Rozstrzygnięcie nadzorcze Nr NK-III.4131.73.2013 ESR z dnia 5

DZIENNIK URZĘDOWY
WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO
Gdańsk, dnia 12 kwietnia 2013 r.
Elektronicznie podpisany przez:
Jacek Zbigniew Karpiński
Poz. 1842
Data: 2013-04-12 13:04:23
ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE NR NK-III.4131.73.2013 ESR
WOJEWODY POMORSKIEGO
z dnia 5 kwietnia 2013 r.
Na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr
142, poz. 1591 z późn. zm.)
stwierdza się nieważność
§ 1. pkt 1 i pkt 4 oraz § 2 pkt 1, pkt 4 i pkt 5 uchwały Nr XXXV/762/13 Rady Miasta Gdańska z dnia 28
lutego 2013 roku w sprawie zakazu sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych na terenie
miasta Gdańska.
Uzasadnienie
W dniu 28 lutego 2013 r. Rada Miasta Gdańska podjęła uchwałę Nr XXXV/762/13
w sprawie zakazu sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych na terenie miasta Gdańska.
Jako podstawę prawną Rada Miasta wskazała art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 26 października 1982 r.
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. z 2012r., poz. 1356 z późn. zm.).
Powyższa uchwała została doręczona Wojewodzie Pomorskiemu w dniu 7 marca 2013r.
W toku kontroli zgodności z prawem przedmiotowej uchwały, organ nadzoru stwierdził, że uchwała
została podjęta z istotnym naruszeniem prawa.
W § 1 uchwały Rada Miasta Gdańska wprowadziła zakaz sprzedaży, podawania i spożywania napojów
alkoholowych we wskazanych miejscach, obiektach i obszarach.
W § 1pkt 1 wskazane zostały przejścia podziemne, zaś w § 1pkt 4 punkty detaliczne, których wnętrze jest
niedostępne dla klientów.
W § 2 uchwały Rada Miasta Gdańska wprowadziła natomiast stały zakaz spożywania napojów
alkoholowych. W § 1pkt 1 wymienione zostały ciągi piesze, w § 1pkt 4 podwórza ogólnodostępne, zaś w §
1pkt 5 bramy ogólnodostępne.
Z analizy treści powyższych postanowień uchwały wynika, że przekraczają one zakres upoważnienia
zawartego w art. 14 ust.6 wymienionej wyżej ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi.
Zakaz sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych w określonych
miejscach
ustalony
został
przez
ustawodawcę
w wyżej
wymienionej
ustawie
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, która w art. 14 ust. 1-5 określa katalog
takich miejsc. Zakaz ten obowiązuje niezależnie od charakteru danego miejsca.
Jednocześnie w art. 14 ust. 6 wyżej wymienionej ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, który Rada Miasta Gdańska wskazuje w podstawie prawnej uchwały,
ustawodawca upoważnił radę gminy do wprowadzenia na terenie gminy w innych niewymienionych
w ustawie miejscach, obiektach lub na określonych obszarach gminy, ze względu na ich charakter,
Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego
–2–
Poz. 1842
czasowego lub stałego zakazu sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych.
Takimi dodatkowymi miejscami, obiektami i obszarami, o których mowa jest w tych przepisach, zgodnie
z utrwalonym orzecznictwem sądowym, są miejsca, obiekty i obszary, które ze względu na ich szczególny
charakter zasługują na ochronę przed obecnością alkoholu, gdzie sprzedaż, podawanie, spożywanie, czy
wnoszenie napojów alkoholowych, ze względu na szczególny charakter miejsca, obiektu, czy obszaru na
terenie gminy jest niepożądane. Przykładowo można wskazać wyrok Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 19 grudnia 2011 r. sygn. akt III SA/Wr 568/11, Lex nr 1108385,
w którym Sąd ten stanął na stanowisku, że wprowadzenie zakazu spożywania napojów alkoholowych na
podwórkach, we wnętrzach międzyblokowych oraz na wspólnych częściach budynków mieszkalnych,
wałach przeciwpowodziowych, czy w przejściach podziemnych stanowi przekroczenie przez radę gminy
kompetencji udzielonej jej w art. 14 ust.6 wyżej wymienionej ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, poprzez błędne przyjęcie specjalnego charakteru tych miejsc.
W ocenie organu nadzoru, zaprezentowana w uzasadnieniu wskazanego wyżej wyroku argumentacja
znajduje również zastosowanie w niniejszym przypadku. Mając na uwadze dyspozycję art. 14 ust.6 ustawy,
o której wyżej mowa, z treści § 1 oraz § 2 uchwały można bowiem wysnuć wniosek, że Rada Miasta
Gdańska, wprowadzając zakaz sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych w przejściach
podziemnych, w punktach detalicznych, których wnętrze jest niedostępne dla klientów, czy zakazu
spożywania tych napojów w ciągach pieszych, na podwórzach ogólnodostępnych i w bramach
ogólnodostępnych uznaje, że każde z tych miejsc posiada charakter specjalny, zasługujący na ochronę przed
obecnością napojów alkoholowych ( przed sprzedażą, podawaniem i spożywaniem ich ).
