Wykład 7 - gen

Wspomaganie komputerowe
zarządzania procesowego w
przedsiębiorstwie
prof. PŁ dr hab. inż. Andrzej Szymonik
www.gen-prof.pl
2016/2017
1
1. Idea zarządzania
zintegrowanego
2
Wstęp:
zintegrowany proces zarządzania
traktuje przedsiębiorstwo jako całość,
a nie jako zbiór różnych funkcji i
stanowi nowy sposób „organizowania”
jego przyszłości przy użyciu pojęcia
systemu oraz społecznych właściwości i
relacji;
•
3
cd. Wstęp:
transformacja wiązki celów w transparentną i
zgodną z celami przedsiębiorstwa strukturę
organizacyjną;
•
•
ustalenie jednoznacznych procedur
podejmowania decyzji;
określenie skutecznych systemów
motywowania;
•
•
przejrzyste zintegrowane systemy
informacyjne (komunikowania się);
4
cd. Wstęp:
jakość zarządzania w poszczególnych
obszarach funkcjonalnych przedsiębiorstwa
(np. zarządzanie marketingowe, finansami,
produkcją, zasobami ludzkimi itd.) jest
ostatecznie zdeterminowana przez jakość
wzajemnej
integracji
–
zarządzania
zintegrowanego.
5
Integracja systemów zarządzania
/przyklady/
6
Przykłady systemów
zarzadzania:
• jakością – PN-EN ISO 9001:2009
oparty na: kliencie, przywództwie,
zaangażowaniu, podejściu systemowym
i procesowym, doskonaleniu, faktach,
współpracy;
• środowiskiem PN-EN ISO 14001: 2005;
• BiH pracy PN N 18001: 2004.
7
2. System informacyjny
a informatyczny?
8
System informacyjny a
informatyczny?
System informacyjny (SI)
Wielopoziomowa struktura, która pozwala
użytkownikowi danego systemu na
transformowanie określonych informacji
wejścia na pożądane informacje wyjścia za
pomocą odpowiednich procedur i modelu.
Jakość systemu informacyjnego decyduje o
jakości procesu zarządzania.
9
System informacyjny
Elementy systemu informacyjnego (SI)
SI = {P, I, T, O, M ,R}
P – zbiór podmiotów, które są użytkownikami systemu
I – zbiór informacji o sferze realnej czyli o jej stanie i zachodzących
w niej zmianach a więc tzw. zasoby informacyjne
T – zbiór narzędzi technicznych stosowanych w procesie
pobierania, przesyłania, przetwarzania, przechowywania i
wydawania informacji
O – zbiór rozwiązań systemowych stosowanych w danej
organizacji, a więc stosowana formuła zarządzania (podsystem
zarządzania)
M – zbiór metainformacji, czyli opis systemu informacyjnego i jego
zasobów informacyjnych
10
R – relacje między poszczególnymi zbiorami
System informacyjny - wymagania:
Dostępność
Aktualność
Rzetelność
Kompletność
Porównywalność
Niezawodność
Przetwarzalność
Elastyczność
Wydajność
Ekonomiczność
Szczegółowość
Priorytetowość
Bezpieczeństwo
Czas reakcji systemu
Stabilność systemu
Poufność
Łatwość użytkowania
11
System informacyjny a
informatyczny?
System informatyczny:
„wyodrębniona część systemu
informacyjnego, która jest z punktu widzenia
przyjętych celów skomputeryzowana”.
12
System informatyczny zarządzania
to:
„ta
część systemu informacyjnego
przedsiębiorstwa, w którym niektóre funkcje
zarządzania realizowane są za pomocą
komputera”.
