OCENA OBSZAROWA za 2013r. - Powiatowa Stacja Sanitarno

Transkrypt

OCENA OBSZAROWA za 2013r. - Powiatowa Stacja Sanitarno
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie
zgodnie z § 16 i 17 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r.
w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi
(Dz. U. z 2007 r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) przedstawia poniŜej
obszarową ocenę jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez
ludzi za 2013 r.
(sporządzoną dla gmin powiatu cieszyńskiego).
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
1. GMINA BRENNA
Gmina Brenna zaopatrywana jest w wodę do spoŜycia przez następujące wodociągi
publiczne oparte na wodzie powierzchniowej Brenna Hołcyna, Brenna Chrobaczy, Brenna
Jatny (ich ujęcia – odpowiednio: Potok Hołcyna, Potok Chrobaczy oraz Potok Jatny zlokalizowane są na obszarze gminy) oraz Pogórze - oparty na ujęciu podziemnym
(zlokalizowanym poza obszarem gminy). Z wody pochodzącej z wodociągów publicznych,
będących
pod
stałą
kontrolą
zarówno
Państwowej
Inspekcji
Sanitarnej,
i przedsiębiorców wodociągowych w 2013r. korzystało jedynie ok. 38 % ludności.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Gminy Brenna
62%
Ludność w Gminie Brenna
korzystająca z wody
pochodzącej z wodociągów
publicznych
Ludność w Gminie Brenna
korzystająca z innych
źródeł zaopatrzenia w wodę
38%
830
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Brenna
Hołcyna
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Brenna
Chrobaczy
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Brenna Jatny
960
50
2330
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Pogórze
jak
Ocena jakości wody w poszczególnych wodociągach.
Wodociąg
Brenna Chrobaczy
Brenna Hołcyna
Brenna Jatny
Pogórze
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
Dane dotyczące zaopatrzenia mieszkańców w
od przedsiębiorców wodociągowych na koniec 2013r.:
wodę
do
spoŜycia
uzyskane
71,00 m3/d
Produkcja – z wodociągu Brenna Hołcyna:
- z wodociągu Brenna Jatny:
5,00 m3/d
- z wodociągu Brenna Chrobaczy: 450,00 m3/d
--------------------------------------------------------------------Razem produkcja:
526,00 m3/d
105,00 m3/d
Zakup – z wodociągu Pogórze:
Razem produkcja + zakup: 631,00 m3/d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągów na terenie gminy: 4170 osób
Przedsiębiorcy wodociągowi:
1) Zakład BudŜetowy Gospodarki Komunalnej w Brennej (Brenna Hołcyna, Brenna Jatny,
Pogórze – od studzienki zakupowej w Górkach Małych )
2) Spółka Wodna Brenna – Chrobaczy – Centrum (Brenna Chrobaczy)
3) Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu (Pogórze – do studzienki zakupowej
w Górkach Małych)
1. Badania przeprowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały rok, w 9 punktach
monitoringowych, z czego 6 zlokalizowanych było u odbiorców wody oraz 3 w stacjach
uzdatniania wody.
Tab. 1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Brenna
Chrobaczy
Brenna Hołcyna
Pogórze
Brenna Jatny
monitoring
kontrolny
4 (2–suw; 2–sieć)
monitoring
przeglądowy
1 (sieć)
rekontrola
nadzór
1 rmok (sieć)
0
2 (1-suw; 1-sieć)
4 (sieć)
2 (suw)
1 (sieć)
1 (sieć)
1 (suw)
0
0
0
0
0
0
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
16
10
6
magnez - 3
razy (1,2 mg/l,
1,7 mg/l, 4,1
mg/l, 5,3 mg/l)
- mop,
twardość – 3
razy (28 mg/l,
31 mg/l, 43
mg/l) - mop,
mętność – 1
raz (32 NTU) mok,
barwa – 1 raz
(17 mg/l Pt) mok,
odczyn pH –
1 raz (6,4) mok
17
15
2
Enterokoki
(1 jtk) – mop,
liczba bakterii
grupy coli
(5jtk) – mok,
(mop – 4 razy,
mok – 2 razy)
(mop – 1 raz,
mok- 1 raz)
Pod względem bakteriologicznym kwestionowano 2 próby.
W
próbce
wody
pobranej
w
czerwcu
z
sieci
wodociągu
Pogórze,
w punkcie monitoringowym zlokalizowanym w studzience zakupowej z Gminą Brenna,
(w ramach monitoringu przeglądowego) stwierdzono obecność Enterokoków (1 jtk).
Przedsiębiorca podjął działania naprawcze i zaraz na początku lipca przedstawił
niekwestionowany wynik badania wody. Przedsiębiorca wodociągowy nie był w stanie
określić przyczyny wystąpienia skaŜenia bakteriologicznego wody pobranej w studzience przeprowadzona kontrola chloratora w Pogórzu wykazała prawidłowe jego działanie, nie
stwierdzono przerw w dozowaniu podchlorynu sodu.
Z kolei w próbce wody pobranej we wrześniu w Stacji Uzdatniania Wody Brenna
Chrobaczy stwierdzono obecność bakterii grupy coli (5 jtk). W związku z tym Zarząd Spółki
Wodnej powiadomił odbiorców wody o konieczności przegotowywania wody przeznaczonej
do spoŜycia i podjął następujące działania naprawcze: na SUW wznowiono pracę chloratora
(wcześniej dezynfekowano wodę tylko przy uŜyciu lampy UV), przeprowadzono dodatkowe
płukanie
wszystkich
głównych
linii
wodociągowych
przy
otwartych
hydrantach
przeciwpoŜarowych, skontrolowano bezpośredni rejon strefy ochronnej poboru wody na
ujęciu Potoku Chrobaczy
nie stwierdzając tam Ŝadnych zagroŜeń. Przeprowadzono
rekontrolne badanie wody w ramach kontroli wewnętrznej a wynik tego badania
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
stwierdzający zgodność badanych parametrów z wymaganiami Rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez
ludzi (Dz. U. nr 61 poz. 417 z późn. zm.) przekazano do PPIS.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 6 prób.
W ramach monitoringu kontrolnego prowadzonego dla wodociągu Brenna Chrobaczy
w badaniu stwierdzono nieco obniŜony odczyn pH wody pobranej w Stacji Uzdatniania Wody
(6,4), jednak po uwzględnieniu niepewności pomiaru, parametr odpowiadał stawianym
wymaganiom.
Próba, w której stwierdzono podwyŜszoną mętność oraz barwę, pobrana była
z sieci wodociągu Brenna Hołcyna (w ramach monitoringu kontrolnego). Dyrektor Zakładu
BudŜetowego Gospodarki Komunalnej w Brennej poinformował, iŜ przyczyną wystąpienia
przekroczenia powyŜszych parametrów były najprawdopodobniej prace wykonywane przez
Nadleśnictwo Ustroń (wycinka drzew) i zobowiązał się do przeprowadzenia badania
rekontrolnego w ramach kontroli wewnętrznej, które ostatecznie potwierdziło właściwą
jakość wody.
NiezaleŜnie od powyŜszego kwestionowano jeszcze 4 próbki wody z uwagi na niskie
stęŜenia magnezu, z czego trzy z nich dodatkowo takŜe ze względu na niską twardość ogólną.
(wartości twardości ogólnej nie kwestionowano tylko w wodzie pochodzącej z wodociągu
Pogórze). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61 poz. 417 z późn. zm.) nie nakłada na
przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania magnezu i dostosowywania
twardości ogólnej do wymaganych wartości minimalnych.
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorcę Wodociągowego w ramach kontroli
wewnętrznej.
W 2013 r. przedsiębiorcy wodociągowi przekazali łącznie 17 sprawozdań z badań
prowadzonych
w
ramach
kontroli
wewnętrznej,
wykonanych
przez
laboratoria
o zatwierdzonym systemie jakości prowadzonych analiz. Punkty monitoringowe są wspólne
dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorców Wodociągowych.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Tab. 2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Brenna
Chrobaczy
Brenna Hołcyna
Pogórze
Brenna Jatny
monitoring
kontrolny
4 (1-suw, 3-sieć)
monitoring
przeglądowy
1 (suw)
rekontrola
0
2 (1-suw, 1-sieć)
5 (sieć)
2 (suw)
0
1 (sieć)
1 (suw)
1 (sieć – rmop)
0
0
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
17
13
Badanie mikrobiologiczne
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
4
magnez – 1 raz
(3,14 mg/l) –
mop
twardość – 2
razy (24 mg/l,
35 mg/l) –
mok,
jon amonowy
(1,5 mg/l) mop
16
16
0
-
(mop-2razy,
mok – 2 razy)
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 4 próby.
W wodzie pochodzącej z wodociągu Brenna Jatny jednorazowo kwestionowano
podwyŜszone stęŜenie jonu amonowego. Badania jonu amonowego wykonane w ramach
kontroli PPIS nie potwierdziły tego.
Dla wodociągu Pogórze, w jednej próbie pobranej w ramach monitoringu
przeglądowego, stwierdzono niskie stęŜenie magnezu – 3,14 mg/l.
W wodzie wodociągowej wodociągu Brenna Chrobaczy dwukrotnie kwestionowano
jej niską twardość.
Magnez i twardość naleŜą do dodatkowych parametrów chemicznych, jakim woda
powinna odpowiadać, nie posiadają bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
3. Praktyczne informacje o jakości wody
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla poszczególnych wodociągów w 2013 r.
wodociąg
Brenna Chrobaczy
Brenna Hołcyna
Brenna Jatny
Pogórze
wartość
twardości
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
wartość
twardości
wg kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
28
24; 35
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
43
nie badano
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
31
nie badano
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
92
65
woda niekwestionowana
woda miękka
uwagi
60- 500 [mg/l]
Z czterech przeprowadzonych przez PPIS w 2013r. podczas monitoringu
przeglądowego, badań twardości ogólnej wody, kwestionowano trzy. Kwestionowane wyniki
dotyczył próbek wody pobranej z wodociągów: Brenna Hołcyna, Brenna Chrobaczy oraz
Brenna Jatny. Na podstawie przeprowadzonych badań twardości ogólnej wody stwierdza się,
iŜ wodociągi w Gminie Brenna, dostarczają swoim odbiorcom wodę miękką i bardzo miękką
tj. taką, która zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza wapnia i magnezu,
np. chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia, magnezu. PowyŜsza informacja o
twardości wody ma praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach domowych podczas
dozowania proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione są od klas twardości
wody: miękka, średnio twarda oraz twarda - co jest wskazane na opakowaniach.
Wody wodociągowe w gminie Brenna cechują się równieŜ niskim stęŜeniem magnezu
– znacznie niŜszym od wartości zalecanej ze względów zdrowotnych (30 – 125 mg/l przy
zawartości siarczanów poniŜej 250 mg/l).
Dowodem na to są cztery analizy wody
przeprowadzone w 2013r. z wszystkich nadzorowanych na obszarze gminy wodociągów
publicznych w ramach urzędowej kontroli oraz jedna w ramach kontroli wewnętrznej.
Potwierdzały to równieŜ analizy przeprowadzane w latach ubiegłych. W związku z
powyŜszym w dalszym ciągu celowym jest stosowanie przez mieszkańców Ŝywności bogatej
lub wzbogaconej w przyswajalny magnez.
Woda w Gminie Brenna cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. StęŜenie flourków
w pobranych próbkach wody było niskie – nie przekraczało 0,13 mg/l
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
4. Ujęcia indywidualne.
W 2013 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie kontynuował
nadzór nad indywidualnymi ujęciami zaopatrującymi szkoły w wodę do spoŜycia. Na terenie
Gminy Brenna nadzorowano jedno tego typu ujęcie - dla Szkoły Podstawowej nr 1 w Brennej
Leśnicy. Ujęcie to zaopatruje w wodę około 200 osób. Do badań pobrano 2 próby wody (w
zakresie monitoringu kontrolnego). W związku z tym, Ŝe rozporządzenie Ministra Zdrowia z
dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz.U. z
2007r. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.) dopuszcza dla produkcji wody < 100 m3/d minimalną
częstotliwość poboru próbek wody w ramach monitoringu przeglądowego 1 raz na 2 lata oraz
tym, iŜ w ubiegłym roku przeprowadzono takie badanie wody, w 2013 r. nie przeprowadzano
badania wody w ramach monitoringu przeglądowego. W jednej z pobranych próbek
stwierdzono obniŜony odczyn pH wody (6,4),
po uwzględnieniu niepewności pomiaru,
parametr spełniał wymagania.
5. Kontrole jakości ciepłej wody uŜytkowej w kierunku bakterii Legionella sp.
Na terenie Gminy Brenna w 2013r. kontrole jakości ciepłej wody uŜytkowej
w kierunku bakterii Legionella sp. przeprowadzono w trzech obiektach: Rodzinnym Domu
Seniora w Brennej, Domu Seniora "Silesia" w Brennej (obiekty te objęte zostały
nadzorem nad jakością ciepłej wody w 2012 r.) oraz Dziecięcym Ośrodku Leczniczo Rehabilitacyjnym "Bucze" w Górkach Małych (obiekt ten objęty został nadzorem nad
jakością ciepłej wody w 2010 r.). Badania przeprowadzone w 2013r. stanowiły zatem
kontynuację badań poprzednich.
W próbkach ciepłej wody uŜytkowej pobranej w styczniu w Dziecięcym Ośrodku
Leczniczo - Rehabilitacyjnym "Bucze" w Górkach Małych oraz w listopadzie w Domu
Seniora „Silesia” w Brennej nie stwierdzono obecności bakterii Legionella sp. Badanie
ciepłej wody w Rodzinnym Domu Seniora w Brennej przeprowadzone w drugiej połowie
listopada wykazało we wszystkich pobranych czterech punktach obecność pałeczek
Legionella sp. w ilości 360, 420, 550 i 580 jtk/100ml (dopuszcza się do 100 jtk/100ml).
Dokonano przeglądu technicznego sieci, okresowo podgrzewano wodę do temp. 80ºC z częstotliwością jeden raz w tygodniu. Przeprowadzenie badań powtórnych zaplanowane
zostało na styczeń 2014 r.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
2. GMINA CHYBIE
Gmina Chybie zaopatrywana jest w wodę do spoŜycia przez wodociąg publiczny
Strumień, oparty na powierzchniowym ujęciu wody*. Z wody wodociągowej, systematycznie
badanej w 2013r. zarówno przez Państwową Inspekcję Sanitarną jak i Przedsiębiorcę
Wodociągowego korzystało ok. 91% ludności Gminy.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Gminy Chybie
91%
Ludność w Gminie Chybie
korzystająca z wody
pochodzącej z wodociągu
publicznego
Ludność w Gminie Chybie
korzystająca z innych
źródeł zaopatrzenia w wodę
9%
Ocena jakości wody pochodzącej z wodociągu Strumień.
Wodociąg
Strumień
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
Dane dotyczące zaopatrzenia mieszkańców w wodę do spoŜycia, uzyskane od przedsiębiorcy
wodociągowego na koniec 2013r.:
Produkcja – 0 m3/d (Stacja Uzdatniania Wody Strumień unieruchomiona do odwołania)
Zakup – z Zakładu Uzdatniania Wody Goczałkowice: 3 400,00 m3/d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągu na terenie gminy: 8 700 osób
Przedsiębiorca wodociągowy: Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu
*
Od 1 maja 2012r. nastąpiło wyłączenie Stacji Uzdatniania Wody w Strumieniu, która uzdatniała wodę surową ujmowaną do celów
wodociągowych z Rzeki Wisły w Strumieniu. Od tego czasu do końca 2013r. na tereny dotychczas obsługiwane przez SUW w Strumieniu,
wodę dostarczał Zakład Uzdatniania Wody „Goczałkowice” w Goczałkowicach-Zdroju. ZUW uzdatnia wodę powierzchniową pochodzącą z
ujęcia na Zbiorniku Goczałkowickim oraz Zbiorniku Czarnieckim (których jakość wody kontrolowana jest przez PPIS odpowiednio
w Tychach i Bielsku – Białej).
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
1. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały rok, w 3 punktach
monitoringowych – z uwagi na tymczasowe wyłączenie SUW Strumień z uŜytkowania,
wszystkie zlokalizowane były u odbiorców wody.
Tab. 1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań.
wodociąg
monitoring
kontrolny
10 (sieć)
Strumień
monitoring
przeglądowy
2 (sieć)
rekontrola
nadzór
0
0
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
12
9
3
magnez – 2
razy (mop)
(4,4 mg/l; 3,4
mg/l);
mętność (mok)
(1,1 NTU)
12
12
0
-
(2x mop;
1 x mok)
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 3 próby.
Dwukrotnie kwestionowano niskie stęŜenie magnezu oraz jeden raz podwyŜszoną mętność
wody (1,1 NTU) - po uwzględnieniu niepewności pomiaru wynik odpowiadał wymaganiom.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61 poz. 417 z późn. zm.) nie nakłada na
przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania niskich wartości magnezu do
wymaganego stęŜenia minimalnego.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorcę Wodociągowego w ramach kontroli
wewnętrznej.
W 2013 r. przedsiębiorca wodociągowy przekazał do PPIS w Cieszynie 10 sprawozdań
z badań, wykonanych przez laboratoria o zatwierdzonym systemie jakości prowadzonych
analiz. Punkty monitoringowe są wspólne dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz
dla Przedsiębiorcy Wodociągowego.
