Percepcja słuchowa

mgr Sylwia Chyła
nauczyciel mianowany wychowania przedszkolnego
Przedszkole Miejskie nr 21
Leszno
PERCEPCJA SŁUCHOWA
Ćwiczenia doskonalące analizę i syntezę słuchową
1. Ćwiczenia słuchowe
Rozpoznawanie dźwięków i szmerów
Są to ćwiczenia przygotowawcze, w których zadaniem dzieci
jest rozpoznawanie zasłyszanych dźwięków. Rozpoczynamy od
ćwiczenia „Co słyszę?”. Dzieci siedzą z zamkniętymi oczami i chwytają
odgłosy dochodzące z sąsiedztwa i z ulicy. Jest to tzw. wsłuchiwanie się
w ciszę, bo żadnych dźwięków celowo nie wytwarzamy.
Dzieci siedzą przed parawanem, za którym nauczyciel wykonuje
różnorodne manipulacje, takie jak::
− uderzanie lub pocieranie o siebie różnych materiałów twardych;
− przesypywanie różnych materiałów sypkich;
− przelewanie cieczy z naczynia do naczynia;
− zgniatanie różnych gatunków papieru;
− eksponowanie dźwięków charakterystycznych dla różnych
pojazdów
mechanicznych
(odtwarzanych
z
taśmy
magnetofonowej);
− eksponowanie
głosów
zwierząt
(nagrane
na
taśmie
magnetofonowej);
− rozpoznawanie dźwięków różnych instrumentów: bęben, pianino,
skrzypce, cymbałki, gitara;
− rozpoznawanie tonów: cichych, głośnych, wysokich, niskich;
− zabawa w nasłuchiwanie: „co się dzieje wokół nas?”, „co
przejechało?”, „czym uderzono?”;
− zabawa w nasłuchiwanie: „co się dzieje wokół nas?” (kto co
usłyszał).
Odtwarzanie przez dzieci słyszanego rytmu
− słuchowa analiza podanego rytmu i ruchowe jego odtworzenie
poprzez: wyklaskiwanie, wystukiwanie ołówkiem (pałeczką na
bębenku, na cymbałkach, grzechocących klockach), układ kropek
(np.: .. … . ) z uwzględnieniem następstwa czasowego;
− odgadywanie słyszanego rytmu i wyszukiwanie go w zestawie
rytmów;
− wystukiwanie rytmu wg podanego układu przestrzennego;
− graficzne odtworzenie wysłuchanego rytmu za pomocą kresek i
kółek.
2. Ćwiczenia analizy i syntezy słuchowej
− układanie zdań i rozdzielanie ich na wyrazy;
− rozwijanie zdań i porównywanie liczby wyrazów w zdaniach;
− dzielenie wyrazów na sylaby – po opanowaniu przez dziecko
analizy sylabowej przechodzimy do syntezy, ćwiczenia na
analizę i syntezę sylabową wyrazów przeprowadzamy tak długo,
aż dzieci opanują dobrze technikę rozkładania wyrazów na
sylaby i składania wyrazów z sylab;
− dzielenie wyrazów na sylaby z jednoczesnym stukaniem w rytm
wypowiadanych sylab;
− liczenie sylab;
− porównywanie liczby sylab;
− kończenie i zaczynanie wyrazów dwusylabowych;
− tworzenie wyrazów rozpoczynających się od podanej sylaby;
− rozpoznawanie w wyrazie określonej sylaby i ustalenie miejsca
jej położenia – dziecko ma rozpoznać w wyrazie sylabę i ustalić,
czy znajduje się ona na początku, na końcu czy wewnątrz
wyrazu;
− rozpoznawanie i wyodrębnianie głosek z wyrazów – w
pierwszym okresie ćwiczeń stawiamy dziecku zadanie
rozpoznawania i wyodrębniania głosek znajdujących się na
początku wyrazów, później na końcu wyrazów, dopiero po
osiągnięciu tych umiejętności dziecko ćwiczy rozpoznawanie
głosek położonych wewnątrz wyrazu;
− dobieranie par obrazków, których nazwy rozpoczynają się taką
samą głoską;
− wymienianie wyrazów rozpoczynających się od podanej głoski;
− wybieranie obrazków, których nazwy kończą się określoną
głoską;
− rozpoznawanie, w którym wyrazie określona głoska znajduje się
na początku, a w którym na końcu;
− głoski w środku wyrazu, rozpoznawanie samogłosek w
wyrazach jednosylabowych;
− rozpoznawanie głosek wewnątrz wyrazu o różnej liczbie sylab;
− rozpoznawanie głoski położonej w dowolnym miejscu wyrazu;
− różnicowanie głosek;
− rozpoznawanie głoski powtarzającej się w wyrazie;
− wykrywanie różnic w wyrazach;
− porównywanie wyrazów na podstawie schematów;
− różnicowanie dźwięków (samogłoski, spółgłoski).
Do nauki czytania i pisania możemy wówczas przejść, gdy dzieci
bezbłędnie rozkładają wyrazy na głoski i z głosek składają wyrazy.
Bibliografia:
Demel G., Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola,
Warszawa 1983.
Franczyk A., Krajeńska K., program psychostymulacji dzieci w wieku
przedszkolnym z deficytami deficytami zaburzeniami rozwoju, Kraków
2002.
Waszkiewicz E., Stymulacja psychomotoryczna rozwoju dzieci 6-8
letnich, Warszawa 1991.
Wyrażam zgodę na publikację pracy Percepcja słuchowa – ćwiczenia doskonalące analizę i
syntezę słuchową na łamach Polskiego Portalu Edukacyjnego www.interklasa.pl