kryteria ocen

Przedmiotowy system oceniania
Chemia
Barbara Dorota Paździor
KRYTERIA OCEN
ZASADY OCENIANIA UCZNIÓW
NARZĘDZIA POMIARU DYDAKTYCZNEGO
KRYTERIA OCEN Z CHEMII
Wymagania edukacyjne z chemii, przedstawione poniżej, zostały opracowane:
1. do programu nauczania chemii: NR DKOS-4015-33/02,
2. do podstawy programowej z dnia 19 czerwca 2001,
3. w oparciu o rozporządzenie MEN z dnia 19 czerwca 2001.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
- osiąga sukcesy w konkursach chemicznych,
- bierze udział w projektach badawczych, między przedmiotowych.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
- opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone w programie,
- potrafi stosować zdobytą wiedzę do rozwiązywanie problemów i zadań w nowych sytuacjach,
- wykazuje dużą samodzielność i potrafi bez problemu nauczyciela korzystać z różnych źródeł wiedzy, np.
układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic, zestawień, encyklopedii, Internetu,
- potrafi biegle pisać i uzgadniać równania reakcji chemicznych oraz samodzielnie rozwiązywać zadania
obliczeniowe o dużym stopniu trudności.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
- opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programie,
- potrafi korzystać z układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic i innych źródeł wiedzy chemicznej,
- potrafi pisać i uzgadniać równania reakcji chemicznych oraz samodzielnie rozwiązywać zadania
obliczeniowe o średnim stopniu trudności.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
- opanował w podstawowym zakresie te wiadomości i umiejętności określone w programie, które są
konieczne do dalszego kształcenia,
- wykonuje proste obliczenia chemiczne,
- zapisuje substraty i produkty reakcji.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
- ma pewne braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych w programie ale braki te nie przekreślają
możliwości dalszego kształcenia.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
- nie opanował widomości i umiejętności określonych w programie, które są konieczne do dalszego
kształcenia.
1. BUDOWA ATOMU
OCENA
dopuszczająca
dostateczna
dobra
definiuje pojęcie izotopu, powłoki
elektronowej, elektronów walencyjnych
pierwiastka lekkiego, ciężkiego i
promieniotwórczego.
przedstawia rozmieszczenie elektronów
na powłokach dla atomów Z=1-20i
oznacza elektrony walencyjne i rdzeń
atomowy.
Podaje przykłady pozytywnych i
negatywnych skutków działania
izotopów promieniotwórczych
wymienia rodzaje promieniowania jakie
wysyłają pierwiastki promieniotwórcze
określa, jak zbudowany jest atom,
wymienia cząstki elementarne materii i
określa ich ładunek
na podstawie zapisu ZAE określa skład
jądra atomowego oraz liczbę elektronów
przedstawia konfigurację elektronową w
zapisie powłokowym dla Z=1-40
bardzo dobra
wykazuje relacje pomiędzy podanymi
wielkościami: liczba atomowa, liczba
masowa, liczba protonów, liczba
neutronów, numer okresu, numer grupy
głównej a właściwi pierwiastków
2. UKŁAD WIĄZANIA CHEMICZNE OKRESOWY PIERWIASTKÓW.
OCENA
dopuszczająca
dostateczna
dobra
Zna pojęcie liczby atomowej
[porządkowej] pierwiastka,
Wyjaśnia pojęcia: atom, jon, anion,
kation,
Wyjaśnia pojęcie dipola,
Wskazuje w układzie okresowym
pierwiastki należące do poszczególnych
grup i okresów,
Określa charakter wiązania w cząsteczce
na podstawie skali umiejętności Paulinga
[np. KBr, HCl, NaCl, H2],
Umie określić położenie pierwiastka w
układzie okresowym [podać numer
grupy i okresu],
Definiuje pojęcia wiązanie:
kowalencyjnego, kowalencyjnego
spolaryzowanego, jonowego,
Potrafi zilustrować budowę cząsteczek:
H2, Cl2, HCl, NaCl za pomocą wzorów
elektronowych kropkowych i
kreskowych,
Wymienia typowe właściwości
cząsteczek związków chemicznych na
podstawie charakteru występujących w
nich wiązań,
Zna reguły oktetu i dubletu,
Wyjaśnia proces tworzenia się kationów
i anionów z atomów
Definiuje pojęcie elektroujemności,
Na podstawie układu okresowego pisze
wzory tlenków III okresu
Podaje nazwy grup,
Zapisuje konfigurację elektronową
jonów, wskazuje do których gazów
szlachetnych się upodobniły,
Wyjaśnia przyczynę tworzenia się
wiązań chemicznych.
