Zalecenia formalne pisania prac dyplomowych WEIT 2009 - IME
Transkrypt
Zalecenia formalne pisania prac dyplomowych WEIT 2009 - IME
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji ZALECENIA FORMALNE DOTYCZĄCE PISANIA PRAC DYPLOMOWYCH dr inŜ. Wojciech Zając Zielona Góra, wrzesień 2009 Streszczenie Streszczenie pracy dyplomowej powinno zawierać kilkuzdaniowe omówienie zagadnień poruszanych w pracy. W części tej naleŜy pokrótce scharakteryzować cel oraz podstawowe załoŜenia pracy na tle stanu nauki i techniki w danej dziedzinie, jak równieŜ zamieścić od 2 do 6 słów kluczowych. Słowa kluczowe: praca dyplomowa, skład komputerowy, formatowanie dokumentu ii Spis treści Spis rysunków ............................................................................................................. iv Spis tabel ...................................................................................................................... v 1. Wstęp...................................................................................................................... 1 1.1. Wprowadzenie ............................................................................................... 1 1.2. Cel i zakres pracy........................................................................................... 1 1.3. Struktura pracy............................................................................................... 1 2. [Tytuł roboczy: Wprowadzenie teoretyczne] ......................................................... 2 2.1. Sugerowana zawartość rozdziału................................................................... 2 2.2. Forma pracy dyplomowej .............................................................................. 2 2.2.1 Układ stron w pracy dyplomowej......................................................... 2 2.2.2 Objętość pracy ...................................................................................... 3 2.2.3 Czcionki ................................................................................................ 3 2.2.4 Marginesy, akapity................................................................................ 3 2.2.5 Tytułowanie rozdziałów i podrozdziałów............................................. 3 2.2.6 ZapoŜyczenia, cytowania, odsyłacze, przypisy .................................... 5 2.2.7 Wykaz literatury ................................................................................... 6 2.2.8 Tabele, rysunki, równania..................................................................... 6 2.2.9 Drukowanie pracy................................................................................. 8 2.2.10 Usuwanie błędów.................................................................................. 9 2.2.11 Składanie pracy do oceny ..................................................................... 9 2.3. Reguły pisowni ............................................................................................ 10 3. [Tytuł roboczy: Prezentacja i omówienie efektów pracy].................................... 11 4. Wnioski ................................................................................................................ 12 Literatura .................................................................................................................... 13 Dodatek A. Dobre rady .............................................................................................. 