Kredyty

Kredyty
5/17/2015
1
Kredyt i pożyczka bankowa
• Działalność kredytową banków normuje Prawo bankowe,
zarządzenia nadzoru bankowego oraz ogólne normy dotyczące
pożyczek, zawarte w prawie cywilnym.
• Prawo bankowe: „przez umowę kredytu bank zobowiązuje się
oddać kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę
środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a
kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na
warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty
wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych
terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”.
5/17/2015
2
• Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność
biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do
gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo rzeczy
oznaczonych co do gatunku i tej samej jakości.
• Wykorzystując kredyt, kredytobiorca uzyskuje możliwość dysponowania sumą
pieniężną, która nie wchodziła w skład jego majątku. W wyniku umowy
kredytowej powstaje pieniądz bankowy, który jest oderwany od znaków
pieniężnych.
• W umowie pożyczki kredytowaną wartością są pieniądze, w umowie kredytu –
środki pieniężne, które bank stawia do dyspozycji kredytobiorcy. Środki
pieniężne są wyrażone w jednostkach pieniężnych, ale są wartością
niematerialną.
5/17/2015
3
Typy kredytów
Banki stosują różne podziały kredytów; nazewnictwo w tej dziedzinie
jest zróżnicowane.
• Kryterium - forma płatności:
• Gotówkowe i bezgotówkowe
• Kryterium - waluta transakcji:
• Złotowe i dewizowe
• Kryterium – według typu kredytobiorcy i celu kredytowania:
• Gospodarcze, dla ludności, budowlano-mieszkaniowe
• Kryterium – okresu kredytowania,
• Kryterium – sposobu oprocentowania i warunków spłaty.
5/17/2015
4
Kredyty gospodarcze w rachunku bieżącym
Kredyty
Kredyty obrotowe
gospodarcze
Kredyty inwestycyjne
Kredyty ratalne
Kredyty
Kredyty
Kredyty samochodowe
konsumpcyjne
Kredyty gotówkowe
Kredyty lombardowe
Kredyty
budowlano-
mieszkaniowe
5/17/2015
Kredyty mieszkaniowe
Kredyty budowlane
5
Procedury kredytowe
• Podstawowym celem procedur kredytowych jest segmentacja i
selekcja klientów.
• Procedury kredytowe są opisane w instrukcjach kredytowych
(opis czynności, wymagania w stosunku do klienta, załączniki do
wniosku kredytowego).
• Zróżnicowanie procedur kredytowych w zależności od rodzaju
kredytu.
5/17/2015
6
Umowa kredytowa
• Podstawowy dokument regulujący warunki udzielenia i spłaty
kredytu.
• Określa
precyzyjnie
koszt
kredytu
(prowizja
i oprocentowanie) i przyjęte zabezpieczenia.
• Umowa kredytu jest opracowana na podstawie regulaminu
kredytowego, który jest wiążący dla klienta.
• Bank może wypowiedzieć umowę w razie niedotrzymania jej
warunków (zagrożenie terminowej spłaty, pogorszenie się
sytuacji finansowej dłużnika).
• Po wypłacie kredytu następuje monitoring kredytu.
5/17/2015
7
Prawne formy zabezpieczeń kredytów
Zabezpieczenia osobiste
• Wesel własny in blanco
• Poręczenie wekslowe
• Poręczenie według prawa
cywilnego
• Gwarancja bankowa
• Przystąpienie do długu
kredytowego
• Przejęcie długu
• Ubezpieczenie kredytu
5/17/2015
•
•
•
•
•
•
•
•
Zabezpieczenia rzeczowe
(majątkowe)
Zastaw ogólny
Zastaw na prawach według
kodeksu cywilnego
Zastaw rejestrowy
Przewłaszczenie na
zabezpieczenie
Cesja wierzytelności
Kaucja, przelew kwoty na
rachunek banku
Pełnomocnictwo
hipoteka
8
Zabezpieczenia osobiste
• Weksel własny in blanco – podpisany przez kredytobiorcę i
niewypełniony weksel, który bank wypełnia w momencie
zaprzestania spłaty kredytu. Weksle in blanco są najczęściej
awalizowane.
