Japonia - Centrum Obsługi Inwestorów

Spis treści
1. ZASADY ZAKŁADANIA I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ..
1.1. OMÓWIENIE FORM PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ .................
1.2. REJESTRACJA PODMIOTU ........................................................................................................................
2
2
3
2. SYSTEM PODATKOWY .......................................................................................
5
3. WAŻNY ADRES ...................................................................................................
6
1
1. ZASADY ZAKŁADANIA I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI
GOSPODARCZEJ
1.1. OMÓWIENIE FORM PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
W Japonii istnieje kilka form prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwa lub obywateli polskich, tj.: przedstawicielstwo, oddział, filia, forma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki partnerskiej oraz cywilnej.
Przedstawicielstwo (jap. 代表本部, ang. representative office)
Przedstawicielstwo jest formą, która nie może prowadzić w Japonii działalności handlowej (sprzedaż). Może natomiast podejmować takie działania, jak badania rynkowe,
gromadzenie informacji, nabywanie dóbr, reklama i publikacje itp. Ponadto przedstawicielstwo nie posiada uprawnień do otwarcia rachunku bankowego lub zawarcia umowy
najmu nieruchomości we własnym imieniu. Umowy tego typu mogą być zawierane przez
firmę matkę lub jej reprezentanta, zgodnie z posiadanymi indywidualnymi uprawnieniami
w biurze przedstawicielstwa. Otworzenie przedstawicielstwa nie wymaga rejestracji.
Oddział (jap. 支部, ang. branch office)
Posiada pełną zdolność do czynności prawnych, jednakże nie posiada odrębnego
statusu prawnego i podlega pod status prawny swojej macierzystej firmy, dlatego wszelkie
zobowiązania zaciągnięte przez oddział obciążają macierzystą firmę. Odział jest najprostszą i najczęściej wybieraną przez obcokrajowców formą prowadzenia działalności gospodarczej w Japonii.
Filia (jap. 子会社, ang. subsidiary company)
W przypadku otwarcia filli, firma zagraniczna jest zobowiązana wskazać, jaką ta spółka będzie miała formę: spółki akcyjnej (ang. joint-stock corporation, jap. 株式会社), spółki
z o.o. (ang. limited liability company, jap. 合同会社) lub innej zbliżonej formy określonej
w japońskim prawie spółek handlowych (np. ang. unlimited partnership, jap. 合名会社
lub ang. limited partnership, jap. 合資会社). Filia jest oddzielną firmą w stosunku do zakładającej ją firmy zagranicznej, dlatego odpowiedzialność macierzystej firmy jest ograniczona
do wysokości udziałów w kapitale zakładanej spółki.
Forma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, partnerskiej i cywilnej (jap.
有限責任事業組合, ang. limited liability partnership)
Polega na partnerstwie tylko między partnerami posiadającymi udziały w spółce, których odpowiedzialność jest ograniczona co do wysokości udziałów. Spółkę taką charakteryzuje głównie fakt, że porozumienia i wewnętrzne reguły mogą być dowolnie tworzone
umową między partnerami posiadającymi udziały w spółce. Ponadto sama spółka nie podlega opodatkowaniu, jednak podatek naliczany jest od dochodów liczonych od udziałów
partnera w spółce.
Innymi metodami prowadzenia działalności gospodarczej w Japonii są: utworzenie
joint-venture z firmą japońską lub inwestycyjną albo nabycie udziałów w japońskiej firmie.
Dzięki poprawkom wprowadzonym do japońskiego prawa podatkowego jest o wiele
łatwiej inwestować w japońskie firmy poprzez fundusze (ang. venture capital funds, corporate restructuring funds itp.). Link do strony internetowej JETRO, na której można znaleźć
więcej informacji dotyczących wprowadzonych zmian oraz kryteriów, jakie należy spełnić,
by móc dokonywać tego typu inwestycji znaleźć można na stronie: http://www.jetro.go.jp/
en/invest/newsroom/detail/o2009006.html.
2
1.2. REJESTRACJA PODMIOTU
Rejestracja firmy. Aby rozpocząć działalność gospodarczą w Japonii, należy przygotować:
zarejestrowaną pieczątkę oraz certyfikat rejestracji pieczątki dla każdego z założycieli
(inwestorów);
zarejestrowaną pieczątkę oraz certyfikat rejestracji pieczątki dla każdego z dyrektorów;
zarejestrowaną pieczątkę przedstawiciela firmy, często w zestawie z pieczątką
dla banku i pieczątką firmową (zamawiane dopiero po sprawdzeniu ew. podobieństwa nazwy przedsiębiorstwa z już zarejestrowanymi podmiotami);
założyć konto w banku;
statut założycielski: musi być przygotowany zgodnie z prawem spółek oraz powinien
zawierać trzy rodzaje informacji (zapisy obowiązkowe, zapisy nieobowiązkowe i zapisy fakultatywne).
