SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM

SYSTEM ZARZĄDZANIA
BEZPIECZEŃSTWEM
Dla
Przedsiębiorstwo Gazyfikacji
Bezprzewodowej ZALGAZ GOSTOMSCY J.G.E.
SP.JAWNA
w Bronowie Zalesiu
Bronowo Zalesie, styczeń 2017r.
Spis treści:
1. Wstęp
2. Obowiązki pracowników odpowiedzialnych za działania na wypadek awarii
przemysłowej.
3. Określenie programów szkoleniowych dla pracowników oraz dla innych
osób pracujących na terenie zakładu.
4. Funkcjonowanie mechanizmów, umożliwiających systematyczną analizę
zagrożeń awarią przemysłową oraz prawdopodobieństwa jej wystąpienia.
5. Instrukcje bezpiecznego funkcjonowania instalacji oraz sposobu
postępowania w razie zmian w procesie technologicznym.
6. Systematyczna analiza przewidywanych sytuacji awaryjnych, służąca
właściwemu opracowaniu planów operacyjno-ratowniczych.
7. Prowadzenie monitoringu funkcjonowania instalacji.
8. Ocena programu zapobiegania awariom oraz systemu bezpieczeństwa,
analiza planów operacyjno-ratowniczych.
1. Wstęp
Wdrażając prawo europejskie w Polsce, jak również spełniając ściśle określone
wymagania zawarte w Dyrektywie SEVESO, Polski Parlament uchwalił ustawę z
dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627
z późniejszymi zmianami), która oprócz podstawowych definicji oraz przepisów
ogólnych w zakresie przeciwdziałania, zapobiegania i ograniczania skutków
poważnych awarii przemysłowych określa, obowiązki prowadzącego zakład
stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej,
Art. 249 mówi, że ktokolwiek, kto zamierza prowadzić, czy też obecnie
prowadzi zakład przemysłowy zarówno o zwiększonym, jak i o dużym ryzyku
wystąpienia awarii przemysłowej musi zapewnić, aby ten zakład został
zaprojektowany, wykonany, prowadzony, jak również likwidowany w sposób
zapobiegający poważnym awariom przemysłowym oraz ograniczający ich skutki
dla ludzi oraz środowiska.
Zakłady przemysłowe stwarzające ryzyko wystąpienia poważnej awarii
przemysłowej, w zależności od rodzaju, kategorii oraz ilości substancji
niebezpiecznych występujących w tych zakładach podzielono na dwa zasadnicze
rodzaje:
 zakłady o zwiększonym ryzyku,
 zakłady o dużym ryzyku,
Zgodnie ze złożonym Zgłoszeniem zakładu z dnia 24.06.2016 roku PGB
ZALGAZ zostało zaklasyfikowane do zakładu o zwiększonym ryzyku – ZZR, co
wiąże się ze sporządzeniem programu zapobiegania poważnym awariom
przemysłowym oraz wdrożeniem systemu zarzadzania bezpieczeństwem.
2. Obowiązki pracowników odpowiedzialnych za działania na
wypadek awarii przemysłowej.
Warunkiem koniecznym skutecznego działania na wypadek poważnej awarii jest
bezwzględne przestrzeganie przez każdego pracownika określonych obowiązków
wynikających z:
Należy być świadomym tego, że nie zadziałanie lub wadliwe działanie chociażby
jednego pracownika potęguje skalę i rozmiar awarii. Dlatego też, Zarząd. kładzie
nacisk na częstotliwość przeprowadzanych szkoleń uwzględniających
zagadnienia poważnej awarii.
W zakładzie. zostały na wszystkich poziomach zarządzania określone obowiązki
pracowników na wypadek awarii przemysłowej poprzez:
- odpowiednie zapisy w zakresach obowiązków,
- określone zasady postępowania w następujących dokumentach:
 Plan ochrony towarów niebezpiecznych dużego ryzyka
 Dokument zabezpieczenia przed wybuchem
 PZPA
 Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego,
 Instrukcja postępowania w przypadku awarii w Rozlewni Gazu Płynnego,
 Instrukcja magazynowania gazu płynnego w zbiornikach,
 Instrukcja załadunku cystern samochodowych gazu płynnego,
 Instrukcja obsługi pompy dystrybucyjnej do gazu płynnego,
 Instrukcja obsługi sprężarki par gazu płynnego,
 Instrukcja napełniania butli 11 kg. gazem propan butan,
 Instrukcja stanowiskowa do foliowania zaworów,
 Instrukcja obsługi stanowiska do wymiany zaworów,
 Instrukcja badania szczelności butli,
 Instrukcja kontroli napełniania butli,
 Instrukcja stanowiskowa weryfikacji stanu technologicznego butli,
 Instrukcja BHP i PPoż. dla stanowiska NO,
W Spółce obowiązuje ,,ogólny algorytm postępowania na wypadek awarii
przemysłowej’’, który zawiera etapy podejmowanych działań na poszczególnych
poziomach zarządzania w strukturze PGB.
OGÓLNY ALGORYTM POSTĘPOWANIA NA WYPADEK AWARII
PRZEMYSŁOWEJ
AWARIA
PRACOWNIK KTÓRY
ZAUWAŻYŁ AWARIĘ
WYKONAĆ CZYNNOŚCI
OKREŚLONE W
INSTRUKCJI
STANOWISKOWEJ
ZAWIADOMIĆ
OSOBY
ZAGROŻONE
PRZYSTĄPIĆ
DO LIKWIDACJI
AWARII
POWIADOMIĆ
MISTRZA, KIROWNIKA
OCHRONĘ OBIEKTU
OGŁOSIĆ
ALARM
O
AWARII
ZARZĄDZIĆ
EWAKUACJĘ
OSÓB
NARAŻONYCH
POWIADOMIĆ STRAŻ POŻARNĄ
w Płocku tel. 998 (112)
OTWORZYĆ BRAMĘ GŁÓWNĄ
UDZIELIĆ INFORMACJI
PRZYBYŁYM SŁUŻBOM,
POZOSTAĆ DO DYSPOZYCJI
KIERUJĄCEGO DZIALANIAMI
RATOWNICZYMI
KOORDYNOWAĆ
AKCJĄ DO CZASU
PRZYBYCIA
DOWÓDCY STRAŻY
POŻARNEJ
Zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa na terenie rozlewni
gazu płynnego w Przedsiębiorstwie Gazyfikacji Bezprzewodowej obowiązują
wszystkich pracowników stosownie do ich zakresu kompetencji i
odpowiedzialności, których podstawą jest struktura organizacyjna.
PROKURENT
KOORDYNATOR
ds. BHP i PPOŻ
BRYGADZISTA
ROZLEWNI
APARATOWY
PROCESÓW
OCHRONA
OBIEKTU
Do zapewnienia odpowiednich warunków bezpieczeństwa oraz stworzenia
właściwie zorganizowanego i skutecznie działającego systemu ratownictwa w
przypadku powstania zagrożenia, zobowiązany jest Prokurent oraz wszyscy
pracownicy, którzy mają swoje miejsce pracy w tym obiekcie.
Kierowanie akcją ratowniczą spoczywa na Prokurencie lub na osobie,
której powierzone zostały takie zadania. W przypadku nieobecności w/w osób
kierowanie akcją ratowniczą przejmuje osoba sprawująca najwyższą funkcję.
Prokurent
 Ogłasza alarm o awarii.
 Zarządza ewakuację osób narażonych.
 Informuje o awarii Straż Pożarną 998,112,
 Sprawdza czy są osoby poszkodowane lub zaginione.
 Ustala miejsca osób uwięzionych bądź odciętych w wyniku awarii.
 Kieruje i koordynuje akcją ratunkową do czasu przybycia Straży Pożarnej

