doclokalna strategia rozwoju
download 
Reklamacja Transkrypt
lokalna strategia rozwoju
LOKALNA STRATEGIA ROZWOJU dla obszaru działania Lokalnej Grupy Działania „ZAŚCIANEK” na lata 2009 – 2015 Niniejsza Lokalna Strategia Rozwoju obejmująca obszar gmin Żerków i Nowe Miasto nad Wartą stanowi element wdrażania Osi IV Leader przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Zaścianek” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 Spis treści Rozdział 1 Charakterystyka LGD jako jednostki odpowiedzialnej za realizację LSR. ................................ 3 1.1. Nazwa i status prawny LGD oraz data wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego i numer w tym rejestrze. ........................................................................................................... 3 1.2. Opis procesu budowania partnerstwa.............................................................................. 3 1.3. Charakterystyka członków LGD i sposób rozszerzania/zmiany składu LGD. ............... 4 1.4. Struktura Rady pełniącej rolę organu decyzyjnego LGD. .............................................. 7 1.5. Zasady i procedury funkcjonowania LGD oraz Rady..................................................... 8 1.6. Kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład Rady. ................................ 11 1.7. Doświadczenie LGD i członków LGD w realizacji operacji........................................ 11 Rozdział 2 Opis obszaru objętego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewnętrznej spójności. ......................... 12 2.1. Wykaz gmin wchodzących w skład LGD. .................................................................... 12 2.2. Uwarunkowania przestrzenne (mapa), geograficzne, przyrodnicze, historyczne i kulturowe.............................................................................................................................. 12 2.3. Uwarunkowania społeczno-gospodarcze obszaru, w tym potencjał demograficzny i gospodarczy oraz poziom aktywności społecznej................................................................ 19 2.4. Specyfika obszaru. ........................................................................................................ 25 Rozdział 3 Analiza SWOT dla obszaru objętego strategią, wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy. .... 27 Rozdział 4 Określenie celów ogólnych i szczegółowych LSR oraz wskazanie planowanych przedsięwzięć służących osiągnięciu poszczególnych celów szczegółowych, w ramach których będą realizowane operacje. .. 30 Rozdział 5 Misja LGD Zaścianek. .................................................................................................... 40 Rozdział 6 Wykazanie spójności specyfiki obszaru z celami LSR. .......................................................... 41 Rozdział 7 Uzasadnienie podejścia zintegrowanego dla przedsięwzięć planowanych w ramach LSR. ............ 43 Rozdział 8 Uzasadnienie podejścia innowacyjnego dla przedsięwzięć planowanych w ramach LSR. ............. 44 Rozdział 9 Określenie warunków uzyskania pomocy ze środków na wdrażanie LSR, procedury oceny zgodności operacji z LSR, procedury wyboru operacji przez LGD, procedury odwołania od rozstrzygnięć Rady w sprawie wyboru operacji w ramach działania „Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju”, kryteriów na podstawie których jest oceniana zgodności operacji z LSR oraz kryteriów wyboru operacji, a także procedury zmiany tych kryteriów. .................................................................................................................................... 45 9.1. Warunki uzyskania pomocy ze środków na wdrażanie LSR ........................................ 45 9.2. Procedura oceny zgodności wniosków z LSR i wyboru operacji przez LGD. ............. 47 9.3. Procedura odwołania od rozstrzygnięć Rady w sprawie wyboru operacji.................... 50 9.4. Kryteria oceny zgodności operacji z LSR..................................................................... 53 9.4. Kryteria oceny zgodności operacji z LSR..................................................................... 54 9.5. Kryteria wyboru operacji. ............................................................................................. 57 9.6. Procedura zmiany kryteriów wyboru operacji. ............................................................. 60 Rozdział 10 Określenie budżetu LSR dla każdego roku jego realizacji. .................................................... 62 Rozdział 11 Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR. ............................................................. 66 Rozdział 12 Opis procesu wdrażania i aktualizacji LSR. ....................................................................... 69 Rozdział 13 Zasady i sposób dokonywania oceny (ewaluacji) własnej. .................................................... 71 Rozdział 14 Wskazanie planowanych działań, przedsięwzięć lub operacji realizowanych przez LGD w ramach innych programów wdrażanych na obszarze objętym LSR. .................................................................... 75 Rozdział 16 Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich. ........................ 78 Rozdział 17 Informacja o załączanych do LSR załącznikach.................................................................. 80 2 Rozdział 1 Charakterystyka LGD jako jednostki odpowiedzialnej za realizację LSR. 1.1. Nazwa i status prawny LGD oraz data wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego i numer w tym rejestrze. Pełna nazwa Lokalnej Grupy Działania brzmi: „Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Zaścianek”. Statut zezwala na używanie skróconej nazwy: „LGD Zaścianek”. Lokalna Grupa Działania ma status prawny stowarzyszenia. Siedziba Stowarzyszenia mieści się w Żerkowie pod adresem: z 63-210 Żerków, ul. A. Mickiewicza 5 Stowarzyszenie ma własną stronę internetową pod adresem: z www.zascianek.org.pl LGD Zaścianek zostało wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 7 maja 2007 roku pod numerem 0000280025. 1.2. Opis procesu budowania partnerstwa. Proces budowania partnerstwa, który doprowadził do powołania Lokalnej Grupy Działania „Zaścianek” miał wiele etapów i był realizowany z bezpośrednim udziałem mieszkańców gmin wchodzących w skład Stowarzyszenia. Okolicznością wpływającą pozytywnie na przebieg tego procesu była współpraca obu gmin podjęta w połowie lat 90. przy budowie oczyszczalni ścieków oraz wydaniu przewodnika „Żerków i Nowe Miasto nad Wartą”. Kontakty nawiązane przy tej okazji były kontynuowane w latach następnych i stały się podstawą do tworzenia trwałego partnerstwa. Realizacja Sektorowego Programu Operacyjnego: Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich na lata 2004-2006, (a w jego ramach Działania 2.7. Pilotażowym Programie Leader+) zainicjowała działania zmierzające do powołania partnerstwa zgodnego z podejściem Leader. W obu gminach rozpoczęto społeczną debatę na ten temat, a także podjęto sondażowe rozmowy z gminami sąsiednimi. Rozważane były różne warianty terytorialne wdrażania podejścia Leader. Ostatecznie jednak przeważył pogląd, by gminy Żerków i Nowe Miasto nad Wartą samodzielnie zawiązały porozumienie i podjęły działania na rzecz utworzenia formalnego partnerstwa odpowiadającego wymogom podejścia Leader. Ponieważ decyzje te zapadły zbyt późno, gminy nie wzięły udziału w Pilotażowym Programie Leader+. Mimo to kontynuowano działania związane z tworzeniem partnerstwa i opracowaniem lokalnej strategii rozwoju, finansując je ze środków obu gmin oraz ze środków dotacji otrzymanej w ramach konkursu organizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego. W styczniu 2007 roku przeprowadzono spotkania dla osób zainteresowanych założeniem Stowarzyszenia, prowadzone przez p. Urszulę Pużanowska – animatora partnerstw lokalnych oraz p. dra Jakuba Hadyńskiego z AR w Poznaniu. Podczas tych spotkań sformułowano treść statutu. Cykl warsztatów kontynuowano w lutym 2007 roku, a zwieńczeniem tych działań było zorganizowanie w dniu 23 lutego 2007 roku w Żerkowie zebrania założycielskiego Stowarzyszenia „Zaścianek”, w którym uczestniczyło 20 osób. Byli wśród nich zarówno przedstawiciele samorządów 3 lokalnych, jak też przedstawiciele organizacji pozarządowych i przedstawiciele podmiotów gospodarczych. Obecni na zebraniu członkowie-założyciele uchwalili statut, jednak ponieważ w tym czasie nie były jeszcze znane zasady osi 4 Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, przyjęto w statucie rozwiązania odpowiadające ówcześnie obowiązującym wymogom podejścia Leader, określonym w dokumentach Pilotażowego Programu Leader+. Uchwalenie statutu i wybranie komitetu założycielskiego otworzyło drogę do rejestracji Stowarzyszenia, która nastąpiła w dniu 7 maja 2007 roku. Po zarejestrowaniu wybrano władze Stowarzyszenia, które kontynuowały działania zmierzające do powiększenia składu LGD Zaścianek i integracji członków. Obejmowały one: • organizowanie spotkań informacyjnych dla mieszkańców, zapoznających ich z zasadami podejścia Leader i działalnością LGD Zaścianek, • wydanie ulotki zawierającej informacje o podejściu Leader i o treści strategii LGD Zaścianek, • wydrukowanie i rozwieszenie plakatów promujących LGD Zaścianek i jej lokalną strategię rozwoju. • uruchomienie strony internetowej Stowarzyszenia. Efektem tych działań był napływ nowych członków do Stowarzyszenia. Od momentu zarejestrowania Stowarzyszenia do połowy 2008 roku liczba członków uległa podwojeniu. Ze względu na uchwaloną w dniu 7 marca 2007 r. Ustawę o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz opublikowanie w drugiej połowie 2007 roku projektów rozporządzeń zawierających propozycje zasad wdrażania osi 4. Leader, na początku 2008 roku władze Stowarzyszenia podjęły działania zmierzające do wprowadzenia zmian w statucie odpowiadających wymogom formułowanym w wymienionych aktach prawnych. Po serii spotkań roboczych i konsultacjach z prawnikami, w dniu 8 sierpnia 2008 roku odbyło się Walne Zebranie Członków, na którym przegłosowano nową treść statutu. Statut ten został zarejestrowany przez Sąd Rejonowy w Poznaniu IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego w dniu 30 października 2008 roku. 1.3. Charakterystyka członków LGD i sposób rozszerzania/zmiany składu LGD. Lokalna Grupa Działania „Zaścianek” liczyła w dniu 27.01.2009 roku 57 członków, wśród których są reprezentanci wszystkich trzech sektorów. Wykaz członków partnerstwa zawiera poniższa tabela. L.p. 1. 2. 3. 4. 5. Wykaz członków Lokalnej Grupy Działania „Zaścianek” Rodzaj prowadzonej Imię i nazwisko lub nazwa Sektor działalności Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Nowomiejskiej ” w Nowym Mieście n/Wartą Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów ” w Nowym Mieście n/Wartą Stowarzyszenie Pomocy „Krąg” w Nowym Mieście n/Wartą Stowarzyszenie Muzealne Inicjatywy Śmiełowskie w Śmiełowie Salezjańska Organizacja Sportowa Stowarzyszenie Lokalne RP im. Marii Dominiki w Dobieszczyźnie społeczny społeczny społeczny społeczny społeczny 4 działalność społecznokulturalna działalność społeczna na rzecz emerytów i rencistów działalność na rzecz bezdomnych działalność kulturalna działalność wychowawcza i sportowa na rzecz dzieci i młodzieży Funkcja w strukturze LGD członek Rady członek Rady członek Rady 6. społeczny 9. Ochotnicza Straż Pożarna w Szczonowie społeczny 10. Barbara Urbańska - Żerków społeczny 11. Ochotnicza Straż Pożarna w Klęce społeczny 12. Stowarzyszenie „Płomień Nadziei ” w Nowym Mieście n/Wartą społeczny 13. Wincenty Bogaczyk - Bieździadów społeczny działacz społeczny 14. Gmina Nowe Miasto nad Wartą publiczny administracja gminy Nowe Miasto nad Wartą 15. Gabriela Kosmala - Nowe Miasto n/Wartą społeczny działacz społeczny 16. Gmina Żerków publiczny 17. Jacek Jędraszczyk - Żerków społeczny 18. Jakub Antkowiak - Żerków społeczny 19. Janusz Adamczak - Stęgosz społeczny działacz społeczny 20. Jerzy Żurek - Dobieszczyzna społeczny działacz społeczny 21. Bogdan Bożejewicz - Żółków społeczny działacz społeczny 22. Jerzy Nowacki - Żerków społeczny działacz społeczny 23. Szymon Bartkowiak - Chrzan społeczny działacz społeczny 24. Ireneusz Janicki – Nowe Miasto n/Wartą społeczny działacz społeczny 25. Henryk Marciniak - Żerków społeczny 7. 8. 28. Gminny Ośrodek Kultury w Nowym Mieście n/ Wartą Gminna Biblioteka Publiczna w Nowym Mieście n/Wartą Teresa Weber - Boguszyn 29. 30. 26. 27. społeczny osoba fizyczna Roman Jeziorny - Boguszyn Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Żerkowie rok założenia 1698 Uczniowski Klub Sportowy „Przełaj” w Żerkowie społeczny publiczny publiczny działalność społecznokulturalna działalność wychowawczosportowa ochrona przeciwpożarowa i działalność społeczna działacz społeczny ochrona przeciwpożarowa i działalność społeczna działalność na rzecz niepełnosprawnych administracja gminy Żerków działacz społeczny działacz społeczny działacz społeczny działalność kulturalna społeczny działacz społeczny Maria Jeziorna - Boguszyn społeczny działacz społeczny „Romalbud” - Nowe Miasto n/Wartą gospodarczy 33. Klub Sportowy „Phytopharm” w Klęce społeczny 34. PPHU Ireneusz Mizerny w Sierszewie gospodarczy 35. Wioletta Zaworska - Kruczynek społeczny 36. Ślusarstwo, blacharstwo i mechanika pojazdowa – Ryszard Świerblewski gospodarczy działalność gospodarcza w branży usługowej na rzecz 32. Folwark Konny Hermanów w Hermanowie RIWAL Sp. z o.o. ” w Nowym Mieście n/Wartą gospodarczy gospodarczy 5 członek Zarządu członek Komisji Rewizyjnej członek Rady członek Rady działalność kulturalna działalność gospodarcza w branży budowlanej działalność gospodarcza w branży turystycznej działalność gospodarcza w branży produkcyjnej działalność wychowawczosportowa działalność gospodarcza w branży budowlanej osoba fizyczna 31. członek Komisji Rewizyjnej członek Rady członek Komisji Rewizyjnej członek Rady członek Rady członek Rady członek Rady rolnictwa w Żerkowie 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. Ośrodek Kultury i Rekreacji „Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne” w Żerkowie Mariola Bąk - Nowe Miasto n/Wartą Sklep Spożywczy Zenon Cierniak w Żerkowie AP ARTE ” w Nowym Mieście n/Wartą PHU ROLMASZ-POL ” w Nowym Mieście n/Wartą Krzysztof Augustyniak - Ludwinów Wojciech Obecny – Lubinia Mała „Zielony Zakątek” Iwona Stróżyk w Żerkowie Przedsiębiorstwo Usług Budowlanych i Instalacyjnych FUR-BUD w Żerkowie 48. Pracownia Reklamy i Usług Plastycznych D. Janiszewski w Żerkowie Sklep Spożywczo- przemysłowy Mirosław Stamierowski w Dębnie Jolanta Borkowska - Chocicza 49. 46. publiczny działalność kulturalnorekreacyjna społeczny działacz społeczny społeczny działalność gospodarcza w branży handlowej działalność gospodarcza w branży reklamowej działalność gospodarcza w branży rolniczej działacz społeczny społeczny działacz społeczny gospodarczy gospodarczy gospodarczy gospodarczy gospodarczy gospodarczy działalność gospodarcza w branży ogrodniczej działalność gospodarcza w branży budowlanoinstalacyjnej działalność gospodarcza w branży reklamowej społeczny działalność gospodarcza w branży handlowej osoba fizyczna Beata Majnert - Kruczyn społeczny osoba fizyczna 50. Marcin Majnert - Kruczyn społeczny osoba fizyczna 51. Anna Sawarzyńska - Kolniczki społeczny osoba fizyczna 52. Irena Kominek - Kruczynek społeczny osoba fizyczna 53. Mirosława Jarzembowska - Komorze społeczny osoba fizyczna 54. Zdzisław Bąk - Kruczynek społeczny osoba fizyczna 55. Róża Doerffer - Jambor Klęka społeczny działacz społeczny 56. Stefan Kominek - Kruczynek społeczny działacz społeczny 57. Krzysztof Kujawa - Chocicza społeczny osoba fizyczna 47. gospodarczy członek Rady członek Zarządu członek Zarządu Jak wynika z podanego wyżej wykazu, w Stowarzyszeniu LGD „Zaścianek” jest 5 członków reprezentujących sektor publiczny, 40 członków reprezentujących sektor społeczny oraz 12 członków reprezentujących sektor gospodarczy. Członkami Stowarzyszenia jest 29 osób fizycznych, w tym 12 rolników. Przed modyfikacją statutu, przeprowadzoną w 2008 roku Stowarzyszenie funkcjonowało na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach, dlatego przyznanie statusu członka zwyczajnego było zastrzeżone tylko dla osób fizycznych, natomiast osoby prawne mogły mieć status członków wspierających. Wspomniana modyfikacja statutu umożliwiła przyznawanie statusu członka zwyczajnego także osobom prawnym. Po dokonaniu tej zmiany członkami zwykłymi Stowarzyszenia zostały między innymi samorządy gminne, a także lokalne stowarzyszenia i podmioty gospodarcze funkcjonujące jako osoby prawne. Stowarzyszenie jest otwarte na wszystkich mieszkańców gmin Nowe Miasto i Żerków, którzy zadeklarują chęć aktywnego włączenia się w realizację jego celów statutowych. Rozszerzanie składu partnerstwa to z jednej strony procedury formalne związane 6 z przyjmowaniem nowych członków, a z drugiej strony – działania podejmowane przez władze Stowarzyszenia w celu pozyskanie nowych członków, takie jak: − prowadzenie strony internetowej www.zascianek.org.pl z informacjami na temat działalności Stowarzyszenia, − wydanie ulotki informacyjnej prezentującej zawartość Lokalnej Strategii Rozwoju i zasady jej realizacji, − spotkania i szkolenia dla mieszkańców obszaru na temat podejścia Leader i roli Stowarzyszenia w jego wdrażaniu – na przykład seria 5 spotkań przeprowadzonych na początku września 2008 roku w ramach realizacji zadania publicznego "Wspomaganie rozwoju społeczności lokalnych poprzez działania mające na celu dostosowanie lokalnych strategii rozwoju do wymagań rozwoju obszarów wiejskich" dofinansowanego przez Województwo Wielkopolskie. Procedury formalne dotyczące przyjmowania członków określa statut. Zgodnie z nimi osoba lub podmiot zainteresowany uzyskaniem członkostwa w Stowarzyszeniu musi złożyć pisemne oświadczenie woli o przystąpieniu do Lokalnej Grupy Działania jako członek zwyczajny. Złożone oświadczenie rozpatruje Zarząd, który decyduje o przyjęciu w poczet członków zwyczajnych Stowarzyszenia w drodze uchwały podjętej zwykłą większością głosów. W przypadku gdy Zarząd wydaje decyzję odmowną, zobowiązany jest pisemnie powiadomić kandydata o odmowie przyjęcia. Powiadomienie powinno zawierać przyczyny odmowy przyjęcia oraz wskazanie możliwości odwołania się od postanowienia Zarządu do Walnego Zebrania Członków. Od odmownej decyzji Zarządu zainteresowanemu przysługuje prawo odwołania się do Walnego Zebrania, którego uchwała w tym przedmiocie jest ostateczna. 1.4. Struktura Rady pełniącej rolę organu decyzyjnego LGD. Jednym ze statutowych organów LGD „Zaścianek” jest Rada. Jej głównym zadaniem jest wybór operacji zgodnie z zapisami art. 62 ust.4 rozporządzenia nr 1698/2005, które mają być realizowane w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju. Zgodnie z postanowieniami statutu Rada składa się z 11 członków. Członkowie Rady zostali wybrani przez Walne Zebranie Członków na posiedzeniu w dniu 8 sierpnia 2008 roku. Jej aktualny skład przedstawia poniższa tabela. Skład Rady LGD „Zaścianek” publiczny Gmina, którą reprezentuje członek/osoba reprezentująca członka Rady Żerków 1 Jacek Jędraszczyk Nazwa członka, którego przedstawicielem w Radzie jest dana osoba (w odniesieniu do osób których to dotyczy Gmina Żerków 2 Aleksander Podemski Gmina Nowe Miasto n/Wartą publiczny Nowe Miasto 3 Maciej Kuderczak publiczny Nowe Miasto 4 Mieczysław Rzepka społeczny Nowe Miasto 5 Henryk Marciniak społeczny Żerków 6 Ireneusz Mizerny GOK Nowe Miasto n/Wartą Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Nowomiejskiej ” w Nowym Mieście n/Wartą PPHU Ireneusz Mizerny w Sierszewie gospodarczy Żerków Lp. Imię i nazwisko członka/osoby reprezentującej członka 7 Sektor którego przedstawicielem jest członek Rady 7 Magdalena Florczak 8 Sławomira Orłowska 9 Marek Janowski 10 Wojciech Waszak 11 Michał Surma Stowarzyszenie Pomocy „Krąg” Folwark Konny Hermanów Stowarzyszenie Lokalne RP im. Marii Dominiki „SALOS” w Dobieszczyźnie Gminny Zespół EkonomicznoAdministracyjny Szkół w Żerkowie Ślusarstwo, blacharstwo i mechanika pojazdowa – Ryszard Świerblewski w Żerkowie społeczny Nowe Miasto gospodarczy Nowe Miasto społeczny Żerków publiczny Żerków gospodarczy Żerków Funkcję Przewodniczącego Rady pełni Janusz Jajczyk. W skład Rady wchodzą przedstawiciele obu gmin będących członkami LGD Zaścianek. Gminę Żerków reprezentuje 6 członków Rady, a gminę Nowe Miasto - 5 członków. W Radzie jest 4 (w tym przewodniczący) przedstawicieli podmiotów sektora publicznego, którzy stanowią 36,4 % składu Rady. Przedstawiciele sektora społecznego są w Radzie reprezentowani przez 4 członków, którzy stanowią 36,4 % składu Rady. Przedstawiciele sektora gospodarczego są w Radzie reprezentowani przez 3 członków, którzy stanowią 27,2 % składu Rady. 1.5. Zasady i procedury funkcjonowania LGD oraz Rady. Zasady powoływania członków Rady Zasady powoływania członków Rady reguluje statut Stowarzyszenia stanowiący Załącznik nr 1 do wniosku o wybór LGD „Zaścianek” do realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju oraz Regulamin Walnego Zebrania Członków stanowiący dodatkowy Załącznik nr 18 do wniosku o wybór LGD „Zaścianek” do realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju. Zgodnie z postanowieniami statutu Rada składa się z 11 członków, powoływanych przez Walne Zebranie Członków spośród jego uczestników. Także Przewodniczącego Rady wybiera Walne Zebranie Członków. Rada jest wybierana na kadencję trwającą 6 lat, co w przybliżeniu odpowiada zakładanemu okresowi realizacji LSR. Co najmniej połowę członków Rady stanowią przedstawiciele członków Stowarzyszenia będących partnerami gospodarczymi i społecznymi lub innymi odpowiednimi podmiotami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie, organizacjami pozarządowymi, w tym organizacjami zajmującymi się zagadnieniami z zakresu ochrony środowiska naturalnego oraz podmiotami odpowiedzialnymi za promowanie równości mężczyzn i kobiet. Statut zakazuje osobom pełniącym funkcję członka Rady jednoczesne sprawowanie funkcji członka Zarządu lub członka Komisji Rewizyjnej, ponadto zakazuje pełnienie funkcji członka Rady osobie pozostającej w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa z członkami Zarządu lub Komisji Rewizyjnej. 8 Szczegółowe uregulowania dotyczące powoływania członków Rady zostały określone w Regulaminie Walnego Zebrania Członków, uchwalonym na posiedzeniu w dniu 27 stycznia 2009 roku. Zgodnie z tymi zasadami kandydatów na członków Rady zgłasza Zarząd. Przed głosowaniem odbywa się prezentacja kandydatów i dyskusja nad przedstawionymi kandydaturami. Skład Rady przedstawiony przez Zarząd pod głosowanie musi spełniać następujące warunki: 1) co najmniej połowę składu Rady stanowią przedstawiciele członków Stowarzyszenia będących partnerami gospodarczymi i społecznymi lub innymi odpowiednimi podmiotami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie, organizacjami pozarządowymi, w tym organizacjami zajmującymi się zagadnieniami z zakresu ochrony środowiska naturalnego oraz podmiotami odpowiedzialnymi za promowanie równości mężczyzn i kobiet, 2) żaden z członków Rady nie może być równocześnie członkiem Komisji Rewizyjnej ani członkiem Zarządu, ani pozostawać z członkami Zarządu lub Komisji Rewizyjnej w stosunku bliskiego pokrewieństwa. 