W Dzień Bożego Narodzenia - Stowarzyszenie Polaków na Krymie
Transkrypt
W Dzień Bożego Narodzenia - Stowarzyszenie Polaków na Krymie
2011 № 33 Grudzień Декабрь 2011 Comiesięczne wydanie Stowarzyszenia Polaków na Krymie Ежемесячное издание Крымского общества поляков W Dzień Bożego Narodzenia Wszystko jest, jak przed rokiem: na szybach srebrne kwiaty i ten sam obraz w ramach okien; świat biały, jak opłatek... Będzie wilia!—Uśmiechną się ludzie, do świątecznej zasiądą wieczerzy— błogosławiony grudzień!... “W żłobie leży—któż pobieży...” Pomyśl: na cudzej ziemi wśród obcych, tacy jak ty młodzi chłopcy i małe dziewczęta zaśpiewają tę samą kolędę. Drodzy czytelnicy naszej gazety! W nasze domy i serca przychodzą świetliste i radosne Święta Bożego Narodzenia. Już ponad dwa tysiące lat przynoszą ludziom wiarę w szczęśliwą przyszłość, nadzieję na zwycięstwo dobra nad złem, miłość bliźniego, oczekiwanie uzdrowienia i zbawienia, zesłanego przez Syna Bożego. Z wyrazami najgłębszego szacunku życzymy Państwu wszystkiego najlepszego z okazji Świąt! Niech spełnią się Państwa najskrytsze marzenia! Powodzenia we wszystkich sprawach oraz optymizmu! Zdrowia, wesołych Świąt, harmonii w rodzinie i wszelkiej pomyślności! Szczęść Boża! Chrystus się rodzi! Alleluja! Redakcja Pamiętaj: będą ludzie smutni, opuszczeni, niepotrzebni nikomu—i nikt z nimi słowa nie zamieni, nie zaprosi do swego domu... Weź do ręki biały opłatek, choćbyś nawet nie miał go z kim dzielić— i życz szczęścia całemu światu; niech się wszystkie serca rozweselą!... o. Franciszek Czarnowski Дорогие читатели нашей газеты! В Ваши дома и сердца всесогревающим светом приходит радостный вселенский праздник Рождества Христова. Уже более двух тысяч лет он несет людям веру в счастливое будущее, надежду на торжество добра над злом, любовь к ближнему, ожидание исцеления и спасения, посланного Сыном Божьим. С огромным уважением позвольте поздравить всех вас с этим замечательным праздником! Пусть исполнятся ваши самые сокровенные мечты и желания.Удача и оптимизм пусть будут вашими верными спутниками! Желаем здоровья, веселых праздников, семейного благополоучия и успехов на долгие годы! Божьей Благодати! Христос родился! Прославляйте Его! Редакция 1 П Życzą Wszystkim radosnych Świąt Bożego Narodzenia! раздником, который в польской традиции занимает очень важное место, является Рождество. Особая атмосфера царит в канун Рождества—Сочельник (в Польше он называется Вигилия). С этим днем связано больше всего обрядов, обычаев и верований. Сочельник—самый семейный польский праздник. Практически в каждом польском доме в это уникальное время не могут пропустить елку, облатки, колядки и подарки. В канун Рождества почти все польские семьи ставят в своем доме елку и украшают ее. Это одна из самых молодых традиций Рождества. Ранее польские дома в празд- 2 ничные дни украшались только ветками или верхушками хвойных деревьев (сосны, пихты или ели), подвешенными к потолку. Они были предназначены для защиты дома и его обитателей от злых сил. А звезда, установленная обычно на верхушке, символизировала Вифлеемскую звезду. Новогодняя елка в ее нынешнем виде пришла в Польшу в восемнадцатом веке из Германии. В сельской местности элементом праздничной декорации были также вязанки злаков, снопы сена или соломы. По старинному поверью, они несли хороший урожай, достаток в доме, но также напоминали о яслях—месте рож- B oże Narodzenie zajmuje w polskiej tradycji miejsce szczególne. Wigilia jest najpiękniejszym i najbardziej rodzinnym świętem w roku, z którym wiąże się najwięcej obrzędów i wierzeń. Towarzyszą mu magiczna atmosfera, niezapomniane emocje, tradycja, kultywowana z pietyzmem od pokoleń. W prawie każdym polskim domu w tym wyjątkowym czasie nie może zabraknąć choinki, opłatka, kolęd, prezentów. Na Wigilię Bożego Narodzenia niemal każda polska rodzina umieszcza