci, którzy są już zatrudnieni, będą chcieli pracować więcej. Indywidualna krzywa podaży pracy Realna stawka płacy LS Indywidualna krzywa podaży pracy W/P N Podaż pracy (czas pracy) Efekt substytucyjny i dochodowy Efekt substytucyjny – oznacza, że w miarę wzrostu stawek płac występują silniejsze bodźce do pracy – cena czasu, który nie jest związany z pracą (alternatywny koszt pracy) jest wyższa. Efekt dochodowy (na rynku pracy) – wzrost płac realnych poprawia położenie pracownika i zwiększa jego konsumpcję różnych dóbr w tym “wypoczynku”. Krótkookresowa krzywa podaży pracy Realna stawka płacy W/P Krótkookresowa krzywa podaży pracy SLS N Podaż pracy Długookresowa krzywa podaży pracy Realna stawka płacy LLS W/P Długookresowa krzywa podaży pracy N Podaż pracy Ogólna liczba godzin pracy w roku i średnie płace w latach 1870 - 1987 Kraj 1870 1913 1938 1987 Francja Niemcy Wielka Brytania USA Szwecja 2945 2941 2984 2588 2584 2624 1848 2316 2267 1543 1620 1557 2964 2945 2605 2588 2062 2204 1608 1466 Francja Niemcy Wielka Brytania USA Szwecja 100 100 100 205 185 157 335 285 256 1388 1227 589 100 100 189 270 325 521 643 1439 Liczba godzin pracy w roku na jednego pracownika Płace realne (1870 = 100) Liczba godzin pracy (w ciągu roku), 2011 Kraj Liczba godzin pracy Dania 1522 Francja 1475 Niemcy 1413 Grecja 2032 Japonia 1728 Korea Płd. 2193 Holandia 1379 Polska 1937 Hiszpania 1690 Wielka Brytania 1625 USA 1787 Źródło: OECD, Employment Outlook 2012. Popyt na pracę Popyt na pracę reprezentują firmy. Popyt na pracę jest popytem pochodnym popytu na dobra i usługi (produkty pracy). Zależy od płacy i wydajności pracowników. Krańcowy produkt pracy jest równy przyrostowi produkcji wynikającemu z zatrudnienia dodatkowego pracownika przy danym zasobie kapitału rzeczowego. Jeżeli wartość krańcowego produktu pracy jest wyższa od płacy realnej, to przedsiębiorstwa zwiększają zyski przez wzrost zatrudnienia. Funkcja popytu na pracę jest ujemną funkcją płacy realnej, ponieważ krańcowy produkt pracy zmniejsza się wraz ze zwiększaniem nakładu pracy. Krótkookresowa funkcja produkcji Y Wielkość produkcji Funkcja produkcji - opisuje związek pomiędzy wielkością produkcji a nakładami poniesionymi na jej uzyskanie. Krótkookresowa funkcja produkcji Y = f (K,L) Prawo malejących produktów krańcowych N Wielkość zatrudnienia Krzywa produktu krańcowego a inwestycje w majątek trwały Produkt krańcowy MP MP0 MP1 Wzrost wielkości majątku trwałego przesuwa krzywą produktu krańcowego w prawo Krzywe produktu krańcowego N Wielkość zatrudnienia Krzywa popytu na pracę Stawka płacy Krzywa popytu na pracę W=MP ND=MP N Wielkość zatrudnienia Równowaga na rynku pracy Stawka płacy LD AJ N Wielkość zatrudnienia Roczna płaca na pełnym etacie, 2011 Kraj Roczna płaca (w USD) Roczna płaca (w USD PPP) Dania 73 032 45 560 Francja 47 704 38 128 Niemcy 46 984 40 223 Grecja 28 434 26 295 Japonia 51 613 35 143 Korea Płd. 29 053 35 406 Holandia 57 001 47 056 Polska 13 811 20 069 Hiszpania 37 583 34 387 Wielka Brytania 50 366 44 743 USA 54 450 54 450 Źródło: OECD, Employment Outlook 2012. Roczne koszty zatrudnienia pracownika w przemyśle, USA Płaca netto, płaca brutto i koszty pracodawcy (2014) Wyszczególnienie Koszt pracodawcy Składki ZUS /pracodawca: emerytalna 172,75 