14 Dodatek B. Arkusz kontroli pracy ............................................................................. 15 Dodatek C. Układ materiałów składanych do Dziekanatu......................................... 16 iii Spis rysunków Rys. 2.1. Walec o promieniu r ..................................................................................... 7 iv Spis tabel Tabela 2.1. Zestawienie zalecanych rodzajów i atrybutów czcionki ........................... 4 Tabela 2.2. Ilustracja niepoprawnego i poprawnego układu wyróŜnień rozdziałów... 5 Tabela 2.3. Przykład tabeli........................................................................................... 7 v 1. Wstęp 1.1. Wprowadzenie Realizacja pracy dyplomowej jest uwieńczeniem studiów – podsumowaniem, wykorzystaniem oraz rozwinięciem umiejętności nabytych w trakcie studiów, często takŜe jest próbą wytyczenia dalszej drogi rozwoju zawodowego. Praca dyplomowa stawia studenta przed zadaniem samodzielnego rozwiązania problemu inŜynierskiego (w przypadku pracy inŜynierskiej) lub naukowotechnicznego (w przypadku pracy magisterskiej) oraz odpowiedniego prowadzenia dokumentacji technicznej. Niniejszy dokument, którego struktura oraz sposób formatowania odpowiada pracy dyplomowej, stanowi zalecenia dotyczące pisania prac dyplomowych, opracowanych na Wydziale Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji UZ w oparciu m.in. o Polskie Normy dotyczące opracowania dokumentacji technicznej [1, 2, 3]. Ma on za zadanie ułatwienie poprawnego przygotowania pisemnej części pracy dyplomowej. W ramach niniejszej pracy utworzony został szablon programu MS Word (wersja 2002) SzablonPracyDyplomowejWEIT_UZ.dot, ułatwiający pisanie pracy dyplomowej. Szablon zawiera definicje wszystkich stylów potrzebnych przy realizacji pracy dyplomowej. 1.2. Cel i zakres pracy W tym rozdziale naleŜy sformułować jasno cel pracy oraz określić zakres problemów i zadań, jakie mają zostać rozwiązanie w ramach realizowanej przez studenta pracy dyplomowej. 1.3. Struktura pracy Niniejszy rozdział powinien zawierać omówienie treści pracy, w postaci opisu zawartości poszczególnych rozdziałów (pierwszego, drugiego i kolejnych, bez opisu treści poszczególnych podrozdziałów). Dzięki tego rodzaju opisowi moŜliwe jest szybkie określenie przez czytającego który z rozdziałów zawiera interesujące go treści. Uwaga: treść tego rozdziału naleŜy napisać po napisaniu pozostałej części pracy. 1 2. [Tytuł roboczy: Wprowadzenie teoretyczne] 2.1. Sugerowana zawartość rozdziału Uwaga: wszystkie rozdziały główne pracy (z jednocyfrową numeracją, tak jak 2.) powinny zaczynać się na nowej kartce. Rozdział drugi poświęcony jest na omówienie teorii, związanej z postawionym sobie celem. Tytuł [Wprowadzenie teoretyczne] powinien zostać zastąpiony właściwym tytułem, odzwierciedlającym prezentowaną tematykę. Jeśli tematem pracy jest projekt programu, w rozdziale tym umieszcza się teorię tego projektu, w przypadku pracy magisterskiej – teorię przedmiotu badań, metodykę badań itp. 2.2. Forma pracy dyplomowej Niniejszy rozdział zawiera zalecenia co do układu poszczególnych elementów pracy pisemnej oraz wskazówki techniczne formatowania (czcionki, podpisy itd.). 