Zapomniany słownik Tadeusza Lehra
Transkrypt
Zapomniany słownik Tadeusza Lehra
Zapomniany słownik Tadeusza Lehra-Spławińskiego jako ważny tekst kultury Wystąpienie będzie poświęcone słownikowi rozpoczętemu, a nie ukończonemu, który wydaje się bardzo ciekawy z punktu widzenia historii polskiej leksykografii. W roku 1935 z inicjatywy warszawskiej księgarni wydawniczej Trzaski, Everta i Michalskiego profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego – Tadeusz Lehr-Spawiński rozpoczął prace nad Nowym słownikiem języka polskiego. Słownik zaczął się ukazywać w roku 1938. W roku 1939 zdążono wydać drugi tom słownika i na tym niestety publikacja, opracowana do litery Ł, została zakończona. Obecnie opracowanie jest bardzo słabo znane i rzadko omawiane w syntetycznych ujęciach dziejów polskiej leksykografii. Dostępnych egzemplarzy słownika jest stosunkowo niewiele i są w różnym stanie. Publikacja zaś wydaje się ciekawa i ważna z kilku powodów. Po pierwsze, jest to pierwsze opracowanie krakowsko-warszawskie, po drugie zaś – ważniejsze – słownik przedstawia interesującą koncepcję leksykograficzną z jednej strony nawiązującą wyraźnie do polskiego dziedzictwa słownikarskiego w zakresie słowników ogólnych, z drugiej zaś świadomie wprowadza metodologiczne innowacje, których genezy należy upatrywać zarówno w zainteresowaniach naukowych redaktora, jak środowiska naukowego, w którym działał, i w ówczesnym stanie polskiego językoznawstwa. Ponadto przy okazji omawiania słownika poruszone zostanę ogólniejsze kwestie metodologiczne z zakresu metaleksykografii, dotyczące takich m.in. zagadnień: • co to znaczy, że słownik jest tekstem kultury, • jakie czynniki należy brać pod uwagę, rozpatrując słownik jako tekst kultury. Powyższe kwestie zostaną także wzięte pod uwagę przy rozpatrywaniu roli słownika T. Lehra-Spławińskiego na tle dziejów polskiej leksykografii, recepcji słownika oraz śladów kultury, jakie w tymże słowniku odnajdujemy.