13
Struktura systemu informatycznego:
•
•
•
•
komputery stacjonarne;
komputery i urządzenia mobilne;
serwery;
urządzenia peryferyjne (drukarki, skanery
itd.);
• aktywne i pasywne urządzenia sieciowe
okablowanie, komunikacja
bezprzewodowa;
14
cd. Struktura systemu
informatycznego:
•
•
•
•
•
bazy danych;
aplikacje internetowe i intranetowe;
administratorzy systemów informatycznych;
użytkownicy systemów informatycznych;
obszary organizacyjne przedsiębiorstwa objęte
wspomaganiem TI;
• procesy informacyjne i decyzyjne wspierane
przy użyciu TI;
• raporty i analizy generowane przez TI;
15
•
•
•
•
cd. Struktura systemu
informatycznego:
łącza telekomunikacyjne;
system archiwizacji danych;
zasilacze awaryjne;
oprogramowanie operacyjne i narzędziowe do
stacji roboczych i serwerów;
• oprogramowanie antywirusowe;
• programy aplikacje biurowe, inżynierskie i
związane z zarządzaniem.
16
Informatyka gospodarcza:
Nauka zajmująca się projektowaniem i
realizacją skomputeryzowanych systemów
informatycznych zarządzania.
17
3. Zintegrowane
Systemy
Informatyczne
(ZSI)
18
ZSI:
(Integrated Management Systems - IMS) –
Najbardziej zaawansowane pod względem
merytorycznym i technologicznym systemy
informatyczne zarządzania
przedsiębiorstwem o dowolnej wielkości.
19
cd. ZSI:
Zintegrowany system zarządzania przedsiębiorstwa to
modułowo zorganizowany zintegrowany system
informatyczny (ZSI), obsługujący wszystkie sfery jego
działalności, począwszy:
 od marketingu i planowania oraz zaopatrzenia,
 poprzez techniczne przygotowanie produkcji i jej
sterowanie, dystrybucję, sprzedaż, gospodarkę
remontową,
 aż do prac finansowo – księgowych i gospodarki
zasobami ludzkimi.
20
cd. ZSI:
Zintegrowany system zarządzania to taki
system informatyczny, który umożliwia
całościowe zarządzanie przedsiębiorstwem.
Polega to głównie na: połączeniu w
jednym systemie narzędzi do zarządzania
wszystkimi działami przedsiębiorstwa: od
działu finansowo - księgowego, poprzez dział
gospodarki magazynowej i transportu, do
działu produkcji.
21
cd. ZSI:
Cel zastosowań:

weryfikacja tradycyjnego sposobu
zarządzania w oderwanych obszarach
funkcjonalnych przedsiębiorstwa;
 budowanie efektywnego Zintegrowanego
Systemu Zarządzania przedsiębiorstwem
w oparciu o platformę informatyczną;
 poszukiwanie synergii organizacyjnej,
czyli 2+2=5 ??????
22
Przykłady
integracji
funkcjonalnej
23
4. Narzędzia zarządzania
danymi, informacjami, wiedzą w
systemach zarządzania
24
Istotny rodzaj wiedzy dla
menedżera:
• wiedza o klientach (97%);
• wiedza o najlepszych rozwiązaniach i
skutecznych procesach (87%);
• wiedza o kompetencjach i
zdolnościach własnej firmy (86%).
25
Najczęściej wykorzystywane
narzędzia - pozyskiwanie:
• intranet – 47%;
• hurtownia danych – 33%;
• narzędzia wspomagające
podejmowanie decyzji – 33%;
• oprogramowanie ułatwiające pracę w
grupach – 33%.
26
cd. najczęściej wykorzystywane
narzędzia - pozyskiwanie:
• wyszukiwania informacji w oparciu o:
proces indeksacji (indeks umożliwiający
poznanie struktury dokumentu i jego
lokalizacje),
lub
proces oparty na algorytmie po uprzednim
zadaniu pytania
/najnowsze systemy łączą te dwa sposoby dzięki
kompresji plików/
27
cd. najczęściej wykorzystywane
narzędzia - pozyskiwanie:
• wyszukiwarki – stosujemy w różnorodnych
środowiskach i do różnych celów;
• technologia agentowa – programy komputerowe,
podobne do szperaczy, które identyfikują
określony materiał pod względem treści,
struktury i właściwości (filtrowanie poczty
elektronicznej, obsługa transakcji, analiza tekstu,
zarządzanie wiadomościami z serwisów
informacyjnych);
28
cd. najczęściej wykorzystywane
narzędzia - pozyskiwanie:
• technologia personalizacji (wykorzystuje
technologie agentową) zaspokojenie
100% potrzeb użytkownika
(przedsiębiorstwa wykorzystują by
zdobyć wiedze o kliencie np. przez tzw.
