TEATR strona 62-81 - Polskie Studio Teatralne w Wilnie

TEATR strona 62-81 - Polskie Studio Teatralne w Wilnie

62
„W ma³ym dworku”
St. I. Witkiewicza (Witkacego)
MASZEJKO:
Panie Nibek, wszystkie suki zborsuczy³y mi siê w Powierzyñciu. Jestem w rozpaczy, co robiæ?
NIBEK:
Odborsuczymy je, panie Maszejko. Pan jest dzielny cz³owiek. Niech pan siê uspokoi.
„W ma³ym dworku” Stanis³aw Ignacy Witkiewicz (Witkacy) napisa³ w 1921 jako parodiê na „W ma³ym domku” Rittnera. Akcja toczy siê w Koz³owicach, w dworku Nibków – w domu i w ogrodzie, gdzie rosn¹ z³ote i czerwone drzewa i gdzie siê przechadza
Duch (Widmo) Matki.
Dramat nadrealistyczny, secesyjny. Prapremiera odby³a siê w Teatrze Miejskim w Toruniu, w lipcu 1923 – w obecnoœci autora, przy zachowaniu specjalnych œrodków ostro¿noœci:
zabroniono wstêpu na przedstawienie uczniom i m³odzie¿y, gdy¿, jak poda³a dyrekcja: „czysta forma sztuki, nowy, a odrêbny kierunek gry aktorskiej i inscenizacji, nie mo¿e byæ dostêpnym dla szerszych mas spo³eczeñœtwa.”
Wileñska premiera „W ma³ym dworku” odby³a siê w marcu 2006 w Elmshorn (Niemcy).
Spektakl grano w ramach Dni Kultury Polskiej w Hamburgu, na Œwiatowym Festiwalu Teatrów Polskich z Zagranicy w Rzeszowie oraz na Festiwalu „Kresy 2006” w Ostródzie (Polska). Odbiorc¹ spektaklu by³ liczny odsetek m³odych widzów. Znakomita w roli Widma Matki
by³a Jolanta Butkiewicz. Spektakl wyre¿yserowa³a Lilija Kiejzik, oprawê plastyczn¹ przygotowa³ Edward Kiejzik, on¿e wyst¹pi³ w roli Nibka.
63
64
***
W niedzielê, 28 maja, teatr Liliji Kiejzik zaprezentowa³
przedstawienie „W ma³ym dworku”. Pojawiaj¹ce siê w zapowiedziach informacje, ¿e spektakl zdoby³ uznanie w Hamburgu, Kolonii i Lubece (tam odby³a siê premiera), mo¿na
uznaæ za prawdziwe, poniewa¿ sztukê „W ma³ym dworku”
w re¿yserii Liliji Kiejzik, mo¿na wystawiaæ na ka¿dej scenie
bez zbêdnych kompleksów.
Lilija Kiejzik wybiera repertuar trudny. Choæ utwory Stanis³awa Ignacego Witkiewicza i (wczeœniej) S³awomira Mro¿ka pisane by³y wprost na scenê, nie w ka¿dym wykonaniu s¹
przez ni¹ przyswajane. Repertuar ten nie jest tak¿e ³atwo akceptowany przez widza. Tym razem dominowa³a m³oda publicznoœæ.
Witkacy – to popl¹tanie tego, co niemo¿liwe z tym, co prawdopodobne. Akcja dramatu rozgrywa siê na pocz¹tku XX w.,
w ma³ym dworku w nieistniej¹cych Koz³owicach, gdzieœ pod
Sandomierzem. Przy jednym stole, w mi³ej atmosferze, zasiadaj¹ Dyapanazy Nibek (w tej roli Edward Kiejzik) – m¹¿
Anastazji, zarz¹dca Kozdroñ (Grzegorz Jakowicz) i Poeta –
Jêzory Pasiukowski (Edwin Wasiukiewicz). W dworku zjawia siê Widmo zmar³ej ¿ony gospodarza (Jolanta Butkiewicz),
przechodz¹ce przez œciany i zamkniête drzwi.