bardzo dobra
Określa rodzaje wiązań np. w
związkach: NaOH, NH3, H2O, CO2,
SO2, CO, BF3, Cl2, N2, CH4,
Określa zmiany elektroujemności i
charakter pierwiastka na podstawie
położenia w układzie okresowym,
Przewiduje rodzaje wiązań na podstawie
różnie elektroujemności łączących się
atomów oraz określa budowę cząsteczki
na podstawie rodzajów wiązań i
momentu dipolowego,
3. REAKCJE UTLENIANIA - REDUKCJI
OCENA
dopuszczająca
Zna zasady obliczania utlenienia,
Definiuje pojęcia: reduktor, utleniacz,
proces utleniania, proces redukcji i
stopień utlenienia,
Obliczy stopnie utlenienia pierwiastków
w związkach: NaCl, KOH, Cu2O, H2O,
MgCl2,
dostateczna
dobra
bardzo dobra
Określa rodzaj procesu jaki zachodzi
przy zmianie stopnia utlenienia danego
pierwiastka,
Określa, która substancja pełni rolę
utleniacza, a która reduktora w podanym
równaniu reakcji,
Oblicza stopnie utlenienia w związkach
złożonych typu: H2SO4, HNO3,
ZN(NO3), MgSO4, K2Cr2O7
Oblicza stopnie utlenienia w jonach: S2-,
SO42-, NO3-,
Bilansuje równania erdoks (w formie
cząstkowej) metodą równań
połówkowych,
Z podanych przykładów wskazuje atomy
lub jony mogące pełnić rolę utleniacza
lub reduktora,
4. MOL I MASA MOLOWA
OCENA
dopuszczająca
Zna pojęcie substancji,
Zna liczbę Avogadro i objętość molową
gazów w warunkach normalnych,
dostateczna
Oblicza liczbę moli, masę i objętość
podanej ilości substancji,
Oblicza skład procentowy związków
dwuskładnikowych,
dobra
bardzo dobra
Zapisuje równania reakcji na podstawie
wskazanych przez nauczyciela
substratów i produktów reakcji oraz
podaje interpretację molową, masową i
objętościową tych równań
Układa równania reakcji na podstawie
treści zadania i oblicza liczbę moli
(masę, objętość) produktu reakcji
otrzymanego z danej ilości substratu i
odwrotnie (obliczenia stechiometryczne)
Zapisuje definicję mola dowolnej
substancji,
5. WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
OCENA
dopuszczająca
Rozpoznaje wśród związków
nieorganicznych: tlenki, wodorotlenki,
kwasy i sole,
Dzieli wyżej wymienione związki na:
tlenki metali i niemetali, kwasy tlenowe i
beztlenowe,
Wymienia najczęściej spotykane w
dostateczna
Wyjaśnia znaczenie czerwonego i
niebieskiego kwadracika w układzie
okresowym,
Wyjaśnia wpływ CO2 na efekt
cieplarniany,
Wyjaśnia wpływ tlenków kwasowych w
dobra
Pisze wzory strukturalne i sumaryczne
oraz podaje nazwy tlenków,
wodorotlenków, kwasów i soli,
bardzo dobra
Pisze równania reakcji uzasadniające
charakter kwasowy i zasadowy tlenków,
Pisze reakcje otrzymania soli,
najbliższym otoczeniu związki
nieorganiczne, podając ich praktyczne
zastosowanie np.: NaCl, CO2, CaO,
Ca(OH)2, CaCO3 itp.,
powietrzu na powstawanie kwaśnych
deszczy,
6. REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH
OCENA
dopuszczająca
dostateczna
Definiuje pojęcie elektrolitu,
Pisze równania dysocjacji kwasów,
