Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe

Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe

Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
Naukowcy dawno temu udowodnili, że HDL (lipoproteiny o dużej gęstości) posiada zdolność
do usuwania ze ścian tętniczych cholesterolu i transportowania go do wątroby w celu bezpiecznego
rozkładu.
Aby zapewnić optymalny zwrotny transport cholesterolu i utrzymywać go z daleka od ścian tętniczych
utrzymywanie HDL powyżej poziomu 50 mg/dL jest bardzo istotne.
Rola HDL nie ogranicza się tylko do czyszczenia ścian tętniczych z płytek miażdżycowych. Chroni
również LDL przed oksydacją, hamuje przewlekłe zapalenia, przyleganie cząsteczek do naczyń i
aktywację płytek krwi — czynniki, które mogą prowadzić do miażdżycy.
Aby HDL mógł pełnić swoje ważne funkcje, z jego powierzchnią ściśle związany jest enzym o nazwie
paraoksonaza-1 (PON-1).
Wraz z wiekiem, poziom PON-1 ulega znacznej redukcji, zmniejszając tym samym zdolność HDL do
ochrony przed atakiem serca i udarem. Pomaga to wyjaśnić początek przyśpieszonej miażdżycy, w
której w przeciągu zaledwie kilku lat, zdrowe arterie dorosłej osoby szybko zostają zatkane przez płytki.
Związaną z wiekiem redukcję stanu PON-1 mogą również wyjaśnić badania wykazujące, że leki
statynowe stosowane przez niektóre osoby tracą swoją skuteczność w ochronie przed różnymi
czynnikami związanymi z rozwojem miażdżycy.[1]
Peroksydacja lipidów jest reakcją wolnych rodników, która poważnie uszkadza błony komórkowe i
wiąże się z wieloma chorobami zwyrodnieniowymi. PON-1 blokuje niszczące reakcje peroksydacji
lipidów,[2] co czyni z niego bardzo ważny enzym, chroniący przed miażdżycą, cukrzycą, udarem,
artretyzmem i pewnymi formami nowotworu.
Firmy farmaceutyczne dałyby „konia z rzędem” za lek, który podnosi poziom PON-1 w organizmie. Na
szczęście naukowcy odkryli niedrogie, naturalne metody zwiększające stan PON-1, uwalniające jego
przeciwutleniające i przeciwzapalne właściwości.
Ten artykuł to omówienie badań potwierdzających pozytywne właściwości PON-1, przeciwdziałającemu
procesowi starzenia się – i sposobu, w jaki pewne substancje odżywcze zwiększają aktywność PON-1 aby
uzyskać maksymalne korzyści.
HDL i PON-1 – zmniejsz czynniki ryzyka chorób serca
Miażdżyca jest główną przyczyną śmierci w zachodnim świecie.[3] Rosnące dowody badań
klinicznych sugerują, że PON-1 (paraoksynaza-1) może służyć jako jeden z głównych czynników
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
chroniących przed tą chorobą.
PON-1 jest enzymem produkowanym w wątrobie i uwalnianym do krwi, gdzie przyłącza się wyłącznie do
cząsteczki HDL.[4] Jako enzymatyczny silnik, który wspomaga korzystne działanie HDL wykazano, że
PON-1 hamuje akumulację lipoperoksydów w cholesterolu LDL — proces, który doprowadza do
gromadzenia na ścianie tętniczej utlenionego LDL, prowadząc do śmiertelnego stwardnienia tętnic.[5]
Wraz z wiekiem HDL z czasem traci zdolność do ochrony przed oksydacją LDL — co stanowi dowód na to,
że spadek poziomu PON-1 w osoczu związany z wiekiem może być częścią problemu.[6] Dzięki
zachowaniu integralności, aktywności i skuteczności HDL, PON-1 wspomaga ochronę zdrowia tętniczego.