Widmo burzy dotychczasowy ³ad panuj¹cy w dworku. Gospodarz handluje zbo¿em, ekonom Maszejko (Andrzej Stankiewicz) martwi siê „zborsuczeniem suk”, Aneta (Wiktoria
Juszko) i Poeta uwik³ali siê w w¹tek erotyczny, ale tylko o
wymiarze cielesnym, Urszula (El¿bieta Bortkiewicz) p³ucze
metalowe mena¿ki z kaw¹ w... klozecie. Nie ma podzia³u na
¿ywych i umar³ych.
Widmo pije kawê i wódkê. Czasem jest bezwzglêdne, zw³aszcza w stosunku do swoich córek – Amelii (Joanna Wilbik) i
Zosi (Ewelina Bojarowicz), które truje br¹zowym p³ynem. M¹¿
zamordowa³ ¿onê, choæ to bez sensu, gdy¿ cierpia³a na raka
w¹troby. Widmo, jeszcze jako ¿ona Dyapanazego, mia³o romans z Kozdroniem i Poet¹, ale dzia³o siê to w czasie upojenia opiumowego.
Prawie niemo¿liwe wydaje siê po³¹czenie tych w¹tków logicznie. Witkacego mo¿na uznaæ za specjalistê od patologii spo³ecznych, a jego dramat „W ma³ym dworku” w wykonaniu
Polskiego Studia Teatralnego za aktualn¹ satyrê obyczajow¹.
Liliji Kiejzik z ca³¹ pewnoœci¹ uda³o siê wydobyæ charakterystyczne dla Witkacego absurdy. W sumie, mimo przybywaj¹cej
liczby trupków (Amelia, Zosia i Dyapanazy), to jednak spektakl zabawny. Z widowni nie raz s³ychaæ œmiech.
To jeszcze nie koniec.
Na uwagê zas³uguje bardzo dobra, wyrazista gra m³odych
aktorów, którzy – zgodnie ze wskazówkami Witkacego – „pokazuj¹ na scenie nie dom wariatów, ale mózgi wariatów”.
Wra¿enie robi¹ kostiumy retro „uzupe³nione” o zaskakuj¹ce
dodatki – zielone okulary motocyklisty, które nosi Dyapanazy
Nibek. Warto dodaæ, ¿e jego kostium zosta³ odwzorowany z
autoportretu Witkacego.
Scenografia (przygotowana przez Edwarda Kiejzika) tworzy ruchomy obraz. Efekt ten uzyskano dziêki podœwietlanej
folii (rozwieszonej na tle czarnych kurtyn), za któr¹ pojawia
siê Widmo. W koñcowej scenie Kucharz Marceli (Marcin Zoruba) wygl¹da niczym postaæ stworzona przez komputer. To
równie¿ wynik nieŸle przemyœlanego w spektaklu œwiat³a (...)
Anna Cebula, Kurier Wileñski, 31 05 2006
65
Scena ze spektaklu „Bard w Nadniemeñskiej
Pustelni” wg dramatu Petrasa Palilionisa „Rapsodia”. Na zdjêciu Edward Kiejzik i Marek Pszczo³owski w roli Adama Mickiewicza
Scena ið spektaklio „Bardas Panemunës Vienumoje“ pagal Petro Palilionio pjesæ „Rapsodija“.
Nuotraukoje Edvard Kiejzik ir Marek Pðèolovski
Adomo Mickevièiaus vaidmenyje
Scena ze spektaklu „Bard w Nadniemeñskiej
Pustelni” wg dramatu Petrasa Palilionisa „Rapsodia”. Na zdjêciu Edward Kiejzik i Witalis
Masenas w roli Adama Mickiewicza
Scena ið spektaklio „Bardas Panemunës Vienumoje“ pagal Petro Palilionio pjesæ „Rapsodija“.