3) żaden z członków Rady nie może być zatrudniony w biurze LGD, 4) w składzie Rady muszą być przedstawiciele wszystkich gmin będących członkami LGD, 5) w składzie Rady muszą być co najmniej trzej przedstawiciele podmiotów sektora publicznego będących członkami LGD, 6) w składzie Rady muszą być co najmniej trzej przedstawiciele podmiotów sektora społecznego będących członkami LGD, 7) w składzie Rady muszą być co najmniej trzej przedstawiciele przedsiębiorców będących członkami LGD. W wyborach członków Rady pod głosowanie poddaje się listę kandydatów zgłoszoną przez Zarząd. Walne Zebranie podejmuje decyzję w głosowaniu jawnym przez podniesienie ręki. Decyzja akceptująca listę kandydatów zgłoszoną przez Zarząd zapada zwykłą większością głosów. Po dokonaniu wyborów członków Rady Walne Zebranie Członków dokonuje wyboru Przewodniczącego Rady. Kandydata na tę funkcję przedstawia Zarząd. Jeżeli Zarząd zgłosi tylko jednego kandydata na Przewodniczącego Rady, przeprowadza się głosowanie jawne przez podniesienie ręki. Wybór Przewodniczącego Rady następuje zwykłą większością głosów. Jeżeli Zarząd zgłosi dwóch lub więcej kandydatów na Przewodniczącego Rady, wybory przeprowadza się przy pomocy karty do głosowania, na której umieszcza się nazwiska wszystkich kandydatów. Przewodniczącym Rady zostaje kandydat, który uzyskał największą liczbę głosów. Zasady odwoływania członków Rady Procedura odwołania Rady lub członka Rady została określona w Regulaminie Walnego Zebrania Członków LGD „Zaścianek”. Zgodnie z tą procedurą, wniosek o odwołanie członka Rady może zgłosić na piśmie: • co najmniej 10 członków Stowarzyszenia, • co najmniej 1/3 statutowego składu Rady • Zarząd, • Komisja Rewizyjna. Wniosek o odwołanie członka Rady jest rozpatrywany na najbliższym posiedzeniu Walnego Zebrania Członków lub przez Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków zwołane w celu rozpatrzenia wniosku. Decyzja w sprawie odwołania członka Rady jest podejmowana w drodze uchwały podejmowanej zwykłą większością głosów. Powodem odwołania członka Rady może być: 9 a. ustanie członkostwa w LGD „Zaścianek”, b. odwołanie z funkcji przedstawiciela do LGD „Zaścianek” (dotyczy osób, którym podmiot będący członkiem LGD powierzył pełnienie takiej funkcji), c. objęcie funkcji w Zarządzie lub w Komisji Rewizyjnej LGD „Zaścianek”, d. zatrudnienie w biurze LGD, e. złożenie nieprawdziwego oświadczenia o bezstronności, f. stwierdzenie, że członek Rady pozostaje w stosunku pokrewieństwa pierwszego stopnia z członkiem Zarządu lub członkiem Komisji Rewizyjnej, g. niezłożenie zobowiązania do zachowania dyskrecji, o którym mówi §5 Regulaminu Rady, lub niedotrzymanie złożonego zobowiązania, h. uchylanie się od uczestniczenia w pracach Rady, i. uzasadnione zarzuty o nierzetelną, stronniczą ocenę wniosków. Poza wyżej opisanymi przypadkami odwołania członka Rady, zgodnie z postanowieniami „Regulaminu Walnego Zebrania Członków LGD Zaścianek” członkostwo w Radzie ustaje w razie śmierci członka lub złożenia pisemnej rezygnacji. Walne Zebranie Członków na swoim najbliższym posiedzeniu potwierdza fakt ustania członkostwa podjęciem stosownej uchwały. Procedura funkcjonowania Rady, w tym procedura wyłączenia członka Rady od udziału w dokonywaniu wyboru operacji w razie zaistnienia okoliczności, które mogą wywoływać wątpliwości co do jego bezstronności Zasady funkcjonowania Rady określa Regulamin Rady uchwalony przez Walne Zebranie Członków na posiedzeniu w dniu 08 sierpnia 2008 r. Regulamin ten stanowi Załącznik nr 2 do wniosku o wybór LGD „Zaścianek” do realizacji LSR. W Regulaminie zostały określone procedury stosowane podczas posiedzeń Rady, tryb podejmowania decyzji o wyborze operacji do finansowania, a także procedura wyłączenia członka Rady od udziału w dokonywaniu wyboru operacji w razie zaistnienia okoliczności, które mogą wywoływać wątpliwości co do jego bezstronności. Zgodnie z postanowieniem Regulaminu Rady, pracą Rady kieruje jej Przewodniczący albo w jego zastępstwie jeden z członków Rady, któremu Przewodniczący Rady udzielił pełnomocnictwa w tym zakresie. Przed rozpatrywaniem każdego wniosku na wezwanie Przewodniczącego każdy członek Rady poprzez złożenie podpisu na stosownym formularzu składa pisemne oświadczenie o tym, że nie zachodzą okoliczności które mogłyby wywoływać wątpliwości co jego bezstronności podczas oceny wniosku, a w szczególności: 1. nie jest Wnioskodawcą rozpatrywanego wniosku oraz nie brał udziału w przygotowaniu wniosku, 2. nie pozostaje z Wnioskodawcą lub członkami władz Wnioskodawcy w związku małżeńskim ani w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, 3. nie jest członkiem Wnioskodawcy, członkiem władz Wnioskodawcy ani przedstawicielem Wnioskodawcy w LGD „Zaścianek”, 4. nie pozostaje w stosunku pracy lub zlecenia z Wnioskodawcą ani innego rodzaju zależnościach służbowych z Wnioskodawcą, Członków Rady, którzy nie złożą oświadczenia o bezstronności, Przewodniczący wyłącza z udziału w rozpatrywaniu danego wniosku. Dalsza część postępowania dotyczącego oceny zgodności operacji z LSR oraz wyboru operacji do finansowania odbywa się zgodnie z procedurą opisaną w rozdziale 9 niniejszej Lokalnej Strategii Rozwoju. 10 1.6. Kwalifikacje i doświadczenie osób wchodzących w skład Rady. Doświadczenie i kwalifikacje członków Rady zostały opisane w Załączniku nr 11 do wniosku o wybór LGD „Zaścianek” do realizacji LSR. Do tego Załącznika zostały także dołączone dokumenty poświadczające wymagane kwalifikacje członków Rady. Jak wynika z informacji o członkach Rady zawartych w Załączniku 11, spośród 11 osób wchodzących w skład Rady − 11 osób ukończyło szkolenia z zakresu podejścia Leader, − 2 osoby uczestniczyły w realizacji projektów z zakresu rozwoju obszarów wiejskich współfinansowanych z budżetu Unii Europejskiej − 11 osób jest zameldowanych na obszarze objętym LSR przez okres dłuższy niż 3 lata, − jedna osoba zna bardzo dobrze język francuski oraz jedna osoba zna bardzo bobrze język niemiecki; osoby te mogą swobodnie porozumiewać się w tych językach w mowie i piśmie. 1.7. Doświadczenie LGD i członków LGD w realizacji operacji. Doświadczenie LGD „Zaścianek” i członków LGD w zakresie realizacji operacji są szczegółowo opisane w Załączniku nr 17 do wniosku o wybór LGD „Zaścianek” do realizacji LSR. Dokumenty potwierdzające doświadczenie opisane w Załączniku są do wglądu w siedzibie LGD „Zaścianek”. Jak wynika z informacji przedstawionych w Załączniku 17, na doświadczenie LGD „Zaścianek” i członków LGD w zakresie realizacji projektów o zakresie podobnym do operacji, które mogą być realizowane w ramach osi 3 i 4 PROW składają się: − dwa projekty o charakterze informacyjno-szkoleniowym, tematycznie związane z podejściem Leader, zrealizowane przez LGD „Zaścianek”, − jeden projekt społeczno-kulturalny zrealizowany przez LGD „Zaścianek” − dwa projekty odnowy wsi (jeden zrealizowany przez gminę Żerków, drugi przez gminę Nowe Miasto), − dwa projekty dotyczące rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej (jeden zrealizowany przez gminę Nowe Miasto, drugi przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Nowomiejskiej), − trzy projekty dotyczące gospodarki ściekowej (dwa zrealizowane przez gminę Żerków, jeden przez gminę Nowe Miasto). Na doświadczenie LGD „Zaścianek” i członków LGD w zakresie realizacji innych projektów przeprowadzonych na obszarach wiejskich składają się: − jeden projekt dotyczący rozwoju bazy turystycznej zrealizowany przez gminę Żerków, − dwa projekty dotyczące przebudowy dróg (jeden zrealizowany przez gminę Żerków, drugi przez gminę Nowe Miasto) − jeden projekt polegający na remoncie szkoły podstawowej zrealizowany przez gminę Nowe Miasto − trzy projekty edukacyjne zrealizowane przez gminę Nowe Miasto − dwa projekty socjalne (jeden zrealizowany przez gminę Nowe Miasto, drugi przez Stowarzyszenie Pomocny Krąg) 11 Rozdział 2 Opis obszaru objętego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewnętrznej spójności. 2.1. Wykaz gmin wchodzących w skład LGD. W skład LGD „Zaścianek” wchodzą gminy wymienione w poniższej tabeli. Nazwa gminy Typ gminy Identyfikator Żerków Nowe Miasto nad Wartą miejsko-wiejska 300 604 3 wiejska 302 503 2 RAZEM Liczba mieszkańców zameldowanych na stałe w dniu 31 grudnia 2006 gminy w tym miasto 10 667 2 122 9 109 - 19 776 2 122 Nazwy gmin i ich identyfikatory podane zgodnie z przepisami art. 47 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. nr 88, poz. 439 z późn. zm.) 2.2. Uwarunkowania przestrzenne (mapa), geograficzne, przyrodnicze, historyczne i kulturowe. Lokalna Grupa Działania Zaścianek zajmuje obszar dwóch sąsiadujących gmin: Żerkowa i Nowego Miasta nad Wartą, które leżą w środkowej części województwa wielkopolskiego, około 80 km na południowy wschód od Poznania. Położenie LGD Zaścianek w Polsce i województwie wielkopolskim obrazuje poniższa mapa. 12 Obszar LGD zalicza się do subregionu kaliskiego i leży na jego północno-zachodnim skraju, przylegając do subregionu poznańskiego. Gmina Nowe Miasto należy do powiatu średzkiego, a gmina Żerków do powiatu jarocińskiego. Położenie obszaru w stosunku do otaczających je terenów pokazuje poniższa mapa. Nowe Miasto Żerków Łączna powierzchnia obu gmin wynosi 289,59 km2 (w tym 170,05 km2 – Żerków i 119,54 km2 – Nowe Miasto nad Wartą). Gmina Żerków jest gminą miejsko-wiejską, Nowe Miasto nad Wartą to gmina wiejska. Obszar jest bardzo dobrze skomunikowany w innymi regionami. W kierunku południkowym przecina go droga, która na tym odcinku łączy w sobie drogę krajową nr 11 i drogę krajową nr 15. Pierwsza a nich prowadzi z Koszalina przez Poznań, Jarocin, Ostrów Wielkopolski do Bytomia, a druga wiedzie z Wrocławia przez Trzebnicę, Jarocin i Gniezno do Torunia i Ostródy. Uwarunkowania geograficzne. Ukształtowanie powierzchnie Teren LGD „Zaścianek” leży na Niżu Środkowoeuropejskim, w Pradolinie Warciańsko– Odrzańskiej. Jego krajobraz został ukształtowany w wyniku działania lodowca, jednak cechuje się on dużym zróżnicowaniem. Tereny leżące na południowym skraju obszaru należą do Wysoczyzny Jarocińskiej. Jest to równina urozmaicona rozcinającymi ją dolinami rzecznymi, na przykład doliną rzeki Lubianki. Środkowa część obszaru LGD leży na Wale Żerkowskim i ma najbardziej urozmaiconą rzeźbę terenu z wieloma wzniesieniami, z których najwyższym jest położony centralnie w gminie Żerków masyw Łysej Góry (161 m n.p.m.). Ten teren ze względu na krajobraz przypominający obszary podgórskie jest nazywany Szwajcarią Żerkowską. Północna część obszaru leży w Kotlinie Śremskiej, stanowiącej odcinek Pradoliny Warciańsko-Odrzeńskiej. Ma ona szerokość 3-6 km, a jej dnem płynie rzeka Warta. Teren w kierunku rzeki Warty obniża się trzema terasami zalewowymi, ograniczonymi od południa wyraźnie zarysowaną krawędzią pradoliny. Różnica wysokości między krawędzią pradoliny a jej dnem wynosi 15-20 m. W północno-wschodniej części gminy Nowe Miasto, w okolicy 13 wsi Wolica Kozia i Dębno, krawędź pradoliny przebiega w odległości zaledwie 1-1,5 km od rzeki, a dodatkowo powyżej krawędzi znajdują się ciągi wzniesień moreny czołowej. Tu deniwelacje mogą dochodzić nawet do 30 m. Na obszarze tym terasy zalewowe są mniej widoczne, a spadki dochodzą nawet do 70%, tworząc skarpy porośnięte lasem. Wschodni skraj obszaru należy do Równiny Rychwalskiej, którą utworzyły roztopowe wody polodowcowe, płynące mniej więcej wzdłuż obecnej doliny Prosny. Klimat Obszar objęty strategią wyróżnia się najwyższym w kraju nasłonecznieniem. Klimat tego rejonu charakteryzują łagodne zimy. Najchłodniejszym miesiącem roku jest styczeń (-2,00C), a najcieplejszym lipiec (17,50C). Średnia roczna temperatura wynosi 7,70C. Rocznie na terenie LGD „Zaścianek” występuje 599 mm opadu, z czego 369 mm przypada na okres od kwietnia do września. Wielkość opadów należy do najniższych w Polsce, stąd rejon ten często nawiedzają okresy suszy. Średnio w roku występuje 65 dni z pokrywą śnieżną, przy maksimum w styczniu (20,1 dni) i lutym (19,1 dni). Jej grubość rzadko przekracza 20 cm. Wyniesione obszary wysoczyznowe charakteryzują się dobrym nasłonecznieniem i przewietrzaniem, natomiast doliny są drogami spływu i stagnacji mas wychłodzonego powietrza. Powoduje to inwersję temperatur oraz częste mgły. Jednocześnie doliny stanowią główne ciągi nawietrzania terenu. Gleby Na terenie LGD Zaścianek przeważają gleby słabe klas bonitacyjnych IV i V, co ogranicza możliwości produkcyjne rolnictwa i dochodowość gospodarstw. Gleby LGD „Zaścianek” wg klas bonitacji % udziału w całej wielkości gruntów ornych Nowe Miasto LGD Zaścianek I 0 0 0 II 3 0 1,8 IIIa 12 8 10,4 IIIb 9 17 12,2 IVa 23 40 29,7 IVb 16 12 14,4 V 31 20 26,6 VI 6 3 4,8 VI RZ 0 0 0,0 Razem 100 Źródło: AGROCHEMICZNE BADANIA GLEB WIELKOPOLSKI W LATACH 2000-2004 (Biblioteka Monitoringu Środowiska Poznań 2005) Klasa Żerków Potwierdzeniem słabej jakości gleb jest obecność terenów mających status obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania w powierzchni obu gmin. Status ONW mają następujące obręby geodezyjne: Ludwinów, Lubinia Mała, Prusinów-Miniszew, Boguszynek i Rogusko. Bogactwa naturalne Do najważniejszych i jedynych liczących się bogactw naturalnych na obszarze LDG należą złoża gazu ziemnego zlokalizowane na granicy gmin Nowe Miasto nad Wartą oraz Żerków. 14 Najzasobniejszym z nich jest złoże „Radlin”, jedno z największych złóż gazu ziemnego na Niżu Polskim; jego wielkość szacowania jest na 11 mld m3. Budowę kopalni ukończono i przekazano do eksploatacji w maju 1992 r. Poza wspomnianymi złożami gazu ziemnego w gminie występują złoża iłów, np. złoże „Chocicza”, jednak w chwili obecnej nie mają one większego znaczenia. Zasoby wodne Przez teren LGD „Zaścianek” przepływa rzeka Warta i jej dopływy Miłosławka i Lutynia. Jedynymi zbiornikami wodnymi na obszarze LGD są starorzecza Warty zwane „warciskami”. Położone są one wzdłuż całego biegu rzeki, a zwłaszcza na wschód od Nowego Miasta, w pobliżu wsi Wolica Kozia i w okolicy Dębna. Największe z nich, leżące w sąsiedztwie rezerwatu „Dębno nad Wartą”, stanowi dogodne miejsce do wędkowania. Na terenie LGD znajdują się również stawy rybne o powierzchni ok. 64 ha położone w Podlesiu i Raszewach oraz Lutyni, Nowym Mieście i Rogusku. Obszar ma bogate zasoby wód podziemnych, gdyż pod pradoliną Warty znajduje się Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 137 „Pradolina Toruń-Eberswalde” o szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 369 m3/dobę. Użytkowanie gruntów Wielowiekowa ekspansja rolnictwa na obszarze LGD sprawiła, że mimo niskiej jakości gleb ponad 74% powierzchni obszaru zajmują grunty użytkowane rolniczo, co stanowi wysoki wskaźnik w porównaniu ze średnią dla województwa wielkopolskiego i dla Polski (odpowiednio 63% i 51%). Niski za to jest wskaźnik lesistości, który dla całego obszaru wynosi 17,2% i znacznie odbiega od średniej dla całego województwa wielkopolskiego (25,8%) i dla Polski (28,6%). Struktura użytkowania gruntów (w liczniku wielkość bezwzględna w ha, w mianowniku udział procentowy) Gmina Żerków Nowe Miasto RAZEM Ogółem 13 159 77,2% 8 351 69,8% 74,2% Użytki rolne W tym Grunty orne Sady 11 754 57 68,9% 0,3% 7 511 63 62,8% 0,5% 66,4% 0,4% Łąki 1 000 5,9% 414 3,5% 4,9% Pastwiska 384 2,2% 363 3,0% 2,6% Lasy i grunty leśne 2 488 14,6% 2 504 20,9% 17,2% Inne grunty, wody i nieużytki 1 403 8,2% 1 099 9,2% 8,6% Dane GUS z 2005 roku Uwarunkowania przyrodnicze. Bogata rzeźba terenu, urozmaicone warunki glebowe i wodne oraz działalność człowieka spowodowały powstanie i rozwój dość zróżnicowanych ekosystemów: polnych, leśnych, obszarów zadrzewionych oraz łąk w dolinach rzecznych. Lasy zajmują obecnie tylko 17,2% powierzchni. Najważniejszy i największy kompleks leśny stanowią lasy Żerkowsko-Czeszewskie leżące na obszarze Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego. Południowe fragmenty tego kompleksu, porastające terasy doliny Warty mają charakter zbliżony do naturalnego i należą do najpiękniejszych i najbardziej interesujących obszarów leśnych Wielkopolski. Ze względu na swoje walory i znaczenie 15 przyrodnicze Lasy Żerkowsko-Czeszewskie zgłoszone są do sieci “Natura 2000” w ramach Dyrektywy Siedliskowej obejmującej najcenniejsze siedliska w kraju. Jak już wspomniano, na obszarze objętym strategią znajduje się Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy, utworzony w 1994 roku. Obejmuje powierzchnię 15640 ha, z czego 8680 ha na terenie gminy Żerków i 1080 ha na terenie gminy Nowe Miasto nad Wartą. Pozostałą część Parku o powierzchni 5880 ha leży na terenie gminy Miłosław. Teren parku leży w dorzeczu Warty i jej dopływów Miłosławki oraz Lutyni. Rzeki te na terasie zalewowej utworzyły liczne starorzecza. 39% jego powierzchni stanowią lasy a 52% grunty rolne. Rycina 5. Mapa Żerkowsko – Czeszewskiego Parku Krajobrazowego Park został utworzony w celu ochrony unikalnej, bardzo urozmaiconej rzeźby terenu powstałej w wyniku działalności lodowca, a także ochrony roślin i zwierząt, w tym wielu gatunków rzadkich i zagrożonych, oraz wartości historyczno-kulturowych, związanych z przeszłością regionu. Na terenie parku znajdują się trzy rezerwaty przyrody: "Czeszewski Las", "Dwunastak" oraz "Dębno nad Wartą". Bogactwem Parku są ptaki. Różnorodność środowisk i ekosystemów powoduje, że spotkać tu można aż 153 gatunki lęgowe oraz 39 gatunków niegniazdujących. Szczególnie bogato reprezentowane są ptaki wodne i błotne, związane z doliną Warty oraz ciągami środowisk 16 podmokłych i stawów hodowlanych zlokalizowanych nad dopływami tej rzeki. Do cennych gatunków mających tu swoje stanowiska lęgowe należy: perkoz rdzawoszyi (13 par) kormoran (do 10-12 par) bąk (7 par) czapla siwa (kolonia ok. 80 par) oraz okresowo gniazdujące: hełmiatka, błotniak stawowy (17 par) i żuraw (19 par). Teren Parku jest też ostoją ptaków leśnych. Występują tu gatunki objęte ochroną strefową: bielik (1 para), kania ruda (4 pary), kania czarna (1 para), bocian czarny (prawdopodobnie 4-5 stanowisk) oraz rzadkie w Wielkopolsce: trzmielojad (3 pary), kobuz (3 pary), siniak (6 par), zniczek (15 par), muchołówka mała (1-2 par) i szereg innych. Na obszarze objętym strategią jest 40 pomników przyrody. Są to pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Tak duża ich liczba związana jest przede wszystkim z zabytkowymi założeniami parkowymi, które okalają dawne rezydencje szlacheckie. Tereny LGD „Zaścianek” należą do mało zanieczyszczonych. Jedyne zastrzeżenia może budzić czystość wód Warty, choć w tym zakresie w ostatnich kilku latach jest zauważalna wyraźna poprawa. Uwarunkowania historyczne. Najwcześniejsze ślady pobytu człowieka na terenach LGD „Zaścianek” sięgają środkowej epoki kamienia (mezolitu – 8000-4500 lat p.n.e.). Są to ślady plemion koczowniczych przebywających na tych terenach. Są tu również znaleziska z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza (1800-650 lat p.n.e). Pierwsze stałe osady powstały w rejonie Nowego Miasta około 200 lat p.n.e. Pierwsze historyczne wzmianki dotyczące obszaru LGD pochodzą z dokumentów księcia Przemysła II z 1283 r., w których miejscowość Nowe Miasto i Żerków wymienione zostały jako siedziby parafii (Nowe Miasto nawet dekanatu), co świadczy o wysokim stopniu ich rozwoju i randze. Na przestrzeni wieków miały tu swoje siedziby znaczące rody szlacheckie: Doliwowie, Borkowie i Wizenburgowie, Roszkowscy, Radomiccy, Sapiehowie, Mycielscy, Gorzeńscy, Czarneccy, Chełkowscy, Hebanowscy. Wzmiankowany w dokumentach od 1392 roku Śmiełów był częścią dóbr żerkowskich, lokując się w szeroko pojętym tzw. szlaku bursztynowym i będąc ważnym punktem traktu od Torunia do Wrocławia. Wieś położoną w terenie starego osadnictwa, w pradolinie Warty, od północy i wschodu otaczały lasy. Jej pola rozciągały się ku południu i zachodowi, odsłaniając malownicze perspektywy na sąsiedni, dobrze prosperujący Brzóstków i Wzgórza Żerkowskie. Takie gospodarcze i widokowe walory folwarku Śmiełów ze starym, drewnianym dworem i „wirydażem” zainteresowały Andrzeja Gorzeńskiego herbu Nałęcz, który nabył tę majętność w 1784 roku. Na zamówienie nowego właściciela wybitny architekt wojskowy, generał major Stanisław Zawadzki postawił tu w 1797 roku pałac i zespół budynków gospodarczych - jedną z najświetniejszych siedzib polskiego klasycyzmu. Po rozbiorach w roku 1793 tereny te znalazły się w zaborze pruskim, a od Kongresu Wiedeńskiego w 1815 roku weszły w skład utworzonego przez Prusy Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Takie położenie wywarło znaczący wpływ na charakter tych obszarów – państwo pruskie przywiązywało dużą wagę do organizacji nowoczesnej, funkcjonalnej i sprawnie działającej administracji, co przyczyniało się do sprawnego funkcjonowania gospodarki tych terenów. Dodatkowo - jako że obszar dzisiejszej LGD stanowił tereny przygraniczne - możliwość handlu nadgranicznego z Rosją przyczyniała się do rozkwitu gospodarczego tych terenów. Wpływy pruskie zauważalne są na tym terenie nadal, między 17 innymi w architekturze – budownictwo na tym obszarze charakteryzuje się wyższymi, bardziej ukośnymi dachami. W II połowie XIX w. okolice te stały się obszarem powstania polskich organizacji - kółek rolniczych, banków itp. Również tutaj rozwinęły się duże nowoczesne majątki rolnicze: Brzóstków, Kretków, Komorze, Raszewy, Lgów, Przybysław, Miniszew, Prusinów, Pawłowice. Wśród nich wyróżniał się Śmiełów, z zabudową parkowo-pałacową, w którym w 1831 r. przebywał Adam Mickiewicz. W 1919 roku tereny te wróciły na obszar Polski. Uwarunkowania kulturowe. Dobra kultury materialnej na obszarze objętym strategią związane są przede wszystkim z zabytkami religijnymi (kościoły, kapliczki), pałacami oraz parkami i ogrodami przypałacowymi, głównie z XIX wieku. Wiele z nich jest niestety w złym stanie i wymaga gruntownej renowacji. Najbardziej cenne obiekty, wpisane do rejestru zabytków województwa wielkopolskiego, są wyszczególnione w poniższej tabeli. Obiekty na terenie LGD „Zaścianek” wpisane do rejestru zabytków MIEJSCOWOŚĆ Boguszyn Chocicza Dębno Klęka Komorze Kretków Kruczyn Lgów Lubinia Mała Miniszew Nowe Miasto Prusinów Przybysław Raszewy Skoraczew Szypłów Śmiełów Żerków OBIEKT dwór, brama wjazdowa, park, kościół z XIX w., spichrz pałac, park, dworzec kolejowy pałac, mauzoleum, park, kościół, dzwonnica, grodzisko wczesnośredniowieczne pałac, park, aleja brzozowa dwór, gorzelnia, park kościół par. MB Pocieszenia z przełomu XVIII/XIX w. Dwór kościół fil. Narodzenia NMP z XVII w. budynek mieszkalny 97 tzw. dwór w zespole folwarcznym, grodzisko dwór plebania, kościół, most przez zalew Warty, spichlerz, grodzisko, Rynek osada kultury przeworskiej dwór, ogród, parkan pałac, park, grodzisko pałac, park pałac. Park pałac, park, spichlerz, obora kościół p.w. św. Stanisława Biskupa, kościół ewangelicki, dawna brama pałacowa, poczta ze stajnią, kaplica cmentarna, grodzisko Źródło: Zestawienie na podstawie informacji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu Szczególnie interesującym zabytkiem są gotyckie kościoły w Nowym Mieście i w Dębnie. Pierwszy z nich pochodzi z końca XV w. Został wzniesiony z fundacji Doliwów, ówczesnych właścicieli Nowego Miasta. Kościół w Dębnie wybudowano w 1444 roku. Został on ufundowany przez prymasa Wincentego Kota, nauczyciela synów Kazimierza Jagiellończyka. Na obszarze LGD „Zaścianek” istnieje kilka ciekawych założeń parkowych, z których największym (14 ha) i jednocześnie zachowanym w najlepszym stanie jest park w Śmiełowie, gdzie znajduje się odrestaurowany pałac klasycystyczny wzniesiony w 1797 r. 18 dla Andrzeja Gorzeńskiego przez Stanisława Zawadzkiego. Z pałacem tym związane jest nazwisko naszego wielkiego wieszcza, Adama Mickiewicza. Przebywał on tam na zaproszenie rodziny Gorzeńskich w połowie sierpnia 1831 r. Stąd poeta zamierzał przeprawić się przez granicę zaborów (rzeka Prosna) do Królestwa Kongresowego w celu wzięcia udziału w powstaniu listopadowym. W Śmiełowie gościli również: w 1899 r. Henryk Sienkiewicz, na przełomie 1918 i 1919 r. Maria Gorecka, najstarsza córka Mickiewicza, a w 1925 r. jego syn Władysław Mickiewicz, a także Ignacy Paderewski, Wojciech Kossak, Ludomir Różycki, Józef Haller. Z kolei w Nowym Mieście znajduje się bardzo ciekawy zabytek sztuki inżynierskiej. Jest to pierwszy w Wielkopolsce most o konstrukcji żelbetowej, który został zbudowany w 1909 roku nad kanałem ulgi Warty. Przez obszar LGD Zaścianek przebiega fragment Szlaku Gotyckiego, który łączy najciekawsze obiekty gotyckie zachowane na terenie województwa. Na szlaku tym znajdują się wspomniane wcześniej kościoły w Dębnie i Nowym Mieście nad Wartą. Na terenie gminy Nowe Miasto nad Wartą zlokalizowanych jest 175 stanowisk archeologicznych, z czego jedynie 20 do tej pory przebadano i udokumentowano. Wśród nich znajdują się ślady osad kultury łużyckiej (V-IV w. p.n.e.) i przeworskiej (I w. n.e.), które świadczą o długiej tradycji osiedleńczej na obszarze gminy. Krajobraz całego regionu zdobią również liczne figurki, pomniki i krzyże. Dobra kultury duchowej związane są przede wszystkim ze świętami religijnymi. Do tradycji wielkanocnych należy święcenie pokarmu w Wielką Sobotę oraz śmigus - dyngus i „niedźwiedzie” w Poniedziałek Wielkanocny. Niedźwiedziami nazywa się przebierańców, którzy tego dnia chodzą po wsi odwiedzając mieszkańców. Obrzęd ten zachował się między innymi w Śmiełowie, Chrzanie, Żółkowie i innych okolicznych miejscowościach. Wiele tradycji łączy się ze Świętami Bożego Narodzenia (np. 12 potraw na stole wigilijnym), Świętem Bożego Ciała (procesja), Zielonymi Świątkami i Niedzielą Palmową. W wielu miejscowościach ciągle żywe są także tradycje ludowe takie jak powitanie wiosny (palenie lub topienie marzanny), dożynki, jarmarki czy noc świętojańska (puszczanie wianków). 