2.2.1 Układ stron w pracy dyplomowej Praca powinna zostać zorganizowana w następujący sposób: − karta pracy, − strona tytułowa wg aktualnych wymagań Wydziału Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji, − oświadczenie autora o autorskim opracowaniu pracy, − jeśli praca jest autorstwa więcej niŜ jednej osoby, „Oświadczenie o udziale w realizacji tematu pracy dyplomowej”, − na Ŝyczenie autora pracy – strona zawierająca dedykacje, − streszczenie pracy, − spis treści, spisy rysunków i tabel, − część właściwa pracy, zawierająca następujące rozdziały główne (w razie konieczności rozwinięte w podrozdziały): wstęp, rozdział zawierający teoretyczne omówienie zagadnień objętych pracą, rozdział prezentujący efekty pracy wykonanej przez dyplomanta, wnioski, − wykaz literatury, − ewentualne dodatki (np. wydruki kodu źródłowego, schematy, tabele). Dopuszczalny jest inny podział pracy (np. większa liczba rozdziałów). 2 2.2.2 Objętość pracy Objętość pracy dyplomowej jest zaleŜna od tematyki i charakteru pracy. Przeciętnie praca dyplomowa składa się z około 50 stron. NaleŜy unikać sztucznego zwiększania objętości pracy przez załączenie np. wydruku kodu program, bądź nadmiernej liczby ilustracji i przykładów. Objętość pracy dyplomowej nie powinna przekraczać 100 stron, z wyjątkiem uzasadnionych przypadków, takich jak np. obszerne opracowanie teoretyczne. 2.2.3 Czcionki Praca dyplomowa powinna być pisana czcionką Times New Roman lub podobną, o wielkości 12 punktów, z odstępem pomiędzy wierszami (interlinią) 1,5 linii. Tytuły rozdziałów i podrozdziałów naleŜy wyróŜnić przez uŜycie odpowiedniego formatowania i czcionki. Zalecane rodzaje i wielkości czcionek zestawiono w tabeli 2.1. 2.2.4 Marginesy, akapity Marginesy powinny wynosić: lewy - 40 mm, pozostałe 25 - mm. Tekst pracy powinien być justowany (wyrównany jednocześnie do lewego i prawego marginesu). Akapity naleŜy wyróŜnić poprzez wcięcie tekstu o trzy do pięciu znaków spacji, bądź odpowiednio ustawionym znakiem tabulatora. Dopuszcza się zastąpienie wcięcia akapitowego pustym wierszem (lub zwiększeniem odstępu po akapicie do 6 pt.) jednak nie naleŜy stosować zwiększonych odstępów międzyliniowych i wcięć jednocześnie. 2.2.5 Tytułowanie rozdziałów i podrozdziałów Tytuły rozdziałów i podrozdziałów oraz podpisy rysunków i tabel naleŜy pozostawić bez kropki na końcu. Nie dopuszcza się przenoszenia wyrazów w tytułach. JeŜeli tytuł składa się z dwóch zdań, naleŜy rozdzielić je kropką. 3 Tabela 2.1. Zestawienie zalecanych stylów i ich formatu Styl Rodzaj i atrybuty czcionki Nagłówek 1 Arial, 14 pt., pogrubiony, odstęp przed: 0 pt., odstęp po: 18 pt., wyrównanie tekstu do lewej, interlinia pojedyncza Nagłówek 2 Arial, 12 pt., pogrubiony, kursywa, odstęp przed: 18 pt, odstęp po: 6pt, wyrównanie tekstu do lewej interlinia pojedyncza Nagłówek 3 Times New Roman, 12 pt., pogrubiony, odstęp przed: 12 pt, odstęp po: 12 pt., wyrównanie tekstu do lewej, interlinia pojedyncza Nagłówek 4 Times New Roman, 12 pt., kursywa, wyrównanie tekstu do lewej interlinia pojedyncza Normalny Times New Roman, 12 pt., wyrównanie do lewej i prawej (justowanie) interlinia 1.5 Podpis rysunku i tabeli Times New Roman, 10 pt., pogrubiony, odstęp międzyliniowy pojedynczy, wyrównanie tekstu do lewej interlinia 1.5 wiersza Treść tabeli Times New Roman 10 pt, wyrównanie do lewej, justowane lub centralne, zaleŜnie od treści tabeli, podobnie interlinia Obiekt MS Equation 3.0 lub innego programu do edycji równań Równanie Opis elementów równania Times New Roman 10 pt, wyrównanie do lewej, interlinia pojedyncza Stopka / Przypis Times New Roman, 10 pt., interlinia pojedyncza Kod programu Courier New, 10 pt., interlinia pojedyncza Elementy spisu literatury Times New Roman, 12 pt., krój czcionki odpowiednio, prosty i kursywa, odstęp po 6 pt. wyrównanie do lewej, interlinia pojedyncza, Numeracja stron Times New Roman 10 pt, w stopce strony, centralnie Po tytule rozdziału naleŜy pozostawić odstęp 1–2 linie (12–18 punktów). Przed tytułem podrozdziału naleŜy pozostawić odstęp 12-18 punktów, a po tytule – 6 punktów. Jeśli w pracy zastosowano właściwe style (tabela 2.1.), a w szczególności gdy do pisania pracy uŜyto szablonu SzablonPracyDyplomowejWEIT_UZ.dot, powyŜsze wymagania są spełnione automatycznie. Tytuły rozdziałów, czyli główne punkty pracy, powinny rozpoczynać się na nowych stronach. 