Nuotraukoje Edvard Kiejzik ir Vitalis Masenas
Adomo Mickevièiaus vaidmenyje
66
Kowieñskie „spliny” Adama Mickiewicza
na scenie wileñskiej
D
o Kowna przyjecha³ Mickiewicz 10 wrzeœnia 1819
roku. Stanis³aw Dobrowolski, prefekt kowieñskiej szko³y
powiatowej, tak bêdzie póŸniej wspomina³ to spotkanie:
„Razu pewnego pod wieczór z ca³¹ rodzin¹ siedzia³em przy
wieczerzy, gdy drzwi siê otworzy³y i wszed³ m³ody cz³owiek,
bardzo skromnie ubrany, uk³oni³ siê grzecznie i o prefekta szkó³
kowieñskich zapyta³. „Ja nim jestem – odpowiedzia³em, wstaj¹c z krzes³a – ale z kim mam mówiæ?” – doda³em. – Z Adamem Mickiewiczem – odezwa³ siê cichym g³osem m³odzieniec –
naznaczony jestem na nauczyciela do tutejszej szko³y” – po
czym odda³ mi list i plik papierów od rektora uniwersytetu
Wileñskiego. Zaprosi³em go na wieczerzê, obok siebie posadzi³em, darem Bo¿ym z nim siê podzieli³em i odt¹d ten dzieñ, w
którym pod moim dachem zasiad³ po raz pierwszy do sto³u,
zapisa³em na zawsze w pamiêci serca mojego.
Po wieczerzy, nowego kolegê poczêstowawszy fajeczk¹, przerzuci³em nades³ane papiery, po czym do póŸna rozmawialiœmy
z sob¹ i rozpoczê³a siê znajomoœæ [...] zaraz po lekcji czym
prêdzej wraca³ do siebie, zamyka³ siê w swoim pokoju [...]”
„Bard w Nadniemeñskiej Pustelni” wg. wierszowanego poematu pióra wspó³czesnego pisarza litewskiego Petrasa Palilionisa pt. „S³oñce wiatrem owiane”. Adaptacja,
inscenizacja, t³umaczenie z litewskiego – Alwida A. Bajor, re¿yseria – Lilija Kiejzik. Premiera 28 grudnia 2008 na
scenie Wileñskiego Rosyjskiego Teatru Dramatycznego
(d. Teatr na Pohulance). Spektakl poœwiêcono 210. rocznicy urodzin Poety. G³ówn¹ rolê – Adama Mickiewicza –
gra Witalis Masenas. Partneruje mu Edward Kiejzik (Doktor Kowalski). ¯ywe, komiczne t³o stanowi¹ Marcin Zoruba, Grzegorz Jakowicz, Wiktor Gliñski, Pawe³ Matujzo,
Tomasz Rudzianiec (Byle – Jacy Pijacy).
Spektakl by³ grany w Teatrze na Pohulance, nieco póŸ-
niej na scenie Domu Kultury Polskiej w Wilnie (w czêœciowo zmienionej obsadzie, w roli Mickiewicza wyst¹pi³
Marek Pszczo³owski). Wileñski „Bard w Nadniemeñskiej
Pustelni” zwróci³ uwagê organizatorów Miêdzynarodowego Festiwalu Teatru Jednego Aktora „Monobaltija” w
Kownie (7 – 10 maja 2009). Polskie Studio Teatralne w
Wilnie, wraz z „Bardem...” zosta³o na rzeczony Festiwal
zaproszone jako zespó³ „towarzysz¹cy imprezie”.
By³ to jedyny na tym Festiwalu teatr nieprofesjonalny.