2.3. Uwarunkowania społeczno-gospodarcze obszaru, w tym potencjał demograficzny i gospodarczy oraz poziom aktywności społecznej. Potencjał demograficzny Według danych GUS na obszarze objętym strategią w dniu 31.12.2006 roku było zameldowanych 19 776 osób. Liczba ludności miejskiej wynosiła 2 122 osób, co stanowi 10,73%, natomiast liczba ludności wiejskiej wynosiła 17 654 (89,27%). Gęstość zaludnienia na obszarze objętym strategią wynosi 68 osób na km2. Jest to znacznie mniej niż wynosi średnia gęstość zaludnienia w Polsce (122 osoby/km2) i w Wielkopolsce (113 osób/km2). Jeśli jednak porównać tę wielkość ze średnią gęstością zaludnienia na obszarach wiejskich, wynoszącą dla województwa wielkopolskiego 74 osoby/km2 a dla Polski 69 osób/km2, to można stwierdzić, że pod względem gęstości zaludnienia obszar jest podobny do innych terenów wiejskich. Liczba ludności na obszarze LSR w latach 1995-2006 utrzymuje się na poziomie 19 70019 800 osób. Analiza danych na temat salda migracji wskazuje, że w ostatnich latach co roku z obszaru migruje około 50 osób. 19 Liczba ludności w podziale na gminy należące do LGD” Zaścianek” Żerków Nowa Miasto RAZEM 1995 10 758 9 086 19 844 2000 10 627 9 066 19 693 2002 10 703 9 060 19 763 2004 10 705 9 118 19 823 2006 10 667 9 109 19 776 Źródło: GUS Struktura wiekowa ludności obszaru objętego strategią w podziale na grupę przedprodukcyjną (0-17 lat), produkcyjną (mężczyźni 18-64 lata, kobiety 18-59 lat) i poprodukcyjną (mężczyźni 65 lat i powyżej, kobiety 60 lat i powyżej) jest przedstawiona poniżej (dane z 2007r.). Ostatnia kolumna w tabeli zawiera dane o tzw. obciążeniu demograficznym, liczonym jako liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym (przed- i poprodukcyjnym) przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym. Struktura demograficzna ludności obszaru LSR jest bardziej korzystna niż w Wielkopolsce i w Polsce. Proporcjonalnie więcej jest dzieci i młodzieży, a mniej ludzi w starszych grupach wiekowych. Struktura wiekowa ludności obszaru LGD „Zaścianek” Obszar LSR Wielkopolska Polska Ludność w wieku przedprodukcyjnym w% 23,6 20,7 19,6 Ludność w wieku produkcyjnym w% 62,5 64,9 64,4 Ludność w wieku poprodukcyjnym w% 13,9 14,4 16,0 Wskaźnik obciążenia demograficznego 60 54 55 Źródło: GUS Bezrobocie Na obszarze objętym strategią było w dniu 30.06.2008 r. zarejestrowanych było 726 osób bezrobotnych. Jeszcze kilka lat temu liczba ta była dwa razy większa. Jednak w ostatnich latach, zwłaszcza między 2005 a 2007 rokiem nastąpił znaczny spadek liczby bezrobotnych. Bezrobotni w gminach należących do LGD „Zaścianek” Żerków Nowa Miasto RAZEM 2001 1 066 619 1 685 2003 1 192 782 1 974 Liczba bezrobotnych 2005 2007 1050 544 668 429 1 718 973 30.06.2008 372 354 726 Źródło: dane gmin Spadek liczby bezrobotnych był w części efektem ożywienia gospodarczego i wzrostu zatrudnienia na lokalnym rynku pracy, a w części wynikał z emigracji zarobkowej. W czerwcu 2008 roku odsetek bezrobocia liczony jako procentowy udział bezrobotnych w stosunku do liczby ludności w wieku produkcyjnym wynosił 5,9% (w Wielkopolsce 3,8%). Mimo znaczącej poprawy sytuacji bezrobocie ciągle stanowi dolegliwy problem społecznogospodarczy na obszarze objętym strategią, a jego łagodzenie jest jednym z celów działalności LGD „Zaścianek”. Pomoc społeczna W obu gminach wchodzących w skład LGD „Zaścianek” znajdują się Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej, które świadczą różne formy pomocy osobom potrzebującym. Liczba osób korzystających z pomocy ośrodków podana jest w tabeli. Najczęstszym powodem 20 przyznawania świadczenia jest ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, a także bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego. Jeśli liczbę osób korzystających ze świadczeń socjalnych odnieść do liczby mieszkańców, to okazuje się, że prawie 9% spośród nich było w sytuacji wymagającej udzielenia pomocy socjalnej. Jeżeli wziąć pod uwagę fakt, że do osób otrzymujących pomoc należałoby doliczyć także członków ich rodzin, należy stwierdzić, że na obszarze LGD spora grupa mieszkańców ma bardzo trudna sytuację materialną. Liczba osób, którym przyznano świadczenia w ramach zadań zleconych i zadań własnych gminy Gmina Żerków Nowe Miasto 2001 506 Brak danych 2003 1051 Brak danych Obszar LGD 2005 762 2007 868 Liczba mieszkańców 10 667 512 903 9 109 1 274 1 771 19 776 Źródło: dane z gmin Przytoczone dane wskazują na potrzebę podejmowania działań zapobiegających zjawisku marginalizacji społecznej, w szczególności nastawionych na dzieci i młodzież z rodzin ubogich i dysfunkcyjnych. Aktywność gospodarcza Obszar Lokalnej Grupy Działania ma przede wszystkim charakter rolniczy, jednak coraz większego znaczenia nabiera sektor produkcyjno-usługowy. W 2001 roku było na tym obszarze zarejestrowanych 1074 podmiotów gospodarczych, a w 2007 roku już 1389. Mimo tego wzrostu wskaźnik aktywności gospodarczej określony liczbą podmiotów gospodarczych na 10 tys. ludności jest znacznie niższy niż średnia wartość tego wskaźnika dla Wielkopolski (702 dla obszaru LGD, 1040 dla Wielkopolski). Również porównanie z obszarami wiejskimi województwa, dla których wskaźnik aktywności gospodarczej wynosi 851 wypada na niekorzyść obszaru objętego strategią. Ta sytuacja wymaga poprawy między innymi poprzez działania promujące przedsiębiorczość i zapewnienie wsparcia nowo powstającym firmom. Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON Wskaźnik aktywności 2001 2003 2005 2007 gospodarczej (2007 r.) Żerków 474 519 578 626 587 Nowe Miasto 600 671 693 763 838 RAZEM 1 074 1 190 1 271 1 389 702 Źródło: dane GUS Przedsiębiorczość na terenie LGD opiera się na małych podmiotach gospodarczych, których większość stanowią firmy jednoosobowe lub firmy rodzinne Branże, w których funkcjonuje najwięcej podmiotów gospodarczych to budownictwo, handel i transport. Rolnictwo Rolnictwo jest ciągle dominującym sektorem gospodarczym na obszarze LGD. Wskazuje na to struktura użytkowania gruntów (ponad 74% powierzchni obszaru stanowią użytki rolne). Wysoka jest także liczba osób zatrudnionych w rolnictwie, wynosząca około 2100 osób, co daje wskaźnik 106 osób na 1000 mieszkańców (w Wielkopolsce ten wskaźnik wynosi 62 osoby, a uwzględniając tylko powiaty ziemskie 80 osób). 21 Na terenie LGD znajduje się 1354 gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha. Średnia wielkość gospodarstwa wynosi 14,4 ha (w Wielkopolsce 9,91 ha, w Polsce 6,59 ha, w UE ok.18,0 ha). Struktura rolna na obszarze LSR jest zatem relatywnie lepsza niż w innych regionach Polski, co jednak nie oznacza, że osiągnięty stan jest w pełni zadawalający. Dużych gospodarstw o powierzchni przekraczającej 20 ha jest na obszarze LGD tylko 149 i stanowią one niewiele ponad 10% ogółu gospodarstw. Duża skala produkcji w tej grupie gospodarstw ułatwia stosowanie postępu biologicznego, środków ochrony roślin oraz wysokowydajnych maszyn i urządzeń, dzięki czemu mają one szanse na uzyskanie dochodów wystarczających dla utrzymania rolnika i jego rodziny. Tej szansy nie mają pozostałe gospodarstwa, których jest przeważająca większość, dlatego potrzebne są instrumenty wspomagające proces różnicowania działalności gospodarczej (i źródeł dochodów) w tych gospodarstwach. Liczba gospodarstw według powierzchni użytków rolnych Gmina Żerków Nowe Miasto OBSZAR LGD Liczba gospodarstw o powierzchni UR większej niż 1 ha 853 501 1354 Liczba gospodarstw o powierzchni UR od 1 do 10 ha 448 338 786 Liczba gospodarstw o powierzchni UR ponad 20 ha 95 54 149 Średnia wielkość gospodarstw ha UR 14,54 14,3 14,4 Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002 Głównym kierunkiem produkcji na terenie LGD jest uprawa zbóż, co jest związane z niską jakością gleb. Ze względu na stosunkowo wysoką czystość powietrza na obszarze działania Stowarzyszenia LGD „Zaścianek” stosunkowo duża powierzchnia gruntów ornych przeznaczona została na uprawę ziół, produkowanych na tym terenie od blisko 70 lat. Turystyka Dużą, ale ciągle niedostatecznie wykorzystaną niszą przedsiębiorczości jest agroturystyka i turystyka. Liczba podmiotów prowadzących działalność w tym sektorze jest niewielka w stosunku do potrzeb i możliwości. Położenie obszaru LGD w stosunkowo niewielkiej odległości od aglomeracji poznańskiej, Konina i Kalisza oraz istniejące tu uwarunkowania przyrodniczo-geograficzne i kulturowe tworzą korzystne warunki dla rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnej. Wymagają jednak podjęcia wysiłku w celu przygotowania atrakcyjnej oferty turystycznej. Teren objęty strategią rocznie przyciąga około 30 000 turystów. Z tej liczby około 20 000 osób przyjeżdża tu na krótko w celu zwiedzenia Muzeum w Śmiełowie. Drugą atrakcją jest Mickiewiczowskie Centrum Turystyki w Żerkowie, w którym rocznie odpoczywa około 5000 osób. Atrakcją MCT jest największy w Wielkopolsce kompleks otwartych basenów. Rosnącego znaczenia nabiera utworzony kilka lat temu Ośrodek Sportów Konnych w Hermanowie. Zwiększenie ruchu turystycznego jest na razie niemożliwe ze względu na skromną bazę noclegową, która liczy około 540 miejsc noclegowych, z czego ponad 300 znajduje się w jednym obiekcie (Mickiewiczowskim Centrum Turystyki). Pozostałe miejsca zapewnia kilka gospodarstw agroturystycznych, dwa hotele i dwa schroniska młodzieżowe. Zwiększony ruch turystyczny wymagałby także rozbudowy sieci punktów gastronomicznych, którą obecnie tworzy 11 obiektów. Ważnym elementem infrastruktury turystycznej obszaru są interesujące szlaki piesze i rowerowe. Należą do nich: 22 Szlak pieszy (zielony): Jarocin – Tarce – Żerków - Śmiełów – Lgów – Dębno – Nowe Miasto nad Wartą - Gogolewo – Książ Wlkp., Szlak pieszy (czarny): Rogusko-Chocicza, Szlak rowerowy (czerwony): Miłosław – Czeszewo – Dębno – Żerków, Szlak rowerowy (czarny): Miłosław – Winna Góra – Czeszewo – Śmiełów – Żerków, Szlak kajakowy Prosną i Wartą od miejscowości Ruda Komorska przez Pogorzelicę, Czeszewo do Nowego Miasta lub Wartą z Pyzdr przez Pogorzelicę, Czeszewo do Nowego Miasta. Obszar LGD stwarza warunki do organizacji imprez rekreacyjno-sportowych zarówno w okresie letnim, jak i zimowym. Latem ofertę mogą stanowić: rejsy i spływy kajakowe, sporty wodne, wędkarstwo, rajdy rowerowe, jeździectwo, tenis ziemny i golf. Pagórkowate ukształtowanie terenu stwarza również możliwości rekreacji i uprawiania sportów w okresie zimowym. Infrastruktura społeczna Obszar objęty strategią ma dość bogatą infrastrukturę społeczną, zapewniającą mieszkańcom dostęp do usług publicznych. Są to między innymi: 4 przedszkola, 10 szkół podstawowych w tym dwie niepubliczne, 3 gimnazja i jedna szkoła ponadgimnazjalna. Działalność społeczno-kulturalna jest prowadzona przez 4 biblioteki i 2 domy kultury. Zadaniem tych ostatnich jest między innymi integrowanie społeczności lokalnej, krzewienie kultury i sztuki, organizowanie kursów poszerzających zakres kompetencji i umiejętności mieszkańców, kultywowanie tradycji, udzielanie pomocy organizacyjnej społecznym ruchom kulturalno-oświatowym oraz wspomaganie organizacji upowszechniających kulturę i oświatę. W domach kultury osoby mające zainteresowania artystyczne mogą realizować i rozwijać swoje talenty w ramach działających tam sekcji tanecznych, zespołów wokalnych, zespołów instrumentalnych i orkiestry dętej, chóru, a nawet sekcji hafciarstwa artystycznego. Upowszechnianie kultury wśród mieszkańców odbywa się w formie organizowania imprez. Ich lista jest długa i obejmuje między innymi przeglądy piosenki dziecięcej, przeglądy chórów, festyny rocznicowe, majówki, dożynki, koncerty, spektakle teatralne, konkursy fotograficzne, wystawy malarskie i wiele innych. Część tych imprez odbywa się w wiejskich świetlicach środowiskowych, których na omawianym obszarze jest 15 oraz w 6 remizach, w których są odpowiednie pomieszczenia pełniące rolę świetlic. Obiekty te są swoistymi centrami życia społeczno-kulturalnego wsi. Kilka z nich wymaga remontu, natomiast większość jest w dobrym stanie technicznym. Ważną rolę w życiu społeczności wiejskich pełnią również obiekty rekreacyjno-sportowe. Są one potrzebne dla wszystkich grup wiekowych. Dzieciom i młodzieży umożliwiają aktywność fizyczną niezbędną do prawidłowego rozwoju, dorosłym – możliwość uprawiania sportu i aktywnego wypoczynku, a osobom w starszym wieku uczestnictwo w zajęciach ruchowych o charakterze rehabilitacyjno-korekcyjnym. Na obszarze LGD większość obiektów tego typu to boiska sportowe, których na obszarze LGD jest 12, w tym część to obiekty szkolne. Sal gimnastycznych znajduje się na obszarze LGD 9 i wszystkie są obiektami należącymi do szkół. Są one wykorzystywane w czasie pozalekcyjnym przez kluby i inne organizacje sportowe. W gminie Żerków istnieje duży kompleks basenowo-sportowy. W gminie Nowe Miasto natomiast funkcjonuje kompleks rekreacyjno-sportowy „KORTY”, obejmujący m. in. dwa korty tenisowe, nowoczesne boisko ze sztuczną trawą (do wszelkich gier zespołowych) oraz plac zabaw. 23 Liczba istniejących obiektów sportowo-rekreacyjnych jest dalece niewystarczająca w stosunku do potrzeb lokalnej społeczności. Także stan i wyposażenie obiektów istniejących pozostawia wiele do życzenia. Problemem są ograniczone środki na ich modernizację (np. na dostosowanie do wymogów sanitarnych i bezpieczeństwa). Brakuje także środków na działalność klubów i sekcji sportowych, jak też na masowe akcje upowszechniające sport i aktywny wypoczynek. Społeczna aktywność mieszkańców Stosunkowo duża część mieszkańców obszaru wykazuje bierność i brak zaangażowania w sprawy dotyczące ogółu mieszkańców. Poprawa sytuacji tym zakresie będzie stanowić jeden z ważnych celów działania LGD „Zaścianek”, realizowany wspólnie z najbardziej aktywną grupą mieszkańców, gotowych do współpracy na rzecz rozwiązywania istniejących problemów i rozwoju obszaru. Wiele takich osób można znaleźć w środowisku zainteresowanym sprawami kultury i małej Ojczyzny. Są to członkowie kilku istniejących na tym obszarze zespołów wokalnych, muzycznych, tanecznych, chóru „Lutnia” i „Domino cantemus” oraz orkiestry dętej. Upowszechnianie kultury stanowi główny cel działalności stowarzyszenia Mickiewiczowskie Inicjatywy Śmiełowskie w Śmiełowie. Charakter informacyjno-kronikarski ma natomiast czasopismo pt. „Wiadomości lokalne” wydawane na obszarze gminy Nowe Miasto przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Nowomiejskiej. Obszarem dużej aktywności społecznej jest sport i rekreacja. Krzewienie kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży jest realizowane przez uczniowskie kluby sportowe: UKS „Przełaj” w Żerkowie, UKS Klęka, Stowarzyszenie Lokalne RP im. Marii Dominiki SALOS w Dobieszczyźnie czy Stowarzyszenie „Obierzyświat” z Nowego Miasta n/Wartą. Osoby dorosłe uprawiające sport są zrzeszone w czterech klubach sportowych. Są to: − Klub Rekreacyjno-Sportowy TKKF „Europejczyk” w Chrzanie − Stowarzyszenie Gminny Klub Sportowy „Gladiatorzy” Sierszew-Pieruszyce − Stowarzyszenie Kultury Fizycznej „Gminny Zespół Sportowy Polonia Żerków” − Klub Sportowy „Phytopharm” w Klęce Upowszechnianiu kultury fizycznej służą liczne imprezy sportowo-rekreacyjne organizowane na obszarze LGD. Najważniejsze, corocznie organizowane imprezy to: − sylwestrowy turniej piłki siatkowej, − turnieje piłki nożnej, − „Bieg Romana”, − indywidualne Mistrzostwa Wielkopolski w biegach przełajowych szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, − mistrzostwa powiatu jarocińskiego w biegach przełajowych, − czwórmecz lekkoatletyczny gimnazjów z okolicznych powiatów, − Dzień Sportu organizowany na terenie kompleksu rekreacyjno-sportowego „KORTY” w Nowym Mieście, − zawody strażackie. 24 Na obszarze objętym strategią istnieje kilkanaście zarejestrowanych organizacji pozarządowych oraz liczne grupy nieformalne takie jak zespoły artystyczne, zespoły sportowe, rady sołeckie i rady parafialne. Spośród nich największe znaczenie mają: − organizacje działające na rzecz emerytów i kombatantów, np. Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Związek Emerytów i Rencistów w Nowym Mieście; − organizacje działające na rzecz rozwiązywania problemów społecznych i pomocy osobom potrzebującym, np. Stowarzyszenie Pomocy „Krąg” w Dębnie, Stowarzyszenie „Płomień Nadziei”; − organizacje działające na rzecz kultury oraz utrzymania tradycji narodowej i regionalnej, np. Koło Gospodyń Wiejskich w Chromu, Bractwo Kurkowe w Żerkowie, Stowarzyszenie „MIŚ” Mickiewiczowskie Inicjatywy Śmiełowskie; − organizacje działające na rzecz rozwoju wsi lub gminy, np. Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Nowomiejskiej. Ważną społecznie funkcję spełniają ochotnicze straże pożarne, których łącznie na terenie LGD jest 17. 2.4. Specyfika obszaru. Obszar Lokalnej Grupy Działania „Zaścianek” ma charakter rolniczo-turystyczny. Obie funkcje obszaru (rolnicza i turystyczna) ukształtowały się jako wypadkowa jego położenia oraz zasobów przyrodniczych i historyczno-kulturowych. Produkcja rolna rozwija się dobrze mimo niskiej jakość gleb, którą rekompensuje wysoką kulturą rolną i korzystna struktura obszarowa gospodarstw. Dla gospodarstw niskoobszarowych słabe gleby stanowią jednak trudną do pokonania barierę w zwiększaniu dochodów, dlatego obszar od lat cierpi na ucieczkę ze wsi młodych ludzi szukających dla siebie lepszych perspektyw życiowych. To zjawisko, o ile by się nasiliło, może z czasem doprowadzić do zaniku lokalnej infrastruktury usługowej, na przykład wiejskich sklepów i warsztatów, likwidacji szkół, placówek zdrowia itp. Aby mu przeciwdziałać, należy w stosunku do grupy najsłabszych gospodarstw stosować instrumenty zachęcające osoby pracujące w tych gospodarstwach do podejmowania pozarolniczej działalności gospodarczej. Pewna liczba gospodarstw już prowadzi taką działalność, jednak zjawisko to musi być jeszcze bardziej rozpowszechnione i zintensyfikowane. Ciekawe ukształtowanie terenu, atrakcyjny krajobraz doliny Warty i Wzgórz Żerkowskich, bogata flora i fauna Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego oraz liczne zabytki i zachowane elementy dziedzictwa kulturowego dają szanse rozwoju funkcji turystycznej. Sprzyja temu położenie w niewielkiej odległości od Poznania oraz sieć dróg zapewniających dobre skomunikowanie obszaru z innymi regionami. Dużą atrakcją turystyczną jest pałac w Śmiełowie, przede wszystkim poprzez swoje związki z Adamem Mickiewiczem. Co roku obiekt jest odwiedzany przez około 20 000 turystów, uczestniczy on w cieszącej się coraz większą popularnością akcji „Noc Muzeów”. Podobną atrakcją może stać się ośrodek kultu religijnego w Dębnie, który jest najstarszym kościołem na obszarze LGD „Zaścianek”. Ma on długą i ciekawą historię, gdyż został ufundowany w 1444 roku przez prymasa Wincentego Kota, nauczyciela synów Kazimierza Jagiellończyka. Ciekawe produkty turystyczne (rejsy statkiem, spływy) można stworzyć w oparciu o wykorzystanie rzeki Warty. Rozwój turystyki wymaga podjęcia skoordynowanych działań, w szczególności rozbudowy infrastruktury turystycznej, która obecnie jest dość uboga. Największym ograniczeniem dla 25 rozwoju turystyki jest niewielka liczba miejsc noclegowych i dość skromna sieć punktów gastronomicznych. Konieczne jest zatem doinwestowanie tej sfery usług. Dużym problemem omawianego obszaru jest niedostatecznie rozwinięta infrastruktura społeczna. Nie odpowiada ona oczekiwaniom mieszkańców, zwłaszcza młodych pokoleń, co jest przyczynkiem do postrzegania tego obszaru jako miejsca oferującego gorszą jakość życia i w konsekwencji ucieczki ze wsi aktywnych i przedsiębiorczych osób. Ci którzy pozostają tworzą dość bierną, coraz mniej zintegrowaną społeczność. Aby to zmienić, trzeba podjąć „pracę u podstaw” zaczynając od tych dziedzin, w których najłatwiej można pobudzić aktywność mieszkańców: pracy wychowawczej z dziećmi i młodzieżą, sportu, rekreacji oraz działań artystyczno-kulturalnych. Nawet niewielkie środki zainwestowane w te sfery życia społecznego szybko przyniosą oczekiwane i potrzebne zmiany postaw oraz poprawę więzi społecznych. 26 Rozdział 3 Analiza SWOT dla obszaru objętego strategią, wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy. Analiza SWOT obszaru objętego Lokalną Strategią Rozwoju została opracowana z uwzględnieniem zasobów i uwarunkowań opisanych w poprzednim rozdziale. Wykorzystano również wyniki warsztatów, w których udział wzięli przedstawiciele gminy Żerków i gminy Nowe Miasto nad Wartą reprezentujący sektor gospodarczy, sektor społeczny oraz sektor publiczny, w tym odpowiedzi uzyskane z ankiet wypełnianych przez osoby biorące udział w warsztatach. W ten sposób udało się sporządzić przedstawioną poniżej uspołecznioną diagnozę mocnych i słabych stron obszaru oraz szans i zagrożeń, które mogą mieć wpływ na realizację celów założonych w strategii. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Mocne strony bliskość stolicy regionu – miasta Poznań dobra dostępność komunikacyjna marka regionu („Szwajcaria Żerkowska”) cenne zasoby przyrodniczo-środowiskowe i historyczno-kulturowe umożliwiające tworzenie nowych atrakcyjnych produktów turystycznych integracja społeczności lokalnej, silne więzi rodzinne i sąsiedzkie kompetencje i zaangażowanie liderów lokalnych wysokie aspiracje edukacyjne mieszkańców wolne zasoby siły roboczej wysoki poziom bezpieczeństwa działalność szkół na rzecz społeczności lokalnej duże zasoby użytków rolnych wysoka produkcja rolna niski poziom zanieczyszczenia środowiska dobre warunki dla rozwoju produkcji żywności ekologicznej stabilna sytuacja finansowa gmin • • • • • • • • • • • • • • • Szanse zwiększenie środków pomocowych Unii Europejskiej dla Polski wzrost gospodarczy w kraju bogacenie się społeczeństwa polskiego napływ inwestycji do Polski wzrost środków krajowych i zagranicznych na rozwój obszarów wiejskich rozbudowa i modernizacja sieci komunikacyjnej w Wielkopolsce wzrost popytu na usługi turystyczne i rekreacyjne • • • • • • • • 27 Słabe strony bierność dużej części mieszkańców, brak zainteresowania sprawami publicznymi niewielka liczba i niewystarczająca skala oddziaływania organizacji pozarządowych niska aktywność gospodarcza mieszkańców niski poziom wykształcenia mieszkańców niskie dochody ludności stosunkowo wysoki poziom bezrobocia rejestrowanego i ukrytego ucieczka aktywnych, wykształconych ludzi ze wsi problemy społeczne (np. ubóstwo, alkoholizm) wysoki odsetek osób mających niski poziom wykształcenia niedostatki infrastruktury społeczno-kulturalnej i sportowo-rekreacyjnej duże znaczenie rolnictwa w gospodarce obszaru mała opłacalność produkcji rolnej niska jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej duża liczba małych niedochodowych gospodarstw rolnych mała skłonność rolników do podejmowania pozarolniczej działalności gospodarczej Zagrożenia kryzys lub osłabienie koniunktury gospodarczej destabilizacja sektora finansów publicznych pogorszenie sytuacji na rynku pracy zmiana wspólnej polityki rolnej ograniczająca wielkość pomocy dla rolnictwa pogarszająca się dochodowość produkcji rolnej i ubożenie wsi wzrost barier w pozyskaniu środków finansowych starzenie się społeczeństwa. niestabilność przepisów prawnych • • • • • • rozwój szerokopasmowego Internetu wdrożenie programów wsparcia dla organizacji pozarządowych wdrożenie mechanizmów promujących przedsiębiorczość i wzmacniających najmniejsze firmy rozwój demokracji lokalnej rosnący popyt na produkty „naturalne”, w tym zdrową żywność nasilenie trendu do osiedlania na wsi • • • • • • • wzrost obciążeń podatkowych wzrost biurokracji i nadmiernie skomplikowane przepisy krępujące przedsiębiorczość niekorzystne zmiany klimatyczne postępująca erozja gleb wzrost patologii społecznych niedostosowanie systemu edukacji do potrzeb rynku pracy zanik tożsamości lokalnej i lokalnych kultur na korzyść zglobalizowanej kultury masowej Wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy. Przeprowadzona analiza czynników determinujących rozwój obszaru wdrażania LSR wskazuje, że główne czynniki negatywne to: dominująca rola rolnictwa w gospodarce obszaru, istnienie barier strukturalnych (duża liczba małych gospodarstw) i przyrodniczych (niska jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej) uniemożliwiających wzrost dochodów z rolnictwa, mała aktywność społeczna i gospodarcza mieszkańców, stosunkowo wysokie bezrobocie rejestrowane i ukryte, braki infrastruktury społecznej na wsi. Główne czynniki pozytywne, na których można oprzeć rozwój obszaru to: korzystne położenie i dostępność komunikacyjna, zasoby umożliwiające dalszy rozwój funkcji turystycznej i rekreacyjnej obszaru, warunki dla rozwoju produkcji żywności ekologicznej. Obszar wdrażania LSR charakteryzuje stosunkowo wysokie, w porównaniu z innymi rejonami województwa wielkopolskiego, nagromadzenie atrakcji turystycznych, zarówno pochodzenia naturalnego, jak też będących wytworem działania człowieka. Wiele z nich ma wyjątkowy, unikalny charakter. Niestety zasoby te - ze względu na brak skutecznej promocji są mało znane, a obszar - mimo że od lat co roku gości tysiące turystów - jest zbyt słabo rozpoznawalny jako region turystyczny. Należy więc podjąć intensywne działania promocyjne, jednocześnie działając na rzecz podnoszenia atrakcyjności turystycznej obszaru, a w szczególności: rozbudować infrastrukturę turystyczną i rekreacyjno-sportową, uatrakcyjnić istniejące i tworzyć nowe produkty turystyczne, poprawić zakres, różnorodność i jakość świadczonych usług turystycznych. Po zrealizowaniu postulowanych działań, przy rosnącym zainteresowaniu Polaków wypoczynkiem w warunkach oferujących możliwość obcowania z interesującym dziedzictwem kulturowym i przyrodniczym istnieje szansa na rozwój funkcji turystycznej obszaru. Warto tutaj zwrócić uwagę, że osiągnięcie zakładanego celu jest uwarunkowane podjęciem szybkich i intensywnych działań, aby nie dać się wyprzedzić dość licznej konkurencji w regionie i w kraju. Rozwojowi turystyki powinien towarzyszyć rozwój produkcji wyrobów o lokalnym lub tradycyjnym charakterze, w tym zwłaszcza specyficznych produktów żywnościowych 28 (ekologicznych, tradycyjnych, regionalnych). Produkty takie wzbogacają ofertę turystyczną, natomiast rozwijająca się turystyka stworzy popyt na zdrową, oryginalną żywność i w ten sposób zwiększy opłacalność jej wytwarzania. Kolejny wniosek, jaki wynika z przeprowadzonej analizy SWOT dotyczy słabnącego kapitału społecznego mieszkańców obszaru. Wprawdzie społeczność lokalna jest wciąż dość mocno zintegrowana, jednak znaczny odsetek mieszkańców to osoby bierne, nie angażujące się w sprawy ogółu i nie podejmujące współpracy z innymi. Bierność mieszkańców rzutuje nie tylko na niewielką liczebność i ograniczoną skalę działania organizacji pozarządowych, ale także na relatywnie niski poziom aktywności gospodarczej charakteryzującej omawiany obszar. W tej sytuacji podejście Leader powinno być potraktowane jako okazja do aktywizowania mieszkańców, co najłatwiej uzyskać w sferze rozrywki, kultury, sportu i rekreacji. Dla osiągnięcia tego celu potrzebne są jednak mające odpowiedni standard, dobrze wyposażone obiekty społeczno-kulturalne i sportowo-rekreacyjne. Strategia zbudowana i realizowana zgodnie z powyższymi wnioskami ma szansę przyczynić się do poprawy jakości życia, a także wzrostu zamożności mieszkańców obszaru LGD „Zaścianek” i złagodzenia problemu bezrobocia. Należy spodziewać się, że ta pozytywna zmiana sytuacji poprawi perspektywy młodzieży i zmniejszy zjawisko ucieczki młodych, energicznych i wykształconych osób ze wsi. 29 Rozdział 4 Określenie celów ogólnych i szczegółowych LSR oraz wskazanie planowanych przedsięwzięć służących osiągnięciu poszczególnych celów szczegółowych, w ramach których będą realizowane operacje. Lokalna Strategia Rozwoju będzie podstawowym narzędziem LGD „Zaścianek” służącym efektywnemu zarządzaniu procesem rozwoju na obszarze gmin Żerków i Nowe Miasto nad Wartą. Została ona opracowana z wykorzystaniem metody indukcyjnej „od szczegółu do ogółu”. Podstawową formą pracy były spotkania warsztatowe, w których brali udział przedstawiciele samorządów, organizacji pozarządowych i przedsiębiorców, dzięki czemu przyjęta strategia uwzględnienia punkty widzenia wszystkich podmiotów mających możliwości istotnego oddziaływania na rozwój obszaru. Pierwszym krokiem prowadzącym do opracowania strategii było zidentyfikowanie głównych ograniczeń i barier rozwojowych. Na tej podstawie określono centralne problemy strategiczne i sformułowano podaną niżej wizję określającą pożądany stan docelowy. WIZJA Obszar działania LGD „Zaścianek” to region ekologicznie czysty, znany z unikalnych walorów przyrodniczych i historyczno-kulturowych, które są racjonalnie wykorzystywane do rozwoju usług turystycznych i działalności pozarolniczej oraz promocji regionu. Mieszkańcy są dumni i mocno związani ze swoją małą ojczyzną, a ich aktywność i zgodna współpraca zapewnia dobrobyt i wysoką jakości życia. Kolejnym krokiem było dokonanie analizy SWOT. Wnioski z analizy stały się podstawą do określenia celów ogólnych i szczegółowych LSR. Biorąc pod uwagę ograniczoną wysokość środków dostępnych na realizację strategii założono, że liczba celów strategii powinna być ograniczona, co umożliwi koncentrację środków i przeznaczenie ich na poprawę sytuacji w dziedzinach decydujących dla osiągnięcia przyjętej wizji. W konsekwencji sformułowano tylko dwa cele główne strategii, a następnie dla każdego celu głównego sformułowano cele szczegółowe. Zostały one przedstawione poniżej. CEL GŁÓWNY 1: Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców Cele szczegółowe: • Poprawa stanu technicznego i wyposażenia obiektów pełniących funkcje społecznokulturalne • Zwiększenie liczby obiektów umożliwiających uprawianie sportów i aktywny wypoczynek • Poprawa estetyki miejscowości • Zwiększenie liczby i atrakcyjności działań społeczno-kulturalnych • Wzrost liczby imprez o charakterze rekreacyjno-sportowym. CEL GŁÓWNY 2: Rozwój turystyki w oparciu o wykorzystanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Cele szczegółowe: • Zwiększenie liczby gospodarstw rolnych świadczących usługi turystyczne • Wzrost ruchu turystycznego na obszarze objętym strategią • Ilościowy i jakościowy rozwój infrastruktury turystycznej 30 • Rozwój działalności gospodarczej opartej o wykorzystanie tradycji rzemiosła i rękodzieła • Poprawa stanu zabytków i obiektów charakterystycznych dla regionu • Ochrona i oznakowanie miejsc stanowiących cenne dziedzictwo przyrodniczokrajobrazowe Głównym celem przyjętym w strategii jest poprawa warunków i jakości życia na obszarze objętym strategią w takim zakresie, jaki jest możliwy w ramach podejścia Leader. Zgodnie ze wskazaniami mieszkańców działania prowadzące do osiągnięcia tego celu zostaną skoncentrowane na sferach, gdzie lokalna społeczność odczuwa największe potrzeby. Będą one obejmować poprawę infrastruktury niezbędnej dla realizacji działań społecznokulturalnych oraz infrastruktury sportowo-rekreacyjnej umożliwiającej uprawianie sportu i wybieranie różnorodnych aktywnych formy spędzania czasu wolnego. Drugim celem strategii jest rozwój funkcji turystycznej obszaru i związany z tym rozwój branży turystycznej. Przyjęcie tego celu oparto na wynikach analizy SWOT wskazujących, że walory przyrodnicze obszaru i zachowane tu bogate dziedzictwo kulturowe tworzą potencjał, który może być najpełniej wykorzystany poprzez rozwój turystyki. Wzrost ruchu turystycznego będzie sprzyjał rozwojowi branży turystycznej, a także innych sektorów gospodarczych. Harmonijny rozwój obszaru jako regionu turystycznego wymaga dbałości o stan środowiska naturalnego i krajobrazu, a także o stan zachowanych zabytków i obiektów charakterystycznych dla miejscowego budownictwa. Należy także zauważyć, że część działań przewidzianych w ramach celu pierwszego, dotyczącego poprawy jakości życia będzie również służyć rozwojowi turystyki. Dotyczy to na przykład budowy i modernizacji obiektów sportowo-rekreacyjnych, poprawy estetyki miejscowości, zwiększenia aktywności w sferze społeczno-kulturalnej czy rozwoju działalności usługowej na obszarach wiejskich. Zakłada się, że wszystkie przewidziane w strategii cele zostaną osiągnięte pod koniec okresu realizacji strategii, to znaczy w 2015 roku. Aby osiągnąć te cele, realizowane będą przedsięwzięcia opisane w dalszej części tego rozdziału. Realizacja wszystkich przedsięwzięć rozpocznie się w drugiej połowie 2009 roku i zakończy w 2015 roku. Szczegółowy harmonogram realizacji przedsięwzięć jest podany w rozdziale 10. Przyjęte i opisane w dalszej części rozdziału wskaźniki realizacji poszczególnych przedsięwzięć zostaną osiągnięte w 2015 roku. Poniżej opisano planowane w ramach LSR przedsięwzięcia wraz z przyjętymi dla nich wskaźnikami produktu, rezultatu i oddziaływania. Zostały one sformułowane podczas wspomnianych wcześniej warsztatów strategicznych. W każdym przedsięwzięciu określono rodzaje operacji realizowanych przez beneficjentów działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” oraz działań podejmowanych przez LGD „Zaścianek”, w tym projektów współpracy. Zakłada się, że wszystkie opisane w LSR operacje i projekty będą dofinansowane ze środków Osi 4 Leader. 31 Przedsięwzięcia planowane w ramach celu głównego 1: „Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców” Przedsięwzięcie 1.1. „Tworzenie warunków dla aktywnego wypoczynku” Uzasadnienie i opis przedsięwzięcia Na obszarze objętym strategią odczuwa się brak wystarczającej liczby obiektów sportoworekreacyjnych umożliwiających uprawianie sportu i aktywny wypoczynek mieszkańców. Przedsięwzięcie ma na celu poprawę sytuacji w tym zakresie poprzez budowę, modernizację i poprawę wyposażenia obiektów sportowo-rekreacyjnych. Dodatkowo w ramach przedsięwzięcia przewiduje się organizowanie imprez promujących uprawianie sportu i aktywność fizyczną oraz rozwój sektora usług związanych z rekreacją i wypoczynkiem. Przedsięwzięcie przyczynia się do osiągnięcia następujących celów szczegółowych: • Zwiększenie liczby obiektów umożliwiających uprawianie sportów i aktywny wypoczynek • Poprawa estetyki miejscowości • Wzrost liczby imprez o charakterze rekreacyjno-sportowym Grupy docelowe Samorządy lokalne Organizacje pozarządowe Rolnicy zainteresowani świadczeniem usług związanych z rekreacją i sportem Mikroprzedsiębiorcy zainteresowani świadczeniem usług związanych z rekreacją i sportem Grupy i zespoły sportowe Rodzaje operacji przewidywane do realizacji w ramach przedsięwzięcia: Odnowa i rozwój wsi – minimum 1 operacja − Budowa, przebudowa, remont obiektów sportowych służących do użytku publicznego, − Budowa, przebudowa, remont ścieżek rowerowych służących do użytku publicznego, − Budowa, przebudowa lub remont placów zabaw i miejsc rekreacji służących do użytku publicznego, − Budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie budynków pełniących funkcje rekreacyjne lub sportowe − Kształtowanie otoczenia obiektów sportowo-rekreacyjnych, w szczególności budowa i odnawianie placów parkingowych, chodników, oświetlenia ulicznego Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej – minimum 2 operacje − Świadczenie usług turystycznych oraz związanych z rekreacją i wypoczynkiem − Działalność handlowa przy obiektach sportowo-rekreacyjnych Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw – minimum 2 operacje − Świadczenie usług turystycznych oraz związanych z rekreacją i wypoczynkiem − Działalność handlowa przy obiektach sportowo-rekreacyjnych Małe projekty – minimum 10 operacji − Budowa lub odbudowa infrastruktury służącej rekreacji i uprawianiu sportów, w szczególności tras rowerowych, tras konnych, tras i przystani kajakowych, ścieżek dydaktycznych i spacerowych, miejsc biwakowych, wypoczynkowych i biesiadnych − Organizacja imprez rekreacyjno-sportowych 32 Aktywizacja i nabywanie umiejętności – działania LGD obejmujące: − Badania, analizy, studia i plany wykonalności obiektów sportowo-rekreacyjnych; − Informacje i doradztwo w zakresie przygotowania wniosków zgodnych z charakterem przedsięwzięcia; − Organizacja wydarzeń sportowo-rekreacyjnych promujących obszar wdrażania LSR. Wskaźniki realizacji przedsięwzięcia Wskaźniki produktu Źródło weryfikacji Docelowa wartość wskaźnika wskaźnika Liczba wybudowanych, wyremontowanych lub doposażonych obiektów wiejskich pełniących funkcje rekreacyjno-sportowe (szt.) Powierzchnia wybudowanych lub wyremontowanych chodników i parkingów (m2) Liczba uruchomionych przedsięwzięć gospodarczych polegających na świadczeniu usług związanych z rekreacją i wypoczynkiem (szt.) Liczba zorganizowanych imprez rekreacyjno-sportowych promujących aktywny wypoczynek i uprawianie sportu (szt.) Wskaźniki rezultatu dane urzędów gmin 3 dane urzędów gmin 200 m2 dane urzędów gmin – ewidencja działalności gospodarczej dokumentacja beneficjentów pomocy 4 10 Źródło weryfikacji Docelowa wartość wskaźnika wskaźnika Liczba osób korzystających w ciągu roku z obiektów rekreacyjno-sportowych wybudowanych, wyremontowanych lub doposażonych w ramach przedsięwzięcia (osoby) Wzrost liczby dzieci i młodzieży zrzeszonych w uczniowskich i szkolnych klubach sportowych (osoby) Liczba nowych miejsc pracy w mikroprzedsiębiorstwach i gospodarstwach rolnych prowadzących działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług związanych z rekreacją i wypoczynkiem (osoby) Liczba uczestników imprez rekreacyjno-sportowych zorganizowanych w ramach przedsięwzięcia (osoby) Wskaźniki oddziaływania dane podmiotów zarządzających obiektami rekreacyjnosportowymi dane szkół istniejących na obszarze LSR dokumentacja beneficjentów pomocy dokumentacja beneficjentów pomocy 2500 osób + 10% 5 1000 osób Źródło weryfikacji Docelowa wartość wskaźnika wskaźnika Saldo migracji (osoby) GUS Odsetek dzieci z nadwagą Liczba osób z chorobami układu krążenia dane szkół dane ośrodka zdrowia 33 Nie więcej niż -40 osób -1% -1% Przedsięwzięcie 1.2. „Wsparcie społeczno-kulturalnej aktywności mieszkańców” Uzasadnienie i opis przedsięwzięcia Jednym z powodów niskiej aktywności społeczno-kulturalnej mieszkańców obszaru jest zły stan obiektów pełniących funkcje społeczno-kulturalne. W miejscowościach, gdzie tego typu obiekty mają niski standard i są źle wyposażone, mieszkańcy nie mają warunków do organizowania imprez kulturalnych, kursów i szkoleń, spotkań integrujących społeczność lokalną, działalności klubów, zespołów artystycznych i grup zainteresowań. Planowane przedsięwzięcie ma na celu zmianę tej sytuacji poprzez budowę, modernizację i doposażenie wiejskich świetlic, domów kultury i bibliotek wiejskich, a także wsparcie działań i programów społeczno-kulturalnych, które będą realizowane w tych obiektach. Przedsięwzięcie przyczynia się do osiągnięcia następujących celów szczegółowych: • Poprawa stanu obiektów pełniących funkcje społeczno-kulturalne • Poprawa estetyki miejscowości • Zwiększenie liczby i atrakcyjności działań społeczno-kulturalnych Grupy docelowe Organizacje pozarządowe Samorządy lokalne Placówki kultury Twórcy ludowi oraz kluby, zespoły artystyczne i grupy zainteresowań Szkoły i inne placówki edukacyjne Rodzaje operacji przewidywane do realizacji w ramach przedsięwzięcia: Odnowa i rozwój wsi – minimum 2 operacje − Budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie budynków pełniących funkcje społecznokulturalne (m.in. świetlic, domów kultury i bibliotek) − Kształtowanie otoczenia, budowa i odnawianie placów parkingowych, chodników, oświetlenia ulicznego przy obiektach społeczno-kulturalnych Małe projekty – minimum 12 operacji − Remont świetlic wiejskich i ich wyposażenie − Organizacja imprez kulturalnych − Organizacja szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym − Promocja lokalnej twórczości kulturalnej i artystycznej Aktywizacja i nabywanie umiejętności – działania LGD obejmujące: − Badania i analizy dotyczące aktywności społeczno-kulturalnej na obszarze objętym LSR; − Informacje i doradztwo w zakresie przygotowania wniosków zgodnych z charakterem przedsięwzięcia; − Szkolenia dla animatorów życia społeczno-kulturalnego; − Organizacja wydarzeń społeczno-kulturalnych promujących obszar wdrażania LSR. Wskaźniki realizacji przedsięwzięcia Wskaźniki produktu Źródło weryfikacji Docelowa wartość wskaźnika wskaźnika Liczba wyremontowanych lub doposażonych obiektów 34 dane urzędów gmin 4 wiejskich pełniących funkcje społeczno-kulturalne (szt.) Liczba imprez społeczno-kulturalnych zorganizowanych w ramach przedsięwzięcia (szt.) Powierzchnia wybudowanych lub wyremontowanych chodników i parkingów (m2) Wskaźniki rezultatu dokumentacja beneficjentów pomocy dane urzędów gmin 12 100 m2 Źródło weryfikacji Docelowa wartość wskaźnika wskaźnika Liczba imprez społeczno-kulturalnych zorganizowanych w 2014 roku w obiektach wyremontowanych lub doposażonych w ramach przedsięwzięcia (szt.) Liczba osób uczestniczących w 2014 roku w imprezach zorganizowanych w obiektach wyremontowanych lub doposażonych w ramach przedsięwzięcia (osób) Liczba osób uczestniczących w imprezach społecznokulturalnych zorganizowanych w ramach przedsięwzięcia (osób) Wskaźniki oddziaływania dane podmiotów zarządzających obiektami społeczno - kulturalnymi dane podmiotów zarządzających obiektami społeczno - kulturalnymi dane podmiotów zarządzających obiektami społeczno - kulturalnymi 10 1000 1000 Źródło weryfikacji Docelowa wartość wskaźnika wskaźnika Saldo migracji (osoby) GUS Liczba dzieci i młodzieży uczestniczącej w zorganizowanych formach upowszechniania kultury i sztuki (kluby, zespoły, sekcje i ogniska artystyczne) (osób) dane szkół i domów kultury Nie więcej niż -40 osób +5% Przedsięwzięcia planowane w ramach celu głównego 2: „Rozwój turystyki w oparciu o wykorzystanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego” Przedsięwzięcie 2.1. „Zachowanie wysokiej atrakcyjności turystycznej”. Uzasadnienie i opis przedsięwzięcia Obszar objęty strategią posiada dobrze zachowane zabytki, ciekawą historię, wysokie walory przyrodniczo-krajobrazowych, a także kultywowane dziedzictwo kulturowe. Są to cenne zasoby, które sprawiają, że obszar ma duży potencjał turystyczny. Dotąd rozwój turystyki odbywał się w oparciu o wykorzystanie tylko części istniejących zasobów. Zgodnie z wizją nakreśloną w strategii, podjęte zostaną działania ukierunkowane na pełniejsze ich wykorzystanie w rozwoju turystyki, przede wszystkim poprzez tworzenie nowych produktów turystycznych, na przykład ośrodka kultu religijnego w Dębnie, rejsów statkiem po Warcie, spływów kajakowych, rajdów konnych, imprez nawiązujących do wydarzeń historycznych, tematycznego szlaku turystycznego (zielarskiego). Niektóre z nich wykraczają swoim zasięgiem poza teren objęty strategią LGD „Zaścianek” i będą realizowane w ramach projektu 35 współpracy „Rozwój turystyki w dolinie środkowej Warty” wspólnie z LGD Unia Nadwarciańska i LGD „Z Nami Warto”, z którymi zawarto stosowne porozumienie. Aby zachować atrakcyjność turystyczną obszaru należy także podjąć bardziej intensywne działania w zakresie ochrony i zabezpieczenia zabytków oraz miejsc cennych przyrodniczo. W przypadkach, gdzie zasoby te uległy częściowemu zniszczeniu i utracie walorów, konieczne jest przeprowadzenie prac przywracających stan pierwotny. Rozwój funkcji turystycznej wiąże się również z potrzebą dalszej rozbudowy małej infrastruktury turystycznej. Planowane przedsięwzięcie zakłada realizację wszystkich wymienionych wyżej rodzajów działań. Przyczyni się ono do podniesienia atrakcyjności turystycznej obszaru i umocnienia jego wizerunku jako regionu turystycznego. Przedsięwzięcie przyczyni się do osiągnięcia następujących celów szczegółowych: • Ilościowy i jakościowy rozwój infrastruktury turystycznej • Poprawa stanu zabytków i obiektów charakterystycznych dla regionu • Rozwój działalności gospodarczej opartej o wykorzystanie tradycji rzemiosła i rękodzieła • Ochrona i oznakowanie miejsc stanowiących cenne dziedzictwo przyrodniczokrajobrazowe • Wzrost ruchu turystycznego na obszarze objętym strategią Grupy docelowe Organizacje pozarządowe Samorządy lokalne Kościoły i związki wyznaniowe Placówki kultury Twórcy ludowi oraz grupy i zespoły artystyczne Szkoły i inne placówki edukacyjne Rodzaje operacji przewidywane do realizacji w ramach przedsięwzięcia: Odnowa i rozwój wsi – minimum 1 operacja − Odnawianie elewacji zewnętrznych i dachów w budynkach architektury sakralnej wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków i cmentarzy wpisanych do rejestru zabytków − Rewitalizacja budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków użytkowanych na cele publiczne − Odnawianie lub konserwacja lokalnych pomników historycznych i miejsc pamięci − Budowa, przebudowa lub remont małej infrastruktury turystycznej − Budowa, przebudowa lub remont szlaków pieszych Małe projekty – minimum 7 operacji − Budowa lub odbudowa małej infrastruktury turystycznej (tras rowerowych, konnych i kajakowych, ścieżek dydaktycznych i spacerowych, punktów widokowych, miejsc biwakowych, wypoczynkowych i biesiadnych) − Odbudowa albo odnowienie lub oznakowanie budowli lub obiektów małej architektury wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków − Odnowienie dachów lub elewacji zewnętrznych budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków − Kultywowanie miejscowych tradycji, obrzędów i zwyczajów 36 − Zachowanie, odtworzenie, zabezpieczenie lub oznakowanie cennego lokalnego dziedzictwa przyrodniczego i krajobrazowego, w tym rekonstrukcja tradycyjnej zieleni wiejskiej, śródpolnej i przydrożnej Projekty współpracy – projekt „Rozwój turystyki w dolinie środkowej Warty” Aktywizacja i nabywanie umiejętności – działania LGD obejmujące: − Badania i analizy dotyczące historii obszaru objętego LSR; − Badania i analizy dotyczące stanu środowiska przyrodniczego na obszarze objętym LSR; − Informacje i doradztwo w zakresie przygotowania wniosków zgodnych z charakterem przedsięwzięcia; − Organizacja wydarzeń promujących atrakcje historyczne i kulturowe obszaru oraz jego dziedzictwo przyrodnicze. Wskaźniki realizacji przedsięwzięcia Wskaźniki produktu Źródło weryfikacji wskaźnika Liczba wyremontowanych obiektów zabytkowych (szt.) Liczba zbudowanych lub odbudowanych obiektów małej infrastruktury turystycznej (szt.) Liczba zabezpieczonych lub oznakowanych miejsc lub obiektów stanowiących cenne dziedzictwo przyrodniczokrajobrazowe Wskaźniki rezultatu dane Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków dokumentacja beneficjentów pomocy dokumentacja beneficjentów pomocy 1 3 2 Źródło weryfikacji wskaźnika Wzrost liczby turystów odwiedzających obszar (%) Wzrost liczby miejsc noclegowych (szt.) Liczba użytkowników odwiedzających domeny z informacjami o atrakcjach turystycznych obszaru (osoby) Wskaźniki oddziaływania dane z gmin dane GUS właściciele domen +10% +50 +20% Źródło weryfikacji Docelowa wartość wskaźnika wskaźnika Liczba osób zatrudnionych w branży usług turystycznych (osoby) Dochody z turystyki (tys. PLN) Liczba bezrobotnych (osób) Dochody podatkowe gmin per capita (tys. PLN). GUS +5% dane z gmin dane Powiatowego Urzędu Pracy dane z gmin + 10% -5% +2% Przedsięwzięcie 2.2. „Rozwój działalności gospodarczej w branży turystycznej”. 