w swoim mieszkaniu i dekoruje choinkę. Jest to jedna z najmłodszych tradycji wigilijnych. Początkowo, w tym również na ziemiach polskich, popularna była „jodełka”, czyli wierzchołek sosny, jodły lub świerku zawieszony u pułapu. Drzewko to miało chronić dom i jego mieszkańców od złych mocy. A gwiazda, zawieszana często na jej szczycie, symbolizuje Gwiazdę Betlejemską. Choinka w obecnej formie przyjęła się w Polsce dopiero w XVIII w. i zwyczaj ten przeniósł sie z Niemiec. Na wsi stawiano kiedyś często niewymłócone snopy zboża w czerech kątach izby, w której odbywała sie wigilijna wieczerza. Zwykle pod białym obrusem gospodyni domu umieszcza źdźbła siana, które wyciągają uczestnicy kolacji. Źdźbło długie i proste wróży dobry rok bez kłopotów i komplikacji. Wierzono również, że o północy zwierzęta rozmawiają ludzkim językiem, lecz podsłuchanie takiej rozmowy nie przynosiło szczęścia. Na stole stawia się dodatkowe nakrycie dla zbłąkanego wędrowca czy niespodziewanego gościa, który w tak szczególnym dniu nie powinien być sam. Pusty talerz to również wyraz pamięci o bliskich, którzy odeszli. Pięknym staropolskim zwyczajem jest zapraszanie na Wigilie ludzi samotnych—tak, aby w ten wieczór nikt nie był opuszczony i smutny. 24 grudnia, tuż po zapadnięciu zmierzchu, dzieci pilnie wypatrują pierwszej gwiazdy na niebie. To znak, że można już zaczynać uroczystą wieczerzę wigilijną. Najważniejszym momentem kolacji wigilijnej jest przełamywanie się opłatkiem i składanie sobie życzeń. To znak pojednania, miłości, przyjaźni i pokoju, a przede wszystkim wybaczania. Piękny ten zwyczaj zachował sie w Polsce do czasów obecnych. Dla dzieci jest to chyba najpiękniejszy wieczór w roku, w którym atmosfera baśni urzeczywistnia sie na parę godzin, gdy pod pięknie ubraną choinką, w świetle kolorowych światełek znajdują prezenty o których marzyły. Na stole powinno znajdować się 12 postnych potraw, symbolizujących 12 miesię- дения Иисуса Христа. Сегодня об этом обычае напоминает небольшой пучок сена под скатертью, которой накрывают праздничный стол. Считается также, что в полночь животные могут говорить на человеческом языке, но подслушивание таких разговоров не принесет счастья. На стол обязательно ставят дополнительный прибор для случайного гостя или одинокого путника, если таковой заглянет на огонек. Пустая тарелка — это также память о близких, которых уже нет с нами. До настоящего времени сохранился красивый старый польский обычай приглашать в гости одиноких людей в канун Рождества, чтобы в этот вечер никому не было грустно и одиноко. 24 декабря, вскоре после заката, дети внимательно следили за появлением первой звезды на небе, восход которой является сигналом к началу торжественного ужина. Затем все делятся друг с другом облаткой—освященным хлебцем в знак единения, любви, дружбы и мира и прежде всего, прощения. Делясь облаткой, люди желают друг другу здоровья, счастья и благополучия. Этот обычай в Польше сохранился с давних времен. Для детей это самый любимый вечер года, когда несколько часов царит сказочная атмосфера. А под красиво убранной елкой, среди разноцветных светящихся огоньков они находят подарки о которых мечтали. Польский ужин, называемый также вечерей, состоит исключительно из постных блюд. Традиция диктует, что кушаний на столе должно быть ровно 12, по числу месяцев в году, или по другой версии — по числу апостолов. И каждое из них нужно попробовать. Каждый регион в Польше предпочитает собственные блюда в канун Рождества, но в каждом доме во время этого ужина преобладают грибы, капуста, мак, изюм, сухофрукты. Польский стол не может обойтись без грибного бульона или горячего свекольного отвара с „ушками” — маленькими пельменями с грибной начинкой, густого грибного супа, постных блюд из тушеной капусты (например, капусты с грибами или вареников с капустно-грибной начинкой. Главными