W Festiwalu udzia³ wziê³o 11 wykonawców (z Litwy, Polski, Niemiec, Rosji, Estonii, Szwecji i in.). Impreza przebiega³a pod patronatem burmistrza miasta. W miêdzynarodowej mozaice dominowali Polacy: Wies³aw Geras (autor idei Festiwalu), Tomasz Mi³kowski (cz³onek jury, znany krytyk teatralny, redaktor naczelny „Yoricka”), s³ynni
aktorzy: Janusz Stolarski i Bogus³aw Kierc (on¿e poeta,
re¿yser, profesor) oraz prof. Andrzej ¯urowski.
Wielce chwalebna opinia Bogus³awa Kierca wydana
publicznie wileñskiemu spektaklowi pt. „Bard w Nadniemeñskiej Pustelni” podbudowa³a Zespó³. Podobne
wypowiedzi us³yszeliœmy od aktorów z Niemiec.
Festiwal w Kownie Polskiemu Studio Teatralnemu
w Wilnie przyniós³ zdecydowany sukces.
Na przedstawieniu by³ tak¿e obecny poeta litewski
Petras Palilionis, autor poematu „S³oñce wiatrem owiane”, na którym zbudowano „Barda...”. By³ mile zaskoczony w³asnym dzie³em w wileñskim scenicznym wydaniu, z tekstem poetyckim, prze³o¿onym na polski.
Ci¹g dalszy „Barda...” odby³ siê w kowieñskiej Dolinie Adama Mickiewicza w formie improwizacji, lekkich szaleñstw, ¿artów, przekomarzania siê, powtórki
dialogów Adama Mickiewicza (Witalisa Masenasa) z
67
Zespó³ w Dolinie Adama Mickiewicza w Kownie
Kolektyvas Adomo Mickevièiaus slënyje Kaune
68
Doktorem Józefem Kowalskim (Edwardem Kiejzikiem). „Szpacyery”...
Byliœmy tam 10 maja 2009
10 maja 1820 pisa³ Adam Mickiewicz do Tomasza
Zana: „ruszy³em szpacyerem w zachwalon¹ dolinê o
wiorst kilka za miastem. Trudno sobie coœ rozkoszniejszego wymyœleæ, a niepodobna widzieæ przynajmniej w
Litwie [...]
Drzewa, kilkudziesiêcioletnie, albo dla okr¹g³oœci
mówi¹c stuletnie, gêsto splecione, jarzêbina, czeremcha
– bia³a, jod³y ciemne z d³ugimi warkoczami, brzozy w
kolumny i piêtra wyniesione – najrozkoszniejszy widok
– a ranek – œpiewanie ptaków – szmer wody [...]”
W po³udniowej czêœci doliny, niewiele od tamtych
czasów zmienionej, w malowniczej d¹browie rosn¹ dziœ
wiekowe dêby, klony, brzozy, olchy, lipy, jarzêbiny i inne
drzewa. Przy os³awionym Kamieniu Adama robimy sobie pami¹tkowe zdjêcia.
Nied³ugo po powrocie z Kowna „Bard...” by³ zagrany
w Wilnie na Dziedziñcu Adama Mickiewicza przy zau³ku Bernardyñskim.
Uwagê publicznoœci zwrócili nie tylko aktorzy odtwarzaj¹cy g³ówne role – Adama Mickiewicza i Doktora
Kowalskiego, ale tako¿ – m³odzie¿ obsadzona w rolach
drugoplanowych (Byle –
Jakich Pijaków). Nied³ugo, w tym samym 2009 roku
jeden z nich odtworzy postaæ Juliusza S³owackiego, jeszcze inny Ksiêdza, pozostali – typy szlacheckie z XVII w.
Cz³onkowie tego Zespo³u pod kierunkiem wymagaj¹cej re¿yserki nie grzesz¹ pych¹ gwiazdorstwa. Czêsto
zdarza siê tak, ¿e bardziej uzdolnieni chêtnie obejmuj¹
role epizodyczne, je¿eli tego wymaga tekst literacki, re¿yserska interpretacja sztuki.
