Ocena dowodow

Ocena dowodów
art. 7 kpk
Organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich
przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad
prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego
Standard Frye’a(powszechnej akceptacji)
Frye v. United States (1923)
Jako odpowiednie źródło dowodów naukowych dopuszczone mogą być jedynie te
metody i aparatura badawcza, które aprobowane są przez ogół specjalistów z
danej dziedziny
Standard Dauberta
Daubert v. Merrell Dow Pharmacutals (1993)
Sędzia w procesie nie jest bynajmniej ubezwłasnowolniony, przeciwnie, to on musi
czuwać, aby dowody, na których zostanie oparty wyrok, były nie tylko
relewantne, ale również wiarygodne, przy czym w wypadku dowodu naukowego
dowodowa wiarygodność musi się opierać na naukowej prawidłowości
Kryteria oceny dowodu naukowego:
o falsyfikacji – badanie czy wykorzystana przez eksperta teoria i technika
nadaje się do sprawdzenia i czy była takiej kontroli poddana
o recenzji i publikacji – czy dana teoria lub technika była przedmiotem oceny
naukowej i publikacji w literaturze fachowej
o wartości diagnostycznej i standaryzacji – czy znany jest lub przewidywany
poziom błędów występujących w danej metodyce oraz czy istnieją
kontrolujące ją standardy naukowe
o powszechnej akceptacji – czy zastosowana metoda badań zyskały sobie
powszechną akceptację specjalistów
General Electric Company v. Joiner (1997)
*nie tylko metodologia badań, ale również wnioski powinny podlegać ocenie sądu
Kumho Tire Company Ltd. V Carmichel (1999)
- standard Dauberta odnosi się nie tylko do opinii biegłych opartych na wiedzy
naukowej, ale także z innej specjalnej wiedzy
Wyrok
SN
z
12
grudnia
1974
roku
III CRN 305/74 - przy ocenie nowego rodzaju dowodu, niezbędne jest wyjaśnienie, czy
rzeczona ekspertyza opiera się na jednolitej i powszechnie przyjętej metodzie
badawczej
Postanowienie SN z 20 lipca 1977 roku, V KZ 54/77, OSNKW 1977 nr 9, poz. 108; wyrok
SN z 6 maja 1983 roku, IV KR 74/83, OSNKW 1983 nr 11-12, poz. 76; wyrok SN z 6
listopada 2000 roku, IV KKN 440/99 – organy postępowania mają obowiązek oceny
opinii biegłego w świetle wymagań współczesnej wiedzy
Wyrok SN z 5 listopada 1999, V KN 440/99, gdzie do oceny nowej, niezweryfikowanej
metody
kryminalistycznej,
należy
zastosować
kryterium
metodologicznej
nienaganności metody
Wartość diagnostyczna metody
Wartość diagnostyczna identyfikacji pozytywnej =
% prawidłowych identyfikacji,
gdy podejrzany jest sprawcą
% identyfikacji nieprawidłowych,
gdy podejrzany nie jest sprawcą
Wartość diagnostyczna identyfikacji negatywnej = % prawidłowych eliminacji,
gdy podejrzany nie jest sprawcą
% błędów, gdy podejrzany jest sprawcą
Wartość diagnostyczna metody
odsetek wskazań nieprawidłowych
wskazania prawidłowe + wskazania błędne
Obliczenie wartości diagnostycznej:
o wyniki badań eksperymentalnych,
o wyniki badań praktyki,
o wyniki testów laboratoryjnych proficiency:
Wartość dowodowa metody
*prawna dopuszczalność metody, jaką dokonano ustalenia,
*wartość diagnostyczna metody
*bliskość ustalonego faktu do tzw. faktu głównego
*kontekst innych dowodów i wersji podanej przez podejrzanego,
Dowód z opinii biegłego
art. 193 § 1 kpk – jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla
rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych, zasięga się opinii biegłego
lub biegłych
art. 193 § 2 kpk – w celu wydania opinii specjalistycznej można też zwrócić się do
instytucji naukowej lub specjalistycznej
Art. 194 kpk – o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego wydaje się postanowienie, w
którym należy wskazać:
i.imię, nazwisko i specjalność biegłego lub biegłych, a w wypadku
opinii instytucji, w razie potrzeby, specjalność i kwalifikacje osób,
które powinny wziąć udział w przeprowadzeniu ekspertyzy,
ii.przedmiot i zakres ekspertyzy ze sformułowaniem, w miarę potrzeby,
pytań szczegółowych
iii.termin dostarczenia opinii
art. 198 § 1 kpk - w miarę potrzeby udostępnia się biegłemu akta sprawy w zakresie
niezbędnym do wydania opinii i wzywa się go do udziału w przeprowadzeniu dowodów
art. 198 § 3 kpk - w razie potrzeby organ procesowy może wprowadzić zmiany co do
zakresu ekspertyzy lub postawionych pytań oraz stawiać pytania dodatkowe
Wartość dowodowa opinii:
Spełnienie wymogów z
o art. 200 § 2, w tym w szczególności pkt 5: „opinia powinna zawierać
sprawozdanie z przeprowadzonych czynności i spostrzeżeń oraz oparte na
nich wnioski”
o a contrario z art. 201 „jeżeli opinia jest niepełna lub niejasna albo gdy
zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między równymi opiniami”.
Wartość dowodowa opinii
*wartość dowodowa metody,
*kompetencje biegłego, w szczególności czy specjalność biegłego odpowiada
specjalności wyznaczonej przez zakres opinii
*pełność opinii – czy opinia wypełnia zakres określony w postanowieniu i została oparta
na dowodach udostępnionych biegłemu
*jasność i niesprzeczność opinii:
*użycie sformułowań zrozumiałych dla oceniającego,
*oparcie wniosków na przeprowadzonych czynnościach
W przypadkach wskazanych w art. 201 kpk sąd może:
*wezwać tych samych biegłych,
*powołać nowych
Ponadto, zgodnie z przepisem art. 200 § 3 kpk, osoby, które brały udział w wydaniu
opinii, mogą być przesłuchiwane w charakterze biegłych, a przepis art. 172 kpk
pozwala na konfrontację biegłych „w calu wyjaśnienia sprzeczności”