„ciasteczka” czyli „krecika” małego
pliku umieszczanego w komputerze
użytkownika);
29
cd. najczęściej wykorzystywane
narzędzia - pozyskiwanie:
• OLAP (Online Analytical Processing) –
wielowymiarowe przetwarzanie danych np.
przedsiębiorstwa istotnych dla użytkownika;
• eksploracja w bazach danych – generowanie
wiedzy ze zbioru ustrukturalizowanych danych
(dostarczanie gotowych rozwiązań z takich
obszarów jak dystrybucja, wykrywanie oszustw,
kontrola produkcji);
30
cd. najczęściej wykorzystywane
narzędzia - upowszechnianie:
• Internet;
• intranet;
• ekstranet – zamknięta sieć
przeznaczona do wymiany informacji z
partnerami biznesowymi;
• konferencje w trybie tekstowym;
31
cd. najczęściej wykorzystywane
narzędzia - upowszechnianie:
• Platforma Web 2.0:
portale społecznościowe: MySpace,
Facebook, Linkedlin;
blogi - dzienniki internetowe (Tekst,
Podcast, Fotoblog, Mikroblig – Teitter),
świat wirtualny (Second Life) trójwymiarowy świat wirtualny,
Witryny typy wiki;
32
cd. najczęściej wykorzystywane
narzędzia - upowszechnianie:
• wideokonferencje;
• książki telefoniczne ekspertów –
katalogi umiejętności;
• E-lerning;
• hurtowne danych (orientacja
tematyczna, jednorodność, zmienność
w czasie, stabilność).
33
5. Ewolucja systemów
informatycznych
zarządzania
(SIZ)
34
Ewolucja SIZ:
• systemy ewidencyjno – transakcyjne
– SET;
• systemy informacyjno – decyzyjne –
SID;
• Systemy wspomagania decyzji –
SWD.
• Systemy eksperckie – SE;
cd. Ewolucja SIZ:
II wariant
• systemy informowania kierownictwa –
SIK, utożsamiane z systemami
wspomagania kierownictwa – SWK.
• systemy sztucznej inteligencji – SSI,
utożsamiane z systemami sieci
neuronowych – SSN.
• zintegrowane systemy informatyczne –
ZSI.
Systemy transakcyjne:
Wejście
System
komputerowy
Baza
danych
Wyjście
Systemy wyszukiwania informacji
Dostarczanie odpowiedzi użytkownikowi
pytanie
Użytkownik
?
Analiza
i wyszukiwanie
informacji
Baza
danych
Odpowiedzi
na zadane pytania
System informowania kierownictwa:
39
Przykłady raportów okresowych:
•
•
•
•
•
•
•
należności i zobowiązania;
przychód na pracownika;
liczba i wartość zamówień;
prognoza sprzedaży;
wartość zapasów w magazynie;
koszty transportu i magazynowania;
wydajność i obciążenie zasobów
produkcyjnych.
