Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 7

Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 7
Wykład 7.
Ryzyko kraju
•
Metody oceny ryzyka kraju
•
Agencje ratingowe
•
Model politycznego ryzyka - BERI (Business Environment Risk Indeks) – 14
czynników politycznych, ekonomicznych, finansowych) mierzonych wg skali od 1 –4,
posiadających wagi, dających razem maksymalnie 100 pkt. $ kategorie ryzyka wg
liczby pkt.
•
Model WEF ( World Economic Forum) ( M.Porter)
•
Model IMD
Ratingi agencji oceniają prawdopodobieństwo niewypłacenia odsetek lub kwoty głównej w
terminie, dostarczając inwestorom powszechnie znanego standardu do benchmarkingu
ryzyka kredytowego przy emisji obligacji rządowych.
Profil metodologiczny oceny ryzyka kraju dokonywanej przez Standard & Poor`s
Ryzyko polityczne
•
System polityczny
Forma rządu
Sprawność przywództwa i sukcesji
Zdolności przystosowawcze instytucji politycznych
•
Otoczenie społeczne
Standard życia i dystrybucja dochodów
Warunki rynku pracy
Charakterystyka kulturowa i demograficzna populacji
•
Relacje międzynarodowe
Integracja z międzynarodowymi systemami ekonomicznymi
Zagrożenie bezpieczeństwa
Ryzyko ekonomiczne
•
Zewnętrzna pozycja finansowa
Wielkość i struktura długu ogółem
www.wkuwanko.pl
1
Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 7
Obciążenie obsługą długu
Odpowiedni poziom rezerw międzynarodowych
•
Bilans handlowy i elastyczność
Struktura, efektywność i wrażliwość rachunków bieżących
Odpowiedniość i skład przepływów kapitałowych
Jakość finansistów zarządzających płatnościami zagranicznymi
•
Struktura ekonomiczna i wzrost
Bogactwa naturalne, poziom rozwoju i dywersyfikacji ekonomicznej
Rozmiar i struktura oszczędności i inwestycji
Stopa wzrostu gospodarczego
•
Zarządzanie gospodarką
Wola i umiejętność utrzymania stabilności ekonomicznej
Efektywność polityki fiskalnej, pieniężnej i dochodowej
Strukturalne reformy ekonomiczne
•
Perspektywy ekonomiczne
Długoterminowe prognozy ekonomiczne wraz z możliwym najgorszym scenariuszem rozwoju
sytuacji
Koszty ustępstw politycznych
•
Polityka fiskalna i dług publiczny
Równowaga finansowa sektora publicznego
Dług publiczny i obciążenia odsetkami
Zobowiązania warunkowe w tym wobec banków
Historia obsługi długu publicznego
•
Polityka monetarna i inflacja
Trend inflacyjny cen
Polityka kursu walutowego
Polityka stopy procentowej
Autonomia banku centralnego
www.wkuwanko.pl
2
Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 7
Mierzenie ryzyka przy pomocy ratingu
Ocena ryzyka kraju
Rating charakteryzuje klasę ryzyka do której zostaje zaklasyfikowany dany kraj. Umożliwia
ocenę państw, banków, koncernów międzynarodowych z punktu widzenia ich standingu jako
kredytobiorców i emitentów papierów wartościowych
Wyróżnia się ryzyko inwestycyjne (długookresowe) i ryzyko spekulacyjne (krótkoterminowe)
•
Standard & Poor`s. skala oceny - od AAA do D. 10 grup ryzyka.
