Instytucje europejskie i agendy UE_egzamin_2017

dr Magdalena Półtorak
Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego
e-mail: [email protected]
INSTYTUCJE EUROPEJSKIE I AGENDY UE
ZAGADNIENIA szczegółowe do egzaminu
1. Geneza UE (historia integracji europejskiej z uwzględnieniem koncepcji współpracy, „droga”
od trzech Wspólnot do UE, etapy/fazy rozszerzania WE/UE).
2. Charakter prawny UE (UE jako organizacja międzynarodowa o charakterze
ponadnarodowym, cechy takiej organizacji, art. 1 TUE, akcesja i wystąpienie z UE – art. 49 i
50 TUE).
3. Osobowość prawna UE (art. 47 TUE, art. 216 TFUE, art. 221 TFUE), wartości i cele UE
(art. 2, 3 i 7 TUE), ochrona praw podstawowych w UE: KPP, EKPC (art. 6 TUE, Protokół nr 8 i
nr 30).
4. Zasady demokratyczne UE (zasada równości, obywatelstwo UE, realizacja koncepcji
demokracji przedstawicielskiej, inicjatywa obywatelska, rola parlamentów narodowych (Tytuł
II TUE, art. 20 TFUE oraz Protokoły nr 1 i 2).
5. Struktura instytucjonalna (art. 13 TUE), zasady współpracy (równowaga, autonomia,
lojalność).
6. Rada Europejska: geneza, charakter instytucji i pozycja ustrojowa, kompetencje, skład,
organizacja działalności, procedury podejmowania decyzji, rola i zakres kompetencji
Przewodniczącego RE (art. 15, art. 235-236 TFUE + bieżąca działalność)
7. Komisja Europejska: geneza, charakter instytucji, zakres kompetencji, kadencja, wymagania
dot. kandydatów na komisarzy, struktura, rola i kompetencje Przewodniczącego KE,
procedura powoływania i dymisjonowania KE, rola Wysokiego Przedstawiciela ds.
zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (art. 17 i 18 TUE, art.244-250 TFUE).
8. Rada: skład, charakter i rola instytucji, funkcje, zasady podejmowania decyzji – system
głosów ważonych a system podwójnej większości, organizacja działania, COREPER,
Prezydencja i jej specyfika (art. 16 TUE, art. 237-243 TFUE + bieżąca działalność).
9. Parlament Europejski: geneza, charakter instytucji, funkcje, skład, kadencja, sposób
wyłaniania, czynne i bierne prawo wyborcze, struktura i organizacja, rola Przewodniczącego,
(art. 14 TUE, 223-234 TFUE, Regulamin PE).
10. Trybunał Sprawiedliwości: organizacja (system), kadencja, skład i zasady wyboru (sędziów i
rzeczników), zakres kompetencji TSUE, TS, S., S. ds. SP (wyłączenie WPZiB), rola rzeczników
generalnych, rodzaje powództw, procedura orzeczenia prejudycjalnego! (art. 19 TUE, art.
251- 281TFUE, protokół nr 3)
11. Europejski Bank Centralny: rola, skład i struktura wewnętrzna, charakter i kompetencje (art.
282 -284 TFUE), ESBC a Eurosystem.
12. Trybunał Obrachunkowy: rola, skład i struktura wewnętrzna, charakter instytucji i zakres
kompetencji (art. 285-287 TFUE).
13. Organy doradcze UE: Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Komitet Regionów
(art. 300-307 TFUE).
14. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich (art. 228 TFUE).
15. Europejska Służba Działań Zewnętrznych (art. 27 ust. 3 TUE) – rola i zadania.
16. Europejski Bank Inwestycyjny - skład i kompetencje (art. 308-309 TFUE).
17. Agencje UE (pojęcie i wybrane przykłady).
18. Prawo UE – podstawowe pojęcia: podział na prawo pierwotne i wtórne, specyfika
rozporządzenia, dyrektywy, decyzji (art. 288 TfUE)
Akty prawne (niezbędne!)
Traktat o Unii Europejskiej
Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej
- wersje skonsolidowane
+ Protokół nr 1, 2, 3, 8, 30
Literatura:
J. Maliszewska-Nienartowicz, System instytucjonalny i prawny UE, Toruń 2010.
J. Barcik, A. Wentkowska, Prawo UE , Beck 2014.
Życzę owocnej nauki i powodzenia na egzaminie
MP