NewsletterECK032009 - Europejskie Centrum Konsumenckie

:: ECK :: Europejskie Centrum Konsumenckie ::
3 / 2009
W bieżącym numerze:
●
Co nowego w ECK?
●
Wiadomości z Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego
●
Informacje z kraju i ze świata
●
Problemy konsumenckie
Wesołych i pogodnych Świąt Wielkiej Nocy
wszystkim KONSUMENTOM i czytelnikom
newslettera życzy zespół Europejskiego Centrum
Konsumenckiego w Polsce.
Co nowego w ECK?
Zmiana na stanowisku Dyrektora ECK Polska
Z dniem 1 kwietnia 2009 roku Aleksandra Olczak przestała pełnić funkcję Dyrektora i odeszła ze struktur ECK
Polska, by kontynuować karierę zawodową w instytucjach Unii Europejskiej. Obowiązki nowego Dyrektora
Europejskiego Centrum Konsumenckiego przejął Piotr Stańczak, dotychczasowy prawnik i ekspert ECK Polska
w zakresie pozasądowego rozwiązywania sporów.
Wykłady w Centrum Informacji Europejskiej
W marcu, eksperci z Europejskiego Centrum Konsumenckiego, przeprowadzili dwa otwarte wykłady z cyklu
"Prawa Konsumenta w Unii Europejskiej" – Bezpieczeństwo kosmetyków z punktu widzenia
europejskiego konsumenta oraz One year after – czyli Dyrektywa o nieuczciwych praktykach
rynkowych po roku.
Materiały z obu wykładów są dostępne na stronie internetowej ECK w sekcji EDUKACJA pod adresem: http://
www.konsument.gov.pl/pl/edukacja/index.html.
W związku z organizacją obchodów 5. rocznicy członkostwa w Unii Europejskiej, w kwietniu otwarte wykłady w
Centrum Informacji Europejskiej będą zawieszone. Następne spotkania z ekspertami ECK odbędą się 13 i 20
maja. O tematach wykładów będziemy informować wkrótce.
Wiadomości z Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego
Energia, usługi bankowe i transport miejski nie spełniają oczekiwań konsumentów.
Trzy obszary usług mających największe znaczenie dla konsumentów – energia, bankowość i transport
(pociągi, autobusy i tramwaje) – sprawiają im też najwięcej problemów. Takie wnioski płyną z ostatniego
sprawozdania UE opublikowanego przez Komisję Europejską. W drugim corocznym sprawozdaniu UE z wyników
dla rynków konsumenckich przeanalizowanych zostało 20 sektorów towarów i usług (m.in. żywności, ubrań,
obuwia, energii, usług finansowych i telekomunikacyjnych) pod względem 5 kluczowych wskaźników
konsumenckich – cen, możliwości zmiany usługodawcy, satysfakcji, skarg i bezpieczeństwa. Celem
sprawozdania jest określenie, na których rynkach ryzyko niespełnienia oczekiwań konsumentów jest
największe. Sytuacja konsumentów na detalicznym rynku energii elektrycznej będzie przedmiotem głębokiej
analizy rynku, którą Komisja przeprowadzi w 2009 r.
Meglena Kuneva, Komisarz UE ds. konsumentów, powiedziała: "Bardzo niepokoi mnie fakt, że te trzy sektory
usług, które mają tak ogromne znaczenie w życiu każdego z nas, uzyskują złe wyniki pod względem tylu
ogólnowspólnotowych wskaźników konsumenckich. Właśnie z powodu ich znaczenia w każdym budżecie
domowym zdecydowałam poddać badaniu w 2009 r. także detaliczny rynek energii elektrycznej. Europejscy
konsumenci zasługują na lepszą jakość."
Najważniejsze wnioski
Dwie główne tendencje w całej UE, jakie wynikają ze sprawozdania z 2009 r. to:
1. Usługi podstawowe nie spełniają oczekiwań konsumentów
Usługi stale przysparzają konsumentom więcej problemów, niż tradycyjne rynki towarów. Dane dotyczące
poziomu satysfakcji dla 19 rynków ponownie pokazują wyraźny podział między rynkiem usług a rynkiem
file:///E|/Backup/WORK/konsument/public_html/pl/newsletter/n20090408.html (1 of 6) [2009-12-19 13:48:17]
:: ECK :: Europejskie Centrum Konsumenckie ::
towarów. Poziom satysfakcji jest szczególnie niski w przypadku transportu miejskiego i podmiejskiego (pociągi,
autobusy i tramwaje), energii, telefonii stacjonarnej i usług pocztowych. We wszystkich tych sektorach liczba
zadowolonych z usług konsumentów nie przekracza 60%. Można dostrzec pewną prawidłowość, wyraźnie
wskazującą, że konsumenci zgłaszają więcej skarg względem usług, niż towarów.