Spektakl pt. „Bard w Nadniemeñskiej Pustelni” by³
prezentowany w Programie I TVP. Zosta³ on tak¿e ciep³o odnotowany w polskim Ÿródle naukowym – 2-tomowym wydaniu Wydawnictwa Uniwersytetu £ódzkiego
„Miscellanea literackie i teatralne (od Kochanowskiego
do Mro¿ka). Profesorowi Janowi Okoniowi przez przyjació³ i uczniów na 70. urodziny zebrane” (2010)
Adama Mickiewicza na wileñskiej polskiej scenie nigdy nie bêdzie „za du¿o”
69
70
Czy s¹ w Litwie konie Chrystusowe?
(albo: „ten trudny” S³owacki)
6
wrzeœnia 2009, z okazji 200. rocznicy urodzin Juliusza S³owackiego Polskie Studio Teatralne w Wilnie
wyst¹pi³o z prapremier¹ „rzeczy” ma³o znanej – z satyr¹ obyczajow¹ autorstwa Juliusza S³owackiego „Preliminaria peregrynacji do Ziemi Œwiêtej JO. Ksiêcia Radziwi³³a Sierotki”.
Dziwne, ¿e do tej pory jakoœ nikt tej pere³ki w morzu
utworów Juliusza S³owackiego nie zaprezentowa³ na scenie. „Preliminaria...” to utwór realistyczny zaprawiony
smakowitym humorem, ironi¹, zbli¿ony do wspó³czesnej
groteski. Tekst „Preliminariów...” opiera siê na pierwodruku w poznañskim „Tygodniku Literackim”. S³owacki wys³a³ go do redakcji w Pary¿u w listopadzie 1839
(„wyj¹tki” zosta³y opublikowane – z d³ugimi przerwami
– w 1840 – 1841). W przypisie do redakcji sta³o: „Z niedrukowanego rêkopismu Preliminaria peregrynacji do Ziemi Œwiêtej J.O. Ksiêcia Radziwi³³a Sierotki, udzielone redakcji przez Juliusza S³owackiego”
Utwór niezwykle oryginalny. Œwietny jêzyk, stylizowany na polszczyznê szlacheck¹ XVII w., inkrustowany
³acin¹, dosadny w s³ownictwie i metaforyce. S³owackiemu chodzi³o g³ównie o istotê dziejów i narodowy charakter, a nie o ¿mudn¹, chronologiczn¹ ich prezentacjê. Nie
dba³ o zupe³n¹ wiernoœæ faktów historycznych. Gromadzenie i porz¹dkowanie faktów to praca dla tych, których
pogardliwie nazywa³ „kronikarzami”, sam natomiast swobodnie wybiera³ w¹tki, uruchamia³ je i spaja³ moc¹ wyobraŸni. St¹d – to pomieszanie epok w „Preliminariach...”
„Trudny” do pokonania S³owacki (opanowanie staropolszczyzny, ³aciny, gêstego tekstu napisanego proz¹)
w ostatecznym wyniku okaza³ siê fascynuj¹cym autorem.
Adaptacja, inscenizacja – Alwida A. Bajor. Re¿yseria
– Lilija Kiejzik. Wykonanie scenografii – Patrycja Bluj,
wykonanie muzyczne – Alicja Tryk. Obsada 10 – osobowa. Graj¹: Marcin Zoruba (Narrator – Micha³ – S³owacki), Edward Kiejzik (Ksi¹¿ê Radziwi³³ Sierotka), Marek
Pszczo³owski (Drzyma³a, Ksi¹dz Gwardian), Grzegorz
Jakowicz (Skorulski, Dunin), Wiktor Gliñski (Haraburda, ksi¹dz Ry³³o), Pawe³ Matujzo (Pos³aniec, Diabe³),
Dorota Tryk (Pacholê Ksiêcia Radziwi³³a Sierotki, w drugiej obsadzie – Karolina Rusiecka), Tomasz Naganowicz
i Marianna Soko³owa (NiedŸwiedzie), Ryszard Samosionok (Dyjanna, Karlica Ks. Radziwi³³a, w drugiej obsadzie – Karolina Rusiecka).