zł, rentowa 115,05 zł, wypadkowa 34,16 zł/ Składka na Fundusz Pracy Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Płaca brutto Składki ubezpieczeń społecznych (płaci pracownik) /emerytalna 172,75 zł, rentowa 26,55 zł, chorobowa 43,37 zł/ Ubezpieczenie zdrowotne Podatek dochodowy /zaliczka/ Płaca netto Źródło: Sedlak & Sedlak, 2014. w zł 2137,10 321,96 43,37 1,77 1770,00 242,67 137,46 90,00 1300,00 Czynniki decydujące o elastyczności rynku pracy Źródło: EMU and labour market Flexibility. HM Treasury, UK 2003. Elastyczność rynku pracy – przykład Holandii Bezrobocie w Holandii: 3,2% (2007) 6,4% (2013) Odsetek zatrudnionych z umowami na czas określony, grupa wiekowa 15-64, 2009 Źródło: Eurostat Rynek pracy z uwzględnieniem związków zawodowych Krzywa oferty związkowej W/P Krzywa indywidualnej podaży pracy A (W / P)1 B (W / P)2 Krzywa popytu na pracę Bezrobocie przymusowe N1 N2 N Stopa uzwiązkowienia w wybranych krajach Polska – stopa uzwiązkowienia: 80% w 1980r.; 14% w 2001 r., 6% w 2012 r. Wskaźniki uzwiązkowienia (density) oraz oddziaływania (coverage) umów związkowych USA 2013: density 11,2%, coverage 12,4% [Źródło: unionstat.com]. Wpływ płacy minimalnej na zatrudnienie Płaca minimalna w UE, 2012 (euro miesięcznie) PL: 1600 zł brutto (2013) 1280 zł (pierwsza praca) Źródło: Eurostat 2012. Realna wartość płacy minimalnej w USA, 1950-2005 Modele tłumaczące sztywność płac Nazwa Model niepisanych kontraktów Autorzy Bailey, Gordon i Azariadis Opis Przedsiębiorstwa zapewniają stałość płac w czasie, robotnicy ze swej strony akceptują płacę realną przeciętnie niższą od wielce zmiennych stawek, jakie dyktowałyby czynniki rynkowe. Modele płacy Solow, Wysiłek jest z założenia rosnącą funkcją wydajnościowej Yellen, płacy realnej; obniżenie płac realnych nie Katz, Haley leży w interesie przedsiębiorstwa, ponieważ i Weiss wydajność (wysiłek lub efektywność) robotnika zależy od płacy. Modele relacji Lindbeck i „Nie będziesz pozwalał na kradzież miejsca uczestnik - osoba Snower pracy przez składanie korzystniejszej oferty i postronna wykradanie pracy swoim towarzyszom”. Modele płacy wydajnościowej Nazwa Autorzy Opis Model Weiss Jeżeli zdolności robotnika są ściśle związane z zastrzeżoną negatywnej płacą, to oferty wyższych płac przyciągną najbardziej selekcji wydajnych kandydatów, a każdy kandydat deklarujący gotowość pracy za płacę niższą od płacy wydajnościowej będzie uważany za potencjalnego „frajera”. Model Salop Chęć porzucenia pracy przez robotnika można wydatnie rotacji siły zmniejszyć, płacąc mu więcej, niż wynosi aktualna płaca; roboczej porzucanie pracy jest malejącą funkcją płacy realnej; gdy wzrasta bezrobocie, dodatkowa płaca konieczna do ograniczenia rotacji kadr zmniejsza się. Model Shapiro Wynagradzanie płacą wydajnościową działa jako antybodziec bumelanta i Stiglitz do bumelowania; zarabiając więcej, niż wynosi normalna płaca, robotnicy stają wobec groźby realnej kary, gdy zostaną przyłapani na bumelowaniu. Model Akerlof Odczucia sprawiedliwości i uczciwości odgrywają rolę czynników uczciwości odstraszających przedsiębiorstwa od oferowania zbyt niskich płac na rynku siły roboczej. Wysiłek robotników jest dodatnią funkcją ich morale, a najważniejszy wpływ na to morale wywiera wynagrodzenie.