2. Trzy najbardziej problematyczne sektory dla konsumentów (mierzone względem 5 wskaźników)
to energia, transport i usługi bankowe
Energia:
●
●
●
Mniej niż dwie trzecie konsumentów jest zadowolonych ze swojego dostawcy energii.
Dostawy energii elektrycznej i gazu uzyskują szczególnie złe wyniki pod względem wzrostu cen. Około 60%
konsumentów zauważyło, że ich dostawca energii podniósł ceny, natomiast tylko 3–4% zaobserwowało
spadek cen.
Szczególnie złe wyniki uzyskują także dostawy energii elektrycznej i gazu pod względem porównywalności
ofert i łatwości zmiany dostawcy. Energia jest tym sektorem, w którym konsumenci najrzadziej zmieniają
dostawców: dostawcę gazu zmieniło tylko 7%, a energii elektrycznej – 8%.
Wskaźnik ten jest szczególnie ważny, ponieważ jednym z kluczowych wniosków ze sprawozdania jest to, że na
rynkach, na których odsetek konsumentów zmieniających usługodawcę jest wyższy, rzadziej dochodzi do
podwyżek cen. Są to np. rynek ubezpieczeń samochodowych, gdzie 25% konsumentów zmieniło usługodawcę
w ciągu ostatnich dwóch lat, oraz rynek usług internetowych (22%) i telefonii komórkowej (19%). Dowody
wskazują, że konsumenci, którzy mają możliwość zmiany usługodawcy, przyczyniają się do poprawy wyników
dla wszystkich konsumentów. Ułatwianie zmiany usługodawcy w kluczowych sektorach usług detalicznych
powinno stać się politycznym priorytetem.
Usługi bankowe:
●
●
Z dostępnych danych dotyczących cen wynika, że usługi bankowe wymagają szczególnej uwagi. Zarówno
marże bankowe, jak i wysokość odsetek, są bardzo zróżnicowane w państwach członkowskich, co trudno
wyjaśnić. Na przykład odsetki dla kredytów konsumenckich od jednego do pięciu lat wahają się od 0,21% w
Szwecji do 12,12% w Estonii, co pokazuje rozbieżności w przeliczeniu na koszty kapitału.
Usługi bankowe stwarzają problemy w szczególności pod względem porównywalności ofert, łatwości zmiany
usługodawcy i rzeczywistej skali tych zmian. Średnio 11% użytkowników usług bankowych zmieniło
usługodawcę w ciągu ostatnich dwóch lat. Tylko 9% posiadaczy rachunków bieżących zmieniło bank;
najbardziej skłonni do zmiany byli posiadacze kredytów hipotecznych i korzystający z produktów
inwestycyjnych, jednak ich liczba nadal wynosi tylko 13%.
Transport:
●
●
Konsumenci korzystający z transportu miejskiego i podmiejskiego (autobusy, pociągi, tramwaje) są
najmniej zadowoleni i zgłaszają największą liczbę problemów: mniej niż połowa konsumentów jest
zadowolona z tych usług. Główne przyczyny braku satysfakcji na tych rynkach to ceny, atrakcyjność oferty
handlowej, łatwość zakupów oraz stosunek do konsumenta.
Jeden na czterech konsumentów doświadczył problemów i złożył skargę.
Kolejne działania
Z wymienionych trzech sektorów, które przysparzają konsumentom najwięcej problemów, sektor energetyczny
związany jest z największymi wydatkami (5,7% budżetu gospodarstwa domowego), a w ramach tego sektora
za największą część wydatków konsumentów (2,1%) odpowiada energia elektryczna.
Detaliczny rynek energii elektrycznej będzie przedmiotem kolejnego badania rynku w 2009 r., które ma zbadać
warunki dotyczące konsumpcji w gospodarstwach domowych, na przykład porównywalność ofert, nieuczciwe
praktyki handlowe i wystawianie rachunków.