37 Uzasadnienie i opis przedsięwzięcia Rozwojowi turystyki na obszarze objętym strategią musi towarzyszyć zwiększenie skali i różnorodności usług związanych z obsługą ruchu turystycznego. W tej dziedzinie istnieją duże braki i niewykorzystane możliwości, na przykład wypożyczalnie sprzętu sportowego, organizowanie spływów kajakowych, przejażdżki wierzchem i bryczkami oraz wiele innych, które na pewno wykreują lokalni liderzy przedsiębiorczości. Napływ dużej liczby turystów to również szansa powstania sektora wytwarzającego produkty lokalne, wyroby tradycyjne i pamiątki. Produkty te mogą znaleźć odbiorców nie tylko wśród turystów, ale również wśród część mieszkańców obszaru oraz mieszkańców pobliskich miast, preferujących zaopatrywanie się wprost u producenta lub poszukujących produktów o specyficznych cechach jakościowych lub walorach użytkowych. Na razie skala i znaczenie tego sektora jest minimalne, ale w przypadku pojawienia się popytu może nastąpić bardzo szybki jego rozwój. W ramach planowanego przedsięwzięcia będzie udzielane wsparcie dla rolników i przedsiębiorców podejmujących działalność gospodarczą w branży turystycznej lub produkcję wyrobów charakterystycznych dla obszaru objętego strategią i wytwarzanych w oparciu o wykorzystanie tradycji miejscowego rzemiosła i rękodzielnictwa. W ramach przedsięwzięcia będą ponadto podejmowane działania szkoleniowe, informacyjne i doradcze dla przedsiębiorców z branży turystycznej. Przedsięwzięcie przyczyni się do osiągnięcia następujących celów szczegółowych: • Zwiększenie liczby gospodarstw rolnych świadczących usługi turystyczne • Wzrost ruchu turystycznego na obszarze objętym strategią • Rozwój działalności gospodarczej opartej o wykorzystanie tradycji rzemiosła i rękodzieła Grupy docelowe Rolnicy zainteresowani podjęciem działalności gospodarczej związanej z turystyką, drobną wytwórczością, rzemiosłem i rękodzielnictwem Mikroprzedsiębiorcy z branży usług turystycznych przetwórstwa rolno-spożywczego, drobnej wytwórczości, rzemiosła i rękodzielnictwa Organizacje pozarządowe Samorządy lokalne Rodzaje operacji przewidywane do realizacji w ramach przedsięwzięcia: Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej – minimum 3 operacje − Wynajmowanie pokoi oraz sprzedaż posiłków domowych lub świadczenie innych usług związanych z pobytem turystów w gospodarstwie rolnym − Świadczenie usług turystycznych oraz związanych z rekreacją i wypoczynkiem − Drobna wytwórczość, rzemiosło lub rękodzielnictwo Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw – minimum 3 operacje − Świadczenie usług turystycznych oraz związanych z rekreacją i wypoczynkiem − Drobna wytwórczość, rzemiosło lub rękodzielnictwo − Przetwórstwo rolno-spożywcze Małe projekty – minimum 5 operacji − Utworzenie lub zmodernizowanie bazy informacji turystycznej oraz stron internetowych promujących atrakcje turystyczne obszaru − Przygotowanie i wydanie folderów oraz innych publikacji informacyjnych dotyczących obszaru objętego LSR 38 − Kultywowanie tradycyjnych zawodów i rzemiosła Aktywizacja i nabywanie umiejętności – działania LGD obejmujące: − Badania i analizy dotyczące rozwoju działalności gospodarczej związanej z turystyką, rekreacją i wypoczynkiem na obszarze objętym LSR; − Informacje i doradztwo w zakresie przygotowania wniosków zgodnych z charakterem przedsięwzięcia; − Organizacja wystaw, targów i innych wydarzeń promujących miejscowe podmioty gospodarcze prowadzące działalność związaną z turystyką, rekreacją i wypoczynkiem Wskaźniki realizacji przedsięwzięcia Wskaźniki produktu Źródło weryfikacji Docelowa wartość wskaźnika wskaźnika Liczba uruchomionych nowych przedsięwzięć gospodarczych w branży turystycznej (szt.) Liczba wydanych publikacji informacyjnych promujących obszar objęty LSR (szt.) Liczba zorganizowanych szkoleń dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w branży turystycznej (szt.) Wskaźniki rezultatu dane z ewidencji działalności gospodarczej gmin dokumentacja beneficjentów pomocy dokumentacja beneficjentów pomocy 6 1 1 Źródło weryfikacji Docelowa wartość wskaźnika wskaźnika Liczba utworzonych nowych miejsc pracy w mikroprzedsiębiorstwach lub gospodarstwach rolnych prowadzących działalność gospodarczą w branży turystycznej (szt.) Wzrost liczby turystów odwiedzających obszar (%) Wzrost liczby miejsc noclegowych (szt.) Liczba gospodarstw agroturystycznych posiadających kategoryzację (szt.) Wskaźniki oddziaływania dokumentacja beneficjentów pomocy 6 dane z gmin dane GUS dokumentacja beneficjentów pomocy +10% +50 +100% Źródło weryfikacji Docelowa wartość wskaźnika wskaźnika Liczba osób zatrudnionych w branży usług turystycznych (osoby) Dochody z turystyki (tys. PLN) Liczba bezrobotnych (osób) Dochody podatkowe gmin per capita (tys. PLN). 39 GUS +5% dane z gmin dane Powiatowego Urzędu Pracy dane z gmin + 10% -5% +2% Rozdział 5 Misja LGD Zaścianek. WARTOŚCI I ZASADY DZIAŁANIA LGD "ZAŚCIANEK" • • • • • • • • • • • • • • dbałość o dobro wspólne społeczności lokalnej; pamięć o wszystkich mieszkańcach obszaru; przyjazne i gościnne odnoszenie się do turystów i gości; otwartość (na pomysły, ludzi, inne poglądy) - współpraca i partnerstwo; przejrzystość podejmowanych decyzji i działań; uczciwość i sumienność przy wykonywaniu swoich obowiązków; dbałość o zachowanie lokalnego charakteru LGD „Zaścianek”; dobra wymiana informacji – efektywna komunikacja; czerpanie z doświadczeń innych; umiejętność przyznania się do błędu albo niewiedzy; planowanie długookresowe i realizowanie zamierzonych zadań; przestrzeganie zasad zrównoważonego rozwoju – troska o środowisko naturalne; efektywność i oszczędność w działaniu; wspieranie ludzi aktywnych, z inicjatywą, mających innowacyjne pomysły; MISJA LGD ”ZAŚCIANEK” LGD „Zaścianek” kierując się dobrem wspólnym lokalnej społeczności pobudza aktywność mieszkańców i wspiera ich inicjatywy mające na celu zapewnienie wysokich standardów życia przy zachowaniu walorów przyrodniczo-krajobrazowych obszaru. 40 Rozdział 6 Wykazanie spójności specyfiki obszaru z celami LSR. Głównym celem strategii przyjętej przez LGD „Zaścianek” jest poprawa warunków i jakości życia na obszarze gmin wchodzących w skład partnerstwa. Cel ten stanowi odpowiedź na wyraźnie zarysowujący się problem spadku kapitału społecznego, który przejawia się niską aktywnością społeczną i gospodarczą mieszkańców, osłabieniem więzi społecznych, słabością organizacji pozarządowych i brakiem działań obywatelskich oraz ucieczką ze wsi młodych, wykształconych i aktywnych osób. Na ten problem zwracali uwagę sami mieszkańcy obszaru podczas warsztatów strategicznych poświęconych analizie SWOT. Świadczą o nim również wskaźniki i dane przywołane w rozdziale 2 „Opis obszaru objętego LSR”. Przyjęte w strategii cele i przedsięwzięcia są zapowiedzią działań, które mają charakter swego rodzaju „pracy u podstaw” wśród społeczności lokalnej, mającej w perspektywie doprowadzić do wzrostu kapitału społecznego. Aby ją podjąć, potrzebna jest odpowiednia baza materialna - obiekty umożliwiające mieszkańcom spotkanie i bycie razem oraz uczestniczenie we wspólnych przedsięwzięciach i wydarzeniach. Takimi obiektami na wsi są świetlice, domy kultury i sale w remizach, a także obiekty sportowe, rekreacyjne i place zabaw. Aby mogły one dobrze służyć społeczności lokalnej i ją integrować, muszą spełniać współczesne standardy techniczne i posiadać wyposażenie odpowiednie do oczekiwań swoich użytkowników – mieszkańców miejscowości, w których są zlokalizowane. Dlatego w obu przedsięwzięciach przewidzianych w ramach pierwszego celu głównego będą wspierane remonty i modernizacja obiektów społeczno-kulturalnych oraz obiektów sportoworekreacyjnych. Znaczne środki zostaną także przeznaczone na wsparcie działań aktywizujących i integrujących społeczność lokalną, przede wszystkim organizowanie imprez, a także działania szkoleniowo-doradcze dla inicjatyw obywatelskich podejmowanych przez mieszkańców obszaru. Drugi cel główny strategii „Rozwój turystyki w oparciu o wykorzystanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego” został sformułowany w wyniku przeprowadzonej analizy potencjału turystycznego obszaru. Jest on, w porównaniu z innymi regionami Wielkopolski, stosunkowo wysoki, co potwierdza liczba 30 000 turystów odwiedzających co roku ten obszar. Nazwa „Szwajcaria Żerkowska” często używana w odniesieniu do omawianego obszaru także jest świadectwem jego walorów turystycznych. Do tej pory rozwój turystyki na obszarze LSR opierał się na dwóch produktach: pałacu w Śmiełowie i jego historycznych związkach z Adamem Mickiewiczem oraz kompleksie wypoczynkowym Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne z jego główną atrakcją – wyjątkowej wielkości basenami na otwartym powietrzu. Dokonana analiza zasobów wskazuje, że w nawiązaniu do historii obszaru lub wykorzystując jego walory naturalne można stworzyć nowe, atrakcyjne produkty turystyczne, które zwiększą ruch turystyczny. Stworzy to warunki dla rozwoju branży turystycznej, a w dalszej perspektywie spowoduje ogólny rozwój gospodarki lokalnej. Adekwatnie do przedstawionych wyników analizy zaprojektowano przedsięwzięcia w ramach drugiego celu głównego. Aby pełniej wykorzystać potencjał turystyczny obszaru przedsięwzięcia te zakładają: − rozbudowę infrastruktury turystycznej, − ochronę, renowację i oznakowanie miejsc i zabytków stanowiących atrakcje turystyczne, − rozbudowę bazy noclegowo-gastronomicznej, − wykreowanie nowych produktów turystycznych, 41 − promocję obszaru jako regionu turystycznego. Przewidując rozwój turystyki i zwiększony napływ turystów, w ramach celu drugiego założono działania ukierunkowane na rozwój aktywności gospodarczej związanej z wytwarzaniem produktów mających specyficzny, lokalny lub tradycyjny charakter. Ta branża ma bardzo dobre perspektywy rozwoju w regionach turystycznych. Ponieważ większość tak zwanych produktów lokalnych to produkty żywnościowe – na przykład żywność ekologiczna, specjały regionalne itp., szczególną szansę w tym zakresie mają rolnicy prowadzący małe i średnie gospodarstwa, którzy na obszarze objętym strategią stanowią większość. Ze względów ekonomicznych zwykle stosują oni mało intensywne i przyjazne dla środowiska technologie produkcji, co jest podstawą i warunkiem wytwarzania żywności ekologicznej oraz tradycyjnej. Ponadto dysponują dużymi zasobami siły roboczej, którą będzie można wykorzystać przy pracochłonnych tradycyjnych technologiach. 42 Rozdział 7 Uzasadnienie podejścia zintegrowanego dla przedsięwzięć planowanych w ramach LSR. Lokalna Strategia Rozwoju opracowana przez LGD „Zaścianek” prezentuje zintegrowane podejście, stanowiące wyróżnik metody Leader. Wynika to z przyjętej koncepcji rozwoju, której cechą charakterystyczną jest wzajemne powiązanie i spójność działań cząstkowych i operacji, jakie będą realizowane w ramach wdrażania strategii. Główne elementy nadające strategii zintegrowany charakter zostały opisane poniżej. 1. Przedsięwzięcia zaplanowane w ramach LSR zostały zaprojektowane w sposób zapewniający udział wielu różnych podmiotów w ich realizacji. Łatwo to stwierdzić analizując skład grup docelowych dla przedsięwzięć przewidzianych w strategii. W każdym przedsięwzięciu zostało wymienionych od czterech do sześciu grup docelowych. Znajdujemy wśród nich podmioty z sektora publicznego (samorządy lokalne, placówki kultury, szkoły), podmioty z sektora społecznego (organizacje pozarządowe, grupy i zespoły sportowe, twórcy ludowi, kluby i zespoły artystyczne, kościoły i związki wyznaniowe) oraz podmioty z sektora gospodarczego (mikroprzedsiębiorcy). 2. Strategia będzie wdrażana z udziałem różnych branż gospodarczych. W dwóch przedsięwzięciach, w ramach których jest przewidziane wsparcie na podejmowanie i rozwój działalności gospodarczej, wymieniono następujące branże: usługi turystyczne, usługi związane z rekreacją i wypoczynkiem, działalność handlowa, przetwórstwo rolnospożywcze, drobną wytwórczość, rzemiosło i rękodzieło. 3. Realizacja zaplanowanych przedsięwzięć jest związana z wykorzystaniem różnych zasobów obszaru. Dobrym przykładem są przedsięwzięcia zaplanowane w ramach celu głównego 2 „Rozwój turystyki w oparciu o wykorzystanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego”, które będą wykorzystywać dziedzictwo kulturowe, historyczne, walory przyrodniczo-krajobrazowe, tradycyjne zawody i technologie oraz lokalne surowce. Natomiast przedsięwzięcia zaplanowane w ramach celu głównego 1 „Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców” zakładają wykorzystanie zasobów społecznych – lokalnej twórczości artystycznej, aktywności placówek edukacyjnych i placówek kultury, działalności prowadzonej przez grupy i zespoły sportowe oraz wszelkich innych form społecznego zaangażowania. 4. Między przyjętymi w LSR celami i przedsięwzięciami zachodzą wzajemne oddziaływania i związki. Wspieranie aktywności artystyczno-kulturalnej, budowa i modernizacja obiektów sportowo-rekreacyjnych oraz poprawa estetyki miejscowości są przewidziane w ramach pierwszego celu głównego dotyczącego poprawy jakości życia, ale mają one znaczenie również dla zwiększenia atrakcyjności turystycznej obszaru i w pewnej mierze także dla rozwoju działalności gospodarczej w branży turystycznej, co zakłada drugi cel główny. 43 Rozdział 8 Uzasadnienie podejścia innowacyjnego dla przedsięwzięć planowanych w ramach LSR. Lokalna Strategia Rozwoju opracowana przez LGD „Zaścianek” prezentuje innowacyjne podejście, stanowiące wyróżnik metody Leader. Główne elementy nadające strategii innowacyjny charakter zostały opisane poniżej. 1. Wprawdzie strategia zakłada kontynuowanie obecnie realizowanego kierunku rozwoju obszaru, polegającego na rozwoju jego funkcji turystycznej, ale jej celem jest zdynamizowanie tego rozwoju poprzez wykreowanie nowych produktów turystycznych. Jest to w pełni realne, gdyż dotąd rozwój turystyki odbywał się w oparciu o wykorzystanie tylko części istniejących zasobów. Nowe produkty, o których dyskutowano podczas warsztatów strategicznych, takie jak ośrodek kultu religijnego przy zabytkowym kościele w Dębnie, rejsy statkiem po Warcie, spływy kajakowe, rajdy konne, imprezy nawiązujące do wydarzeń historycznych (np. pobytem w sierpniu 1831r. Adama Mickiewicza, lub zdobycie pociągu pancernego w czasie Powstania Wielkopolskiego) czy tematyczny szlak turystyczny (zielarski) umożliwią pełniejsze wykorzystanie istniejących zasobów kulturowych, historycznych i przyrodniczych obszaru. 2. Innowacyjnym rozwiązaniem jest także proponowane w ramach przedsięwzięcia 2.2 „Rozwój działalności gospodarczej w branży turystycznej” gospodarcze wykorzystanie miejscowych tradycji wytwórczych i produktów lokalnych, czyli produktów charakterystycznych dla tego regionu, stanowiących składnik lokalnego dziedzictwa kulturowego. Ta propozycja w perspektywie doprowadzi do powstania nowego sektora w gospodarce obszaru, wytwarzającego produkty lokalne, wyroby tradycyjne i pamiątki. Na razie tego rodzaju produkty są wytwarzane w bardzo małej skali, głównie w warunkach domowych na własny użytek mieszkańców i praktycznie nie jest prowadzona działalność gospodarcza tym zakresie. 3. Należy zwrócić uwagę, że oba opisane wyżej innowacyjne rozwiązania są związane z większym niż do tej pory wykorzystaniem lokalnych zasobów. W przypadku nowych produktów turystycznych są to zasoby przyrodnicze (rzeka Warta, trasy turystyczne, Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy), zabytki oraz wydarzenia z historii obszaru. W przypadku powstania sektora wytwarzającego produkty lokalne, wyroby tradycyjne i pamiątki tymi zasobami są kwalifikacje miejscowej siły roboczej, dziedzictwo kulturowe, tradycje wytwórcze oraz lokalne surowce, w tym zwłaszcza produkty rolne. 4. Opisane powyżej innowacyjne rozwiązania przewidziane w Lokalnej Strategii Rozwoju LGD „Zaścianek” mogą być z łatwością zastosowane na innych obszarach wiejskich. Plany w tym zakresie już zresztą istnieją, ponieważ LGD „Zaścianek” zamierza razem z sąsiednimi lokalnymi grupami działania realizować projekt współpracy „Rozwój turystyki w dolinie środkowej Warty”. Będzie on polegał między innymi na wspólnym tworzeniu innowacyjnych produktów turystycznych obejmujących obszar wszystkich partnerów zaangażowanych w projekt. Z wstępnych rozmów wynika, że będą to produkty podobne do tych, jakie przewiduje strategia LGD „Zaścianek”, takie jak tramwaj wodny po Warcie, tematyczne szlaki turystyczne, wieloetapowe rajdy konne czy spływy kajakowe rzeką Wartą. 44 Rozdział 9 Określenie warunków uzyskania pomocy ze środków na wdrażanie LSR, procedury oceny zgodności operacji z LSR, procedury wyboru operacji przez LGD, procedury odwołania od rozstrzygnięć Rady w sprawie wyboru operacji w ramach działania „Wdrażanie Lokalnych Strategii Rozwoju”, kryteriów na podstawie których jest oceniana zgodności operacji z LSR oraz kryteriów wyboru operacji, a także procedury zmiany tych kryteriów. 9.1. Warunki uzyskania pomocy ze środków na wdrażanie LSR LGD Zaścianek może wybrać do finansowania wniosek o przyznanie pomocy złożony w terminie wskazanym w informacji o możliwości składania wniosku, spełniający następujące warunki: I. Warunki ogólne: 1) operacja będzie realizowana na obszarze objętym Lokalną Strategią Rozwoju, 2) wniosek sporządzono na obowiązującym formularzu, 3) do wniosku załączono wszystkie dokumenty niezbędne do wyboru operacji, zgodnie z wymogami podanymi w informacji o możliwości składania wniosku o pomoc za pośrednictwem Stowarzyszenia LGD „Zaścianek”, II. Warunki szczegółowe: A. Warunki szczegółowe dotyczące operacji, których zakres i charakter odpowiada działaniu „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 1) Wnioskodawca jest rolnikiem lub domownikiem w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub małżonkiem tego rolnika, 2) Wnioskodawca jest nieprzerwanie ubezpieczony w pełnym zakresie na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników prze okres co najmniej ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przyznanie pomocy, 3) Wnioskodawca jest obywatelem Polski lub innego państwa członkowskiego UE, 4) Wnioskodawca jest pełnoletni i nie ukończył 60 roku życia, 5) Wnioskodawca nie wystąpił o przyznanie i nie przyznano mu renty strukturalnej w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006 lub Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, 6) Przyznano płatność do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego posiadanego przez rolnika, o którym mowa w pkt.1 za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o pomoc, 7) Wnioskodawca nie rozpoczął realizacji operacji. B. Warunki szczegółowe dotyczące operacji, których zakres i charakter odpowiada działaniu „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 1) Wnioskodawca będący osobą fizyczną: 45 a) podejmuje lub wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą jako mikroprzedsiębiorca, b) jest obywatelem Polski lub innego państwa członkowskiego UE, c) jest pełnoletni i nie ukończył 60 roku życia, d) nie podlega przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników w pełnym zakresie, e) ma miejsce zamieszkania: • w przypadku osób świadczących usługi dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa – w miejscowości należącej do gminy wiejskiej lub miejscowości gminy miejsko-wiejskiej z wyłączeniem miast liczących powyżej 20 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej liczącej do 5 tys. mieszkańców, • w przypadku osób podejmujących lub wykonujących inną działalność gospodarczą - w miejscowości gminy wiejskiej lub miejscowości gminy miejsko-wiejskiej z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców lub gminie miejskiej liczącej do 5 tys. mieszkańców’ f) w okresie ostatnich dwóch lat poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie pomocy nie miał przyznanej pomocy w ramach działania „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia” objętego Programem Operacyjnym „Kapitał Ludzki 2007-2013”, g) jeżeli operacja, którą zamierza realizować wnioskodawca, jest związana z nieruchomością, miejsce położenia tej nieruchomości znajduje się na obszarze objętym LSR, h) wnioskodawca nie rozpoczął realizacji operacji. 2) Wnioskodawca będący osobą prawną lub jednostką organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej: a) wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą jako mikroprzedsiębiorca, b) nie podlega przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników w pełnym zakresie, c) ma siedzibę lub oddział: • w przypadku grup producentów rolnych, wstępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw, organizacji producentów owoców i warzyw oraz podmiotów świadczących usługi dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa –w miejscowości należącej do gminy wiejskiej lub miejscowości gminy miejsko-wiejskiej z wyłączeniem miast liczących powyżej 20 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej liczącej do 5 tys. mieszkańców, • w przypadku innych podmiotów - w miejscowości należącej do gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej liczącej do 5 tys. mieszkańców’ d) w okresie ostatnich dwóch lat poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie pomocy nie miał przyznanej pomocy w ramach działania „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia” objętego Programem Operacyjnym „Kapitał Ludzki 2007-2013”, e) jeżeli operacja, którą zamierza realizować wnioskodawca, jest związana z nieruchomością, miejsce położenia tej nieruchomości znajduje się na obszarze objętym LSR, 46 C. Warunki szczegółowe dotyczące operacji, których zakres i charakter odpowiada działaniu „Odnowa i rozwój wsi” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 1) Wnioskodawca jest jednym z niżej wymienionych podmiotów: • gminą • instytucją kultury dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego • kościołem albo innym związkiem wyznaniowym • organizacją pozarządową o statusie organizacji pożytku publicznego 2) Operacja będzie realizowana na obszarze objętym LSR, 3) Wysokość wnioskowanej kwoty wynosi co najmniej 25 tys. zł, D. Warunki szczegółowe dotyczące operacji, których zakres i charakter odpowiada „małym projektom” w rozumieniu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2008 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 1) W przypadku wnioskodawcy będącego osobą fizyczną: a) Wnioskodawca jest obywatelem Polski lub innego państwa członkowskiego UE, b) Wnioskodawca jest osobą pełnoletnią, c) Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania na obszarze objętym LSR lub wykonuje działalność gospodarczą na tym obszarze, d) Całkowity planowany koszt operacji wynosi co najmniej 4,5 tys. zł, e) Całkowity planowany koszt operacji wynosi nie więcej niż 100 tys. zł, f) Wnioskowana wysokość pomocy nie przekracza kwoty 25 tys. zł, g) Dotychczasowa pomoc przyznana wnioskodawcy ze środków na wdrażanie LSR, obejmująca operacje zrealizowane i operacje niezakończone, których zakres i charakter odpowiada „małym projektom” nie przekracza kwoty 100 tys. zł. 2) W przypadku wnioskodawcy nie będącego osobą fizyczną: a) Wnioskodawca jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną, b) Wnioskodawca ma siedzibę na obszarze objętym LSR lub prowadzi działalność na tym obszarze, c) Całkowity planowany koszt operacji wynosi co najmniej 4,5 tys. zł, d) Całkowity planowany koszt operacji wynosi nie więcej niż 100 tys. zł, e) Wnioskowana wysokość pomocy nie przekracza kwoty 25 tys. zł, f) Dotychczasowa pomoc przyznana wnioskodawcy ze środków na wdrażanie LSR, obejmująca operacje zrealizowane i operacje niezakończone, których zakres i charakter odpowiada „małym projektom” nie przekracza kwoty 100 tys. zł. 9.2. Procedura oceny zgodności wniosków z LSR i wyboru operacji przez LGD. Po zakończeniu naboru wniosków o pomoc, który będzie prowadzony zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, LGD Zaścianek rozpocznie postępowanie mające na celu ocenę zgodności złożonych wniosków z LSR i dokonanie wyboru operacji do finansowania. Postępowanie to będzie prowadzone według zasad i procedur opisanych poniżej. 47 1. Niezwłocznie po zakończeniu naboru wniosków Zarząd Stowarzyszenia sporządza i podaje do publicznej wiadomości listę wniosków złożonych w terminie wskazanym w informacji o możliwości składania wniosku oraz listę wniosków złożonych po tym terminie. Wnioski złożone po terminie nie podlegają rozpatrzeniu przez Radę Stowarzyszenia. 