Debata w ramach OBWE - Fundacja Otwarty Dialog

Fundacja Otwarty Dialog
Al. J. Ch. Szucha 11a/21
00-580 Warszawa
T: +48 22 307 11 22
Debata w ramach OBWE: o
prześladowaniach niezależnych
mediów i opozycji w Azji Centralnej
oraz zakładnikach Kremla
W czwartek, 25 lutego 2016, Fundacja Otwarty Dialog wraz z Radio Wolna Europa/Radio
Swoboda zorganizowały spotkanie poświęcone prześladowaniom niezależnych mediów i
opozycji w Azji Centralnej. Gospodarzem wydarzenia towarzyszącego Zimowej Sesji
Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE był hiszpański deputowany Ignacio Sánchez Amor
(Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza).
Podczas spotkania omawiano zagadnienia poruszane w raporcie Fundacji Otwarty Dialog o
naruszeniach wolności słowa w Kazachstanie. W ostatnich miesiącach władze wzmożyły
prześladowania niezależnych dziennikarzy i blogerów, w tym portal Nakanune i grupę medialną
Respublika.
Uczestnicy, w większości członkowie Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE, dyplomaci z krajów
członkowskich OBWE oraz przedstawiciele Biura Przedstawiciela OBWE ds. Wolności Mediów
zapoznali się ze sprawami, które wszczął Kazachstan oraz Turkmenistan przeciwko niezależnym
dziennikarzom, blogerom i opozycjonistom. Prześladowani publikowali artykuły niewygodne dla
władz, dotyczące m.in. masowej korupcji i narzędzi, po które sięgają organy państwa by dławić
opozycję i społeczeństwo obywatelskie w kraju i zagranicą.
Część z tych publikacji, bazujących na ujawnionej w internecie korespondencji pomiędzy
kazachstańskimi urzędnikami i politykami, przedstawiła podczas spotkania prezes Fundacji
Otwarty Dialog Lyudmyla Kozlovska. Wyciek korespondencji kazachstańskich notabli doprowadził
do wybuchu tzw. skandalu KazakhLeaks.
Sytuację dwóch dziennikarek Nakanune przedstawiła Irina Petrushova, redaktor naczelna
Respublika, której w 2002 roku Komitet Obrony Dziennikarzy przyznał Nagrodę Wolności Prasy.
Dziennikarkom portalu Nakanune – Gyuzyal Baydalinovej i Yulii Kozlovej, obecnie grozi od 3 do 7
lat pozbawienia wolności. Obie oskarżone zostały o ‘rozprzestrzenianie fałszywych informacji’.
Petrushova opisała także jak kazachstańskie władze przy pomocy dwóch amerykańskich firm
prawniczych (nowojorskiej Curtis, Mallet-Prevost, Colt & Mosle LLP i Reed Smith LLP z
Kalifornii) wykorzystują amerykańskie regulacje antyhakerskie do prześladowania niepokornych.
W szczególności zwróciła uwagę na ustawę o oszustwach i nadużyciach komputerowych
(Computer Fraud And Abuse Act), która stała się narzędziem do prześladowań niezależnych
dziennikarzy, którzy mają zarejestrowane swoje strony internetowe i profile w mediach
społecznościowych na amerykańskich serwerach.
Dyrektor turkmeńskiego oddziału Radio Wolna Europa/Radio Swoboda, Muhammad Tahir
przedstawił sprawę swojego współpracownika Saparmameda Nepeskulieva, będącego
jednocześnie korespondentem Alternative Turkmenistan News, którego władze Turkmenistanu
przetrzymują w odosobnieniu od lipca 2015 roku.
Po prezentacjach zastanawiano się i dyskutowano nad tym jakie kroki może podjąć Zgromadzenie
Parlamentarne OBWE i jego członkowie. Poza koniecznością odgrywania bardziej aktywnej roli
przez parlamentarzystów i dyplomatów, podkreślano że instrumentem wpływu na
kazachstańskie władze powinna być też rozszerzona umowa o partnerstwie i współpracy
pomiędzy UE i Kazachstanem (EPCA). Podpisana w grudniu 2015 roku w Astanie umowa w
najbliższych miesiącach zostanie ratyfikowana przez Parlament Europejski i krajowe parlamenty
państw członkowskich UE. Zebrani zgodzili się jednak, że ratyfikacja powinna zostać uzależniona
od wypełnienia przez Kazachstan jego międzynarodowych zobowiązań w dziedzinie praw
człowieka. W swoich rekomendacjach przedstawiciele Fundacji Otwarty Dialog wskazali na
potrzebę zmiany ustawodawstwa kazachstańskiego i usunięcia paragrafów jawnie politycznych,
tj. uwzględniających możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności działaczy i aktywistów za
"podżeganie do niezgody narodowej i społecznej", "zniesławienie" i "rozpowszechnianie
fałszywych informacji". Delegacja Fundacji Otwarty Dialog i Radio Wolna Europa/Radio Swoboda mieli okazję spotkać się
także m.in. z Isabel Santos i Ivaną Dobesową, przewodniczącą i wiceprzewodniczącą Komitetu ds.
Demokracji, Praw Człowieka i Spraw Humanitarnych Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE.
Zaprezentowano także raport "28 zakładników Kremla" przygotowany przez Fundację Otwarty
Dialog we współpracy z inicjatywą EuroMaidan SOS i Centrum Wolności Obywatelskich.
"28 zakładników Kremla", będący częścią kampanii "LetMyPeopleGo", przedstawia sprawy
bezprawnie zatrzymanych i przetrzymywanych w Rosji oraz na terytorium okupowanego Krymu
więźniów – głównie obywateli Ukrainy. W raporcie udokumentowano m.in. przypadki nieludzkiego
i poniżającego traktowania więźniów, w tym stosowania przemocy fizycznej, psychicznej presji,
utrudniania dostępu do opieki medycznej i do adwokata. Oświadczenia organizacji międzynarodowych i organizacji pozarządowych zajmujących się
prawami człowieka dotyczące wolności słowa w Kazachstanie oraz spraw Nakanune i Respubliki
dostępne są poniżej:
Rezolucja Parlamentu Europejskiego
Biuro Przedstawiciela OBWE do spraw Wolności Mediów 1, 2
Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim
Human Rights Watch
Amnesty International
Freedom House 1, 2
Reporterzy bez Granic
Human Rights Foundation 1, 2
Electronic Frontier Foundation
Podcast Radio Wolna Europa/Radio Swoboda z udziałem Prezes Fundacji Otwarty Dialog
Lyudmylą Kozlovską
Courthouse News Service 1, 2, 3, 4
The Diplomat 1, 2, 3
Kyiv Post
Mondiaal Nieuws (j. holenderski)
Fundacja Otwarty Dialog 1, 2
Więcej informacji o Zimowej Sesji OBWE 2016 można znaleźć TUTAJ.
facebook.com/OpenDialogFoundation | [email protected] | www.odfoundation.eu