Newsletter 5_2016

Newsletter SENDERO Tax & Legal 5/2016
Strona 1 z 3
Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania
15 lipca 2016 r. wejdzie w życie ustawa wprowadzająca do przepisów podatkowych klauzulę przeciwko unikaniu
opodatkowania. Jej celem ma być zapobieganie obchodzeniu prawa podatkowego – w zamyśle ma ona
uniemożliwiać dokonywanie sztucznych i nieposiadających gospodarczego uzasadnienia czynności, których
celem miałyby być korzyści podatkowe.
Jakie czynności obejmie klauzula?
Przy ocenie, czy sposób działania był sztuczny organy podatkowe będą brały pod uwagę w szczególności następujące okoliczności:

nieuzasadnione dzielenie operacji,

angażowanie podmiotów pośredniczących mimo braku uzasadnienia
ekonomicznego lub gospodarczego,

występowanie elementów mających na celu uzyskanie stanu identycznego
lub zbliżonego do stanu istniejącego przed dokonaniem czynności,

występowanie elementów wzajemnie się znoszących lub kompensujących,

występowanie
ryzyka
ekonomicznego
lub
gospodarczego
przewyższającego spodziewane korzyści inne niż podatkowe w takim stopniu,
że działający rozsądnie podmiot nie wybrałby tego sposobu działania.
Klauzula obejmie wyłącznie czynności, z tytułu których korzyść podatkowa
przekroczy 100.000 zł (w przypadku podatków rozliczanych okresowo – w jednym
okresie rozliczeniowym).
Jakie będą konsekwencje wejścia w życie klauzuli?
W przypadku zastosowania klauzuli, organy podatkowe określą skutki podatkowe czynności na podstawie takiego stanu rzeczy,
jaki zaistniałby, gdyby dokonano czynności odpowiedniej – tj. takiej, której podmiot mógłby w danych okolicznościach dokonać, jeżeli
działałby rozsądnie i kierował się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej. W przypadku jednak,
gdyby korzyść podatkowa była jedynym celem dokonania czynności, jej skutki będą określane na podstawie takiego stanu rzeczy jaki
zaistniałby, gdyby jej nie dokonano.
Newsletter SENDERO Tax & Legal 5/2016
Strona 2 z 3
Jakie będą możliwości zabezpieczenia przed zastosowaniem klauzuli?
Formą zabezpieczenia przed zastosowaniem przez organy podatkowe klauzuli będą opinie zabezpieczające – akty prawne zbliżone
do interpretacji indywidualnych. Wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej będzie musiał zawierać szczegółowe informacje
dotyczące czynności, m.in. jej dokładny opis (ze wskazaniem występujących związków pomiędzy jej uczestnikami), wskazanie jej celów,
ekonomicznego lub gospodarczego uzasadnienia oraz określenie jakie będą jej skutki podatkowe. Opinie zabezpieczające będą mogły
dotyczyć zarówno czynności planowanych, rozpoczętych jak i dokonanych. Wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej będzie
podlegał opłacie w wysokości 20.000 zł. Minister Finansów odmówi wydania opinii, jeżeli uzna, że do czynności zawartych we wniosku
mają zastosowanie przepisy klauzuli. Od takiego rozstrzygnięcia przysługiwała będzie skarga do sądu administracyjnego.
Jak wejście w życie klauzuli wpłynie na interpretacje indywidualne?
Zgodnie z przepisami ustawy wprowadzającej klauzulę, nie wydaje się interpretacji indywidualnej w zakresie tych elementów stanu
faktycznego lub zdarzenia przyszłego, co do których istnieje uzasadnione przypuszczenie, że dotyczą czynności do których
zastosowanie mają przepisy klauzuli. W praktyce, organy podatkowe będą miały więc możliwość unikania wydawania interpretacji
indywidualnych. Przepis ten obejmie interpretacje, których wnioski o wydanie zostały złożone przed dniem wejścia w życie klauzuli.
Ponadto, nie będą zapewniały ochrony interpretacje indywidualne dotyczące czynności do których może mieć zastosowanie klauzula.
Nawet więc w przypadku zastosowania się przez podatnika do posiadanej interpretacji indywidualnej, efektem kontroli może być
wydanie przez organy podatkowe decyzji w zakresie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Zgodnie z brzmieniem przepisów
przejściowych, regulacja ta ma obejmować jednak tylko interpretacje indywidualne wydane od dnia wejścia w życie ustawy.
Kiedy będzie można złożyć korektę deklaracji?
Po wszczęciu postępowania w zakresie klauzuli, a przed wydaniem decyzji w pierwszej instancji, podatnikowi będzie przysługiwało
prawo do korekty deklaracji. Skutkiem złożenia korekty zeznania będzie obowiązek zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami
– korekta pozwoli jednak na uniknięcie sankcji karno-skarbowych.
Czy klauzula będzie miała moc wsteczną?
Zgodnie z przepisem przejściowym zawartym w ustawie wprowadzającej klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania, jej przepisy
będą miały zastosowanie do korzyści podatkowych uzyskanych po dniu jej wejścia w życie. Oznacza to, że klauzula może znaleźć
zastosowanie do czynności które miały miejsce przed jej wejściem w życie – jeżeli tylko korzyści podatkowe wystąpią po wejściu
w życie nowych regulacji. W świetle powyższego, organy podatkowe będą miały możliwość kwestionowania funkcjonujących obecnie
struktur optymalizacyjnych.
Strona 3 z 3
Newsletter SENDERO Tax & Legal 5/2016
Czy klauzula będzie dotyczyła również podatku VAT?
Nie – dla ustawy o VAT ustawodawca przewidział podobną instytucję, zwaną nadużyciem prawa. Przez nadużycie prawa należy
rozumieć dokonanie czynności podlegającej opodatkowaniu VAT w ramach transakcji, która pomimo spełnienia warunków
formalnych, miała zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem ustawy o VAT.
W przypadku wystąpienia nadużycia prawa, czynności podlegające opodatkowaniu VAT będą wywoływać jedynie takie skutki
podatkowe, jakie miałyby miejsce w przypadku odtworzenia sytuacji, która istniałaby w braku czynności stanowiących nadużycie
prawa.
***
Mamy nadzieje, że powyższe wyjaśnienia okażą się pomocne. Jesteśmy gotowi udzielić Państwu pełnego wsparcia w przypadku
jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z klauzulą przeciwko unikaniu opodatkowania. Pozostajemy do Państwa dyspozycji
również w innych sprawach związanych z prawem i podatkami.
Zespół SENDERO Tax & Legal