PROGRAM ZAJĘĆ UMUZYKALNIAJĄCYCH DLA

PROGRAM ZAJĘĆ UMUZYKALNIAJĄCYCH
DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
Program dr Damian Konickiego opracowany na potrzeby zajęć
umuzykalniających dla dzieci w wieku przedszkolnym.
Zajęcia umuzykalniające prowadzone w grupach wiekowych:
Grupy młodsze 3 – 4 latki, grupy starsze 5 – 6 latki.
CELEM ZAJĘĆ JEST:
Poznanie dyspozycji ogólnomuzycznych dziecka
Zapewnienie harmonijnego rozwoju psychofizycznego i
muzycznego
Wykorzystanie funkcji profilaktyczno – korekcyjnej i rekreacyjnej
zbiorowych zajęć muzyczno – ruchowych
Rozbudzenie emocjonalnego stosunku do muzyki.
Cele te realizowane są poprzez:
Kształcenie wrażliwości dziecka na muzykę
Wdrażanie do świadomego słuchania oraz rozwijanie dyspozycji
ekspresyjnych i sprawności słuchowo – głosowych
Rozwijanie dyspozycyjności aparatu ruchowego.
Program realizowany na zajęciach umuzykalniających we wszystkich
grupach wiekowych podzielony jest na:
I Ćwiczenia i zabawy ruchowe
Ćwiczenia wyrabiające poczucie świadomego ruchu
Ćwiczenia naprężające i rozluźniające
Ćwiczenia rozwijające koncentrację uwagi
Ćwiczenia doskonalące koordynację ruchów
Ćwiczenia doskonalące sprawność poszczególnych grup mięśni
Ćwiczenia użytkowe.
II. Słuchanie i śpiewanie piosenek.
III. Ćwiczenia słuchowe.
IV. Tworzenie akompaniamentów do słuchanych utworów
śpiewanych piosenek wykorzystaniem gestodźwięków.
lub
V. Wybrane zagadnienia z zakresu rytmiki:
Pobudzanie i zahamowanie ruchu (ćwiczenia i zabawy inhibicyjno
– incytacyjne)
Rozwijanie wyobraźni przestrzennej poprzez zabawy typu
JA , JA – TY, MY
Improwizacja ruchowa – odtwarzanie muzyki ruchem
Wyrabianie poczucia tempa i metrum
VI. Opracowanie ruchowe piosenek i miniatur instrumentalnych
VII. Opracowanie prostych układów ruchowych (tańce integracyjne)i
niektórych polskich tańców ludowych.
Głównym celem zajęć z dziećmi młodszymi jest rozwój wrażliwości
muzycznej i kształtowanie estetyki ruchów oraz przygotowanie do
poprawnego śpiewania i słuchania muzyki w grupach starszych.
Dlatego w każdej z tych grup będą wykorzystywane ćwiczenia
odpowiednie dla małych dzieci i wprowadzane
w taki sposób aby nie męczyły lecz pobudzały zainteresowanie dziecka
muzyką.
W młodszych grupach wiekowych (dzieci 3 i 4 – ro letnie) wykorzystuje
się ćwiczenia i zabawy zawierające różnorodne elementy kształcące
dyspozycje ruchowe, słuch i glos dzieci. Ponieważ od małych dzieci nie
można wymagać precyzji przy wykonywaniu ćwiczeń oraz dokładnego
pamiętania tekstów piosenek, dlatego realizowany program może być
urozmaicony i obfity. Krótkotrwałość koncentracji uwagi dziecka
zmusza do częstej zmiany zadań.
Elementy ruchu powinny pojawiać się w czasie zajęć kilkakrotnie.
Program realizowany na zajęciach powinien być dostosowany do
średniego poziomu dzieci w grupie.
Po roku systematycznie prowadzonych zajęć dzieci młodsze 3 i 4 – ro
letnie powinny umieć:
1. Odróżniać rejestry dźwięków wydobywanych na pianinie: niski –
wysoki (gruby – cienki).
2
2. Określać różnice dynamiczne w muzyce (cicho – głośno).
3. Rozpoznawać tempo wolne i szybkie.
4. Poznawać i określić odgłosy wydawane przez przedmioty użytku
codziennego.
5. Odróżniać dźwięki kilku charakterystycznych instrumentów
perkusyjnych.
6. Rozpoznawać melodię znanej piosenki, wykonywanej bez tekstu.
7. Reagować na kilka prostych sygnałów dźwiękowych.
8. Przyswoić sobie około 10 łatwych piosenek.
9. Umieć ustawić się w kole wiązanym i w kole bez podawania rąk,
ustawić się w rzędzie, w parach i małych kilkuosobowych
kółeczkach.
