Wheadey P. V., Ptolemy Soter s Anne.xation oj Syria, 320 B.C.

http://grzbiet.pl/ksiazki/ipsos-301-pne
Przykładowy rozdział książki: Ipsos 301 p.n.e.
220
Wheadey P. V., Ptolemy Soter sAnne.xation oj Syria, 320 B.C., "Oassical
Quarterly" 1995,45, s. 433-440.
Wbeatley P.V., The Lijespan ojDemetrius Poliorcetes, "Historia"l997.
46, s. 19-27.
Wheadey P.V., The Chronology ojthe Third Diodoch War. 315-3// B.C..
"Phoenix" 1998,52, s. 257-281.
Wheatley P. V., The Date oj Polyperchon s invasion oj Macedonia and
murder oj Heracles, ,,Antichthon" 1998, 32, s. 12-23.
Wheadey P.V., The Antigonid Campaign in Cyprus. 306 BC. ,.Ancien!
Society" 2001,31, s. 133-156.
Wiemer H. U., Krieg, Handel und Piraterie: Untersuchungen :ur Ge­
schichte des helenistischen Rhodos, Berlin 2002
Will E., Histoire politique du monde hellenistique. t. I. Nancy 1979.
Williams J.M., A Noteon Athenian Chronology. 319-317• .,Hermes"
1984, 112, s. 300--305.
Winnick.i J.K., Militiiroperationen von Ptolemaios l. und Seleukos J. in
Syrienin den Jahren 312-3// l'. Chr., ,,Ancien! Society" 1989.20.
s. SS-92; 1990, 21. s. 149-20 l.
Wirth G, lur GrojJen Schlacht des Eumenes 322 (PS/1284) . ..Klio"
1965,46,s. 283-288.
Woodhead A.G., Athens and Demetrios Poliorketes and the End ojthe
Fourth century B.C. [w:] Dell H.J.. Ancient Macedonian Studies in
Honor oj Charles F Edson, Thessalonik.i 1981. s. 357-367.
Książki historyczne, wydawnictwo: Bellona
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/ipsos-301-pne
Przykładowy rozdział książki: Ipsos 301 p.n.e.
SPIS TREŚCI
Wstęp
................................. ........... 5
Rozpad imperium Aleksandra Wielkiego ................ 8
Sztuka wojenna ................................. .. 36
Wyodrębnienie się państwa Antypatrydów z imperium
Aleksandra Wielkiego .............................. 54
Powstanie państwa Antygonidów ..................... 65
Państwa Seleukosa i Lizymacha na obrzeżu imperium
Aleksandra Wielkiego .............................. 90
Królestwo Ptolemeusza w walce o przetrwanie ........... 99
Rodyjskie preludium, czyli starcie Dawida z Goliatem .... 123
Starcie gigantów i bitwa pod Ipsos ................... 143
Następstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
źródła ................................. ......... 205
Artykuły i opracowania ............................ 209
Książki historyczne, wydawnictwo: Bellona
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/ipsos-301-pne
Przykładowy rozdział książki: Ipsos 301 p.n.e.
WST~P
Bitwa pod Ipsos jest jedną z najważniejszych bitew w dzie­
jach ludzkości. Jej wynik zadecydował bowiem o dalszym
rozwoju świata hellenistycznego, a co za tym idzie całego
basenu Morza Śródziemnego. Autor niniejszej książki da­
leki jest od snucia przypuszczeń "co by było gdyby", ale
na pewno można stwierdzić, iż losy Rzymu nie potoczy­
łyby się w tak oczywisty sposób, gdyby jego mieszkańcy
stanęli twarzą w twarz z potężnym i rozległym imperium
hellenistycznym. Dzieje jednak podążyły swoim torem. Im­
perium uległo trwałemu podziałowi, a pamięć o następcach
Aleksandra Wielkiego w późniejszym okresie nieomaiże
zaginęła.
Do tego, że o tych władcach zapomniano, przyczynił się
nie tylko fakt, że do naszych czasów zachowało się niewiele
źródeł odnoszących się do czasów bezpośrednio po śmierci
macedońskiego króla, ale i po części nowożytna polityka
edukacyjna. Pomijając już wszystko to, do czego doszło
w nauczaniu historii na terenie naszego kraju w ostatnich
latach, należałoby zwrócić uwagę, jak wyglądał i wygląda
kurs historii starożytnej we współczesnych szkołach. Otóż
po lekcji dotyczącej cywilizacji w dolinie wielkich rzek po­
jawia się seria tematów odnośnie do antycznej Grecji, które
zazwyczaj kończą się podbojami Aleksandra Wielkiego.
