Biologia - Gimnazjum nr 2

Gimnazjum nr 2 im. Jana Pawła II
w Sulechowie
opracowanie: mgr Sylwia Piróg - Woźniak
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA
OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Z BIOLOGII
ZGODNY Z NOWĄ PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ
I Postanowienia ogólne.
1. Przedmiotowe zasady oceniania z biologii zostały opracowane w oparciu o:
 Rozporządzenie MEN z dnia 23 sierpnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania,
klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i
sprawdzianów w szkołach publicznych;
 Wewnątrzszkolny System Oceniania Gimnazjum nr 2 w Sulechowie;
 Podstawę programową nauczania biologii w gimnazjum;
 Program nauczania biologii w gimnazjum dla klas I-III
 Podręcznik: Puls Życia
2. Celem Przedmiotowych Zasad Oceniania (PZO) jest jasne określenie zasad, którymi będzie
kierował się nauczyciel przy wystawianiu ocen z biologii.
3. Uczniowie zostają zapoznani z PZO na pierwszej lekcji biologii w nowym roku szkolnym.
4. W sprawach nieokreślonych niniejszym PZO obowiązują przepisy wewnątrzszkolnego systemu
oceniania.
II Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne.
Celujący /6/
1. Uczeń opanował wiadomości ściśle naukowe, a ich zakres nie musi być szerszy niż wymagania
programowe, potrafi treści wiadomości powiązać ze sobą w systematyczny układ.
2. Rozumie i wyjaśnia zjawiska bez ingerencji nauczyciela.
3. Samodzielnie i sprawnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i praktycznych.
4. Stosuje poprawny język, styl, swobodnie posługuje się terminologią naukową.
Bardzo dobry /5/
1. Uczeń opanował cały materiał programowy, logicznie kojarzy wiadomości ze sobą.
2. Właściwie rozumie uogólnienia i związki między nimi, samodzielnie wyjaśnia zjawiska.
3. Potrafi umiejętnie wykorzystać wiadomości w teorii i praktyce bez ingerencji nauczyciela.
4. Stosuje poprawny język, styl, poprawnie posługuje się terminami naukowymi, wypowiedzi
są zgodne z wymaganiami przedmiotu..
Dobry /4/
1. Uczeń opanował materiał programowy, potrafi wiadomości powiązać związkami logicznymi.
2. Poprawnie rozumie uogólnienia i związki między zjawiskami oraz potrafi je wyjaśnić
z niewielką pomocą nauczyciela.
3. Stosuje wiedzę w sytuacjach praktycznych z małym udziałem nauczyciela.
4. Nie popełnia błędów językowych, drobne usterki stylistyczne, język wypowiedzi umiarkowanie
zwarty.
Dostateczny /3/
1. Uczeń opanował materiał programowy, ograniczony do treści podstawowych,
wiadomości podstawowe potrafi powiązać związkami logicznymi.
2. Dość poprawnie rozumie podstawowe uogólnienia oraz wyjaśnia ważniejsze zjawiska
z pomocą nauczyciela.
3. Stosuje wiadomości dla celów praktycznych i teoretycznych przy pomocy nauczyciela.
2
4. Popełnia niewielkie i nieliczne błędy, wiadomości przekazuje w języku zbliżonym
do potocznego , mała zwartość wypowiedzi.
Dopuszczający /2/
1. Uczeń nie opanował podstawowych wiadomości programowych, wiadomości są luźno
zestawione.
2. Nie rozumie podstawowych uogólnień i nie potrafi wyjaśniać zjawisk.
3. Nie potrafi stosować wiedzy nawet przy pomocy nauczyciela.
4. Popełnia liczne błędy, ma nieporadny styl i trudności w wysławianiu się
Niedostateczny /1/
1. Uczeń wykazuje rażący brak podstawowych wiadomości programowych, nie potrafi
wskazać jedności logicznej między wiadomościami.
2. Wykazuje zupełny brak rozumienia uogólnień oraz kompletną nieumiejętność
wyjaśniania zjawisk.
3. Zupełnie nie potrafi stosować wiedzy .
4. Popełnia bardzo liczne błędy, ma rażąco nieporadny styl oraz duże trudności
w mówieniu językiem literackim.
KLASA I
 WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE
Uczeń:
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania biologii w klasie
pierwszej, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia w zakresie biologii,
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub
praktycznych, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zadania wykraczające poza
program nauczania klasy pierwszej,
 osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, kwalifikuje się do finałów na
szczeblu wojewódzkim (rejonowym) albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia.
KLASA II
 WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE
Uczeń:
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania biologii w klasie
drugiej, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia w zakresie biologii,
 biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub
praktycznych, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zadania wykraczające poza
program nauczania klasy drugiej,
 osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, kwalifikuje się do finałów na
szczeblu wojewódzkim (rejonowym) albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia.
KLASA III
 WYMAGANIA WYKRACZAJACE
Uczeń:
 posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania biologii w klasie
trzeciej, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia w zakresie biologii,
3


biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub
praktycznych, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zadania wykraczające poza
program nauczania klasy trzeciej,
osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, kwalifikuje się do finałów na
szczeblu wojewódzkim (rejonowym) albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia.
OCENA
POZIOM WYMAGAŃ
P (%)
PP (%)
dopuszczający
50
dostateczny
75
dobry
75
50
bardzo dobry
100
75
celujący
100
100
III Ze strony nauczyciela oprócz konsekwentnego stosowania powyższych
kryteriów oceniania uczeń musi mieć zapewnione:
1. Bieżące, okresowe, roczne rozpoznawanie i określanie poziomu opanowania kompetencji
przewidzianych programem nauczania.
2. Systematycznie dokumentowanie postępów uczenia się.
3. Motywowanie do samorozwoju.
4. Wyrabianie nawyku systematycznej pracy, samokontroli i samooceny.
5. Uświadomienie sukcesów i braków w zakresie opanowanych umiejętności i koncentracji
określonych programem oraz potrzeb w zakresie wyrównania braków.
6. Ukierunkowanie samodzielnej pracy oraz doskonalenie metod uczenia się.
7. Aktywne uczestnictwo w procesie szkolnego oceniania oraz możliwość poprawy swoich osiągnięć.
IV Sposoby sprawdzania postępów ucznia.
1. Formy ustne:
 pytania proste lub problemowe przeznaczone na utrwalenie lub kontrolę wiadomości i
umiejętności ucznia;
 wykonywanie prostych zadań i ćwiczeń;
 słowne opisanie różnych możliwości rozwiązywania zadań i ćwiczeń.
2. Formy pisemne:
 wykonywanie zadań i ćwiczeń na tablicy bądź w zeszycie przedmiotowym;
 zadania domowe;
 sprawdziany nauczycielskie zawierające zadania otwarte lub zamknięte w formie kartkówki,
testu lub pracy kontrolnej
 wystandaryzowane testy i sprawdziany osiągnięć szkolnych;
 prace dodatkowe.
3. Formy praktyczne (manualne):
 wykonywanie zielników;
 projektowanie doświadczeń;
 sporządzanie wykresów w skali;
 prace dodatkowe.
4
4.
Gry i zabawy (logiczne).
V Informacja o wynikach kształcenia – ocena szkolna.
1. Ocenianie musi uwzględniać wszystkie formy aktywności ucznia.
2. Wyróżniamy ocenianie:

bieżące – powinno być dokonywane na każdej lekcji,

sumujące – powinno opierać się na sprawdzianach nauczycielskich mających odniesienie w
standardach osiągnięć,

okresowe – powinno być dokonane w oparciu o co najmniej sześć ocen cząstkowych, nie
może być ich średnią arytmetyczną,

