jannowitz – herrenhaus janowice wielkie – dwór

JANNOWITZ – HERRENHAUS
JANOWICE WIELKIE – DWÓR
Die Hofanlage, deren Bausubstanz bis
in das späte Mittelalter zurückreicht,
wurde im 14. Jahrhundert durch die
Ritter von Beier errichtet. Graf Daniel
von Schaffgotsch, dem auch das nahegelegene Bolzenschloß gehörte, ließ
sie 1608–1609 beträchtlich erweitern.
Das Herrenhaus Jannowitz, Foto: Arne Franke, 1998
Dwór, którego początki sięgają późnego średniowiecza, został wzniesiony
przez rycerza von Beier w XIV wieku.
Hrabia Daniel von Schaffgotsch, do którego należał również położony w pobliżu Bolczów, polecił go znacznie rozbudować w latach 1608–1609. W czasie
wojny trzydziestoletniej w 1642 cesarskie oddziały dotkliwie zniszczyły pałac.
Oprócz tego w roku 1645 szwedzkie
oddziały splądrowały go i spaliły, jednak wkrótce został ponownie odbudowany. W roku 1765 posiadłość przeszła
w ręce Christiana Friedricha StolbergWernigerode, którego rodzina władała
Janowicami do roku 1945. Przebudował on budynek w stylu barokowym i
nadał mu formę, jaką możemy podziwiać w dniu dzisiejszym. Dwór powstał
Dwór Janowice Wielkie, zdjęcie: Arne Franke, 1998 r.
Arne Franke, Görlitz
Während des Dreißigjährigen Krieges
beschädigten kaiserliche Truppen das
Schloß 1642 schwer. Zudem wurde es
1645 durch schwedische Truppen geplündert und brannte aus, doch bald
schon wieder aufgebaut. 1765 kam die
Herrschaft an Christian Friedrich zu
Stolberg-Wernigerode, dessen Familie
Jannowitz bis 1945 besaß. Er barockisierte den Bau zu seiner heutigen
Form. Das Herrenhaus entstand 1775
über dem Vorgängerbau der Spätrenaissance und wurde 1830 erweitert.
1917 brannten die Nebengebäude nieder und wurden danach wieder aufge-
Jannowitz, Lithographie von Emil Sachse, 1. Hälfte des 19. Jhs.
Janowice Wielkie, litografia Emila Sachse, pierwsza połowa XIX w.
Schloß Jannowitz mit zugehörigem Gutsbetrieb
Zamek Janowice Wielkie z należącym doń majątkiem
Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków, Delegatura w Jeleniej Górze, Jelenia Góra
w roku 1775 na pozostałościach z późnego renesansu i został rozbudowany
w roku 1830. W 1917 spłonęły budynki
gospodarcze i zostały ponownie odbudowane. Budynki gospodarcze były
częściowo użytkowane jako schronisko
młodzieżowe „Wandervogel“.
Po drugiej wojnie światowej zabudowania dworskie były wykorzystywane
do różnych celów, w 1962 przebudowane jako dom starców, ostatnio użytkowane jako dom dla niepełnosprawnych umysłowo. W ostatnich latach
Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocław
baut. Teile der Wirtschaftsgebäude
nutzte man als Jugendherberge des
„Wandervogel“.
Nach dem Zweiten Weltkrieg wurde die
Hofanlage zu verschiedenen Zwecken
genutzt, 1962 zum Altenheim umgebaut, zuletzt als Heimstätte für geistig
Behinderte. In den letzten Jahren wurden umfangreiche Instandsetzungsmaßnahmen durchgeführt. In Zusammenarbeit mit dem polnischen Träger
der Therapieeinrichtung leitet der
Sohn des letzten deutschen Eigentümers, Eberhard Graf Stolberg, seit 1997
dort eine „Hippotherapie“, eine Bewegungstherapie mit Pferden für die geistig behinderten Heimbewohner.
Chor im großen Saal im langen Gebäude, Foto: Jerzy Szul, 1982
Chór wielkiej sali w długim budynku, zdjęcie: Jerzy Szul, 1982 r.
Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków, Delegatura w Jeleniej Górze, Jelenia Góra
przeprowadzono obszerne prace remontowe. Od roku 1997 syn ostatniego
niemieckiego właściciela, hrabia Eberhard Stolberg, prowadzi tutaj we
współpracy z polskim zarządem ośrodka terapeutycznego hippoterapią, terapią ruchową z wykorzystaniem koni
dla niepełnosprawnych umysłowo
mieszkańców ośrodka.
Jannowitz, um 1909
Janowice Wielkie, ok. 1909 r.
Robert Weber: Schlesische Schlösser, Breslau 1905–1910