4 JeŜeli w dokumencie występują dodatki (słowniki, załączniki w postaci rysunków, schematów, wydruków kodu itp.), w treści pracy podaje się odsyłacze do nich. W spisie treści naleŜy wymienić wszystkie dodatki z podaniem ich numerów i tytułów. Tytuł „Spis treści” oraz tytuły załączników formatuje się jak tytuły rozdziałów, ale bez numerów. Nie naleŜy wyróŜniać tytułów poszczególnych podrozdziałów pracy przez coraz większe wcięcia, lecz przez właściwe zastosowanie odpowiedniego stylu, jak zilustrowano w tabeli 2.2. Tabela 2.2. Ilustracja niepoprawnego i poprawnego układu wyróŜnień rozdziałów Niepoprawny układ nagłówków (zbędne wcięcia) 3. Program „Kadry i płace” Poprawny układ nagłówków 3. Program „Kadry i płace” 3.1. Struktura bazy danych 3.1. Struktura bazy danych 3.1.1. Struktura tabeli głównej 3.1.1. Struktura tabeli głównej Ze względów praktycznych baza danych została Ze względów praktycznych baza danych skonstruowana w następujący sposób: została skonstruowana w następujący sposób: • • • formularz główny, - formularz winiety, - formularz winiety, - właściwy formularz główny, - właściwy formularz główny, • formularze robocze. 3.1.2. Struktura ... 2.2.6 formularz główny, formularze robocze. 3.1.2. Struktura ... ZapoŜyczenia, cytowania, odsyłacze, przypisy Autor pracy dyplomowej zobowiązany jest do szanowania praw autorskich innych osób. W przypadku włączania do treści pracy materiału innych autorów w dosłownym brzmieniu (np. definicji lub cytatów) naleŜy fakt ten wskazać przez umieszczenie cytowanego tekstu w cudzysłowie oraz podanie odsyłacza do odpowiedniej pozycji spisu literatury. Forma odsyłacza to numer kolejnej pozycji spisu literatury w nawiasach kwadratowych. Przykładowe zdanie: „InŜynier (inŜ.) – tytuł zawodowy nadawany przez wyŜsze uczelnie po ukończeniu studiów inŜynierskich” [8]. w całości jest cytatem i powinno być ujęte w cudzysłów, z podaniem odsyłacza. Uwaga: naleŜy wystrzegać się nadmiernego korzystania z cytatów. 5 W przypadku umieszczania w pracy informacji opartych na literaturze, ale nie w dosłownym brzmieniu, po tego rodzaju zdaniach takŜe naleŜy umieścić odnośnik. Przykładowe zdanie: ZuŜycie papieru w Polsce w roku 2007 wyniosło 72 kg na mieszkańca [5]. nie jest cytatem dosłownym (jedynie wartość liczbowa została przytoczona na podstawie wskazanego źródła) i nie naleŜy umieszczać go w cudzysłowie. Wyjaśnienie np. złoŜonego pojęcia lub skrótu naleŜy podawać w formie przypisu dolnego, numerowanego cyframi arabskimi w sposób ciągły w całej pracy, np.: NaleŜy włączyć obsługę DHCP1. Uwaga: edytory tekstu automatycznie dokonują podziału dłuŜszego tekstu przypisów dolnych na kolejne strony. Jest to poprawne. 2.2.7 Wykaz literatury Wykaz literatury powinien obejmować materiały (ksiąŜki, artykuły z czasopism, adresy stron internetowych), jakie posłuŜyły autorowi podczas realizowania pracy. Wykaz ten naleŜy zamieścić po wnioskach, w końcowej części pracy. Zalecany format pojedynczej pozycji tego spisu to: numer w nawiasach kwadratowych, pierwsza lub pierwsze litery imion, nazwisko, po przecinku tytuł zapisany czcionką pochyłą, po przecinku wydawnictwo, miejsce i rok wydania. Odsyłacze do zasobów internetowych podaje się bez zabiegów formatujących, czcionką zwykłą. Przykładowy wykaz literatury zamieszczono na końcu niniejszego dokumentu. 