Udziela
kierującemu
działaniami
ratowniczymi
wszelkiej
pomocy
oraz
niezbędnych informacji. Przedkłada Program Zapobiegania Poważnym Awariom
oraz Instrukcje Bezpieczeństwa Pożarowego.
 Włącza się do pracy Sztabu Akcji.
 Zapewnia logistyczne wsparcie akcji w razie potrzeby.
 Przejmuje teren po awarii i zarządza usuwanie jej skutków.
Brygadzista
 Powiadamia Prokurenta o awarii.
 Ogłasza alarm o awarii w przypadku nieobecności Prokurenta
 Ewakuuje osoby ze strefy zagrożenia.
 Wydaje i zapewnia stosowanie przez pracowników środków ochrony
indywidualnej.
 Informuje Prokurenta o rozmiarach i skutkach awarii,
 Określa sposoby likwidacji przyczyn i skutków awarii
 Stosuje się do wskazań i zaleceń zawartych w Programie Zapobiegania
Poważnym Awariom,
 Przystępuje do likwidacji skutków awarii.
Koordynator ds. zarządzania bezpieczeństwem i ppoż.
 Stawia się na miejsce awarii.
 Uczestniczy w pracach SZTABU AKCJI w charakterze doradcy.
 Zbiera informacje i przystępuje do opracowywania raportu o poważnej
awarii - wypadku.
Aparatowy procesów
 Podporządkowują się kierownikowi akcji ratowniczej.
 Udzielają osobom poszkodowanym pomocy.
 Podporządkowują się pleceniom przełożonych (Prokurent/Brygadzista)
Ochrona obiektu - dozór
 Powiadamia o awarii Prokurenta / Brygadzistę.
 Otwiera bramę główną.
 Kontroluje i ewidencjonuje ruch pojazdów i osób.
3. Określenie programów szkoleniowych dla pracowników oraz dla
innych osób pracujących na terenie zakładu.
W zakładzie o zwiększonym ryzyku ZZR szczególną rolę w systemie
bezpieczeństwa powinny odgrywać szkolenia i ćwiczenia. Pracownicy, których
obowiązki są związane z funkcjonowaniem zakładu, posiadają odpowiednie
uprawnienia kwalifikacyjne.
Potrzeby szkoleniowe określone są na podstawie tworzonych planów
szkoleń na dany rok, który sporządza Komórka ds. Bezpieczeństwa i Higieny
Pracy. Szkolenia pracowników w zakresie zasad bezpiecznego wykonywania
zadań pracy są jednym z najistotniejszych elementów systemu bezpieczeństwa
wynikającym również bezpośrednio z Kodeksu Pracy. Pracownicy poprzez udział
w kursach specjalistycznych zdobywają niezbędną wiedzę i świadectwa
kwalifikacyjne upoważniające ich do wykonywania powierzonych przez
Pracodawcę zadań.
Pracownicy firm obcych wykonujący pracę na terenie zakładu podlegają
szkoleniu z zakresu instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, dokumentu
zabezpieczenia stanowiska pracy przed wybuchem oraz zawartych w nim zasad
koordynacji prac i stosowania środków ochronnych na terenie zakładu.
RODZAJE I HARMONOGRAM SZKOLEŃ
Lp.
1.
Rodzaj szkolenia
Bezpieczeństwo i higiena pracy:
Termin (y) - częstotliwość
Nowo zatrudniony pracownik przed

