Współpraca nauki z przemysłem
Transkrypt
Współpraca nauki z przemysłem
Współpraca nauki z przemysłem diagnoza i dobre przykłady Artur Bartosik Politechnika Świętokrzyska Śląskie Forum Innowacji Katowice, 16.06.2011 Dyspozycja Wprowadzenie Zarys diagnozy współpracy Nauki z Przemysłem Czynniki wpływające na rozwój gospodarczy Klasyczne światowe przykłady współpracy N-P Krajowe przykłady współpracy N-P Wnioski 2/31 Wprowadzenie Schumpeter - w prawdziwym kapitalizmie liczy się konkurowanie nowym produktem, nową technologią, nowym typem organizacji, czy nowym źródłem dostaw. Drucker, klasyk teorii zarządzania – „gospodarka oparta na wiedzy”. Florida, wybitny regionalista: w gospodarce kreatywnej miasta i regiony stają się podstawowymi jednostkami organizacji ekonomicznej, przejmując rolę, którą wcześniej pełniły duŜe korporacje, w tych regionach, w których koncentrują się ludzie kreatywni, gospodarka wzrasta, powstają lub lokalizują swoje siedziby firmy high-tech, rośnie zatrudnienie i populacja, miejsca omijane przez utalentowanych ludzi przeŜywają gospodarczą stagnację lub upadają. 3/31 Zarys diagnozy współpracy nauki z przemysłem Niska podaŜ nowych patentów i technologii Niskie nakłady na sferę B+R Niski wskaźnik pracowników N-B Niska mobilność kadry N-B Pasywne podejście instytucji B+R do komercjalizacji wyników badań naukowych Niedojrzałość regionalnych systemów innowacji 4/31 Zarys diagnozy współpracy nauki z przemysłem Trudności w dostępie przedsiębiorców do zaplecza B+R Wysoki wskaźnik regulacji rynku w stosunku do pozostałych krajów Unii – Z raportu Banku Światowego wynika, Ŝe w 2010r. w Polsce na załoŜenie firmy trzeba było czekać średnio 32 dni (o dzień dłuŜej niŜ w poprzednich latach). Tymczasem w Czechach na rejestrację działalności gospodarczej czeka się 20 dni, a w Portugalii – 6 (Inne kraje - 20 min.). Niedostatecznie przygotowana i zarządzana administracja publiczna Upolitycznienie gospodarki ‘Krępująca’ ustawa PPP 5/31 Ranking województw – udzielone patenty i prawa ochronne (2009r.) Ilość Patenty/1000.000 mieszkańców Ludność 1. Lp. Mazowieckie Województwa 424 81 5.222.167 2. Śląskie 347 74 4.640.725 3. Dolnośląskie 189 65 2.876.627 4. Łódzkie 152 59 2.541.832 5. Małopolskie 186 56 3.298.270 6. Pomorskie 100 44 2.230.099 7. Świętokrzyskie 54 43 1.270.120 8. Wielkopolskie 143 41 3.408.281 9. Lubelskie 85 39 2.157.202 10. Kujawsko-Pomorskie 79 38 2.069.083 11. Opolskie 37 36 1.031.097 12. Zachodniopomorskie 54 32 1.693.198 13. Podkarpackie 57 27 2.101.732 14. Lubuskie 21 20 1.010.047 15. Warmińsko-Mazurskie 20 16 1.427.118 16. Podlaskie 19 16 1.189.731 Udział sektora publicznego w nakładach inwestycyjnych firm Źródło: Raport o stanie sektora MŚP w Polsce w latach 2008–2009, PARP Ogółem 0-9 10-49 50-249 >250 Polska 22,90 0,86 9,99 13,86 32,96 Śląskie 29,61 0,37 11,32 17,39 40,19 Małopolskie 20,42 1,34 11,37 13,40 29,75 Dolnośląskie 19,22 1,33 9,35 15,72 25,36 Wielkopolskie 18,52 0,78 5,22 10,48 26,94 Mazowieckie 17,88 0,53 6,97 9,67 25,77 7/32 Odsetek przedsiębiorstw w Polsce prowadzących działalność B+R w latach 2006-2008 8/24 Wskaźnik Sprawności Instytucjonalnej Wskaźnik Sprawności Instytucjonalnej, % Za ch od ni op W a r W i om m el or s k iń sk o p k ie o ls oŚ w M az kie ię ur to s k k r ie zy sk Ś l ie P o ąsk m ie o P rs k P o odl ie dk as k a r ie pa O ck M po ie a z lsk ow ie M ie c ał o p kie ol s Łó k ie dz k L u b ie Ku u ja Lu s ki ws b e ko -P elsk om i Do o e l n rs k oś ie lą sk ie Opracowanie dla PARP: PW-004, Temat SP-1.1.1, 2007 250% 200% 150% 100% 50% 0% • Poziom wydatków na administrację publiczną w przeliczeniu na 10.000 mieszkańców; 9/31 Czynniki wpływające na rozwój gospodarczy Praca Wiedza Kapitał 10/31 PRACA Praca - wraz ze wzrostem zatrudnienia gospodarka rozwija