Tab. 2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań.
wodociąg
monitoring
kontrolny
8 (sieć)
Strumień
monitoring
przeglądowy
2 (sieć)
rekontrola
0
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
10
8
2 (mop)
Badanie mikrobiologiczne
Kwestionowany
parametr
magnez – 2
razy
(2,73 mg/l,
4,57 mg/l),
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
10
10
0
-
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 2 próby.
Przekroczenia dotyczyły niskiego stęŜenia magnezu (2,73 mg/l oraz 4,57 mg/l) w wodzie
wodociągowej. Magnez naleŜy do dodatkowych parametrów chemicznych jakim woda
powinna odpowiadać, nie posiadają one bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
3. Praktyczne informacje o jakości wody
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla wodociągu Strumień w 2013 r.
wodociąg
Strumień
wartość
twardości
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
wartość
twardości
wg kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
96; 101
95; 96
woda niekwestionowana
uwagi
60- 500 [mg/l]
woda miękka
Na podstawie przeprowadzonych, w ubiegłych latach, badań w ramach kontroli
urzędowej oraz dwóch badań przeprowadzonych przez PPIS w 2013r., stwierdza się,
iŜ Wodociąg Strumień w Gminie Chybie, dostarcza swoim odbiorcom wodę miękką tj. taką,
która zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza wapnia i magnezu,
np. chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu.
PowyŜsza informacja o twardości wody ma praktyczne znaczenie m.in. w
gospodarstwach domowych podczas dozowania proszków do prania - zalecane ilości
detergentu uzaleŜnione są od klas twardości wody: miękka, średnio twarda oraz twarda - co
jest wskazane na opakowaniach.
Na podstawie przeprowadzonych w 2013 r. przez Państwową Inspekcje Sanitarną
dwóch badań zawartości magnezu w wodzie oraz na podstawie kontroli wewnętrznej
przedsiębiorcy wodociągowego, jak równieŜ na podstawie wyników badań tego parametru
przeprowadzonych w latach ubiegłych, stwierdza się, iŜ w wodzie występują niskie stęŜenia
magnezu – znacznie niŜsze od wartości zalecanej ze względów zdrowotnych (30 – 125 mg/l
przy zawartości siarczanów poniŜej 250 mg/l). Wobec powyŜszego, w dalszym ciągu
celowym jest stosowanie przez mieszkańców Gminy Chybie Ŝywności bogatej lub
wzbogaconej w przyswajalny magnez.
Woda w Gminie Chybie cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. StęŜenie flourków
w pobranych próbkach wody było niskie (0,12 mg/l oraz 0,08 mg/l).
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
3. MIASTO CIESZYN
Cieszyn zaopatrywany jest w wodę do spoŜycia przez dwa wodociągi: Pogórze (ujecie
podziemne na terenie obszaru wiejskiego Miasta i Gminy Skoczów ) oraz Nova Ves (ujęcie
powierzchniowe w Republice Czeskiej). W 2013r. około 97% mieszkańców miasta
korzystało z wody pochodzącej z wodociągów publicznych, będących pod stała kontrolą
zarówno Państwowej Inspekcji Sanitarnej jak i Przedsiębiorcy Wodociągowego.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Cieszyna
3%
Ludność Cieszyna
korzystająca z wody
pochodzącej z wodociągów
publicznych
Ludność Cieszyna
korzystająca z innych
źródeł zaopatrzenia w wodę
97%
50
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Pogórze
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Nova Ves
34900
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Ocena jakości wody w poszczególnych wodociągach.
Wodociąg
Pogórze
Nova Ves
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
Dane dotyczące zaopatrzenia mieszkańców w wodę do spoŜycia, uzyskane od przedsiębiorcy
wodociągowego na koniec 2013r.:
Produkcja – 0 m3/d
(Stacje Uzdatniania Wody dla wodociągów Pogórze i Nova Ves zlokalizowane są poza
obszarem Cieszyna)
Zakup – z wodociągu Pogórze:
8 559,00 m3/d
z wodociągu Nova Ves:
49, 00 m3/d
-------------------------------------------------------------------------Razem: 8 608,00 m3/d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągu na terenie gminy: 34 950 osób
Przedsiębiorca wodociągowy: Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu
1. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały 2013r., w 14 punktach
monitoringowych zlokalizowanych na sieci wodociągowej u odbiorców wody.
Tab. 1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Pogórze
Nova Ves
monitoring
kontrolny
35 (sieć)
2 (sieć)
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
monitoring
przeglądowy
4 (sieć)
1 (sieć)
rekontrola
nadzór
2 (rmok – sieć)
0
0
0
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób w Cieszynie z wyszczególnieniem próbek
i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
42
36
6
magnez – 5
razy (1,2 mg/l;
2,9 mg/l, 3,2
mg/l, 3,9 mg/l,
5,3 mg/l) mop;
Ŝelazo (373
µg/l)- mop;
mętność (1,3
NTU) - mop
mętność (3,1
NTU)- mok;
44
40
4
bakterie
grupy coli – 3
razy (4jtk, 16
jtk, 19 jtk) –
mok
bakterie
grupy coli – 1
raz (7 jtk) rmok
(mop- 5 x;
mok – 1x)
(mok-3x,
rmok-1x)
Pod względem bakteriologicznym kwestionowano 4 próby.
Stwierdzone
przekroczenia
mikrobiologiczne
dotyczyły
dwóch
punktów
monitoringowych dla wodociągu Pogórze. W próbce wody pobranej w połowie sierpnia
stwierdzono obecność bakterii grupy coli (19 jtk). Przedsiębiorca wodociągowy po
otrzymaniu informacji, podjął działania polegające na płukaniu sieci. Mimo to rekontrola
monitoringu kontrolnego przeprowadzona przez PPIS w Cieszynie wykazała utrzymujące się
skaŜenie sieci bakteriami grupy coli (stwierdzono 7 jtk tych bakterii). Dopiero kolejne
płukanie sieci wyeliminowało skaŜenie mikrobiologiczne, co potwierdziły wyniki zarówno
badania przeprowadzonego przez PPIS (rmok), jak i w ramach kontroli wewnętrznej
przedsiębiorcy wodociągowego.
W wodzie pobranej w innym niŜ wyŜej opisanym punkcie monitoringowym równieŜ
dwukrotnie stwierdzono obecność bakterii grupy coli (badania przeprowadzono w
październiku i grudniu 2013r.). KaŜdorazowo informowano przedsiębiorcę wodociągowego,
który płukał sieć w rejonie punktu monitoringowego oraz przeprowadzał powtórne badania
wody w ramach kontroli wewnętrznej, a potwierdzeniem skuteczności podejmowanych
działań naprawczych było przedstawienie niekwestionowanych wyników tych badań.
W związku ze stwierdzanymi przypadkami mikrobiologicznego skaŜenia sieci
wodociągowej wodociągu Pogórze, przedsiębiorca wodociągowy zdecydował się na
zastosowanie stacji dozowania podchlorynu sodu przed zbiornikiem wody w Cieszynie przy
ul. Kasztanowej.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 6 prób.
W wyniku przeprowadzonych w ramach monitoringu przeglądowego badań
kaŜdorazowo kwestionowano niskie stęŜenia magnezu w wodzie (zarówno dla wodociągu
Pogórze jak i Nova Ves). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie
jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61 poz. 417 z późn. zm.) nie
nakłada na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania niskich wartości
magnezu do wymagalnego stęŜenia minimalnego. Ponadto w wodzie pobranej w jednym z
punktów stwierdzono podwyŜszoną mętność wody oraz wysokie w niej stęŜenie Ŝelaza.
Przedsiębiorca wodociągowy w ramach działań naprawczych wykonał płukanie sieci i pobrał
próbkę wody w ramach badania powtórnego przeprowadzonego w ramach kontroli
wewnętrznej (przedsiębiorca wodociągowy przedstawił do PPIS niekwestionowane wyniki
tych badań). Przedsiębiorca wodociągowy wyjaśnił, Ŝe podwyŜszone wartości ww.
parametrów mogły wynikać z wtórnego zanieczyszczenia sieci (część sieci wodociągowej jest
stara, skorodowana, nieszczelna i wymaga wymiany na nową, co potwierdzają liczne
zgłoszenia do PPIS awarii sieci wodociągowej). W związku ze złym stanem technicznym
sieci wodociągowej, przedsiębiorca wodociągowy w 2013 r. wielokrotnie dokonywał jej
wymiany na nową.
W wodzie pobranej w jednym z punktów monitoringowych w ramach monitoringu
kontrolnego stwierdzono równieŜ podwyŜszoną mętność, w związku z czym przedsiębiorca
wodociągowy równieŜ dokonał przepłukania sieci i przedstawił niekwestionowany wynik
tego badania.
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorcę Wodociągowego w ramach kontroli
wewnętrznej.
W 2013 r. Przedsiębiorca wodociągowy przekazał Państwowemu Powiatowemu
Inspektorowi Sanitarnemu w Cieszynie 44 sprawozdania z badań, wykonanych przez
laboratoria o zatwierdzonym przez PIS systemie jakości prowadzonych analiz. Punkty
monitoringowe są wspólne dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorcy
Wodociągowego.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Tab. 2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Pogórze
Nova Ves
monitoring
kontrolny
35 (sieć)
monitoring
przeglądowy
4 (sieć)
1 (sieć)
1 (sieć)
rekontrola
1 rmop,
3 rmok (sieć)
0
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
43
38
5 (mop)
Badanie mikrobiologiczne
Kwestionowany
parametr
magnez –
5 razy
(< 2,0 mg/l,
2,83 mg/l,
2,91 mg/l,
3,19 mg/l,
3,21 mg/l),
twardość –
1 raz
(39,0 mg/l)
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
43
42
1 (mop)
Kwestionowany
parametr
bakterie
grupy coli –
1 jtk
Pod względem bakteriologicznym kwestionowano 1 próbę.
Kwestionowana ze względu na obecność bakterii grupy coli w ilości 1 jtk jakość wody
dotyczyła wodociągu Pogórze. Przedsiębiorca wodociągowy niezwłocznie przeprowadził
działania naprawcze obejmujące płukanie sieci w rejonie punktu i wykonał powtórne badanie
wody, które potwierdziło skuteczność przeprowadzonych działań.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 5 prób.
Stwierdzone w próbach niskie wartości stęŜenia magnezu i twardości naleŜą
do parametrów dodatkowych, jakim powinna odpowiadać woda do spoŜycia przez ludzi,
a Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61 poz. 417 z późn. zm.) nie obliguje
przedsiębiorcy wodociągowego, do podejmowania działań zmierzających do uzupełnia ich do
wymaganych wartości minimalnych
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Magnez i twardość naleŜą do dodatkowych parametrów chemicznych jakim woda
powinna odpowiadać, nie posiadają one bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów.
3. Praktyczne informacje o jakości wody
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla poszczególnego wodociągu w 2013 r.
wodociąg
średnia
twardość
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
średnia
twardość wg
kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
73; 782razy
62; 75; 76;
83
Pogórze
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
uwagi
60- 500 [mg/l]
woda bardzo miękka
woda niekwestionowana
woda miękka
95
woda niekwestionowana
Nova Ves
77
woda bardzo miękka
39
kwestionowana
Na podstawie wyników badań twardości wody przeprowadzonych w ramach monitoringu
przeglądowego w 2013 r. stwierdza się, iŜ woda wodociągowa w Cieszynie jest wodą bardzo
miękką i miękką, tj. taką, która zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza
wapnia i magnezu, np. chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu.
PowyŜsza informacja o twardości wody ma praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach
domowych podczas dozowania proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione
są od klas twardości wody: miękka, średnio twarda oraz twarda - co jest wskazane na
opakowaniach.
W wodzie występują równieŜ niskie stęŜenia magnezu (od 1,2 mg/l do 5,3 mg/l
maksymalnie) – znacznie niŜsze od wartości zalecanej ze względów zdrowotnych (30 – 125
mg/l, przy zawartości siarczanów poniŜej 250 mg/l), dlatego celowym jest stosowanie przez
mieszkańców Ŝywności bogatej lub wzbogaconej w przyswajalny magnez.
Woda w Cieszynie cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. StęŜenie flourków
w pobranych próbkach wody było niskie – nie przekraczało 0,09 mg/l.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
4. Kontrole jakości ciepłej wody uŜytkowej w kierunku bakterii Legionella sp.
Na terenie Miasta Cieszyna w 2013r. kontrole jakości ciepłej wody uŜytkowej w
kierunku bakterii Legionella sp. przeprowadzono w sześciu obiektach:
Lp
1
2
3
4
5
6
Nazwa obiektu, w którym pobrano próbki
ciepłej wody uŜytkowej.
Dom
Pomocy
Społecznej
Konwentu
Bonifratrów, Pl. J. Londzina 1,
43400 Cieszyn,
Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej Szpital
Śląski, 43-400 Cieszyn,
ul. Bielska
4
Zakład
Opiekuńczo–Leczniczy
Sióstr
Boromeuszek, 43-400 Cieszyn
ul.
Górny Rynek 6
Centrum Medyczne Sióstr ElŜbietanek, 43-400
Cieszyn, ul. Katowicka 1
Dom Studiującego Nauczyciela w Cieszynie 43400 Cieszyn,
ul.
Niemcewicza 8
Dom Studenta UŚKA 43-400 Cieszyn, ul.
Bielska 66
Data (rok) rozpoczęcia
badań ciepłej wody
2008r.
2008r.
2009r.
2013r.
2013r.
2013r.
Łącznie, w wymienionych w tabeli obiektach, pobrano do badań w ramach nadzoru
33 próbki ciepłej wody uŜytkowej. We wszystkich, poza Centrum Medycznym Sióstr
ElŜbietanek, nie kwestionowano jakości ciepłej wody (w większości próbek nie wykryto
bakterii Legionella sp., natomiast w dwóch próbkach stwierdzone ilości pałeczek Legionella
były niŜsze niŜ ilość dopuszczalna wg obowiązujących przepisów tj. 100 jtk/100 ml).
Trzy z czterech pobranych w Centrum Medycznym Sióstr ElŜbietanek w Cieszynie
próbek wody kwestionowano ze względu na obecność pałeczek Legionella (w pobranych
100 ml próbkach wody stwierdzono następujące ilości tych bakterii: 120 jtk, 210 jtk i 510
jtk/100
ml).
Wezwano
właściciela
obiektu
do
niezwłocznego
podjęcia
działań
interwencyjnych. Opracowano procedurę działań profilaktycznych w zwalczaniu bakterii
Legionella, w ramach których przegrzano instalację ciepłej wody uŜytkowej. W wyniku
kolejnego badania z sześciu pobranych próbek wody kwestionowano dwie (970 i 1400
jtk/100 ml). Dokonano kolejnych przegrzewań wody w instalacji ciepłej wody. Kolejne
badanie wody wykazało skuteczność podjętych działań naprawczych.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
5. Decyzje wydane na urządzenia wodociągowe.
W czerwcu 2013r. w związku z prośbą przedsiębiorcy wodociągowego WZC Sp. z o.o.
wydano jedną decyzję zmieniającą termin wykonania decyzji z 2011r. (wydanej w związku ze
stwierdzeniem złego stanu sanitarno – technicznego instalacji wodociągowej znajdującej się
w komorze armatury Zbiornika Wody Zamarski w Cieszynie - na wodociągu Pogórze oraz
drabinek prowadzonych do wnętrza tego zbiornika). W związku z prośbą przedsiębiorcy
wodociągowego, PPIS ustalił nowy termin wykonania jej nakazów do dnia 31.12.2016r.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
4. GMINA DĘBOWIEC
Gmina Dębowiec zaopatrywana jest w wodę przez dwa wodociągi publiczne:
Wisła Czarne (ujęcie powierzchniowe – Zbiornik Czarne) oraz Pogórze (ujęcie podziemne).
Ujęcia dla obu wodociągów zlokalizowane są poza obszarem gminy - odpowiednio w Wiśle
oraz na obszarze wiejskim Gminy Skoczów.
Z wody wodociągowej, systematycznie badanej w 2013r. zarówno przez Państwową
Inspekcję Sanitarną jak i Przedsiębiorcę wodociągowego, korzystało ok. 88% ludności
gminy.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Gminy Dębowiec
12%
Ludność w Gminie
Dębowiec korzystająca z
wody pochodzącej z
wodociągów publicznych
88%
Ludność w Gminie
Dębowiec korzystająca z
innych źródeł zaopatrzenia
w wodę
2500
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Pogórze
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Wisła Czarne
2500
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Ocena jakości wody z poszczególnych wodociągów.
Wodociąg
Wisła Czarne
Pogórze
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
Dane dotyczące zaopatrzenia mieszkańców w wodę do spoŜycia, uzyskane od przedsiębiorcy
wodociągowego na koniec 2013r.:
Produkcja – 0 m3/d
(Stacje Uzdatniania Wody zlokalizowane są poza obszarem Gminy Dębowiec)
Zakup – z wodociągu Wisła Czarne:
- z wodociągu Pogórze:
502,00 m3/d
398,00 m3/d
-------------------------------------------------------------------------Razem: 900,00 m3/d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągu na terenie gminy: 5 000 osób
Przedsiębiorca wodociągowy: Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu
1. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały 2013 rok, w 4 punktach
monitoringowych - u odbiorców wody.
Tab.1. 1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Pogórze
Wisła Czarne
monitoring
kontrolny
4 (sieć)
4 (sieć)
monitoring
przeglądowy
1 (sieć)
1 (sieć)
rekontrola
Nadzór
0
0
0
0
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
10
6
4
magnez – 2
razy (4,1 mg/l;
6,6 mg/l) - mop;
twardość (31
mg/l)- mop;
mętność (1,1
NTU)- mok;
chlor wolny
(0,5 mg/l) - mok
10
10
0
-
(2 x mop;
2 x mok)
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 4 próby.