Akcja toczy siê przed zamkiem i w zamku w Nieœwie¿u.
Diabe³: Puszczaj, Moœci Ksi¹¿e. To Najœwiêtsza Panna
przysy³a beczkê wody ze stopki poczajowskiej Ojcom Bernardynom. Za to, ¿e piêknie œpiewali na resurrekcji. Bo je¿eli nie pop³ucz¹ gard³a wod¹, to pomr¹ i nie skosztuj¹ jutro kie³basy.
Ks. Radziwi³³: £¿esz! To diabli przysy³aj¹ ksiê¿om beczkê
dyweldreku. Chc¹ klasztor struæ! Ale ja nie pozwolê na to! Nie
pozwolê jakem Sierotka! Gdyby to by³ prezent od Najœwiêtszej
Panny, toby tu w dyszlu by³y konie Chrystusowe, a nie moje
niedŸwiedzie!
Diabe³: A kiedy tu w Litwie nie ma Chrystusowych koni.
Ks. Radziwi³³: S¹! Jeœli Najœwiêtsza Panna poszuka os³ów,
to znajdzie, bo s¹ w Litwie! (zwracaj¹c siê do Dunina) Panie
kochanku? Wszak ka¿dy biskup nowosakrowany winien pierwszej niedzieli wjechaæ do koœcio³a na oœle. A ksi¹dz bikup wileñski,
¿e nie znalaz³ takiego zwierza, to siê markoci³. A ja mu poradzi³em, aby wsiad³ na swego synowca, i tak zrobi³. Jakem Sierotka,
Najœwiêtsza Panna nigdy nie jeŸdzi³a na niedŸwiedziu!
Podobnych dowcipnych, smakowitych dialogów jest
w sztuce wiêcej.
71
Spektakl „Preliminaria peregrynacji JO. Ksiêcia Radziwi³³a Sierotki do Ziemi Œwiêtej” wg Juliusza S³owackiego
Spektaklis „Kunigaikðèio Radvilos Naðlaitëlio pasiruoðimas kelionei á Ðventàjà Þemæ“ pagal J. Slovacká
72
Najwa¿niejsze, wymagaj¹ce du¿ego skupienia role:
Ks. Radziwi³³a i Micha³a – Narratora – S³owackiego graj¹
Edward Kiejzik i Marcin Zoruba. Obaj spisuj¹ siê znakomicie. Zoruba jest w³aœciwie g³ównym motorem ca³ego przedstawienia, osi¹, wokó³ której akcja obraca siê od
pocz¹tku do koñca.
Najbardziej odpowiedzialn¹ rolê, bo œpiewan¹ (tekst
„litaniji” po ³acinie z melodi¹ Webera) mia³a m³odziutka
wykonawczyni Dorota Tryk – jako Pacholê Ksiêcia Radziwi³³a; wykona³a j¹ perfekcyjnie.
Do tworzywa literackiego „Preliminariów...” w³¹czono fragmenty Pieœni I „Beniowskiego” oraz pieœñ wojenn¹ z roku 1604, wykonan¹ przez ca³¹ obsadê aktorsk¹
Ryzyko podjête przez re¿yserkê Lilijê Kiejzik wystawienia „nowej, nieznanej rzeczy” przynios³o po¿¹dany
wynik. Od prapremiery – 6 wrzeœnia 2009 spektakl by³ grany niejednokrotnie i najpewniej d³ugo nie zejdzie z afisza.
Bo to „nasz” S³owacki. Jego uczuciowe, emocjonalne zwi¹zki z Wilnem maj¹ szczególne zabarwienie. Nie tylko tu
mieszka³, nie tylko studiowa³. Nie tylko by³ zauroczony
bogactwem wileñskich barokowych koœcio³ów (Dominikanów, œw. Piotra i Paw³a i in.), ale te¿ w jednym z nich - pw.