2.2.8 Tabele, rysunki, równania Tabele i rysunki powinny być umieszczone w tekście pracy (moŜliwie blisko odpowiedniej części tekstu), bądź na końcu dokumentu, jako dodatek. Powinny one posiadać własną, odrębną numerację. Zaleca się numerowanie cyframi arabskimi w obrębie rozdziału. Numer tabeli lub rysunku składa się z numeru rozdziału i kolejnego numeru tabeli bądź rysunku, rozdzielonych kropką, np. Tabela 2.2., Rys. 4.12. NaleŜy zwrócić uwagę, by rysunek (tabela) i jego (jej) podpis znajdowały się 1 "DHCP (ang. Dynamic Host Configuration Protocol - protokół dynamicznego konfigurowania węzłów) to protokół komunikacyjny umoŜliwiający komputerom uzyskanie od serwera danych konfiguracyjnych, np. adresu IP hosta, adresu IP bramy sieciowej, adresu serwera DNS, maski sieci" [4]. 6 na tej samej stronie. Jeśli treść tabeli zajmuje więcej niŜ jedną stronę, na kolejnych stronach naleŜy powtórzyć nagłówek tabeli (w programie MS Word moŜna to zrobić automatycznie w menu Tabela, punkt Powtarzaj nagłówki tabeli). Jeśli tabela mieści się na pojedynczej stronie, naleŜy ją umieścić w takim miejscu tekstu, by nie przełamywała się przez granicę strony. Tabela 2.3. Przykład tabeli Lp. Student Kierunek Średnia ocen 1. Kowalski Roch Informatyka 4,34 2. Zagłoba Onufry Matematyka 3,53 3. Wołodyjowska Barbara Zarządzanie i marketing 4,67 4. Wołodyjowski Michał Elektrotechnika 4,78 Odsyłacze do tabel i rysunków podaje się w sposób następujący: w tabeli 2.1., na rys. 2.1. Dopuszcza się numerowanie ciągłe tabel i rysunków w obrębie całej pracy. Tytuł tabeli podaje się ponad nią, z wyrównaniem do lewego lub prawego marginesu. Tytuł rysunku podaje się pod rysunkiem, z wyrównaniem do lewego marginesu lub centrowany. r Rys. 2.1. Walec o promieniu r JeŜeli w pracy występuje więcej niŜ jeden wzór (równanie), naleŜy je numerować według takich samych zasad jak tabele i rysunki (numeru rozdziału i kolejny numer równania). Numer naleŜy umieścić z prawej strony arkusza w okrągłym nawiasie. np: P = π ∗ r2 (2.1) gdzie: P – pole koła r – promień koła Przy powoływaniu się na równanie, jego numer naleŜy takŜe podać w nawiasie, np. w równaniu (2.1). 7 Równania powinny być zapisywane i edytowane za pomocą przeznaczonych do tego celu narzędzi (w MS Wordzie słuŜy do tego celu opcja Wstaw Obiekt MS Equation, podobny mechanizm występuje w OpenOfice). NaleŜy zadbać, by sposób zapisu symboli w równaniu i jego opisie był taki sam (co do wielkości i kroju czcionki). 2.2.9 Wyliczanie cech - listy Jeśli w pracy występują listy wyliczające cechy od punktów (myślników), naleŜy pamiętać, Ŝe tego rodzaju konstrukcja stanowi z punktu widzenia gramatyki jedno zdanie, z jedną wielka literą na początku i jedną kropką na końcu. Przykład niepoprawny: Praca dyplomowa musi być przygotowana: - Starannie. - Terminowo. - Rzeczowo. Przykład poprawny: Praca dyplomowa musi być przygotowana: - starannie, - terminowo, - rzeczowo. Gdy zawartość pojedynczych punktów jest dłuŜsza (nawet kilkuzdaniowa), moŜna uŜyć średników: Praca dyplomowa musi być przygotowana: - starannie, z dołoŜeniem wszelkiej dbałości o wygląd, poprawność formalną oraz jakość wydruku; - terminowo, z uwzględnieniem moŜliwości wystąpienia problemów technicznych w ostatniej chwili; - rzeczowo pod względem merytorycznym, w konsultacji z promotorem. 