17 Grazyna Korzeniewska

17 Grazyna Korzeniewska
04-12-2006
12:45
Page 48
Metody edukacji ˝ywieniowej u dzieci i m∏odzie˝y
stosujàcych osobiste podskórne pompy insulinowe
Gra˝yna Korzeniewska, Alicja Szewczyk, El˝bieta Piontek
Oddzia∏ Chorób Metabolicznych, Endokrynologii i Diabetologii Kliniki Pediatrii
Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka“, Warszawa
Kluczowym celem terapii cukrzycy osobistà podskórnà
pompà insulinowà jest osiàgni´cie jak najbli˝szego normie stanu metabolicznego, uzyskanie mo˝liwie najlepszej kontroli glikemii, która nie b´dzie mia∏a negatywnego wp∏ywu na jakoÊç
˝ycia ani nie spowoduje niepo˝àdanych dzia∏aƒ ubocznych.
Obok terapii osobistà podskórnà pompà insulinowà edukacja ˝ywieniowa jest wa˝nym czynnikiem zapewniajàcym w∏aÊciwe leczenie i popraw´ samopoczucia pacjentów. Na szczególnà uwag´ w terapii pompowej zas∏uguje mo˝liwoÊç stosowania
ró˝norodnych bolusów posi∏kowych. Roz∏o˝enie dawki insuliny
w odpowiednim czasie adekwatnie do iloÊci zawartych w posi∏ku w´glowodanów, bia∏ek i t∏uszczy, pozwala utrzymaç prawid∏owà glikemi´ w terapii pompowej. Wykorzystanie tej funkcji
pozwala dostarczyç w∏aÊciwà iloÊç insuliny w odpowiednim
czasie. Prawid∏owe stosowanie ró˝nych bolusów posi∏kowych
jest mo˝liwe wtedy, gdy dziecko, m∏oda osoba u˝ytkujàca pomp´, jej opiekunowie posiadajà niezb´dnà wiedz´ z zakresu dietetyki.
Aby osiàgnàç dobrze wyrównanà cukrzyc´ w terapii podskórnà pompà insulinowà niezb´dne jest zdobycie umiej´tnoÊci w zakresie: ró˝nicowania w´glowodanów, prawid∏owego
komponowania posi∏ków (w´glowodany, bia∏ka, t∏uszcze w odpowiednich proporcjach), szacowania iloÊci wymienników po-
48 • Standardy Medyczne 2006
karmowych zawartych w posi∏ku oraz zasad obliczania dawki
insuliny w zale˝noÊci od glikemii przedposi∏kowej, rodzaju posi∏ku, aktywnoÊci fizycznej.
Praca przedstawia metody i techniki edukacji ˝ywieniowej
oparte na: obserwacji (zabieg metodyczny, metoda demonstracji), dzia∏aniu (laboratoryjna, zaj´ç praktycznych), s∏owie (pogadanka, dyskusja, opis, wyk∏ad, rozmowa indywidualna, praca
z broszurami informacyjnymi, ksià˝ka), metody multimedialne.
Program przedstawiony w pracy przewidziany jest do realizacji w czasie pobytu dziecka w oddziale szpitalnym i w opiece
ambulatoryjnej.
PiÊmiennictwo:
1. Kunachowicz H, Nadolna I, Iwanow K, Przygoda B. WartoÊç od˝ywcza wybranych produktów i typowych potraw. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
2. Tatoƒ J (red.). Zdrowe i smaczne ˝ywienie osób z cukrzycà i ich rodzin. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
3. Korzeniewska G, Szewczyk A, Piontek E. Edukacja ˝ywieniowa dzieci i m∏odzie˝y stosujàcych osobiste podskórne pompy insulinowe.
Diabetologia Polska – materia∏y konferencyjne „Cukrzyca typu 1 od
patogenezy do powik∏aƒ“ ¸ódê 2006, 2: 102.
4. Ciborowska H, Rudnicka A. Dietetyka – ˚ywienie zdrowego i chorego cz∏owieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
17 Grazyna Korzeniewska
04-12-2006
12:45
Page 49
Methods of nutrition education in children
and adolescents using subcutaneous insulininfusion
pumps
Gra˝yna Korzeniewska, Alicja Szewczyk, El˝bieta Piontek
Department of Metabolic Diseases, Endocrinology and Diabetology, Clinic of Paediatrics,
Children’s Health Memorial Institute, Warszawa
The key goal of diabetes treatment with a subcutaneous insulin infusion pump is reaching metabolic control close to normal, reaching the best attainable glycaemia control without negative influence on quality of life or undesirable side effects.
Next to therapy with subcutaneous infusion pumps nutrition
education is an important factor providing for proper therapeutic management and improvement of patients’ mood. Pump
therapy offers the possibility of using various meal boluses. Distribution of insulin dose adequately to the content of carbohydrates, proteins and fats in meals allows to keep normal glycaemia in the pump therapy. This function allows for providing correct insulin dose in proper time. Correct use of various meal boluses is possible when the child, adolescent or care providers
have necessary knowledge of dietetics. In order to reach a well
controlled diabetes in subcutaneous insulin infusion pump therapy it is necessary to be able to differentiate carbohydrates,
properly plan meals (right proportions of carbohydrates, proteins and fats), to estimate the content of carbohydrate exchanges in meals and to calculate insulin dose depending on preprandial glycaemia, type of meal and physical activity.
The study presents methods and techniques of nutrition
education based on: observation (methodological procedure,
demonstration method), activity (laboratory, practical activities),
word (talk, discussion, description, lecture, individual interview,
brochures, books), multimedia.
The program presented in the study is foreseen to be realized during child’s hospitalization and in outpatient care.
References:
1. Kunachowicz H, Nadolna I, Iwanow K, Przygoda B. „WartoÊç od˝ywcza wybranych produktów i typowych potraw“. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
2. Tatoƒ J (red.): „Zdrowe i smaczne ˝ywienie osób z cukrzycà i ich rodzin“. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
3. Korzeniewska G, Szewczyk A, Piontek E. „Edukacja ˝ywieniowa
dzieci i m∏odzie˝y stosujàcych osobiste podskórne pompy insulinowe“. Diabetologia Polska – materia∏y konferencyjne „Cukrzyca typu
1 od patogenezy do powik∏aƒ“ ¸ódê 2006, 2: 102.
4. Ciborowska H, Rudnicka A. „Dietetyka – ˚ywienie zdrowego i chorego cz∏owieka“. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
2006, Standardy Medyczne • 49