œw. Jana zosta³ ochrzczony z oleju (wczeœniej ochrzczony
by³ tylko z wody). A pikanterii tej historii dodaje fakt, ¿e
pod postaci¹ rodziców chrzestnych w obrzêdzie tym wyst¹pili „œwiadkowie”, prawos³awni Wac³aw i El¿bieta Pelikanowie. (To – ten sam Pelikan z „Mickiewiczowskich „Dziadów”) W dwa dni póŸniej Juliusz S³owacki bierzmuj¹c siê
w wileñskiej Katedrze (w kaplicy œw. Kazimierza), przybra³
imiê Wac³aw – po „ojcu chrzestnym” Pelikanie. Wczeœniej
w tej samej Katedrze, w tej samej Kaplicy œw. Kazimierza
Juliusz S³owacki zawiera³ pakt z Bogiem. „Osiem lat maj¹c
przysi¹g³em Bogu w koœciele Katedralnym, ¿e nie bêdê
przed grobem moim niczego ¿¹da³, a za to za grobem o
wszystko siê upomnê” – wspomina³ w liœcie do matki z 18
stycznia 1845 r. Inna wersja brzmi nieco inaczej: „O Bo¿e!
daj mi s³awê po œmierci, a za to niech bêdê najnieszczêœliwszym , pogardzonym i nie poznanym w moim ¿yciu”. Jeszcze inna: „ja mam ciê¿k¹ i samotn¹ drogê [...], bo mi tak
przeznaczone by³o, bo o takie ¿ycie cierpi¹ce sam prosi³em
Anio³ów bêd¹c dzieckiem”.
Czy by³ to pakt z Bogiem? Wspó³czesny krytyk literatury i sztuki, profesor Uniwersytetu Kardyna³a Stefana Wyszyñskiego w Warszawie Jan Zieliñski:
„Nie by³ to pakt z Panem Zastêpów czy anio³ami,
tylko z anio³em upad³ym, z Szatanem. Bo przecie¿ o s³awê nie mo¿na siê z Bogiem wadziæ czy targowaæ. To resort szatañski. I dlatego, kiedy S³owacki wspomina³ ów
moment w pamiêtniku pisanym w roku 1832, sam przyzna³: „przekonany jestem, ¿e to z³y duch pochwyci³ moje
przymierze”, a w spisie treœci tego rozdzia³u pamiêtnika
napisa³ wprost: „Przymierze z Szatanem”.
Ale póŸniej, w ostatnich latach ¿ycia „nasz” S³owacki
siê przeanieli³. Miewa³ mistyczne objawienia, duchowo
wnika³ w kolejne wcielenia Króla – Ducha.
Szat – Anio³...
A jednak. Nie ominê³a go wielka s³awa poœmiertna.
A sprawc¹ jej zosta³ „nasz” Ziuk – Józef Pi³sudski, najwiêkszy Julka admirator (to s³ynne Pi³sudskiego: „bo
królom by³ równy”)
A Pi³sudskiego „przepowiedzia³” nam Adam Mickiewicz. Józef Pi³sudski przyszed³ na œwiat 44 lata po roku,
w którym rozegra³a siê scena wizyjna „Dziadów”. A S³owacki przepowiedzia³ nam s³owiañskiego papie¿a. W¹tpliwe wiêc by, w tê ca³¹ historiê w wileñskiej Katedrze
wpl¹ta³ siê Ksi¹¿ê Ciemnoœci, raczej – Szef Nieba.
Ani ze S³owackim, ani z Mickiewiczem Polskie Studio Teatralne w Wilnie nie zamierza siê rozstawaæ. S¹
oni bohaterami nowej sztuki Studia – tym razem poœwiêconej Chopinowi.