2. Organem uprawnionym do dokonywania oceny zgodności wniosków z LSR i wyboru operacji do finansowania jest Rada LGD Zaścianek. Rada rozpatruje wnioski i podejmuje decyzje w ich sprawie podczas swoich posiedzeń. 3. Nie później niż w terminie 18 dni od dnia, w którym upłynął termin składania wniosków o przyznanie pomocy odbywa się posiedzenie Rady w celu dokonania oceny operacji pod względem zgodności z LSR oraz spełniania kryteriów wyboru. Rada rozpatruje wnioski w kolejności odpowiadającej kolejności ich złożenia do Biura LGD Zaścianek. 4. Przed rozpatrzeniem wniosku członkowie Rady składają pisemne oświadczenie o bezstronności w rozpatrywaniu danego wniosku. Oświadczenie składa się na formularzu, którego wzór przedstawia Załącznik nr 16/1 do wniosku o wybór LGD „Zaścianek” do realizacji LSR. Członków Rady, którzy nie złożą oświadczenia o bezstronności, Przewodniczący Rady wyłącza z udziału w rozpatrywaniu danego wniosku, w szczególności z udziału w ocenie zgodności operacji z Lokalną Strategią Rozwoju, ocenie tej operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru oraz z udziału w głosowaniu nad uchwałą dotyczącą wyboru tej operacji. 5. Podczas dyskusji nad wnioskiem Przewodniczący udziela głosu dyskutantom według kolejności zgłoszeń. W dyskusji głos mogą zabierać członkowie Rady, członkowie Zarządu oraz osoby zaproszone do udziału w posiedzeniu. Po dyskusji nad wnioskiem Rada przeprowadza głosowanie w sprawie zgodności operacji z LSR. Po zarządzeniu głosowania każdy członek Rady dokonuje indywidualnie oceny zgodności operacji z LSR poprzez wypełnienie „Karty oceny zgodności operacji z LSR”, której wzór przedstawia Załącznik nr 16/2 do wniosku o wybór LGD „Zaścianek” do realizacji LSR. Formularz „Karty oceny zgodności operacji z LSR” zawiera pytania pomocnicze pomagające ustalić zgodność operacji z LSR, a na końcu formularza znajduje się rubryka, w której członek Rady poprzez wybór jednej z dwóch opcji oddaje głos w sprawie uznania operacji za zgodną lub niezgodną z Lokalną Strategią Rozwoju.: Po zebraniu wypełnionych „Kart oceny zgodności operacji z LSR” komisja skrutacyjna dokonuje podliczenia oddanych głosów. Decyzja Rady w sprawie uznania operacji za zgodną z LSR jest pozytywna, jeśli bezwzględna większość ważnie oddanych głosów została oddana na opcję, że operacja jest zgodna z LSR. Wnioski dotyczące operacji, co do których Rada podjęła negatywną decyzję w sprawie uznania ich zgodności z LSR nie są dalej rozpatrywane. 6. Jeżeli operacja została uznana za zgodną z LSR, Rada przeprowadza ocenę tej operacji według kryteriów lokalnych przyjętych przez Stowarzyszenie. Po zarządzeniu głosowania każdy członek Rady dokonuje indywidualnie oceny operacji poprzez wypełnienie formularza „Karty oceny operacji według kryteriów wyboru”, której wzór przedstawia Załącznik nr 16/3 do wniosku o wybór LGD „Zaścianek” do realizacji LSR. Ocena operacji przez członka Rady polega na przyznaniu punktów za poszczególne kryteria, a następnie ich zsumowaniu i wpisaniu obliczonej oceny łącznej w pozycji formularza „SUMA PUNKTÓW”. Po zebraniu wypełnionych „Karty oceny operacji według kryteriów wyboru” komisja skrutacyjna ustala wynik głosowania w taki sposób, że sumuje oceny łączne wyrażone na poszczególnych kartach w pozycji „SUMA PUNKTÓW” i dzieli przez liczbę oddanych 48 głosów. Liczba będąca wynikiem tego działania jest oceną Rady dotyczącą spełniania kryteriów wyboru przez daną operację. 7. Na podstawie wyników głosowania w sprawie oceny operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru Przewodniczący Rady sporządza listę ocenionych operacji, ustalając ich kolejność według liczby uzyskanych punktów w ramach tej oceny. W przypadku operacji mających równą liczbę punktów ich kolejność na liście ustala się przeprowadzając w tej sprawie głosowanie. Lista zawiera wskazanie operacji, które mieszczą się w ramach limitu dostępnych środków określonego w informacji o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy. Nie później niż w terminie 21 dni od dnia, w którym upłynął termin składania wniosków o przyznanie pomocy listę podaje się do wiadomości publicznej oraz przesyła się ją do wiadomości wnioskodawców, którzy złożyli wnioski o przyznanie pomocy wraz z pisemną informacją o: • zgodności wnioskowanej operacji z LSR albo jej niezgodności z LSR, ze wskazaniem przyczyn niezgodności; • liczbie punktów uzyskanych przez wnioskowaną operację i miejscu, które ona zajmuje na liście ocenionych operacji; • możliwości i trybie złożenia odwołania od wyników oceny (procedura odwoławcza jest opisana poniżej) 8. Po upłynięciu terminu, w którym wnioskodawcy mogli składać odwołania od wyników głosowania w sprawie oceny operacji, Zarząd LGD Zaścianek zwołuje posiedzenie Rady w celu rozpatrzenia odwołań i podjęcia decyzji o wyborze operacji do finansowania. Rozpatrywanie odwołań polega na ponownej ocenie zgodności operacji z LSR oraz ocenie tej operacji według kryteriów lokalnych, z uwzględnieniem argumentów podanych przez wnioskodawcę w odwołaniu. 9. Po rozpatrzeniu odwołań, o ile zachodzi taka potrzeba, Przewodniczący Rady modyfikuje listę ocenionych operacji. 10. Rada wybiera do finansowania operacje, które uzyskały największą liczbę punktów w ramach oceny operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru, w kolejności odpowiadającej miejscu na liście operacji podlegających ocenie. 11. Rada dokonuje wyboru operacji do wysokości limitu dostępnych środków, określonego w informacji o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy na dany rodzaj operacji. W roku, w którym LGD Zaścianek po raz ostatni poda do publicznej wiadomości informacje o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy na dany rodzaj operacji, Rada dokonuje wyboru operacji do wysokości 120% limitu dostępnych środków, określonego w informacji o możliwości składania wniosków. 12. Decyzja Rady o wybraniu operacji do finansowania ma formę uchwały. Każda uchwała o wybraniu operacji do finansowania zawiera: 1) informacje o wnioskodawcy operacji (imię i nazwisko lub nazwę, adres lub siedzibę, numer identyfikacyjny) 2) tytuł operacji zgodny z tytułem podanym we wniosku, 3) kwotę pomocy o jaką ubiegał się wnioskodawca zgodną z kwotą podaną we wniosku, 4) informację o decyzji Rady w sprawie uznania zgodności operacji z LSR, 5) informację o liczbie punktów uzyskanych w ramach oceny operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru i miejscu na liście ocenionych operacji, 6) postanowienie Rady o wybraniu operacji do finansowania. 13. Po dokonaniu wyboru operacji przez Radę, Przewodniczący Rady wspólnie z Prezesem Zarządu sporządzają listę operacji wybranych przez LGD do finansowania oraz listę operacji niewybranych do finansowania. Na liście operacji wybranych do finansowania umieszcza się operacje w kolejności według liczby uzyskanych punktów w ramach oceny spełniania kryteriów wyboru operacji. W roku, w którym LGD Zaścianek po raz ostatni 49 poda do publicznej wiadomości informacje o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy na dany rodzaj operacji, lista zawiera wskazanie operacji, które mieszczą się w ramach limitu dostępnych środków określonego w informacji o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy. LGD przekazuje listy właściwej instytucji wdrażającej wraz z uchwałami w sprawie wyboru operacji oraz złożonymi wnioskami o przyznanie pomocy w terminie 45 dni od dnia, w którym upłynął termin składania wniosków o przyznanie pomocy na dany rodzaj operacji. 14. Niezwłocznie po dokonaniu wyboru operacji do finansowania LGD Zaścianek podaje do wiadomości publicznej listę operacji wybranych przez LGD do finansowania oraz listę operacji niewybranych do finansowania oraz informuje na piśmie wnioskodawców o: - wybraniu albo niewybraniu operacji – wskazując przyczyny niewybrania, przy czym w roku, w którym LGD Zaścianek po raz ostatni poda do publicznej wiadomości informacje o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy na dany rodzaj operacji, w piśmie powiadamiającym wnioskodawcę o wybraniu operacji wskazuje się również, czy operacja ta mieści się w ramach limitu dostępnych środków określonego w informacji o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy. - liczbie punktów uzyskanych przez wnioskowaną operację w ramach oceny pod względem spełniania kryteriów wyboru i miejscu na liście wybranych operacji. W przypadku operacji spełniających warunki przyznania pomocy dla działania „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej”, „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” oraz „Odnowa i rozwój wsi”, które nie zostały wybrane do finansowania, wnioskodawców informuje się o możliwości złożenia wniosku o przyznanie pomocy na operację bezpośrednio do podmiotu wdrażającego dane działanie. 9.3. Procedura odwołania od rozstrzygnięć Rady w sprawie wyboru operacji 1. LGD Zaścianek w terminie 2 dni po dokonaniu oceny wniosków pod względem zgodności z LSR oraz spełniania kryteriów wyboru informuje w formie pisemnej wnioskodawców o decyzji Rady w sprawie złożonych wniosków, w szczególności o: a) zgodności albo niezgodności operacji z LSR, wskazując przyczyny niezgodności b) w odniesieniu do operacji uznanych za zgodne z LSR – o liczbie uzyskanych punktów w ramach oceny spełniania kryteriów wyboru i miejscu na liście operacji podlegających ocenie c) możliwości odwołania się od wyników oceny poprzez złożenie w Biurze LGD Zaścianek pisemnego odwołania w terminie 7 dni od dnia otrzymania powiadomienia. Informacja przekazana wnioskodawcom powinna wskazywać, które z ocenionych operacji mieszczą się w ramach limitu dostępnych środków, określonego w informacji o możliwości składania wniosków o przyznanie pomocy na dany rodzaj operacji. Wzory pism stosowanych do poinformowania wnioskodawców o decyzji Rady zawiera Załącznik nr 16/6 do wniosku o wybór LGD „Zaścianek” do realizacji LSR. 2. Wnioskodawca może złożyć do Zarządu Stowarzyszenia, w formie pisemnej, odwołanie od rozstrzygnięć Rady w terminie 7 dni od dnia doręczenia informacji LGD Zaścianek z informacją o decyzji Rady. 3. Po upływie terminu, w którym wnioskodawcy mogli składać odwołania, Zarząd zwołuje posiedzenie Rady w celu rozpatrzenia złożonych odwołań. Podczas posiedzenia Rada dokonuje ponownej oceny zgodności operacji z LSR i oceny pod względem spełniania kryteriów wyboru. Decyzje Rady podjęte w trybie rozpatrzenia odwołania są ostateczne. O decyzjach podjętych w wyniku rozpatrzenia odwołań LGD niezwłocznie informuje wnioskodawców, którzy złożyli odwołania. 50 Poniżej przedstawiono w formie tabelarycznej harmonogram działań i zakres odpowiedzialności organów LGD uczestniczących w procedurze oceny i wyboru operacji, a także schemat graficzny procedury oceny i wyboru operacji przez LGD „Zaścianek”. 51 Harmonogram działań i zakres odpowiedzialności organów LGD „Zaścianek” uczestniczących w procedurze oceny i wyboru operacji Termin realizacji Organ Wzory dokumentów stosowane w Rodzaj działania działania* odpowiedzialny danym działaniu Sporządzenie i podanie do publicznej wiadomości listy wniosków złożonych w terminie wskazanym w informacji o możliwości składania wniosku oraz listy wniosków złożonych po tym terminie Przygotowanie materiałów i dokumentów dla członków Rady (w tym kopii wniosków o przyznanie pomocy złożonych w terminie wskazanym w informacji o możliwości składania wniosku) Zawiadomienie członków Rady o miejscu, terminie i porządku posiedzenia Rady, przesłanie członkom Rady materiałów i dokumentów związanych z porządkiem posiedzenia Posiedzenie Rady - ocena zgodności operacji z LSR, ocena operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru Sporządzenie listy ocenionych operacji Opublikowanie listy ocenionych operacji, rozesłanie wnioskodawcom pisemnej informacji o wynikach oceny wniosków dokonanej przez Radę Zarząd LGD 1 i 2 dzień Biuro LGD 3 dzień Zarząd LGD Formularz oświadczenia o bezstronności - Załącznik nr 16/2 „Karta oceny zgodności operacji z LSR” - Załacznik nr 16/3 „Karty oceny operacji według kryteriów wyboru” - Załacznik nr 16/4 Nie później niż 18 dzień Rada LGD Nie później niż 21 dzień Przewodniczący Rady Nie później niż 21 dzień Zarząd LGD 35 dzień Zarząd LGD 42 dzień Rada LGD Wzór uchwały Rady Decyzyjnej w sprawie operacji wybranej do finansowania – Załącznik nr 16/5 43 dzień Przewodniczący Rady i Prezes Zarządu Wzór protokółu z posiedzenia Pady Decyzyjnej – Załącznik nr 16/6 Zawiadomienie członków Rady o miejscu, terminie i porządku posiedzenia Rady, którego celem będzie rozpatrzenie odwołań, przesłanie członkom Rady materiałów i dokumentów związanych z porządkiem posiedzenia Posiedzenie Rady – rozpatrzenie odwołań, wybór operacji do finansowania Sporządzenie protokołu z posiedzenia Rady Sporządzenie listy operacji wybranych przez LGD do finansowania oraz listy operacji niewybranych do finansowania Przekazanie właściwej instytucji wdrażającej listy operacji wybranych do finansowania Przekazanie wnioskodawcom informacji o wybraniu lub niewybraniu operacji do finansowania 1 dzień Nie później niż 45 dzień Wzory pism do wnioskodawców informujących o wynikach oceny wniosków - Załącznik nr 16/7 Zarząd LGD Wzory pism do wnioskodawców informujących o wybraniu albo nie wybraniu operacji – Załącznik nr 16/8 Termin realizacji działania jest podany w dniach liczonych od dnia, w którym upłynął termin składania wniosków o przyznanie pomocy Nie później niż 45 dzień 52 Zarząd LGD Schemat graficzny procedury oceny i wyboru operacji przez LGD Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Samorząd Województwa Lista wybranych operacji wraz z wnioskami o pomoc 8. Przekazanie wnioskodawcom informacji o wybraniu albo nie wybraniu operacji do finansowania Informacja o wybraniu albo nie wybraniu operacji 7. Przekazanie właściwemu podmiotowi wdrażającemu listy wybranych operacji wraz z wnioskami o pomoc Zarząd LGD 4. Poinformowanie wnioskodawców o wynikach oceny wniosków Informacja o wynikach oceny wniosków Odwołanie Odwołanie Lista ocenionych operacji Lista wybranych operacji 6. Rozpatrzenie odwołań, wybór operacji Rada LGD 3. Ocena zgodności operacji z LSR, ocena operacji pod względem spełniania kryteriów wyboru 5. Złożenie odwołania Wniosek o pomoc Wnioskodawca 1. Złożenie wniosku Wniosek o pomoc Biuro LGD 53 2. Potwierdzenie przyjęcia wniosku, rejestracja wniosku 9.4. Kryteria oceny zgodności operacji z LSR Ocena zgodności operacji z LSR będzie polegać na zbadaniu, czy dana operacja: a) spełnia warunki uzyskania pomocy ze środków na wdrażenie LSR określone w rozdziale 9.1, b) przyczyni się do osiągnięcia celów ogólnych LSR, c) przyczyni się do osiągnięcia celów szczegółowych LSR, d) jest zgodna z zakresem przedsięwzięć planowanych w ramach LSR. Badanie oceny zgodności operacji z LSR będzie przeprowadzone przy pomocy pytań pomocniczych, stanowiących kryteria oceny zgodności operacji z LSR. Kryteria zostały podzielone na dwie grupy: kryteria ogólne, stosujące się do każdej operacji oraz kryteria szczegółowe w podziale na: A. kryteria stosujące się do operacji, których zakres i charakter odpowiada działaniu „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” PROW 2007-2013, B. kryteria stosujące się do operacji, których zakres i charakter odpowiada działaniu „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” PROW 2007-2013, C. kryteria stosujące się do operacji, których zakres i charakter odpowiada działaniu „Odnowa i rozwój wsi” PROW 2007-2013, D. kryteria stosujące się do operacji, których zakres i charakter odpowiada „małym projektom” w rozumieniu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2008 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Kryteria ogólne i kryteria szczegółowe, które będą stosowane w procesie oceny zgodności operacji z LSR, podane są poniżej. Kryteria ogólne: − czy operacja będzie realizowana na obszarze objętym Lokalną Strategią Rozwoju, − czy wniosek złożono na obowiązującym formularzu, − czy do wniosku załączono wszystkie dokumenty niezbędne do wyboru operacji, zgodnie z wykazem podanym w informacji o możliwości składania wniosku o pomoc za pośrednictwem Stowarzyszenia LGD „Zaścianek”, − czy realizacja operacji przyczyni się do osiągnięcia celów ogólnych LSR, − czy realizacja operacji przyczyni się do osiągnięcia celów szczegółowych LSR, − czy operacja jest zgodna z zakresem przedsięwzięcia planowanego w ramach LSR. Kryteria szczegółowe: A. kryteria stosujące się do operacji, których zakres i charakter odpowiada działaniu „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” PROW 2007-2013 − czy wnioskodawca jest rolnikiem lub domownikiem w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub małżonkiem tego rolnika, − czy wnioskodawca jest nieprzerwanie ubezpieczony w pełnym zakresie na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników prze okres co najmniej ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przyznanie pomocy, − czy wnioskodawca jest obywatelem Polski lub innego państwa członkowskiego UE, − czy wnioskodawca jest pełnoletni, 54 − czy wnioskodawca nie ukończył 60 roku życia, − czy wnioskodawca nie wystąpił o przyznanie i nie przyznano mu renty strukturalnej w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006 lub Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, − czy przyznano płatność do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego posiadanego przez rolnika, o którym mowa w pkt.1 za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o pomoc, − czy wnioskodawca nie rozpoczął realizacji operacji. B. Kryteria stosujące się do operacji, których zakres i charakter odpowiada działaniu „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” PROW 2007-2013 Dla wnioskodawców będących osobą fizyczną: − czy wnioskodawca podejmuje lub wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą, − czy wnioskodawca w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników, − czy wnioskodawca w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągał roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 mln euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 mln euro − czy wnioskodawca jest obywatelem Polski lub innego państwa członkowskiego UE, − czy wnioskodawca jest pełnoletni − czy wnioskodawca nie ukończył 60 roku życia, − czy wnioskodawca nie podlega przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników w pełnym zakresie, − czy wnioskodawca ma miejsce zamieszkania: • w przypadku osób świadczących usługi dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa – w miejscowości należącej do gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej z wyłączeniem miast liczących powyżej 20 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej liczącej do 5 tys. mieszkańców, • w przypadku osób podejmujących lub wykonujących inną działalność gospodarczą - w miejscowości należącej do gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej liczącej do 5 tys. mieszkańców’ − czy wnioskodawca w okresie ostatnich dwóch lat poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie pomocy nie miał przyznanej pomocy w ramach działania „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia” objętego Programem Operacyjnym „Kapitał Ludzki 2007-2013”, − jeżeli operacja, którą zamierza realizować wnioskodawca, jest związana z nieruchomością, czy miejsce położenia tej nieruchomości znajduje się na obszarze objętym LSR, − czy wnioskodawca nie rozpoczął realizacji operacji. Dla wnioskodawców będących osobą prawną lub jednostką organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej − czy wnioskodawca wykonuje we własnym imieniu działalność gospodarczą, 55 − czy wnioskodawca w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników, − czy wnioskodawca w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągał roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 mln euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 mln euro − czy wnioskodawca nie podlega przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników w pełnym zakresie, − czy wnioskodawca ma siedzibę lub oddział: • w przypadku grup producentów rolnych, wstępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw, organizacji producentów owoców i warzyw oraz podmiotów świadczących usługi dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa – w miejscowości należącej do gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej z wyłączeniem miast liczących powyżej 20 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej liczącej do 5 tys. mieszkańców, • w przypadku innych podmiotów - w miejscowości należącej do gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców lub gminy miejskiej liczącej do 5 tys. mieszkańców’ − czy wnioskodawca w okresie ostatnich dwóch lat poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie pomocy nie miał przyznanej pomocy w ramach działania „Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia” objętego Programem Operacyjnym „Kapitał Ludzki 2007-2013”, − jeżeli operacja, którą zamierza realizować wnioskodawca, jest związana z nieruchomością, czy miejsce położenia tej nieruchomości znajduje się na obszarze objętym LSR, C. Kryteria stosujące się do operacji, których zakres i charakter odpowiada działaniu „Odnowa i rozwój wsi” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 − czy wnioskodawca jest: • gminą • instytucją kultury dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego • kościołem albo innym związkiem wyznaniowym • organizacją pozarządową o statusie organizacji pożytku publicznego − czy operacja będzie realizowana na obszarze objętym LSR, − czy wysokość wnioskowanej kwoty wynosi co najmniej 25 tys. zł. D. Kryteria stosujące się do operacji, których zakres i charakter odpowiada „małym projektom” w rozumieniu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2008 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Dla wnioskodawcy będącego osobą fizyczną: − czy wnioskodawca jest obywatelem Polski lub innego państwa członkowskiego UE, − czy wnioskodawca jest osobą pełnoletnią, − czy wnioskodawca ma miejsce zamieszkania na obszarze objętym LSR lub wykonuje działalność gospodarczą na tym obszarze, − czy całkowity planowany koszt operacji wynosi co najmniej 4,5 tys. zł, 56 − czy całkowity planowany koszt operacji wynosi nie więcej niż 100 tys. zł, − czy wnioskowana wysokość pomocy nie przekracza kwoty 25 tys. zł, − czy dotychczasowa pomoc przyznana wnioskodawcy ze środków na wdrażanie LSR, obejmująca operacje zrealizowane i operacje niezakończone, których zakres i charakter odpowiada „małym projektom” nie przekracza kwoty 100 tys. zł. Dla wnioskodawcy nie będącego osobą fizyczną: − czy wnioskodawca jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną, − czy wnioskodawca ma siedzibę na obszarze objętym LSR lub prowadzi działalność na tym obszarze, − czy całkowity planowany koszt operacji wynosi co najmniej 4,5 tys. zł, − czy całkowity planowany koszt operacji wynosi nie więcej niż 100 tys. zł, − czy wnioskowana wysokość pomocy nie przekracza kwoty 25 tys. zł, − czy dotychczasowa pomoc przyznana wnioskodawcy ze środków na wdrażanie LSR, obejmująca operacje zrealizowane i operacje niezakończone, których zakres i charakter odpowiada „małym projektów” nie przekracza kwoty 100 tys. zł. Członek Rady może uznać, że operacja jest zgodna z LSR tylko wtedy, gdy we wszystkich pytaniach pomocniczych udzielił odpowiedzi TAK (w pytaniach zawierających podpunkty – przynajmniej w jednym podpunkcie udzielił odpowiedzi TAK). 