Szkolny Program Profilaktyczny 2011-2014x

Szkolny Program
Profilaktyki
Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II Stopnia
im. Karola Lipińskiego
w Lublinie
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie
str. 3
I. Podstawa prawna działań profilaktycznych
str. 3
II. Diagnoza problemu
str. 5
III. ZałoŜenia ogólne programu
str. 6
IV. Adresaci programu
str. 7
V. Termin realizacji
str. 7
VI. Instytucje współpracujące
str. 7
VII. Cele i zadania programu
str. 8
VIII. Ewaluacja programu
str. 16
IX. Zalecana literatura
str. 18
Załącznik:
Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych
Szkolny Program Profilaktyki OSM I i II Stopnia w Lublinie został pozytywnie zaopiniowany
przez Radę Rodziców w dniu: ..............................
Szkolny Program Profilaktyki OSM I i II Stopnia w Lublinie został zatwierdzony przez Radę
Pedagogiczną w dniu: ........................................
Opracowała: mgr Barbara Wojtanowska-Janusz
2
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
Wprowadzenie
Profilaktyka jest procesem wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami
zagraŜającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu Ŝyciu, a takŜe ograniczaniem i
likwidowaniem czynników, które zaburzają zdrowy styl Ŝycia.
Czynniki zakłócające prawidłowy rozwój powodują zachwiania w hierarchii wartości i
poszukiwanie łatwych i szybkich metod rozładowania lęku, niepewności lub frustracji. Szkoła
jest instytucją, która ma bezpośredni wpływ na rozwój psychiczny ucznia, dlatego teŜ
powinna realizować wychowanie profilaktyczne, które stanowi integralną część wychowania
ogólnego.
Istotą profilaktyki w szkole jest więc reagowanie na zagroŜenia i problemy oraz
przygotowanie młodych ludzi do podejmowania słusznych wyborów, informowanie o
zagroŜeniach, jakie niesie ze sobą poszukiwanie łatwego i bezstresowego Ŝycia, pokazywanie
alternatywnych dróg wyboru.
Wszystkie działania profilaktyczne mają na celu wyposaŜenie młodego człowieka w
umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej
komunikacji. Poza tym nieodzownym elementem oddziaływań jest poznanie sposobów
radzenia sobie w sytuacjach trudnych, stresowych i konfliktowych, wyraŜania swoich potrzeb,
emocji i opinii.
Działania profilaktyczne wspierają pracę nad harmonijnym rozwojem osobowości i
zdrowym stylem Ŝycia.
I. PODSTAWA PRAWNA DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH
Akty prawne obowiązujące przy konstruowaniu Szkolnego Programu Profilaktyki:
1.Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. (tekst jednolity Dz.U. z 1996r. Nr 67,
poz. 329, Dz. U. z 2004 Nr 256,poz. 2572 z późniejszymi zmianami)
2. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008r., w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
(Dz. U. z 2009 r. nr 4, poz. 17).
3. Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 31 sierpnia 2005r. w sprawie ramowych statutów
publicznych szkół i placówek artystycznych (Dz. U. 2005r. Nr 181 poz.1507 z późniejszymi
zmianami Dz. U. 2011 r. Nr 89 poz. 511).
4. Rozporządzenie MENiS z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie zasad udzielania i organizacji
pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
(Dz. U. Nr 11, poz. 114 z późniejszymi zmianami).
3
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
5. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form
działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieŜy zagroŜonych
uzaleŜnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226).
Dokumenty wewnętrzne:
1. Statut Szkoły.
2. Program Wychowawczy Szkoły.
Przepisy pozaoświatowe:
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz.483) :
2. Konwencja o prawach dziecka, Nowy Jork 20 XI 1989r. (Dz. U. z 1991r. Nr 120, poz.
526 i 527 z późniejszymi zmianami):
3. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011r. Nr 6, poz. 19).
4. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst
jednolity: Dz. U. z 2010r. Nr 33, poz. 178).
5. Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U z 2009r. Nr 175
poz. 1362).
6. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (tekst jednolity: Dz. U. z 2007r. Nr 70, poz. 473).
7. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomani z dnia 29.07.2005r. (Dz. U. Nr 179, poz.1485 z
późniejszymi zmianami w dniu 15 kwietnia 2011r Dz. U. z 2011r. Nr 105, poz. 614.).
8. Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami uŜywania tytoniu i
wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r. nr 10, poz. 55, z późniejszymi zmianami z dnia 8
kwietnia 2010r Dz. U. 2010r. Nr 81, poz. 529).
II. DIAGNOZA PROBLEMU
Stworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki wymaga określenia
problemowych i dostosowania do nich konkretnych, zaplanowanych działań.
obszarów
Podstawą do sformułowania celów, zadań i planu szkolnego programu profilaktyki na lata
2011/2012 – 2013/2014 były:
wnioski z analizy dokumentów szkolnych – dzienników klasowych, dziennika
psychologa, klasowych zeszytów uwag;
rozmowy z rodzicami na konsultacjach psychologiczno-pedagogicznych;
analiza najczęściej występujących problemów i trudności w latach szkolnych;
obserwacja własna sytuacji wychowawczej szkoły dokonana przez psychologa
szkolnego;
informacje z rozmów z uczniami;
4
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
analiza frekwencji na podstawie dzienników lekcyjnych.
analiza sytuacji rodzinnej i środowiskowej uczniów.
relacja wychowawców klas i nauczycieli na temat aktualnych problemów
wychowawczych i sytuacji kryzysowych (interwencje, bieŜące rozmowy)
Głównym celem przeprowadzanych rozmów i obserwacji była diagnoza problemów
występujących w naszej społeczności szkolnej oraz zebranie informacji dotyczących potrzeb
w zakresie dostosowania działań profilaktycznych do występujących problemów.
