Dozór elektroniczny również w powiecie zawierciańskim

Dozór elektroniczny również w powiecie zawierciańskim
Choć System Dozoru Elektronicznego działa już
od 2009 roku, to dopiero od 1 stycznia br. swoim
zasięgiem objął całą Polskę. Również w powiecie
zawierciańskim
skazani
odbywający
karę
pozbawienia wolności w tym systemie.
Dozór elektroniczny to nic innego jak
możliwość wykonywania kary pozbawienia
wolności poza zakładem karnym. Precyzując,
system ten polega na kontrolowaniu zachowania
osoby skazanej przebywającej poza zakładem
karnym przy użyciu aparatury monitorującej. Są to
urządzenia elektroniczne oraz instalacje i systemy,
które zawierają służące do tej kontroli podzespoły
elektryczne oraz elektroniczne.
Jednakże tego rodzaju kara nie może być nałożona na wszystkich, reguluje to ustawa o wykonywaniu
kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego z dnia 7 września
2007 roku. W jej myśl dozór elektroniczny można zastosować w stosunku do skazanego na karę
pozbawienia wolności, która nie przekracza jednego roku, zastosowanie jest wystarczające dla osiągnięcia
celów kary, kiedy warunki techniczne, mieszkaniowe nie stoją na na przeszkodzie (min. podłączona
legalnie energia elektryczna). Ponadto osoba skazana musi posiadać określone miejsce stałego pobytu,
a także gdy osoby pełnoletnie mieszkające wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę ma odbywanie kary
w domu. Warto tutaj zaznaczyć, że po wydaniu postanowienia takiej zgody nie można cofnąć. Ponadto
Sąd pod uwagę bierze względy bezpieczeństwa oraz stopień demoralizacji skazanego, a także inne
szczególne okoliczności, które nie przemawiają za potrzebą osadzenia go w zakładzie karnym.
O tym, jak wygląda odbywanie takiej kary mówi Adam Witkowicz - starszy kurator zawodowy
wykonujący orzeczenia w sprawach karnych w Sądzie Rejonowy w Zawierciu: "Skazany co najmniej
12 godzin w ciągu doby musi pozostawać w określonym miejscu pobytu, przy czym mogą to być okresy
dzielone. Sąd wydając postanowienie o udzieleniu zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru
elektronicznego określa przedziały czasu w ciągu doby oraz poszczególnych dniach tygodnia, w których
skazany może przebywać poza miejscem stałego pobytu. Najczęściej jest to czas przeznaczony na
wykonywanie pracy, na poszukiwanie pracy, uczestnictwo w różnego rodzaju kursach zawodowych,
szkoleniach, uczestnictwo w praktykach religijnych, udział w rehabilitacji, terapii czy też na sprawowanie
opieki nad osobą chorą lub małoletnią. Ponadto, jeżeli względy wychowawcze za tym przemawiają, Sąd,
także na wniosek kuratora zawodowego, może nałożyć na skazanego obowiązki probacyjne, min.
obowiązek powstrzymania się od nadużywania alkoholu, obowiązek leczenia odwykowego czy też
uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych, np. dla sprawców przemocy w rodzinie".
Dozór elektroniczny dla skazanego ma wiele pozytywnych stron: "Przede wszystkim readaptacja
skazanych jest szybsza, nie są wykluczani ze społeczeństwa, mogą się uczyć, pracować oraz mieszkać
z rodziną, jeśli ta wyrazi na to zgodę" - dodaje Adam Witkowicz. Osoby objęte dozorem elektronicznym
mogą również korzystać z pomocy opieki społecznej mimo że są osobami odbywającymi karę
pozbawienia wolności.
Dozór elektroniczny jest również korzystny ze względu na sytuację finansową, ponieważ koszt
związany z utrzymaniem skazanego w celi więziennej to ok. 2400zł miesięcznie, z kolei w przypadku
dozoru elektronicznego kwota ta jest znacznie niższa, wynosi bowiem ok. 600zł za każdy miesiąc (taką
kwotę otrzymuje centrala SDE).