W ramach monitoringu przeglądowego, dwukrotnie kwestionowano niskie stęŜenie
magnezu (zarówno w wodzie pochodzącej z wodociągu Wisła Czarne jak i z wodociągu
Pogórze) oraz niską twardość wody (wodociąg Wisła Czarne). Rozporządzenie Ministra
Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez
ludzi (Dz. U. nr 61 poz. 417 z późn. zm.) nie nakłada na przedsiębiorcę wodociągowego
obowiązku uzupełniania tego parametru do wymagalnej wartości minimalnej.
W ramach monitoringu kontrolnego prowadzonego dla wodociągu Wisła Czarne
stwierdzono podwyŜszoną mętność wody (1,1 NTU) – jednak po uwzględnieniu niepewności
pomiaru mętność odpowiadała wymaganiom. Ponadto przedstawiciele PPIS (próbkobiorcy)
stwierdzili podczas jednego z poborów wody z przedmiotowego wodociągu podwyŜszone
stęŜenie chloru wolnego w wodzie pobranej u odbiorcy (0,5 mg/l). Niezwłocznie
poinformowali przedstawiciela przedsiębiorcy wodociągowego, który skontrolował pracę
chloratora na Stacji Uzdatniania Wody i podjął działania zmierzające do obniŜenia wartości
tego parametru.
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorcę Wodociągowego w ramach kontroli
wewnętrznej.
W 2013 r. przedsiębiorca wodociągowy przekazał do PPIS w Cieszynie 10 sprawozdań
z badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, wykonanych przez laboratoria
o zatwierdzonym systemie jakości prowadzonych analiz. Punkty monitoringowe są wspólne
dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorcy Wodociągowego.
Tab.2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi
(kontrola wewnętrzna).
wodociąg
Pogórze
Wisła Czarne
monitoring
kontrolny
4 (sieć)
4 (sieć)
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
monitoring
przeglądowy
1 (sieć)
1 (sieć)
rekontrola
0
0
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych (kontrola wewnętrzna).
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
10
8
2 (mop)
magnez – 2 razy
(2,14 mg/l, 2,85
mg/l),
twardość – 1
raz (36,0 mg/l)
10
10
0
-
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 2 próby.
Z pięciu prób, pobranych z wodociągu Wisła Czarne, w ramach kontroli wewnętrznej
(monitoring przeglądowy), kwestionowano jedną z uwagi na niewystarczające ze względów
zdrowotnych stęŜenie magnezu – 2,14 mg/l i twardości – 36,0 mg/l). Natomiast z 5 pobranych
prób z sieci wodociągu Pogórze, w ramach kontroli wewnętrznej (monitoring przeglądowy)
niskie stęŜenie magnezu – 2,85 mg/l stwierdzono w jednej.
Magnez i twardość naleŜą do dodatkowych parametrów chemicznych jakim woda
powinna odpowiadać, nie posiadają one bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów.
Obowiązujące przepisy prawa nie nakładają na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku
uzupełniania wartości tych parametrów do wymagalnej wartości minimalnej.
3. Praktyczne informacje o jakości wody
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla poszczególnego wodociągu w 2013 r.
wodociąg
średnia
twardość
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
średnia
twardość wg
kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
90
jakość wody pod względem
wymagań sanitarnych dla
twardości
60- 500 [mg/l]
woda niekwestionowana
woda miękka
80
woda niekwestionowana
woda bardzo
miękka
36
woda kwestionowana
Pogórze
Wisła Czarne
31
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
uwagi
woda bardzo
miękka
Z przeprowadzonych w 2013r. badań twardości wody (w ramach monitoringu
przeglądowego), jak równieŜ przeprowadzonych badań tego parametru w latach ubiegłych,
wynika, iŜ wodociągi dostarczają swoim odbiorcom wodę miękką i bardzo miękką tj. taką,
która zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza wapnia i magnezu, np.
chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu.
PowyŜsza informacja
o twardości wody ma praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach domowych podczas
dozowania proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione są od klas twardości
wody: miękka, średnio twarda oraz twarda - co jest wskazane na opakowaniach.
W wodzie występują niskie stęŜenia magnezu – znacznie niŜsze od wartości zalecanej
ze względów zdrowotnych (30 – 125 mg/l przy zawartości siarczanów poniŜej 250 mg/l),
dlatego celowym jest stosowanie przez mieszkańców Ŝywności bogatej lub wzbogaconej
w przyswajalny magnez.
Woda w Gminie Dębowiec cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. StęŜenie
flourków w pobranych próbkach wody było niskie (poniŜej 0,1 mg/l).
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
5. GMINA GOLESZÓW
Gmina Goleszów jest zaopatrywana w wodę do spoŜycia przez 5 wodociągów
publicznych: Pogórze, Goleszów Szworc (oparte na wodzie podziemnej), Dzięgielów (oparty
na wodzie powierzchniowej – Potok Salamandra + Zimne Wody), Severomoravske
Vodovody (oparty na wodzie powierzchniowej, ujecie w Republice Czeskiej) i
Severomoravske Vodovody/Dzięgielów (oparty na wodzie mieszanej). Na obszarze gminy
znajdują się tylko dwa ujęcia wody - dla wodociągów Goleszów Szworc oraz Dzięgielów.
Pozostałe znajdują się poza obszarem gminy (obszar wiejski Skoczowa oraz Republika
Czeska). W 2013r., z wody wodociągowej systematycznie badanej zarówno przez Państwową
Inspekcję Sanitarną jak i Przedsiębiorcę Wodociągowego, korzystało około 66% ludności
gminy.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Gminy Goleszów.
34%
Ludność w Gminie
Goleszów korzystająca z
wody pochodzącej z
wodociągów publicznych
Ludność w Gminie
Goleszów korzystająca z
innych źródeł zaopatrzenia
w wodę
66%
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Pogórze
600
900
370
0
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu
Severomoravske Vodovody
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu
Severomoravske Vodovody/
Dzięgielów
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Goleszów
Szworc
6600
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Dzięgielów
Wodociąg Dzięgielów nie ma bezpośrednich odbiorców wody - mieszkańcy nie
korzystają z wody bezpośrednio produkowanej w SUW Dzięgielów, korzystają dopiero
z wody mieszanej z dwóch wodociągów: Dzięgielów i Severomoravske Vodovody.
Ocena jakości wody w poszczególnych wodociągach.
Wodociąg
Pogórze
Goleszów Szworc
Severomoravske Vodovody/
Dzięgielów
Severomoravske Vodovody/
Dzięgielów
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
Dane dotyczące zaopatrzenia mieszkańców w wodę do spoŜycia, uzyskane od przedsiębiorcy
wodociągowego na koniec 2013r.:
Produkcja – z wodociągu Dzięgielów:
36,00 m3/d
- z wodociągu Goleszów Szworc:
133,00 m3/d
--------------------------------------------------------------------------------Razem produkcja: 169,00 m3/d
80,00 m3/d
Zakup – z wodociągu Severomoravske Vodovody:
- z wodociągu Pogórze:
1 160,00 m3/d
- z wodociągu Severomoravske Vodovody/Dziegielów:
0,00 m3/d
---------------------------------------------------------------------------------------------Razem zakup: 1 240,00 m3/d
Razem produkcja + zakup: 1 409,00 m3/d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągów na terenie gminy: 8 470 osób
Przedsiębiorca wodociągowy: Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
1. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały 2013 rok, w 10 punktach
monitoringowych, z czego 8 zlokalizowanych było u odbiorów wody (w tym 3
zlokalizowane na przepompowniach wody) oraz 2 w stacjach uzdatniania wody.
Tab. 1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Pogórze
Goleszów
Szworc
Severomoravske
Vodovody
Dzięgielów
Severomoravske
Vodovody/
Dzięgielów
monitoring
kontrolny
9 (sieć)
2 (suw-1, sieć -1)
monitoring
przeglądowy
2 (sieć)
1 (sieć)
rekontrola
nadzór
0
0
0
0
2 (sieć)
1 (sieć)
0
0
2 (suw)
4 (sieć)
1 (suw)
1 (sieć)
0
1 (rmok)(sieć)
0
0
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób w z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
25
19
6 (mop)
magnez- 6
razy (3,3 mg/l,
4,1 mg/l, 4,9
mg/l – 3 razy,
4,4 mg/l)
mętność-2
razy (1,4 NTU,
1,7 NTU),
Ŝelazo -2 raz y
(201 µg/l , 308
µg/l),
twardość (54
mg/l)
26
23
3 (mok)
bakterie
grupy coli –
3razy (5 jtk, 15
jtk, 16 jtk),
bakterie
Escherichia
coli – 2 razy
(5 jtk – 2 razy)
Pod względem bakteriologicznym kwestionowano 3 próby.
Kwestionowane próby pobrane zostały w ramach monitoringu kontrolnego dla wodociągów:
Pogórze - w próbce wody pobranej w styczniu w jednym z punków monitoringowych
stwierdzono obecność bakterii grupy coli 5 jtk oraz bakterii Escherichia coli – 5 jtk.
Przedsiębiorca wodociągowy podjął działania
naprawcze (wykonał płukanie sieci w
rejonie punktu poboru wody), w wyniku których uzyskano prawidłową jakość wody, co
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
potwierdzono
niekwestionowanymi
wynikami
badania
wody,
pobranej
w przedmiotowym punkcie, wykonanymi w ramach kontroli wewnętrznej przedsiębiorcy
wodociągowego oraz w ramach monitoringu kontrolnego PPIS w Cieszynie
(przeprowadzonego
na
początku
kolejnego
miesiąca).
Według
przedsiębiorcy
wodociągowego przyczyną obecności bakterii w wodzie mogło być chwilowe wtórne
zanieczyszczenie sieci wewnętrznej.
Z kolei w październiku w próbce wody pobranej w innym punkcie monitoringowym
wodociągu Pogórze stwierdzono obecność bakterii grupy coli (16 jtk). Przedsiębiorca
wodociągowy podjął następujące działania naprawcze: wypuszczono część wody ze
zbiornika, zwiększono dawkę podchlorynu sodu dozowaną do wody w zbiorniku oraz
pobrano próbkę wody do badań w ramach kontroli wewnętrznej. Ponadto przedsiębiorca
wodociągowy podjął decyzję o jednorazowym dochlorowaniu wody bezpośrednio w
zbiorniku wody przez okres kilku dni. Ostatecznie przedstawił niekwestionowany wynik
powtórnego badania wody wykonanego w ramach kontroli wewnętrznej. Ponadto
przedsiębiorca wodociągowy przeanalizował pracę SUW Pogórze i przepompowni w
Godziszowie nie stwierdzając przerw w dozowaniu podchlorynu sodu. Chcąc wykluczyć
moŜliwość skaŜenia mikrobiologicznego
w samym zbiorniku, zwiększono
częstotliwość poboru próbek do badań ze zbiornika w Cisownicy.
Severomoravske vodovody/Dzięgielów - w pobranej we wrześniu z sieci wodociągowej
próbce wody stwierdzono obecność bakterii grupy coli (15 jtk) oraz bakterii Escherichia
coli (5 jtk). Przedsiębiorca wodociągowy wykonał płukanie sieci w rejonie punktu oraz
pobrał próbkę wody do badania powtórnego w ramach kontroli wewnętrznej – otrzymując
niekwestionowany wynik tego badania. Ponadto kontrola chloratora wykazała prawidłowe
jego działanie, nie stwierdzono takŜe przerw w dozowaniu podchlorynu sodu.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 5 prób.
Z sześciu pobranych prób w ramach monitoringu przeglądowego wszystkie
kwestionowano ze względu na niskie stęŜenie magnezu (średnia wartość to 4,4
mg/l).
W jednej z pobranych prób stwierdzono takŜe niskie stęŜenie twardości (54 mg/l). Parametry
te nie mają bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów - są to parametry z grupy
dodatkowe wymagania jakim powinna odpowiadać woda, a obowiązujące przepisy nie
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
nakładają na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania niskich ich wartości do
wymagalnych stęŜeń minimalnych.
Ponadto dwie próbki kwestionowano z uwagi na podwyŜszone stęŜenie Ŝelaza (przy czym
jedna z nich po uwzględnieniu niepewności badania spełniała wymagania). Próbka wody, w
której stwierdzono wartość Ŝelaza 308 µg/l pobrana została w październiku w punkcie
monitoringowym ustalonym dla wodociągu Goleszów Szworc. W próbce tej oprócz wartości
Ŝelaza
kwestionowano
równieŜ
podwyŜszoną
mętność
(1,4
NTU).
Przedsiębiorca
wodociągowy stwierdził, Ŝe na podwyŜszoną wartość obu parametrów mogło mieć wpływ
wtórne zanieczyszczenie sieci. W ramach podjętych działań wykonał płukanie sieci w rejonie
punktu oraz przeprowadził badanie powtórne, uzyskując wynik badania wody spełniający
obowiązujące wymagania prawne.
PodwyŜszoną mętność kwestionowano takŜe w próbce wody pobranej w ramach
monitoringu kontrolnego w Stacji Uzdatniania Wody w Dzięgielowie (1,7 NTU). W związku
z powyŜszym Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu wykonały czyszczenie
zbiornika wody czystej, płukanie sieci i wyłączyły zasilanie z ujęcia „Zimne Wody.” Pobrano
próbkę wody do badania powtórnego w ramach kontroli wewnętrznej (wynik spełniał
wymagania stawiane wodzie do spoŜycia - mętność 0,43 NTU). Po przeanalizowaniu
zaistniałej sytuacji, Przedsiębiorca doszedł do wniosku, Ŝe na pogorszenie jakości wody
w SUW Dzięgielów miały wpływ obfite opady deszczu.
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorcę Wodociągowego w ramach kontroli
wewnętrznej .
W 2013 r. przedsiębiorca wodociągowy przekazał do PPIS w Cieszynie 30 sprawozdań
z badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, wykonanych przez laboratoria
o zatwierdzonym systemie jakości prowadzonych analiz. Punkty monitoringowe są wspólne
dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorcy Wodociągowego.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Tab. 2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Pogórze
Goleszów
Szworc
Severomoravske
Vodovody
Dzięgielów
Severomoravske
Vodovody/
Dzięgielów
monitoring
kontrolny
10 (sieć)
2 (suw-1, sieć-1)
monitoring
przeglądowy
2 (sieć)
1 (suw)
Rekontrola
2 (sieć)
1 (sieć)
0
2 (suw)
5 (sieć)
1 (suw)
1 (sieć)
0
0
2 rmok (sieć)
1 rmop (sieć)
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
28
22
6 (mop)
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
30
29
1 (mok)
bakterie
grupy coli –
1 jtk
magnez –
6 razy
(<2,0 mg/l,
3,23 mg/l,
3,31 mg/l,
5,19 mg/l,
6,47 mg/l,
6,97 mg/l),
Pod względem bakteriologicznym kwestionowano 1 próbę.
W
jednej
próbce
wody
pobranej
w
ramach
monitoringu
kontrolnego
przeprowadzonego na sieci wodociągu Pogórze stwierdzono obecność bakterii grupy coli
w ilości 1 jtk. Przedsiębiorca wodociągowy przeprowadził działania naprawcze obejmujące
płukanie sieci w rejonie punktu monitoringowego oraz wykonał powtórne badanie wody w
ramach kontroli wewnętrznej – rekontrola potwierdziła skuteczność przeprowadzonych przez
niego działań.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 6 prób.
Z sześciu
pobranych
prób
w
ramach
monitoringu
przeglądowego
wszystkie
kwestionowano ze względu na niskie stęŜenie magnezu (wartości wyniosły od poniŜej 2,00
mg/l do 6,97 mg/l maksymalnie). Obowiązujące przepisy nie nakładają obowiązku na
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
przedsiębiorcę wodociągowego uzupełniania magnezu w wodzie do wymaganego stęŜenia
minimalnego.
Magnez naleŜy do dodatkowych parametrów chemicznych jakim woda powinna
odpowiadać, nie posiada bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów.
3. Praktyczne informacje o jakości wody.
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla poszczególnego wodociągu w 2013 r.
wodociąg
wartość
twardości
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
wartość
twardości
wg kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
82, 85
61,80
woda niekwestionowana
uwagi
60- 500 [mg/l]
woda bardzo miękka
Pogórze
91
woda miękka
woda niekwestionowana
308
woda średnio twarda
Goleszów Szworc
54
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
Severomoravske
Vodovody
330
61
woda niekwestionowana
240
woda niekwestionowana
woda średnio twarda
Dzięgielów
Severomoravske
184
312
woda niekwestionowana
woda średnio twarda
Vodovody/
Dzięgielów
Z przeprowadzonych w 2013r. przez PPIS analiz twardości wody wynika, iŜ
wodociągi na terenie Gminy Goleszów dostarczają swoim odbiorcom wodę średnio twardą
(Dzięgielów, Severomoravske Vodovody/Dziegielów), miękką (Goleszów Szworc), oraz
bardzo miękką (Severomoravske Vodovody, Pogórze). Woda miękka i bardzo miękka to taka,
która zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza wapnia i magnezu, np.
chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu. PowyŜsze informacje o
twardości wody mają praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach domowych podczas
dozowania proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione są od klas twardości
wody, co jest wskazane na opakowaniach.