9.5. Kryteria wyboru operacji. Ocena i wybór operacji będą dokonywane z zastosowaniem zróżnicowanych kryteriów, odpowiednich do typu operacji. W odniesieniu do operacji odpowiadających warunkom przyznania pomocy w ramach działania „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” będą stosowane następujące kryteria wyboru: 1) Wysokość wnioskowanej kwoty pomocy: - mniej niż 30 tys. zł - 2 pkt. - od 30 tys. zł do 50 tys. zł -1 pkt. - powyżej 50 tys. zł - 0 pkt. 2) Powierzchnia gospodarstwa, które posiada lub w którym pracuje wnioskodawca, wynosi: - poniżej 10 ha – -2 pkt. - od 10 ha do 20 ha - 1 pkt. - powyżej 20 ha 0 pkt. 3) Realizacja operacji przyczyni się do lepszego wykorzystania zasobów obszaru (maksymalnie 4 pkt.) - walorów przyrodniczo-krajobrazowych – 1 pkt. - dziedzictwa historycznego – 1 pkt. - dziedzictwa kulturowego, w tym tradycyjnych zawodów i technologii – 1 pkt. - lokalnych surowców, w tym produktów rolnych - 1 pkt. 57 4) Liczba utworzonych miejsc pracy w wyniku realizacji operacji - utworzone jedno miejsce pracy - 1 pkt. - utworzone dwa lub więcej miejsc pracy - 2 pkt. 5) Wiek wnioskodawcy - do 40 lat – 1 pkt. - powyżej 40 lat – 0 pkt. 6) Wnioskodawca jest członkiem LGD „Zaścianek” – 1 pkt. Kryterium nr 1 wprowadza mechanizm ograniczający wysokość wnioskowanej kwoty pomocy – w efekcie posiadane przez LGD środki wystarczą na dofinansowanie większej liczby operacji. Preferencje przyjęte w kryterium nr 2 mają przyczynić się do przezwyciężenia słabej stronę obszaru, jaką jest duża liczba małych niedochodowych gospodarstw rolnych. Kryterium nr 3 przyjęto aby zachęcić przedsiębiorczych rolników do gospodarczego wykorzystania mocnej strony obszaru, jaką są cenne zasoby przyrodniczo-środowiskowe i historyczno-kulturowe oraz wysoka produkcja rolna. Kryterium nr 4 ma na celu przyczynić się do przezwyciężenia słabej strony obszaru, jaką jest stosunkowo wysoki poziom bezrobocia rejestrowanego i ukrytego oraz wykorzystania mocnej strony obszaru w postaci wolnych zasobów siły roboczej. Preferencje dla osób młodych zawarte w kryterium nr 5 przyjęto w celu przezwyciężenia słabej strony obszaru, jaką jest ucieczka aktywnych, wykształconych ludzi ze wsi. Kryterium nr 6 ma na celu przyczynić się do przezwyciężenia słabej strony obszaru, jaką jest bierność dużej części mieszkańców i ich brak zainteresowania sprawami publicznymi. W odniesieniu do operacji odpowiadających warunkom przyznania pomocy w ramach działania „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” będą stosowane następujące kryteria oceny: 1) Wnioskowana kwota pomocy wynosi: - mniej niż 50 tys. zł - 2 pkt. - od 50 tys. zł do 60 tys. zł – 1 pkt. - powyżej 60 tys. Zł – 0 pkt. 2) Wielkość mikroprzedsiębiorstwa mierzona liczbą zatrudnionych osób: - od 1 do 2 osób – 1 pkt. - 3 lub więcej osób – 0 pkt. 3) Realizacja operacji przyczyni się do lepszego wykorzystania zasobów obszaru (maksymalnie 4 pkt.) - walorów przyrodniczo-krajobrazowych – 1 pkt. - dziedzictwa historycznego – 1 pkt. - dziedzictwa kulturowego, w tym tradycyjnych zawodów i technologii – 1 pkt. - lokalnych surowców, w tym produktów rolnych - 1 pkt. 4) Liczba utworzonych miejsc pracy w wyniku realizacji operacji - utworzone jedno miejsce pracy - 1 pkt. - utworzone dwa lub więcej miejsc pracy – 2 pkt. 5) Wiek wnioskodawcy - do 40 lat – 1 pkt. - powyżej 40 lat – 0 pkt. 6) Wnioskodawca jest członkiem LGD „Zaścianek” – 1 pkt. 58 Kryterium nr 1 wprowadza mechanizm ograniczający wysokość wnioskowanej kwoty pomocy – w efekcie posiadane przez LGD środki wystarczą na dofinansowanie większej liczby operacji. Preferencje zawarte w kryterium nr 2 przyjęto z myślą wykorzystania szansy, jaką jest wdrożenie mechanizmów promujących przedsiębiorczość i wzmacniających najmniejsze firmy. Kryterium nr 3 przyjęto aby zachęcić mikroprzedsiębiorców do gospodarczego wykorzystania mocnej strony obszaru, jaką są cenne zasoby przyrodniczo-środowiskowe i historyczno-kulturowe oraz wysoka produkcja rolna. Kryterium nr 4 ma na celu przyczynić się do przezwyciężenia słabej strony obszaru, jaką jest stosunkowo wysoki poziom bezrobocia rejestrowanego i ukrytego oraz wykorzystania mocnej strony obszaru w postaci wolnych zasobów siły roboczej. Preferencje dla osób młodych zawarte w kryterium nr 5 przyjęto w celu przezwyciężenia słabej strony obszaru, jaką jest ucieczka aktywnych, wykształconych ludzi ze wsi. Kryterium nr 6 ma na celu przyczynić się do przezwyciężenia słabej strony obszaru, jaką jest bierność dużej części mieszkańców i ich brak zainteresowania sprawami publicznymi. W odniesieniu do operacji odpowiadających warunkom przyznania pomocy w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” będą stosowane następujące kryteria oceny: 1) Operacja będzie realizowana w miejscowości liczącej: - do 500 mieszkańców – 0 pkt. - powyżej500 mieszkańców – 1 pkt. 2) Wnioskowana kwota pomocy wynosi: - do 300 tys. zł - 1 pkt. - powyżej 300 tys. zł – 0 pkt. 3) Wnioskowana kwota dofinansowania wynosi nie więcej niż 50% planowanych kosztów kwalifikowanych operacji – 1 pkt. 4) Realizacja operacji przyczyni się do zachowania lub wykorzystania czynników stanowiących mocne strony obszaru (maksymalnie 3 pkt.) - walorów przyrodniczo-krajobrazowych – 1 pkt. - dziedzictwa historyczno-kulturowego – 1 pkt. - integracji społeczności lokalnej i silnych więzi sąsiedzkich – 1 pkt. 5) Zrealizowanie operacji spowoduje wzrost aktywności społecznej mieszkańców – 1 pkt. 6) Wnioskodawca jest członkiem LGD „Zaścianek” – 1 pkt. Kryterium nr 1 przyjęto uznając, że ze względu na charakter operacji ich lokalizowanie w większych miejscowościach będzie bardziej efektywne, niż w małych (np. będzie większa liczba mieszkańców korzystających z efektów operacji). Kryterium nr 2 wprowadza mechanizm ograniczający wysokość wnioskowanej kwoty pomocy – w efekcie posiadane przez LGD środki wystarczą na dofinansowanie większej liczby operacji. Kryterium nr 3 ma na celu zachęcenie wnioskodawców do zwiększenie wkładu własnego, przez co zwiększy się liczba i skala operacji zrealizowanych w ramach wdrażania LSR. Kryterium nr 4 przyjęto aby zachęcić wnioskodawców do podejmowania działań polegających na zachowaniu i/lub wykorzystaniu mocnych stron obszaru, jakimi są cenne zasoby przyrodniczo-środowiskowe i historyczno-kulturowe oraz wysoki poziom integracji społecznej, silne więzi społeczne i aktywność liderów lokalnych. Kryterium nr 5 i kryterium nr 6 przyjęto w celu przezwyciężenia słabej stronę obszaru, jaką jest bierność dużej części mieszkańców i ich brak zainteresowania sprawami publicznymi. 59 W odniesieniu do „Małych projektów” będą stosowane następujące kryteria oceny: 1) Liczba mieszkańców obszaru korzystających z efektów operacji: - do 500 mieszkańców - 0 pkt. - powyżej500 mieszkańców – 1 pkt. 2) Wnioskowana kwota pomocy wynosi: - do 15 tys. zł - 1 pkt. - powyżej 15 tys. zł - 0 pkt. 3) Wnioskowana kwota dofinansowania wynosi nie więcej niż 50% planowanych kosztów kwalifikowanych operacji – 1 pkt. 4) Realizacja operacji przyczyni się do zachowania lub wykorzystania czynników stanowiących mocne strony obszaru (maksymalnie 3 pkt.) - walorów przyrodniczo-krajobrazowych – 1 pkt. - dziedzictwa historyczno-kulturowego – 1 pkt. - integracji społeczności lokalnej i silnych więzi sąsiedzkich – 1 pkt. 5) Zrealizowanie operacji spowoduje wzrost aktywności społecznej mieszkańców – 1 pkt. 6) Wnioskodawca jest członkiem LGD „Zaścianek” – 1 pkt. Kryterium nr 1 przyjęto aby preferować operacje, które będą miały większy zasięg oddziaływania. Kryterium nr 2 wprowadza mechanizm ograniczający wysokość wnioskowanej kwoty pomocy – w efekcie posiadane przez LGD środki wystarczą na dofinansowanie większej liczby operacji. Kryterium nr 3 ma na celu zachęcenie wnioskodawców do zwiększenie wkładu własnego, przez co zwiększy się liczba i skala operacji zrealizowanych w ramach wdrażania LSR. Kryterium nr 4 przyjęto aby zachęcić wnioskodawców do podejmowania działań polegających na zachowaniu i/lub wykorzystaniu mocnych stron obszaru, jakimi są: cenne zasoby przyrodniczo-środowiskowe i historyczno-kulturowe, wysoki poziom integracji społecznej i silne więzi sąsiedzkie. Kryterium nr 5 i kryterium nr 6 przyjęto w celu przezwyciężenia słabej stronę obszaru, jaką jest bierność dużej części mieszkańców i ich brak zainteresowania sprawami publicznymi. 9.6. Procedura zmiany kryteriów wyboru operacji. Zgodnie z §32 statutu LGD „Zaścianek” prawo występowania z inicjatywą w sprawie zmiany lokalnych kryteriów wyboru operacji do finansowania posiada Rada. Sposób uregulowania tej sprawy wynikał z uznania, że Rada jest organem, który ma największą i stale aktualizowaną wiedzę o wnioskach składanych za pośrednictwem Stowarzyszenia. Dokonując oceny wniosków Rada na bieżąco weryfikuje adekwatność przyjętych kryteriów oraz ich skuteczność jako instrumentu pozwalającego wybrać operacje najlepiej przyczyniające się do rozwoju obszaru i osiągnięcia celów Lokalnej Strategii Rozwoju. Rada ma także stały kontakt z wnioskodawcami i z tego powodu ma dobre rozeznanie odnośnie opinii różnych środowisk lokalnych na temat stosowanych kryteriów wyboru operacji. Jeżeli Rada uzna, że przyjęte przez LGD kryteria wyboru operacji nie spełniają oczekiwań i należy je zmodyfikować, zgłasza stosowny wniosek do Zarządu. Wniosek powinien zawierać propozycję nowych kryteriów wyboru operacji oraz uzasadnienie proponowanych zmian. Po otrzymaniu wniosku Zarząd jest zobowiązany przygotować projekt uchwały wraz z jej uzasadnieniem a następnie wystąpić z wnioskiem do instytucji wdrażającej o wyrażenie 60 zgody na zmianę kryteriów wyboru operacji. Po konsultacji i uzyskaniu zgody instytucji wdrażającej Zarząd zwołuje Walne Zebranie Członków, które po przedstawieniu sprawy i dyskusji przeprowadza głosowanie nad wniesioną uchwałą. Ostatnim krokiem procedury zmiany kryteriów wyboru będzie zawarcie aneksu do umowy w sprawie realizacji lokalnej strategii rozwoju przez LGD „Zaścianek”. 61 Rozdział 10 Określenie budżetu LSR dla każdego roku jego realizacji. Budżet LSR został opracowany z uwzględnieniem wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych kryteriów i sposobu wyboru lokalnej grupy działania do realizacji lokalnej strategii rozwoju w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Określa ono wysokość środków publicznych, o które może ubiegać się lokalna grupa działania. Zgodnie z rozporządzeniem środki zależą od liczby mieszkańców na stałe zameldowanych w dniu 31 grudnia 2006 roku na obszarze objętym lokalną strategią. Dla gmin tworzących obszar liczby te wynoszą: Gmina Żerków – 10 667 mieszkańców, Gmina Nowe Miasto nad Wartą – 9 109 mieszkańców. Łącznie na obszarze objętym lokalną strategią LGD „Zaścianek” w dniu 31 grudnia 2006 roku było na stałe zameldowanych 19 776 mieszkańców, zatem wartość pomocy publicznej planowanej w budżecie LSR może wynosić: Liczba mieszkańców x 148 zł = 19 776 x 148,00 = 2 926 848 zł Na obliczoną wyżej kwotę składają się następujące pozycje: środki na wdrażanie lokalnej strategii rozwoju w kwocie 116 zł na mieszkańca – łącznie 2 294 016 zł środki na wdrażanie projektów współpracy w kwocie 3 zł na mieszkańca - łącznie 59 328 zł środki na funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania w kwocie 29 zł na mieszkańca łącznie 573 504 zł; na tę kwotę składają się: − środki na pokrycie kosztów bieżących LGD, których wysokość nie może przekroczyć 15% łącznej wartość pomocy publicznej planowanej w budżecie LSR = 15% x 2 926 848 = 439 004 zł − środki na działania LGD związane z nabywaniem umiejętności i aktywizacją, w wysokości 134 500 zł. W odniesieniu do zaplanowanego w LSR projektu współpracy „Rozwój turystyki w dolinie rzeki Warty” przyjęto, że kwota refundacji na działania związane z przygotowaniem projektów współpracy wyniesie 5 000 zł, a kwota refundacji na realizację projektów współpracy wyniesie 54 328 zł. Do kalkulacji budżetu przyjęto następujące zależności między kwotą środków do refundacji, kwotą kosztów kwalifikowanych i kwotą kosztów całkowitych: w odniesieni do operacji typu „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” oraz operacji typu „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” kwota środków do refundacji będzie stanowić 50% kwoty kosztów kwalifikowalnych, a kwota kosztów całkowitych ze względu na występujące koszty niekwalifikowane (np. podatek VAT, koszty kredytów) wyniesie 125% kwoty kosztów kwalifikowalnych; w odniesieni do operacji typu „Odnowa i rozwój wsi” kwota środków do refundacji będzie stanowić 75% kwoty kosztów kwalifikowalnych, a kwota kosztów całkowitych wyniesie 100% kwoty kosztów kwalifikowalnych; 62 w odniesieni do operacji typu „Mały projekt” kwota środków do refundacji będzie stanowić 70% kwoty kosztów kwalifikowalnych, a kwota kosztów całkowitych wyniesie 100% kwoty kosztów kwalifikowalnych; w odniesieni do projektów współpracy, kosztów bieżących LGD oraz nabywania umiejętności i aktywizacji - kwota środków do refundacji będzie stanowić 100% kwoty kosztów kwalifikowalnych, a kwota kosztów całkowitych wyniesie 100% kwoty kosztów kwalifikowalnych. Zamieszczone niżej tabele przedstawiają prognozowaną wysokość środków, które zostaną przeznaczone na realizację przedsięwzięć planowanych w ramach LSR, budżet w podziale na lata realizacji LSR oraz harmonogram realizacji przedsięwzięć planowanych w ramach LSR. 63 Budżet LSR dla każdego roku jego realizacji w okresie 2009-2015 Działania osi 4 Leader Rok Kategoria kosztu / wydatku 2008 całkowite kwalifikowalne 2009 do refundacji całkowite 2010 kwalifikowalne do refundacji całkowite 2011 kwalifikowalne do refundacji całkowite 2012 kwalifikowalne do refundacji całkowite 2013 kwalifikowalne do refundacji całkowite 2014 kwalifikowalne do refundacji całkowite 2015 kwalifikowalne do refundacji 2008 całkowite kwalifikowalne 2015 do refundacji 4.1/413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju Różnicowanie Tworzenie i w kierunku rozwój mikrodziałalności przedsiębiorstw nierolniczej 575 000 460 000 230 000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 575 000 460 000 230 000 575 000 460 000 230 000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 575 000 460 000 230 000 4.21 Wdrażanie projektów współpracy Przygotowanie Realizacja projektów projektów współpracy współpracy Odnowa i rozwój wsi Małe projekty Razem 4.1/413 0 0 0 800 000 800 000 600 000 0 0 0 800 000 800 000 600 000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 600 000 1 600 000 1 200 000 160 000 160 000 112 000 173 000 173 000 121 000 200 000 200 000 140 000 173 000 173 000 121 016 200 000 200 000 140 000 0 0 0 0 0 0 906 000 906 000 634 016 1 310 000 1 080 000 572 000 973 000 973 000 721 000 200 000 200 000 140 000 973 000 973 000 721 016 200 000 200 000 140 000 0 0 0 0 0 0 3 656 000 3 426 000 2 294 016 64 0 0 0 0 0 0 5 000 5 000 5 000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 000 5 000 5 000 15 000 15 000 15 000 20 000 20 000 20 000 19 328 19 328 19 328 0 0 0 0 0 0 54 328 54 328 54 328 4.31 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania Razem 4.21 Funkcjonowanie LGD (koszty bieżące) Nabywanie umiejętności i aktywizacja Razem 4.31 0 0 0 0 0 0 20 000 20 000 20 000 20 000 20 000 20 000 19 328 19 328 19 328 0 0 0 0 0 0 59 328 59 328 59 328 64 000 64 000 64 000 70 000 70 000 70 000 70 000 70 000 70 000 65 000 65 000 65 000 65 000 65 000 65 000 65 000 65 000 65 000 39 004 39 004 39 004 438 004 438 004 438 004 6 000 6 000 6 000 30 000 30 000 30 000 25 000 25 000 25 000 25 000 25 000 25 000 20 000 20 000 20 000 20 000 20 000 20 000 9 500 9 500 9 500 135 500 135 500 135 500 70 000 70 000 70 000 100 000 100 000 100 000 95 000 95 000 95 000 90 000 90 000 90 000 85 000 85 000 85 000 85 000 85 000 85 000 48 504 48 504 48 504 573 504 573 504 573 504 Razem Os 4 1 380 000 1 150 000 642 000 1 073 000 1 073 000 821 000 315 000 315 000 255 000 1 083 000 1 083 000 831 016 304 328 304 328 244 328 85 000 85 000 85 000 48 504 48 504 48 504 4 288 832 4 058 832 2 926 848 Harmonogram realizacji przedsięwzięć planowanych w ramach LSR Przedsięwzięcie Przedsięwzięcie 1.1. „Tworzenie warunków dla aktywnego wypoczynku” Typ operacji 2009 Różnicowanie X Mikroprzedsiębiorczość X Odnowa i rozwój wsi Małe projekty 2011 X X Przedsięwzięcie 2.2. „Wsparcie społeczno-kulturalnej aktywności mieszkańców” Odnowa i rozwój wsi Przedsięwzięcie 2.1. „Zachowanie wysokiej atrakcyjności turystycznej” Odnowa i rozwój wsi Małe projekty X Przedsięwzięcie 2.2. „Rozwój działalności gospodarczej w branży turystycznej” Różnicowanie X Mikroprzedsiębiorczość X Małe projekty 2010 X X X Małe projekty 65 X X X X X X 2013 X X X 2012 X X X X X X X X X 2014 2015 Rozdział 11 Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR. Równocześnie z działaniami zmierzającymi do utworzenia LGD „Zaścianek”, podjętymi przez grupę inicjatywną w końcu 2006 roku, rozpoczęto prace nad przygotowaniem lokalnej strategii rozwoju. Podana niżej tabela zawiera kalendarium spotkań i warsztatów przeprowadzonych w ramach tego procesu. Uczestniczyły w nich osoby powołujące Stowarzyszenie, przedsiębiorcy funkcjonujący na planowanym obszarze działania LGD „Zaścianek”, sołtysi i rolnicy ze wsi należących do gmin Żerków i Nowe Miasto nad Wartą, najbardziej aktywni przedstawiciele organizacji pozarządowych i grup społecznych, pracownicy Muzeum im. Adama Mickiewicza w Śmiełowie, przedstawiciele nadleśnictwa a także inne osoby, którym na sercu leży dobro i rozwój terenu. W trakcie pracy korzystano z pomocy moderatorów, ekspertów i doradców. Kalendarium działań związanych z przygotowaniem Lokalnej Strategii Rozwoju DATA I MIEJSCE SPOTKANIA PORUSZANE TEMATY MODERATORZY, WYKLADOWCY, SPECJALIŚCI styczeń 2007r. Urząd Gminy w Żerkowie styczeń 2007r. Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne w Żerkowie 7-8 lutego 2007r. Folwark Konny Hermanów Wymogi związane z udziałem we wdrażaniu osi 4. Leader, dobre praktyki w funkcjonowaniu LGD - Urszula Pużanowska – animator partnerstw lokalnych Możliwości pozyskania środków finansowych na rzecz rozwoju obszarów wiejskich - dr Jakub Hadyński – AR Poznań - Urszula Pużanowska Wykorzystanie dziedzictwa kulturowego, historycznego i przyrodniczego obszaru w tworzeniu strategii Projekty współpracy 13, 14, 20, 27 lutego 2007r. Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne w Żerkowie Warsztaty nt wykorzystania dziedzictwa kulturowego, historycznego i przyrodniczego obszaru w tworzeniu strategii Projekty współpracy 16 marca 2007r. Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne w Żerkowie, Gminny Ośrodek Kultury w Nowym Mieście nad Wartą 30-31 marca 2007r. Teren Gminy Żerków i Gminy Nowe Miasto nad Wartą 18 kwietnia 2007r. Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne w Żerkowie 23 kwietnia 2007 r. Szkoła Podstawowa w 1. Podejście Leader a rozwój obszarów wiejskich – zagadnienia teoretyczne i przykłady praktyczne. 2. Diagnoza obszaru objętego strategią. 3. Priorytetowe działania przewidziane do realizacji w ramach strategii. - prof. Andrzej Kostołowski, - dr Ewa Kostołowska – Muzeum im. A. Mickiewicza - Krzysztof Schwarz - Eugeniusz Czarny - dr Jakub Hadyński - Henryka Mizerska - Fundacja Unia Nadwarciańska, animator partnerstw lokalnych - Krzysztof Schwarz - Andrzej Kostołowski - Eugeniusz Czarny - Michał Brzostowicz – Muzeum Archeologiczne w Poznaniu - dr Jakub Hadyński - Henryka Mizerska Inwentaryzacja potencjału społecznogospodarczego obszaru - dr Jakub Hadyński - Henryka Mizerska 1. Analiza SWOT obszaru LGD „Zaścianek” 2. Wybór kierunków rozwoju obszaru. 3. Wybór celów LSR - dr Jakub Hadyński - Henryka Mizerska - Adam Futymski – ekspert FAOW w zakresie podejścia Leader - dr Jakub Hadyński - Henryka Mizerska Prezentacja i weryfikacja wstępnej wersji LSR Możliwe źródła finansowania działań partnerstwa. 66 Klęce 7 maja 2007r. Szkoła Podstawowa w Klęce 18 czerwca 2007r. Muzeum im. Adama Mickiewicza w Śmiełowie 2 lipca 2007r. Urząd Miasta i Gminy w Żerkowie 7 grudnia 2007r. Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne w Żerkowie 1 kwietnia 2008r. Urząd Miasta i Gminy w Żerkowie 28 maja 2008r. Urząd Miasta i Gminy w Żerkowie 2 sierpnia 2008r. Folwark Konny Hermanów 2 września 2008r. Folwark Konny Hermanów 4 września 2008r. Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne w Żerkowie 8 września 2008r. Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne w Żerkowie 10 września 2008r. Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne w Żerkowie 12 września 2008r. Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne w Żerkowie 12 listopada 2008r. Mickiewiczowskie Centrum Turystyczne w Żerkowie - ośrodek „Morena” Dokończenie pracy nad weryfikacją wstępnej - dr Jakub Hadyński wersji strategii - Henryka Mizerska Spotkanie przedstawicieli LGD „Unia - Henryka Mizerska –animator Nadwarciańska”, LGD „Tutaj Warto” i LGD partnerstw lokalnych „Zaścianek” na temat projektu współpracy Analiza dotychczasowych efektów pracy nad LSR, Zarząd LGD „Zaścianek” określenie zakresu zadań do wykonania Konferencja nt. wdrażania projektów współpracy - Paweł Strzyżewski – Urząd Marszałkowski Woj. Wielkopolskiego - Urszula Pużanowska - Henryka Mizerska - Adam Futymski Analiza postępu pracy nad LSR, określenie planu - Adam Futymski dalszych działań Określenie rodzaju i zakresu planowanych w ramach LSR Procedury i kryteria wyboru operacji przedsięwzięć - Adam Futymski - Adam Futymski Specyfika obszaru - Adam Futymski Misja i wizja Analiza i modyfikacja budżetu oraz planowanych przedsięwzięć Specyfika obszaru - Adam Futymski Misja i wizja Analiza i modyfikacja budżetu i planowanych przedsięwzięć Kwalifikacje i doświadczenie członków Rady - Adam Futymski Doświadczenie LGD w realizacji projektów Warunki techniczno-lokalowe i personel biura LGD Funkcjonowanie Rady, dokumenty stosowane do - Adam Futymski oceny i wyboru operacji Powiązania LSR z innymi dokumentami planistycznymi Harmonogram realizacji przedsięwzięć Ewaluacja oraz proces wdrażania LSR - Adam Futymski Działania realizowane przez LGD „Zaścianek” w ramach programów Podsumowanie i ocena efektów pracy nad strategią, - Adam Futymski określenie niezbędnych uzupełnień i zmian W trakcie spotkań i warsztatów zostały wypracowane najważniejsze elementy strategii, w tym cele ogólne i szczegółowe LSR, przedsięwzięcia planowane do realizacji w ramach strategii oraz procedury i kryteria oceny i wyboru operacji. 67 W trakcie przygotowania LSR - poza spotkaniami i warsztatami - stosowane były również inne formy pracy i konsultacji społecznych. Obejmowały one: a) sondaż przeprowadzony na początku września 2008 roku wśród osób pełniących role liderów społeczności lokalnej, który był społeczną metodą identyfikacji słabych i mocnych stron obszaru oraz szans i zagrożeń dla rozwoju obszaru (tzw. „metoda sędziów”). b) wydanie ulotki w listopadzie 2008 roku, w nakładzie 5000 egzemplarzy, prezentującej główne założenia strategii; ulotka jako druk bezadresowy trafiła do wszystkich rodzin i podmiotów gospodarczych obszaru. c) wydrukowanie i rozwieszenie na obszarze LGD Zaścianek 30 plakatów promujących lokalną strategię rozwoju. d) funkcjonowanie dwóch punktów informacyjno-konsultacyjnych w okresie od września do listopada 2008 roku, w których mieszkańcy obszaru mogli uzyskać informacje na temat projektu LSR oraz złożyć swoje uwagi i propozycje do projektu; jeden punkt był zlokalizowany w siedzibie LGD w Żerkowie, drugi w Urzędzie Gminy w Nowym Mieście nad Wartą. Treść strategii została zaakceptowana przez wszystkich członków LGD „Zaścianek” w formie uchwały Walnego Zebrania Członków podjętej na posiedzeniu w dniu 27.01.2009r. 68 Rozdział 12 Opis procesu wdrażania i aktualizacji LSR. Wdrażanie Lokalnej Strategii Rozwoju Organem odpowiedzialnym za wdrażanie Lokalnej Strategii Rozwoju będzie Zarząd Stowarzyszenia. Ważną rolę w tym procesie będą odgrywać także pozostałe organy LGD „Zaścianek”, szczególnie Rada pełniąca rolę organu decyzyjnego, a także wszyscy członkowie Stowarzyszenia. Jednak wdrażanie strategii powinno być procesem społecznym, obejmującym jak największą liczbę mieszkańców obszaru. LGD „Zaścianek” będzie się starać osiągnąć ten cel podejmując następujące działania: 1. Prowadzenie strony internetowej. Istniejąca obecnie strona internetowa LGD „Zaścianek” www.zascianek.org.pl po rozpoczęciu wdrażania LSR zostanie znacznie rozbudowana. Będą na niej publikowane aktualności, dokumenty, sprawozdania i raporty z działania LGD „Zaścianek”, zostanie także uruchomione forum dyskusyjne. Na stronie internetowej będą ukazywać się ogłoszenia o naborze wniosków, wzory wniosków wraz z instrukcjami ich sporządzenia, wykazy złożonych wniosków oraz wykazy wniosków wybranych przez LGD do dofinansowania. Poprzez Internet możliwe będzie zadawanie pytań i uzyskiwanie wyjaśnień dotyczących wdrażania LSR, możliwości i warunków uzyskania pomocy na realizację operacji itp. Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania będą dostępne dla wszystkich użytkowników strony internetowej. 2. Wywieszanie ogłoszeń w urzędach gmin. Ten sposób informowania mieszkańców będzie stosowany w szczególności przy każdym naborze wniosków. Ogłoszenia będą zawierać informacje o możliwościach i warunkach uzyskania pomocy oraz o pomocy udzielanej przez LGD „Zaścianek” w zakresie przygotowania wniosku. 3. Organizacja spotkań informacyjno-szkoleniowych. Celem tych spotkań będzie zapoznanie mieszkańców z treścią Lokalnej Strategii Rozwoju oraz możliwościami i warunkami uzyskania pomocy na realizację operacji. Będą one organizowane przede wszystkim w okresie kilku miesięcy po wyborze LGD do realizacji LSR, a w późniejszym okresie wdrażania LSR – przed każdym ogłoszeniem naboru wniosków. Spotkania będą prowadzone w sposób zachęcający uczestników do udziału w procesie wdrażania LSR, w szczególności poprzez przygotowanie wniosków o pomoc na operacje, które mogą być dofinansowane w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju. Z myślą o licznej grupie osób i organizacji mających duże braki kompetencyjne w zakresie opracowania projektu i przygotowania wniosku o pomoc, LGD Zaścianek będzie organizować szkolenia i warsztaty umożliwiające nabycie potrzebnych kwalifikacji. 4. Prowadzenie punktu konsultacyjno-doradczego przy biurze LGD. W godzinach funkcjonowania biura LGD będzie prowadzony punkt konsultacyjno-doradczy, w którym zainteresowani będą mogli otrzymać szczegółowe informacje i wyjaśnia dotyczące działalności LGD, wdrażania LSR oraz możliwości i warunków uzyskania pomocy na realizację operacji. Osoby i organizacje mające małe doświadczenie w przygotowania wniosku będą mogły uzyskać bezpłatnie pomoc w zaprojektowaniu operacji lub sporządzeniu wniosku. 5. Wydawanie informatora prezentującego działalność LGD i stan realizacji LSR. Biuletyn będzie się ukazywał w miarę potrzeby, co najmniej raz na rok i będzie zawierał szczegółowe informacje (w tym finansowe) o działalności LGD w minionym okresie, operacjach wybranych do dofinansowania i innych efektach realizacji strategii. 69 Aby zapewnić jak największy udział społeczności lokalnej w procesie wdrażania LSR, w działaniach informacyjno-promocyjnych prowadzonych przez LGD „Zaścianek” będą także wykorzystywane media lokalne, w których zamieszczane będą ogłoszenia, artykuły i wywiady. Szerokie upowszechnianie informacji o działaniach LGD i wdrażaniu strategii powinno zachęcić szerokie kręgi mieszkańców obszaru do bezpośredniego kontaktu z biurem LGD. W godzinach pracy biura zainteresowani będą mogli otrzymać informacje i wyjaśnienia dotyczące działalności LGD, a także uzyskać wgląd w materiały dokumentujące działalność LGD, w tym protokoły z posiedzeń zarządu i posiedzeń organu decyzyjnego. Biuro LGD będzie także przyjmować wnioski i postulaty składane przez mieszkańców dotyczące wdrażania LSR. Wnioski będzie można także przesłać do LGD listownie lub pocztą elektroniczną. Proces aktualizacji LSR Co roku w okresie realizacji LSR (z wyjątkiem pierwszego roku jej wdrażania, to znaczy 2009 roku) Zarząd LGD „Zaścianek” będzie analizował stan wdrażania strategii pod kątem: • adekwatności przyjętej strategii do potrzeb i oczekiwań mieszkańców, • osiągania zakładanych celów strategii, • osiągania zakładanych w LSR wskaźników realizacji przedsięwzięć, • realizacji zaplanowanego budżetu i harmonogramu realizacji przedsięwzięć. Podstawą analizy będą roczne raporty i sprawozdania z realizacji strategii, a także uwagi, wnioski i opinie mieszkańców dotyczące analizowanych problemów, zgłoszone listownie lub pocztą elektroniczną do Biura LGD, wyrażone na forum internetowym, w trakcie spotkań, w artykułach prasowych i w innych formach. Jeżeli analiza wykaże niedostosowanie przyjętej strategii do sytuacji obszaru i oczekiwań mieszkańców, Zarząd będzie zobligowany podjąć działania zmierzające do jej aktualizacji. Szeroki udział partnerów LGD i mieszkańców w procesie aktualizacji LSR będzie zapewniony poprzez stosowanie podobnych form konsultacji społecznych, zbierania informacji i tworzenia nowych propozycji, jak miało to miejsce w procesie przygotowania strategii. Będą to w szczególności: • otwarte spotkania i debaty publiczne, • warsztaty z udziałem przedstawicieli trzech sektorów, • sondaże społeczne przeprowadzane przy pomocy ankiet, pozwalające zbadać opinie mieszkańców odnośnie zakresu i rodzaju zmian, jakie należy wprowadzić w lokalnej strategii rozwoju, • forum internetowe, na którym będą zbierane uwagi i wnioski oraz konsultowane nowe propozycje dotyczące zmian LSR, • punkt konsultacyjny prowadzony w ramach Biura LGD, w którym można będzie otrzymać szczegółowe informacje i wyjaśnienia dotyczące procesu aktualizacji LSR oraz składać uwagi i propozycje w tym zakresie, • tworzenie grup roboczych z udziałem zainteresowanych mieszkańców i ekspertów. Ostateczną decyzję w sprawie aktualizacji i zmian LSR będzie podejmować Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia Zaścianek. 70 Rozdział 13 Zasady i sposób dokonywania oceny (ewaluacji) własnej. Ewaluacja działalności LGD „Zaścianek” będzie dokonywana w okresach rocznych, po zakończeniu każdego roku kalendarzowego. Organem odpowiedzialnym za jej przeprowadzenie będzie Zarząd Stowarzyszenia. Ewaluacja przede wszystkim będzie dotyczyć efektywności działań LGD związanych z wdrażaniem LSR. W tym zakresie ocena będzie dotyczyć: • stopnia realizacji przedsięwzięć planowanych w ramach LSR (ilość i rodzaj zrealizowanych operacji w stosunku do założeń oraz ilość wydatkowanych środków w stosunku do założeń), • poziomu realizacji wskaźników zakładanych dla poszczególnych przedsięwzięć, • wpływu zrealizowanych przedsięwzięć na osiągnięcie przyjętych celów ogólnych i celów szczegółowych strategii, • adekwatności stosowanych kryteriów wyboru operacji w stosunku do zakładanych celów strategii. Podstawową metodą dokonania oceny wdrażania LSR będzie analiza rocznych raportów i sprawozdań z działalności LGD, protokółów z posiedzeń Rady oraz sprawozdań z realizacji operacji wybranych do finansowania przez LGD. W procesie ewaluacji będą także wykorzystywane uwagi, wnioski i opinie mieszkańców dotyczące analizowanych aspektów wdrażania LSR. Będą one zgłaszane w ramach różnych form komunikowania się LGD „Zaścianek” ze społecznością lokalną, opisanych w poprzednim rozdziale. Trzecią metodą zbierania informacje służących dokonaniu ewaluacji będą badania ankietowe przeprowadzane wśród partnerów LGD oraz wśród beneficjentów operacji dofinansowanych w ramach LSR. Ewaluacja będzie także obejmować zagadnienia związane z jakością partnerstwa oraz sprawnością funkcjonowania LGD, w szczególności: rozwój ilościowy partnerstwa, aktywność członków LGD, funkcjonowanie organów LGD, działalność biura LGD i efektywność pracy poszczególnych pracowników, skuteczność stosowanych procedur, sprawność przepływu informacji i sprawności podejmowania decyzji. Ważnym elementem ewaluacji będzie badanie społecznego odbioru LGD „Zaścianek”, poziomu akceptacji i społecznego zaufania oraz postrzegania przez mieszkańców roli i wpływu Stowarzyszenia na rozwój obszaru. Przygotowany przez Zarząd raport z ewaluacji, zawierający wnioski i rekomendacje dotyczące poprawy działalności LGD będzie przedmiotem debaty podczas Walnego Zebrania Członków. Zgodnie z zasadą jawności działania LGD „Zaścianek” będzie on także podany do wiadomości publicznej poprzez opublikowanie na stronie internetowej partnerstwa. Wyniki ewaluacji będą wykorzystywane przez Walne Zebranie Członków i Zarząd do podejmowania decyzji w sprawie: • aktualizacji i zmian w LSR w sposób opisany w poprzednim rozdziale, • zmian funkcjonowania LGD (np. zmiany procedur, regulaminów lub nawet statutu LGD), • reorganizacji biura LGD (np. zmiany liczby lub rodzaju stanowisk, zmiany zakresu obowiązków na poszczególnych stanowiskach, zmiany warunków technicznolokalowych), • prowadzenia polityki kadrowej (np. dokonanie zmian kadrowych, stosowanie środków motywacyjnych, przyznawanie nagród dla personelu biura), • zmian personalnych w składzie organów LGD (np. Zarządu lub Rady), 71 • prowadzenia polityki promocyjnej LGD, poszerzania składu LGD oraz podejmowania działań integrujących partnerstwo. 72 Rozdział 14 Określenie powiązań LSR z innymi dokumentami planistycznymi związanymi z obszarem objętym LSR. Lokalna strategia rozwoju opracowana przez LGD "Zaścianek" ma bezpośrednie odniesienia i związki z dokumentami planistycznymi opracowanymi zarówno na poziomie ogólnym (Unii Europejskiej, krajowym), jak i opracowanych na poziomie lokalnym. Takie podejście gwarantuje, że zyska ona akceptację i wsparcie szerokiego grona osób związanych z obszarem, w szczególności władz na różnych szczeblach decyzyjnych. Lokalna Strategia Rozwoju LGD "Zaścianek" jest zgodna z następującymi dokumentami strategicznymi: • Narodowym Planem Rozwoju; • Strategią Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020; • Strategią Rozwoju Turystyki Województwa Wielkopolskiego: Dodatkowo można wskazać na powiązania LSR z zapisami „Strategii zatrudnienia województwa wielkopolskiego” (2004 –2006) w odniesieniu do poprawy zatrudnialności, rozwoju przedsiębiorczości i wzmocnienia polityki równości szans, a także z zapisami „Strategii rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Wielkopolsce” w zakresie czterech podstawowych celów sformułowanych w tym dokumencie: 1. zapewnienia rolnikom i pracującym w gospodarce żywnościowej możliwie najwyższego poziomu życia, 2. osiągnięcia możliwie najwyższego poziomu rozwoju technologicznego i ekonomicznego 3. poprawy potencjału produkcyjnego i wzrostu wewnętrznej integracji sektora rolnożywnościowego, 4. dostosowania potencjału i struktury gospodarki żywnościowej w województwie wielkopolskim do wyzwań XXI wieku i wymagań jednoczącej się Europy. LSR wykazuje ścisłe związki z następującymi dokumentami planistycznymi o zasięgu lokalnym: • Strategią Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Nowe Miasto nad Wartą na lata 2004-2015, • Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Nowe Miasto nad Wartą wraz z Planami Operacyjnymi, • Strategią Rozwoju Miasta i Gminy Żerków do roku 2010 (Uchwała nr XVI/154/2001 Rady Miejskiej Żerkowa z dnia 20 lutego 2001 r.), • Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Żerków w latach 2004-2005; 2006-2008 do 2013 (Uchwała nr XXIII/168/06 Rady Miejskiej Żerkowa z dnia 26 kwietnia 2006 r.), • Strategią Rozwoju Powiatu Jarocińskiego na lata 2002-2011, • Planem Rozwoju Lokalnego Powiatu Średzkiego wraz z Programami Operacyjnymi i Wieloletnim Planem Inwestycyjnym na lata 2004–2007. Szczegółowe związki LSR z wymienionymi dokumentami omówiono poniżej. Cel główny 1 LSR „Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców” wykazuje zgodność między innymi ze strategią powiatu średzkiego - Planem Rozwoju Lokalnego Powiatu Średzkiego wraz z Wieloletnim Planem Inwestycyjnym na lata - 2004–2007, gdzie założono podejmowanie działań na rzecz ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego, a także 73 rozwoju infrastruktury społecznej. Poprawa warunków życia między innymi poprzez rozwój infrastruktury jest zakładana zarówno w Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Żerków, jak też w Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Nowe Miasto nad Wartą. Oba dokumenty wskazują także na potrzebę podejmowania działań aktywizujących społeczność lokalną i tworzenia rozwiązań włączających różne grupy oraz środowiska w proces rozwoju obszaru. Cel główny 2 LSR „Rozwój turystyki w oparciu o wykorzystanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego” jest zgodny z celem strategicznym V. „Dynamiczny rozwój turystyki” zawartym w Strategii Rozwoju Powiatu Jarocińskiego na lata 2002-2011, gdzie przewidziano następujące cele operacyjne spójne z celami LSR: • Stworzenie programu rozwoju turystyki. • Stworzenie systemu wsparcia dla rozwoju turystyki. • Pomoc w pozyskaniu środków na rozwój turystyki. • Rozbudowa infrastruktury turystycznej. • Stworzenie programu promocji walorów turystyczno krajobrazowych. Również w Planie Rozwoju Lokalnego Powiatu Średzkiego wraz z Programami Operacyjnymi i Wieloletnim Planem Inwestycyjnym na lata - 2004–2007 przewidziano w ramach celu IIB rozwój turystyki. Cel główny 2 LSR jest zgodny z działaniem „Rozwój Turystyki” przewidzianym w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. W tym zakresie WRPO przewiduje z jednej strony tworzenie zintegrowanej, zróżnicowanej oferty turystycznej atrakcyjnej w skali krajowej i międzynarodowej, z drugiej strony wykorzystanie lokalnych atutów i inicjatyw lokalnych w tym zakresie. Wiąże się to z rozwijaniem lokalnych i regionalnych produktów turystycznych, tak jak to zostało przyjęte w strategii LGD „Zaścianek”. WRPO zakłada realizację następujących typów projektów, zbieżnych z przedsięwzięciami zaplanowanymi w strategii Stowarzyszenia „Zaścianek”: • rozbudowa infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej, • programy rozwoju i promocji regionalnych i lokalnych produktów turystycznych, • budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, służącej rozwojowi aktywnych form wypoczynku, przyczyniającej się do podniesienia walorów turystycznych obszaru. Ważnym dokumentem planistycznym zakładającym rozwój turystyki i agroturystyki, do którego nawiązuje przyjęta strategia LGD „Zaścianek” jest Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka. Jego oś priorytetowa 6. „Polska gospodarka na rynku międzynarodowym” przewiduje wsparcie dla działań promujących atrakcyjność turystyczną Polski i jej poszczególnych obszarów, w tym tworzenie nowych, innowacyjnych typów produktów i usług turystycznych, tworzenie systemu informacji turystycznej oraz podnoszenie jakości usług turystycznych. 74 Rozdział 15 Wskazanie planowanych działań, przedsięwzięć lub operacji realizowanych przez LGD w ramach innych programów wdrażanych na obszarze objętym LSR. W okresie realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju, której wdrażanie będzie finansowana ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, LGD „Zaścianek” zamierza ubiegać się także o środki z innych programów na realizację projektów, przedsięwzięć i operacji komplementarnych do tych, które są przewidziane w ramach LSR. Zakres tematyczny tych projektów/przedsięwzięć/operacji oraz przewidywane źródła ich finansowania przedstawia poniższa tabela. Zakres tematyczny projektów/przedsięwzięć/operacji Tworzenie nowych, innowacyjnych typów produktów i usług turystycznych oraz tworzenie systemu informacji turystycznej Wspieranie w zakresie dostępu obywateli do szerokopasmowego Internetu Wspieranie tworzenia i rozwoju partnerstwa publiczno-społecznego, działającego na rzecz osób wykluczonych Wsparcie systemu kompleksowych usług świadczonych przez instytucje na rzecz przedsiębiorców oraz osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą Wspieranie wolontariatu jako etapu przejściowego prowadzącego do podjęcia zatrudnienia oraz umożliwiającego zdobycie doświadczeń zawodowych Działania na rzecz aktywizacji i integracji społeczności lokalnych, przyczyniające się do realizacji strategii rozwoju kapitału ludzkiego na terenach wiejskich Planowane źródło finansowania PO Innowacyjna Gospodarka, Oś priorytetowa 6 – Polska gospodarka na rynku międzynarodowym PO Innowacyjna Gospodarka, Oś priorytetowa 7. – Budowa i rozwój społeczeństwa informacyjnego PO Kapitał Ludzki, Priorytet I, cel szczegółowy 3: Wzmocnienie instytucji pomocy społecznej i budowa partnerstwa na rzecz integracji społecznej PO Kapitał Ludzki, Priorytet II, cel szczegółowy 1: Rozwój i poprawa funkcjonowania systemowego wsparcia adaptacyjności pracowników i przedsiębiorstw PO Kapitał Ludzki, Priorytet VI, cel szczegółowy 2: Zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób młodych PO Kapitał Ludzki, Priorytet VII, cel szczegółowy 1: Poprawa dostępu do rynku pracy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym PO Kapitał Ludzki, Priorytet VII, cel Działania na rzecz rozwoju sektora ekonomii szczegółowy2: Wzmocnienie i poszerzenie zakresu społecznej działań sektora ekonomii społecznej PO Kapitał Ludzki, Priorytet IX, cel szczegółowy Działania na rzecz przeciwdziałania 1: Zmniejszenie nierówności w upowszechnieniu marginalizacji mieszkańców obszarów wiejskich edukacji, szczególnie pomiędzy obszarami w obszarze edukacji wiejskimi i miejskimi PO Kapitał Ludzki, Priorytet IX, cel szczegółowy Poprawa jakości kształcenia dzieci i młodzieży 2: Zmniejszenie nierówności w jakości usług edukacyjnych, szczególnie pomiędzy obszarami wiejskiej wiejskimi i miejskimi Rozwój usług doradczych dla MSP WRPO, Priorytet I Konkurencyjność funkcjonujących na terenach wiejskich przedsiębiorstw Ochrona cennego dziedzictwa przyrodniczego WRPO, Priorytet II Środowisko przyrodnicze 75 Tworzenie nowych produktów turystycznych i ich promocja Aktywizacja działalności społeczno-kulturalnej na obszarach wiejskich Działania edukacyjne związane z podnoszeniem świadomości mieszkańców o walorach przyrodniczych obszaru i sposobach jego ochrony Integracja społeczna i aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych Ochrona dziedzictwa kulturowego i społecznokulturalna aktywizacja mieszkańców WRPO, Priorytet VI Turystyka i środowisko kulturowe WRPO, Priorytet VI Turystyka i środowisko kulturowe Norweski Mechanizm Finansowy/Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego Norweski Mechanizm Finansowy/Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego Norweski Mechanizm Finansowy/Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego W przypadku, gdy LGD „Zaścianek” jednocześnie z wdrażaniem LSR w ramach Osi 4. Leader będzie realizować projekty i operacje finansowane z innych programów, dla uniknięcia nakładania się pomocy uzyskanej w ramach PROW z pomocą uzyskaną z innych programów będą stosowane następujące mechanizmy zabezpieczające: • każda umowa o pracę zawierana przez LGD „Zaścianek” będzie sporządzona w sposób respektujący następujące zasady: − wykaz obowiązków i zadań musi być sporządzony w rozbiciu i ze wskazaniem poszczególnych projektów/operacji/przedsięwzięć realizowanych przez LGD Zaścianek z pomocą środków pochodzących z budżetu UE, na rzecz których te obowiązki i zadania są wykonywane; − umowa musi odrębnie określać czas pracy przeznaczony na wykonanie obowiązków i zadań odnoszących się do poszczególnych projektów/operacji/przedsięwzięć realizowanych przez LGD „Zaścianek” z pomocą środków pochodzących z budżetu UE. Łączny wymiar czasu pracy nie może przekroczyć wielkości maksymalnych dopuszczonych w Kodeksie Pracy; − wysokości wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę musi być określona w rozbiciu na składowe i ze wskazaniem poszczególnych projektów/operacji/przedsięwzięć realizowanych przez LGD „Zaścianek” z pomocą środków pochodzących z budżetu UE, z budżetu których dana składowa wynagrodzenia jest finansowana. • Na każdym dokumencie księgowym stanowiącym dowód poniesienia kosztów muszą być w sposób trwały umieszczone informacje o tym, ze środków jakiego programu te koszty zostały pokryte. W przypadku kosztu współfinansowanego z dwóch lub więcej programów musi być podana informacja o tym, jaką część tego kosztu (w wartości względnej i bezwzględnej) finansują poszczególne programy. Poza tym sposób podziału kosztu między poszczególne programy powinien być merytorycznie uzasadniony; • LGD, w ramach posiadanego konta bankowego, utworzy odrębne „rachunki wyodrębnionych wpływów” do obsługi każdego projektu/operacji/przedsięwzięcia realizowanego przez LGD „Zaścianek” z pomocą środków pochodzących z budżetu UE; • Każdy projekt/operacja/przedsięwzięcie realizowane przez LGD „Zaścianek” z pomocą środków pochodzących z budżetu UE będzie miał wyznaczoną osobę bezpośrednio odpowiedzialną za jego wykonanie i prawidłowe wydatkowanie środków; • Zarząd LGD zapewni dobry przepływ informacji między zespołami realizującymi różne projekty/operacje/przedsięwzięcia, na przykład organizując co najmniej raz w miesięcy narady robocze z udziałem wszystkich osób odpowiedzialnych za ich wykonanie; • Każdy wniosek o pomoc, przygotowywany przez LGD, będzie zawierał analizę ryzyka w zakresie możliwości nakładania się tej pomocy z pomocą, którą LGD uzyskało wcześniej 76 z PROW lub innych programów finansowanych ze środków UE oraz propozycje mechanizmów, które należy zastosować w celu uniemożliwienia nakładania się pomocy. 77 Rozdział 16 Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich. Przyjęta Lokalna Strategia Rozwoju będzie ważnym instrumentem wprowadzania zmian na obszarze gmin wchodzących w skład LGD „Zaścianek” i zdynamizowania ich wzrostu społeczno-gospodarczego. Jej realizacja wpłynie na integrację społeczną mieszkańców obszaru i pobudzi ich aktywność społeczną. Wspólne wykonywanie działań zapisanych w strategii przez partnerów reprezentujących różne sektory przyczyni się do zawiązania nowych i zacieśnienia już istniejących więzi pomiędzy mieszkańcami i podmiotami funkcjonującymi na tym obszarze, co w efekcie przełoży się na szybszy rozwój całego regionu. Skutki wprowadzenia w życie strategii w odniesieniu do rozwoju obszaru będą widoczne w postaci zmiany parametrów przyjętych jako wskaźniki oddziaływania przedsięwzięć planowanych w ramach LSR. W szczególności należy oczekiwać następujących efektów realizacji LSR: • poprawa salda migracji, ograniczenie zjawiska ucieczki młodych ludzi ze wsi • poprawy stanu zdrowotności mieszkańców wsi • wzrostu kapitału społecznego, większej aktywności społecznej mieszkańców, przełamywanie postaw cechujących się biernością i brakiem zainteresowania sprawami publicznymi • wzrost dochodów mieszkańców i dochodów gminy • poprawa sytuacji na lokalnym rynku pracy. Analizując przewidywane efekty realizacji LSR w świetle założeń Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku można z łatwością zauważyć, że jej realizacja przyczyni się do osiągnięcia następujących celów operacyjnych przyjętych w strategii wojewódzkiej: − Celu operacyjnego 1.1 „Poprawa stanu środowiska i racjonalnego gospodarowania zasobami przyrodniczymi” – ten cel realizuje Przedsięwzięcie 2.1. „Zachowanie wysokiej atrakcyjności turystycznej obszaru” który przewiduje odnawianie, zabezpieczanie i oznakowanie miejsc stanowiących cenne dziedzictwo przyrodnicze; − Celu operacyjnego 1.3. „Wzrost znaczenia i zachowanie dziedzictwa kulturowego” – także ten cel realizuje przedsięwzięcie 2.1. „Zachowanie wysokiej atrakcyjności turystycznej obszaru”, w ramach którego przewiduje się odnawianie obiektów stanowiących dziedzictwo kulturowe; − Celu operacyjnego 2.1. „Wzmocnienie gospodarstw rolnych oraz gospodarki żywnościowej” - ten cel realizuje przedsięwzięcie 2.2. „Rozwój działalności gospodarczej w branży turystycznej”, które przewiduje wsparcie dla gospodarstw rolnych na podejmowanie pozarolniczej działalności gospodarczej; − Celu operacyjnego 2.4. „Zwiększenie udziału usług turystycznych i rekreacji w gospodarce regionu” - ten cel realizuje przedsięwzięcie 2.1. „Zachowanie wysokiej atrakcyjności turystycznej obszaru”, które przewiduje wsparcie działań zwiększających turystyczną atrakcyjność obszaru i rozwój branży turystycznej; − Celu operacyjnego 3.3. „Rozwój przedsiębiorczości i promocja samozatrudnienia - ten cel realizuje przedsięwzięcie 2.2. „Rozwój działalności gospodarczej w branży turystycznej”, które zakłada wspieranie rozwoju przedsiębiorczości i tworzenie nowych miejsc pracy; 78 − Celu operacyjnego 4.6. „Budowa kapitału społecznego” - ten cel realizuje przedsięwzięcie 1.2. „Wsparcie społeczno-kulturalnej aktywności mieszkańców”, które przewiduje działania aktywizujące i integrujące społeczność lokalną; − Celu operacyjnego 4.7. „Wzrost udziału sportu i rekreacji w życiu mieszkańców regionu” - ten cel realizuje przedsięwzięcie 1.1. „Tworzenie warunków dla aktywnego wypoczynku”, w którym przewiduje się budowę, modernizację i poprawę wyposażenia obiektów sportowo-rekreacyjnych oraz organizację imprez sportowo-rekreacyjnych. 79 Rozdział 17 Informacja o załączanych do LSR załącznikach. 80