Pozostałe wnioski
Sprawozdanie z wyników wskazuje w szczególności, że spada względne znaczenie transgranicznego handlu
detalicznego. Odsetek handlu transgranicznego nie wzrósł od 2006 r. Krajowe punkty odniesienia wskazują
na znaczne różnice między państwami członkowskimi pod względem krajowego otoczenia dla konsumentów, a
zwłaszcza na konieczność poprawy mechanizmów egzekwowania przepisów dotyczących ochrony konsumentów
i uzyskiwania zadośćuczynienia.
Więcej informacji można uzyskać na stronach:
http://ec.europa.eu/consumers/overview/cons_policy/index_en.htm
UE przeciwko nieuczciwym praktykom handlowym – rok później
Rok temu weszła w życie Dyrektywa zakazująca stosowania najbardziej nieuczciwych i agresywnych praktyk
handlowych w krajach Unii Europejskiej. Z tej okazji Komisja Europejska spotkała się z ekspertami,
przedstawicielami władz i organizacji zajmujących się sprawami konsumenckimi, by po roku obowiązywania
nowego prawa europejskiego wymienić się doświadczeniami.
1. Państwo Rosenow wybrali się na zagraniczne wakacje. Gdy wypoczywali na plaży, pewien naganiacz
podszedł do nich i oznajmił, że wygrali nagrodę. Skuszeni wczasowicze prosto z plaży zostali zabrani na
odludzie, gdzie następnie przez cztery godziny byli bezlitośnie "bombardowani" prezentacjami ofert tzw.
"klubów wakacyjnych". Para została zmuszona do podpisania długookresowej umowy członkowstwa klubu
wakacyjnego i wpłacenia depozytu bez możliwości zastanowienia. Dopiero wtedy zostali odwiezieni do swojego
hotelu.
2. Ania chciała kupić nowy komputer. Dostała ulotkę reklamową jednej z sieci sklepów komputerowych, w
której znalazła wyjątkowo niską ofertę cenową na dobry model komputera, dokładnie taki jakiego szukała.
Szybko wybrała się do najbliższego sklepu, ale niestety okazało się, że laptopy z oferty już się wyczerpały.
Jednocześnie sprzedawca próbował ją namówić na zakup innego, dużo droższego komputera. Ania próbowała
kupić reklamowany na ulotce komputer jeszcze w trzech innych sklepach sieci, ale za każdym razem sytuacja
się powtarzała.
Czy takie praktyki nie powinny być zakazane?
W krajach Unii Europejskiej są już nielegalne. Powyższe przypadki to odpowiednio przykłady agresywnej
sprzedaży i "reklamy-przynęty" ("bait advertising') należących do całego katalogu zachowań zakazanych unijną
Dyrektywą 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych.
file:///E|/Backup/WORK/konsument/public_html/pl/newsletter/n20090408.html (2 of 6) [2009-12-19 13:48:17]
:: ECK :: Europejskie Centrum Konsumenckie ::
Dyrektywa o nieuczciwych praktykach handlowych (2005/29/WE) została przyjęta w maju 2005
roku, a w życie weszła z końcem 2007 roku (Polska implementowała ją w drodze ustawy z dnia 23 sierpnia
2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym). Określa ona prawa konsumentów i uproszcza
zasady handlu transgranicznego. Wspólne reguły oraz zasady zapewniają konsumentom jednakową ochronę
przed nieuczciwymi praktykami handlowymi i nieuczciwymi przedsiębiorcami, niezależnie od tego, czy zakupu
dokonają w pobliskim sklepie, czy na stronie internetowej w innym kraju. Pozwala również przedsiębiorstwom
prowadzić kampanie reklamowe i oferować swoje produkty 450 milionom konsumentów w UE na tych samych
zasadach, co w kraju ojczystym.
Wspomniana regulacja zawiera również "Czarną Listę" praktyk handlowych, które są nieuczciwe w każdych
okolicznościach. Do takich praktyk można zaliczyć umieszczanie w reklamie bezpośredniego wezwania dzieci do
nabycia reklamowanych produktów lub do nakłonienia rodziców lub innych osób dorosłych do kupienia im
reklamowanych produktów.
Dyrektywa daje konsumentom lepszą ochronę przeciwko sprzedawcom-oszustom, niezależnie od tego czy
zakupów dokonuje się w lokalnym sklepie czy przez Internet w innym kraju. Z drugiej strony, dzięki tym
przepisom handlowcy mają jasność i świadomość, jakie praktyki handlowe są niedopuszczalne w krajach
Wspólnoty.