Po analizie zebranych informacji doszliśmy do następujących wniosków:
Uczniowie naszej szkoły w większym stopniu podatni są na stres wynikający z
sytuacji ekspozycji społecznych - wystąpienia publiczne stąd waŜna umiejętnością
zarówno w opinii uczniów rodziców i nauczycieli jest nauka radzenia sobie ze
stresem i przykrymi emocjami, kontrola własnych emocji oraz szukanie
aprobowanych form rozładowywania frustracji i napięć
DuŜa ilość godzin i obowiązków wynikająca z podwójnego charakteru szkoły
(zajęcia ogólnokształcące i muzyczne) wymaga równieŜ od uczniów większej
umiejętności organizacji czasu pracy i nauki oraz znajomości technik uczenia się.
Widoczny jest równieŜ problem, jaki stanowi niska kultura zachowania, ze
szczególnym uwzględnieniem na kulturę słowa oraz zachowania o charakterze
agresywnym.
Podkreślono równieŜ konieczność przekazywania informacji na temat zagroŜeń
jakie niesie za sobą popadanie w uzaleŜnienia od alkoholu, nikotyny, narkotyków
oraz TV i komputera.
Wyodrębniliśmy zatem następujące obszary zachowań problemowych, które będą stanowiły
priorytet w zakresie działań profilaktycznych w OSM I i II Stopnia w Lublinie:
Zwiększona podatność na stres, nieumiejętność radzenia sobie z sytuacjami trudnymi
oraz z tremą w czasie wystąpień publicznych
Wagary i brak motywacji do nauki, nieumiejętność organizacji czasu nauki
Agresywne zachowania w stosunku do innych osób, niska kultura zachowania i
kultura słowa
Brak dbałości o własne zdrowie i zdrowie innych: papierosy, alkohol, narkotyki,
komputer
5
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
III. ZAŁOśENIA OGÓLNE PROGRAMU
Szkolny Program Profilaktyki jest to program działań dydaktycznych i
wychowawczych obejmujących całą społeczność szkolną (uczniów, rodziców, nauczycieli) w
zakresie profilaktyki problemów dzieci i młodzieŜy, skonstruowany dla konkretnej szkoły i
dostosowany do jej potrzeb, oparty na diagnozie, stanowiący spójną całość z programem
nauczania i programem wychowawczym szkoły, realizowany przez całą kadrę dydaktyczną
szkoły.
Działania z zakresu profilaktyki będą kontynuacją realizowanych zadań
wychowawczych. Działania podjęte w latach szkolnych 2008/2009-2010/2011, które
zaplanowane były do realizacji długoterminowej, realizowane będą w kolejnych latach.
Szkolny Program Profilaktyczny realizowany jest we wszystkich klasach OSM I i II
Stopnia.
Szkolny zestaw programów nauczania, Program Wychowawczy szkoły oraz Program
Profilaktyki tworzą spójną całość.
SPP odpowiada na realne problemy i zagroŜenia pojawiające się w szkole i
środowisku.
Formy i sposoby działań z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej nauczyciele i
wychowawcy dostosowują do wieku uczniów (I i II Stopień).
Do realizacji zadań włączają się wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły, we
współpracy z rodzicami i instytucjami lokalnymi.
Szkolny Program Profilaktyki opiera się na diagnozie potrzeb uczniów, ich potrzeb,
wiedzy, moŜliwości i uwarunkowań oraz na podstawie spostrzeŜeń rodziców i
nauczycieli.
Wszelkie działania zmierzające do osiągnięcia celu realizowane będą w ramach
procesu
dydaktyczno-wychowawczego
(godzin
wychowawczych,
lekcji
przedmiotowych, zajęć muzycznych oraz spotkań, konsultacji i zajęć psychoedukacyjnych).
W oparciu o Szkolny Program Profilaktyczny wychowawcy opracowują plan pracy
profilaktyczno-wychowawczej dla swoich klas z uwzględnieniem potrzeb uczniów i
problemów występujących w społeczności klasowej.
Plany pracy profilaktyczno-wychowawczej dla danych klas powinny zawierać
szczegółowe działania, środki realizacji, terminy, zakresy odpowiedzialności i
tematykę godzin wychowawczych.
W ramach szkolnej profilaktyki będą prowadzone specjalistyczne programy
profilaktyczne „Spójrz inaczej” “Spójrz inaczej na agresję” „Jak Ŝyć z ludźmi” „Stres
pod kontrolą” „Bez ryzyka”.
W nauczaniu zintegrowanym zagadnienia profilaktyczne będą realizowane w oparciu
o “Program profilaktyczno-wychowawczy dla uczniów klas I – III szkoły
podstawowej” Krzysztofa Zajączkowskiego.