40
Finanse
Produkcja
Marketing
Kadry
Zaopatrzenie
Baza
zewnętrzna
System zarządzania
bazą modeli
Baza danych
(hurtownia)
System zarządzania
bazą danych
System wspomagania decyzji:
Interfejs
Decydent
Baza
modeli
Model
symulacyjny
Model
optymalizujący
Model
heurystyczny
System ekspercki
BAZA WIEDZY
Baza
Faktów
Baza
Reguł
Moduł pozyskiwania
wiedzy
INŻYNIERIA WIEDZY
EKSPERT-CZŁOWIEK
INTERFEJS UŻYTKOWNIKA
UŻYTKOWNIK
PROBLEMY
I
BADANE OBIEKTY
Obecne, popularne systemy
zarządzania:
• zarządzania dokumentami;
• wspomagania procesów decyzyjnych;
• systemy wspomagające pracę zespołową
(wzajemna komunikacja, wymiana wiedzy,
koordynacja);
• system informacji menedżerskiej –
zapewnienie kierownictwu wyższego szczebla
danych, informacji i wiedzy;
43
cd. obecne, popularne systemy
zarzadzania:
• zarządzania obiegiem pracy –
połączenie zasobów z realizowanymi
procesami w czasie i przestrzeni;
• systemy zarządzania relacjami z
klientami – poszerzają wiedze o
wymaganiach klienta/ów w oparciu o
hurtownie danych.
44
6. Klasy
Systemów
MRP
45
Systemy informacyjne w
przedsiębiorstwach:
• MRP - Planowanie Potrzeb Materiałowych(Material
Requirements Planning) ;
• MRP II (MRP + MPS Master Production Scheduling) –
Planowanie Zasobów Produkcyjnych (Manufacturing
Resource Planning);
• ERP/MRP III – Planowanie Zasobów Przedsiębiorstwa
(Enterprise Resource Planning);
• DEM - Dynamiczne Modelowanie Przedsiębiorstwa
(Dynamic Enterprise Management). metod MRP i DRP;
cd. Systemy informacyjne w
przedsiębiorstwach:
•
•
•
•
JiT – technika dostaw “dokładnie na czas”;
DRP – planowanie zasobów dystrybucji;
LRP – połącznie metod MRP i DRP;
CRM – komputerowe wspomaganie
zarządzania z klientami;
cd. Systemy informacyjne w
przedsiębiorstwach:
• SCM – zarządzanie łańcuchem dostaw;
• QR – szybka reakcja;
• CIM – system zintegrowanego i
komputerowo wspomaganego wytwarzania.
Jako składowe przyjmuje się CAD, CAE,
CAM i CAP.
MRP
Material Requirements
Planning
49
MRP I
Służy racjonalizacji planowania,
poprzez wydawanie zleceń zakupu i
produkcji dokładnie w takim momencie,
aby żądany produkt pojawił się w
potrzebnej chwili i wymaganej ilości.
50
Cele MRP I:
•
•
•
•
redukcja zapasów materiałowych;
dokładne określenie czasu dostaw;
dokładne wyznaczenie kosztów produkcji;
lepsze wykorzystanie posiadanej
infrastruktury;
• szybsze reagowanie na zmiany zachodzące w
otoczeniu;
• kontrola poszczególnych etapów produkcji. 51
MRP II
52
MRP II
• MRP II (Manufacturing Resource Planning) - metoda
planowania zasobów produkcyjnych jest rozwinięciem
MRP I, poszerzona o bilansowanie zasobów
produkcyjnych i dystrybucję.
53
MRP II obejmuje:
• planowanie przedsięwzięć;
• planowanie i kontrolę produkcji
(sterowanie);
• planowanie potrzeb materiałowych
(MRP I);
• planowanie zdolności produkcyjnych.
54
MRP II Standard System
Amerykańskie Stowarzyszenie Sterowanie
Produkcją i Zapasami – APICS (American
Production and Inventory Control Society)
opracowało tzw.
„Standard MRP II”
55
MRP II Standard System - funkcje:
• SOP - (Sales and Operation Planning) Planowanie sprzedaży i produkcji;
• DEM - (Demanand Managment) - Zarządzanie
popytem;
• MSP - (Master Production Scheduling ) - Główne
harmonogramowanie produkcji ;
• MRP - (Material Requirement Planning ) Planowanie potrzeb materiałowych;
• BOM - (Bill of Material Subsystem ) - Zestawienia
materiałowe;
• INV – (Inventory Transcation System) 56
Transakcje magazynowe;
MRP II Standard System - funkcje:
• SRS - (Scheduled Receipts Subsystem) Sterowanie zleceniami;
• SFC - (Shop Floor Control) - Monitoring i
sterowanie produkcją;
• CRP - ( Capacity Requirement Planning ) Planowanie zdolności produkcyjnych;
• I/OC - (Input/Output Control ) - Sterowanie
stanowiskiem roboczym;
• PUR - (Purchasing) - Zakupy materiałowe i
kooperacja biura;
57
MRP II Standard System - funkcje:
•DRP - (Distributed Resource Planning) Zarządzanie zasobami rozproszonymi;
•TPC - (Tooling Planning and Control) - Narzędzia i
pomoce warsztatowe;
•FPI - ( Finnancial Planning Interface) - Interfejs
modułu finansowego;
•S - (Simulations) – Symulacje;
•PM - (Performance Measurement) - Pomiar
wyników.