Woda wodociągowa w gminie Goleszów cechuje się równieŜ niskim stęŜeniem
magnezu – znacznie niŜszym od wartości zalecanej ze względów zdrowotnych (30 – 125 mg/l
przy zawartości siarczanów poniŜej 250 mg/l). Dowodem na to jest sześć analiz
przeprowadzonych przez PPIS w Cieszynie oraz sześć analiz przeprowadzonych przez
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
przedsiębiorcę wodociągowego. Niskie stęŜenia magnezu stwierdzane były takŜe podczas
badań prowadzonych w latach ubiegłych. W związku z powyŜszym, w dalszym ciągu
celowym jest stosowanie przez mieszkańców Ŝywności bogatej lub wzbogaconej w
przyswajalny magnez.
Woda w Gminie Goleszów cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. StęŜenie
flourków w pobranych próbkach wody było niskie – w większości prób nie przekraczało 0,09
mg/l (tylko dla wody pobranej z SUW Dzięgielów wartość fluorków wyniosła 0,18 mg/l).
4. Kontrole jakości ciepłej wody uŜytkowej w kierunku bakterii Legionella sp.
Na terenie Gminy Goleszów w 2013r. kontrolę jakości ciepłej wody uŜytkowej w
kierunku bakterii Legionella sp. kontynuowano w jednym obiekcie - w Ewangelickim
Domu Opieki „Emaus” w Dzięgielowie. Jakość ciepłej wody uŜytkowej w tym obiekcie po
raz pierwszy została objęta nadzorem w 2011r. Ogółem w ciągu całego 2013 roku
przeprowadzono w tym obiekcie pięć poborów próbek ciepłej wody, w ramach których
łącznie pobrano 16 próbek wody, z czego 8 kwestionowano. W kaŜdym przypadku
stwierdzenia niewłaściwej jakości ciepłej wody Dyrektor obiektu przeprowadzał działania
naprawcze polegające na przegrzewaniu ciepłej wody do temperatury 80 ºC. Ostatecznie
Dyrektor podjął decyzję o systematycznym okresowym (co sobotę) przegrzewaniu wody
ciepłej w obiekcie. Przeprowadzenie badań powtórnych zaplanowane zostało na styczeń
2014 r..
5. Decyzje wydane na urządzenia wodociągowe.
W 2013r. (w czerwcu i lipcu) w związku z prośbą przedsiębiorcy wodociągowego WZC
Sp. z o.o., wydano łącznie dwie decyzje zmieniające terminy wykonania decyzji z 2012r.
wydane w związku ze stwierdzeniem:
- złego stanu sanitarno - technicznego stopni prowadzących do wnętrza obu komór Zbiornika
Wody Goleszów I strefa (na wodociągu Pogórze), oraz klap zabezpieczających wejścia do
tych komór; PPIS ustalił nowy termin wykonania tych nakazów do dnia 31.12.2014r.;
- złego stanu sanitarno - technicznego stopni prowadzących do wnętrza obu komór Zbiornika
Wody Goleszów II strefa (na wodociągu Pogórze, klap zabezpieczających wejścia do tych
komór oraz armatury znajdującej się w obu komorach, PPIS ustalił nowy termin wykonania
tych nakazów do dnia 30.09.2014r..
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
6. GMINA HAśLACH
W Gminie HaŜlach z wody wodociągowej, systematycznie badanej w 2013r. zarówno
przez Państwową Inspekcję Sanitarną jak i Przedsiębiorcę Wodociągowego, korzystało
ok. 82% ludności. Większa część gminy zaopatrywana jest w wodę do spoŜycia przez
wodociąg publiczny Rudnik (oparty na podziemnym ujęciu wody zlokalizowanym na
obszarze Gminy). W Brzezówce natomiast wodę dostarcza wodociąg Pogórze/Rudnik (woda
mieszana – ujęcia podziemne).
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Gminy HaŜlach
Ludność w Gminie HaŜlach
korzystająca z wody
pochodzącej z wodociągów
publicznych
18%
82%
Ludność w Gminie HaŜlach
korzystająca z innych
źródeł zaopatrzenia w wodę
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Rudnik
5600
3000
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu
Rudnik/Pogórze
Ocena jakości wody w poszczególnych wodociągach.
Wodociąg
Rudnik
Pogórze/Rudnik
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
Dane dotyczące zaopatrzenia mieszkańców w
od przedsiębiorcy wodociągowego na koniec 2013r.:
wodę
do
spoŜycia
uzyskane
953 m3/d
Produkcja – wodociągu Rudnik:
- woda mieszana Rudnik/ Pogórze: 346 m3/d
-------------------------------------------------------------------------Razem: 1 299 m3/d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągu na terenie gminy: 8 600 osób
Przedsiębiorca wodociągowy: Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu
1.
Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały 2013 w 6 punktach
monitoringowych, z czego 5 zlokalizowanych było u odbiorów wody oraz 1 w stacji
uzdatniania wody.
Tab. 1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Rudnik
Pogórze/Rudnik
monitoring
kontrolny
10(suw-3, sieć -7)
4 (sieć)
monitoring
przeglądowy
2 (sieć)
1 (sieć)
rekontrola
nadzór
0
0
0
0
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
17
14
3 (mop)
magnez- 3
razy (3,4 mg/l,
5,3 mg/l, 6,6
mg/l),
Ŝelazo- 3 x
razy (246 µg/l,
262 µg/l, 296
µg/l)
17
17
0
-
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 3 próby.
W kaŜdej z pobranych prób (w ramach monitoringu przeglądowego) kwestionowano
niskie stęŜenie magnezu oraz podwyŜszone stęŜenie Ŝelaza. Obowiązując przepisy nie
nakładają na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania niskich wartości
magnezu do wymagalnego stęŜenia minimalnego.
W
przypadku
stwierdzenia
podwyŜszonego
stęŜenia
Ŝelaza,
kaŜdorazowo
informowano przedsiębiorcę wodociągowego, który przeprowadzał płukanie sieci w rejonie
punktu monitoringowego i w ramach kontroli wewnętrznej zlecał badanie wody (do PPIS
przedsiębiorca wodociągowy przedstawił niekwestionowane wyniki badań ).
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorcę Wodociągowego w ramach kontroli
wewnętrznej.
W 2013 r. przedsiębiorca wodociągowy przekazał do PPIS w Cieszynie 17 sprawozdań
z badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, wykonanych przez laboratoria o
zatwierdzonym systemie jakości prowadzonych analiz. Punkty monitoringowe są wspólne dla
Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorcy Wodociągowego.
Tab. 2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Rudnik
Pogórze/Rudnik
monitoring
kontrolny
10(suw-2, sieć-8)
4 (sieć)
monitoring
przeglądowy
2 (suw-1, sieć -1)
1 (sieć)
rekontrola
0
0
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
17
14
3 (mop)
Badanie mikrobiologiczne
Kwestionowany
parametr
magnez –
3 razy
(2,76 mg/l,
2,88 mg/l,
3,37 mg/l)
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
17
17
0
-
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 3 próby.
Przekroczenia dotyczyły niedoboru magnezu (średnia wartość 3,0 mg/l) w wodzie
wodociągowej obu wodociągów. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w
sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61 poz. 417 z późn.
zm.) nie nakłada na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania magnezu w
wodzie do wymaganego stęŜenia minimalnego.
Magnez naleŜy do dodatkowych parametrów chemicznych jakim woda powinna
odpowiadać, nie posiada bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów.
3.
Praktyczne informacje dotyczące jakości wody
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla poszczególnego wodociągu w 2013 r.
wodociąg
wartość
twardości
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
wartość
twardości
wg kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
71
62 ; 77
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
uwagi
60- 500 [mg/l]
woda bardzo miękka
woda niekwestionowana
91
woda miękka
Rudnik
90
74
woda niekwestionowana
woda bardzo miękka
89
woda niekwestionowana
woda miękka
Pogórze/Rudnik
Na podstawie badań twardości wody przeprowadzonych w ramach monitoringu
przeglądowego w 2013 r. stwierdza się, iŜ woda wodociągowa w HaŜlachu jest wodą miękką i
bardzo miękką, tj. taką, która zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza
wapnia i magnezu, np. chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu.
PowyŜsza informacja o twardości wody ma praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach
domowych podczas dozowania proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione
są od klas twardości wody: miękka, średnio twarda oraz twarda - co jest wskazane na
opakowaniach.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Stwierdza się, iŜ w wodzie występują niskie stęŜenia magnezu – znacznie niŜsze od
wartości zalecanej ze względów zdrowotnych (30 – 125 mg/l przy zawartości siarczanów
poniŜej 250 mg/l). Dowodem na to są analizy przeprowadzone zarówno przez PPIS w
Cieszynie (średnie stęŜenie magnezu 6,65 mg/l) jak równieŜ przez
przedsiębiorcę
wodociągowego (średnie stęŜenie magnezu 3,0 mg/l). W związku z powyŜszym, w dalszym
ciągu celowym jest stosowanie przez mieszkańców Ŝywności bogatej lub wzbogaconej w
przyswajalny magnez.
Woda w Gminie HaŜlach cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. StęŜenie
fluorków w pobranych próbkach wody było niskie – nie przekraczało 0,11 mg/l.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
7. GMINA ISTEBNA
Gmina Istebna jest zaopatrywana w wodę z 5 wodociągów: Koniaków Bukowina,
(oparty na wodzie podziemnej), Istebna Wilcze, Istebna Zaolzie, Jaworzynka oraz Istebna
Kubalonka (oparte na ujęciach powierzchniowych, odpowiednio – Potok Prądowiec, Potok
Nad Brzyszkiem, Potok KręŜelka, oraz dwóch dla Istebnej Kubalonka tj. Potok Olecko oraz
Potok Spod Kubalonki). W 2013 r. 51% mieszkańców korzystało z wody wodociągowej,
systematycznie badanej zarówno przez Państwową Inspekcję Sanitarną jak i Przedsiębiorców
Wodociągowych.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Gminy Istebna.
51%
Ludność w Gminie Istebna
korzystająca z wody
pochodzącej z wodociągów
publicznych
Ludność w Gminie Istebna
korzystająca z innych
źródeł zaopatrzenia w wodę
49%
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Koniaków
Bukowina
1328
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Istebna Wilcze
450
1444
304
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Istebna Zaolzie
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Jaworzynka
2224
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Istebna
Kubalonka
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Ocena jakości wody w poszczególnych wodociągach.
Wodociąg
Koniaków Bukowina
Istebna Wilcze
Istebna Zaolzie
Jaworzynka
Istebna Kubalonka
Dane
dotyczące
zaopatrzenia
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
mieszkańców
w
wodę
do
spoŜycia
uzyskane
od przedsiębiorców wodociągowych na koniec 2013r.:
Produkcja – z wodociągu Jaworzynka: 138,52 m3/d
153,09 m3/d
- z wodociągu Istebna Wilcze:
- z wodociągu Istebna Zaolzie:
18,80 m3/d
- z wodociągu Koniaków Bukowina: 108,52 m3/d
130,00 m3/d
- z wodociągu Istebna Kubalonka:
--------------------------------------------------------------------Razem produkcja: 548,93 m3/d
3
Zakup – 0 m /d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągów na terenie gminy: 5750 osób
Przedsiębiorcy wodociągowi:
6. Urząd Gminy Istebna
7. Wojewódzkie Centrum Pediatrii „Kubalonka” w Istebnej
1. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały 2013r. w 11 punktach
monitoringowych, z czego 6 zlokalizowanych było u odbiorców wody oraz 5 w stacjach
uzdatniania wody.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Tab. 1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Koniaków
Bukowina
Istebna Wilcze
Istebna Zaolzie
Jaworzynka
Istebna
„Kubalonka”
monitoring
kontrolny
2 (suw-1, sieć-1)
monitoring
przeglądowy
1 (sieć)
rekontrola
Nadzór
0
0
4 (suw-1, sieć-3)
2 (suw-1, sieć- 1)
4 (suw-2, sieć -2)
4 (suw-2, sieć -2)
1 (sieć)
1 (sieć)
1 (sieć)
1 (sieć)
1 rmop (sieć)
0
0
0
0
0
0
2 (suw-1, sieć-1)
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
24
15
Badanie mikrobiologiczne
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
9
magnez –
5razy (3,2
mg/l, 3,6 mg/l.
4,6 mg/l, 5,3
mg/l ,18 mg/l)
- mop,
mętność -5
razy: 1 raz
mop (15
NTU), 1 raz
rmop (5,5
NTU) 3razy
mok (1,1
NTU, 1,3
NTU, 5,9
NTU);
barwa – 3
razy: 1 raz
mop (22 mg/l
Pt), 2 razy
mok (20 mg/l
Pt, 60 mg/l
Pt);
Ŝelazo – 1 raz
mop (258
µg/l), 1 raz
rmop (481
µg/l);
odczyn pH –
1 raz mop
(6,2);
twardość – 3
razy mop (30
mg/l, 37 mg/l,
38 mg/l)
22
18
(mop- 5 razy,
rmop – 1 raz,
mok- 3 razy)
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
4
liczba bakterii gr.
coli – 3 razy mop
(1 jtk – 2 razy, 4
jtk),
Clostridium
perfringens – 1 raz
mop (3 jtk), 1 raz
mok (3 jtk), ogólna
liczba
mikroorganizmów
w 22+/- 2 ºC po 72
h – 1 raz mop
(> 300 jtk –
nieprawidłowe
zmiany)
(mop – 3 razy,
mok – 1raz)
Pod względem bakteriologicznym kwestionowano 4 próby.
Trzy z czterech kwestionowanych prób dotyczyły monitoringu przeglądowego, jedną
próbę kwestionowano w ramach badań przeprowadzonych dla monitoringu kontrolnego.
Wszystkie kwestionowane pod względem mikrobiologicznym próby dotyczyły wodociągów,
których właścicielem jest Urząd Gminy Istebna (w przypadku kaŜdego wodociągu tego
przedsiębiorcy stwierdzono jednorazowe przekroczenia mikrobiologiczne).
Pierwsza kwestionowana próba miała miejsce w lipcu i dotyczyła wody pobranej
z SUW Jaworzynka. Stwierdzono wówczas obecność Clostridium perfringens w ilości 3 jtk.
Przedsiębiorca wodociągowy podjął następujące działania: wypuszczono wodę ze zbiornika
Zapasieki i powtórnie napełniono zbiornik utrzymując stęŜenie wolnego chloru 0,5 mg/l.
Przedsiębiorca wodociągowy zlecił takŜe przeprowadzenie badania wody w ramach kontroli
wewnętrznej, z którego przedstawił do PPIS w Cieszynie niekwestionowany wynik.
Kolejne trzy kwestionowane pod względem mikrobiologicznym próbki wody
dotyczyły badań przeprowadzonych w wrześniu, w ramach monitoringu przeglądowego.
Stwierdzono wówczas:
- obecność bakterii grupy coli – 1 jtk (punkt na sieci wodociągu Koniaków Bukowina);
- obecność bakterii grupy coli – 1 jtk (punkt na sieci wodociągu Istebna Zaolzie);
- obecność bakterii grupy coli – 4 jtk, Clostridium perfringens 3 jtk, ogólna liczba
mikroorganizmów w temp. 22ºC ±2°C po 72 h >300 jtk – nieprawidłowe zmiany ( punkt na
sieci wodociągu Istebna Wilcze).
Przedsiębiorca wodociągowy podjął działania naprawcze polegające na płukaniu sieci
w rejonie tych punktów oraz zwiększeniu dawki środka dezynfekującego. Następnie
przeprowadził badania wody w ramach kontroli wewnętrznej, uzyskując niekwestionowane
wyniki kaŜdego z nich. W ramach kontroli urzędowej przeprowadzono badanie powtórne dla
wody pobranej w punkcie monitoringowym ustalonym dla wodociągu Istebna Wilcze, które
równieŜ potwierdziło skuteczność przeprowadzonych przez przedsiębiorcę wodociągowego
działań naprawczych.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 7 prób.
Wszystkie próby pobrane w ramach monitoringu przeglądowego, dla kaŜdego z
wodociągów, kwestionowano ze względu na niskie stęŜenia magnezu (od 3,2 mg/l do 18 mg/l
maksymalnie). Trzy próby kwestionowano dodatkowo ze względu na niską twardość wody
( 30 mg/l, 37 mg/l i 38 mg/l).
Magnez i twardość nie mają bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów - są to
parametry z grupy dodatkowe wymagania jakim powinna odpowiadać woda.
Pozostałe próby kwestionowano ze względu na:
- niski odczyn wody (6,2) – punkt na sieci wodociągu Istebna Zaolzie (mop);
- podwyŜszoną mętność (1,1 NTU – punkt na sieci wodociągu Jaworzynka – mok; 1,3
NTU – punkt na sieci wodociągu Istebna Wilcze - mok; 5,5 NTU – punkt na sieci
wodociągu Istebna Wilcze – rmop; 5,9 NTU – Stacja Uzdatniania Wody Istebna
Kubalonka – mok; 15 NTU – punkt na sieci wodociągu Istebna Wilcze - mop);
- podwyŜszoną barwę (20 mg/l Pt, 22 mg/l Pt - punkt na sieci wodociągu Istebna
Wilcze oraz 60 mg/l Pt - punkt na SUW Istebna Kubalonka)
- podwyŜszone stęŜenie Ŝelaza (258 µg/l 481 µg/l) - punkt na sieci wodociągu Istebna
Wilcze
KaŜdorazowo przedsiębiorcy wodociągowi podejmowali działania naprawcze polegające na
płukaniu sieci w rejonach punktów monitoringowych i przeprowadzali powtórne badania
wody
w
ramach
kontroli
wewnętrznej,
przedstawiając
do
PPIS
w
Cieszynie
niekwestionowane wyniki tych badań.