Instruktaż ogólny
przystąpieniem do pracy.

Instruktaż stanowiskowy
W

Szkolenie okresowe
zatrudnienia
okresie
6
miesięcy
od
dnia
pracownicy
na
stanowiskach robotniczych, następne
szkolenie co 3 lata.
W okresie 1 roku – pracownicy
administracyjno-biurowi, następne
szkolenie co 6 lat
2.
Ochrona przeciwpożarowa:
Nowo zatrudniony pracownik przed

Instruktaż ogólny
przystąpieniem do pracy.

Instruktaż stanowiskowy
W

Szkolenie okresowe
zatrudnienia
okresie
6
miesięcy
na
od
dnia
stanowiskach
robotniczych, następne szkolenie co 3
lata.
W okresie 1 roku – pracownicy
administracyjno-biurowi, następne
szkolenie co 6 lat
3.
Poważne awarie
4.
Transport
Co najmniej raz w roku.
towarów Nowo zatrudniony pracownik przed
niebezpiecznych – ADR:
Przystąpieniem do pracy.

Instruktaż ogólny
W
okresie
6
miesięcy
od
dnia

Instruktaż stanowiskowy
zatrudnienia i co najmniej raz w roku

Szkolenie z zakresu
bezpieczeństwa

Szkolenie okresowe
Co najmniej raz w roku.