6
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
IV. ADRESACI PROGRAMU
Adresatami Szkolnego Programu Profilaktycznego OSM I i II Stopnia im K.
Lipińskiego w Lublinie są: wszyscy uczniowie, rodzice oraz nauczyciele
V. TERMIN REALIZACJI
Program będzie realizowany w cyklu trzyletnim w latach 2011/2012 – 2013/2014 .
VI. INSTYTUCJE WSPÓŁPRACUJĄCE
Poradnie psychologiczno – pedagogiczne i inne poradni specjalistyczne
Komisariat Miejski Policji w Lublinie - Zespół ds. Nieletnich i Patologii,
dzielnicowi
MONAR
Lubelskie Towarzystwo Zapobiegania Patologiom Społecznym “Kuźnia”
Centrum Interwencji Kryzysowej
Sąd Rodzinny i Nieletnich w Lublinie, Kuratorzy
Uczelnie WyŜsze
Wojewódzka i Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Lublinie
Poradnie specjalistyczne
Ośrodki doskonalące
7
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
VII. CELE I ZADANIA PROGRAMU
PROBLEM:
Zwiększona podatność na stres, nieumiejętność radzenia sobie z sytuacjami
trudnymi oraz z tremą w czasie wystąpień publicznych
Cele i zadania
szczegółowe
Dostarczenie
wiedzy o
sposobach i
metodach
unikania
zagroŜeń
i zachowania się
w sytuacjach
trudnych
Sposoby i formy realizacji
Terminy
Poszerzanie wiedzy i umiejętności uczniów
w zakresie radzenia sobie z własnymi
emocjami, stresem i rywalizacją – zajęcia
wychowawcze, warsztaty radzenia sobie ze
stresem
Wychowawcy,
psycholog
szkolny,
psycholog z PPP
Wg potrzeb
Udzielanie porad uczniom w rozwiązywaniu
trudności powstających na tle niepowodzeń
szkolnych i konfliktów z rówieśnikami oraz
w rodzinie
Psycholog
szkolny
Wg potrzeb
Omawianie symptomów związanych ze stresem
tremą i sposobów radzenia sobie z nimi na
zajęciach z wychowawcą i psychologiem z PPP
Wychowawcy,
psycholog
szkolny,
psycholog z PPP
Wg potrzeb
Nauczyciele
muzyki
wychowawcy
Cały rok
Poznawanie metod relaksacyjnych i metod
radzenia sobie ze stresem i tremą – zajęcia z
psychologiem, realizacja programu „Stres pod
kontrolą”
Psycholog
szkolny,
psycholog z PPP
Wg potrzeb
Spotkania z rodzicami – „Jak pomóc dziecku
przezwycięŜyć stres”
Podejmowanie właściwych decyzji związanych
z udzielaniem pierwszej pomocy - pogadanki,
filmy wideo, zajęcia PO
Psycholog z PPP
III - IV
Wychowawcy,
pielęgniarka
szkolna,
nauczyciel PO
Zgodnie z
programem
nauczania
Organizowanie praktycznych działań
związanych z udzielaniem pierwszej pomocy konkurs plastyczny, spotkania z pielęgniarką,
lekarzem, straŜakiem
Wychowawcy,
nauczyciel
plastyki,
nauczyciel
biologii
II semestr
Zorganizowanie pokazu udzielania pierwszej
pomocy w sytuacjach zagroŜenia
Wychowawca,
nauczyciel PO
II - III
Kształtowanie
umiejętności
radzenia sobie ze
stresem i tremą
UmoŜliwianie uczniom częstego uczestniczenia
przed
jako wykonawcy i odbiorcy w przesłuchaniach,
wystąpieniami
koncertach, występach itp.
publicznymi
Kształtowanie
umiejętności
praktycznego
działania w
sytuacjach
zagroŜenia
Odpowiedzialni
8
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
PROBLEM:
Wagary i brak motywacji do nauki, nieumiejętność organizacji czasu nauki
Cele i zadania
szczegółowe
Sposoby i formy realizacji
Odpowiedzialni
Systematyczne sprawdzanie obecności
Nauczyciele,
Poprawa
potencjalnych
wagarowiczów
na
lekcjach,
wychowawcy
frekwencji
usprawiedliwianie
nieobecności
zgodnie
z
wśród uczniów
przyjętymi przez szkołę terminami.
wagarujących i
ograniczanie liczby Analiza frekwencji uczniów na podstawie
Wychowawcy
spóźnień na lekcje. dzienników klasowych.
Terminy
Cały rok
W kaŜdym
miesiącu
Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniówWychowawcy,
wagarujących
(poszukiwanie
przyczyn)
–psycholog
rozmowy, skierowania na badania do poradni
psychologiczno-pedagogicznej.
Wg potrzeb
Ścisła współpraca z domem rodzinnym (sprawny Wychowawcy
przebieg informacji do i od rodziców - kontakt
telefoniczny, pisemny i bezpośredni).
Wg potrzeb
Wg potrzeb
Profilaktyczne rozmowy z rodzicami na temat ich Wychowawcy,
odpowiedzialności za obecność dziecka w szkole Dyrekcja, psycholog
oraz na temat skutków wagarowania .