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorców Wodociągowych w ramach kontroli
wewnętrznej.
W 2013 r. przedsiębiorcy wodociągowi przekazali do PPIS w Cieszynie łącznie 29
sprawozdań z badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, wykonanych przez
laboratoria o zatwierdzonym systemie jakości prowadzonych analiz. Punkty monitoringowe
są wspólne dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorcy Wodociągowego.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Tab. 2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Koniaków
Bukowina
Istebna Wilcze
Istebna Zaolzie
Jaworzynka
Istebna
„Kubalonka”
monitoring
monitoring
kontrolny
przeglądowy
3 (suw-2, sieć-1) 1 (suw)
1 rmop (sieć)
5 (suw-2, sieć-3) 1 (sieć)
2 (suw-1, sieć-1) 1 (suw)
3 rmop (sieć)
1 rmop (sieć)
5 (suw-3,sieć-2)
3 (suw-1,sieć-2)
1 rmok (suw)
-
1 (suw)
0
Rekontrola
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
27
19
8
magnez -4razy
(2 razy < 2,0
mg/l, 2,95
mg/l, 19,1
mg/l) - mop,
twardość,-2
razy mop
42,0 mg/l,
54,0 mg/l) ;
2 razy mok
(31,2 mg/l,
36,2 mg/l)
mg/l,
odczyn pH – 1
raz mop (5,95);
1 raz mok (6,1)
mętność – 1
raz mok (3,1
NTU),
27
27
0
-
(mop – 4 razy,
mok – 4 razy)
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 8 prób.
W ramach monitoringu kontrolnego kwestionowano 4 próby wody:
- dwie ze względu na niską twardość wody (przedsiębiorca wykonał badanie twardości
dodatkowo w ramach monitoringu kontrolnego) – próbki wody pobrane zostały z wodociągu
Istebna Kubalonka,
- jedną ze względu na niski odczyn wody – próbka wody pobrana została z wodociągu Istebna
Zaolzie,
- jedną ze względu na podwyŜszoną mętność wody – próbka wody pobrana została z
wodociągu Jaworzynka,
W ramach monitoringu przeglądowego kwestionowano takŜe 4 próby wody:
- wszystkie kwestionowano ze względu na niskie stęŜenie magnezu,
- dwie ze względu na niską twardość wody – próbki wody pobrane zostały z wodociągów
Istebna Wilcze oraz Istebna Zaolzie,
- jedną ze względu na niski odczyn wody – próbka wody pobrana została z wodociągu Istebna
Zaolzie,
Przedsiębiorca wodociągowy zgodnie z obowiązującymi przepisami nie ma
obowiązku uzupełniania magnezu oraz twardości ogólnej do wymagalnych stęŜeń
minimalnych. Magnez i twardość naleŜą do dodatkowych parametrów chemicznych jakim
woda powinna odpowiadać, nie posiadają one bezpośredniego wpływu na zdrowie
konsumentów.
Powtórne badania wody przeprowadzone w ramach kontroli wewnętrznej z uwagi na
podwyŜszoną mętność w wodzie wodociągu Jaworzynka wykazały prawidłową jakość wody
pod względem mętności. Najprawdopodobniej przyczyną podwyŜszonej mętności były opady
deszczu, które pogorszyły jakość wody ujmowanej.
Z pobranych pięciu prób wody z wodociągu Istebna Zaolzie dwie kwestionowano z
uwagi na niski odczyn wody. Odczyn pozostałych trzech prób spełniał wymagania. Przyczyną
niskiego odczynu wody pochodzącej z wodociągu Istebna Zaolzie jest właściwość surowej
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
wody ujmowanej do celów wodociągowych dla tego wodociągu, co stwierdzano w 2013r. jak
i w latach ubiegłych. Przedsiębiorca wodociągowy planuje przebudowę ujęcia dla tego
wodociągu.
3. Praktyczne informacje o jakości wody
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla poszczególnego wodociągu w 2013 r.
wodociąg
Koniaków
Bukowina
wartość
twardości
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
wartość
twardości
wg kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
205
186
woda niekwestionowana
woda średnio twarda
37
42
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
30
54
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
uwagi
60- 500 [mg/l]
Istebna Wilcze
Istebna Zaolzie
125
woda miękka
woda niekwestionowana
77
woda bardzo miękka
Jaworzynka
38
31;2; 36;2
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
Istebna Kubalonka
Z przeprowadzonych w 2013r. przez PPIS badań twardości wody wynika, iŜ
wodociągi na terenie Gminy Istebna dostarczają swoim odbiorcom wodę bardzo miękką
(Istebna Zaolzie, Istebna Wilcze, Jaworzynka oraz Istebna Kubalonka) miękką, (Jaworzynka)
oraz średnio twardą (Koniaków Bukowina). Woda bardzo miękka oraz miękka jest wodą,
która zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza wapnia i magnezu, np.
chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu. PowyŜsze informacje o
twardości wody mają praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach domowych podczas
dozowania proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione są od klas twardości
wody: miękka, średnio twarda oraz twarda - co jest wskazane na opakowaniach.
W wodzie stwierdzono równieŜ niskie stęŜenia magnezu – znacznie niŜsze od wartości
zalecanej ze względów zdrowotnych (30 – 125 mg/l przy zawartości siarczanów poniŜej 250
mg/l), dlatego celowym jest stosowanie przez mieszkańców Ŝywności bogatej lub
wzbogaconej w przyswajalny magnez. Dowodem na to są analizy przeprowadzone zarówno
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
przez PPIS w Cieszynie (średnie stęŜenie magnezu 6,94 mg/l), jak równieŜ przez
przedsiębiorców wodociągowych. W związku z powyŜszym, celowym jest stosowanie przez
mieszkańców Ŝywności bogatej lub wzbogaconej w przyswajalny magnez.
Woda w Gminie Istebna cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. StęŜenie fluorków
w pobranych próbkach wody było niskie – nie przekraczało 0,13 mg/l.
4. Ujęcia indywidualne.
W 2013 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie kontynuował
nadzór nad indywidualnymi ujęciami zaopatrującymi szkoły w wodę do spoŜycia. Na terenie
Gminy Istebna nadzorowano jedno tego typu ujęcie - dla Szkoły Podstawowej nr 2
w
Koniakowie
Rastoce.
Ujęcie
to
zaopatruje
w
wodę
około
100
osób.
Do badań pobrano 2 próby wody (w zakresie monitoringu kontrolnego). W związku z tym, Ŝe
rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. (Dz.U. z 2007r. Nr 61, poz. 417 z
późn. zm.) dopuszcza dla produkcji wody < 100 m3/d minimalną częstotliwość poboru próbek
wody w ramach monitoringu przeglądowego 1 raz na 2 lata oraz tym, iŜ w ubiegłym roku
przeprowadzono takie badanie wody, w 2013 r. nie przeprowadzano badania wody w ramach
monitoringu przeglądowego.
Obie pobrane próbki kwestionowano pod względem fizyko-chemicznym: w jednej
przedstawiciel PPIS (próbkobiorca) stwierdził podwyŜszone stęŜenie wolnego chloru w
wodzie (0,75 mg/l) – o czym bezpośrednio poinformowano dyrektora szkoły; natomiast w
drugiej kwestionowano mętność (5 NTU). W ramach podjętych przez właściciela ujęcia
działań naprawczych zakupiono wodę pitną do przygotowania posiłków; na terenie szkoły
wywieszono informację " Uwaga. Woda nie nadaje się do picia" oraz poinformowano
uczniów o tym fakcie na apelu szkolnym; spuszczono wodę, przeczyszczono hydrant przy
szkole i przewody doprowadzające wodę do szkoły ponadto zaplanowano gruntowne
czyszczenie studni i ponowne badanie wody w ramach kontroli wewnętrznej. Ostatecznie do
PPIS w Cieszynie wpłynął niekwestionowany wynik badania wody.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
8. MIASTO I GMINA SKOCZÓW
Gmina Skoczów zaopatrywana jest w wodę do spoŜycia przez cztery wodociągi publiczne:
Wisła Czarne (ujęcie powierzchniowe – Zbiornik Czarne), Pogórze oraz Skoczów Zawiśle
(ujęcia podziemne) oraz Wisła Czarne/Strumień (ujęcie mieszane – powierzchniowe) - w
rejonie Ochab Wielkich (strefa ta obejmuje ok. 400 osób).
W gminie z wody wodociągowej w 2013r. korzystało: w obszarze miejskim około 96%,
a na terenach wiejskich około 86% ludności.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Miasta i Gminy Skoczów.
MIASTO SKOCZÓW
4%
GMINA SKOCZÓW
Ludność
Skoczowa (obszar
miejski)
korzystająca z
wody
14%
Ludność
Skoczowa (obszar
miejski)
korzystająca z
innych źródeł
96%
86%
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Wisła Czarne
13700
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Skoczów
Zawiśle
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Ludność
Skoczowa (obszar
wiejski)
korzystająca z
innych źródeł
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Wisła Czarne
400
500
Ludność
Skoczowa (obszar
wiejski)
korzystająca z
wody
2000
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Skoczów
Zawiśle
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Pogórze
2000
5800
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Wisła
Czarne/Strumień
Ocena jakości wody w poszczególnych wodociągach.
Wodociąg
Wisła Czarne
Pogórze
Skoczów Zawiśle
Wisła Czarne/Strumień
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
Dane dotyczące zaopatrzenia mieszkańców w wodę do spoŜycia uzyskane od przedsiębiorcy
wodociągowego na koniec 2013r.:
725,00 m3/d
Produkcja – z wodociągu Skoczów Zawiśle:
- z wodociągu Pogórze:
206,00 m3/d
Zakup – z wodociągu Wisła Czarne:
3031,00 m3/d
- z wodociągu Strumień/Wisła Czarne: 198,00 m³/d
------------------------------------------------------------------------------------------------------Razem – 4 160,00 m3/d
Razem ludność (miasto +obszar wiejski) – (14 200 + 10 200) - 24 400 osób
Przedsiębiorca wodociągowy: Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu
1. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały 2013 rok, w 11 punktach
monitoringowych, z czego 9 zlokalizowanych było u odbiorców wody oraz 2 w stacjach
uzdatniania wody. 6 z monitorowanych punktów zlokalizowanych było w mieście,
natomiast 5 na obszarze wiejskim. W sumie, na obszarze miejskim i wiejskim
w przedmiotowej gminie, w 2013 r., pobrano 35 prób (28 – monitoring kontrolny, 6 –
monitoring przeglądowy i 1 – rekontrola monitoringu przeglądowego).
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Obszar miejski Gminy Skoczów obejmuje 6 punktów monitoringowych zlokalizowanych
na sieci 2 wodociągów Wisła Czarne i Skoczów Zawiśle.
Tab. 1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi
w obszarze miejskim.
wodociąg
Wisła Czarne
Skoczów Zawiśle
monitoring
kontrolny
10 (sieć)
3 (suw-1, sieć -2)
monitoring
przeglądowy
1 (sieć)
1 (sieć)
rekontrola
nadzór
0
0
0
0
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób w Gminie Skoczów w obszarze miejskim
z wyszczególnieniem próbek i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
15
13
2 (mop)
magnez -2
razy (3,2 mg/l,
3,9 mg/l),
twardość -1
raz (38 mg/l),
Ŝelazo – 1 raz
(221 µg/l)
15
15
0
-
Obszar wiejski Gminy Skoczów obejmuje 5 punktów monitoringowych zlokalizowanych
na sieci 4 wodociągów: Wisła Czarne, Skoczów Zawiśle, Pogórze oraz Wisła
Czarne/Strumień
Tab. 1.3. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi
w obszarze wiejskim.
wodociąg
Wisła Czarne
Skoczów Zawiśle
Pogórze
Wisła
Czarne/Strumień
monitoring
kontrolny
6 (sieć)
1 (sieć)
4 (suw)
4 (sieć)
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
monitoring
przeglądowy
2 (sieć)
0
1 (suw)
1 (sieć)
rekontrola
nadzór
1 (rmop – sieć)
0
0
0
0
0
0
0
Tab.1.4. Ogółem ilość pobranych prób w Gminie Skoczów w obszarze wiejskim
z wyszczególnieniem próbek i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
19
14
5
magnez -4
razy (5,3 mg/l,
5,6 mg/l, 13,4
mg/l, 18 mg/l mop),
twardość -1
raz (40 mg/l) –
mop,
chlor wolny –
1 raz (0,5 mg/l)
- mok
20
19
1
bakterie
grupy coli - 1
jtk (mop)
(mop – 4 razy,
mok- 1 raz)
Pod względem bakteriologicznym kwestionowano 1 próbę (obszar wiejski).
W próbce wody pobranej na początku maja z sieci wodociągu Wisła Czarne
zlokalizowanego w Wiślicy (w ramach monitoringu przeglądowego) stwierdzono obecność
1
jtk
bakterii
grupy
coli.
Niezwłocznie
poinformowano
o
tym
przedsiębiorcę
wodociągowego, który: wykonał płukanie sieci w rejonie obiektu oraz pobrał próbkę wody do
badania powtórnego w ramach kontroli wewnętrznej. W drugiej połowie maja przedsiębiorca
wodociągowy przekazał niekwestionowane wyniki dwóch badań. Przedsiębiorca nie był w
stanie, jak oświadczył stwierdzić, co mogło spowodować zanieczyszczenie wody - przyczyną
wystąpienia bakterii grupy coli mogło być skaŜenie wewnętrznej instalacji wodociągowej w
punkcie. W ramach urzędowej kontroli przeprowadzono równieŜ badanie rekontrolne, które
potwierdziło wyeliminowanie bakterii z sieci wodociągowej.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Pod względem fizyko-chemicznym
kwestionowano ogółem 7 prób (2 na obszarze
miejskim oraz 5 na obszarze wiejskim).
Kwestionowane parametry fizyko-chemiczne w wodzie do spoŜycia na obszarze
miejskim.
Wszystkie kwestionowane parametry dotyczyły próbek pobranych w ramach
monitoringu przeglądowego. Jednorazowo stwierdzono podwyŜszone stęŜenie Ŝelaza, jednak
po uwzględnieniu niepewności pomiaru parametr ten odpowiadał wymaganiom. Ponadto w
pobranych
próbkach
2
razy
kwestionowano
niskie
stęŜenie
magnezu
oraz
1 razy niską wartość twardości wody. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca
2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61 poz. 417 z
późn. zm.) nie nakłada na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania niskich
wartości magnezu oraz twardości do wymagalnych stęŜeń minimalnych.
Kwestionowane parametry fizyko-chemiczne w wodzie do spoŜycia na obszarze
wiejskim.
Na
obszarze
wiejskim
kwestionowano
ogółem
pięć
próbek
wody
–
cztery dotyczyły mop i jedna mok. Kwestionowane parametry w ramach monitoringu
przeglądowego to: czterokrotnie niskie stęŜenie magnezu oraz jeden raz stwierdzona niska
twardość. Obowiązujący przepis nie nakłada na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku
uzupełniania niskich wartości magnezu oraz twardości do wymagalnych stęŜeń minimalnych.
W jednej z pobranych próbek w ramach monitoringu kontrolnego podczas poboru
wody próbkobiorca stwierdził podwyŜszone stęŜenie chloru wolnego w wodzie, o czym
natychmiast poinformował przedsiębiorcę wodociągowego, który skontrolował pracę
chloratora oraz podjął działania mające na celu obniŜenie wartości tego parametru w sieci
wodociągowej.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorcę Wodociągowego w ramach kontroli
wewnętrznej.
W 2013 r. przedsiębiorca wodociągowy przekazał do PPIS w Cieszynie 37 sprawozdań z
badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, wykonanych przez laboratoria
o zatwierdzonym, przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Cieszynie,
systemie jakości prowadzonych analiz. Punkty monitoringowe są wspólne dla Państwowej
Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorcy Wodociągowego.
Tab. 2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi
w obszarze miejskim.
wodociąg
Wisła Czarne
Skoczów Zawiśle
monitoring
kontrolny
9 (sieć)
3 (sieć)
monitoring
przeglądowy
1 (sieć)
1(suw)
rekontrola
1 (sieć - rmop)
0
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób w obszarze miejskim z wyszczególnieniem próbek
i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
15
13
2 (mop)
magnez 2razy (2,03
mg/l, 3,6 mg/l),
twardość – 1
raz (54,0 mg/l),
chloroform
(0,031 mg/l)
14
14
0
-
Tab. 2.3. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi
w obszarze wiejskim.
wodociąg
Wisła Czarne
Skoczów Zawiśle
Pogórze
Wisła
Czarne/Strumień
monitoring
kontrolny
8 (sieć)
1 (sieć)
4 (suw)
4 (sieć)
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
monitoring
przeglądowy
2 (sieć)
0
1 (suw)
1 (sieć)
rekontrola
0
1 (sieć – rmok)
0
0
Tab.2.4. Ogółem ilość pobranych prób w obszarze wiejskim z wyszczególnieniem próbek
i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
22
17
5
magnez4 razy
(<2,0 mg/l- 3
razy, 3,34
mg/l) – mop;
twardość –
3 razy (40
mg/l, 41 mg/l,
46 mg/l) - mop,
odczyn pH
(6,45 – mok)
21
21
0
-
(mop- 4 razy,
mok – 1 raz)
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano łącznie 5 prób.
W jednej próbce stwierdzono nieco obniŜoną wartość odczynu wody – 6,45 (wodociąg
Skoczów Zawiśle). Rekontrola odczynu wody
przeprowadzona w ramach kontroli
wewnętrznej wykazała poprawę jakości wody w zakresie tego parametru.