AAA, AA, A, BBB, BB,B, CCC, CC, C ,D
Polska BBB – 4 grupa
Najniższa grupa w ramach kategorii inwestycyjnych, wystarczająca zdolność do spłaty
kapitału i odsetek ale duża wrażliwość na negatywny rozwój sytuacji
•
Moody`s - 9 grup ryzyka – Od Aaa do C
Aaa, Aa, A, Baa, Ba, B, Caa, Ca, C
Polska Baa - 4 grupa ryzyka
Grupa pośrednia, poniżej której zaangażowanie traktowane jest jako spekulacyjne
Ba – duża niepewność co do pozycji w przyszłości
•
Fitch IBCA Polska BBB+
Model BERI
Kryteria
wagi
ważność
indeks
0-4
Stabilność polityczna
3
Wzrost gospodarczy
2.5
Wymienialność waluty
2.5
Koszty pracy/ wydajność
2
Kredyt krótkoterminowy
2
Kredyt dług., venture capital
2
Stosunek do BIZ i zysku
1.5
nacjonalizacja
1.5
www.wkuwanko.pl
3
Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 7
inflacja
1.5
Bilans płatniczy
1.5
Wiarygodność kontraktowa
1.5
biurokracja
1
Komunikacja, fax, tel.
1
Lokalny management
1
Profesjonalne usługi
0.5
Ogółem
25
Max 100
0 – wykluczające,1 – słabe, 2 - przeciętne warunki,3 – powyżej przeciętnej, 4 –doskonałe
warunki
> 80 – korzystne warunki, 70 –79 nadal rozwinięta gospodarka,
55 – 69 nierozwinięta gosp. z potencjałem inwest., 40 – 54 wysokie ryzyko, < 40 – bardzo
wysokie ryzyko
romb Portera - analiza konkurencyjności narodowej
www.wkuwanko.pl
4
Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 7
Przewaga konkurencyjna firmy stanowi kombinację czynników tworzących krajowe otoczenie
firmy i strategii firmy
( Łatwiej jest zdobyć międzynarodową przewagę konkurencyjną firmie szwedzkiej niż
polskiej)
•
warunki czynników produkcji – tworzą środowisko, w którym firmy uczą się
konkurować
czynnik
mobilność
Klimat
Niska
Infrastruktura gospodarcza ( transport)
Bogactwa naturalne ( surowce, paliwa)
System edukacji
Zasoby pracy (mobilność)
Infrastruktura technologiczna (tele, internet)
Kapitał
wysoka
www.wkuwanko.pl
5
Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 7
•
Warunki popytu:
Związek pomiędzy skala produkcji, kosztami transportu i wielkością rynku krajowego.
Najlepiej obsługiwać duży rynek krajowy z jednego miejsca, oszczędzając na kosztach
transportu.
Szwecja przoduje w światowej produkcji transformatorów (ABB), bo przesyła energię na
duże odległości.( z Malmoe do Kiruny –2000 km )
Skalne podłoże wymusiło przodownictwo w stali wysokojakościowej, wiertłach( Sandvik),
sprężarkach (Atlas Copco), wymogi bezpieczeństwa – Volvo, SKF, Atlas Copco
Ostre wymagania rynku japońskiego wymusiły miniaturyzację urządzeń. Jakość nabywcy –
zakupy elektronicznych chipów przez rząd USA.
•
Sektory pokrewne i wspomagające – korzyści , wynikające z funkcjonowania
gron
Grona
(clusters),
są
to
geograficzne
wyspecjalizowanych dostawców,
skupiska
wzajemnie
powiązanych
firm,
jednostek świadczących usługi, firm działających w
pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji ( np.uniwersytetów)
Do grona należy zaliczyć wszystkie firmy, sektory i instytucje silnie ze sobą powiązane, czy to
pionowo, poziomo czy instytucjonalnie.