Cały rok
Kontrola uczniów spacerujących po szkole wNauczyciele,
czasie trwania lekcji.
pracownicy szkoły
Konkurs związany z frekwencją w ramach akcji „ Wychowawcy klas Czerwiec
Aktywna klasa”, promowanie i nagradzanie
Dyrekcja
uczniów z najlepszą frekwencją i klas, które
znacząco poprawiły swoją frekwencję w stosunku
do poprzedniego semestru/ roku.
W sytuacjach trudnych kontakt z Sądem
Rodzinnym i Nieletnich oraz z kuratorami
zawodowym i realizacja procedury egzekucji
administracyjnej (patrz załącznik
„Procedury…”).
Dyrekcja szkoły
Wg potrzeb
Wysyłanie upomnień do rodziców uczniów nie
realizujących we właściwy sposób obowiązku
szkolnego (patrz załącznik „Procedury…”)
Wychowawcy,
dyrekcja szkoły
Wg potrzeb
Wizyty domowe, rozmowy z rodzicami, z
dzieckiem mające na celu spowodowanie
regularnego uczęszczania do szkoły oraz
uświadomienie konsekwencji wagarowania
Wychowawcy,
psycholog
Wg potrzeb
9
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
Cele i zadania
szczegółowe
Kształtowanie w
uczniach
umiejętności
organizacji czasu
nauki i czasu
wolnego.
Pomoc w
efektywnym
uczeniu się. *
Sposoby i formy realizacji
Odpowiedzialni
Terminy
Informacje o ciekawych formach spędzania
wolnego czasu. Zachęcanie do czynnego
i bezpiecznego spędzania wolnego czasu.
Wychowawcy,
Cały rok
nauczyciele uczący
Opracowywania planów dnia dla uczniów
mających problem z organizacją czasu.
Wychowawcy,
Wg potrzeb
psycholog, rodzice
Zaznajamianie uczniów z technikami uczenia się
na godzinach wychowawczych, zajęciach z
psychologiem i na zajęciach edukacyjnych.
Wychowawcy,
psycholog,
nauczyciele
Cały rok
Prezentacja najciekawszych graficznych map
myśli.
Wychowawcy
II semestr
Nauczyciele
Wg potrzeb
Nauczyciele
Wg potrzeb
SU
Wg potrzeb
Zajęcia wyrównawcze i korekcyjne dla uczniów
słabszych dydaktycznie.
Zajęcia pozalekcyjne, koła zainteresowań i
fakultety dla uczniów zdolnych.
Pomoc rówieśnicza w nauce.
Wprowadzanie ciekawych form zajęć dla uczniów Nauczyciele
z
wykorzystaniem metod aktywnych (praca w
Zwiększanie
parach,
grupach, drama, burza mózgów, dyskusje,
motywacji uczniów
debaty, praca z plakatem itp.)
do nauki
Cały rok
*
Uatrakcyjnianie zdobywania wiedzy poprzez
zdrową rywalizację i atrakcyjne nagrody tzn.
organizowanie turniejów wiedzy, konkursów itp.
*Szczegółowe
Nauczyciele
przedmiotu,
wychowawcy, SU
Cały rok
formy i sposoby pracy z uczniem zdolnym i uczniem ze specyficznymi
potrzebami edukacyjnymi zawarte są w odrębnych dokumentach a mianowicie w planach
kartach Indywidualnych Potrzeb Ucznia, Planach Działań Wspierających oraz w
procedurach dostosowania wymagań edukacyjnych do potrzeb i moŜliwości ucznia ze
specyficznymi trudnościami w uczeniu się
10
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
PROBLEM:
Agresywne zachowania w stosunku do innych osób, niska kultura zachowania i
kultura słowa
Cele i zadania
szczegółowe
Sposoby i formy realizacji
Odpowiedzialni
Terminy
Czuwanie nad właściwym zachowaniem uczniów na Wszyscy
Cały rok
przerwach, na imprezach szkolnych oraz reagowanie nauczyciele i
na wszelkie przejawy agresywnego zachowania - pracownicy szkoły
dyŜury nauczycielskie (patrz załącznik
„Procedury…”)
Tworzenie
Ŝyczliwej i
bezpiecznej
atmosfery do
nauki i
DyŜury rodziców podczas imprez i uroczystości
pobytu dziecka w szkolnych.
szkole
Rodzice
Uczenie się tolerancji i stosowanie jej w
codziennej praktyce – godziny wychowawcze.
Wychowawcy,
katecheci
Promowanie zachowań zgodnych z ogólnymi
normami etycznymi, nagradzanie zachowań
wzorcowych i karanie niepoŜądanych.
Wychowawcy
Wg potrzeb
Na bieŜąco
Wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa uczniów
IX, X
Wychowawcy,
nowych poprzez udział w zajęciach integracyjnych z psycholog szkolny
psychologiem.
Kształtowanie prawidłowych zachowań uczniów na Wszyscy
lekcjach i przerwach między lekcjami, podczas
nauczyciele,
uroczystości szkolnych, wycieczek, imprez
wychowawcy
sportowych i dyskotek. Zgodnie z ogólnie
przyjętymi normami kulturowymi – pogadanki,
tworzenie kodeksów norm i zachowań, analiza
dokumentów szkolnych.