System dozoru elektronicznego to przede wszystkim elektroniczna opaska znajdująca się na nodze
bądź ręce skazanego, a także urządzenie stacjonarne, z którego wysyłany jest sygnał do centrali
monitorowania. To urządzenie montuje się na stałe w miejscu, które zostało wskazane przez sąd
penitencjarny, umożliwia ono komunikację telefoniczną pomiędzy skazanym a organami postępowania
wykonawczego.
Dozór elektroniczny może zostać cofnięty, w efekcie skazany będzie musiał zostać osadzony
w zakładzie karnym. Taka sytuacja może mieć miejsce jeżeli skazany po pozytywnym rozpatrzeniu
wniosku o udzielenie dozoru elektronicznego nie skontaktuje się w wyznaczonym terminie z centralą,
która zamontuje urządzenie. Ponadto dozór elektroniczny może być uchylony jeśli skazany odbywając
karę w tym systemie naruszył porządek prawny, w szczególności popełnił przestępstwo, uchyla się od
wykonania nałożonych obowiązków czy też nie przestrzega ustalonego harmonogramu. Wspomnieć
również należy o sytuacji, kiedy skazany samodzielnie pozbędzie się opaski niszcząc ją, działania takie
również powodują cofnięcie przez Sąd decyzji o dozorze elektronicznym.
Obecnie w Polsce karę w systemie dozoru elektronicznego odbywa 4100 skazanych, w apelacji
katowickiej jest to 407 osób, natomiast we właściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Zawierciu –
4 osoby. Jedna osoba zakończyła już odbywanie kary. Jednakże wkrótce z pewnością skazanych z
dozorem elektronicznym będzie więcej, gdyż wniosków systematycznie przybywa - jak dodaje Adam
Witkowicz - w lipcu br. wpłynęło już 6 wniosków.
Czynności związane z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania kary pozbawienia wolności
w systemie dozoru elektronicznego wykonuje sądowy kurator zawodowy. Do jego obowiązków należy
m.in. zapoznanie skazanego z jego prawami i obowiązkami, ocenianie oraz kontrolowanie zachowania
skazanego (czy przestrzegany jest harmonogram, czy wykonywane są obowiązki probacyjne itp.) oraz
pomoc w readaptacji społecznej. Ponadto kurator może składać do sądu penitencjarnego wnioski
o udzielenie zezwolenia na wykonywanie kary w SDE, o uchylanie takiego zezwolenia, o nałożenie na
skazanego obowiązków, o udzielnie skazanemu warunkowego zwolnienia, zmieniać harmonogram
odbywania kary.
Warto wspomnieć, że nadzór nad wykonywaniem kary pozbawienia wolności w SDE to tylko
niewielki wycinek tego czym zajmują się kuratorzy sądowi, zarówno wykonujący orzeczenia w sprawach
karnych, jak również wykonujący orzeczenia w sprawach rodzinnych i nieletnich. Kuratorzy sądowi
odgrywają ważną rolę nie tylko w strukturze wymiaru sprawiedliwości, ale również z życiu i organizacji
społeczeństwa, w szczególności społeczności lokalnych.
"Kuratorzy poprzez swoje działania wychowawczo-resocjalizacyjne, diagnostyczne, profilaktyczne
i kontrole realnie mogą wpływać na readaptację osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, które
naruszyły porządek prawny, na nieletnich sprawców czynów karalnych, na małoletnich zagrożonych
demoralizacją, czy też na rodziny dysfunkcyjne. Wykonując swoje zadania w środowisku podopiecznych
często narażają swoje zdrowie i życie, zagrożenie może wynikać z agresywnego zachowania ze strony
pijanych podopiecznych, osób wspólnie z nimi przebywających czy też zwierząt domowych. Wykonując
swoją pracę kuratorzy narażani są także na choroby zakaźne np. świerzb". Warto również dodać, że
zapewnienie kuratorom odpowiednich warunków pracy m.in. poprzez zwiększenie liczby etatów,
zapewnienie środków ochrony własnej, telefonów służbowych czy też odpowiednich szkoleń niewątpliwie
przełoży się na bardziej efektywna pracę, co będzie również z wielką korzyścią dla społeczeństwa. " podkreśla Adam Witkowicz.