Włoskie grono: płytek ceramicznych, obuwia skórzanego, biżuterii
Grono płytek ceramicznych w regionie Emilia –Romania w 1987 r – obroty 10mld USD, 30%
światowej produkcji, 60 % światowego eksportu
Polskie grono produkcji statków: stocznia, H.Cegielski, blachy, meble
Szwedzkie grono przemysłu drzewnego – konkurencyjny sektor w skali międzynarodowej:
Maszyny i urządzenia dla przemysłu celulozowo – papierniczego, celuloza, chemikalia do
produkcji papieru, papier,
opakowania z tektury i papieru
Maszyny do pozyskiwania drewna,
piły łańcuchowe (Husquarna)
maszyny tartaczne, tartaki,
materiały budowlane, prefabrykowane domy, meble drewniane
Grona wpływają na konkurencję na trzy sposoby:
•
Zwiększanie wydajności należących do niego firm
•
Zwiększanie ich zdolności do innowacji
•
Zachęcanie do tworzenia nowych firm
www.wkuwanko.pl
6
Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 7
Przewaga grona polega m.in. na zewnętrznych oszczędnościach oraz przepływach
( spillovers) miedzy firmami lub sektorami
•
Strategia firmy, struktura i rywalizacja
Znaczenie konkurencji krajowej dla rozwoju konkurencji międzynarodowej: dualne koncerny
w Szwecji ( Volvo –Scania, Volvo –SAAB, Skanska – NCC)
Znaczenie przypadku
Rola rządu – finansowanie i budowanie infrastruktury, dróg, portów lotniczych, edukacja,
opieka zdrowotna, ekologia
Koncentracja geograficzna wzmaga silę konkurencji: firmy farmaceutyczne w Bazylei,
krzemowa dolina w USA, przemysł samochodowy w Detroit, filmowy w Hollywoood
Romb jako system:
Wierzchołki rombu zależą od siebie – albo wzajemnie się osłabiają, albo wzmacniają.
Rywalizacja krajowa i koncentracja geograficzna
(grono) mogą przekształcać romb w
system konkurencyjny, sprzyjać integracji wprzód lub w tył. W Szwecji Sandvik przeszedł od
stali specjalnych do wierteł, a SKF od stali specjalnych do łożysk tocznych
Romb stwarza środowisko sprzyjające powstawaniu gron konkurencyjnych sektorów.
Przemysł celulozowy w Szwecji sprzyjał utworzeniu sektora maszyn do wyrębu i obróbki
drewna oraz sektora papieru i opakowań.
Wiedza
Japończyków
w
dziedzinie
wyświetlaczy
ciekłokrystalicznych
w
produkcji
kalkulatorów i zegarków cyfrowych została wykorzystana w produkcji laptopów
www.wkuwanko.pl
7
Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 7
Raport IMD o konkurencyjności
Od 1989 r. IMD corocznie publikuje raport o konkurencyjności, obejmujący 49 krajów, wśród
nich Polskę.
Poziom konkurencyjności gospodarki każdego z krajów jest oceniany na podstawie analizy
314 różnych kryteriów, zgrupowanych w czterech sekcjach:
1.
wyniki makroekonomiczne
2.
sprawność rządu
3.
wydajność biznesu
4.
infrastruktura
Ad.1Wyniki makroekonomiczne:
Rynek wewnętrzny
Wielkości makroekonomiczne
Wzrost
Bogactwo
Prognozy
Handel zagraniczny
Inwestycje zagraniczne
Zatrudnienie
Ceny
Ad.2.Sprawność rządu
finanse publiczne
polityka fiskalna
ramy instytucjonalne:
bank centralny
wydajność administracji
sądownictwo i bezpieczeństwo
legislacja gospodarcza:
otwartość
regulacje konkurencyjności
www.wkuwanko.pl
8
Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 7
regulacja pracy
regulacja rynku kapitałowego
Edukacja
Ad 3.wydajność biznesu
Produktywność
Rynek pracy:
Koszty
Stosunki pracy
Kwalifikacje
Finanse:
Sprawność banków
Wydajność rynku giełdowego
Samofinansowanie
Praktyki menedżerskie: elastyczność, etyka, wiarygodność menedżerów, rady nadzorcze,
wartość dla akcjonariuszy,
satysfakcja klientów, przedsiębiorczość, tworzenie firm,
marketing społeczna odpowiedzialność, zdrowie, bezpieczeństwo, ochrona środowiska
Wpływ globalizacji
Ad.4.Infrastruktura
Infrastruktura podstawowa
Infrastruktura technologiczna
Infrastruktura naukowa
Zdrowie i ochrona środowiska
System wartości
Międzynarodowa konkurencyjność polskiej gospodarki
www.wkuwanko.pl
9