się – przyrost naturalny – imigracja 11/31 Praca Analiza struktury wiekowej państw UE Źródło: Directorate-General for Economic and Financial Affairs, B-1049 Brussels, Belgium, 2005 12/31 Praca Analiza struktury wiekowej Polski Źródło: Directorate-General for Economic and Financial Affairs, B-1049 Brussels, Belgium, 2005 13/31 WIEDZA • Przyczynia się do postępu technologicznego i innowacyjności gospodarki • ZaleŜy od kapitału ludzkiego, klasy kreatywnej, infrastruktury wiedzy, wydatków na B+R, … • Na infrastrukturę wiedzy składają się: – – – – – sprawnie działający system Edukacji, w tym uczelnie wyŜsze zaplecze B+R system transferu i komercjalizacji wiedzy instytucje otoczenia biznesu regionalny system innowacji 14/31 WIEDZA Wskaźnik innowacyjności Polski Źródło: European Scorebaord, 2010 15/31 KAPITAŁ • Przyczynia się do postępu technologicznego, innowacyjności gospodarki • Kapitał rośnie wraz z rozwojem zasobów ludzkich, klasy kreatywnej, infrastruktury wiedzy i wydatków na B+R 16/31 Intensywność nakładów na B+R przez stare i młode firmy w UE i USA 17/31 W których sektorach światowej gospodarki najwięcej inwestuje się w badania? 18/31 Struktura krajów – 1400 firm 19/31 Udział Polskich Firm w 1400 • Telekomunikacja Polska: 513 miejsce na liście rankingowej; zmiana procentowa nakładów na B+R: +21.3% • Bioton: 708 miejsce na liście rankingowej; zmiana procentowa nakładów na B+R: -38.1% • Asseco Poland Software: 793 miejsce na liście rankingowej; zmiana procentowa nakładów na B+R: +41.6% • Netia: 896 miejsce na liście rankingowej; zmiana procentowa nakładów na B+R: -41.3% 20/31 Klasyczny światowe przykłady współpracy N-P • Silicon Valley • Finlandia, Technopolis: – 1982 Oulu – 1999 notowany na Giełdzie – 2001 „green field” projekt - Helsinki Vantaa – 1988 Finnish Science Parks Association • Finlandia, Otaniemi International Innovation Centre – identyfikuje 150-200 wynalazków rocznie – ok. 1/3 wybieranych jest jako mające potencjał wdroŜeniowy 21/31 Finlandia – refleksje • Średnio wymagany jest okres ok. 2-ch lat, aby przekonać personel Uczelni do przeprowadzenia badań nad obiecującymi technologiami • Średnio mija 5-10 lat do osiągnięcia obiecujących wyników badań mających wartość wdroŜeniową • Nie ma efektów w krótkim czasie 22/31 Klasyczny światowe przykłady współpracy N-P • • • • • W Akwizgranie na RWTH, na murach uczelni brakuje miejsca na szyldy firm, które prowadzą sami profesorowie W 250-tysięcznym Akwizgranie jest aŜ 20 parków technologicznych Dreźnie, w Technische Universitat jest podobnie: profesorów zwalnia się częściowo z obowiązków dydaktycznych na rzecz badań i ściślejszej współpracy z przemysłem W Dreźnie powstają małe, krótko działające firmy profesorskie do realizacji konkretnych projektów W Dreźnie tematy prac magisterskich są tworzone pod konkretne zamówienia ze strony przemysłu, a ich efekty wdraŜane 23/31 Krajowe przykłady współpracy N-P • KLASTRY: – Klaster Dolina Lotnicza 11 kwietnia 2003 powołano do Ŝycia Stowarzyszenie Grupy Przedsiębiorców Przemysłu Lotniczego Dolina Lotnicza. – Innowacyjny Śląski Klaster Czystych Technologii Węglowych, 2005: blisko ½ wydobycia węgla w UE pochodzi z Polski. ZałoŜyciele: • nauka – Główny Instytut Górnictwa, Politechnika Śląska, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla, Instytut InŜynierii Chemicznej PAN; • przemysł – Południowy Koncern Energetyczny S.A., Kompania Węglowa S.A., Jastrzębska Spółka Węglowa S.A., Katowicki Holding Węglowy S.A.; • samorządy sześciu gmin górniczych – Gliwic, Jastrzębia Zdroju, Jaworzna, Katowic, Rybnika, Tychów. Cel: rozwój i wdraŜanie czystych technologii węglowych w energetyce i karbochemii 24/31 Krajowe przykłady współpracy N-P ATON-HD Źródło: www.szkolenie.komercjalizacja-nauki.pl • ATON-HT SA