PON-1 selektywnie rozkłada utlenione tłuszcze, służąc jako system “oczyszczający”, by zapobiec
utlenionym cząsteczkom przed atakami komórek zapalnych we krwi [7] (jeden z mechanizmów działania
HDL, stojący za właściwościami chroniącymi serce).[8] Jak wykazano w badaniach, po spożyciu
czerwonego wina nastąpiło zwiększenie aktywności PON-1 – co dostarczyło pierwszych, pewnych
wskazówek dlaczego czerwone wino, a w szczególności jego aktywny komponent – resweratrol, chroni
przed chorobami serca.[9]
Naukowcy odkryli, że u genetycznie zmodyfikowanych myszy nie mających genu PON-1, nastąpił
dramatyczny wzrost poziomu stresu oksydacyjnego w makrofagach, komórkach odpornościowych, które
mogą zostać obciążone utlenionymi lipidami i przyczyniać się do pro-miażdżycorodnej kaskady zapalnej w
ścianach tętniczych.[10]
Co więcej, ludzie z niskim poziomem PON-1 są bardziej narażeni na powstanie problemów sercowonaczyniowych w porównaniu z tymi, którzy mają jego prawidłowy poziom.[11] Wykazano, że u zdrowych
osób mających najaktywniejszą genetyczną ekspresję PON-1, występują również zwiększone reakcje
ochronne na naturalne przeciwutleniacze.[12] Nowe metody mierzenia aktywności PON-1 we krwi
ujawniły, że wiąże się on z ryzykiem wieńcowej choroby arterii, bez względu na profile lipidowe czy
terapię obniżającą lipidy.[13]
PON-1 jest bliżej związany z ryzykiem sercowo-naczyniowym u osób już będących w grupie wysokiego
ryzyka powstania miażdżycy. Przykładowo, pacjenci z chroniczną chorobą nerek, będący na hemodializie,
mieli o 30% mniej aktywnych PON-1, co spowodowało aż 127% spadek przeciwutleniających funkcji
HDL.[14] Poziom PON-1 jest dokładnym predyktorem śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych u
hemodializowanych osób. Mniejszy niż średni stan PON-1 przekłada się na nie tylko zgony w wyniku
problemów sercowo-naczyniowych, ale również na ogólną śmiertelność.[15]
Oprócz jego zdolności do ochrony przed oksydacją HDL, wykazano, że PON-1 przeprowadza również
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
hydrolizę (rozkład) tiolaktonu homocysteiny,[16] który odpowiada za uszkodzenia naczyń
krwionośnych. A zatem sam PON-1 chroni naczynia krwionośne.
Dowody badań przeprowadzonych na zwierzętach jednoznacznie wykazały, że PON-1 chroni przed
miażdżycą. Jednak definitywne ustalenie czy zmniejszona aktywność PON-1 jest przyczyną problemów
sercowo-naczyniowych nie było możliwe.[17] Aby to ustalić niezbędne są do tego badania prospektywne.
Dotychczas przeprowadzono tylko jedną próbę tego rodzaju, która jasno wykazała, że niski poziom PON-1
we krwi jest niezależnym czynnikiem ryzyka chorób wieńcowych u mężczyzn, którzy cierpieli już na
wieńcową chorobą tętnic.[18]
Coraz bardziej przekonywające dowody świadczące o związku między PON-1 i szerokim spektrum
czynników ryzyka sercowego, skłoniły jednak naukowców do uznania ważnej roli tego enzymu w
medycynie sercowo-naczyniowej.[19]
Potężna broń w walce z chorobami związanymi z wiekiem
W ciągu ostatnich dwóch dekad wraz z rosnącym zainteresowaniem naukowców PON-1, [20]
poszerzał się zakres udowodnionego mechanizmu działania tego enzymu w organizmie, pomagającego
zwalczać różne choroby. Według Janice E. Chambers, naukowca z Mississippi State University PON-1
można określać mianem “wielozadaniowego białka”.[21]
Niebezpiecznie niski stan PON-1 jest związany z rosnącą listą chronicznych, pojawiających się wraz z
wiekiem stanów chorobowych. Może wiązać się również ze znacznie podniesionymi poziomami
peroksydacji lipidów. To z kolei zwiększa ilość PON-1 jaką organizm potrzebuje by zrównoważyć
rozmiar powstałych uszkodzeń oksydacyjnych w zdrowych komórkach.
Niedawno naukowcy odkryli, że np. u osób z nadwagą oraz u tych cierpiących na zespół metaboliczny
występuje znaczny spadek aktywności PON-1, co czyni ich jeszcze bardziej narażonymi na choroby
sercowo-naczyniowe.[22]
PON-1 odgrywa wiele istotnych ról w zapobieganiu cukrzycy i jej konsekwencji, szczególnie w
zarządzaniu poobiednimi (poposiłkowymi) skokami poziomu cukru we krwi, które produkują śmiertelne
końcowe produkty zaawansowanej glikacji (AGE). Kiedy poziom cukru we krwi wzrasta, zwiększa się
również produkcja przez wątrobę PON-1, prawdopodobnie by zrekompensować stres oksydacyjny
wywołany przez glukozę.[23]
Jest to powodem zwiększania się stanu PON-1 po posiłku u osób nie chorujących na cukrzycę, co
zapobiega przed zwiększeniem poziomu oksydacji w zdrowych tkankach.[24] Jednak u diabetyków i u
osób z osłabioną tolerancją glukozy (pre-cukrzyca), produkty oksydacji szybko zwiększają się zaraz po
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
posiłku. Osoby chore na cukrzycę cierpią wówczas na znaczny spadek koncentracji PON-1, co zwiększa
ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.[25]
Helicobacter pylori to bakteria, która ściśle wiąże się z powstaniem wrzodów i nowotworów żołądka, a
także podnoszeniem się stresu oksydacyjnego, niższym poziomem PON-1 i większym ryzykiem
miażdżycy.[26] Osoby z wysokim stanem homocysteiny mogą mieć uszkodzone cząsteczki HDL,
charakteryzowane przez zredukowaną aktywność PON-1, która po części wydaje się odpowiadać za
większe ryzyko sercowo-naczyniowe.[27]
Nawet u osób cierpiących na choroby, które pozornie wydają się nie wiązać z procesem starzenia się —
wliczając w to osteoartretyzm i zależne od wieku zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) — wykazano
zmniejszoną aktywność PON-1.[28] Wysoki poziom LDL i niewielki stan cholesterolu HDL występują
zazwyczaj u osób cierpiących na AMD, co zwiększa podatność na peroksydację lipidów i choroby sercowonaczyniowe.
