Ekstrakcja lecytyn z żółtka jaja

WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE TŁUSZCZÓW
Zmydlanie tłuszczów
W parowniczce porcelanowej ogrzać około 1 g smalcu. Dodać następnie 1,5 ml 30% roztworu NaOH,
potem 1 ml etanolu i mieszać, ogrzewając łagodnie kilka minut, aż do utworzenia się jednolitej masy
(mydła). Do otrzymanego mydła wprowadzić 40 ml wrzącej wody i ogrzewać do całkowitego
rozpuszczenia się mydła.
a) Otrzymywanie mydła nierozpuszczalnego
Do probówek zawierających po 2 ml roztworu mydła wprowadzić kroplami 1% roztworu CaCl 2.
Wytrąca się osad mydła, który nie rozpuszcza się po dodaniu wody.
b) Wysalanie mydła
Do 5 ml roztworu mydła dodać NaCl w stanie stałym, aż do wysycenia. Wypada osad
wysolonego mydła, który oddziela się przez dekantację.
c) Wydzielanie wolnych kwasów
Do 5 ml roztworu mydła dodać po kropli stężonego H2SO4, aż do otrzymania kwaśnego
środowiska. Roztwór mętnieje z powodu wydzielania się wolnych kwasów tłuszczowych.
Odróżnienie kwasów tłuszczowych od tłuszczów obojętnych
d) Do roztworu z ćw. 2c dodać 3 ml eteru. Następnie do probówki zawierającej 1 ml 0,002M NaOH,
zabarwiony fenoloftaleiną na różowo, dodać kroplami eterowy roztwór kwasów tłuszczowych.
Zawartość probówki odbarwia się.
Wykazanie obecności kwasów nienasyconych w tłuszczach
Do probówki zawierającej 2 krople oleju dodać 5 ml 1M Na2CO3. Zawartość probówki lekko ogrzać
i wytrząsając dodawać po kropli 0,01M roztworu KMnO4, aż do trwającego około 2 minuty różowego
zabarwienia.
Wykrywanie tłuszczów za pomocą reakcji akroleinowej
Do kropli oleju jadalnego w suchej probówce dodać szczyptę KHSO4. Zawartość probówki ogrzewać
przez kilka minut. Wydziela się przykry, drażniący zapach akroleiny.
Tworzenie emulsji tłuszczu w obecności emulgatora
Do 2 probówek, zawierających po 4 ml wody dodać kilka kropel oleju. Do jednej z nich wprowadzić
0,5 ml roztworu mydła. Zawartość obu probówek silnie wstrząsnąć. W probówce zawierającej środek
emulgujący tworzy się trwała emulsja tłuszczu w wodzie.
EKSTRAKCJA LECYTYN Z ŻÓŁTKA JAJA
Lecytyny występują w dużych ilościach w żółtku jaja, skąd mogą być wyekstrahowane etanolem na gorąco.
Ich rozpuszczalność w alkoholu jest uwarunkowana obecnością grup hydrofilowych: reszty kwasu
fosforowego i IV-rzędowej zasady – choliny. Po odparowaniu z ekstraktu etanolu pozostaje mazisty osad
lecytyny podbarwiony żółto współekstrahującymi się związkami karotenowymi.
Wykonanie
Żółtko jaja zalać w zlewce 40 ml etanolu, wymieszać. Zlewkę przykryć szkiełkiem zegarkowym i ogrzewać
10 minut w gorącej łaźni wodnej, uważając aby alkohol nie odparował. Wytrąca się osad zdenaturowanych
białek i niektórych lipidów. Osad ten odsączyć i przepłukać na sączku niewielką ilością etanolu. Przesącz
i popłuczyny zawierające rozpuszczalną lecytynę odparować w parowniczce na łaźni wodnej.
1
WYKRYWANIE WITAMIN ROZPUSZCZALNYCH W TŁUSZCZACH
Wykrywanie witaminy „A” metodą Carra-Price’a
Do suchej probówki wlać około 2 ml odczynnika Carra-Price’a (nasycony roztwór chlorku antymonu
(III) w chloroformie) i dodać 1 kroplę witaminy A. Witamina A i karotenoidy dają niebieskie zabarwienie
z nasyconym roztworem chlorku antymonu (III). Do odczynnika Carra-Price’a używać wyłącznie suchej
pipety lub wlać odczynnik bezpośrednio z butelki (woda powoduje hydrolizę soli antymonu i wytrącanie się
białego osadu tlenosoli SbO2Cl).
Wykrywanie obecności tokoferoli
A/ Reakcja Further-Meyera
Do 5 ml roztworu etanolowego badanej substancji dodać 1 ml stężonego HNO3. Gotować 3 min na łaźni
wodnej pod chłodnicą zwrotną. W obecności tokoferoli występuje czerwone zabarwienie, pochodzące od
ortochinonów zwanych czerwienią tokoferolową.
B/ Reakcja Emmerie-Engla
Do 1 ml etanolowego roztworu badanej substancji dodać 0,5 ml etanolowego roztworu 2,2-dipirydylu
i 0,5 ml FeCl3. Czerwone zabarwienie wskazuje na obecność związku redukującego.
C/ Reakcja Naira-Mogara
Do 1 ml etanolowego roztworu badanej substancji z 0,5 ml 2% roztworu kwasu molibdenofosforowego
w kwasie octowym. Pojawienie się żółtozielonego zabarwienia świadczy o obecności związku redukującego.
2