W ocenie organu nadzoru, nadanie specjalnego charakteru przejściom podziemnym, czy placówkom
handlowym, wskazanym w § 1 pkt 4 uchwały oraz miejscom, obszarom, czy obiektom, wymienionym w §
1 pkt
1 oraz
w§
2 pkt
1,
pkt
4i
pkt
5,
nie ma
uzasadnienia
w przepisach wymienionej wyżej ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
W szczególności, z treści uchwały nie wynika, jakimi kryteriami kieruje się Rada Miasta Gdańska,
stanowiąc o szczególnej ochronie wszystkich zlokalizowanych na terenie gminy ciągów pieszych, podwórek
i bram ogólnodostępnych, przejść podziemnych, czy punktów sprzedaży detalicznej nie posiadających
miejsc dla klientów.
W ocenie organu nadzoru, użyte w § 1 pkt 1 i pkt 4 uchwały sformułowania dotyczące zakazu sprzedaży,
podawania i spożywania napojów alkoholowych oraz użyte w § 2 pkt 1, pkt 4 i pkt 5 sformułowania
dotyczące zakazu spożywania tych napojów we wszystkich wymienionych tam miejscach, obiektach, czy
obszarach na terenie miasta Gdańska ma w istocie charakter generalny i powszechny. Takie zaś ogólne
ujęcie zakazu może natomiast stanowić domenę zakazów wprowadzanych mocą ustawy. W świetle art. 14
wymienionej wyżej ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie można
bowiem uznać, że wszystkie ciągi piesze, podwórka i bramy ogólnodostępne, przejścia podziemne, czy
sklepiki, których wnętrza nie są dostępne dla klientów, zlokalizowane na danym terenie mogą być
traktowane jako obiekty o szczególnym charakterze.
Powyższe stanowisko znajduje oparcie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego
z dnia 14 grudnia 2006r. w sprawie o sygn. akt II GSK 236/06, w którym Sąd ten stwierdził, że rada gminy
wykracza poza upoważnienie ustawowe wskazane w art. 14 ust. 6 wymienionej wyżej ustawy
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w przypadku, gdy kreuje na terenie gminy
generalny zakaz sprzedaży napojów alkoholowych na stacjach paliw. Nie wszystkie bowiem takie stacje
mogą być traktowane jako obiekty o szczególnym charakterze. Przyjęcie szczególnego charakteru tego typu
obiektów mogłoby natomiast uzasadniać wprowadzenie ustawowego zakazu sprzedaży napojów
alkoholowych we wszystkich tego typu obiektach w skali ogólnokrajowej przez ustawodawcę na zasadach
przewidzianych w art. 14 ust. 1-5 wymienionej wyżej ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, mocą których ustawodawca wprowadza ochronę dla takich miejsc, jak
np. tereny zakładów pracy, szkół, czy środków komunikacji publicznej.
Przedstawiona w uzasadnieniu tego wyroku argumentacja, w ocenie organu nadzoru,
znajduje
uzasadnienie również w przypadku obszarów i obiektów określonych w § 1 pkt 1 oraz w § 2 pkt 1, pkt 4 i
pkt 5 przedmiotowej uchwały i można ją odnieść do takich miejsc, jak np. przejścia podziemne, podwórka,
czy ciągi piesze.
Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego
–3–
Poz. 1842
Wobec powyższego należy stwierdzić, że wprowadzenie przez Radę Miasta Gdańska
w § 1 pkt 1 i pkt 4 uchwały stałego zakazu sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych
obejmującego wszystkie zlokalizowane na terenie gminy miejsca i obiekty wskazane w tych
postanowieniach oraz wprowadzenie w § 2 pkt 1, pkt 4 i pkt 5 stałego zakazu spożywania napojów
alkoholowych we wskazanych tam miejscach, stanowi istotne naruszenie upoważnienia udzielonego w art.
14
ust.
6 ustawy
z dnia
26
października
1982
r.
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. z 2012r., poz. 1356 ze zm.).
W tej sytuacji, należy stwierdzić, że § 1 pkt 1 i pkt 4 oraz § 2 pkt 1, pkt 4 i pkt 5 uchwały w istotny
sposób naruszają dyspozycję wynikającą z treści art. 14 ust. 6 wymienionej wyżej ustawy o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Wskazane przez organ nadzoru uchybienia mają charakter rażącego naruszenia
i skutkują nieważnością uchwały w zakresie § 1 pkt 1 i pkt 4 oraz § 2 pkt 1, pkt 4 i pkt 5.
prawa
Mając na uwadze powyższe okoliczności Wojewoda Pomorski stwierdził nieważność § 1 pkt 1 i pkt
4 oraz § 2 pkt 1, pkt 4 i pkt 5 uchwały Rady Miasta Gdańska.
Zgodnie z art. 92 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stwierdzenie nieważności uchwały wstrzymuje
jej wykonanie w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności z dniem doręczenia rozstrzygnięcia
nadzorczego.
Od niniejszego rozstrzygnięcia nadzorczego służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Gdańsku w terminie 30 dni od daty jego doręczenia, za pośrednictwem Wojewody Pomorskiego.
Wojewoda Pomorski
Ryszard Stachurski