Po roku od wejścia w życie Dyrektywy 2005/29/WE widać efekty. W tym czasie konsumenci zgłosili prawie 60
000 skarg na nielegalne praktyki, a władze w poszczególnych krajach rozpatrzyły ponad 2 300 szczególnie
rażących przypadków. Jednocześnie rok doświadczeń pokazał jak często nieuczciwe praktyki są nadal
stosowane. Dla przykładu, do tych uporczywie stosowanych działań należą np. wprowadzające w błąd
informacje dotyczące ceny (ukryte opłaty), fałszywe ("darmowe") oferty lub ukryte składki czy opłaty.
Czy wdrożenie tej Dyrektywy w różnych systemach prawnych poszczególnych krajów UE było łatwe
dla instytucji państwowych zajmujących ochroną praw konsumentów?
W pierwszą rocznicę wejścia w życie Dyrektywy, Komisja Europejska spotkała się z głównymi partnerami by
wysłuchać ich opinii. Doświadczeniami z roku obowiązywania nowego prawa dzielili się przedstawiciele
instytucji państwowych, Europejskim Centrów Konsumenckich, organizacji konsumenckich, biznesu (np.
stowarzyszenia reklamy i reklamodawców) i eksperci akademiccy. Komisarz ds. Ochrony Konsumentów
Meglena Kunewa otwierająca spotkanie powiedziała: "Ten rok udowodnił, że lepsze regulacje prawne mogą
przynieść wymierne korzyści obywatelom. Ale tylko harmonijne stosowanie prawa umożliwi zarówno
konsumentom i jaki przedsiębiorcom korzystanie z prostych i jednakowych zasad w całej Unii".
Do czasu wprowadzenia Dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych, każdy Kraj Członkowski posiadał
swoje własne, odrębne prawo dotyczące przeciwdziałania nieuczciwym praktykom rynkowym, co prowadziło do
rozbieżności pomiędzy poszczególnymi państwami. Dyrektywa harmonizuje przepisy prawne Państw
Członkowskich w zakresie nieuczciwych praktyk handlowych oraz opiera się na zasadzie "wzajemnego uznania"
pomiędzy krajami, znosząc tym samym bariery rynku wewnętrznego.
Doświadczenia różnych krajów i partnerów przekazane podczas spotkania znajdą odzwierciedlenie w
wytycznych do stosowania Dyrektywy, które w specjalnym oknie narzędziowym online jesienią w tym roku
planuje uruchomić Komisja. Instrukcje te będą wyjaśniały zasady stosowania ustawy w oparciu o zebrane
opinie zwrotne z poszczególnych krajów. Jednym z przykładów jest choćby opracowanie wspólnej dla
wszystkich krajów Unii interpretacji używania słowa "darmowy".
Nawet najlepsze ustawy nie będą w pełni efektywne, jeśli obywatele nie będą świadomi swoich praw i
możliwości korzystania z nich. Mając to na uwadze, Komisja Europejska prowadzi na bieżąco aktualizowaną
specjalną stronę internetową, za pośrednictwem, której pomaga i udziela porad indywidualnym konsumentom.
Każdy konsument, który podejrzewa, że został wprowadzony w błąd, padł ofiarą sprzedawcy-oszusta lub chce
się dowiedzieć, na jakie nieuczciwe praktyki handlowe powinien być wyczulony, może odwiedzić stronę www.
isitfair.eu. Na tej stronie są praktyczne przykłady z życia codziennego dotyczące nieuczciwych praktyk oraz
porady jak i gdzie uzyskać pomoc. Strona jest dostępna w 22 wersjach językowych, w tym również w języku
polskim.
Na podstawie materiałów Komisji Europejskiej.
Więcej informacji: www.isitfair.eu
Tańsze połączenia i usługi roamingowych w UE
Parlament Europejski podpisał porozumienie na mocy, którego od 1 lipca 2009 roku koszty międzynarodowych
usług mobilnych będą systematycznie spadać. Opłaty będą jeszcze niższe od zawartych w regulacji
roamingowej z 2007 roku.
Podpisane we wtorek (24 marca) jeszcze nieformalne porozumienie stanowi kompromis w trudnych
negocjacjach z operatorami. Jeśli wszystkie kraje Wspólnoty szybko ratyfikują umowę, już w najbliższe wakacje
za połączenia roamingowe, wysyłanie SMS-ów i dostęp do Internetu w sieciach komórkowych będziemy płacić
mniej.