73
Lilija Kiejzik i re¿yser Polskiego Teatru Ludowego we
Lwowie Zbigniew Chrzanowski. Lwów 2009
Re¿yser Polskiego Teatru w Moskwie Eugeniusz £awreñczuk i Lilija Kiejzik
Lilija Kiejzik ir Lenkø liaudies teatro lvove reþisierius
Zbignievas Chþanovskis. Lvovas 2009 metai
Lenkø teatro Maskvoje reþisierius Eugenijus Lavrenèuk
ir Lilija Kiejzik
Spotkanie z asystentk¹ Tadeusza Ró¿ewicza Mari¹ Dêbicz
Susitikimas su Tadeuðo Ruþevièo asistente Marija Debiè
Spotkanie z pisarzem litewskim Kazisem Saj¹
Susitikimas su lietuviø raðytoju Kaziu Saja
74
Spotkania przyjacielskie i towarzyskie
Z
a 50 lat istnienia Studia by³o ich nieprzebrane mnóstwo: Z kierownikiem artystycznym
zaprzyjaŸnionego Polskiego Teatru Ludowego we Lwowie Zbigniewem Chrzanowskim,
ze s³ynnymi aktorami polskimi Adamem Hanuszkiewiczem i Jerzym Trel¹, z asystentk¹ Tadeusza Ró¿ewicza Mari¹ Dêbicz, z córk¹ Konstantego Ildefonsa Ga³czyñskiego Kir¹ Ga³czyñsk¹, z szefem Polskiego Teatru w Moskwie Eugeniuszem £awreñczukiem, z dramatopisarzami litewskimi Kazysem Saj¹, Regimantasem Kaškauskasem, Petrasem Palilionisem, z
twórcami polsko – niemieckiej sceny w Berlinie „Teatr Studio am Salzufer” Janin¹ Szarek i
prof. dr Olarem Munzbergiem i in.
75
Spektakl Ewy Kaji Perkowskiej „Dziura, czyli
tajemnica pewnej pracowni naukowej”
Evos Kajos Perkovskos spektaklis „Skylë, kitaip
tariant vienos mokslinës laboratorijos paslapris
Spektakl B. Z. Krasiñksiej-Fluks
„Figurki Pana Gracjana”
B. Z. Krasinskos-Fluks spektaklis
„Pono Gracjano Figurëlës“
78
Bajki w re¿yserii Liliji Kiejzik
Z
awsze po¿¹dane, mile widziane – dla polskich dzieci – po polsku. Mali obywatele, ch³onni, wra¿liwi – to wyj¹tkowo wdziêczna publicznoœæ. Studio stara siê nie sprawiaæ im zawodu. W Zespole Liliji Kiejzik graj¹ doroœli i dzieci. Widownia na bajkach dos³ownie pêka w szwach.
W repertuarze Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie jest siedem bajek: „Dziura, czyli
tajemnica pewnej pracowni naukowej” Ewy Kaji Perkowskiej (1986), „Dziewczynka z zapa³kami w Krainie Baœni” wg Hansa Chrystiana Andersena (1988), „Figurki Pana Gracjana” B.
¯. Krasiñskiej – Fluks (1988), „Brzydkie Kacz¹tko” wg H. Ch. Andersena (2002), „Król Maciuœ I” wg Janusza Korczaka (2004), „Kopciuszek” (2006), „Trzy pary pantofelków” (2008).
„Brzydkie Kacz¹tko”
H. Ch. Andersena
H. Ch. Anderseno
„Bjaurusis anèiukas“
79
Janusz Korczak „Król Maciuœ I”
Januðo Korèako „Karalius Motiejus I“
Janusz Korczak „Król Maciuœ I”
Januðo Korèako „Karalius Motiejus I”
Charles Pierrault „Kopciuszek“
Charles Pierrault „Pelenë“
Irena Prusicka „Trzy pary pantofelków”
Irenos Prusickos „Trys poros bateliø“