Zapisy obowiązkowe statutu założycielskiego zawierają: cele działalności, nazwa
handlowa, adres, wielkość lub minimalną kwotą kapitału zakładowego, nazwę lub oznaczenie i adres każdego z założycieli (inwestorów), całkowitą liczbę udziałów.
Zapisy nieobowiązkowe dotyczą: udziałów, kontrybucji, zasad dotyczących restrykcji
związanych z transferem udziałów.
Zapisy fakultatywne mogą dotyczyć: roku rozliczeniowego oraz metody podawania
informacji do wiadomości publicznej.
Przygotowany statut założycielski należy przedstawić u notariusza wraz z następującym zestawem dokumentów:
3 kopie statutu założycielskiego podbite pieczątkami,
znaki skarbowe o wartości 40 000 jenów (niepotrzebne w przypadku składania dokumentów w wersji elektronicznej w określonym typie oprogramowania),
certyfikat rejestracji pieczątki (dla każdego z założycieli/inwestorów, wydany nie później niż na trzy miesiące przed złożeniem dokumentów u notariusza),
około 52 000 jenów w gotówce: 50 000 opłaty notarialnej i około 2 000 jenów za potwierdzoną notarialnie kopię statutu (250 jenów za stronę),
dokument stwierdzający tożsamość,
jeśli przedstawiciel ma złożyć dokumenty w imieniu założycieli, wymagane jest stosowne upoważnienie.
Lista biur notarialnych dostępna jest na stronie: http://www.koshonin.gr.jp/index2.html.
Kapitał założycielski należy zdeponować w banku: wpłata powinna nastąpić po złożeniu stosownych dokumentów u notariusza i przed datą wniosku o rejestrację.
Dokumenty wymagane do rejestracji:
wniosek o rejestrację,
zgoda założycieli,
uchwała dotycząca mianowania dyrektorów i lokalizacji głównej siedziby,
zgoda dyrektorów na mianowanie,
certyfikat rejestracji pieczątek dla wszystkich dyrektorów,
raport początkowy i dodatkowe dokumenty wykonane przez dyrektorów,
dokument poświadczający zdeponowanie kapitału w banku,
zaświadczenie od wyznaczonego przedstawiciela dotyczące wysokości kapitału,
rejestracja odcisku pieczątki,
znaki skarbowe o wartości odpowiadającej podatkowi od rejestracji w wysokości
0,007% wartości kapitału (minimum 150 000 jenów).
Jeśli wszystkie dokumenty są poprawne, data ich złożenia staje się datą utworzenia
firmy. Dokumenty składa się do urzędu rejestrującego. Duże miasta mają zazwyczaj jedno
3
takie biuro. Lista dotycząca jurysdykcji poszczególnych instytucji dostępna jest na stronie
www.moj.go.jp/MINJI/minji10.html (wyłącznie wersja japońskojęzyczna).
Obowiązkowe zawiadomienia po założeniu firmy:
urząd skarbowy:
zawiadomienie o założeniu firmy (nie później niż dwa miesiące od daty utworzenia firmy),
podanie o zgodę na wypełnienie „Blue Tax Return” (niezbędne do uzyskania zwolnień podatkowych),
zawiadomienie o utworzeniu biura wypłacającego pensje (do miesiąca od założenia firmy),
podanie dotyczące terminów płatności podatków dochodowych.
regionalny urząd skarbowy: zawiadomienie o założeniu firmy;
urząd miejski: zawiadomienie o założeniu firmy;
biuro ubezpieczeń społecznych (niezbędne do przystąpienia do ubezpieczenia
zdrowotnego i systemu emerytalnego):
zawiadomienie o nowym podaniu,
zawiadomienie o nowej siedzibie,
zawiadomienie o nabyciu podmiotowości ubezpieczeniowej.
inspekcja pracy:
zawiadomienie o powstaniu stosunku ubezpieczenia społecznego,
deklaracja dotycząca pracowniczych składek ubezpieczeniowych.
biuro zabezpieczenia społecznego (umożliwia korzystanie z ubezpieczenia społecznego w czasie bezrobocia, urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego):
zawiadomienie o założeniu firmy objętej ubezpieczeniem pracowniczym,
zawiadomienie o nabyciu statusu objętego ubezpieczeniem pracowniczym.
Polecane dokumenty dotyczące zakładania firmy w Japonii są dostępne na stronach
MIPRO (ang. Manufactured Imports and Investment Promotion Organization) w publikacjach
pt.: Guidebook for Starting a Business in Japan -Authorization-2008, Guidebook for Starting
a Business in Japan 2009, 100 Questions for Import Business 2009;
http://www.mipro.or.jp/English_document/investment (Guidebook)
http://www.mipro.or.jp/English_document/import (100 Questions)
Natomiast, zasady samozatrudnienia można znaleźć w przewodniku GUIDEBOOK
FOR STARTING A BUSINESS IN JAPAN 2009 dostępnym na stronach MIPRO pod adresem:
http://www.mipro.or.jp/English_document/investment.