Kompromis nie ustala konkretnych cen usług wyznaczonych przez UE, ale określa maksymalne stawki, jakie
operatorzy sieci komórkowych mogą nałożyć za połączenia i inne usługi roamingowe na terenie Wspólnoty.
Dodatkowo, wszystkie stawki będą systematycznie obniżane do 2011 w następujący sposób:
Połączenia międzynarodowe:
●
●
●
od 1 lipca 2009 – maksymalna stawka to 43 eurocenty (bez VAT) za minutę połączenia wychodzącego i 19
eurocentów (bez VAT) za minutę połączenia przychodzącego
od 1 lipca 2010 – maksymalna stawka to 39 eurocentów (bez VAT) za minutę połączenia wychodzącego i 15
eurocentów (bez VAT) za minutę połączenia przychodzącego
od 1 lipca 2011 – maksymalna stawka to 35 eurocentów (bez VAT) za minutę połączenia wychodzącego i 11
eurocentów (bez VAT) za minutę połączenia przychodzącego
SMS
●
od 1 lipca 2009 maksymalna stawka za wysłanie SMS-a będzie wynosiła 11 eurocentów (bez VAT)
Pobieranie danych z sieci
●
od 1 lipca 2009 – maksymalnie 1 euro (bez VAT) za pobranie 1 MB danych
●
od 1 lipca 2010 – maksymalnie 80 eurocentów (bez VAT) za pobranie 1 MB danych
●
od 1 lipca 2011 – maksymalnie 50 eurocentów (bez VAT) za pobranie 1 MB danych
file:///E|/Backup/WORK/konsument/public_html/pl/newsletter/n20090408.html (3 of 6) [2009-12-19 13:48:17]
:: ECK :: Europejskie Centrum Konsumenckie ::
Ponadto, zgodnie z nowym dokumentem:
●
●
od 1 lipca br. operatorzy będą musieli wprowadzić naliczanie sekundowe dla połączeń trwających ponad 30
sekund (dotychczas operatorzy niejednokrotnie zaokrąglali do pełnej minuty)
w celu uniknięcia zbyt wysokich rachunków za połączenia z Internetem w sieci komórkowej, operatorzy
zostają zobowiązani do informowania abonentów korzystających z roamingu (za pomocą SMS) o zbliżaniu
się do limitu 50 euro (bez VAT).
Jeśli regulacja zostanie podpisana przez wszystkie kraje UE będzie obowiązywała do 30 czerwca 2012 roku.
Więcej informacji w języku angielskim: http://europa.eu/press_room/index_en.htm
Kolejna możliwość sprawnego rozstrzygania sporów konsumenckich – Rozporządzenie (WE)
nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. ustanawiające europejskie
postępowanie w sprawie drobnych roszczeń.
Z dniem 1 stycznia 2009 weszło w życie Rozporządzenie (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z
dnia 11 lipca 2007 r. ustanawiające europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń (w tym również
konsumenckich). Nowa procedura ma stanowić alternatywę dla istniejących postępowań przewidzianych w
prawie państw członkowskich. Nie uchybia ona i nie ogranicza możliwości dochodzenia w innym trybie np. w
ramach pozasądowego rozstrzygania sporów (tzw. ADR).
"Drobne roszczenia" to sprawy, w których wartość przedmiotu sporu, z wyłączeniem wszystkich odsetek,
wydatków i nakładów, nie przekracza 2000 EUR (w momencie wpłynięcia formularza pozwu do właściwego
sądu lub trybunału). Celem regulacji jest usprawnienie dostępu do sądowego wymiaru sprawiedliwości w
drodze uproszczenia, przyspieszenia i zmniejszenia kosztów dochodzenia różnego rodzaju drobnych
transgranicznych roszczeń cywilnych i gospodarczych.
Rozporządzenie nie ma zastosowanie do spraw dotyczących:
●
●
●
stanu cywilnego, zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych oraz przedstawicielstwa ustawowego
osób fizycznych
praw majątkowych wynikających ze stosunków małżeńskich, testamentów i dziedziczenia oraz obowiązków
alimentacyjnych
postępowań upadłościowych, postępowań związanych z likwidacją niewypłacalnych spółek lub innych osób
prawnych, postępowań układowych oraz innych analogicznych postępowań;
●
ubezpieczeń społecznych
●
sądownictwa polubownego
●
prawa pracy
●
najmu lub dzierżawy nieruchomości, z wyłączeniem powództw dotyczących roszczeń pieniężnych
●
naruszenia prywatności i dóbr osobistych, w tym zniesławienia.