2.2.10 Drukowanie pracy Pracę naleŜy wydrukować na arkuszach o formacie A4, na papierze dobrej jakości, o gramaturze 80 do 100 g/m2 (dobrej jakości papier do drukarek). Niedopuszczalne jest drukowanie na papierze kredowym. NaleŜy drukować dwustronnie. Do zamieszczenia rysunków, map, schematów i innych większych elementów moŜna uŜyć arkuszy A3, złoŜonych odpowiednio, aby zmieściły się w okładce pracy. 8 Zaleca się podział dokumentu na co najmniej dwie sekcje, z odrębną numeracją. Pierwsza sekcja obejmuje stronę tytułową i spisy (zalecana numeracja małymi cyframi rzymskimi), druga sekcja obejmuje treść właściwą pracy (numeracja od 1 na pierwszej stronie rozdziału pierwszego pracy). Dopuszcza się podział na sekcje w obrębie poszczególnych rozdziałów, z kontynuacją numeracji stron. 2.2.11 Usuwanie błędów Błędy i niedokładności graficzne wykryte po wykonaniu dokumentu moŜna poprawić poprzez zamalowanie białym kolorem (korektorem) i ręczne wprowadzenie w to miejsce poprawnego tekstu. Nie dopuszcza się pozostawienia śladów nie w pełni usuniętych błędów. 2.2.12 Składanie pracy do oceny Dziekanat Wydziału Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji UZ wymaga, by pracę składać w jednym egzemplarzu drukowanym, z dołączoną płytą CD lub DVD. Zazwyczaj promotor prosi, by w miarę moŜliwości przygotować dla niego drugi egzemplarz pracy z płytą. Płyta powinna zawierać: - treść pracy pisemnej, - jeśli w wyniku pracy powstał program – wersję wykonywalną tego programu oraz wszystkie materiały źródłowe. Treść pracy pisemnej naleŜy zapisać w dwóch wersjach: w formacie programu, w którym praca była pisana (MS-Word, OpenOffice, itd.) i dodatkowo w formacie PDF. NaleŜy mieć na uwadze fakt, Ŝe osoby recenzujące pracę powinny mieć łatwą moŜliwość odczytu dokumentu i uruchomienia programu, w przeciwnym wypadku ocena pracy moŜe przesunąć się w czasie lub być negatywna. Gdy np. w pracy brak informacji niezbędnych do uruchomienia programu (np. nie podano jakiego hasła naleŜy uŜyć) lub program nie daje się w ogóle uruchomić, recenzent uzna, Ŝe student nie opracował go poprawnie. 9 2.3. Reguły pisowni Praca dyplomowa powinna zostać napisana poprawnym językiem polskim. Tekst naleŜy poddać sprawdzeniu poprawności pisowni, przy wykorzystaniu odpowiedniej funkcji edytora tekstu, a następnie pracę powinien przejrzeć człowiek. Przed znakami przestankowymi (dwukropek, przecinek, średnik, kropka, itp.) nie stawia się znaku spacji. Znak ten stawia się po znaku przestankowym. Przykład: źle: dwukropek : przecinek , średnik ; kropka . dobrze: dwukropek: przecinek, średnik; kropka. W przypadku stosowania nawiasów naleŜy pozostawić znak spacji przed nawiasem otwierającym i po nawiasie zamykającym. Nie stawia się spacji po nawiasie otwierającym (wewnątrz nawiasu), ani przed nawiasem zamykającym. Przykład: źle: po nawiasie otwierającym ( wewnątrz nawiasu ), ani ... dobrze: po nawiasie otwierającym (wewnątrz nawiasu), ani ... Praca stanowi formalny dokument naukowy, dlatego teŜ musi być napisana stylem odpowiednim dla pracy naukowej. W pracy naleŜy bezwzględnie unikać: − formy osobowej czasowników (zamiast „Wykonałem szereg pomiarów...” naleŜy uŜyć formy „Wykonano szereg pomiarów...”, zamiast „UwaŜam, Ŝe oznacza to...”, naleŜy napisać „Zdaniem autora oznacza to, ...”), − słów oraz sformułowań gwarowych i Ŝargonowych, itp., − sformułowań niegramatycznych. 