Na bieŜąco
IX
Zapoznanie uczniów z drogą ewakuacji i zasadami Wychowawcy
Pierwsze
zachowania podczas zagroŜenia (zrobienie próbnego
miesiące
alarmu) – godziny wychowawcze
Obserwacja zachowań uczniów i natychmiastowe Wszyscy
Na bieŜąco
Rozpoznawanie i reagowanie na wszelkie przejawy agresji – rozmowy nauczyciele i
rozwiązywanie indywidualne, rozmowy interwencyjne z uczniem i pracownicy szkoły
psycholog, dyrekcja
jego rodzicami
problemów
związanych z
Określenie stopnia zagroŜenia przemocą w szkole i Wychowawca,
agresją i
środowisku klasowym poprzez diagnozowanie
psycholog
przemocą wśród problemu – ankiety, sondaŜe.
uczniów
Hospitacja diagnozująca pod kątem respektowania Dyrekcja
zasad etyki przez nauczycieli.
X, IV
Cały rok
Współpraca z kuratorami Sądu dla Nieletnich i z
Policją.
Dyrekcja, psycholog Wg potrzeb
szkolny
Wyciąganie konsekwencji z kaŜdego przejawu
agresji w formie kar statutowych
Wychowawcy,
dyrekcja
11
Na bieŜąco
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
Cele i zadania
szczegółowe
Uświadomienie
młodzieŜy, czym
jest agresja i
przemoc:
(przejawy,
skutki,
konsekwencje
prawne i
emocjonalne)
Sposoby i formy realizacji
Odpowiedzialni
Przeprowadzenie cyklu godzin z wychowawcą o
tematyce dotyczącej agresji przyczyn skutków i
sposobów obrony.
Wychowawcy,
psycholog
Terminy
II – III
Opracowywanie kodeksów i norm zachowania się wWychowawcy,
IX
samorządy klasowe
danej klasie.
Wychowawcy,
Zawieranie kontraktów z uczniami przejawiającymipsycholog, dyrekcja Wg potrzeb
agresję.
Wychowawcy,
Pogadanki z przedstawicielami policji nt.
psycholog, policja
bezpiecznego zachowania się i obrony przed agresją.
IV
Uświadamianie rodzicom i uczniom zagroŜenia dla Wychowawcy
psychicznego i moralnego rozwoju młodego
zaproszeni
człowieka płynącego z mediów (np. filmy, reklama, specjaliści
gry komputerowe) – pogadanki i spotkania z
zaproszonymi specjalistami.
XI, III
Udzielanie informacji o instytucjach, organizacjach, Psycholog szkolny Wg potrzeb
osobach wspierających i pomagających w
rozwiązywaniu problemów agresji – rozmowa z
psychologiem.
Omawianie zagadnień rozwiązywania konfliktów naWychowawcy,
Wg potrzeb
zajęciach z wychowawcą i z psychologiempsycholog szkolny
szkolnym.
Uczenie
rozwiązywania
konfliktów bez
odwoływania sie Omawianie zagadnień negocjacji i mediacji naNauczyciel wos i
lekcjach wos-u i przedsiębiorczości.
przedsiębiorczości
do agresji i
przemocy
Nauka nieagresywnego rozwiązywania konfliktówWychowawcy,
poprzez
odgrywanie
wychowawcze.
scenek
–
Zgodnie z
programem
nauczania
Wg potrzeb
godzinypsycholog
Oglądanie filmów „Asertywność sztuka bycia sobą”,Wychowawcy
„Przemoc i Agresja jak się im przeciwstawiać”.
XII, I
Interwencje z osobami trzecimi – rozwiązywanieWychowawcy,
Wg potrzeb
sporów w obecności wychowawcy, psychologa,psycholog, dyrekcja
dyrekcji.
Negocjacje i mediacje - mediacje rówieśnicze,
SU, wychowawcy, Wg potrzeb
debaty, zebrania, zajęcia wychowawcze.
specjaliści
Pogadanki, i dyskusje na temat kulturalnegoWychowawcy
świetlicy
Kształtowanie u zachowania się i wyraŜania.
poloniści
uczniów kultury
Cały rok
Organizowanie
imprez
szkolnych:
występów,
wychowawcy,
osobistej
koncertów i dyskotek (pokazanie róŜnych
nauczyciele uczący
(zachowania,
moŜliwości kulturalnej zabawy, odpowiedniego
wyglądu,
zachowania, stosownego stroju).
słownictwa)
Organizowanie wyjść i wyjazdów do filharmonii,
teatru, kina i na wystawy (uczenie umiejętności
12
Nauczyciele
wychowawcy
Cały rok
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
Cele i zadania
szczegółowe
Sposoby i formy realizacji
Odpowiedzialni
Terminy
zachowania się stosownie do okoliczności i sytuacji)
Eliminowanie z
języka
uczniowskiego
wulgaryzmów
Dbanie o kulturę języka na co dzień (proszę
dziękuję, przepraszam, dzień dobry, do widzenia).
wszyscy
nauczyciele,
wychowawcy
Cały rok
Konkursy recytatorskie.
poloniści,
Wg
harmonogramu
Na bieŜąco
Konsekwentne
zwracanie
uwagi
uczniomNauczyciele i
uŜywającym wulgaryzmów – uwaga słowna, uwagapracownicy szkoły
pisemna.
Przygotowywanie przez uczniów uŜywającychPoloniści
wulgaryzmów prac (w formie pisemnej lub ustnej)
ukazujących piękno jez. Polskiego np.:
wyszukiwanie przysłów, rozwiniecie
cytatów, nauka fragmentów poezji lub prozy itp.