58
SOP -- Planowanie sprzedaży i produkcji
i MSP - Główne harmonogramowanie
produkcji:
• planowanie realizacji zleceń
produkcyjnych;
• tworzenie głównego harmonogramu
produkcji i długookresowego planu dostaw
• koordynację harmonogramu produkcji
przedsiębiorstw wielozakładowych;
59
cd. SOP -- Planowanie sprzedaży i produkcji
i MSP - Główne harmonogramowanie
produkcji:
• możliwość symulacji wielu scenariuszy na
podstawie głównego harmonogramu produkcji;
• wykorzystanie prognozy zbytu w generowaniu
długookresowego planu produkcji;
• tworzenie harmonogramów wielowariantowych
(dla alternatywnych technologii;
60
cd. SOP -- Planowanie sprzedaży i produkcji
i MSP - Główne harmonogramowanie
produkcji:
• wytwarzania) z możliwością oceny kosztów i ceny
realizacji zleceń;
• automatyczne generowanie zleceń
uzupełniających stany magazynów wyrobów
gotowych;
• harmonogramowanie zleceń „w przód” i „w tył”;
• nadawanie priorytetów zleceniom
produkcyjnym;
61
cd. SOP -- Planowanie sprzedaży i produkcji
i MSP - Główne harmonogramowanie
produkcji:
• planowanie produkcji metodą
regeneratywną (wygenerowanie od nowa
głównego harmonogramu produkcji);
• generowanie zleceń produkcyjnych na
podzespoły magazynowe i części zamienne;
62
cd. SOP -- Planowanie sprzedaży i produkcji
i MSP - Główne harmonogramowanie
produkcji:
• możliwość dogenerowania przewodników
do otwartych zleceń produkcyjnych;
• możliwość manualnej modyfikacji zleceń
produkcyjnych w czasie ich realizacji (np.
zmiana technologii lub materiałów);
63
cd. SOP -- Planowanie sprzedaży i produkcji
i MSP - Główne harmonogramowanie
produkcji:
• agregacja lub rozdział zleceń
produkcyjnych podczas planowania
produkcji;
• automatyczne bilansowanie zdolności
produkcyjnych;
64
cd. SOP -- Planowanie sprzedaży i produkcji
i MSP - Główne harmonogramowanie
produkcji:
• sterowanie produkcją Just in Time lub
Kanban;
• archiwizacja zleceń produkcyjnych.
65
SFC - (Shop Floor Control) - Monitoring
i sterowanie produkcją:
• automatyczna akwizycja (zbieranie i
obróbka) danych o przebiegi procesów
produkcyjnych;
• analiza i identyfikacja zakłóceń, kolizji i
awarii zasobów produkcyjnych;
• automatyczne powiadamianie o
zakłóceniach, kolizjach, awariach zasobów
produkcyjnych;
66
cd. SFC - (Shop Floor Control) Monitoring i sterowanie produkcją:
• raportowanie pracy zasobów produkcyjnych
przedsiębiorstwa;
• monitorowanie przebiegu procesu
produkcyjnego w czasie rzeczywistym;
• wymiana danych między modułami;
• wymiana danych ze sterownikami i z
systemem wizualizacji;
• analiza wydajności systemu produkcyjnego;
67
cd. SFC - (Shop Floor Control) Monitoring i sterowanie produkcją:
• zarządzanie obiegiem dokumentacji
produkcyjnej;
• zarządzanie alokacją zasobów
produkcyjnych;
• harmonogramowanie produkcji, przydział
zleceń i śledzenie produkcji w toku;
• zarządzanie procesami utrzymania ruchu.