Orzeczenia wydane w trybie tej procedury są uznawane i wykonywane w każdym państwie członkowskim UE
(za wyjątkiem Królestwa Danii) bez konieczności dodatkowego stwierdzenia wykonalności.
Obecnie rozporządzenie jest w fazie praktycznego wdrażania do obrotu prawnego w Polsce
Podstawowe elementy procedury
Pierwszym krokiem powinno być złożenie odpowiedniego wniosku na formularzu, będącym załącznikiem do
rozporządzenia (Formularz A, Załącznik I). Wniosek powinien zawierać konieczne szczegóły sprawy oraz
określenie żądanej sumy pieniężnej. Następnie wniosek należy złożyć drogą właściwą dla państwa, w którym
sprawa ma być prowadzona. Uruchomienie procedury nie wymaga udziału profesjonalnego prawnika (brak
przymusu adwokackiego/radcowskiego).
Gdyby przedmiot sporu wykraczał poza zakres rozporządzenia, wnioskodawca będzie miał możliwości wycofania
sprawy albo zostanie ona poprowadzona stosownie do procedury obowiązującego dla tego rodzaju spraw w
danym państwie. Rozporządzenie umożliwia korektę lub uzupełnienie wniosku na Formularzu B stanowiącym
Załącznik II. Gdy tylko sąd otrzyma odpowiednio wypełniony formularz zgłoszenia roszczenia, przesyła
pozwanemu formularz odpowiedzi wraz z kopią dokumentacji sprawy (Formularzu C, Załącznik III), w terminie
14 dni, pocztą, pismem za potwierdzeniem odbioru. Pozwany powinien przesłać swoją odpowiedź na
wypełnionym Formularzu C, w terminie 30 dni od daty jego otrzymania. Kopia tej odpowiedzi powinna być
przekazana następnie przez sąd powodowi w ciągu 14 dni od jej otrzymania, wraz z dokumentacją. Ponadto,
istnieje możliwość zgłoszenia w tym samym trybie i na tych samych zasadach powództwa wzajemnego
(wówczas pozwany wypełnia ww. Formularz A).
Na wydanie wyroku sąd ma 30 dni od otrzymania odpowiedzi od pozwanego (albo od powoda, jeśli pozwany
zgłosił roszczenie wzajemne). Jednak przed wydaniem orzeczenia sąd może stawiać dodatkowe pytania celem
uzyskania dodatkowych informacji albo zadecydować o przeprowadzeniu dowodów w sprawie lub też o
wezwaniu stron na przesłuchanie. W takich wypadkach orzeczenie jest wydawane w terminie 30 dni od dnia
zamknięcia rozprawy albo od otrzymania wszystkich niezbędnych informacji. Sąd wydaje swoje orzeczenie
nawet, jeśli strony nie odpowiedzą na czas.
Jak o tym wyżej wspomniano orzeczenie wydane w jednym państwie członkowskim w ramach europejskiego
postępowania w sprawie drobnych roszczeń jest uznawane i wykonywane w innym państwie członkowskim bez
potrzeby stwierdzania wykonalności oraz bez możliwości sprzeciwienia się co do jego uznania. Na wniosek
jednej ze stron sąd lub trybunał wydaje zaświadczenie, dotyczące orzeczenia w europejskim postępowaniu
w sprawie drobnych roszczeń, używając do tego Formularza D zawartego w Załączniku IV, bez dodatkowych
opłat.
Informacje z kraju i ze świata
Zakupy przez Internet w Europie
Z okazji Dnia Bezpiecznego Internetu (10 luty) Europejskie Centrum Konsumenckie przypomina o
regułach dokonywania zakupów w sieci w Europie, Norwegii oraz Islandii.
file:///E|/Backup/WORK/konsument/public_html/pl/newsletter/n20090408.html (4 of 6) [2009-12-19 13:48:17]
:: ECK :: Europejskie Centrum Konsumenckie ::
Kluczowym prawem konsumenta w przypadku umów zawieranych na odległość jest prawo do odstąpienia od
umowy związane z prawem do zastanowienia. Każde Państwo Członkowskie ma jednak możliwość
dostosowania go do swoich lokalnych potrzeb i standardów, nie przekraczając minimalnego terminu 7 dni
roboczych.