Uświadomienie
uczniom
szkodliwości w
wymiarze
materialnym i
etycznym
niszczenia cudzej
i wspólnej
własności
Wg potrzeb
Na bieŜąco
Brak aprobaty dla osób działających na szkodę
Samorząd
innych (kradzieŜe) oraz niszczących wspólne mienie Uczniowski
– rozmowy pouczające, zadośćuczynienie w formie Wszyscy uczący
naprawy, zgłaszanie kradzieŜy na policję w
psycholog szkolny
przypadku wartościowych rzeczy.
rodzice
Zmniejszenie ich wpływów na innych uczniów
Wychowawcy,
poprzez system kar i odpowiedzialność jaką muszą dyrekcja szkoły
ponieść za popełniony czyn.
Pokazanie alternatywnych zachowań, które czynią
człowieka silnym i podziwianym – zajęcia z
wychowawcą i psychologiem.
Na bieŜąco
Wg potrzeb
Wychowawcy,
psycholog szkolny
Wspieranie mocnych stron uczniów, którzy mają
Psycholog szkolny Wg potrzeb
tendencje do kradzieŜy i niszczenia cudzej własności
– rozmowy z psychologiem, skierowania do
specjalistów.
DyŜury nauczycieli podczas przerw na korytarzach i Nauczyciele
na boisku szkolnym.
13
Cały rok
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
PROBLEM:
Brak dbałości o własne zdrowie i zdrowie innych: papierosy, alkohol, narkotyki oraz
zaburzenia jedzenia
Cele i zadania
szczegółowe
Promowanie
zdrowego stylu
Ŝycia.
Sposoby i formy realizacji
odpowiedzialni
terminy
Organizowanie godzin wychowawczych i spotkań z wychowawcy,
I semestr
pielęgniarka
pielęgniarką szkolną, poświęconych higienie
szkolna, nauczyciel
osobistej i zasad zdrowego odŜywiania.
biologii
Spotkanie uczniów z lekarzem epidemiologiem lub Wychowawcy,
II semestr
nauczyciel biologii
przedstawicielem SANEPID-u na temat:
„Profilaktyka zagroŜeń chorobami zakaźnymi.”
Akcja informacyjna dotycząca AIDS – ulotki,
Nauczyciel biologii, XI/XII
plakaty, projekcja filmów, konkurs wiedzy,
psycholog
realizacja programu profilaktycznego „Bez ryzyka”
Uświadomienie uczniom konsekwencji zdrowotnych
i emocjonalnych wcześniejszej inicjacji seksualnej.
Promowanie zdrowego odŜywiania się poprzez akcjeNauczyciel biologii, III-IV
informacyjne, ulotki plakaty – konkurs plastyczny, psycholog,
akcja „Jedz owoce i warzywa 5 razy dziennie”,
wychowawcy
zajęcia dotyczące zdrowych nawyków odŜywiania
się, diet i konsekwencji w postaci chorób – anoreksji
i bulimii, projekcja filmu „Anoreksja i bulimia.
Śmiertelna pułapka”. Motywowanie uczniów do
włączania w jadłospis owoców, warzyw i zdrowej
Ŝywności
Prowadzenie zajęć ogólnorozwojowych dla dzieci w Wychowawcy
ramach świetlicy szkolnej.
świetlicy
Diagnozowanie
problemów
związanych
zWychowawcy,
zagroŜeniem
uzaleŜnieniem
(papierosy,
alkohol,
psycholog
Rozpoznawanie i
narkotyki,
Internet)
–
ankiety.
rozwiązywanie
problemów
związanych z
zagroŜeniem
uzaleŜnieniami
Cały rok
XI, VI
Baczne obserwowanie młodzieŜy na korytarzach, wNauczyciele,
szatni, toaletach zarówno w czasie nauki jak irodzice
podczas dyskotek, zabaw i innych imprez szkolnych
– dyŜury nauczycieli, rodziców.
Cały rok
Zakaz palenia, picia alkoholu i uŜywania środków
odurzających na terenie szkoły.
Cały rok
Dyrekcja
Natychmiastowe reagowanie w przypadku
Wszyscy
Cały rok
zatrzymania ucznia będącego pod wpływem
nauczyciele i
alkoholu lub innego środka uzaleŜniającego (patrz pracownicy szkoły
załącznik „Procedury…”)
14
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
Uświadamianie
zagroŜeń
uzaleŜnieniami
(papierosy,
alkohol,
narkotyki ,
komputer).
Zapoznanie z negatywnym wpływem
uŜywek na organizm młodego człowieka
( papierosów, alkoholu, narkotyków) na lekcjach
biologii, chemii i godzinach wychowawczych .
Zgodnie z
Wychowawcy,
nauczyciele biologii programem
i chemii
nauczania
Dostarczenie wiedzy o uzaleŜnieniach i
Wychowawcy,
mechanizmach uzaleŜnień (alkohol, narkotyki, leki, psycholog
nikotyna ) – pogadanki, dyskusje na lekcjach
wychowawczych, zajęcia psychoedukacyjne.
