Fantazmaty i dokumenty. Poezja XX wieku we wspomnieniach

Prof. UW dr hab. Andrzej Zieniewicz
Fantazmaty i dokumenty.
Poezja XX wieku we wspomnieniach, esejach, pamiętnikach
Seminarium licencjackie dla III roku studiów stacjonarnych pierwszego poziomu kształcenia (60h)
Rok akademicki 2010/2011
Wtorek, 13.30 - 15.00, Gmach Polonistyki, s. 46.
Nazwa pola
Komentarz
Seminarium licencjackie poświęcone jest zagadnieniom omówień
poezji, i biografii poetów, w różnych odmianach dokumentacji
historycznoliterackiej, we wspomnieniach, esejach krytycznych,
autobiografiach artystów. Zadaniem będzie ukazanie różnorodnych
Skrócony opis przedmiotu
i wielostronnych odniesień między wierszem, funkcjonującym
w odbiorze społecznym, a skomplikowaną "pracą wspomnienia",
czyli
wytwarzanymi
epizodami
z
legendami,
życia
dowartościować
artystów,
go,
przypominanymi
które
odnaleźć
mają
dlań
anegdotami,
"oświetlić"
tłumaczący
utwór,
kontekst
biograficzno-historyczny.
Seminarium
przestrzeni
licencjackie
badawczej
poświęcone
między
jest
utworami
rozpoznawaniu
poetyckimi,
a
ich
interpretacjami, omówieniami utworów przez samych poetów,
wchodzeniu wierszy w dialogi i polemiki z innymi wierszami,
przeglądaniu
się
poezji
we
wspomnieniach,
biografiach
i autobiografiach poetów, ich dziennikach, itp.
Robocze założenie seminarium głosi, że wiersz zwykle (często) ma
do opowiedzenia jakąś własną fabułę-historię oświetlającą moment
jego powstania, że wiąże się z legendami biograficznymi, że może
być na nowo, albo inaczej tłumaczony poprzez znaczące
Pełny opis przedmiotu
wydarzenia z życia poety, bywa ważnym głosem w dialogu
z wierszami innych twórców... Te zagadnienia we współczesnym
literaturoznawstwie bywają albo interpretowane jako genetyczny
biografizm (i ekskomunikowane), albo wpisywane w schematy
biografistyki i wspominkarstwa. Tymczasem są to istotne elementy
procesu historycznoliterackiego, wytwarzające to, co A. Danto
nazywa artworld (świat sztuki) - przyjmowany i aprobowany zespół
konwencji,
sądów
wartościujących,
objaśnień
pozwalających
utworom być "rozpoznawalnymi" jako poezja. Nabierać statusu
artefaktów, które mogą być w odpowiedni sposób (społecznie)
waloryzowane.
Na
przykładach
utworów
licznych
poetów
współczesnych – T. Peipera, J. Iwaszkiewicza, J. Tuwima,
K.I. Gałczyńskiego, Cz. Miłosza,, Zb. Herberta, T. Różewicza
i innych – rozważać będziemy różnorodne relacje i związki między
utworami a "materią życia" ich autorów.
Wymagania
Student powinien mieć zaliczone przedmioty historycznoliterackie
formalne
i poetykę opisową z II roku studiów.
Zakładamy, że są to zajęcia dla osób interesujących się poezją –
Wymagania
wstępne
Założenia
wstępne
z obszaru całego XX wieku, ale i najnowszą. Wymagane będą
umiejętności, i pasje, interpretacyjne. Mile widziane są także
zainteresowania
biografistyką,
memuarystyką
i
archiwaliami
literackimi.
Po ukończeniu seminarium licencjackiego student będzie w stanie
wygłosić, i obronić własną prezentację przygotowaną na egzamin
licencjacki.
Efekty uczenia się
Student
zyska
także
znaczne
umiejętności
interpretacyjne, i doświadczenie w rozpoznawaniu szkół, stylów,
programów literackich i głównych tradycji poetyckich XX wieku.
Student posiądzie także szeroką
orientację w
metodologiach
historyczno- i krytycznoliterackiego badania poezji ostatniego
stulecia.
Punkty ECTS
10
Praca studenta oceniana jest na podstawie jego obecności
i
aktywności
na
seminarium.
Ma
też
wygłosić
(oceniany)
co najmniej jeden szkic interpretacyjny (referat), w formie
samodzielnej wypowiedzi historycznoliterackiej, oraz przygotować
wyczerpującą prezentację na egzamin licencjacki, i omówić tę
Metody i kryteria oceniania
prezentację podczas seminarium. Każda nieobecność powyżej
dwóch w semestrze wymaga odbycia (ocenianej) konsultacji
z
przeczytanych
lektur.
Szczegóły:
ocena
ciągła
(bieżące
przygotowanie do zajęć i aktywność) – 30 %, kontrola obecności –
40 %, inne – 30 %.
Sposób zaliczenia
Sposób realizacji przedmiotu
Język wykładowy
Zaliczenie na ocenę
Przedmiot jest realizowany w trybie krótkich wykładów, dyskusji
i referatów (studiów interpretacyjnych) w sali dydaktycznej.
Język polski.
1.
Spotkanie
wprowadzające
w
problematykę
licencjackiego
Zakres tematów
Kłopoty z estetyką Awangardy Krakowskiej
2. T. Peiper niezrozumiany – brakujące ogniwo
T. Peiper, Wybór z BN
seminarium
3. Poezja na luźnych kartkach
A. Lam, Instynkt i ład. Manifesty i protesty
J. Stempowski, Chimera jako zwierze pociągowe [w:] Eseje dla
Kassandry
4. W. Gombrowicz, Przeciw poetom
Cz. Miłosz, Kłamstwo dzisiejszej poezji
Cz. Miłosz, O milczeniu
5. Te okropne wiersze wojenne A. Ważyka i L. Szenwalda, czyli co
się działo przed socrealizmem.