10.Powinny także poruszać się po okręgu koła , a na określony sygnał
zmienić kierunek ruchu.
11.Dzieci powinny swobodnie chodzić i biegać na palcach, chodzić na
czworakach, skakać obunóż w miejscu. Część dzieci opanuje
umiejętność poruszanie się podskokami i krokiem dosuwanym w
przód.
12.Równocześnie z wyrabianiem umiejętności lekkiego poruszania
należy rozwijać u małych dzieci sprawność kończyn górnych. W
ćwiczeniach temu służących celowe jest wykorzystywanie
rekwizytów.
Po roku systematycznie prowadzonych zajęć dzieci starsze 5 i 6 – cio
letnie powinny umieć:
1. Określać rejestry dźwięków wydobywanych na pianinie ( niski –
średni – wysoki), kierunek linii melodycznej, trzy rodzaje tempa
(szybkie, umiarkowane, wolne) i dynamiki wraz z ich
stopniowymi zmianami.
2. Umieć podać liczbę zwrotek słyszanej piosenki, określić jej
budowę (zwrotka, refren, powtórzenie) i elementy tworzące
piosenkę (tekst słowny, melodia, akompaniament).
3. Rozpoznać akompaniament do biegu, marszu, podskoków, walca,
krakowiaka.
4. Określić prostymi słowami charakter słyszanej muzyki.
5. Zrealizować rytm piosenki lub tańca w różny sposób np.
klaskaniem, gra na instrumencie perkusyjnym, ruchem.
6. Rozpoznać dźwięk kilku instrumentów perkusyjnych z zestawu C.
Orffa
3
(również w nagraniach na nośnikach CD).
7. Poruszać się sprężyście unosząc kolana w czasie marszu, biegu,
podskoków.
8. Prawidłowo stawiać stopy, elastycznie skakać na dwóch nogach.
9. Poruszać się cwałem, galopem, podskokami – wykorzystywać te
elementy w tańcach.
10.Właściwie reagować ruchem na słyszana muzykę.
11.Improwizować głosem proste melodie do podanych tekstów,
układać własne motywy melodyczne i rytmiczne (dzieci
zdolniejsze muzycznie).
12.Powtarzać głosem motywy melodyczne śpiewane lub grane przez
nauczyciela (echo).
13.Reagować na różne sygnały hamowaniem i pobudzaniem ruchu.
14.Śpiewać zespołowo i indywidualnie wprowadzane piosenki z
zachowaniem właściwego tempa, dynamiki i prawidłowego
gospodarowania oddechem.
W zależności od stopnia zaawansowania grupy można wprowadzić
elementy słuchania muzyki. Początkowo mogą to być krótkie, ale
charakterystyczne utwory dla dzieci, najlepiej z tekstem. Również
muzyka ilustracyjna może być dobrze odbierana przez dzieci,
zwłaszcza gdy słuchaniu nadamy charakter zagadek np. jakie zwierzę
przedstawia muzyka w utworze lub jaki jest jej charakter (wesoła –
smutna, skoczna – taneczna). Włączanie słuchania muzyki klasycznej
do zajęć umuzykalniających jest wskazane, ale należy to robić bardzo
umiejętnie i najczęściej połączyć ją z aktywnym jej słuchaniem
(stosowanie gestodźwięków, akompaniamentu przy pomocy prostych
rekwizytów lub instrumentów perkusyjnych z zestawu C. Orffa,
zabaw terapeutycznych uspokajających lub pobudzających).
Opracowano na podstawie następującej literatury fachowej:
1. Ewa Lipska, Maria Przychodzińska „Muzyka w nauczaniu
początkowym”
2. Urszula Smoczyńska – Nachtman „ Zabawy i ćwiczenia przy
muzyce”
3. Maria Wieman „A czy wy tak potraficie” – piosenki, zabawy i
tańce dla dzieci w wieku 3 – 7 lat.
4. Renate Kloppel, Sabine Vliex „Rytmika w wychowaniu i terapii”
5. Elzbieta Kilinska – Ewertowska „Logorytmika”
4
6. Urszula Bissinger – Ćwierz „Muzyczna pedagogika zabawy w
pracy z grupą” – poradnik metodyczny z wykorzystaniem muzyki,
plastyki, śpiewu i tańca dla pedagogów i animatorów kultury.
5