• Poręczenie wekslowe – awal – bezwarunkowe poręczenie za osobę
zobowiązaną wekslowo, które na wekslu przez podpis daje osoba
trzecia (kilka osób).
• Poręczenie według prawa cywilnego – (kc art. 876-887) – umowa
przez którą poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu udzielonego
przez bank na wypadek, gdyby kredytobiorca nie spłacił go w
oznaczonym terminie.
5/17/2015
9
• Gwarancja bankowa – (PB art. 80-88) – umowa pisemna, w której
bank gwarantujący, zobowiązuje się do zapłaty maksymalnej,
wskazanej w gwarancji kwoty, w przypadku gdy kredytobiorca nie
spłaci kredytu w terminie.
• Przystąpienie do długu kredytowego – (kc art. 519 – 526) – do
dotychczasowego kredytobiorcy przystępuje osoba trzecia w
charakterze dłużnika solidarnego.
• Przejęcie długu – (kc art. 519-526) – w miejsce dotychczasowego
dłużnika wstępuje osoba trzecia, a dłużnik zostaje zwolniony z
długu.
• Ubezpieczenie kredytu – towarzystwo ubezpieczeniowe
przejmuje zobowiązanie kredytobiorcy w przypadku zaistnienia
określonych warunków.
5/17/2015
10
•
•
•
•
Zabezpieczenia rzeczowe
Zastaw ogólny – (kc art. 306-325) bank może dochodzić
zaspokojenia z zastawionych rzeczy ruchomych bez względu na to
czyją stały się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami
osobistymi właściciela rzeczy.
Zastaw na prawach według kc – zastaw na zbywalnych prawach
m.in.: wierzytelności (w tym z r-ku bankowego), udziały w sp.z.o.o,
papiery wartościowe.
Przewłaszczenie na zabezpieczenie – (PB art.101) – przeniesienie
na bank (wierzyciela) przez dłużnika lub osobę trzecią prawa
własności rzeczy ruchomej lub papierów wartosciowych.
Przelew (cesja) wierzytelności – umowa między kredytobiorcą a
bankiem udzielającym kredytu (cesjonariusz), na mocy której
następuje przeniesienie na bank praw do otrzymania konkretnej
kwoty od dłużnika (cedenta).
5/17/2015
11
• Kaucja, przelew określonej kwoty na rachunek banku – (PB art.
102) – dłużnik lub osoba trzecia może przelać określoną kwotę na
rachunek banku kredytodawcy, który zobowiązuje się do jej zwrotu
wraz z należnymi odsetkami po spłacie kredytu.
• Pełnomocnictwo – (kc art. 95-109) kredytobiorca lub osoba trzecia,
daje pełnomicnictwo bankowi kredytodawcy do dysponowania
naleznościami, które na mocy prawa nie mogą być przedmiotem
cesji: np. prawo do dysponowania rachunkiem bankowym.
• Hipoteka – obciążenie nieruchomosci prawem, na mocy którego
bank będzie mógł dochodzić zaspokojenia swego roszczenia z
nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, z
pierwszeństwem przed właścicielami osobistymi właściciela
nieruchomości.
5/17/2015
12
5/17/2015
13
Kredyty konsumenckie
• Udzielane osobom fizycznym na sfinansowanie potrzeb
konsumpcyjnych.
• Prawo bankowe i Ustawa o kredycie konsumenckim
z dnia 12 maja 2012r.
• Szczególne ochrona konsumenta określona w Dyrektywach UE
• obowiązek określenia przez bank rzeczywistej stopy procentowej w
skali roku
• Prawo odstąpienia przez kredytobiorcę od umowy kredytowej bez
naliczania odsetek należnych za cały okres umowy
• Gotówkowe i bezgotówkowe
5/17/2015
14
Kredyty gospodarcze
• Udzielane przedsiębiorstwom ( w tym o. fiz. prowadzącym dział. gosp.) na
sfinansowanie potrzeb wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej.
• Według kryterium przeznaczenia: obrotowe i inwestycyjne
• Według kryterium okresu spłaty: krótkoterminowe, średnio- i długoterminowe.