Szkolenie podstawowe
Raz na 5 lat.
kierowców przewożących
towary niebezpieczne.

Szkolenie specjalistyczne
Raz na 5 lat.
kierowców ADR
W PGB ZALGAZ. dokonuje się praktycznego sprawdzenia wiedzy z zakresu
poważnych awarii poprzez organizowanie z udziałem Państwowej Straży Pożarnej
ćwiczeń taktyczno – bojowych.
Harmonogram ćwiczeń
Lp.
Rodzaj ćwiczeń
1.
Ćwiczenia wewnętrzne
2.
Ćwiczenia
z
Częstotliwość ćwiczeń
Co najmniej jeden raz w roku
udziałem
Państwowej Straży Pożarnej
Co najmniej raz na dwa lata
4. Funkcjonowanie mechanizmów, umożliwiających systematyczną
analizę zagrożeń awarią przemysłową oraz prawdopodobieństwa
jej wystąpienia.
Przez poważną awarię rozumie się zdarzenie, w szczególności
emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego,
magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej
niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania
zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego
zagrożenia z opóźnieniem.
Uwzględniając czynniki stanowiące podstawę kwalifikacji zdarzenia
do poważnej awarii w rozlewni wprowadza się okresowe – nie rzadziej niż raz
w roku – analizy zagrożeń poważną awarią przemysłową wraz z określeniem
prawdopodobieństwa jej wystąpienia.
ANALIZA ROCZNA
Analizę roczną za rok miniony przeprowadza się w I kwartale każdego roku.
Analizę rozpoczyna się od przeglądu instalacji i urządzeń, systemów
zabezpieczeń i sygnalizacji. Przegląd przeprowadza zespół powołany przez
prowadzącego zakład. Z przeglądu sporządza się protokół zawierający opis
kontrolowanych zagadnień, ustalenia w zakresie istotnych odstępstw od
przyjętych rozwiązań, ocenę funkcjonowania wdrożonych instrukcji, wnioski i
propozycje w zakresie eliminacji ryzyka. Wyniki przeglądu a także ocenę
roczną w zakresie bezpieczeństwa omawia się na zwołanych przez
prowadzącego zakład, spotkaniach dotyczących poważnych awarii
przemysłowych.
ANALIZA BIEŻĄCA:
Każdorazowo, w przypadku:

Podejrzenia wystąpienia awarii,

Zadziałania systemu detekcji,

Zadziałania zaworów bezpieczeństwa

Zadziałania/niezadziałania innych systemów kontroli bezpieczeństwa.
zarządza się przeprowadzenie analizy prawdopodobieństwa wystąpienia awarii
przemysłowej. Analizę przeprowadza zespół powołany przez prowadzącego
zakład. Wyniki i wnioski przeprowadzonej analizy omawiane są spotkaniach
dotyczących poważnych awarii przemysłowych.
RAPORT O WYSTĄPIENIU POWAŻNEJ AWARII
W przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej sporządza się
raport. W raporcie oprócz danych dotyczących poważnej awarii, jej przyczyn,
skutków i sposobów likwidacji – ocenie poddaje się:

System bezpieczeństwa

Program zapobiegania poważnym awariom.
5. Instrukcje bezpiecznego funkcjonowania instalacji oraz sposobu
postępowania w razie zmian w procesie technologicznym.
W PGB ZALGAZ wdrożone są instrukcje, które obejmują wskazania i zalecenia dla
pracowników obsługi i nadzoru mające zapewnić poprawność działania wszystkich
urządzeń i instalacji i utrzymanie ich w należytym stanie technicznym.
Przestrzeganie zasad i wskazówek zawartych w instrukcjach zapewnić ma
bezpieczną pracę pracowników i należytą ochronę środowiska.
Instrukcja zawierają min.:
-
ogólną charakterystykę techniczną urządzenia/instalacji,
-
niezbędne warunki techniczne eksploatacji urządzenia/instalacji,
-
określone czynności związane z uruchomieniem, obsługą w czasie pracy i
zatrzymaniem urządzenia/instalacji,
-
wymagania w zakresie konserwacji i napraw,
-
zasady postępowania w razie awarii, pożaru lub innych zakłóceń w pracy,
-
zakresy i terminy wykonywania zapisów ruchowych (wskazania aparatury
kontrolno-pomiarowej),
-
zakresy i terminy przeprowadzania oględzin, przeglądów oraz prób i
pomiarów,
-
wymagania dotyczące ochrony przed porażeniem, pożarem, wybuchem
oraz inne wymagania w zakresie bezpieczeństwa obsługi i otoczenia,
-
wymagania dotyczące kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją.
Instrukcje oprócz technologii obsługi stanowisk i urządzeń zawierają
również zagadnienia dotyczące ewentualnych zakłóceń w pracy układu
technologicznego jak i również sposobu postępowania w takich sytuacjach.
Przy zakupie nowych urządzeń lub instalacji przed ich wprowadzeniem do
użytkowania a także podczas zmiany w technologii, stosowany jest następujący
algorytm:
Zakup urządzenia /
instalacji
Zmiana w
technologii
Opracowanie
instrukcji
BHP
ZATWIERDZENIE
INSTRUKCJI
Przeszkolenie
pracowników
1.Uruchomienie
Urządzenia / instalacji.
2.Sprawdzenie umiejętności
wykonywania pracy
przeszkolonych pracowników.
1. Aktualizacja PZPA
2. Przedłożenie
aktualizacji PSP,WIOŚ.
3. Zapoznanie pracowników
z zakresem aktualizacji
PZPA.
6. Systematyczna analiza przewidywanych sytuacji awaryjnych,
służąca właściwemu opracowaniu planów operacyjnoratowniczych.
Każdy zakup nowego urządzenia, maszyny lub technologii, każda zmiana w
procesie technologicznym – oprócz algorytmu postępowania opisanego w pkt. 5
Systemu Bezpieczeństwa wymaga przeprowadzenia analizy przewidywanych
sytuacji awaryjnych.
Analizę przewidywanych sytuacji awaryjnych prowadzi się co najmniej raz
w roku, w I kwartale po upływie roku minionego.
Wyniki analizy sytuacji awaryjnych poddaje się porównaniu ze
scenariuszami zdarzeń służącymi do opracowania Programu Zapobiegania
Poważnym Awariom Przemysłowym. Zmiany wnosi się do PZPA.
7. Prowadzenie monitoringu funkcjonowania instalacji.
Zasadniczym elementem monitorowania niebezpiecznych stężeń
mieszaniny propan butan jest Stacjonarny System Eksplozymetryczny. System
posiada dźwiękowy i świetlny moduł informacyjny o wykryciu niebezpiecznych
stężeń poniżej 20 i 40 % dolnej dopuszczalnej granicy wybuchowości. System
składa się z 2 czujek pomiaru stężeń gazu propan butan. Czujki usytuowane są w
pomieszczeniu napełniania butli. System eksplozymetryczny poddawany jest
okresowym kalibracjom zgodnie z zaleceniami producenta. Pracownicy posiadają
również przenośny detektor gazowy do ewentualnego lokalizowania wycieku na
terenie zakładu.
8. Ocena programu zapobiegania awariom oraz systemu
bezpieczeństwa.
Określono zasady systematycznej oceny programu zapobiegania awariom
oraz Systemu Bezpieczeństwa, prowadzonej z punktu widzenia ich aktualności i
skuteczności. Z uwagi na jakość technologii i skuteczne systemy zabezpieczeń a
tym samym niewielkie prawdopodobieństwa możliwości awarii przemysłowych
stwarzających zagrożenia dla pracowników i instalacji, czasookres analizy
ustalono następująco:
- każdorazowo po przeprowadzonych ćwiczeniach,
- każdorazowo w przypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej
- w innych przypadkach co najmniej raz na pięć lat.
Z przeprowadzonej oceny sporządza się protokół zawierający szczegółowy
opis ocenianych zagadnień w odniesieniu do ich aktualności i skuteczności, który
zostaje zatwierdzony przez prowadzącego zakład.