zasad i soli,
Podaje przykłady elektrolitów i
nieelektrolitów,
Wyjaśnia dlaczego wodne roztwory
elektrolitów przewodzą prąd
elektryczny,
Wymienia słabe i mocne kwasy oraz
słabe i mocne zasady,
Definiuje kwasy, zasady, sole w ujęciu
dysocjacji elektrolitów,
dobra
bardzo dobra
Pisze cząsteczkowo i jonowo równania
reakcji zobojętniania i wytrącania
osadów mając podane nazwy substratów
i tabelę rozpuszczalności,
Pisze cząsteczkowo i jonowo równania
reakcji hydrolizy soli i określa odczyn
wodnego roztworu
Posługując się tabelą rozpuszczalności
proponuje sposób otrzymania dowolnego
trudno rozpuszczalnego wodorotlenku
lub soli,
7. ROZTWORY
OCENA
dopuszczająca
dostateczna
Definiuje pojęcia: rozpuszczalnik,
substancja rozpuszczona, roztwór
nasycony, roztwór nienasycony, stężenie
procentowe, stężenie molowe,
Rozróżnia rozpuszczalnik od substancji
rozpuszczonej (np. co stanowi
rozpuszczalnik a co substancję
rozpuszczoną w następujących
roztworach: solanka, ocet, woda sodowa,
woda utleniona),
Oblicza Cp i Cm korzystając ze wzorów,
Oblicza: ms1, mr, Mn, V na podstawie
odpowiednio przekształconych wzorów
definiujących Cp i Cm,
dobra
Rozwiązuje zadania z uwzględnianiem
gęstości,
bardzo dobra
Zna pojęcie rozpuszczalności
Proponuje, jak należy sporządzić roztwór
o danym Cp,
Proponuje jak należy sporządzić roztwór
o danym Cm,
Wymienia czynniki wpływające na
rozpuszczalność,
Interpretuje krzywe rozpuszczalności
Oblicza Cp znając rozpuszczalność i
odwrotnie,
Rozwiązuje zadania dotyczące
zmniejszania i zwiększania Cp (przez
dodanie rozpuszczalnika, odparowanie
rozpuszczalnika, dodanie substancji
rozpuszczonej)
8. WĘGLOWODORY
OCENA
dopuszczająca
dostateczna
dobra
bardzo dobra
Zna podział węglowodorów, wzory
ogólne węglowodorów alifatycznych
oraz zasady nazewnictwa,
Zapisuje równania reakcji całkowitego
spalania: metanu, etenu, acetylenu,
benzenu,
Pisze równania reakcji substytucji i
addycji,
Zapisuje równania reakcji polimeryzacji,
Definiuje pojęcie izomerii i szeregu
homologicznego,
Zna zasady nazewnictwa węglowodorów
rozgałęzionych,
Zapisuje równania reakcji półspalania i
spalania całkowitego węglowodorów,
Wyjaśnia budowę i charaktery
chemiczny benzenu,
Wymienia nazwy pierwszych dziesięciu
węglowodorów szeregu metanu,
Definiuję reakcję polimeryzacji,
substytucji i addycji,
Rysuje i nazywa izomery,
Proponuje doświadczenia pozwalające
na identyfikację węglowodorów na
podstawie ich właściwości
fizykochemicznych,
Rysuje wzory strukturalne związków na
podstawie ich nazwy,
Dostrzega zagrożenia, jakie dla
środowiska stwarza wykorzystanie
węglowodorów (metan, freon, teflon,
ropa naftowa),
Ilustruje zjawisko izometrii szkieletowej,
izometrii podstawnika i geometrycznej,
9. JEDNOFUNKCYJNE POCHODNE WĘGLOWODORÓW (ALKOHOLE, ALDEHYDY, KATONY, KWASY
KAROKSYLOWE, ESTRY, TŁUSZCZE ORAZ AMINY).