Sieć Europejskich Centrów Konsumenckich dokonała zestawienia informacji dotyczących przepisów
dotyczących prawa do odstąpienia od umowy w odniesieniu sprzedaży na odległość. Informacji udzieliło 15
centrów z Unii Europejskiej i Islandii. Poniższa tabela zestawiają dane dotyczące umów na odległość, w
odniesieniu do długości okresu rezygnacji, dnia, w którym okres ten się rozpoczyna oraz metody rezygnowania
z zakupu.
Kraj
Termin na
Rozpoczęcie biegu terminu prawa do
zastanowienie
odstąpienia
(cooling off period
Metoda rezygnacji
Belgia
7 dni roboczych
Towary - dzień po otrzymaniu
Usługi - dzień po zawarciu umowy
Metoda rezygnacji musi
być wskazana w umowie
Cypr
14 dni
W chwili zawarcia umowy
Pisemne powiadomienie
Dania
14 dni (+1 jeżeli
ostatni dzień jest
świętem
państwowym)
W chwili otrzymania towarów lub w dniu
zawarcia umowy na dostarczenie usługi
lub na produkowane 'na miarę' towary
Dowolne powiadomienie
sprzedawcy
Przynajmniej 14 dni
W dniu, w którym konsument otrzyma
towar
W okresie rezygnacji, przy
wykorzystaniu informacji
dostarczanej przez
sprzedawcę
Na konsumencie spoczywa
obowiązek udowodnienia,
że przesłał powiadomienie
o rezygnacji
Estonia
Finlandia
14 dni
Dzień po przekazaniu powiadomienia
Francja
7 dni
Powiadomienie wysłane
Dzień po dostarczeniu lub przyjęciu oferty przed końcem okresu
rezygnacji
Niemcy
14 dni
W przypadku usług, po poinformowaniu o
przysługujących konsumentowi prawach. Na piśmie lub w drodze
W przypadku towarów, po odebraniu
zwrotu towaru
pierwszej częściowej dostawy
Grecja
10 dni
W chwili otrzymania produktu
Powiadomienie na piśmie
lub w inny sposób
dostępny dla odbiorcy
Islandia
14 dni
W dniu otrzymania towarów lub zawarcia
umowy na świadczenie usługi
Brak informacji
Irlandia
7 dni roboczych
W dniu otrzymania towaru przez
konsumenta
W przeciągu 7 dni
Włochy
10 dni roboczych
Brak informacji
Listem poleconym
Litwa
7 dni roboczych
Jeden dzień po otrzymaniu towarów lub,
w przypadku usług, jeden dzień po
zawarciu umowy
Pisemne powiadomienie
Polska
10 dni
Towary - w dniu dostarczenia
Usługi - w dniu zawarcia umowy
Pisemne powiadomienie; w
przeciągu 14 dni
Szwecja
14 dni
Towary - w dniu otrzymania
Usługi - w dniu zawarcia umowy
Na konsumencie spoczywa
obowiązek udowodnienia,
że przesłał powiadomienie
o rezygnacji
Wielka
Brytania
7 dni
Na piśmie lub w formie
W dniu otrzymania towaru lub jeden dzień trwałem (ustnie, jeżeli
sprzedawca się na to
po nabyciu usługi
zgodzi)
Należy pamiętać, że okres, w którym konsument może zrezygnować z dokonanego zakupu, najczęściej
rozpoczyna się w chwili otrzymania stosownej informacji, co wydaje się być najbardziej odpowiednie zarówno
dla konsumenta, jak i dla sprzedawcy. Jednakże w przypadku sprzedaży na odległość, gdy konsument musi
otrzymać i obejrzeć towar, jest zasadne, aby prawo do rezygnacji przysługiwało od dnia, w którym towary są
dostarczane. Warto przy tym wskazać, iż na Cyprze, w Finlandii a także w Polsce może się zdarzyć, że okres
rezygnacji rozpocznie się zanim konsument otrzyma towar.