Co musisz wiedzieć: spowalniając i odwracając procesy
miażdżycowe
Peroksydacja lipidów — stałe nawarstwianie się uszkodzeń wolnych rodników
błon komórkowych — jest głównym czynnikiem starzenia się związanym z
wieloma chorobami zwyrodnieniowymi.
Dopiero poznawany enzym o nazwie PON-1 wywołał znaczne zainteresowanie w
środowisku naukowym ze względu na swoje zdolności do blokowania
peroksydacji lipidów.
Jak wykazano, osoby cierpiące na otyłość, zespół metaboliczny, cukrzycę,
podniesiony poziom homocysteiny i inne stany zapalne, mają niski poziom PON-1.
Naukowcy ujawnili związek między poziomem PON-1 a ryzykiem chorób sercowonaczyniowych.
Jak się okazuje granat i jego wyciąg znacznie zwiększa stan i aktywność PON-1
we krwi. Dzieje się to za sprawą regulacji genów PON-1, stabilizacji poziomu
PON-1 i ochronie przed uszkodzeniami oksydacyjnymi.
Dowody naukowe jednoznacznie wskazują, że na zdolności kardioporotekcyjne
granatu olbrzymi wpływ ma podwyższanie przez niego poziomu PON-1 w
organizmie.
Na poziom PON-1 wpływają również resweratrol i kwercetyna.
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
Jak zwiększyć poziom PON-1
Najnowsze badanie wykazują, że granat i jego wyciąg może znacznie zwiększyć stopień
aktywności PON-1 w organizmie dzięki kilku różnym ścieżkom biomolekularym, do których
zaliczamy zwalczanie zapalenia i adhezję LDL oraz sprzyjającą modulację ekspresji genów.
Wyciąg z granatu zmniejsza oksydację i procesy zapalne, głównie poprzez wpływ na aktywność
PON-1, interweniując na każdym kroku rozwoju miażdżycy.[29]
Miażdżyca rozpoczyna się od utleniania cholesterol LDL. Uszkodzony LDL “zbija się” i gromadzi w
szczególnych komórkach układu immunologicznego, zwanych komórkami piankowatymi.
Komórki piankowate naruszają ściany naczyń krwionośnych, wywołując reakcje zapalne i
formowanie się wczesnych blaszek miażdżycowych.
Blaszka będąca w stanie zapalnym przyciąga płytki tworzące skrzepy, prowadząc ostatecznie do
zwężania się naczyń krwionośnych, które ograniczają przepływ krwi. Kiedy płytki będące w stanie
zapalnym lub uformowane skrzepy, które całkowicie blokują przepływ krwi pękają, tkanka
obumiera, powodując atak serca lub udar.
Grupa izraelskich naukowców przeprowadziła badania określające sposób w jaki granat hamuje
tworzenie się miażdżycy na każdym etapie jej rozwoju i definiujące decydującą rolę jaką PON-1
odgrywa w tym procesie. Rozpoczęli od przełomowych prób w 2000 roku, które skupiły się na
właściwościach przeciwutleniających granatu.
Zespół rozpoczął od badań nad grupą zdrowych mężczyzn oraz na chorujących na miażdżycę
genetycznie zmodyfikowanych myszach.[30] Po 2 tygodniach spożywania przez mężczyzn soku z
granatu, naukowcy odkryli spektakularną redukcję LDL zgromadzonego i zatrzymanego w
naczyniach, wraz z 20% wzrostem aktywności PON-1. U podatnych na miażdżycę myszach
zaobserwowano o 90% mniejszą oksydację cholesterolu LDL. Dzięki redukcji liczby zapalnych
komórek piankowatych u gryzoni wykazano również o 44% mniejsze uszkodzenia wywołane
miażdżycą.