OCENA
dopuszczająca
dostateczna
Zna wzory i nazwy grup funkcyjnych:
alkoholi, aldehydów, katonów, kwasów
karboksylowych, estrów i amin,
Omawia właściwości fizyczne: etanolu,
gliceryny, aldehydu mrówkowego,
kwasu octowego, glikolu, metanolu,
Pisze wzory półstrukturalne pierwszych
czterech przedstawicieli danego szeregu
homologicznego w/w pochodnych i
podaje nazwy systematyczne,
Podaje przykłady zastosowania etanolu,
gliceryny, aldehydu mrówkowego,
estrów, tłuszczów, mydeł,
dobra
Pisze równania spalania, dysocjacji i
estryfikacji
bardzo dobra
Wyjaśnia nienasycony charakter kwasu
oleinowego, potrafi napisać odpowiednie
równania reakcji (reakcja przyłączania
bronu),
Zapisuje reakcje otrzymywania
tłuszczów,
Dostrzega szkodliwy wpływ alkoholu
metylowego i etylowego na organizm
człowieka,
Wyjaśnia znaczenie tłuszczów w diecie
człowieka – wysoka kaloryczność,
konieczność spożywania tłuszczów
nienasyconych
10. DWUFUNKCYJNE POCHODNE WĘGLOWODORÓW I ZWIĄZKÓW WIELOCZĄSTECZKOWYCH
OCENA
dopuszczająca
dostateczna
Podaje wzory strukturalne prostych
aminokwasów, glukozy,
Opisuje właściwości fizyczne glicyny,
glukozy, skrobi i celulozy,
Na podstawie wzorów glicyny i glukozy
wskazuje i nazywa grupy funkcyjne
występujące w tych związkach,
Zna zastosowanie glukozy, skrobi i
celulozy w życiu codziennym,
Wymienia rodzaje związków
wielocząsteczkowych o znaczeniu
biologicznym (cukry, tłuszczem białka),
Zna niektóre funkcje biologiczne białek i
cukrów,
dobra
Napisze równania reakcji kondesacji
dwóch cząsteczek glicyny i zaznaczy
wiązanie peptydowe,
bardzo dobra
Zna rodzaje struktur białek (struktura I,
II, III, IV-rzędowa),
Projektuje doświadczenia pozwalające
na wykrywanie białek i cukrów,
Rysuje wzory cukrzycze aldoz i ketoz,
Rysuje wzory cykliczne dwucukrów i
wielocukrów,
Dostrzega potrzebę spożywania
pokarmów bogatych w białke i
konsekwencje zdrowotne nadmiernego
spożywania węglowodanów (anoreksja,
bulimia, odżywki dla sportowców,
sterydy)
Barbara Paździor
NARZĘDZIA POMIARU DYDAKTYCZNEGO
1. Formy ustne: (waga oceny 4)
- aktywność na lekcji: udział w lekcjach prowadzonych przez uczniów (debata uczniowska)
- prezentacja: projektów, samodzielne opracowanego materiału, efektów pracy w grupie
2. Formy pisemne:
- testy diagnostyczne (bez oceny, punkty wpisane do dziennika)
- prace pisemne sprawdzające osiągnięcia uczniów po zakończeniu ważnego zagadnienia (pomiar
diagnozujący - sprawdzian) waga oceny 5)
- poprawa sprawdzianu (waga oceny 4)
- krótkie prace pisemne o wąskim zakresie tematycznym (pomiar kształtujący -kartkówka) (waga
oceny 3)
- ocena uzupełniająca (praca pisemna dla uczniów, którzy mają za mało ocen w dzienniku) waga oceny
4
- samodzielna praca z zeszytem (opracowanie nowego zagadnienia) - waga oceny 5
- zadania domowe lub ciekawostki do lekcji – waga oceny 3
3. Inne formy:
* AKTYWNOŚĆ - pomoc uczniom słabszym (waga oceny 5)
* PRACE DŁUGOTERMINOWE DOSTOSOWANE DO ODPOWIEDNIEGO POZIOMU
EDUKACYJNEGO (waga oceny 5)
KLASY PIERWSZE:
1. Akcja ekologiczna „Człowieku chomikuj baterie”
2. Konkurs na kartkę z wakacji „Środowisko wodne w Polsce uroki i zagrożenia” (karton A4 w
poziomie)
Kartka ma zawierać: (nazwę zbiornika wodnego, zdjęcie, mapę Polski z zaznaczonych miejscem jego
występowania oraz informacje o zagrożeniu: ekologicznym, turystycznym, wyginięciem flory i fauny,
dla zdrowia człowieka, powodziowym)
3. Przygotowanie prezentacji (lub w innej ciekawej formie) tematu „Właściwości pierwiastków …”
4. Projekt badawczy „Jak ograniczyć zużycie wody w naszych gospodarstwach domowych”
KLASY DRUGIE:
