Informacja nt. poliomyelitis dla osób podróżujących do Afryki

Informacja nt. poliomyelitis dla osób podróżujących do Afryki
Opracowano na podstawie materiałów WHO z lutego 2013 r.
Niger oraz Nigeria
W dniu 3.01.2013 r. WHO potwierdziło wystąpienie kolejnego przypadku poliomyelitis w Nigrze, w
regionie Tahoua. Czynnikiem wywołującym zachorowania jest dziki szczep wirusa Polio WPV1.
Badania laboratoryjne potwierdziły jego bliskie pokrewieństwo ze szczepem, który odpowiada za
zachorowania w regionie Kaduna w Nigerii.
Według ekspertów WHO zdarzenie to potwierdza wciąż utrzymujące się wysokie ryzyko
międzynarodowego rozprzestrzeniania się dzikiego szczepu wirusa Polio, w szczególności z terenów
Nigerii i Nigru. WHO podkreśla także, że niestabilna sytuacja na Mali nasila emigrację ludności w
inne regiony Afryki, co może wpływać na zwiększone szerzenie się zakażeń wirusami Polio w Afryce.
Egipt
Zgodnie z danymi WHO, w pozyskanych do rutynowych badań próbkach ścieków pobranych
dwukrotnie w grudniu 2012 r. na terenie miasta Kair, wyizolowano dziki szczep wirusa Polio WPV1.
Patogen został wykryty jedynie w próbkach środowiskowych. Nie odnotowano do chwili obecnej
zachorowań wśród ludzi. Badania laboratoryjne potwierdziły bliskie pokrewieństwo wyizolowanego
w Egipcie szczepu z wirusem Polio z odpowiadającym za zachorowania w północnym Pakistanie.
Pakistan, Nigeria oraz Afganistan są państwami uznanymi przez WHO za obszary, w których
utrzymuje się stałe krążenie wirusów Polio.
Według ekspertów WHO zdarzenie to potwierdza wciąż utrzymujące się wysokie ryzyko
międzynarodowego rozprzestrzeniania się dzikiego szczepu wirusa Polio. Ryzyko dalszego
rozprzestrzeniania się wirusa poza obszar Egiptu jest umiarkowane, zaś z terenu Pakistanu- wysokie.
W Unii Europejskiej ostatni przypadek poliomyelitis miał miejsce w Holandii w latach 1992/1993,
zaś ostatni przypadek zawleczenia do Europy wirusa Polio odnotowano w 2002 r. Chorowały
wówczas dzieci Romów na terenie Bułgarii oraz stwierdzono 1 przypadek w Gruzji, przebiegający bez
porażenia. Czynnikiem wywołującym był dziki szczep wirusa polio (WPV 1) pochodzący z Indii.
Informacje nt. choroby
Poliomyelitis (choroba Heinego – Medina, jedna z chorób przebiegających pod postacią ostrego
nagminnego porażenia dziecięcego) jest wysoce zakaźną chorobą wywoływaną przez enterowirus,
który jest zaraźliwy szczególnie dla dzieci poniżej 5 roku życia. Zakażenie następuje głównie drogą
pokarmową, a wirus namnaża się w jelicie. W większości zakażonych osób zakażeniu nie towarzyszą
żadne objawy (są to tzw. bezobjawowi nosiciele) bądź występuje jedynie gorączka. Mogą pojawić się
takie objawy jak: gorączka, zmęczenie, ból głowy, wymioty, sztywność karku, bóle kończyn. Wiotkie
porażenie występuje w mniej niż 1% przypadków. Wśród osób, u których choroba przebiega z
porażeniem, procent przypadków śmiertelnych wynosi około 10%.
Znane są 3 typy wirusa Polio i wszystkie mogą powodować porażenia. Z przypadków zakażeń
przebiegających z porażeniem najczęściej izolowany jest typ dziki (WPV1).
Nie istnieje skuteczne leczenie poliomyelitis. Największe znaczenie ma zapobieganie zakażeniom
poprzez stosowanie szczepień ochronnych. U dzieci w Polsce, zgodnie z aktualnym Programem
1
Szczepień
Ochronnych
(PSO
dostępny
na
stronie
GIS
http://www.gis.gov.pl/ckfinder/userfiles/files/EP/szczepienia/Dz_%20Urz_%20Min_%20Zdrow_2012
%20poz_%2078.pdf) podaje się 4 dawki szczepionki. Pierwsze dwie dawki, zawierające wirusa
inaktywowanego (zabitego), podawane są w 1 roku życia w iniekcji podskórnej lub domięśniowej.
Trzecia dawka uzupełniająca szczepienie podstawowe podawana jest w 2 roku życia (również w
formie iniekcji). Czwarta dawka stanowi szczepienie przypominające, jest stosowana w populacji
dzieci w 6 roku życia oraz jest wykonywana podawaną doustnie szczepionką zawierającą atenuowane
szczepy wirusa.
Możliwe jest również wykonanie szczepień u innych osób, w oparciu o określone przesłanki i decyzję
lekarza.
Zalecenie ECDC dla mieszkańców UE:
 Osobom podróżującym do i z państw, w których notowane są przypadki poliomyelitis zaleca
się sprawdzenie czy posiadają aktualne szczepienie przeciwko chorobie.
 Według WHO osoby, które przeszłości otrzymały 3 lub więcej dawek szczepionek przeciwko
poliomyelitis, powinny otrzymać kolejną dawkę tej szczepionki przed wyjazdem do krajów
w których utrzymuje się rodzima transmisja tego patogenu.
 Ostateczną decyzję o zastosowaniu dawki przypominającej podejmuje zawsze lekarz.
Ponadto podczas pobytu w zagrożonych rejonach należy:
 spożywać jedynie potrawy poddane obróbce termicznej (gotowanie, pieczenie, smażenie,
duszenie),
 spożywać jedynie pasteryzowane produktu nabiałowe (np. mleko),
 spożywać owoce i warzywa jedynie po wcześniejszym umyciu ich niezanieczyszczoną wodą,
 pić wodę jedynie przegotowaną, ewentualnie napoje butelkowane (jedynie butelki oryginalnie
zamknięte),
 unikać picia wody z kranu i innych otwartych źródeł, oraz nie stosować kostek lodu
wytworzonych z wody zanieczyszczonej,
 przestrzegać higieny osobistej, w tym myć ręce, szczególnie przed spożywaniem i
przygotowywaniem posiłków, po wyjściu z toalety, po zmianie pieluch, po kichaniu, kaszlu itp.
Więcej informacji na temat tej choroby znajduje się na oficjalnych stronach:
 Światowej Organizacji Zdrowia http://www.who.int/en/
 Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób w Atlancie http://www.cdc.gov/
 Europejskiego
Centrum
ds.
Zapobiegania
i
Kontroli
http://www.ecdc.europa.eu/en/Pages/home.aspx
Chorób
W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś w
przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych po powrocie z ww. rejonów
należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.
W celu uzyskania informacji o innych chorobach zakaźnych występujących w tych krajach
należy przed wyjazdem do tych krajów skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub
lekarzem medycyny chorób tropikalnych, najlepiej nie później niż 4 - 6 tyg. przed planowaną
podróżą. Pozwoli to na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki.
Więcej informacji dotyczących bezpieczeństwa w ww. państwach znajduje się na stronie
Ministerstwa Spraw Zagranicznych w zakładce „Polak za granicą”.
2