Izraelscy naukowcy poszli o krok dalej wykazując, że skoncentrowany ekstrakt i sok z granatu
wywołują znaczy efekt ochronny — nawet u myszy z zaawansowaną miażdżycą.[31] Granat nie tylko
zmniejszył akumulację utlenionego tłuszczu w makrofagach komórkowych, ale nawet odwrócił ten
proces, zmniejszając poziom cholesterolu o 39%! Innymi słowy, granat może nie tylko zapobiegać
ale i również hamować, a nawet odwracać procesy miażdżycowe.
Odkrycia grupy izraelskich naukowców, stanowią dodatkowe dowody na zasadność tej teorii.
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
Badacze odkryli, że polifenole granatu, zgromadzone w makrofagach tętniczych, które absorbują
cholesterol LDL, zapobiegają ich utlenianiu i chronią przed przekształcaniem się w niebezpieczne
komórki piankowate.[32] Zaobserwowali również, że granat, który zwiększa aktywność PON-1
pobudza rozkład utlenionego cholesterolu LDL — nawet w płytkach miażdżycowych, które już są
utworzone.
Dodatkowe odkrycia zostały zaobserwowane u pacjentów ze zwężeniem arterii szyjnej [33] –
głównego naczynia krwionośnego zaopatrującego mózg w krew. Jak wykazano, osoby te są w
grupie wysokiego ryzyka wystąpienia udaru.
Po roku, u pacjentów, którzy spożywali granat wykazano 83% wzrost poziomu PON-1, a
natężenie utlenionego LDL konsekwentnie spadało aż do 90%. W przeciwieństwie do grupy placebo
(w której nastąpiło pogorszenie stanu o 9%), u pacjentów stosujących suplementację ujawniono, że
zwężenie arterii szyjnej uległo poprawie o 30%. Oznacza to, że spożywanie granatu znacznie
zwiększyło przepływ krwi do mózgu. W trakcie badania obie grupy nie przerywały zażywania
konwencjonalnych leków.[34]
Właściwości PON-1, hamujące peroksydację lipidów w tej kohortowej próbie okazały się prowadzić
do znacznej redukcji ryzyka udarów u pacjentów cierpiących na miażdżycę. Zaobserwowano
również i inne korzyści: poziom przeciwciał w osoczu skierowanych przeciwko utlenionemu LDL
(istotny czynnik przyczyniający się do stanów zapalnych związanych z miażdżycą) spadł o 19%,
podczas gdy całkowity stan przeciwutleniaczy w osoczu zwiększył się aż o 130%. W przeciągu
roku, u przyjmujących suplementację badanych skurczowe ciśnienie krwi również uległo 12%
redukcji.[35]
Na światło dzienne wyszedł również fakt, że dzięki konsumpcji granatu, PON-1 wpływa na
zarządzanie cukrzycą. U pacjentów z cukrzycą typu 2 wykazano 23% obniżenie się poziomu
PON-1. Po spożyciu przez te same osoby soku z granatu (50 ml/dzień przez 3 miesiące), aktywność
PON-1 w osoczu zwiększyła się o 24%, co pomogło przywrócić ją do zdrowych poziomów.[36]
W 2007 roku, naukowcy odkryli, że polifenole granatu regulują geny pod kątem PON-2 w
oczyszczających makrofagach LDL.[37] PON-2 jest cząsteczką ściśle związaną z PON-1, która
wykorzystuje podobne, korzystne efekty. W wyniku zwiększenia produkcji PON-2 bezpośrednio
poprawia się poziom utlenienia komórkowego.
Jak wykazano, w komórkach wątroby wystawionych na polifenole granatu następuje regulacja
genów PON-1. Jest to istotne, ponieważ komórki wątroby są odpowiedzialne za produkcję
PON-1.[38] Przez ostatnie pięć lat naukowcy wykazali również, że granat stabilizuje wiązanie
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
cząsteczek PON-1 z korzystnym HDL. Cząsteczki PON-1 mogą się degradować z czasem,
oddzielając się od pierwotnej molekuły HDL. Jak wykazano, wyciąg z granatu wzmacnia i
wspomaga wiązanie między PON-1 a HDL — co tym samym chroni przed utlenianiem HDL.[39]
Inne czynniki zwiększające PON-1
Niedawno pojawiły się silne dowody potwierdzające istnienie kilku związków mających
wpływ kardioproteksyjny, które również mogą sprzyjająco zwiększyć poziom PON-1. Jak się
okazuje umiarkowana konsumpcja wina, piwa i mocniejszych trunków wiąże się ze wzrostem
aktywności PON-1.[40] Polifenole czerwonego wina zwiększają aktywność PON-1 i redukują
oksydację LDL.[41] W szczególności resweratrol, który jest najlepiej poznanym polifenolem
czerwonego wina, zapewnia skuteczną kontrolę genów PON-1, zwiększając jego ekspresję w
ludzkich komórkach wątroby i chroniąc przed miażdżycą, jak wykazano na modelach
zwierzęcych.[42] (PON-1 jest produkowany w wątrobie).