1. Projekt badawczy: „Czy wiesz co pijesz?”
2. Projekt między przedmiotowy „Potęga gazowa w łupkach”
3. Prezentacja multimedialna „Strażnicy mórz”, „Wulkany niebezpieczne i imponujące”
KLASY TRZECIE:
1. Struktury białkowe z modeliny
2. Anoreksja i bulimia – artykuły zdrowotne, zdjęcia, wywiady
3. Odżywki dla sportowców (skład i wpływ na organizm)
4. Sterydy w budowaniu mięśni (wywiady, zdjęcia, opinie)
* KONKURSY PLASTYCZNE: - waga oceny 4
1. Plakat:
„Tłuszcz, który leczy”
„Słodkiego miłego życia”
„Epidemie XXI wieku” (alkoholizm, narkomania, cukrzyca, otyłość, nikotyna, anoreksja, K/K
(komórka/komputer)
2. Znaczek graficzny do projektu „Potęga gazowa w łupkach”
* KONKURSY CHEMICZNE: (waga oceny 5)
1. „Węglowodory w naszym życiu” (klasy drugie)
2. „Wodny świat” (klasy pierwsze)
Barbara Paździor
ZASADY OCENIANIA UCZNIÓW Z CHEMII
CELE OCENIANIA:
- diagnozowanie poziomu opanowania wiedzy i umiejętności ucznia
- określenie indywidualnych możliwości i przyczyn trudności
- wspomaganie uczniów w pokonywaniu szkolnych
- obserwowanie postępów w nauce
- wspomaganie uczniów w osiąganiu sukcesów
OGÓLNE ZASADY OCENIANIA:
1. Każda ocena jest jawna i uzasadniona
2. Nauczyciel przekazuje informacje o ocenie:
- uczniowi, jako komentarz do każdej oceny, wyjaśnienie, uzasadnienie, wskazówki do dalszej pracy
- rodzicom lub opiekunom jako informacje o aktualnym poziomie i umiejętności dziecka, o jego
uzdolnieniach i trudnościach
- Radzie Pedagogicznej i wychowawcom klas
3. Oceny semestralne i roczne wystawiane są na podstawie wszystkich ocen cząstkowych, są ich średnią
ważoną (zgodnie z wagą ocen ustalonych w Szkolnym Systemie Oceniania)
4. Prace pisemne są obowiązkowe
5. Każda praca jest zapowiedziana z tygodniowym wyprzedzeniem i zapisem do dziennika. Poprzedzona
jest lekcją powtórzeniową, podaniem zakresu materiału, kryteriów i wymagań
6. Prace klasowe są punktowane. Zamiana punktów na ocenę
Ocena
niedostateczny
dopuszczający
dostateczny
dobry
bardzo dobry
Procent sumy
wszystkich punktów
(skala 1- 5)
Poniżej 30%
30% - 40%
50% - 60%
80% - 90%
90% - 100%
7. Uczeń, który nie zaliczył lub był nieobecny na pracy pisemnej ma obowiązek zaliczyć ją w formie
pisemnej w drugim (wspólnie ustalonym) terminie. Brak oceny będzie oznaczony w dzienniku
elektronicznym jako zero.
8. Każdy uczeń ma prawo do pisania pracy w drugim terminie w celu poprawy lub uzupełnienia
brakujących ocen.
9. Krótkie prace (kartkówki) poprzedzone są zapowiedzią, mają tylko jeden termin (oceny kształtujące).
10. Ocena za frekwencję wchodzi w skład ocen cząstkowych za każdy semestr
Ocena
niedostateczny
dopuszczający
dostateczny
dobry
bardzo dobry
celujący
Frekwencja w %
Poniżej 50%
51% - 60%
61% - 70%
71% - 80%
81% - 90%
91% - 100%
11. Uczeń za udział i osiągnięcia w konkursach przedmiotowych, projektach między przedmiotowych
może otrzymać ocenę roczną wyższą o cały stopień.
Barbara Paździor
Waga ocen z chemii
Prezentacja pracy własnej 4 (forma ustna)
Sprawdzian 5
Poprawa sprawdzianu 4
Kartkówka 3
Praca pisemna dla uczniów, którzy mają za mało ocen w dzienniku) 4
Praca z zeszytem (samodzielne opracowanie zagadnień chemicznych) 5
Zadanie domowe, ciekawostki do lekcji 3
Aktywność (pomoc uczniom słabszym) 5
Dodatkowa praca długoterminowa (projekt) 5
Konkurs plastyczny 4
Konkurs chemiczny 5
Frekwencja 3