10 3. [Tytuł roboczy: Prezentacja i omówienie efektów pracy] Tytuł [Prezentacja i omówienie efektów pracy] powinien zostać zastąpiony właściwym tytułem, odzwierciedlającym prezentowaną tematykę. Jeśli tematem pracy jest projekt programu, w rozdziale tym umieszcza się opis części praktycznej tego projektu. 11 4. Wnioski Rozdział ostatni ma zawierać wnioski z realizacji pracy. Wnioski powinny obejmować: określenie czy cel pracy został osiągnięty w pełni czy częściowo, wyjaśnienie korzyści, jakie wnosi zrealizowanie pracy, określenie czego autor nauczył się w trakcie realizacji pracy, omówienie problemów, napotkanych w trakcie realizacji oraz jak wskazanie sposobów ich rozwiązania, ew. własne obserwacje i wnioski, wskazanie jak w przyszłości pracę moŜna by rozwinąć lub ulepszyć. 12 Literatura [1] PN-N-01623:1984 Dokumentacja konstrukcyjna. Zasady wykonywania dokumentów tekstowych [2] PN-N-01180:1974 Opracowania dokumentacyjne. Postanowienia ogólne [3] PN-N-01180:1979 Opracowania dokumentacyjne. Informacja ekspresowa i przegląd dokumentacyjny [4] http://pl.wikipedia.org/wiki/DHCP [5] http://drukarnie.com.pl/statystyki_z_branzy/statystyki_z_branzy.asp [6] J. Kowalski, Jak składać teksty komputerowe, PWN, Warszawa, 1995 [7] P. Liszewski, „Skanery”, PC World Komputer, Nr 4, Vol. II, IV.2000, ss. 72-73 [8] http://pl.wikipedia.org/wiki/In%C5%BCynier 13 Dodatek A. Dobre rady 1. Pisanie pracy naleŜy rozpocząć od sporządzenia jej planu, czyli spisu treści, po uzgodnieniu go z promotorem. Plan ten słuŜy do wytyczenia kierunku prac i moŜe ulegać pewnym modyfikacjom w czasie realizacji pracy. 2. Cierpliwość promotora ma swoje granice, nie jest najlepszym pomysłem przedstawianie kolejno kilku pełnych wersji pracy do sprawdzenia. Znacznie lepiej jest pisać prace rozdziałami i w takich fragmentach prosić o jej sprawdzenie, po uprzednim zatwierdzeniu planu pracy. 3. Dbałość o wygląd i treść pracy leŜy w interesie studenta, nie promotora. Kontrola poprawności układu pracy, pisowni i gramatyki naleŜy do studenta. NaleŜy uŜyć wszystkich dostępnych środków, by zapewnić jej jak najwyŜszą jakość. Po kontroli pisowni i gramatyki, dokonanej programem edytującym, pracę powinien przeczytać człowiek, np. kolega dyplomant, w zamian za podobną przysługę. 4. Sprawdzanie pracy zajmuje sporo czasu. Jeśli promotor będzie zajęty, naleŜy liczyć się z tym, Ŝe sprawdzenie pracy zajmie kilka tygodni. Bardzo nierozsądnie jest opracowywać pracę na ostatnia chwilę. 5. Pracę naleŜy konsultować. Oddanie pracy do pierwszego czytania na miesiąc przed ostatecznym terminem jej złoŜenia moŜe skończyć się koniecznością powtarzania roku, jeśli np. promotor będzie miał wiele zastrzeŜeń. 6. NaleŜy unikać pozostawiania niewielkich fragmentów tekstu na nowych stronach. Jeśli np. pojedyncze zdanie jest jedyną treścią na stronie, naleŜy dokonać zabiegów na tekście z poprzedniej strony, by zmieść tam takŜe to zdanie. MoŜna w tym celu zastosować zmieszenie odstępu międzywierszowego z 1.5 wiersza na np. „dokładnie 20 pt.”, i / lub zagęścić odstępy międzyznakowe o 0,2 pt. 7. Im mniej czasu do ostatecznego terminu złoŜenia pracy, tym większe prawdopodobieństwo awarii dysku, systemu, drukarki albo wszystkiego na raz. Rozsądnie jest zapisywać kolejne wersje pracy jako kopie bezpieczeństwa na róŜnych nośnikach albo innym na komputerze oraz ustalić sobie ostateczny termin drukowania pracy np. na dwa tygodnie przed terminem uczelnianym. 8. Bardzo dobrym pomysłem jest przedstawienie promotorowi do oceny swojego wystąpienia, jakie planuje się wygłosić na obronie. 