Pozostałe kwestionowane parametry to: niskie stęŜenie magnezu oraz niska twardość,
które naleŜą do parametrów dodatkowych, jakim powinna odpowiadać woda do spoŜycia.
Obowiązujące przepisy prawne nie nakładają na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku
uzupełniania wartości magnezu i twardości do wymaganych stęŜeń minimalnych. Magnez i
twardość nie mają bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
3. Praktyczne informacje o jakości wody
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla poszczególnego wodociągu w 2013 r.
wodociąg
Wisła Czarne
wartość
twardości
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
wartość
twardości
wg kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
średnia
wartość 56
54; 40; 41
woda kwestionowana
uwagi
60- 500 [mg/l]
72
woda bardzo miękka
woda bardzo miękka
woda niekwestionowana
105
woda miękka
Skoczów Zawiśle
46
Wisła Czarne/
Strumien
89
85
79, 80
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
woda niekwestionowana
woda miękka
woda niekwestionowana
woda bardzo miękka
Pogórze
Z przeprowadzonych w 2013r. przez PPIS analiz twardości wody wynika,
iŜ wodociągi na terenie Miasta i Gminy Skoczów dostarczają swoim odbiorcom wodę bardzo
miękką oraz miękką tj. taką, która zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza
wapnia i magnezu, np. chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu.
PowyŜsze informacje o twardości wody mają praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach
domowych podczas dozowania proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione
są od klas twardości wody: miękka, średnio twarda oraz twarda - co jest wskazane na
opakowaniach.
W wodzie występują niskie stęŜenia magnezu, znacznie niŜsze od wartości zalecanej
ze względów zdrowotnych (30 – 125 mg/l przy zawartości siarczanów poniŜej 250 mg/l). W
związku z powyŜszym, celowym jest stosowanie przez mieszkańców Ŝywności bogatej lub
wzbogaconej w przyswajalny magnez.
Magnez i twardość nie mają bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów - są to
dodatkowe wymagania jakim powinna odpowiadać woda przeznaczona do spoŜycia.
Woda w Gminie Skoczów cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. StęŜenie
flourków w pobranych próbkach wody było niskie i nie przekraczało 0,1 mg/l.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
4. Kontrole jakości ciepłej wody uŜytkowej w kierunku bakterii Legionella sp.
Na terenie Miasta i Gminy Skoczów w 2013r. kontrole jakości ciepłej wody uŜytkowej
w kierunku bakterii Legionella sp. przeprowadzono w dwóch obiektach: Powiatowym Domu
Pomocy Społecznej Pogórze, ul. Zamek 132 (obiekt połoŜony na obszarze wiejskim) oraz
Domu Pomocy Społecznej dla Dzieci, ul. Mickiewicza 36 (obiekt połoŜony na obszarze
miejskim). Badania jakości ciepłej wody uŜytkowej w obu obiektach stanowiły kontynuację
badań przeprowadzonych w roku ubiegłym.
W Ŝadnej z 5 próbek ciepłej wody pobranych
w Powiatowym Domu Pomocy
Społecznej w Pogórzu nie wykryto pałeczek Legionella sp.
W wyniku poboru czterech próbek wody ciepłej w Domu Pomocy Społecznej dla
Dzieci jakość ciepłej wody kwestionowano w jednej próbce. Kolejne dwa pobory wody
potwierdziły utrzymujące się w tym punkcie skaŜenie mikrobiologiczne wody bakteriami
Legionella sp. Ostatecznie właściciel obiektu podjął decyzję o wyłączeniu z uŜytkowania
punktu czerpania wody, z którego wcześniej pobrane zostały próbki wody i wyznaczył do
poboru prób wody inny punkt. Jakość wody z nowego punktu skontrolowana została
dwukrotnie – Ŝadnego wyniku nie kwestionowano.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
9. MIASTO I GMINA STRUMIEŃ
Gmina Strumień zaopatrywana jest w wodę do spoŜycia przez jeden wodociąg publiczny
Strumień (ujecie powierzchniowe). W gminie z wody wodociągowej w 2013r. korzystało w
obszarze miejskim około 88% a na terenach wiejskich około 78% ludności.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Miasta i Gminy Strumień
STRUMIEŃ – obszar miejski
12%
88%
STRUMIEŃ – obszar wiejski
Ludność Strumienia
(obszar miejski)
korzystająca z wody
pochodzącej z
wodociągów
publicznych
Ludność Strumienia
(obszar miejski)
korzystająca z innych
źródeł zaopatrzenia w
wodę
22%
78%
Ludność Strumienia
(obszar wiejski)
korzystająca z wody
pochodzącej z
wodociągów publicznych
Ludność Strumienia
(obszar wiejski)
korzystająca z innych
źródeł zaopatrzenia w
wodę
Z informacji uzyskanych od Przedsiębiorcy Wodociągowego – Górnośląskiego
Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. wynika, iŜ od 1 maja nastąpiło wyłączenie SUW w
Strumieniu i od tego czasu do końca 2013 roku na tereny obsługiwane przez niego, wodę
dostarczał Zakład Uzdatniania Wody „Goczałkowice” w Goczałkowicach-Zdroju. Woda ta
jest wodą powierzchniową pochodzącą z ujęcia na Zbiorniku Goczałkowickim oraz Zbiorniku
Czanieckim, a jej uzdatnianie następuje w ZUW „Goczałkowice”. SUW Strumień w dalszym
ciągu pozostaje tymczasowo wyłączona z eksploatacji, pozostaje jednak w gotowości
technologicznej i nie ma planów jej likwidacji.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Ocena jakości wody wodociągowej.
Wodociąg
Strumień
Dane
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
dotyczące
zaopatrzenia
mieszkańców
w
wodę
do
spoŜycia
uzyskane
od przedsiębiorcy wodociągowego na koniec 2013r.:
Gmina Strumień
Produkcja – z wodociągu Strumień: 3400,00 m3/d
Zakup – 0 m3/d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągu na terenie gminy: 10 300 osób
Przedsiębiorcy wodociągowi:
1) Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. Katowice
2) Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu
1. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały 2013 rok, w 8 punktach
monitoringowych, z czego wszystkie zlokalizowane były u odbiorów wody. W 2013 r. nie
kontrolowano jakości wody w Stacji Uzdatniania Wody w Strumieniu tymczasowo
wyłączonej z eksploatacji. Nie kontrolowano takŜe jakości wody podawanej do sieci w
Zakładzie Uzdatniania Wody „Goczałkowice” w Goczałkowicach-Zdroju, z uwagi na to iŜ
punkt ten leŜy poza granicami powiatu cieszyńskiego i podlega badaniom PPIS w Tychach.
Łącznie,
na
obszarze
miejskim
i
wiejskim
w
przedmiotowej
gminie,
w 2013 r. pobrano do badań 18 prób (16 – monitoring kontrolny, 2- monitoring przeglądowy).
W Ŝadnej nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych, w zakresie badań fizykochemicznych kwestionowano obie próbki pobrane w ramach monitoringu przeglądowego z
uwagi na niskie stęŜenia magnezu.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Obszar miejski obejmuje 4 punkty monitoringowe zlokalizowane na sieci jednego
wodociągu:
Tab. 1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z wodociągu w obszarze miejskim.
wodociąg
monitoring
kontrolny
8 (sieć)
Strumień
monitoring
przeglądowy
1 (sieć)
rekontrola
nadzór
0
0
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób w obszarze miejskim z wyszczególnieniem próbek
i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
9
8
1 (mop)
magnez –
(3,9mg/l)
9
9
0
-
Obszar wiejski obejmuje 4 punkty monitoringowe zlokalizowane na sieci jednego
wodociągu:
Tab. 1.3. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z wodociągu w obszarze wiejskim.
wodociąg
monitoring
kontrolny
8 (sieć)
Strumień
monitoring
przeglądowy
1 (sieć)
rekontrola
nadzór
0
0
Tab.1.4. Ogółem ilość pobranych prób w obszarze wiejskim z wyszczególnieniem próbek
i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
9
8
1 (mop)
magnez –
(6,8 mg/l)
6
6
0
-
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 2 próby.
Obie próby
pobrane w ramach monitoringu przeglądowego kwestionowano ze
względu na niskie stęŜenia magnezu ( 3,9 mg/l oraz 6,8 mg/l). Magnez nie ma jednak
bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów - jest to parametr z grupy dodatkowe
wymagania jakim powinna odpowiadać woda, a rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29
marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61
poz. 417 z późn. zm.) nie nakłada na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania
magnezu w wodzie do wymaganego stęŜenia minimalnego.
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorców Wodociągowych w ramach kontroli
wewnętrznej.
W 2013 r. przedsiębiorcy wodociągowi przekazali do PPIS w Cieszynie łącznie 34
sprawozdania z badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, wykonanych przez
laboratoria o zatwierdzonym przez PIS systemie jakości prowadzonych badań. Punkty
monitoringowe są wspólne dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorcy
Wodociągowego.
Tab. 2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z wodociągu w obszarze miejskim.
wodociąg
monitoring
kontrolny
19
(sieć)
Strumień
monitoring
przeglądowy
0
rekontrola
0
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób w obszarze miejskim z wyszczególnieniem próbek
i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
19
19
0
-
19
19
0
-
Tab. 2.3. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z wodociągu w obszarze wiejskim.
wodociąg
Strumień
monitoring
kontrolny
13(sieć)
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
monitoring
przeglądowy
2(sieć)
rekontrola
0
Tab.2.4. Ogółem ilość pobranych prób w obszarze wiejskim z wyszczególnieniem próbek
i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
15
13
2 (mop)
magnez –
2 razy
(2,9 mg/l, 4,1
mg/l)
15
15
0
-
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 2 próby.
W obu z pobranych próbek wody w ramach monitoringu przeglądowego
kwestionowano niskie
stęŜenie magnezu. Magnez
naleŜy do dodatkowych parametrów
chemicznych jakim woda powinna odpowiadać, nie posiada bezpośredniego wpływu na
zdrowie konsumentów, a obowiązujące przepisy nie nakładają na przedsiębiorcę
wodociągowego obowiązku uzupełniania magnezu w wodzie do wymaganego stęŜenia
minimalnego.
3. Praktyczne informacje o jakości wody
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla wodociągu Strumień w 2013 r.
wodociąg
wartość
twardości
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
Strumień
wartość
twardości
wg kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
uwagi
60- 500 [mg/l]
woda bardzo miękka
średnia
wartość 83
woda niekwestionowana
104, 108
woda miękka
Na podstawie badań twardości przeprowadzonych dla wodociągu Strumień w 2013 r.,
jak równieŜ na podstawie badań tego parametru przeprowadzonych w latach ubiegłych,
moŜna stwierdzić, iŜ wodociąg Strumień dostarcza swoim odbiorcom wodę miękką i bardzo
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
miękką tj. taką, która zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza wapnia i
magnezu, np. chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu. PowyŜsza
informacja o twardości wody ma praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach domowych
podczas dozowania proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione są od klas
twardości wody: miękka, średnio twarda oraz twarda - co jest wskazane na opakowaniach.
Na podstawie oznaczeń wartości magnezu przeprowadzonych w 2013 r. , jak równieŜ
na podstawie badań stęŜenia magnezu przeprowadzonych w latach ubiegłych, stwierdza się
niskie jego wartości w wodzie pochodzącej z wodociągu Strumień. Stwierdzone stęŜenie
magnezu znacznie odbiega od wartości zalecanej ze względów zdrowotnych (30 – 125 mg/l
przy zawartości siarczanów poniŜej 250 mg/l), dlatego celowym jest stosowanie przez
mieszkańców Ŝywności bogatej lub wzbogaconej w przyswajalny magnez.
Woda w Gminie Strumień cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. StęŜenie
flourków w pobranych próbkach wody było niskie – średnio wyniosło 0,1 mg/l.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
10. MIASTO USTROŃ
Ustroń zaopatrywany jest w wodę do spoŜycia przez trzy wodociągi publiczne: Wisła
Czarne, Ustroń Poniwiec (oparte na powierzchniowych ujęciach wody odpowiednio:
Zbiornik Czarne i Potok Górnik) oraz Ustroń Jaszowiec (ujęcie oparte na wodzie
podziemnej). W 2013 r. około 89%
ludności korzystało z wody wodociągowej,
systematycznie badanej zarówno przez Państwową Inspekcję Sanitarną jak i Przedsiębiorcę
Wodociągowego.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Miasta Ustroń.
11%
Ludność Ustronia
korzystająca z wody
pochodzącej z wodociągów
publicznych
Ludność Ustronia
korzystająca z innych
źródeł zaopatrzenia w wodę
89%
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Ustroń
Poniwiec
600
1000
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Ustroń
Jaszowiec
12700
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Wisła Czarne
Ocena jakości wody w poszczególnych wodociągach.
Wodociąg
Wisła Czarne
Ustroń Jaszowiec
Ustroń Poniwiec
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
Dane dotyczące zaopatrzenia mieszkańców w wodę do spoŜycia uzyskane od przedsiębiorcy
wodociągowego na koniec 2013r.:
Produkcja – z wodociągu Ustroń Jaszowiec:
387,00 m3/d
- z wodociągu Ustroń Poniwiec:
75,00 m3/d
---------------------------------------------------------------------------Razem: 462,00 m3/d
Zakup – z wodociągu Wisła Czarne:
2 830,00 m3/d
------------------------------------------------------------------------------------------------------Razem produkcja + zakup: 3 292,00 m3/d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągów na terenie gminy: 14 300 osób
Przedsiębiorca wodociągowy: Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu
1. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały 2013 rok, w 10 punktach
monitoringowych, z czego 8 zlokalizowanych było u odbiorców wody oraz 2 w stacjach
uzdatniania wody.
Tab.1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Wisła Czarne
Ustroń Jaszowiec
Ustroń Poniwiec
monitoring
kontrolny
13 (sieć)
4(suw-2, sieć-2)
2(suw-1, sieć-1)
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
monitoring
przeglądowy
2(sieć)
1(sieć)
1(sieć)
rekontrola
nadzór
0
0
1 rmop (sieć)
0
0
0
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób w Ustroniu z wyszczególnieniem próbek
i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
23
18
5
magnez4razy (1,9
mg/l, 2,2 mg/l,
2,7 mg/l, 4,1
mg/l) - mop,
twardość-3
razy (25 mg/l,
46 mg/l, 50
mg/l)- mop,
Ŝelazo-1 raz
(219 µg/l) mop,
glin – 1 raz
(364 µg/l) mok
24
23
1 (mop)
ogólna liczba
mikroorganizmów
w 22+/- 2 ºC po
72h – 1 raz mop
(> 300 jtk –
nieprawidłowe
zmiany)
(mop- 4 razy,
mok – 1raz)
Pod względem bakteriologicznym kwestionowano 1 próbę.
W próbce wody pobranej w ramach monitoringu przeglądowego z sieci wodociągu
Ustroń Poniwiec stwierdzono nieprawidłowe zmiany dla ogólnej liczby mikroorganizmów w
22 +/- 2ºC po 72 h (powyŜej 300 jtk). Przedsiębiorca wodociągowy wykonał płukanie sieci w
rejonie obiektu oraz pobrał próbkę wody do badań w ramach kontroli wewnętrznej.
Otrzymano niekwestionowany wynik badania powtórnego. Po przeanalizowaniu zaistniałej
sytuacji przedsiębiorca wodociągowy podejrzewał, Ŝe przyczyną skaŜenia wody było
zanieczyszczenie wewnętrznej instalacji wodociągowej w budynku. RównieŜ przedstawiciele
PPIS w Cieszynie pobrali próbkę wody do badania powtórnego w zakresie mikrobiologii
(wynik
badania
potwierdził
skuteczność
przeprowadzonych
przez
przedsiębiorcę
wodociągowego działań naprawczych).
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 5 prób.
Z pobranych próbek wody z wodociągu Ustroń Poniwiec kwestionowano jedną ze
względu na niskie stęŜenie magnezu (2,7 mg/l) oraz niską wartość twardości wody (50 mg/l) –
próbka pobrana w ramach monitoringu przeglądowego.
Z pobranych próbek wody z wodociągu Ustroń Jaszowiec kwestionowano jedną,
równieŜ ze względu na niskie stęŜenie magnezu (2,2 mg/l) oraz ze względu na podwyŜszoną
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
wartość Ŝelaza (219 µg/l) – jednak po uwzględnieniu niepewności pomiaru wynik spełniał
wymagania (próbka pobrana w ramach monitoringu przeglądowego).
Z pobranych próbek wody z wodociągu Wisła Czarne kwestionowano trzy.
- dwie ze względu na niskie stęŜenia magnezu (1,9 mg/l i 4,1 mg/l) i twardości ogólnej (25,0
mg/l i 46,0 mg/l) - próbki pobrane w ramach monitoringu przeglądowego. Magnez i twardość
nie mają jednak bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów - są to parametry z grupy
dodatkowe wymagania jakim powinna odpowiadać woda a obowiązujące przepisy dotyczące
jakości wody do spoŜycia nie nakładają
na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku
uzupełniania magnezu i twardości w wodzie do wymaganych stęŜeń minimalnych.
- jedną ze względu na podwyŜszoną wartość glinu (364 µg/l ) - próbka pobrana w ramach
monitoringu
kontrolnego.