to spółka obecna na rynku od 2005 r. Działa w obszarze innowacyjnych technologii unieszkodliwiania i utylizacji odpadów niebezpiecznych oraz odzysku cennych materiałów. Firma jest właścicielem m.in. unikalnego w skali światowej rozwiązania o nazwie: „Technologia utylizacja odpadów niebezpiecznych w skoncentrowanym polu mikrofalowym”, skrótowo nazywanego MTT (Microwave Thermal Treatment). W tej technologii unieszkodliwianie i utylizacja odpadów odbywa się na drodze obróbki termicznej w wysokiej temperaturze. Uzyskuje się ja dzięki szybkiemu nagrzewaniu odpadów czystą energią mikrofalową. W metodach konwencjonalnych potrzebne jest do tego spalanie paliwa (gazu, oleju, itp.). Istotną zaletą metody mikrofalowej jest moŜliwość unieszkodliwiania odpadów azbestowych zanieczyszczonych substancjami toksycznymi (zuŜyte oleje transformatorowe zawierające PCB, farby, lakiery, niektóre substancje uszczelniające itp.) 25/31 Krajowe przykłady współpracy N-P ATON-HT Źródło: www.szkolenie.komercjalizacja-nauki.pl • W 2008 r. ATON-HT zadebiutował na rynku New Connect i pozyskał 5,25 mln zł z emisji prywatnej akcji serii C, na rozwinięcie bieŜącej działalności i kontynuowanie badań nad wykorzystaniem technologii MTT. W tym samym roku firma zgłosiła do urzędu patentowego dwie nowe technologie: rotującą plazmę łukową oraz system MOS (Microwave Oxidation System). • W lutym 2011 Spółka podpisała pierwszą umowę sprzedaŜy licencji na proces technologiczny do unieszkodliwiania odpadów medycznych do USA. Wartość kontraktu to 5 mln USD. 26/31 Krajowe przykłady współpracy N-P ATON-HT Źródło: www.szkolenie.komercjalizacja-nauki.pl • Zakres zastosowania technologii MTT: • odpady zawierające azbest • odpady przemysłowe zawierające cenne składniki, np. tlenek cynku • odpady przemysłu mięsnego • odpady ściekowe • fotogipsy • niebezpieczne odpady medyczne • odpady z laboratoriów badawczych • przeterminowane lekarstwa • odpady z tworzyw sztucznych i opon • wszelkie inne odpady, które naleŜy utylizować poprzez obróbkę termiczna w temperaturze do ok. 1500°C. 27/31 Krajowe przykłady współpracy N-P Ammono Źródło: www.szkolenie.komercjalizacja-nauki.pl Kryształki azotku galu: • • • • Materiał wykorzystywany jest w odtwarzaczach Blu-Ray, diodach LED i wielu układach elektronicznych. InŜynierowie Ammono finalizują przygotowania do wyhodowania kryształu o wielkości pozwalającej na cięcie w warstwy, z których składa się materiał półprzewodnikowy. Rynek azotku galu wyceniany jest obecnie na ok. 100 mln dolarów, lecz bardzo dynamicznie rośnie. Odpowiednio duŜe kryształy mogą zastąpić krzem, który ma duŜo gorszą przewodność cieplną. Układy elektroniczne bazujące na krzemie wymagają osobnego chłodzenia. Zastosowanie azotku galu - dzięki jego wysokiej przewodności cieplnej - pozwoli na korzystanie z tanich systemów chłodzenia elektroniki, co daje szansę na znaczne obniŜenie kosztów (www.ammono.com). 28/31 Krajowe przykłady współpracy N-P Krajowa Giełda Wynalazczości Studenckiej • Projekt Autorski Rektora Politechniki Świętokrzyskiej – „Systemowe Wsparcie Wynalazczości Studenckiej” 29/31 Wnioski praktyczne Projekt: GROW-Bridging and Science, INTERREG IIIC, 2008 www.grow3c.com • Transfer wiedzy powinien być inicjowany przez przemysł. • Potrzeby rynku powinny determinować badania rozwijane na uczelni. • Prawa własności intelektualnej ze wspólnych badań powinny naleŜeć do partnerów przemysłowych, którzy mogą je później wykorzystać. • KaŜdy region UE powinien stworzyć punkty kontaktowe wspierające transfer wiedzy z uczelni do przemysłu. Punkty kontaktowe nie powinny obsługiwać tylko jednego uniwersytetu, ale powinny mieć szerszą bazę ekspertów wywodzących się z uczelni oraz całego regionu. 30/31 Dziękuję za uwagę! Artur Bartosik [email protected] 31/31