D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 lutego 2016 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Hanna Bartkowiak
SSO Leszek Matuszewski
SSO Dariusz Śliwiński
Protokolant: p.o. stażysty J. T.
przy udziale A. H. Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu
po rozpoznaniu w dniu 03 luty 2016r.
sprawy W. G.
oskarżonego z art. 177 § 1 kk i inne
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Szamotułach
z dnia 30.09.15 r. sygn. akt II K 670/14
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Szamotułach do ponownego rozpoznania
D. Ś. H. L. M.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 30 września 2015 r. Sąd Rejonowy w Szamotułach w sprawie sygn. akt II K 670/14 uznał oskarżonego
W. G. za winnego popełnienia przestępstwa z art. 177 § 1 i 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk i art. 178a § 1 kk w zw. z
art. 11 § 2 kk, za które wymierzył mu karę 10 lat pozbawienia wolności, dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich
pojazdów mechanicznych, zasądził od oskarżonego zadośćuczynienia na rzecz A. M. (1) oraz na rzecz S. i T. P., a nadto
orzekł o zaliczeniu na poczet kary okresu tymczasowego aresztowania oraz obciążył oskarżonego kosztami procesu
(k. 1620-1621).
Apelację od powyższego wyrok wniósł obrońca oskarżonego zaskarżając go w całości na korzyść oskarżonego (k.
1695-1708).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się zasadna i zaskarżony wyrok nie mógł się ostać.
Zgodnie z treścią art. 436 kpk sąd odwoławczy może ograniczyć rozpoznanie środka odwoławczego tylko do
poszczególnych uchybień, podniesionych przez stronę lub podlegających uwzględnieniu z urzędu, jeżeli rozpoznanie
w tym zakresie jest wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne
lub bezprzedmiotowe dla dalszego postępowania.
Z tych względów Sąd Okręgowy ograniczył rozpoznanie apelacji obrońcy oskarżonego jedynie do wybranych kwestii,
które przemawiały za koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia.
Przechodząc do meritum, podzielić należy stanowisko skarżącego w przedmiocie dopuszczenia się przez Sąd
I instancji obrazy przepisu art. 410 kpk, zgodnie z którym podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt
okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy, przesłuchując szereg
świadków, odczytywał również ich zeznania złożone w postępowaniu przygotowawczym jednak nie w całości, lecz we
fragmentach, jak wskazują protokoły rozpraw. W ten sposób zostali przesłuchani: A. M. (1), T. P., M. S., A. M. (2), P.
R., M. Ł., M. K. (1), J. K., K. K. (1), M. K. (2), A. S. (1), E. K., K. K. (2), Z. G., A. P., W. K., D. M., D. S., D. P. (1), A.
S. (2), R. J., Z. Z., D. P. (2), D. P. (3), G. C., A. K.. Nie mniej jednak z tych protokołów nie wynika, jakie konkretne
fragmenty zeznań świadków z postępowania przygotowawczego, zawarte na wskazanych przez Sąd Rejonowy kartach,
zostały odczytane. W konsekwencji niejasne pozostaje również, do jakich fragmentów odczytanych zeznań odnosili
się następnie ww. świadkowie, w szczególności w jakim zakresie podtrzymali swoje wcześniejsze zeznania.
Nie sposób również uznać, iż słowo „fragmenty” w treści protokołów rozprawy dotyczących odczytania zeznań ww.
świadków z postępowania przygotowawczego pojawiło się jedynie wskutek omyłki pisarskiej, a w rzeczywistości
odczytano ich zeznania z postępowania przygotowawczego w całości. Nad omyłką pisarską można by się zastanawiać,
gdyby dotyczyło to jednego lub co najwyżej kilku świadków, ale nie w przypadku dwudziestu sześciu świadków,
w tym pokrzywdzonej, ojca pokrzywdzonej oraz naocznych świadków zdarzenia. Ponadto z protokołów rozprawy
wynika, że co do części świadków odczytywano całość ich zeznań z postępowania przygotowawczego. Co więcej w
przypadku niektórych świadków Przewodniczący rozprawy wskazał konkretnie, jakie fragmenty ich wcześniejszych
zeznań zostały odczytane.
Mając na uwadze powyższe uznać należało, iż ani Sąd Odwoławczy ani strony niniejszego postępowania, nie
mają możliwości w sposób pewny określić zakresu materiału dowodowego pochodzącego ze źródeł osobowych,
który stanowił podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji. W konsekwencji kontrola instancyjna orzeczenia, jak
również pełna realizacja praw procesowych stron postępowania nie była możliwa, co przemawiało jednoznacznie za
koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.
Ponadto podzielić należało zastrzeżenia obrońcy oskarżonego co do oceny wiarygodności zeznań D. M., która miała
widzieć, że oskarżony po zdarzeniu trzymał w ręku butelkę wina „cin-cin”. Sąd Rejonowy przy ocenie zeznań tego
świadka w ogóle nie wspomniał, że D. M. nie była przypadkowym świadkiem zdarzenia, lecz funkcjonariuszem Policji,
który podejmował na miejscu interwencję w związku ze zdarzeniem. Chociażby z tych względów jej spostrzeżenia nie
mogły być bagatelizowane z uwagi na fakt, iż żadna inna osoba butelki po alkoholu w ręki oskarżonego nie widziała.
