Prezentacja

Niepełnosprawność dziecka
jako czynnik zagrożenia
biedą i wykluczeniem społecznym
Na podstawie badań przeprowadzonych w ramach modułu badawczego
Niepełnosprawność w dzieciństwie jako szczególne zagrożenie biedą
i wykluczeniem społecznym w przyszłości
Joanna Dytrych
Realizator Projektu
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
Niepełnosprawność dziecka prowadzi często do
biedy i wykluczenia społecznego rodziny
zarówno aktualnie
jak również w przyszłości
(dzieciństwo; dorosłość)
(dorosłość, starość)
Spowodowane jest to głównie niedostatecznym
zakresem wsparcia udzielanego rodzinie
w wielu wymiarach codziennego funkcjonowania.
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
Sytuacje, w których wzrasta zapotrzebowanie
na wsparcie
Narodziny dziecka niepełnosprawnego
Zapewnienie dziecku niepełnosprawnemu
odpowiedniej formy kształcenia
Niepełnosprawność dziecka
a aktywność zawodowa rodziców
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
Narodziny dziecka niepełnosprawnego
• bagatelizowanie przez lekarzy objawów dostrzeganych przez matki
(wyjaśniano je okolicznościami towarzyszącymi porodowi, budową ciała dziecka lub
brakiem doświadczenia młodych matek i ich nadopiekuńczością w stosunku do
niemowlęcia)
• nasilenie stresu związane z koniecznością podjęcia decyzji o wyborze
odpowiedniej metody leczenia
(np. rodzic decyduje, czy poddać dziecko operacji);
• zwiększenie się wydatków gospodarstwa domowego
(np. ze względu na wizyty u specjalistów poza miejscem zamieszkania, zakup lekarstw,
sprzętu rehabilitacyjnego)
Bardzo ważne jest, aby rehabilitacja dziecka niepełnosprawnego rozpoczęła się możliwie
najwcześniej. Respondentki twierdzą jednak, że było to trudne z uwagi na brak ośrodków
zapewniających systematyczną i nieodpłatną rehabilitację
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
• Narodziny i pierwsze lata życia dziecka niepełnosprawnego
stanowią dla rodziców ogromne obciążenie:
– emocjonalne – konieczność sprostania wyzwaniom, na które nie
byli w żaden sposób przygotowani
– finansowe – leczenie i rehabilitacja dziecka
Szereg trudności, z jakimi borykają się rodzice dziecka
niepełnosprawnego – przy braku wsparcia psychologicznego –
skutkować może rozpadem ich związku.
Samotne rodzicielstwo stanowi jeden z najistotniejszych czynników
zagrożenia biedą i wykluczeniem społecznym.
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
Zapewnienie dziecku niepełnosprawnemu
odpowiedniej formy kształcenia
• Gdy dziecko niepełnosprawne wkracza w wiek obowiązku szkolnego, rodzice
muszą podjąć decyzję, co do:
– odpowiedniego typu szkoły w jakiej dziecko będzie się uczyło (czy poradzi
sobie z programem nauczania, czy powinno uczęszczać do szkoły specjalnej)
– odpowiedniego trybu nauczania (kształcenie masowe, nauczanie
indywidualne w domu lub szkole, nauczanie integracyjne)
JEST TO DECYZJA, KTÓRA ZAWAŻY NA CAŁYM ŻYCIU DZIECKA!
• Sytuacja jest jeszcze trudniejsza z chwilą, gdy dziecko kończy 16 lat, ponieważ
oferta szkolnictwa dla młodzieży z problemami zdrowotnymi na poziomie
ponadgimnazjalnym jest niezwykle uboga.
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
Zapewnienie dziecku niepełnosprawnemu
odpowiedniej formy kształcenia:
– wymaga od rodziców dużej aktywności, jak również zasobów czasu,
który muszą poświęcić na wyszukanie szkół i załatwienie niezbędnych
formalności (np. badań psychologicznych)
– wiąże się z koniecznością zapewnienia dziecku niepełnosprawnemu
dowozu do szkoły
• wymusza to na rodzinie odpowiednią organizację rytmu dnia
• pociąga za sobą dodatkowe koszty
(liczba szkół przystosowanych do potrzeb dziecka niepełnosprawnego
jest niewielka, a zatem najczęściej są to placówki oddalone od miejsca
zamieszkania – rzadko udaje się umieścić dziecko w szkole rejonowej)
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
Niepełnosprawność dziecka
a aktywność zawodowa rodziców
konieczność
sprawowania
opieki nad dzieckiem
niepełnosprawnym
konieczność zadbania
o edukację dziecka
niepełnosprawnego
Rezygnacja z zatrudnienia
przez jednego z rodziców
– najczęściej matkę
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
Niepełnosprawność dziecka jako czynnik
ograniczający aktywność zawodową rodziców
• Świadczenie pielęgnacyjne wynosiło w momencie
przeprowadzania badań 420 zł miesięcznie
(od 1.11.2009 wynosi 520 zł miesięcznie).
Emerytura obliczana na podstawie tak niskiego
świadczenia będzie równie nieadekwatna do potrzeb
rodziny z niepełnosprawnym członkiem, jak samo
świadczenie pielęgnacyjne.
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
Rodzic, który poświęca opiece nad dzieckiem lata,
w których najłatwiej byłoby mu podjąć zatrudnienie
(ze względu na młody wiek i możliwość dokształcenia się,
zmiany kwalifikacji), z czasem coraz gorzej odnajduje się
na niezwykle dynamicznym dziś rynku pracy – nawet
jeżeli dziecko osiąga z wiekiem względną samodzielność.
Niskie dochody rodziny nie pozwalają na zapewnienie
dziecku:
• odpowiedniego leczenia
• odpowiedniego kształcenia, które pozwoliłoby mu na
dążenie do względnej niezależności finansowej w życiu
dorosłym.
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
Podsumowanie
• Główne niedostatki wsparcia instytucjonalnego, jakie
stwierdzono podczas badań to:
– niedostateczny zakres pomocy psychologicznej, rehabilitacyjnej
i medycznej
– niedostatek placówek kształcących dzieci i młodzież
z problemami zdrowotnymi
– bardzo niskie kwoty świadczeń pieniężnych przysługujących
rodzinom wychowującym niepełnosprawne dziecko
– ograniczony dostęp do informacji
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia
Brak adekwatnych form wsparcia instytucjonalnego
skutkuje uzależnieniem rodziny wychowującej
niepełnosprawne dziecko od pomocy społecznej tak
w chwili obecnej, jak również w przyszłości.
Sytuacja gospodarstw domowych z niepełnosprawnym
dzieckiem jest bowiem najczęściej na tyle trudna, że
rodziny te nie posiadają zasobów własnych, które
umożliwiłyby im wyrwanie się z kręgu biedy
i wykluczenia społecznego niosąc niebezpieczeństwo
transmisji problemów społecznych do kolejnych faz życia
jej członków.
Biuro projektu
90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905r. 41 pok.114
tel. (42) 635-50-36
e-mail: [email protected]
Instytucja pośrednicząca 2 stopnia