68
INV – Transakcje magazynowe:
•
•
•
•
•
•
•
rejestracja przychodów i rozchodów;
rezerwacja materiałów na zlecenie;
ewidencja stanów magazynowych;
określenie lokalizacji materiałów;
inwentaryzacja;
analiza ABC i XYZ;
wyznaczenie minimalnego stanu zapasów;
69
cd. INV – Transakcje magazynowe:
• wartościowanie zapasów według FIFO,
LIFO;
• ewidencja obrotu opakowaniami;
• ewidencja obrotu odpadów i złomu;
• definiowanie i zarządzanie
dokumentami obrotu materiałowego;
70
cd. INV – Transakcje magazynowe:
Generowanie raportów:
• obroty materiałowe według rodzajów
materiałów;
• obroty materiałów według branżystów;
• ABC i XYZ;
• wskaźnik rotacji materiałów;
• wykorzystanie powierzchni magazynowych;
• koszty utrzymania magazynów.
71
TPC - (Tooling Planning and Control) Narzędzia i pomoce warsztatowe:
•
•
•
•
•
•
•
katalogowanie narzędzi i ich klasyfikacja;
ewidencjonowanie stopnia zużycia narzędzi;
ewidencjonowanie obrotu narzędziami;
ewidencja wartościowo – ilościowa;
ewidencja wypożyczeń i zwrotów;
bilansowanie potrzeb;
generowanie zapotrzebowań i zamówień na
narzędzia;
• ewidencja kosztów zużycia narzędzi.
72
ERP
Enterprise Resource
Plannig
73
ERP – (Enterprise Resource Plannig)
planowanie zasobów przedsiębiorstwa:
• cel - integrowanie w możliwie najszerszym
zakresie
(wewnętrznie
i
zewnętrznie)
wszystkich
szczebli
zarządzania
przedsiębiorstwem (korporacją);
•ERP jest systemem obejmującym całość
procesów produkcji i dystrybucji;
•w ramach ERP informacje są uaktualniane
w
czasie rzeczywistym i dostępne w
momencie podejmowania decyzji.
74
ERP poza wszystkimi funkcjami MRP II
obejmuje:
• CRM - obsługa klientów - baza danych
o klientach;
• SCM – zarządzanie łańcuchem dostaw;
• EDI - elektroniczny transfer
dokumentów;
• finanse - prowadzenie księgowości,
kontrola przepływu dokumentów
księgowych, raporty finansowe.
75
ERP – podsumowanie:
• integracja procesów zaopatrzenia,
produkcji i dystrybucji (SCM/CRM);
• integracja funkcjonalna przedsiębiorstwa
wewnętrzna i zewnętrzna;
• przepływ informacji (EDI);
• E-commerce;
76
DEM
(Dynamic Enterprise Modeler)
dynamiczne modelowanie
77
DEM :
• dynamiczne modelowanie - nowatorskie
rozwiązanie wprowadzone na rynek przez
firmę Baan w 1996 r;
• zestaw zintegrowanych narzędzi do
dynamicznego
modelowania
struktury
przedsiębiorstwa
umożliwiających
bezpośrednie przejście od modelu firmy do
gotowej konfiguracji aplikacji i menu dla
poszczególnych użytkowników.
78
Platformy
informatyczne
przyszłości
(wizja SAP)
79
Tendencje na rynku rozwiązań
MRP/ERP:
• elastyczność – zdolność zmiany konfiguracji
systemu bez przerywania procesu wytwórczego;
• branżowe rozwiązania: funkcje, wiedza i
struktury systemowe pozwalające rozwiązywać
problemy danej branży;
• internacjonalizacja – możliwość prowadzenia
działalności gospodarczej w skali
międzynarodowej;
• silna integracja i luźna architektura –
zapewnienie spójności danych przy możliwości
80
modyfikowania procesów biznesowych.