являются рыбные блюда, которыми славится польская кухня. В ней существует множество способов приготовления изысканных и очень вкусных кушаний: супы, селедочные салаты, рыба под разными соусами, рыба в сметане, заливное, рыба печеная, жареная и отварная со специями. Традиционными являются запеченный карп и заливное. Трудно представить польский ужин в Сочельник без макового рулета, медовых пряников, хрустящего домашнего печенья с миндалем, грецкими орехами и изюмом, и компотом из сушеных яблок, груш, слив. К старинным польским блюдам, которые подают в Польше во время праздничного ужина, принадлежит кутья из перетертого мака, пшеницы и меда. Присутствие этого магического кушанья на столе в канун Рождества символизирует давний обряд единения с душами умерших. Неотъемлемой частью празднования Рождества является коляда. Название коляда появилось давно. Оно происходит от слова «calendae», так римляне называли начало каждого месяца. Эти колядки, особенно январские, или новогодние, отмечались очень радостно, во время них играли, пели, желали всего наилучшего и дарили подарки. С течением времени колядками стали называть не только песни на Рождество, но и появившийся обычай ходить от дома к дому с празднично-новогодними пожеланиями. Традицией стало посещение священником прихожан в своих домах . cy lub 12 apostołów. Każdego dania należy choćby skosztować. Każdy region w Polsce preferuje własne dania wigilijne, jednak w każdym domu w czasie tej jedynej kolacji w roku dominują grzyby, kapusta, mak, bakalie, suszone owoce. Na polskim stole nie może zabraknąć czerwonego lub grzybowego barszczu z uszkami z nadzieniem grzybowym, pierogów z kapustą i grzybami, przyrządzanych na wiele sposobów śledzi, ryb, sałatek. Tradycyjnym przysmakiem jest karp smażony i w galarecie. Świąteczne desery to makowce, miodowe pierniki, kruche ciasteczka z migdałami, orzechami i rodzynkami, a także kompot z suszonych jabłek, gruszek, śliwek. Szczególne znaczenie przypisuje się kutii (pszenica z makiem i z miodem), która jest reliktem dawnych obrzędów ku czci zmarłych. Nierozłącznym elementem Świąt Bożego Narodzenia jest kolęda. Nazwa kolęda pojawiła się dawno temu. Wywodzi się ona od słowa „calendae”, tak bowiem Rzymianie nazywali początek każdego miesiąca. Owe kalendy, szczególnie styczniowe, czyli noworoczne, obchodzili bardzo radośnie, bawili się, śpiewali, składali sobie życzenia i obdarowywali prezentami. Z biegiem czasu kolędą zwano nie tylko pieśń na Boże Narodzenie, ale także zwyczaj chodzenia po domach z życzeniami świąteczno — noworocznymi czy odwiedzanie przez kapłana parafian w ich domach. 3 Kapusta wigilijna Składniki, 4 porcje: • 800 g kapusty kiszonej • 50 g suszonych grzybów, najlepiej prawdziwków (ewentualnie mieszanych z podgrzybkami) • 1 marchewka • 1 duża cebula • 4 łyżki oleju roślinnego • 1 łyżka mąki • sól, świeżo zmielony czarny pieprz, cukier do smaku Przygotowanie: Grzyby umyć pod bieżącą wodą, włożyć do rondelka, zalać 1 szklanką ciepłej, przegotowanej wody, moczyć przez kilka godzin lub przez noc. Grzyby gotować w wodzie w której się moczyły, przez około 20 minut. Odcedzić zachowując oddzielnie wywar i grzyby. Większe grzyby pokroić na mniejsze kawałki. Kapustę odcisnąć i posiekać, włożyć do garnka i zalać przecedzonym wywarem z grzybów. Gotować początkowo w odkrytym garnku na większym ogniu, następnie już pod przykryciem na małym, aż do miękkości przez około 40–60 minut. Marchewkę obrać, umyć i zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Dodać do gotującej się kapusty na 10 minut przed końcem jej gotowania. Obrać i posiekać cebulę w drobną kosteczkę. Zeszklić na patelni na 2 łyżkach oleju. Na patelni rozgrzać pozostałe 2 łyżki oleju, dodać mąkę i podgrzewać mieszając aż zrobi się jasnobrązowa zasmażka. Cebulę, zasmażkę i grzyby dodać do ugotowanej kapusty, wymieszać, zagotować. Doprawić