14 Dodatek B. Arkusz kontroli pracy Niniejszy arkusz ma na celu przeprowadzenie samokontroli jakości opracowania pracy przez studenta. Promotorzy zazwyczaj wymagają przedstawienia ego rodzaju arkusza, jako dowodu na to, Ŝe student dokonał wstępnej korekty ew. błędów. Po spełnieniu danego wymogu naleŜy zaznaczyć kwadrat znakiem . Praca ma poprawny układ stron: karta pracy, strona tytułowa, oświadczenie autorskie, ew. oświadczenie u współudziale autorów, spisy treści, rysunków i tabel, treść pracy, literatura, ew. załączniki. Są jasno określone: cel i zakres pracy. Tekst poddano kontroli pisowni i gramatyki oraz sprawdzeniu przez człowieka. W pracy nie uŜyto czasowników w formie osobowej. Podstawowa czcionka w pracy to Times New Roman, 12 pt. z interlinią 1,5 i wyrównaniem do lewej i prawej (justowanie). Wydruki kodu programów lub ich fragmenty, nazwy funkcji i zmiennych pisane są czcionką Courier New 10 pt. Zastosowano poprawne wyróŜnienie akapitów (wcięcia lub odstępy po akapicie). Zastosowano poprawny sposób zapisu tytułów rozdziałów (czcionki oraz odstępy przed i po akapicie). Zastosowano poprawne tytułowanie i numerację rysunków (pod rysunkiem, odpowiednia czcionka). Zastosowano poprawne tytułowanie i numerację tabel (nad tabelą, odpowiednia czcionka). Tytuły punktów oraz podpisy tabel i rysunków nie mają kropki na końcu. Wykaz literatury został przygotowany wg wzorca. Istnieją odwołania do wszystkich tabel, rysunków itd. Istnieją odwołania do wszystkich pozycji literaturowych. UŜyto poprawnych znaków interpunkcyjnych przy wyliczaniu cech. wszystkie powyŜsze wymogi zostały spełnione 15 Dodatek C. Układ materiałów składanych do Dziekanatu Praca pisemna powinna mieć następujący układ stron: - karta informacyjna pracy. Uwaga: zdarza się, Ŝe temat, cel i / lub zakres pracy ulegają modyfikacjom w trakcie jej realizacji, po podpisaniu karty przez promotora – naleŜy przypilnować by w ostatecznej wersji pracy brzmienie tematu, celu i zakresu pracy były identyczne wszędzie gdzie występują; - strona tytułowa pracy; - oświadczenie autorskie; - w przypadku pracy autorstwa więcej niŜ jednej osoby - oświadczenie współautorów o udziale w realizacji pracy, podpisane przez wszystkich współautorów; - treść właściwa pracy; - na wewnętrznej stronie tylnej okładki koperta lub kieszeń z CD. Na płycie umieszcza się: - oprogramowanie, powstałe w wyniku realizacji pracy oraz wszystkie kody źródłowe, - tekst pracy w formacie, w jakim został napisany (.doc, .tex, itp), - tekst pracy w formacie PDF, Płytę naleŜy podpisać nazwiskiem i tytułem pracy dyplomowej (lub jego fragmentem). Nie jest wymagane wykonanie specjalnych naklejek na płytę, wystarczający jest napis wykonany odpowiednim pisakiem. Do Dziekanatu Wydziału naleŜy złoŜyć jeden egzemplarz kompletnej pracy drukowanej (wyposaŜony w płytę). Zazwyczaj promotor prosi, by w miarę moŜliwości przygotować dla niego drugi egzemplarz pracy. Uwaga: W przypadku realizacji pracy dyplomowej przez więcej niŜ jedną osobę, kaŜda z nich składa własny komplet materiałów. Pracę naleŜy oprawić przez tzw. termobindowanie, z przezroczystą przednią okładką. Nie naleŜy oprawiać przez bindowanie ze spiralnym grzbietem. MoŜna wydrukować dodatkowy, pamiątkowy egzemplarz pracy, oprawić w dowolny sposób (np. w twardą oprawę) i przedłoŜyć promotorowi do podpisania. Wszystkie materiały przedstawia się promotorowi do akceptacji, kontroli i podpisu a następnie składa w Dziekanacie. Ostatnim krokiem jest opracowanie prezentacji pracy na obronę i skonsultowanie jej z promotorem. 16