roczne.
3. W ocenianiu osiągnięć uczniów stosuje się skalę od 1 do 6.
4. Oceny sprawdzianów nauczycielskich i wystandaryzowanych sprawdzianów i testów osiągnięć
ucznia dokonuje się stosując punktację i po zsumowaniu przelicza na stopnie szkolne przyjmując
procentowe progi dla poszczególnych stopni.
OCENA
PROCENT – UDZIAŁ PUNKTÓW
1
niedostateczny
0 – 33% pkt
2
dopuszczający
34% – 49% pkt
3
dostateczny
50% – 65% pkt
4
dobry
66% – 89% pkt
5
bardzo dobry
90% – 95% pkt
6
celujący
96% – 100% pkt
LP.
VI Zasady oceniania.
Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości.
Ocenie podlegają wszystkie wymienione niżej formy aktywności ucznia.
Prace kontrolne z całego działu są obowiązkowe.
Uczeń, który bez usprawiedliwienia uchyla się od pisania prac kontrolnych otrzymuje zero
punktów za daną pracę pisemną.
5. Uczeń i rodzice ucznia mają prawo wglądu do sprawdzonych prac kontrolnych.
6. Uczeń i rodzice ucznia mają prawo do uzasadnienia oceny.
7. Jeżeli uczeń opuścił prace kontrolną z przyczyn losowych, to powinien ją napisać w ciągu 2
tygodni od powrotu do szkoły.
8. Uczeń ma prawo poprawy oceny niedostatecznej z pracy kontrolnej w terminie 2 tygodni od
zapoznania się z oceną. Ocena niedostateczna z pracy kontrolnej jest podstawą do wystawienia
oceny niedostatecznej na koniec okresu lub roku szkolnego.
9. Przy poprawianiu prac pisemnych i pisaniu ich w drugim terminie kryteria ocen nie ulegają
zmianie. Inne formy sprawdzania wiadomości poza pracą kontrolną z całego działu nie podlegają
poprawie.
10. Nie ocenia się uczniów do trzech dni po co najmniej tygodniowej usprawiedliwionej nieobecności
w szkole.
11. Uczeń ma prawo dwukrotnie w ciągu semestru zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (nie dotyczy
zapowiedzianych prac kontrolnych) bez konieczności podawania przyczyny. Ma jednak obowiązek
zgłosić to przed lekcją. W przypadku nie zgłoszenia lub trzeciego nieprzygotowania uczeń
otrzymuje ocenę niedostateczną.
12. Ocena okresowa wystawiona będzie w oparciu o metodę średniej ważonej ocen.
13. Przy wystawianiu oceny końcowej bierze się pod uwagę średnią arytmetyczną ocen za I i II
okres.
14. Testy powtórkowe w klasach trzecich obejmują materiał z klasy I i II. Otrzymane oceny nie
1.
2.
3.
4.
5
podlegają poprawie i mają
znaczący wpływ na ocenę końcową ucznia. Każdy test musi być
napisany.
15. Uczeń, który zostanie złapany na ściąganiu bądź podpowiadaniu, otrzymuje na sprawdzianie lub
teście ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawienia.
16. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu przedmiotowego, zeszytu ćwiczeń oraz uzupełniania
zeszytów w przypadku nieobecności w szkole.
17. Uczeń nie może poprawić oceny niedostatecznej za odpowiedź, zadanie domowe, zeszyt i
kartkówkę.
18. Ocena niedostateczna na okres może być poprawiona przez ucznia w terminie wyznaczonym przez
nauczyciela.
VII Zasady oceniania aktywności ucznia na lekcji.
Ocena za aktywność na lekcji wystawiona jest zgodnie z zasadami ustalonymi przez nauczyciela.
VIII Kryteria oceny semestralnej.
Ocena semestralna z biologii wystawiona będzie jako średnia arytmetyczna ważona.
Grupa I
5
Grupa II
Współczynnik ważności
oceny (W)
3
Grupa III
1.
1
Ocena uzyskana za:
- praca kontrolna (z całego działu lub semestru)
- bardzo dobre wyniki w zawodach biologicznych
- sprawdziany
- kartkówki
- odpowiedź ustna
- praca długoterminowa
- prezentacja
- brak nieprzygotowań do lekcji
- zielnik
- aktywność na lekcji
- praca na lekcji
- praca w grupie
- prowadzenie zeszytu przedmiotowego
- oceny niedostateczne za trzykrotnie zgłoszone
nieprzygotowanie do lekcji lub niezgłoszone (zatajone)
nieprzygotowanie do lekcji
- zadanie domowe
Obliczanie oceny odbywać się będzie według następującej formuły:
W

O

W

O

...

W

O
1
1
2
2
n
n
O

W

W

...

W
1
2
n
6
gdzie O – ocena semestralna, Wn – waga oceny cząstkowej, On – ocena cząstkowa (danej wagi). W
przypadku oceny semestralnej przyjmuje się:
„+” – jako +0,5 pkt
np.: 4– to jest 3,75
„–” – jako –0,25 pkt
4+ to jest 4,5
2. Średnia ocen na poszczególne oceny szkolne:
 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który uzyskał średnią poniżej 1,59
 Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który uzyskał średnią pomiędzy 1,60 ÷ 2,65
 Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który uzyskał średnią pomiędzy 2,66 ÷ 3,65
 Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który uzyskał średnią pomiędzy 3,66 ÷ 4,65
 Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który uzyskał średnią pomiędzy 4,66 ÷ 5,15
 Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który uzyskał średnią powyżej 5,15 oraz uzyskał bardzo dobrą
ocenę semestralną (roczną) wynikającą ze średniej arytmetycznej ważonej lub uzyskał bardzo
dobre wyniki w zawodach matematycznych dowolnego stopnia (jeżeli zakres tematyczny
konkursu wykraczał poza obowiązujący w danej klasie program nauczania i poziomem trudności
go przewyższał).
IX Uczniowie z opinią Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej (PPP).
1. Przy sprawdzaniu prac pisemnych ucznia z opinią PPP nauczyciel powinien zwracać uwagę na:
 nieczytelne pismo,
 błędy ortograficzne,
 niewłaściwe stosowanie małych i dużych liter,
 niekończenie i łączenie wyrazów,
 lustrzane zapisywanie liter, gubienie liter, przestawianie liter i sylab,
 mylenie liter np.: o-a, p-b, p-g, u-n, m-w, itp.
 pomijanie drobnych elementów graficznych np. ogonków przy ą i ę,
 zapis fonetyczny
 błędy w przepisywaniu (dane z zadania, liczby, symbole itp.),
 niewłaściwe proporcje elementów rysunków i schematów,
 trudności w tworzeniu wykresów,
 trudności w odczytywaniu informacji przedstawionych w różny sposób,
 trudności w analizowaniu większej ilości wykresów jednocześnie.
2. Nauczyciel dostosowuje wymagania do możliwości ucznia zgodnie z zaleceniami opinii PPP.
DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH W PRAKTYCE
1. Uczniowie o możliwościach intelektualnych niższa niż przeciętna
Ogólne wymagania co do formy :
o
omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności
o
pozostawianie więcej czasu na jego utrwalenie
o
podawanie poleceń w prostszej formie
7
o
unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć
o
częste odwoływanie się do konkretu, przykładu
o
unikanie pytań problemowych, przekrojowych
o
wolniejsze tempo pracy
o
szerokie stosowanie zasady poglądowości
o
odrębne instruowanie dzieci
o
zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie.
Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych

zmniejszanie ilości, stopnia trudności i obszerności zadań

dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie i odpytywanie

wydłużanie czasu na odpowiedź,

wprowadzanie dodatkowych środków dydaktycznych np. ilustracje,

odwoływanie się do znanych sytuacji z życia codziennego

formułowanie pytań w formie zdań o prostej konstrukcji powołujących się na ilustrujące przykłady

częste podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy w celu udzielania dodatkowej
pomocy, wyjaśnień

zajęcia w ramach zespołu dydaktyczno-wyrównawczego, aby oprócz wyjaśniania bieżących
zagadnień programowych usprawniać funkcje poznawcze ( procesy intelektualne i percepcyjne ),


zezwolić na dokończenie w domu niektórych prac wykonywanych na lekcjach
potrzeba większej ilości czasu i powtórzeń na opanowanie materiału.
Ogólne zasady postępowania z uczniem z dysleksją rozwojową
1. Unikać głośnego odpytywania z czytania przy całej klasie;
2. Kontrolować stopień zrozumienia samodzielnie przeczytanych przez ucznia poleceń,
szczególnie podczas sprawdzianów ( wolne tempo czytania, słabe rozumienie jednorazowo
przeczytanego tekstu może uniemożliwić wykazanie się wiedzą z danego materiału )
3. Ze względu na wolne tempo czytania lub/i pisania zmniejszyć ilość zadań ( poleceń ) do
wykonania w przewidzianym dla całej klasy czasie lub wydłużyć czas pracy dziecka.
4. Ograniczać teksty do czytania i pisania na lekcji do niezbędnych notatek,
5. Pisemne sprawdziany powinny ograniczać się do sprawdzanych wiadomości, wskazane jest,
zatem stosowanie testów wyboru, zdań niedokończonych, tekstów z lukami – pozwoli to uczniowi
8
skoncentrować się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania
6. Wskazane jest preferowanie wypowiedzi ustnych. Sprawdzanie wiadomości powinno odbywać
się często i dotyczyć krótszych partii materiału. Pytania kierowane do ucznia powinny być
precyzyjne
7. W ocenie pracy ucznia wskazanie jest uwzględnienie poprawności toku rozumowania, a nie
tylko prawidłowości wyniku końcowego.
8. Unikać wyrywania do odpowiedzi.
9. W przypadku ucznia z dysgrafią wskazane jest akceptowanie pisma drukowanego, pisma na
maszynie, komputerze, zwłaszcza prac obszernych (wypracowań, referatów). np. w zeszytach.
Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych

uwzględniać trudności z zapamiętywaniem nazw, nazwisk, dat

w czasie odpowiedzi ustnych dyskretnie wspomagać, dawać więcej czasu na przypomnienie,
wydobycie z pamięci nazw, terminów, dyskretnie naprowadzać

częściej powtarzać i utrwalać materiał

podczas uczenia stosować techniki skojarzeniowe ułatwiające zapamiętywanie

wprowadzać w nauczaniu metody aktywne, angażujące jak najwięcej zmysłów (ruch, dotyk,
wzrok, słuch), używać wielu pomocy dydaktycznych, urozmaicać proces nauczania

zróżnicować formy sprawdzania wiadomości i umiejętności tak, by ograniczyć ocenianie na
podstawie pisemnych odpowiedzi ucznia

przeprowadzać sprawdziany ustne z ławki, niekiedy nawet odpytywać indywidualnie często
oceniać prace domowe
X Ewaluacja
Przedmiotowy system oceniania jest modyfikowany. Modyfikacja odbywa się po zakończeniu roku
szkolnego w oparciu o wyniki w nauce oraz ze względu na zmiany w podstawie programowej. Polega
na weryfikacji wymagań na poziom podstawowy i ponadpodstawowy.
9