A. Ważyk i L. Szenwald – wybory wierszy,
A. Ważyk, Dziwna przygoda awangardy
A. Wat, Mój wiek. Pamiętnik mówiony
Przyjaźnie i animozje Skamandrytów
6. J. Iwaszkiewicz, Dionizje
J. Kwiatkowski, Eleuter
7. J. Iwaszkiewicz, Książka moich wspomnień, Aleja przyjaciół
8. M. Shore, Kawior i popiół
9. J. Tuwim, Jarmark rymów
P. Matywiecki, Twarz Tuwima
10. K.I. Gałczyński – wiersze z Prosto z mostu
J. Tuwim, Utwory nieznane
Druga Awangarda, i co dalej?
11. Kołysanki Czechowicza – Kołysanka Miłosza
11. Cz. Miłosz, Traktat poetycki – czyli autoryzowanie historii
12. J. Czechowicz, Proza
J. Czechowicz, Wyobraźnia stwarzająca
13. Wierzyński i Lechoń na emigracji
J. Lechoń, Dziennik
K. Wierzyński, Kufer na plecach
14 – 15. Zajęcia powtórzeniowe i poświęcane organizacjom
prezentacji licencjackich.
16. Wł. Broniewski – dzieje kilku wierszy
M. Janion, W żołnierskich szmatach
Wł. Broniewski, Pamiętnik
17. T. Borowski, Gdziekolwiek ziemia
Cz. Miłosz, Zniewolony umysł, r. Beta, czyli nieszczęśliwy
kochanek
18. Niedyskrecje wokół wierszy Borowskiego
Niedyskrecje
pocztowe.
Korespondencja
Tadeusza
Borowskiego, zebrał, objaśnił, skomentował T. Drewnowski
Wokół klasycyzmu
19. R. Przybylski, Czym jest klasycyzm?
J. M. Rymkiewicz, To jest klasycyzm
20. Czy turpizm był estetyką, czy polemiką pokoleniową?
St. Grochowiak, Karabela została na strychu
20. Klasycyzmu realizacje późne
J. Iwaszkiewicz, Mapa pogody
J.M. Rymkiewicz, Zachód słońca w Milanówku
21. Cz. Miłosz, Sześć wykładów o poezji
Cz. Miłosz, Piesek przydrożny
22. T. Różewicz: poematy zagadki.
T. Różewicz, Nożyk profesora
T. Różewicz, Szara strefa
Al. Fiut, Dialog niedokończony: Miłosz i Różewicz [w:]
Przekraczanie granic. O twórczości Tadeusza Różewicza, red.
W. Browarny, J. Orska, A. Poprawa
23. Polemiki i brewiarze Zbigniewa Herberta
Zb. Herbert, Rovigo
Zb. Herbert, Epilog burzy
24. Zb. Herbert i inni poeci
Dialog
i
spór.
Materiały
z
Warsztatów
Herbertowskich
w Oborach, pod. red. J.M. Ruszara
25
–
30.
licencjackich.
Zajęcia
poświęcone
przygotowaniu
prezentacji
Zajęcia te, dla porządku zapisane jako ostatnie,
w istocie będą porozkładane pomiędzy inne jednostki seminaryjne,
w zależności od wybranych przez studentów tematów licencjackich
prezentacji.
Szczegółowy spis lektur zostanie omówiony na pierwszych
zajęciach.
Cz. Miłosz, Ziemia Ulro
Literatura
Cz. Miłosz, Sześć wykładów o poezji
Cz. Miłosz, Traktat poetycki
J. Iwaszkiewicz, Dionizje
J. Iwaszkiewicz, Książka moich wspomnień
J. Iwaszkiewicz, Petersburg
J. Stempowski, Chimera jako zwierze pociągowe [w:] tegoż, Eseje
dla Kassandry
J. Stempowski, Dzieci Warszawy w początkach XX wieku [w:]
tegoż, Eseje dla Kassandry
J. Czechowicz, Proza [w:] Pisma zebrane t.4
T. Peiper Artykuły i wiersze z wyboru BN
A. Ważyk, Dziwna przygoda awangardy. Cudowny kantorek
A. Lam, Instynkt i ład. Manifesty i protesty
M. Shore, Kawior i popiół
W. Gombrowicz, Przeciw poetom, Sienkiewicz [w:] tegoż Dziennik
W. Gombrowicz, Wspomnienia polskie
R. Przybylski, To jest klasycyzm
J.M. Rymkiewicz, Czym jest klasycyzm, Żmut
St Grochowiak, Karabela została na strychu [w:] tegoż, Poezje,
wyd. BN
A. Trzebiński, Aby podnieść różę
E. Janicka, Sztuka czy naród
K. Kopiński, Ludzie z charakterami
J. Tuwim, Jarmark rymów
J. Tuwim, Utwory nieznane
P. Matywiecki, Twarz Tuwima
J. Stradecki, Grupa literacka a model poezji
A. Rudnicki, Krakowskie Przedmieście pełne deserów
K. Jeleński, Chwile
T. Różewicz, Nożyk profesora, Szara strefa
T. Borowski, Gdziekolwiek ziemia
Niedyskrecje pocztowe. Korespondencja Tadeusza Borowskiego,
wybrał i oprac. T. Drewnowski
H. Bloom, Lęk przed wpływem
St. Fish, Interpretacja. Retoryka. Polityka