Kwercetyna, kolejny polifenol znajdujący się w czerwonym winie oraz innych źródłach roślinnych
również reguluje ekspresję genów PON-1, chroniąc przed oksydacją LDL.[43] Posiada ona wiele
takich samych jak granat mechanizmów działania – pomaga stabilizować i utrzymać aktywność
PON-1 w walce ze stresem oksydacyjnym.[44]
Podsumowanie
Peroksydacja lipidów — uszkodzenia zdrowych błon komórkowych przez wolne rodniki — jest
głównym czynnikiem starzenia się związanym z powstaniem licznych chorób zwyrodnieniowych.
PON-1 (paraoksynaza-1) jest dopiero poznawanym enzymem związanym z korzystnym HDL, który
jak wykazano blokuje peroksydację lipidów. Niedawne badanie sugerują, że PON-1 może służyć
jako skuteczna obrona przed licznymi chorobami związanymi ze procesem starzenia się, wliczając
w to choroby serca, zespół metaboliczny, artretyzm i niektóre nowotwory.[45] Poziom PON-1
maleje wraz z wiekiem, przyczyniając się do zmniejszenia kardioprotekcyjnego wpływu HDL. Jak
wykazano, granat zwiększa poziom PON-1 i wspomaga jego aktywność w organizmie. Reguluje on
geny, które kierują produkcją PON-1, zwiększając jego wydajność w komórkach wątroby i
podnosząc jego koncentracje we krwi. Wyciąg z granatu chroni i utrzymuje aktywność PON-1 na
poziomie komórkowym, zapobiegając przed degradacją i utrzymując jego wiązanie z cząsteczkami
HDL. Pojawiające się dowody sugerują, że resweratrol i kwercetyna mogą mieć podobny wpływ na
poziom i aktywność PON-1.
Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
Otwórz listę źródeł naukowych
[1] Okumachi Y, Yokono K. Anti-aging medicine: the evidence to the value of the
antihypertensive drugs, hypoglycemic drugs and statins. Nippon Rinsho. 2009
Jul;67(7):1372-6.
Kekes E. Combined antihypertensive and antilipemic therapy as one of the pillars in the polypharmacologic preventive strategy for patients with high cardiovascular risk. Orv Hetil. 2008 Sep
28;149(39):1827-37.
Gouedard C, Koum-Besson N, Barouki R, Morel Y. Opposite regulation of the human paraoxonase-1
gene PON-1 by fenofibrate and statins. Mol Pharmacol. 2003 Apr;63(4):945-56.
[2] Rozenberg O, Rosenblat M, Coleman R, Shih DM, Aviram M. Paraoxonase (PON-1) deficiency is
associated with increased macrophage oxidative stress: studies in PON-1-knockout mice. Free
Radic Biol Med. 2003 Mar 15;34(6):774-84.
Leus FR, Wittekoek ME, Prins J, Kastelein JJ, Voorbij HA. Paraoxonase gene polymorphisms are
associated with carotid arterial wall thickness in subjects with familial hypercholesterolemia.
Atherosclerosis. 2000 Apr;149(2):371-7.
Watson AD, Berliner JA, Hama SY, et al. Protective effect of high density lipoprotein associated
paraoxonase. Inhibition of the biological activity of minimally oxidized low density lipoprotein. J
Clin Invest. 1995 Dec;96(6):2882-91.
Ikeda Y, Suehiro T, Itahara T, et al. Human serum paraoxonase concentration predicts
cardiovascular mortality in hemodialysis patients. Clin Nephrol. 2007 Jun;67(6):358-65.
[3] Available at: www.who.int/mediacentre/factsheets/fs317/en/index.html.Accessed December 18,
2009.
[4] Soran H, Younis NN, Charlton-Menys V, Durrington P. Variation in paraoxonase-1 activity and
atherosclerosis. Curr Opin Lipidol. 2009 Aug;20(4):265-74.
[5] Leus FR, Wittekoek ME, Prins J, Kastelein JJ, Voorbij HA. Paraoxonase gene polymorphisms are
associated with carotid arterial wall thickness in subjects with familial hypercholesterolemia.
Atherosclerosis. 2000 Apr;149(2):371-7.
Watson AD, Berliner JA, Hama SY, et al. Protective effect of high density lipoprotein associated
paraoxonase. Inhibition of the biological activity of minimally oxidized low density lipoprotein. J
Clin Invest. 1995 Dec;96(6):2882-91.
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
Bub A, Barth SW, Watzl B, Briviba K, Rechkemmer G. Paraoxonase 1 Q192R (PON-1-192)
polymorphism is associated with reduced lipid peroxidation in healthy young men on a lowcarotenoid diet supplemented with tomato juice. Br J Nutr. 2005 Mar;93(3):291-7.