7. MRPII / ERP
przeznaczenie
i korzyści
81
Przeznaczenie:
• dla przedsiębiorstw różnej wielkości oraz
różnej branży;
• dla każdego rodzaju przedsiębiorstwa
można znaleźć odpowiedni system
informatyczny;
• każdy obszar funkcjonalny
przedsiębiorstwa może być zintegrowany
informatycznie.
82
Korzyści:
• centralna baza danych wspólna dla
wszystkich podsystemów;
• brak konieczności ponownego
wprowadzania danych;
• dostępność danych między modułami;
• automatyczne przekazywanie informacji
i dokumentów między modułami;
83
cd. Korzyści:
• możliwość planowania finansowego we
wszystkich możliwych przekrojach i
analiza konsekwencji dla wszystkich
aspektów działania przedsiębiorstwa;
• wszystkie dane o działalności
przedsiębiorstwa są dostępne dla
menedżerów w czasie rzeczywistym;
• wspomaganie podejmowania decyzji dla
kierowników wszystkich szczebli;
84
cd. Korzyści:
• 7-19% - poprawa wydajności pracy;
• do 95% - terminowość dostaw;
• 30-40% - skrócenie czasu powstawania
wyrobu;
• poprawa funkcjonowania magazynów
materiałów i produktów;
•zmniejszenie zapasów;
85
cd. Korzyści:
• do 50% - zwiększenie zysku;
• lepsze wykorzystanie posiadanych
mocy
produkcyjnych;
• równomierna podaż wyrobów
finalnych;
• zmniejszenie zapotrzebowania na
kapitał
obrotowy.
86
8. Gromadzenie danych i ich
elektroniczna wymiana
87
Standardy
Standardy dotyczą:
•
•
•
•
•
•
•
•
wyrobów;
podmiotów gospodarczych;
jednostek logistycznych;
etykiet logistycznych;
automatycznego zbierania danych;
identyfikacji lokalizacji;
elektronicznej wymiany danych /EDI /;
podpisu elektronicznego.
Globalna organizacja GS1:
• GS1 BarCodes - kody kreskowe;
• GS1 eCom - elektroniczna wymiana
danych;
• GS1 GDSN - synchronizacja danych;
• GS1 EPCglobal - technologia RFID.
Dziedziny stosowania standardów:
1. Jednostka handlowa - to dowolna jednostka
(produkt lub usługa), która może być
wyceniana, zamawiana, fakturowana w
dowolnym punkcie łańcucha dostaw;
2. Jednostka logistyczna, zwana też transportową,
to jednostka dowolnym składzie, utworzona dla
potrzeb transportu i składowania, która musi
być identyfikowana, śledzona, zarządzana w
całym łańcuchu dostaw.
cd. Dziedziny stosowania
standardów:
3. Identyfikowanie wszelkich trwałych
zasobów w danej firmie czy instytucji
(stosujemy -Globalny Identyfikator
Zasobów Zwrotnych – GRAI oraz
Globalny Indywidualny Identyfikator
Zasobów – GIAI);
cd. Dziedziny stosowania
standardów:
4. Identyfikacja lokalizacji:
 dotyczy jednostek fizycznych,
funkcjonalnych lub prawnych
lokalizacji;
służy do podawania informacji o
transporcie jednostek logistycznych.
cd. Dziedziny stosowania
standardów:
5. Identyfikacja relacji usługowych między usługodawcą a usługobiorcą.
Nie identyfikuje on osób ani jednostek
prawnych jako takich, ale relacje lub
działania, w odniesieniu do których
wymagane jest gromadzenie danych
dotyczących transakcji.
Przemieszczanie wyrobów i usług
wymaga:
• dokładnego opisu – parametry, skład,
termin przydatności itp.;
• oznakowania wyrobów za pomocą
kodów kreskowych lub
„elektronicznie” ;
• „śledzenia” wyrobu w czasie
rzeczywistym.