Wg potrzeb
Przekazanie
informacji
o
szkodliwościWychowawcy,
przyjmowanych uŜywek - filmy, spektakle,psycholog,
warsztaty, spotkania z policjantami.
zaproszeni
specjaliści
Wg potrzeb
XI, III
Akcje informacyjne nt. środków uzaleŜniającychSU, nauczyciel
obchody np. Dnia bez papierosa – konkursbiologii, psycholog
plastyczny, ulotki, gazetki ścienne, plakaty.
Spotkania ze specjalistami dotyczące bezpiecznegoPsycholog,
korzystania z komputerów i Internetu, akcjezaproszeni
informacyjne „Dziecko w sieci”.
specjaliści
II semestr
Ćwiczenia na podejmowanie właściwych decyzji
Wychowawcy
związanych bądź nie związanych z substancjami
uzaleŜniającymi (przesłanki wyboru, koszty i zyski,
rozwiązania alternatywne) – godziny wychowawcze
Wg potrzeb
Kształtowanie
umiejętności
podejmowania
świadomych i
Współpraca ze specjalistycznymi ośrodkami –
Psycholog, dyrekcja Wg potrzeb
odpowiedzialnychspotkania młodzieŜy i ich rodziców z
decyzji
przedstawicielem MONAR-u, „Kuźni”.
związanych z
uzaleŜnieniami Przeprowadzenie godzin wychowawczych na temat Wychowawcy,
Wg potrzeb
zachowań asertywnych w róŜnych sytuacjach
Ŝyciowych w celu nabycia przez uczniów
umiejętności przeciwstawiania się grupie
rówieśniczej nakłaniającej do ryzykownych
zachowań.
psycholog
DZIAŁANIA SKIEROWANE DO RODZICÓW:
Szeroko rozumiana współpraca Rodzice – Szkoła:
Informowanie rodziców o pracach szkoły – zapoznanie ze Statutem Szkoły, WSO,
Programem Wychowawczym, Programem Profilaktyki i regulaminem zachowania się
uczniów na terenie szkoły.
AngaŜowanie do udziału w Ŝyciu szkoły - przy opracowywaniu dokumentów
szkolnych ale równieŜ poprzez udział w imprezach szkolnych.
Informowanie rodziców o funkcjonowaniu dziecka w szkole - stały kontakt z
wychowawcami – zebrania klasowe, ogólne, indywidualne, konsultacje nauczycieli i
psychologa szkolnego.
Systematyczna kontrola obowiązku szkolnego swojego dziecka.
15
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
Dzielenie sie swoimi spostrzeŜeniami w ankietach dotyczących aktualnych spraw i
problemów, pracy szkoły itp.
Pedagogizacja rodziców - uświadamianie zagroŜeń płynących z zachowań
ryzykownych (agresji, środków uzaleŜniających, wagarów).
Udział w spotkaniach z przedstawicielami policji i innymi zaproszonymi gośćmi ( w
zaleŜności od aktualnych potrzeb).
DZIAŁANIA SKIEROWANE DO RADY PEDAGOGICZNEJ
przedłoŜenie projektu Szkolnego Programu Profilaktyki
przeszkolenie Rady Pedagogicznej w zakresie: rozpoznawania narkotyków (rodzaje
narkotyków, dostępność ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki naszego terenu),
wspomagania dzieci w radzeniu sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi, radzenia
sobie z agresywnością dzieci i inne
podejmowanie intensywnych działań wychowawczych i opiekuńczych w stosunku do
uczniów przejawiających zachowania ryzykowne
propagowanie literatury dotyczącej profilaktyki
VIII. EWALUACJA
1. ZASADY EWALUACJI
W ustaleniu czy program profilaktyki przynosi oczekiwane efekty niezbędna jest
ewaluacja, dlatego będziemy kontrolować:
Co się wydarzyło w czasie realizacji programu i dlaczego? (ewaluacja procesu)
Czy osiągnięte zostały cele i czy wykonano zaplanowane zadania? (ewaluacja wyników).
Elementem ewaluacji jest stałe monitorowanie przebiegu realizacji
Sprawdzeniem skuteczności działań będzie końcowa ewaluacja wyników.
zadań.
W celu uzyskania informacji, jak realizowane są zaplanowane zadania i czy w
związku z nimi uczestnicy programu napotykali na trudności, dokonywany będzie monitoring
programu dwa razy w ciągu roku szkolnego przez dyrekcję szkoły w oparciu o sprawozdania
wychowawców.
Ewaluację wyników naleŜy przeprowadzić pod koniec trzeciego roku pracy z
programem. Wyniki będą waŜnymi wskazówkami do pracy w kolejnych latach.
Ewaluacja procesu
Będzie systematycznym monitorowaniem przebiegu realizacji zaplanowanych działań
w celu uzyskania odpowiedzi na pytania:
Czy dąŜymy do osiągnięcia celów?
Czy zadania są realizowane? (JeŜeli nie, to dlaczego?).
16
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
Jakie trudności mieli realizatorzy w związku z wykonywaniem zadań?
Co sądzą uczniowie i ich rodzice na temat realizowanych zadań?
Czy zaplanowane zadania zostały zakończone? (JeŜeli nie, to dlaczego?).
Jakich uŜyto środków i czy były wystarczające?
Czy w trakcie pracy nad programem wprowadzono zmiany? (JeŜeli tak, to jakie i
dlaczego?).