[6] Cakatay U, Kayali R, Uzun H. Relation of plasma protein oxidation parameters and paraoxonase
activity in the ageing population. Clin Exp Med. 2008 Mar;8(1):51-7.
[7] Leus FR, Wittekoek ME, Prins J, Kastelein JJ, Voorbij HA. Paraoxonase gene polymorphisms are
associated with carotid arterial wall thickness in subjects with familial hypercholesterolemia.
Atherosclerosis. 2000 Apr;149(2):371-7.
Watson AD, Berliner JA, Hama SY, et al. Protective effect of high density lipoprotein associated
paraoxonase. Inhibition of the biological activity of minimally oxidized low density lipoprotein. J
Clin Invest. 1995 Dec;96(6):2882-91.
Mackness M, Boullier A, Hennuyer N, et al. Paraoxonase activity is reduced by a proatherosclerotic diet in rabbits. Biochem Biophys Res Commun. 2000 Mar 5;269(1):232-6.
[8] Das DK. Cardioprotection with high-density lipoproteins: fact or fiction? Circ Res. 2003 Feb
21;92(3):258-60.
[9] van der Gaag MS, van Tol A, Scheek LM, et al. Daily moderate alcohol consumption increases
serum paraoxonase activity; a diet-controlled, randomised intervention study in middle-aged men.
Atherosclerosis. 1999 Dec;147(2):405-10.
Noll C, Hamelet J, Matulewicz E, Paul JL, Delabar JM, Janel N. Effects of red wine polyphenolic
compounds on paraoxonase-1 and lectin-like oxidized low-density lipoprotein receptor-1 in
hyperhomocysteinemic mice. J Nutr Biochem. 2009 Aug;20(8):586-96.
Aviram M, Fuhrman B. Wine flavonoids protect against LDL oxidation and atherosclerosis. Ann N Y
Acad Sci. 2002 May;957:146-61.
[10] Rozenberg O, Rosenblat M, Coleman R, Shih DM, Aviram M. Paraoxonase (PON-1) deficiency
is associated with increased macrophage oxidative stress: studies in PON-1-knockout mice. Free
Radic Biol Med. 2003 Mar 15;34(6):774-84.
[11] Ikeda Y, Suehiro T, Itahara T, et al. Human serum paraoxonase concentration predicts
cardiovascular mortality in hemodialysis patients. Clin Nephrol. 2007 Jun;67(6):358-65.
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
[12] Bub A, Barth SW, Watzl B, Briviba K, Rechkemmer G. Paraoxonase 1 Q192R (PON-1-192)
polymorphism is associated with reduced lipid peroxidation in healthy young men on a lowcarotenoid diet supplemented with tomato juice. Br J Nutr. 2005 Mar;93(3):291-7.
Bub A, Barth S, Watzl B, et al. Paraoxonase 1 Q192R (PON-1-192) polymorphism is associated with
reduced lipid peroxidation in R-allele-carrier but not in QQ homozygous elderly subjects on a
tomato-rich diet. Eur J Nutr. 2002 Dec;41(6):237-43.
[13] Martinelli N, Girelli D, Olivieri O, et al. Novel serum paraoxonase activity assays are
associated with coronary artery disease. Clin Chem Lab Med. 2009;47(4):432-40.
[14] Moradi H, Pahl MV, Elahimehr R, Vaziri ND. Impaired antioxidant activity of high-density
lipoprotein in chronic kidney disease. Transl Res. 2009 Feb;153(2):77-85.
[15] Ikeda Y, Suehiro T, Itahara T, et al. Human serum paraoxonase concentration predicts
cardiovascular mortality in hemodialysis patients. Clin Nephrol. 2007 Jun;67(6):358-65.
[16] Jakubowski H, Ambrosius WT, Pratt JH. Genetic determinants of homocysteine thiolactonase
activity in humans: implications for atherosclerosis. FEBS Lett. 2001 Feb 23;491(1-2):35-9.
[17] Watson AD, Berliner JA, Hama SY, et al. Protective effect of high density lipoprotein associated
paraoxonase. Inhibition of the biological activity of minimally oxidized low density lipoprotein. J
Clin Invest. 1995 Dec;96(6):2882-91.
[18] Mackness B, Durrington P, McElduff P, et al. Low paraoxonase activity predicts coronary
events in the Caerphilly Prospective Study. Circulation. 2003 Jun 10;107(22):2775-9.
[19] van Himbergen TM, van Tits LJ, Roest M, Stalenhoef AF. The story of PON-1: how an
organophosphate-hydrolysing enzyme is becoming a player in cardiovascular medicine. Neth J
Med. 2006 Feb;64(2):34-8.