file:///E|/Backup/WORK/konsument/public_html/pl/newsletter/n20090408.html (5 of 6) [2009-12-19 13:48:17]
:: ECK :: Europejskie Centrum Konsumenckie ::
Problem konsumencki
Konsument zwrócił się do Centrum o pomoc w rozwiązaniu następującej sprawy:
Mieszkamy we Francji i chcieliśmy kupić samochód Citroen w Polsce, ponieważ wyprzedaże są w tej chwili
bardzo atrakcyjne. Według prawa europejskiego, taka transakcja powinna być bez podatku VAT. Od początku
roku kontaktowaliśmy się i prowadziliśmy rozmowy w tej sprawie z przedstawicielami salonu Citroena w
Lublinie. W końcu 6 lutego dostaliśmy ustną informację, że Citroen Polska nie wyraził zgody na sprzedaż
samochodów bez podatku VAT, a przeprowadzenie sprzedaży bez podatku VAT może grozić odebraniem
salonowi koncesji przez Citroen Polska. Podobne zapytanie skierowaliśmy do salonu w Gorzowie. W tymże
salonie, w dniu 9 lutego w rozmowie telefonicznej otrzymaliśmy informację, że istnieje możliwość zakupu
samochodu bez podatku VAT zgodnie z obowiązującym prawem europejskim. Kilka dni później jednak
dostaliśmy całkiem inną odpowiedź przez e-mail, tj.: "Po rozmowie z szefem ustaliliśmy, że nie sprzedajemy
aut zagranicę bez VAT-u, tylko i wyłącznie w Polsce". Urząd skarbowy we Francji poinformował nas, że nie
zwróci podatku VAT, jeśli zapłacimy VAT w Polsce. Jak możemy rozwiązać ten problem?
Konsumentka z Francji
Porada:
Na wstępie należy zaznaczyć, że sprawy sporne dotyczące uchybień przedsiębiorców przy rozliczeniach
fiskalnych w umowach konsumenckich, nie podlegają kompetencji sieci Europejskich Centrów Konsumenckich.
Uchylanie się przedsiębiorców od obowiązków podatkowych winno być raczej przedmiotem interwencji organów
kontroli skarbowej. Jednak kluczowym krokiem w kierunku rozwiązania problemu powinno być zgromadzenie
przez konsumenta stosownej dokumentacji. Z pewnością nie może to być relacja ustna.
Zgodnie ze sharmonizowanymi w Unii Europejskiej przepisami o VAT, podatek ten powinien zostać zapłacony w
kraju-miejscu przeznaczenia (rejestracji docelowej) auta i sprzedawca powinien wystawić fakturę VAT na
wartość netto. W tym przypadku Konsumenci powinni uiścić podatek VAT we Francji i polski sklep powinien
sprzedać samochód bez VAT. Powyższa zasada jest ujęta w Dyrektywie 2006/112/WE o wspólnym systemie
podatku od wartości dodanej.
W praktyce, często bywa tak, że salony samochodowe „obawiają się”, iż VAT może nie zostać zapłacony przez
konsumenta (wtedy przedsiębiorca ma problem) albo przedsiębiorca przypuszcza, że auto jest nabywane w
celu odsprzedaży (wtedy bezprawnie byłoby zakupione bez VAT). Można też przypuszczać, że ze względu na
konkurencję cenową pomiędzy poszczególnymi krajami sprzedawcy niechętnie zawierają tego typu transakcje.
Konsumenci z krajów Wspólnoty zainteresowani zakupem samochodu w Polsce powinni też pamiętać, że
sprzedawca powinien zwrócić się do producenta o wydanie specjalnej homologacji europejskiej, ponieważ
niemożliwe jest zarejestrowanie auta np. we Francji na uproszczonej homologacji dopuszczalnej w Polsce.
Ponadto, nie dopuszczalne jest przekraczanie granic na czasowym dowodzie rejestracyjnym. W praktyce w
strefie Schengen kontrola graniczna jest zniesiona, ale z doświadczenia ECK wynika, że konsumenci mogą mieć
problemy przy zwykłej kontroli drogowej np. w Niemczech.
* Aby uzyskać więcej informacji proszę odwiedzić naszą stronę pod adresem www.konsument.gov.pl. Proszę nie pisać na adres e-mail z którego wysłano
tą wiadomość. * Jeśli NIE chcesz otrzymywać newslettera ze strony www.konsument.gov.pl zgłoś to na adres email [email protected].
* For more information, please visit ourweb site. Please do not write to us using the address from which this email was sent. * If you do NOT wish to
receive future event emails from www.konsument.gov.pl write an message to [email protected].
Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów
file:///E|/Backup/WORK/konsument/public_html/pl/newsletter/n20090408.html (6 of 6) [2009-12-19 13:48:17]