Ewaluacja wyników
Będzie dotyczyła zadań i celów programu. Zostanie dokonana po kaŜdym roku nauki.
Podstawa do jej przeprowadzenia będą:
obserwacje uczniów w róŜnych sytuacjach, np. podczas ustnych odpowiedzi,
sprawdzianów, publicznych występów, pracy w grupie, kontaktów z kolegami na
przerwach, uroczystościach szkolnych i środowiskowych,
analiza dziennika lekcyjnego pod kątem frekwencji, uwag dotyczących
zachowania się uczniów na lekcjach, ich stosunku do nauki, kolegów i nauczycieli
oraz wyników nauczania,
analiza dzienników zajęć pozalekcyjnych, wyrównawczych i kół zainteresowań
pod względem liczby korzystających z nich uczniów i ich osiągnięć,
diagnozy sprawdzające,
wywiady z pielęgniarką, wychowawcami i psychologiem odnośnie liczby i rodzaju
konfliktów i nieporozumień między uczniami,
ankiety przeprowadzane wśród uczniów, nauczycieli i rodziców, analiza
sprawozdań z konkursów przedmiotowych i zawodów sportowych, analiza
wytworów pracy uczniów na rzecz klasy i szkoły,
rozmowy z uczniami, ich kolegami, nauczycielami, innymi pracownikami szkoły,
rodzicami,
opinie z poradni psychologiczno-pedagogicznej,
konkursy, quizy, zajęcia warsztatowe.
2. PROCEDURA EWALUACJI
A. Kryterium zgodności:
•zgodność efektów programu z załoŜonymi celami,
•zgodność celów programu z potrzebami (adresatów programu, środowiska
lokalnego itp.),
B. Kryterium efektywności:
•zmniejszenie ilości zachowań ryzykowanych u młodzieŜy,
•poprawa klimatu szkoły ( w zakresie przewidzianym w programie),
•wzrost kompetencji wychowawczych u nauczycieli, rodziców itp.
17
Szkolny Program Profilaktyki Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie
IX. ZALECANA LITERATURA
1. Anioł B., Barwinek G., Czupryńska B., Wojcieszyńska J.: Szkolny program profilaktyki – „śyj
zdrowo i szczęśliwie”.
2.Jak Ŝyć z ludźmi? Program profilaktyczny dla dzieci i młodzieŜy. Ćwiczenia grupowe.
Tłumaczenie Milena Bida
3.Christiane F.: My, dzieci z dworca ZOO.
4.Dimoff T., Carper S.: Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki?
5.Fechner- Sędzicka I., Lachowska- śerska E.: Nauczyciele – rodzicom. Spotkania z rodzicami
prowadzone metoda warsztatowa w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych.
6.Gajewska G., Szczęsna A., Doliński A.: Warsztat pracy pedagoga cz 1, 2, 3, 4, 5
7.Jaczewski A., śmijewski J.: KsiąŜka dla chłopców. O dorastaniu i dojrzewaniu.
8.Kaczanowski F.: Prawda o alkoholu.
9.Knez R., Słonina W.: Saper, czyli jak rozminować agresje? Program profilaktyczno –
wychowawczy.
10.Kobyłecka W., Jaczewski A.: O dziewczętach dla dziewcząt.
11.Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T.: Spójrz inaczej, Spójrz inaczej na
agresję – programy zajęć wychowawczo-profilaktycznych
12.Kosinska E.: Mądrze i skutecznie. Konstruowanie szkolnego programu profilaktyki.
13.Łukjaniuk J.: W stronę samopoznania
14.Mellibruda J.: Tajemnice ETOH.PARPA
15.Onichimowska A.: Hera, moja miłość.
16.Pacewicz A.: Jak pomóc dziecku nie pić? PARPA
17.Paziowie B. i G.: Szkoła, która ochrania. Szkolny program profilaktyki.
18.Rosiek B. Kokaina.: Pamiętnik narkomanki.
19.Simm M., Węgrzyn – Jonek E.: Budowanie szkolnego programu profilaktyki.
20.Siwak J., Woźniak M.: Szkolny program profilaktyki.
21.Wojcieszak K.: Wygrać Ŝycie. Szkolny program profilaktyki.
22.Woronowicz Bohdan T .: Alkoholizm jako choroba. PARPA
23.Vopel Klaus W.: Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieŜy. Część 1, 2, 3, 4.
Wydawnictwo „Jedność”
24.Zajączkowski K.: Lekcje wychowawcze w gimnazjum
25.Zajączkowski K.: Program wychowawczo – profilaktyczny dla kl. 1-3
26.Zajączkowski K.: Nikotyna, alkohol, narkotyki. Profilaktyka uzaleŜnień.
27.Zajączkowski K.: Dziękuję ... nie pije, nie palę, nie biorę.
28.„Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach
zagroŜenia dzieci i młodzieŜy przestępczością i demoralizacją, a w szczególności: narkomanią,
alkoholizmem, prostytucją”, w: Krajowy Program Zapobiegania Niedostosowaniu
Społecznemu i Przestępczości Wśród Dzieci i MłodzieŜy
29.Drugi Elementarz, czyli Program Siedmiu Kroków. Program profilaktyki dla młodzieŜy,
nauczycieli i rodziców. Wydanie II. PARPA
18