95
Opisywanie i „śledzenie”:
Informacje mają być:
• poprawne i użyteczne;
• wiarygodne i selektywne;
• kompletne i terminowe;
• komunikatywne i dostępne.
96
def. ADC:
ADC (wcześniejsze określenia: AI,
Auto ID, AIDS) to automatyczne,
bezpośrednie wprowadzanie danych do
komputerowych systemów informatycznych
lub innego sprzętu sterowanego
mikroprocesorem za pomocą specjalnych
urządzeń (bez użycia klawiatury).
97
ADC – usprawnia:
• przyjmowania i wydawania materiałów
oraz towarów z automatyczną kontrolą
dostaw;
• ewidencjonowania obrotów z automatyczną
aktualizacją stanów magazynowych;
• składowania i przemieszczania materiałów i
towarów z automatyczną rejestracją ich
lokalizacji (skąd, dokąd i gdzie);
98
cd. ADC – usprawnia:
• pobierania i kompletacji dostaw do
produkcji lub zużycia oraz towarów na
zewnątrz przedsiębiorstw czy instytucji
z automatyczną kontrolą wydań;
• przeprowadzania inwentaryzacji itp.
99
ADC - techniki:
• optyczne, w tym kody kreskowe;
• magnetyczne;
• elektromagnetyczne, w tym elektroniczne
metki odczytywane drogą radiową – RFID;
• biometryczne;
• dotykowe;
• kart inteligentnych.
100
Def. Kody kreskowe:
„określona kombinacja liniowo ułożonych
jasnych ciemnych kresek,
o zróżnicowanych szerokościach,
odzwierciedlająca w usystematyzowany
sposób ciąg ściśle określonych znaków, w
celu ich maszynowego odczytu”.
cd. Kody kreskowe:
Wykorzystywany jest do:
znakowania i identyfikacji wyrobów;
automatycznego odczytu danych z
rachunków, faktur, zapotrzebowań itp.;
gospodarki magazynowej;
śledzenia przesyłek ;
inwentaryzacji środków trwałych.
Elektroniczny kodu produktu:
„Chip” umocowany na opakowaniu,
wykorzystujący 96-bitowy ciąg
znaków. UPC pozwalał zidentyfikować
ok.100000 producentów, a EPC
rozszerza to do 16 milionów
producentów i ponad 18 trylionów
produktów.
Podział EPC
Katalog elektroniczny:
„to katalog produktów lub usług
oferowanych przez dostawcę
przygotowany w formie elektronicznej,
udostępniany kupującym w ramach ehandlu”.
Katalogi elektroniczne obejmują
pliki:
• katalogowe zawierające ofertę
wyrobów;
• cenowe;
• dołączone - zawierające zdjęcia i
rysunki, certyfikaty bezpieczeństwa,
pliki audio itp.
Podpis elektroniczny:
• - dane w postaci elektronicznej, które
wraz z innymi danymi, do których
zostały dołączone lub z którymi są
logicznie powiązane, służą do
identyfikacji osoby składającej podpis
elektroniczny" (Art. 3 ust. 1),
Bezpieczny podpis elektroniczny:
• jest przyporządkowany wyłącznie do
osoby składającej ten podpis,
• jest powiązany z danymi, do których
został dołączony, w taki sposób, że
jakakolwiek późniejsza zmiana tych
danych jest rozpoznawalna.
cd. Bezpieczny podpis elektroniczny:
• jest sporządzany za pomocą podlegających
wyłącznej kontroli:
osoby składającej podpis elektroniczny,
urządzeń służących do składania podpisu
elektronicznego,
 danych służących do składania podpisu
elektronicznego.
Podpis elektroniczny – zadania:
• potwierdzenie, że uczestnicy transakcji
są rzeczywiście osobami, za które się
podają;
• uzyskanie pewności, że przekaz nie
został w żaden sposób zmodyfikowany
trakcie transakcji,
• certyfikacja będąca uwierzytelnieniem
oświadczeń składanych drogą cyfrową.