Przedsiębiorca
wodociągowy
po
otrzymaniu
informacji
o podwyŜszonym stęŜeniu glinu skontrolował zapisy w ksiąŜkach eksploatacji budynku SUW
Wisła Czarne oraz zapisy laboratoryjne. Pobrana została próbka wody do badania
laboratoryjnego w ramach kontroli wewnętrznej. Otrzymano niekwestionowany wynik tego
badania (glin <10 ug/l). Przedsiębiorca nie był w stanie wskazać przyczyny wystąpienia
wcześniej takiego przekroczenia. Poinformował, iŜ SUW Wisła Czarne przed wystąpieniem
„przekroczenia” pracowała prawidłowo, nie zanotowano takŜe zmian fizyko-chemicznych
w pobieranej wodzie surowej. RównieŜ wyniki badań na zawartość glinu przeprowadzone
w laboratorium zewnętrznym o zatwierdzonym przez PIS systemie jakości prowadzonych
badań wykazały, Ŝe wartość glinu w wodzie w przebadanych próbkach spełniała wymagania
obowiązujących przepisów.
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorcę Wodociągowego w ramach kontroli
wewnętrznej.
W 2013 r. przedsiębiorca wodociągowy przekazał do PPIS w Cieszynie 22 sprawozdania
z badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, wykonanych przez laboratoria o
zatwierdzonym przez PIS systemie jakości prowadzonych analiz. Punkty monitoringowe są
wspólne dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorcy Wodociągowego.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Tab.2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Wisła Czarne
Ustroń Jaszowiec
Ustroń Poniwiec
monitoring
kontrolny
13 (sieć)
4 (suw-1 sieć -3)
2(suw-1, sieć-1)
monitoring
przeglądowy
1 (sieć)
1 (suw)
1 (suw)
rekontrola
nadzór
0
0
0
0
0
0
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób w Ustroniu z wyszczególnieniem próbek
i parametrów kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
22
19
3 (mop)
magnez-3razy
(2 razy < 2,0
mg/l, 2,63
mg/l),
twardość-1raz
(45 mg/l)
22
22
0
-
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 3 próby.
W pobranych próbkach wody w ramach monitoringu przeglądowego przeprowadzonego
dla kaŜdego wodociągu kwestionowano niskie stęŜenie magnezu. Ponadto jakość wody
z wodociągu Ustroń Poniwiec kwestionowano z uwagi na niską jej twardość. Magnez
i twardość naleŜą do dodatkowych parametrów fizyko-chemicznych i chemicznych jakim
woda powinna odpowiadać, nie posiadają bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów
a obowiązujące Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości
wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61 poz. 417 z późn. zm.) nie nakłada
na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania magnezu i twardości w wodzie
do wymaganych stęŜeń minimalnych.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
3. Praktyczne informacje o jakości wody.
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla poszczególnego wodociągu w 2013 r.
wodociąg
średnia
twardość
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
średnia
twardość wg
kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
25; 46
nie badano
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
64
78
woda niekwestionowana
woda bardzo miękka
50
45
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
Wisła Czarne
Ustroń Jaszowiec
Ustroń Poniwiec
uwagi
60- 500 [mg/l]
Z przeprowadzonych w 2013r. przez PPIS badań twardości wody wynika, iŜ
wodociągi na terenie Miasta Ustroń dostarczają swoim odbiorcom wodę bardzo miękką.
Woda taka zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza wapnia i
magnezu, np. chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu. PowyŜsza
informacja o twardości wody ma praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach domowych
podczas dozowania proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione są od klas
twardości wody: miękka, średnio twarda oraz twarda - co jest wskazane na opakowaniach.
W Ustroniu woda charakteryzuje się niskim stęŜeniem magnezu – znacznie niŜszym
od wartości zalecanej ze względów zdrowotnych (30 – 125 mg/l przy zawartości siarczanów
poniŜej 250 mg/l). Dowodem na to są analizy przeprowadzone zarówno przez PPIS w
Cieszynie, jak równieŜ przez przedsiębiorcę wodociągowego. W związku z powyŜszym,
celowym jest stosowanie przez mieszkańców Ŝywności bogatej lub wzbogaconej w
przyswajalny magnez.
Woda cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. Wartość stęŜenia fluorków nie
przekraczała 0,09 mg/l.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
4. Ujęcia indywidualne.
W 2013 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie kontynuował
nadzór nad indywidualnymi ujęciami zaopatrującymi szkoły w wodę do spoŜycia. Na terenie
Ustronia nadzorowano dwa tego typu ujęcia - dla WyŜszej Szkole InŜynierii Dentystycznej
i Nauk Humanistycznych oraz Pijalni Wód w Ustroniu.
W WyŜszej Szkole InŜynierii Dentystycznej i Nauk Humanistycznych łącznie do
badań pobrano 3 próby wody (dwie w zakresie monitoringu kontrolnego i jedną w zakresie
rekontroli monitoringu kontrolnego). W związku z tym, Ŝe rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 29 marca 2007r. (Dz.U. z 2007r. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.) dopuszcza dla produkcji
wody < 100 m3/d minimalną częstotliwość poboru próbek wody w ramach monitoringu
przeglądowego 1 raz na 2 lata oraz tym, iŜ w ubiegłym roku przeprowadzono takie badanie
wody, w 2013 r. nie przeprowadzano badania wody w ramach monitoringu przeglądowego.
Jedną z pobranych próbek kwestionowano pod względem mikrobiologicznym z uwagi
na liczbę bakterii grupy coli (24 jtk) oraz liczbę bakterii Escherichia coli ( 24 jtk).
O powyŜszym natychmiast poinformowano Dyrektora placówki. Dyrektor przekazał do PPIS
informacje o podjętych działaniach naprawczych w związku z mikrobiologicznym skaŜeniem
wody z ujęcia indywidualnego: pracownicy oraz inni uŜytkownicy obiektu zostali
poinformowani, iŜ woda w sieci nie nadaje się do spoŜycia przez ludzi, została zakupiona
woda butelkowana, studnia została zdezynfekowana, zaplanowano powtórne badanie wody w
ramach kontroli wewnętrznej, z którego ostatecznie otrzymano niekwestionowany wynik
badania wody. RównieŜ przedstawiciele PPIS w Cieszynie pobrali próbkę wody do badania
powtórnego w zakresie mikrobiologii (wynik potwierdził skuteczność przeprowadzonych
przez przedsiębiorcę wodociągowego działań naprawczych).
W Pijalni Wód w Ustroniu łącznie do badań pobrano 3 próby wody (wszystkie w
zakresie monitoringu kontrolnego). Jedną z nich kwestionowano z uwagi na podwyŜszoną
wartość manganu (96 µg/l). Jednak jak wynika z badań przeprowadzonych przez właściciela
ujęcia podwyŜszone wartości manganu są charakterystyczne dla źródła zaopatrującego w
wodę Pijalnię Wód.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
5. Kontrole jakości ciepłej wody uŜytkowej w kierunku bakterii Legionella sp.
Na terenie Ustronia w 2013r. kontrole jakości ciepłej wody uŜytkowej w kierunku
bakterii Legionella sp. przeprowadzono w 7 obiektach (2 z nich objęto nadzorem w 2013r.,
kontrola jakości wody w pozostałych 5 obiektach stanowiła kontynuację badań
przeprowadzonych w latach ubiegłych).
Lp
1
2
3
4
5
6
7
Nazwa obiektu, w którym pobrano próbki
ciepłej wody uŜytkowej
Sanatorium i Szpital Uzdrowiskowy "Równica",
43-450 Ustroń ul. Sanatoryjna 5 (STREFA I i
STREFA II)
Sanatorium Uzdrowiskowe "KOS", 43-450
Ustroń, ul. Zdrojowa 12
Ustrońskie Centrum Psychoterapii Sanatorium
Uzdrowiskowe „Narcyz”, 43-450 Ustroń ul.
Zdrojowa 9
Sanatorium Uzdrowiskowe „Rosomak”, 43-450
Ustroń ul. Zdrojowa 2
Miejski Dom Spokojnej Starości w Ustroniu, 43450 Ustroń ul. Słoneczna 10
Sanatorium Uzdrowiskowe "Orlik",
43450 Ustroń, ul. Zdrojowa 8
Polsko – Amerykańskie Kliniki Serca w
Ustroniu, 43-450 Ustroń ul. Sanatoryjna 7
Data (rok) rozpoczęcia
badań ciepłej wody
2009r.
2009r.
2009r.
2009r.
2012r.
2013r.
2013r.
Ogółem w 2013r. w ww. obiektach pobrano 48 próbek wody z czego 14
kwestionowano (w dwóch obiektach):
- Sanatorium i Szpital Uzdrowiskowy "Równica", 43-450 Ustroń ul. Sanatoryjna 5 II
STREFA zasilania w ciepłą wodę (z pobranych ogółem 9 próbek wody jakość ciepłej wody
kwestionowano w dwóch próbkach: 800 jtk, 710 jtk / 100 ml);
- Sanatorium Uzdrowiskowe "Orlik", 43-450 Ustroń, ul. Zdrojowa 8 (z pobranych ogółem 14
próbek wody jakość ciepłej wody kwestionowano w 12 próbkach: 470 jtk, 920 jtk, 2600 jtk,
2800 jtk, 9800 jtk, 11 000 jtk, 2300jtk, 2700jtk, 600 jtk, 7700 jtk, 960 jtk, 3900 jtk / 100 ml).
Jakość ciepłej wody w pozostałych obiektach nie była kwestionowana – albo w ogóle
nie wykrywano bakterii Legionella sp., albo
stwierdzana ich ilość była niŜsza od
dopuszczalnej tj. 100 jtk/100 ml wody).
W związku ze stwierdzeniem bakterii Legionella sp. w Sanatorium i Szpitalu
Uzdrowiskowym "Równica” ( II STREFA zasilania w ciepłą wodę), po podjętych przez
stronę działaniach, przeprowadzono - w odpowiednich odstępach czasu określonych w
rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. (Dz.U. z 2007r. Nr 61, poz. 417 z
późn. zm.) - dwa pobory próbek ciepłej wody, które potwierdziły wyeliminowanie tych
bakterii z sieci ciepłej wody uŜytkowej.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
W związku ze stwierdzeniem duŜych ilości bakterii Legionella sp. w Sanatorium
Uzdrowiskowym "Orlik" (9800 jtk i 11 000 jtk / 100 ml) PPIS w Cieszynie wydał decyzję
nakazującą w trybie natychmiastowym wyłączenie z eksploatacji urządzeń i instalacji
wody ciepłej oraz przeprowadzenie zabiegów ich czyszczenia i dezynfekcji. PoniewaŜ podjęte
przez stronę działania naprawcze nie przyniosły Ŝądanych skutków, PPIS wydał kolejną
decyzję nakazującą doprowadzenie jakości ciepłej wody do wymagań załącznika nr 1 D
rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.) z terminem
wykonania do 5.10.2013r. Z uwagi jednak na przeprowadzoną kontrolę sprawdzającą
-
poprzez pobór próbek ciepłej wody, która potwierdziła wysokie skaŜenie ciepłej wody
uŜytkowej bakteriami Legionella sp., a takŜe uwzględniając prośbę strony (która
podejmowała i podejmuje w dalszym ciągu stosowne działania naprawcze zmierzające do
redukcji bakterii w sieci ciepłej wody) – PPIS wydał decyzje zmieniające z terminem
wykonania nakazu decyzji do dnia 31.01.2014r. Kontrolę jakości ciepłej wody uŜytkowej w
przedmiotowym obiekcie zaplanowano na miesiąc luty 2014r.
6. Decyzje wydane na urządzenia wodociągowe.
W czerwcu 2013r., w związku z prośbą przedsiębiorcy wodociągowego WZC Sp. z o.o.,
PPIS w Cieszynie wydał dwie decyzje zmieniające terminy decyzji z 2012r. wydane w
związku ze stwierdzeniem złego stanu sanitarno - technicznego stopni prowadzonych do
wnętrza komór Zbiornika Wody Ustroń Jaszowiec I strefa oraz Zbiornika Wody Ustroń
Jaszowiec II strefa (na wodociągu Ustroń Jaszowiec), armatury wodociągowej znajdującej się
we wnętrzach tych komór oraz obramowań pokryw zabezpieczających wejścia do komór
zbiorników. PPIS ustalił nowe terminy wykonania nakazów do dnia 31.12.2015r.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
11. MIASTO WISŁA
Wisła zaopatrywana jest przez dwa wodociągi publiczne tj. Wisła Czarne i Wisła
Gościejów (oba oparte na ujęciach powierzchniowych odpowiednio – Zbiornik Czarne
i Potok Gościejów).
W 2013 r. około 69 % ludności korzystało z wody wodociągowej, systematycznie
badanej zarówno przez Państwową Inspekcję Sanitarną jak i Przedsiębiorcę Wodociągowego.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Wisły.
31%
Ludność Wisły
korzystająca z wody
pochodzącej z
wodociągów publicznych
Ludność Wisły
korzystająca z innych
źródeł zaopatrzenia w
wodę
69%
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Wisła Czarne
500
7300
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Liczba ludności zaopatrywanej w
wodę z wodociągu Wisła
Gościejów
Ocena jakości wody w poszczególnych wodociągach.
Wodociąg
Wisła Czarne
Wisła Gościejów
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
Dane dotyczące zaopatrzenia mieszkańców w wodę do spoŜycia na terenie uzyskane od
przedsiębiorcy wodociągowego na koniec 2013r.:
Produkcja – z wodociągu Wisła Czarne (dla Wisły):
- z wodociągu Wisła Gościejów:
1 797,00 m3/d
311,00 m3/d
--------------------------------------------------------------------Razem: 2 108,00 m3/d
Zakup – 0 m3/d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągów: 7 800 osób
Przedsiębiorca wodociągowy: Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu
1. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały 2013 rok, w 9 punktach
monitoringowych, z czego 7 zlokalizowanych było u odbiorców wody oraz 2 w stacjach
uzdatniania wody.
Tab.1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Wisła Czarne
Wisła Gościejów
monitoring
kontrolny
10 (suw-2, sieć-8)
4 (suw-1, sieć-3)
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
monitoring
rekontrola
przeglądowy
2 (suw-1, sieć-1) 0
1(sieć)
0
nadzór
0
0
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób w Wiśle z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
suma
pobranych
próbek
ogółem
ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
17
13
4
magnez – 3
razy (3,2 mg/l,
4,4 mg/l, 4,9
mg/l) - mop,
twardość – 3
razy (39 mg/l,
42 mg/l 43
mg/l) - mop,
mętność – 1
raz (4,6 NTU) mop,
Ŝelazo – 1 raz
(660 µg/l) –
mop;
barwa – 1 raz
mop (20 mg/l
Pt), 1 raz mok
(19 mg/l Pt)
17
17
0
-
(mop – 3razy,
mok – 1 raz)
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 4 próby.
Dwie kwestionowane próby dotyczyły próbek wody pobranych dla kontroli jakości
wody wodociągu Wisła Czarne – obie kwestionowano ze względu na niskie stęŜenia
magnezu (3,2 mg/l i 4,9 mg/l) i twardości ogólnej (39,0 mg/l i 42,0 mg/l) – próbki te pobrane
zostały w ramach monitoringu przeglądowego. Magnez i twardość nie mają jednak
bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów - są to parametry z grupy dodatkowe
wymagania jakim powinna odpowiadać woda.
Kolejne dwie kwestionowane próby dotyczyły próbek wody dla kontroli jakości wody
wodociągu Wisła Gościejów - kwestionowano je ze względu niskie stęŜenia magnezu (4,4
mg/l) i twardości ogólnej (43,0 mg/l) oraz podwyŜszone wartości: mętności (4,6 NTU), Ŝelaza
(660 µg/l) oraz barwy (19 mg/l Pt i 20 mg/l Pt).
Za kaŜdym razem przedsiębiorca wodociągowy wykonywał płukanie sieci w rejonie
punktu oraz pobierał próbki wody do badań laboratoryjnych. Wyniki przeprowadzonych
badań potwierdziły skuteczność podjętych przez niego działań. Przedsiębiorca wytłumaczył,
iŜ podwyŜszone wartości barwy, mętności i Ŝelaza mogły być spowodowane wtórnym
zanieczyszczeniem sieci.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorcę Wodociągowego w ramach kontroli
wewnętrznej.
W 2013 r. przedsiębiorca wodociągowy przekazał do PPIS w Cieszynie 19 sprawozdań z
badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, wykonanych przez laboratoria, o
zatwierdzonym systemie jakości prowadzonych analiz. Punkty monitoringowe są wspólne dla
Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorcy Wodociągowego.
Tab.2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Wisła Czarne
Wisła Gościejów
monitoring
kontrolny
10 (suw-3, sieć-7)
4 (suw-1, sieć-3)
monitoring
przeglądowy
3 (sieć)
1 (suw)
rekontrola
0
1 (sieć) - rmok
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób w Wiśle z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
19
14
5
magnez-4razy
(< 2,0 mg/l –
3razy, 2,41
mg/l) - mop,
twardość- 4
razy (29,0
mg/l, 33,0
mg/l, 42,0 mg/l
55,0 mg/l) –
mop,
twardość – 1
raz mok (42,0
mg/l)
18
18
0
-
(mop- 4 razy,
mok – 1 raz)
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 5 prób.
Jakość wody z obu wodociągów kwestionowano pod względem fizyko- chemicznym
jedynie z uwagi na niskie stęŜenia twardości i magnezu. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U.
nr 61 poz. 417 z późn. zm.) nie nakłada na przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku
uzupełniania
wartości
tych
parametrów
do
wymagalnych
stęŜeń
minimalnych.
Magnez i twardość nie mają bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów - są to
dodatkowe wymagania jakim powinna odpowiadać woda, natomiast w Ŝadnej próbce wody
nie stwierdzono przekroczenia wartości parametrów określanych jako podstawowe
wymagania.