Soran H, Younis NN, Charlton-Menys V, Durrington P. Variation in paraoxonase-1 activity and
atherosclerosis. Curr Opin Lipidol. 2009 Aug;20(4):265-74.
[20] van Himbergen TM, van Tits LJ, Roest M, Stalenhoef AF. The story of PON-1: how an
organophosphate-hydrolysing enzyme is becoming a player in cardiovascular medicine. Neth J
Med. 2006 Feb;64(2):34-8.
[21] Chambers JE. PON-1 multitasks to protect health. Proc Natl Acad Sci U S A. 2008 Sep
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
2;105(35):12639-40.
[22] Ferretti G, Bacchetti T, Masciangelo S, Bicchiega V. HDL-paraoxonase and Membrane Lipid
Peroxidation: A Comparison Between Healthy and Obese Subjects. Obesity (Silver Spring). 2009
Oct 15.
Park KH, Shin DG, Kim JR, Hong JH, Cho KH. The functional and compositional properties of
lipoproteins are altered in patients with metabolic syndrome with increased cholesteryl ester
transfer protein activity. Int J Mol Med. 2010 Jan;25(1):129-36.
[23] Ikeda Y, Suehiro T, Arii K, Kumon Y, Hashimoto K. High glucose induces transactivation of the
human paraoxonase 1 gene in hepatocytes. Metabolism. 2008 Dec;57(12):1725-32.
[24] Serin O, Konukoglu D, Firtina S, Mavis O. Serum oxidized low density lipoprotein,
paraoxonase 1 and lipid peroxidation levels during oral glucose tolerance test. Horm Metab Res.
2007 Mar;39(3):207-11.
[25] Serin O, Konukoglu D, Firtina S, Mavis O. Serum oxidized low density lipoprotein,
paraoxonase 1 and lipid peroxidation levels during oral glucose tolerance test. Horm Metab Res.
2007 Mar;39(3):207-11.
[26] Aslan M, Nazligul Y, Horoz M, et al. Serum paraoxonase-1 activity in Helicobacter pylori
infected subjects. Atherosclerosis. 2008 Jan;196(1):270-4.
[27] Holven KB, Aukrust P, Retterstol K, et al. The antiatherogenic function of HDL is impaired in
hyperhomocysteinemic subjects. J Nutr. 2008 Nov;138(11):2070-5.
[28] Ates O, Azizi S, Alp HH, et al. Decreased serum paraoxonase 1 activity and increased serum
homocysteine and malondialdehyde levels in age-related macular degeneration. Tohoku J Exp Med.
2009 Jan;217(1):17-22.
Soran N, Altindag O, Cakir H, Celik H, Demirkol A, Aksoy N. Assessment of paraoxonase activities
in patients with knee osteoarthritis. Redox Rep. 2008;13(5):194-8.
[29] Aviram M, Dornfeld L, Rosenblat M, et al. Pomegranate juice consumption reduces oxidative
stress, atherogenic modifications to LDL, and platelet aggregation: studies in humans and in
atherosclerotic apolipoprotein E-deficient mice. Am J Clin Nutr. 2000 May;71(5):1062-76.
[30] Aviram M, Dornfeld L, Rosenblat M, et al. Pomegranate juice consumption reduces oxidative
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
stress, atherogenic modifications to LDL, and platelet aggregation: studies in humans and in
atherosclerotic apolipoprotein E-deficient mice. Am J Clin Nutr. 2000 May;71(5):1062-76.
[31] Kaplan M, Hayek T, Raz A, et al. Pomegranate juice supplementation to atherosclerotic mice
reduces macrophage lipid peroxidation, cellular cholesterol accumulation and development of
atherosclerosis. J Nutr. 2001 Aug;131(8):2082-9.
[32] Aviram M, Dornfeld L, Kaplan M, et al. Pomegranate juice flavonoids inhibit low-density
lipoprotein oxidation and cardiovascular diseases: studies in atherosclerotic mice and in humans.
Drugs Exp Clin Res. 2002;28(2-3):49-62.
[33] Aviram M, Rosenblat M, Gaitini D, et al. Pomegranate juice consumption for 3 years by
patients with carotid artery stenosis reduces common carotid intima-media thickness, blood
pressure and LDL oxidation. Clin Nutr. 2004 Jun;23(3):423-33.
[34] Aviram M, Rosenblat M, Gaitini D, et al. Pomegranate juice consumption for 3 years by
patients with carotid artery stenosis reduces common carotid intima-media thickness, blood
pressure and LDL oxidation. Clin Nutr. 2004 Jun;23(3):423-33.
[35] Aviram M, Rosenblat M, Gaitini D, et al. Pomegranate juice consumption for 3 years by
patients with carotid artery stenosis reduces common carotid intima-media thickness, blood
pressure and LDL oxidation. Clin Nutr. 2004 Jun;23(3):423-33.