• Według typu oprocentowania: stałe, zmienne, stałe w określonej części umowy i
zmienne w pozostałym okresie trwania umowy.
5/17/2015
15
Biuro Informacji Kredytowej
– BIK SA
BIK zostało powołane dla potrzeb minimalizowania ryzyka
kredytowego oraz zwiększenia bezpieczeństwa i ochrony
obrotu pieniężnego
5/17/2015
16
• Biuro zarządza i rozbudowuje efektywny system wymiany
informacji kredytowej poprzez gromadzenie, przechowywanie,
przetwarzanie i dystrybucję kompleksowej informacji o historii
kredytowej klientów banków w formie raportów kredytowych.
• Bank zwalnia klienta z obowiązku uzyskiwania indywidualnie z
wielu instytucji, pisemnych zaświadczeń
o stanie jego zobowiązań, a tym samym oszczędza czas klienta, nie
naraża go na dodatkowe koszty oraz przyspiesza procedurę
udzielenia kredytu.
• Bank korzystając z bazy BIK działa na rzecz zabezpieczenia lokat
powierzonych mu przez klientów.
5/17/2015
17
Zasady działania BIK S.A.
• Wzajemność - Prawo do korzystania z informacji mają wszystkie
banki oraz instytucje ustawowo upoważnione do udzielania
kredytów zobowiązujące się przekazywać do Biura regularnie pełne
i kompletne dane, zgodnie z zawartymi umowami
• Wiarygodność - Za poprawność i wiarygodność informacji
dostarczonych do baz danych Biura odpowiedzialność ponoszą
banki. Biuro odpowiada za zgodność informacji przekazywanych do
użytkowników z danymi źródłowymi oraz zobowiązuje się do nie
zmieniania ani modyfikowania przekazywanych danych.
5/17/2015
18
• Neutralność - Biuro nie udziela bankom informacji, które
mogłyby stanowić tajemnicę handlową, np. nie jest podawana
nazwa banku, z którego pochodzi informacja o kliencie.
Zapytanie zawsze dotyczy konkretnej osoby, a pytający musi
podać niezbędne dane identyfikacyjne osoby, odnośnie której
sformułowane jest zapytanie.
• Maksymalne bezpieczeństwo - Wszelkie informacje
gromadzone i wymieniane pomiędzy Biurem a użytkownikami
mają charakter tajemnicy bankowej. Służą temu
zabezpieczenia w postaci odpowiedniego sprzętu oraz
procedur wewnętrznych i zewnętrznych, które uniemożliwiają
dostanie się przechowywanych przez BIK danych w
niepowołane ręce.
5/17/2015
19
Dane administrowane przez BIK, gromadzone są w dwóch głównych
bazach:
• Bazie informacji o Rachunkach Kredytowych
• Bazie Informacji o Zapytaniach Kredytowych.
• BIK korzysta także z baz zewnętrznych.
5/17/2015
20
Krajowy Rejestr Długów
• Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej zajmuje
się gromadzeniem, przechowywaniem udostępnianiem
informacji o wiarygodności płatniczej, zobowiązaniach
płatniczych przedsiębiorców, konsumentów (osób fizycznych i
prawnych) - USTAWA z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu
informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych
• KRD BIG SA jako pierwszy w historii polskiej gospodarki legalny
rejestr
długów
przekazuje
informacje
gospodarcze
minimalizujące ryzyko transakcji handlowych, gwarantując
jednocześnie etyczne prowadzenie interesów.
5/17/2015
21
Obszary działalności KRD:
• bezprowizyjne odzyskiwanie wierzytelności starych
i przedawnionych - prowadzenie wiarygodnej bazy dłużników.
• ograniczanie dłużnikom możliwości zawarcia innych kontraktów,
w tym umów kredytowych i leasingowych, dzierżawy biur i
magazynów, korzystania z telefonów komórkowych, energii i
gazu, hoteli, itp.
• natychmiastowe powiadamianie klientów o kłopotach
finansowych ich kontrahentów i kooperantów.
• prowadzenie rejestru dokumentów skradzionych i podrobionych.
5/17/2015
22