3. Praktyczne informacje o jakości wody
Wodociąg
Wisła Czarne
Wisła Gościejów
wartość
twardości
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
wartość
twardości
wg kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
39;42
29;
42 – 2 razy;
55
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
46
33
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
uwagi
60- 500 [mg/l]
Z przeprowadzonych w 2013 r. przez PPIS analiz twardości wody wynika, iŜ
wodociągi na terenie Miasta Wisła dostarczają swoim odbiorcom wodę bardzo miękką tj.
taką, która zawiera nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza wapnia i magnezu, np.
chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu. PowyŜsza informacja o
twardości wody ma praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach domowych podczas
dozowania proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione są od klas twardości
wody: miękka, średnio twarda oraz twarda - co jest wskazane na opakowaniach.
W wodzie występują takŜe niskie stęŜenia magnezu, w związku z czym, celowym jest
stosowanie przez mieszkańców Ŝywności bogatej lub wzbogaconej w przyswajalny magnez.
Ponadto woda w Wiśle cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. Wartość stęŜenia
fluorków nie przekraczała 0,11 mg/l.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
4. Ujęcia indywidualne.
W 2013 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie kontynuował
nadzór nad indywidualnymi ujęciami zaopatrującymi szkoły w wodę do spoŜycia. Na terenie
Wisły nadzorowano dwa tego typu ujęcia - w Szkole Podstawowej nr 2 (Biała Wisełka) oraz
w Szkole Podstawowej nr 3 (Wisła Malinka).
W związku z tym, Ŝe rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. (Dz.U.
z 2007r. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.) dopuszcza dla produkcji wody < 100 m3/d minimalną
częstotliwość poboru próbek wody w ramach monitoringu przeglądowego 1 raz na 2 lata oraz
tym, iŜ w ubiegłym roku przeprowadzono takie badanie wody, w 2013 r. nie przeprowadzano
badań wody w ramach monitoringu przeglądowego. Ponadto, z uwagi na podłączenie się
Szkoły Podstawowej nr 3 w marcu 2013r. do sieci wodociągowej wodociągu Wisła Czarne
zaprzestano kontroli jakości wody z ujęcia indywidualnego, zostawiając jednak ten obiekt
jako punkt monitoringowy dla wymienionego wodociągu.
W Szkole Podstawowej nr 2 przeprowadzono ogólnie dwa badania wody w ramach
monitoringu kontrolnego – Ŝadnego z nich nie kwestionowano.
5. Kontrole jakości ciepłej wody uŜytkowej w kierunku bakterii Legionella sp.
Na terenie Miasta Wisła w 2013r. kontrolę jakości ciepłej wody uŜytkowej w kierunku
bakterii Legionella sp. przeprowadzono w trzech obiektach: w Hotelu "Gołębiewski
ul. Ks. Bp. Bursche 3 oraz w Hotelu Stok I i II ul. Jawornik 52 a. Jakość ciepłej wody w
tych obiektach objęto nadzorem po raz pierwszy w 2013 r.
Ogółem w 2013r. na terenie Wisły w ww. obiektach pobrano 38 próbek wody z czego
22 kwestionowano. Z pobranych łącznie 10 próbek wody w Hotelu Stok I i Stok II Ŝadnej nie
kwestionowano. Wszystkie kwestionowane 22 próbki wody dotyczyły próbek pobranych w
Hotelu „Gołębiewski” (ogółem pobrano tam 28 próbek ciepłej wody):
W związku ze stwierdzeniem obecności bakterii Legionella sp. w sieci ciepłej wody w
Hotelu „Gołębiewski” strona podgrzewała wielokrotnie ciepłą wodę uŜytkową do temp. 65 st.
C. Ponadto wszystkie sitka w bateriach umywalkowych oraz końcówki pryszniców
wielokrotnie wyparzono (czynności przeprowadzono we wszystkich pokojach hotelowych jak
i toaletach ogólnodostępnych, a takŜe na terenie Parku Wodnego Tropikana). PoniewaŜ
podjęte przez stronę działania naprawcze nie przyniosły Ŝądanych skutków, PPIS wydał
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
decyzję nakazującą doprowadzenie jakości ciepłej wody do wymagań załącznika nr 1 D
rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.) z terminem
wykonania do 30.09.2013r. W ramach podejmowanych przez stronę działań naprawczych
zastosowano dodatkowo środek chemiczny do dezynfekcji wody (dwutlenek chloru w
płynie), dla którego strona przedstawiła waŜny atest higieniczny wydany przez Narodowy
Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, a takŜe dokument zezwalający
na obrót ww. produktem biobójczym (tj. Decyzję Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów
Leczniczych Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych). Z uwagi jednak na
przeprowadzoną kontrolę sprawdzającą
- poprzez pobór próbek ciepłej wody, która
potwierdziła utrzymujące się w dalszym ciągu w trzech punktach skaŜenie ciepłej wody
uŜytkowej bakteriami Legionella sp., a takŜe uwzględniając prośbę strony (która cały czas
podejmowała i podejmuje stosowne działania naprawcze zmierzające do redukcji bakterii w
sieci ciepłej wody) – PPIS wydał decyzje zmieniające ustalając ostateczny termin
wykonania nakazu decyzji do dnia 15.01.2014r.. Kontrolę jakości ciepłej wody uŜytkowej w
przedmiotowym obiekcie zaplanowano na miesiąc luty 2014r.
6. Decyzje wydane na urządzenia wodociągowe.
W 2013r. w lutym w związku z prośbą przedsiębiorcy wodociągowego WZC Sp. z o.o.
wydano jedną decyzję zmieniającą termin decyzji z 2012r. wydanej na Zbiornik Wody w
Wiśle Głębcach (na wodociągu Wisła Czarne) w związku ze stwierdzeniem złego stanu
sanitarno- technicznego stopni prowadzonych do wnętrza tego zbiornika. PPIS ustalił nowy
termin wykonania nakazu do dnia 30.06.2013r. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca
wykazała wykonanie nakazu decyzji.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
12. GMINA ZEBRZYDOWICE
Gmina Zebrzydowice zaopatrywana jest w wodę do spoŜycia przez 6 wodociągów
publicznych, których woda w określonych rejonach miesza się. Są to następujące wodociągi:
Zebrzydowice (woda mieszana z 2 ujęć podziemnych i 2 powierzchniowych); JZWiK
Moravka (zaopatrujący rejon Markolwic Górnych), SmVaK Moravka (zaopatrujący
miejscowość Kaczyce) - Wodociągi JZWiK Moravka oraz SmVaK Moravka są oparte na
wodzie powierzchniowej, której ujęcia zlokalizowane są w Republice Czeskiej; Kończyce
Małe Myśliwska/Staropolska oraz Kończyce Małe „Karolinka” oba wodociągi oparte są na
wodzie podziemnej; Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska/”Karolinka” wodociąg oparty
na wodzie mieszanej pochodzącej z ujęć podziemnych w Kończycach Małych.
W 2013r. 80% ludności korzystało z wody wodociągowej, systematycznie badanej zarówno
przez państwową Inspekcję Sanitarną jak i Przedsiębiorcę Wodociągowego.
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Gminy Zebrzydowice.
20%
Ludność Gminy
Zebrzydowice
korzystająca z wody
pochodzącej z wodociągów
publicznych
Ludność Gminy
Zebrzydowice
korzystająca z innych
źródeł zaopatrzenia w
wodę
80%
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę z
wodociągu JZWiK Moravka
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę z
wodociągu SmVaK Moravka
500 490
1100
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę z
wodociągu Zebrzydowice
2260
4260
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę z
wodociągu Kończyce Małe "Karolinka"
1920
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę z
wodociągu Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę z
wodociągu Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska/"Karolinka"
Ocena jakości wody w poszczególnych wodociągach.
Wodociąg
Zebrzydowice
Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska
Kończyce Małe „Karolinka”
Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska/”Karolinka”
Moravka
SmVaK/Kaczyce
Ocena wody za cały 2013 rok
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
woda przydatna do spoŜycia
Dane dotyczące zaopatrzenia mieszkańców w wodę do spoŜycia uzyskane od przedsiębiorcy
wodociągowego na koniec 2013r.:
452,00 m3/d
852,00 m3/d
384,00 m3/d
100,00 m3/d
98,00 m3/d
220,00 m3/d
Zebrzydowice –
Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska –
Kończyce Małe „Karolinka” –
Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska/”Karolinka” –
JZWiK Moravka –
SmVaK Moravka –
Razem produkcja: 2 106,00 m3/d
Ludność zaopatrywana w wodę z wodociągów na terenie gminy: 10 530 osób
Przedsiębiorca wodociągowy:
w Zebrzydowicach
Gminny
Zakład
Wodociągów
i
Kanalizacji
1. Badania prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Badania jakości wody prowadzone były regularnie przez cały 2013 rok, w 11 punktach
monitoringowych, 8 zlokalizowanych było u odbiorców wody oraz 3 w stacjach uzdatniania
wody.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Tab. 1.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Zebrzydowice
Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska
Kończyce Małe
„Karolinka”
Kończyce Małe
Myśliwska/StaropolskaKarolinka
JZWiK Moravka
SmVaK Moravka
monitoring
kontrolny
4(suw-2, sieć-2)
4(suw-2, sieć-2)
monitoring
przeglądowy
1(sieć)
1(suw)
rekontrola
nadzór
0
0
0
0
4(suw-2, sieć-2) 1(sieć)
0
0
2(sieć)
1(sieć)
0
0
2(sieć)
4(sieć)
1(sieć)
1(sieć)
0
0
0
0
Tab.1.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
26
20
6 (mop)
magnez – 6
razy (2,7 mg/l,
2,9 mg/l, 6,1
mg/l, 7,0 mg/l,
7,3 mg/l, 8,0
mg/l);
rtęć – 2 razy
1,37 µg/l
26
26
0
-
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 6 prób.
Wszystkie z sześciu pobranych prób w ramach monitoringu przeglądowego
kwestionowano ze względu na niskie stęŜenie magnezu (średnia wartość 5,7 mg/l). Magnez
nie ma bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów - jest to parametr z grupy
dodatkowe wymagania jakim powinna odpowiadać woda.
W dwóch pobranych w ramach monitoringu przeglądowego próbach kwestionowano
podwyŜszone stęŜenie rtęci. W związku z powyŜszym przedsiębiorca wodociągowy podjął
następujące działania naprawcze: w rejonie obiektu, z którego kwestionowano jakość wody,
przeprowadzono płukanie sieci oraz zlecono pobór próbki wody do laboratorium
o zatwierdzonym przez PIS systemie jakości prowadzonych badań (w ramach kontroli
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
wewnętrznej). Ostatecznie do PPIS przedsiębiorca przedstawił niekwestionowane wyniki
badań
powtórnych,
nie
mogąc
jednak
wskazać
źródła
wystąpienia
powyŜszego
„przekroczenia” . Dotąd parametr ten nigdy nie był kwestionowany - a wyniki wszystkich
pozostałych badań w zakresie tego parametru był znacznie niŜsze niŜ dopuszczalna wartość
(1µg/l).
2. Badania prowadzone przez Przedsiębiorcę Wodociągowego w ramach kontroli
wewnętrznej
W 2013 r. przedsiębiorca wodociągowy przekazał do PPIS w Cieszynie 28 sprawozdań
z badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, wykonanych przez laboratoria
o zatwierdzonym systemie jakości prowadzonych analiz. Punkty monitoringowe są wspólne
dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz dla Przedsiębiorcy Wodociągowego.
Tab. 2.1. Ilość pobranych prób i zakres ich badań, z podziałem na poszczególne wodociągi.
wodociąg
Zebrzydowice
Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska
Kończyce Małe
„Karolinka”
Kończyce Małe
Myśliwska/StaropolskaKarolinka
JZWiK Moravka
SmVaK Moravka
monitoring
kontrolny
4(suw-1, sieć-3)
4(suw-2, sieć-2)
monitoring
przeglądowy
1(sieć)
1(sieć)
rekontrola
1 (sieć) - rmop
0
4(suw-3, sieć-1) 1(sieć)
0
2(sieć)
0
1 (sieć) - rmop
2(sieć)
4(sieć)
1(sieć)
1(sieć)
1 (sieć) - rmop
0
Tab.2.2. Ogółem ilość pobranych prób z wyszczególnieniem próbek i parametrów
kwestionowanych.
Badanie fizyko-chemiczne
Badanie mikrobiologiczne
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
Suma
pobranych
próbek
ogółem
Ilość
próbek o
właściwej
jakości
Ilość próbek
kwestionowanych
Kwestionowany
parametr
28
24
4 (mop)
magnez-4 razy
(<2,0 mg/l, 2,65
mg/l, 7,14 mg/l,
7,32 mg/l),
twardość-1raz
(42,3 mg/l),
barwa
(22 mg/l Pt –
nieakceptowana)
25
25
0
-
Pod względem bakteriologicznym nie kwestionowano Ŝadnej próby.
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
Pod względem fizyko-chemicznym kwestionowano 4 próby.
W jednej próbce pobranej w ramach monitoringu przeglądowego stwierdzono
nieakceptowaną barwę (22 mg/l Pt)
- wodociąg JZWiK Moravka. Rekontrola
przeprowadzona w ramach kontroli wewnętrznej wykazała poprawę jakości wody w zakresie
tego parametru. Pozostałe kwestionowane parametry to: niskie stęŜenie magnezu oraz niska
twardość, które naleŜą do parametrów dodatkowych, jakim powinna odpowiadać woda do
spoŜycia, nie posiadają bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61 poz. 417 z późn. zm.) nie nakłada na
przedsiębiorcę wodociągowego obowiązku uzupełniania wartości magnezu i twardości do
wymaganych stęŜeń minimalnych.
3. Praktyczne informacje o jakości wody.
Tab.3.1. Wartości twardości wody dla poszczególnych wodociągów w 2013 r.
wodociąg
Zebrzydowice
Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska
wartość
twardości
wg
kontroli
urzędowej
[mg/l]
wartość
twardości
wg kontroli
wewnętrznej
[mg/l]
ocena jakość wody pod
względem wymagań
sanitarnych dla
twardości
212
201
woda niekwestionowana
woda średnio twarda
235
226
woda niekwestionowana
woda średnio twarda
uwagi
60- 500 [mg/l]
148
woda miękka
woda niekwestionowana
Kończyce Małe
„Karolinka”
Kończyce Małe
Myśliwska/StaropolskaKarolinka
182
206
nie badano
62
woda średnio twarda
woda niekwestionowana
woda średnio twarda
woda niekwestionowana
42,3
woda kwestionowana
woda bardzo miękka
woda niekwestionowana
woda bardzo miękka
JZWiK Moravka
62
SmVaK Moravka
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda
78,4
Z przeprowadzonych w 2013r. przez PPIS sześciu analiz twardości wody wynika, iŜ
wodociągi na terenie Gminy Zebrzydowice dostarczają swoim odbiorcom wodę: bardzo
miękką (JZWiK Moravka, SmVaK Moravka), miękką (Kończyce Małe „Karolinka”) oraz
średnio twardą (Zebrzydowice, Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska oraz Kończyce Małe
Myśliwska/Staropolska/”Karolinka”). Woda miękka i bardzo miękka to taka, która zawiera
nieznaczne ilości soli róŜnych metali, a zwłaszcza wapnia i magnezu, np. chlorków,
siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu. PowyŜsze informacje o twardości
wody mają praktyczne znaczenie m.in. w gospodarstwach domowych podczas dozowania
proszków do prania - zalecane ilości detergentu uzaleŜnione są od klas twardości wody, co
jest wskazane na opakowaniach.
Woda wodociągowa w Gminie Zebrzydowice cechuje się takŜe niskim stęŜeniem
magnezu – znacznie niŜszym od wartości zalecanej ze względów zdrowotnych (30 – 125 mg/l
przy zawartości siarczanów poniŜej 250 mg/l).
Dowodem na to są wszystkie analizy
przeprowadzone przez PPIS w Cieszynie (stęŜenie magnezu 5,7 mg/l) oraz cztery analizy
przeprowadzone przez przedsiębiorcę wodociągowego (stęŜenie magnezu od < 2,0 mg/l do
7,32 mg/l maksymalnie). Niskie stęŜenia magnezu stwierdzane były takŜe podczas badań
prowadzonych w latach ubiegłych. W związku z powyŜszym, celowym jest w dalszym ciągu
stosowanie przez mieszkańców Ŝywności bogatej lub wzbogaconej w przyswajalny magnez.
Woda w Gminie Zebrzydowice cechuje się takŜe niską zawartością fluoru. StęŜenie
flourków w pobranych próbkach wody było niskie i wyniosło maksymalnie 0,27 mg/l.
4. Kontrola jakości ciepłej wody uŜytkowej w kierunku bakterii Legionella sp.
Na terenie Gminy Zebrzydowice w 2013 r. kontrolę jakości ciepłej wody uŜytkowej w
kierunku bakterii Legionella sp. kontynuowano w jednym obiekcie tj. Domu Pomocy
Społecznej „Bursztyn” Kończyce Małe, ul. Staropolska 14. Jakość ciepłej wody uŜytkowej
w obiekcie tym została objęta nadzorem po raz pierwszy w 2012 roku. Ogółem w 2013r.
pobrano do badań 4 próbki ciepłej wody - w Ŝadnej nie wykryto pałeczek Legioenlla sp.
Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Cieszynie
Teresa Wałga
Sporządził: Katarzyna Głąbek-Nikiel, Agata Wardas
Sprawdził: Teresa Gawęda