Tabela 1. Główne obszary działalności, wymagające w Japonii pozwoleń
Rodzaj przedsiębiorstwa
Instytucja wydająca zezwolenia
Gastronomia
Centrum zdrowia publicznego
Sklepy z używanymi artykułami, używanymi samochodami,
używanymi książkami
Policja
Przedsiębiorstwa turystyczne
Hotele, pensjonaty
Prefektura, regionalne biuro transportu
Agencje pracy czasowej
Centrum zdrowia publicznego
Agencje rekrutacyjne, biura pośrednictwa pracy
Prefekturalny departament pracy
Sprzedaż alkoholi
Prefekturalny departament pracy
Zarządzanie i obrót nieruchomościami
Urząd skarbowy
Bary, kabarety
Prefektura
Sklepy zoologiczne
Policja
Doradztwo inwestycyjne
Prefektura
4
Udzielanie kredytów i pożyczek
Regionalne biuro finansowe
Przedsiębiorstwa transportowe
Stowarzyszenie usług finansowych
Opieka domowa
Regionalne biuro transportu
2. SYSTEM PODATKOWY
Firmy prowadzące działalność gospodarczą na terenie Japonii są zobowiązane do
płacenia podatków od dochodów pochodzących z działalności na terenie tego kraju. Należy nadmienić, że w lutym 1980 r. w Tokio została podpisana Umowa między Rządem Polski
a Rządem Japonii o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków i dochodów.
Tabela 2. Stopy podatku dochodowego od osób prawnych
Kategorie podatkowe
Do 4 milionów jenów
Od 4 milionów
jenów do
8 milionów jenów
Ponad
8 milionów jenów
Podatek od osób prawnych
Podatek lokalny
(stawka ruchoma)
(1) Prefekturalny
(2) Komunalny
Podatek od działalności gospodarczej
22,00%
22,00%
30,00%
1,10%
2,70%
5,00%
1,10%
2,70%
7,30%
1,50%
3,69%
9,60%
Całkowita stopa podatkowa
30,80%
33,10%
44,79%
Efektywna stopa podatkowa
29,33%
30,85%
40,87%
Od czasów reformy podatkowej z 1999 roku standardowy CIT jest na stałym poziomie 30%. W dodatku jest progresywny tzw. podatek prefekturalny od przedsiębiorstw
(ang. enterprise tax) o maksymalnej wysokości 9,6% oraz tzw. ang. inhabitant tax
(5.0%–12.3%).
Niższa stawka CIT 22% odnosi się jedynie do firm o kapitale poniżej 100 mln jenów
i zysku poniżej 8 mln jenów. Niższa stawka pozostałych podatków może być zastosowana
do małych i średnich przedsiębiorstw, poniżej 100 mln jenów kapitału.
Tabela 3. Stopy podatku dochodowego od osób prawnych – zmiany obowiązujące od 1 kwietnia
2009 do 31 marca 2011 roku
Kategorie podatkowe
Do 4 milionów jenów
Od 4 milionów
jenów do
8 milionów jenów
Ponad
8 milionów jenów
Podatek od osób prawnych
Podatek lokalny
(stawka ruchoma)
(1) Prefekturalny
(2) Komunalny
Podatek od działalności gospodarczej
18,00%
18,00%
30,00%
0,90%
2,21%
5,00%
0,90%
2,21%
7,30%
1,50%
3,69%
9,60%
Całkowita stopa podatkowa
26,11%
28,41%
44,79%
Efektywna stopa podatkowa
24,87%
26,48%
40,87%
Tabela 4. Podatek od osób fizycznych
Kategorie podatku od osób fizycznych
Stopy podatkowe
–
Do 1,950,000 jenów
5%
Ponad 1,950,000 jenów
Do 3,300,000 jenów
10%
5
Ponad 3,300,000 jenów
Do 6,950,000 jenów
20%
Ponad 6,950,000 jenów
Do 9,000,000 jenów
23%
Ponad 9,000,000 jenów
Do 18,000,000 jenów
33%
Ponad 18,000,000 jenów
–
40%
Tabela 5. Stopy podatkowe dla rezydentów
Stopa podatku prefektualnego
Stawka stała
4%
Stopa podatku komunalnego
Stawka stała
6%
Źródło: opracowanie WPHI na podstawie Tom Kuczyński „Capital structure and the debt – equity dilemma in the practice of Japanese manufacturing corporations” ARM Systems Inc., Australia, 2006, s. 184-196 oraz informacji uzyskanych od
JETRO.
Wersje japońską i angielską japońskiego prawa podatkowego można znaleźć na
stronach: http://www.japaneselawtranslation.go.jp/?re=02
http://www.nta.go.jp/foreign_language/index.htm.
3. WAŻNY ADRES
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Tokio
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Japonii
Orix Meguro Building 2F
1-24-12, Meguro, Meguro-ku,
Tokio 153-0063
Japan
tel.: (+81) 3 5437 5050
faks: (+81) 3 5437 5040
www.tokio.trade.gov.pl
e-mail: [email protected]
6