[36] Rosenblat M, Hayek T, Aviram M. Anti-oxidative effects of pomegranate juice (PJ) consumption
by diabetic patients on serum and on macrophages. Atherosclerosis. 2006 Aug;187(2):363-71.
[37] Shiner M, Fuhrman B, Aviram M. Macrophage paraoxonase 2 (PON2) expression is upregulated by pomegranate juice phenolic anti-oxidants via PPAR gamma and AP-1 pathway
activation. Atherosclerosis. 2007 Dec;195(2):313-21.
[38] Khateeb J, Gantman A, Kreitenberg AJ, Aviram M, Fuhrman B. Paraoxonase 1 (PON-1)
expression in hepatocytes is upregulated by pomegranate polyphenols: A role for PPAR-gamma
pathway. Atherosclerosis. 2009 Sep 6.
[39] Fuhrman B, Volkova N, Aviram M. Pomegranate juice polyphenols increase recombinant
paraoxonase-1 binding to high-density lipoprotein: Studies in vitro and in diabetic patients.
Nutrition. 2009 Sep 15.
Rosenblat M, Aviram M. Paraoxonases role in the prevention of cardiovascular diseases. Biofactors.
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
2009 Jan-Feb;35(1):98-104.
[40] Sierksma A, van der Gaag MS, van Tol A, James RW, Hendriks HF. Kinetics of HDL cholesterol
and paraoxonase activity in moderate alcohol consumers. Alcohol Clin Exp Res. 2002
Sep;26(9):1430-5.
[41] Fuhrman B, Aviram M. Preservation of paraoxonase activity by wine flavonoids: possible role
in protection of LDL from lipid peroxidation. Ann N Y Acad Sci. 2002 May;957:321-4.
Hayek T, Fuhrman B, Vaya J, et al. Reduced progression of atherosclerosis in apolipoprotein Edeficient mice following consumption of red wine, or its polyphenols quercetin or catechin, is
associated with reduced susceptibility of LDL to oxidation and aggregation. Arterioscler Thromb
Vasc Biol. 1997 Nov;17(11):2744-52.
[42] Gouedard C, Barouki R, Morel Y. Induction of the paraoxonase-1 gene expression by
resveratrol. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2004 Dec;24(12):2378-83.
Do GM, Kwon EY, Kim HJ, et al. Long-term effects of resveratrol supplementation on suppression of
atherogenic lesion formation and cholesterol synthesis in apo E-deficient mice. Biochem Biophys
Res Commun. 2008 Sep 12;374(1):55-9.
[43] Gong M, Garige M, Varatharajalu R, et al. Quercetin up-regulates paraoxonase 1 gene
expression with concomitant protection against LDL oxidation. Biochem Biophys Res Commun.
2009 Feb 20;379(4):1001-4.
[44] Aviram M, Rosenblat M, Billecke S, et al. Human serum paraoxonase (PON 1) is inactivated by
oxidized low density lipoprotein and preserved by antioxidants. Free Radic Biol Med. 1999
Apr;26(7-8):892-904.
[45] Marchesani M, Hakkarainen A, Tuomainen TP, et al. New paraoxonase 1 polymorphism I102V
and the risk of prostate cancer in Finnish men. J Natl Cancer Inst. 2003 Jun 4;95(11):812-8.
Regieli JJ, Jukema JW, Doevendans PA, et al. Paraoxonase variants relate to 10-year risk in
coronary artery disease: impact of a high-density lipoprotein-bound antioxidant in secondary
prevention. J Am Coll Cardiol. 2009 Sep 29;54(14):1238-45.
Soran N, Altindag O, Cakir H, Celik H, Demirkol A, Aksoy N. Assessment of paraoxonase activities
in patients with knee osteoarthritis. Redox Rep. 2008;13(5):194-8.
Cholesterol HDL odwraca procesy miażdżycowe
Park KH, Shin DG, Kim JR, Hong JH, Cho KH. The functional and compositional properties of
lipoproteins are altered in patients with metabolic syndrome with increased cholesteryl ester
transfer protein activity. Int J Mol Med. 2010 Jan;25(1):129-36.
Aslan M, Nazligul Y, Horoz M, et al. Serum paraoxonase-1 activity in Helicobacter pylori infected
subjects. Atherosclerosis. 2008 Jan;196(1):270-4.2012-08-062012-08-06
Powiązane produkty:
Kompletny Wyciąg z Granatu
99.00 zł CZYTAJ DALEJ
Ochrona Śródbłonka z Kompletnym
Wyciągiem z Granatu i CORDIART™
224.00 zł CZYTAJ DALEJ
Optymalizowany Resweratrol
189.00 zł CZYTAJ DALEJ