Ocena zeznań D. M. winna być w tym zakresie pogłębiona. Tymczasem Sąd Rejonowy nie wskazał, czy uznał, że
świadek ten zeznawał w tym zakresie świadomie niezgodnie z prawdą, czy też zachodziły jakieś szczególne przesłanki
do przyjęcia, że jego postrzeżenia, czy też ich odtwarzanie mogły być zakłócone, wskutek czego nietrafnie opisał on
rzeczywiste zdarzenie.
Waga tej okoliczności dla linii obrony oskarżonego miała szczególnie ważkie znaczenie. Treść opinii biegłego z
dziedziny toksykologii wskazuje, że stężenie alkoholu stwierdzone we krwi oskarżonego po zdarzeniu nie wykluczało
przyjęcia, iż w momencie zdarzenia mógł być on trzeźwy w wariancie najbardziej dla niego korzystnym, jeśli
przyjmie się, że po zdarzeniu wypił on deklarowaną przez siebie ilość określonego rodzaju alkoholu. Z tych względów
negatywne zweryfikowanie linii obrony oskarżonego w tym zakresie powinno mieć charakter pozbawiony wątpliwości.
Wątpliwości te w przypadku, gdy w żaden sposób usunąć ich nie można, winny być bowiem rozstrzygane na korzyść
oskarżonego (art. 5 § 2 kpk).
W końcu obrońca oskarżonego nie bez racji podniósł, iż oddalenie jego wniosku o ponowne przeprowadzenie oględzin
pojazdu M. (...) nr rej. (...) jako zmierzającego tylko do przedłużenia postępowania, budzi zasadnicze wątpliwości,
w sytuacji gdy obrońca oskarżonego działający od pierwszych czynności postępowania, nie został zawiadomiony
o terminie i miejscu oględzin tegoż pojazdu w postępowaniu przygotowawczym. W ocenie Sądu Okręgowego
obrona winna mieć możliwość wzięcia udziału w niepowtarzalnej czynności procesowej, w toku której badana była
między innymi kwestia sprawności działania wspomagania układu kierowniczego. Oczywistym pozostaje, iż w razie
jakichkolwiek ingerencji w układ kierowniczy pojazdu, który brał udział w zdarzeniu, ponowne oględziny tego pojazdu
byłyby bezprzedmiotowe. Jednakże w razie braku jakichkolwiek podejrzeń, iż ta część układu mechanicznego pojazdu
była w późniejszym okresie przerabiana, względnie naprawiana, ponowne oględziny pojazdu z udziałem obrońcy
oskarżonego gwarantowałyby oskarżonemu możliwość realizacji jego prawa do obrony w sposób zdecydowanie
pełniejszy.
Reasumując, lakoniczna forma oddalenia wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego w tym zakresie (k. 1509)
ograniczająca się jedynie do wskazania, że zmierzał on do przedłużenia postępowania, zdaje się wskazywać, iż
Sąd Rejonowy niesłusznie obniżył wartość tego wniosku tylko do taktycznego zabiegu obrońcy, którego celem było
odsunięcie w czasie rozstrzygnięcia Sądu I instancji co do meritum sprawy.
Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy, w oparciu o art. 437 § 1 kpk uchylił zaskarżony wyrok i przekazał niniejszą sprawę
do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Szamotułach.
Przy ponownym rozpoznaniu niniejszej sprawy nieodzowne będzie ponowne przesłuchanie w charakterze świadków:
A. M. (1), T. P., M. S., A. M. (2), P. R., M. Ł., M. K. (1), J. K., K. K. (1), M. K. (2), A. S. (1), E. K., K. K. (2), Z. G., A. P., W.
K., D. M., D. S., D. P. (1), A. S. (2), R. J., Z. Z., D. P. (2), D. P. (3), G. C., A. K., przy czym Sąd Rejonowy będzie baczył, aby
w razie konieczności odczytania ich wcześniejszych zeznań precyzyjnie określić zakres odczytywanych materiałów.
Ponadto Sąd Rejonowy winien zbadać ewentualną możliwość i celowość powtórzenia czynności oględzin pojazdu
marki M. (...) nr rej. (...), mając na uwadze realizację przez oskarżonego prawa do obrony, pod kątem sprawności
działania wspomagania układu kierowniczego tegoż pojazdu.
W pozostałym zakresie Sąd Rejonowy może poprzestać na ujawnieniu zgromadzonego materiału dowodowego na
podstawie art. 442 § 2 kpk.
Po uzupełnieniu postępowania dowodowego w wyżej wskazanym zakresie Sąd I instancji dokona ponownie jego
wszechstronnej oceny, z szczególnym uwzględnieniem uwag Sądu Okręgowego dotyczących oceny zeznań D. M., a
następnie ponownie rozważy możliwość pociągnięcia oskarżonego do odpowiedzialności karnej za zarzucony mu czyn.
/D. Ś./ /H. B./ /L. M./