solą, pieprzem i ewentualnie cukrem. Zdjąć z ognia i jeśli kapustę będziemy podawać dopiero w kolejnych dniach, najlepiej zamknąć ją jeszcze gorącą w słoiki. Po ostudzeniu wstawić do lodówki. Kapusta dłużej postoi, jeśli będzie przyrządzona bez zasmażki. Można ją dodać dopiero przed samym podaniem. Makowiec wykwintny tradycyjny Kutia Przygotowanie: Ziarna pszenicy z makiem, rodzynkami i migdałami. Składniki: • 1 szklanka ziaren pszenicy • 1 szklanka maku • ½ szklanki cukru pudru (lub do smaku) • aromat migdałowy • 4 łyżki miodu • 5 dag rodzynek • 5 dag migdałów • ½ szklanki słodkiej śmietanki Przygotowanie: Pszenicę oczyścić, zalać na noc wrzącą wodą. Następnego dnia zagotować, odcedzić, zalać świeżą wodą i gotować do miękkości (3–4 godziny). Znów odcedzić. Mak opłukać, sparzyć, odsączyć i zemleć w maszynce z gęstym sitkiem. Połączyć z odcedzoną pszenicą, z rozpuszczonym i podgrzanym miodem oraz z cukrem pudrem i aromatem migdałowym. Dodać posiekane bakalie. Wymieszać i wstawić na kilka godzin do lodówki. Podawać ze śmietanką w oddzielnym dzbanuszku. Można też śmietankę wymieszać z kutią jeszcze przed włożeniem do lodówki. 4 Składniki: Ciasto: • 23 g świeżych drożdży • 6 żółtek • 80 g drobnego cukru do wypieków lub cukru pudru • ziarenka z 1 laski wanilii (ewentualnie kilka kropli ekstraktu z wanilii) • 380 g mąki pszennej tortowej • 190 ml ciepłego mleka • 110 g masła, roztopionego i ostudzonego Masa makowa: • 250 g maku • 25 g orzechów włoskich, grubo posiekanych • 25 g rodzynek, najlepiej sułtanek • 25 g smażonej skórki pomarańczowej, według przepisu, znajdującego się tutaj lub gotowej, kandyzowanej • ¼ kostki miękkiego masła, 50 g • 1 kieliszek likieru amaretto (opcjonalnie) • 5 jajek, oddzielnie żółtka od białek • 1 szklanka cukru pudru • gotowa polewa lukrowa Ciasto: Do kubka skruszyć drożdże, wymieszać z 1/4 szklanki ciepłego mleka, 1 łyżeczką cukru i 2 łyżkami mąki. Przykryć i odstawić na 15 minut w ciepłe miejsce do wyrośnięcia (kubek można wstawić na kilka minut do średnio gorącej wody aby ułatwić rozwój drożdży). Żółtka utrzeć z cukrem na puszysty krem. Laskę wanilii przeciąć na pół, łyżeczką wyłuskać ziarenka i dodać je do ubitej masy. Wymieszać z przesianą mąką, drożdżami, resztą ciepłego mleka oraz roztopionym i ostudzonym masłem. Wyrobić elastyczne i dość luźne ciasto, przez około 10 minut, aż zacznie odchodzić od ręki. Przykryć ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce do wyrośnięcia, na około 1 godzinę (naczynie z ciastem można wstawić na kilkanaście minut do średnio gorącej wody aby ułatwić wyrastanie). Masa makowa: Mak umieścić na sitku i przelać wrzątkiem, dokładnie odsączyć i odparować. Zmielić dwukrotnie w maszynce sitkiem do maku (o najmniejszych oczkach). Do zmielonego maku dodać posiekane orzechy, rodzynki, skórkę pomarańczową, miękkie masło, oraz likier amaretto. Żółtka utrzeć z cukrem pudrem i wymieszać z masą makową, następnie ubić pianę z białek i również wymieszać z masą. Wyrośnięte ciasto wyłożyć na podsypaną mąką stolnicę i wyrabiać przez 2–3 minuty. Ciasto rozwałkować na podsypanym mąką arkuszu papieru do pieczenia, całość przenieść na blachę do pieczenia. Pokryć masą makową i zawinąć w roladę, skleić ciasto na łączeniach, zarówKierownik projektu Halina Cwietkowa no wzdłuż rolady jak i na jej Numer opracowały Halina Cwietkowa, końcach. Przykryć luźno przeJulia Czajkowska źroczystą folią i odstawić na Metrampaż Ilja Zabrodski 30 minut do wyrośnięcia. PieRedakcja Symferopol, ul. Morozowa, 13 karnik nagrzać do 180 stopni, +38 (099) 060–50–31 wstawić ciasto i piec przez 45 [email protected] minut. Gdyby wierzch zanadto http://opk.at.ua się rumienił, przykryć folią aluminiową. Ostudzić i polać lugazeta opublikowana dzięki krem, udekorować orzechami wsparciu finansowemu fundacji oraz bakaliami. Pomoc Polakom na Wschodzie