Następnie uczniowie przechodzą do starożytnego Rzymu,
Książki historyczne, wydawnictwo: Bellona
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/ipsos-301-pne
Przykładowy rozdział książki: Ipsos 301 p.n.e.
6
w efekc1e czego okres hellenistyczny zostaje całkowicie
lub prawie całkowicie pominięty. Państwa hellenistyczne
na krótko pojawiają się jedynie kiedy padają ofiarą Rzymu.
a uczeń traktuje je na równi z państwami barbaTZ)-ńskimi
czy Kartaginą, które nie mają wspólnego mianownika kul­
turowego z kulturą Rzymian.
Tymczasem historia państw hellenistycznych i samego
hellenizmu jest niezwykle interesująca i pouczająca. Po­
kazuje ona, w jaki sposób przebiegają procesy polityczne
w świecie policentrycznym, w sytuacji permanentnego kon­
fliktu. Po rozpadzie bowiem imperium Aleksandra. w jego
miejsce powstało wiele państw. które nieustannie ze sobą
rywalizowały. Podobna sytuacja miała miejsce w starOŻ)1nej Grecji, gdzie poszczególne poleis 1 walczyły o hegemo­
nię, usiłując przełamać istniejący system policentryczny.
jednak każda próba kończyła się zjednoczeniem pozosta­
łych poleis przeciwko aktualnemu hegemonowi. Impas
został przełamany dopiero przez mocarstwo zewnętrzne.
jakim w stosunku do Grecji była Macedonia, która pod­
porządkowała sobie większość greckich miast, stając na
czele Związku Korynckiego. Jednak po śmierci Aleksan­
dra Wielkiego. kiedy jego imperium rozpadło się na kilka
odrębnych królestw. także tutaj dały o sobie znać prawa
systemu policentrycznego. Każda próba podjęcia działań
mających na celu zjednoczenie imperium od wewnątrz była
blokowana przez zgodny sojusz pozostałych państw.
Pisn1c książkę o bitwie pod Ipsos, nie można potrak­
tować tematu tak, jakby pisało się monografię jakiegoś
wydarzenia z okresu np. II wojny światowej. Powszechna
wiedza na temat jej przyczyn. przebiegu i skutków zwalnia
bowiem autora z ich opisu. Inaczej sprawy mają się z okre­
sem wczesnego hellenizmu, który jest słabo znany. Dlatego
autor niniejszej pracy zmuszony był wyłożyć. w jaki sposób
1 ••
1\lleis"-
łinba
mnoga od ,.polis'".
Książki historyczne, wydawnictwo: Bellona
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/ipsos-301-pne
Przykładowy rozdział książki: Ipsos 301 p.n.e.
7
do rozpadu imperium Aleksandra Wielkiego i jak
poszczególne państwa. Zatem pierwszy
rozdział został poświęcony wymienionemu zagadnieniu,
zaś następne powstaniu królestw: Kassandra, Antygona,
Lizymacha. Seleukosa i Ptolemeusza. Bezpośrednio po
nich znajduje się rozdział poświęcony wojnie Demetriu­
sza. syna Antygona z Rodos, która stanowi preludium do
wielkiego starcia diadochów (następców Aleksandra). Temu
ostatniemu wydarzeniu został poświęcony cały rozdział,
a kluczowe miejsce zajmuje w nim opis samej bitwy pod
Ipsos. Ostatni rozdział jest poświęcony następstwom bitwy
i dalszym losom jej bohaterów. Poza tym cały drugi rozdział
książki zajmuje się wojskowością wczesnego hellenizmu.
Autor ma nadzieję. że książka przyczyni się do spopu­
laryzowania w naszym kraju zagadnień związanych z hi­
storią starożytną, a w szczególności z dziejami wczesnego
hellenizmu. Osoby zainteresowane dalszym pogłębianiem
swej wiedzy w tym przedmiocie mogą skorzystać z wykazu
bibliograficznego, zamieszczonego na końcu książki. Pi­
szący niniejsze opracowanie zrezygnował z umieszczania
w przypisach współczesnych opracowań i skoncentrował
się wyłącznie na źródłach, które stanowią podstawę na­
szej wiedzy. Tekst oddany do rąk czytelnika jest bowiem
wypadkową danych czerpanych ze źródeł, ich interpreta­
cji znajdującej się we współczesnych opracowaniach oraz
przemyśleń autora.
doszło
konstytuowały się
Książki historyczne, wydawnictwo: Bellona
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/ipsos-301-pne
Przykładowy rozdział książki: Ipsos 301 p.n.e.
ROZPAD IMPERIUM ALEKSANDRA WIELKIEGO
SPADEK PO ALEKSANDRZE MACEDOŃSKIM
Kiedy Aleksander Wielki po krótkiej chorobie zmarł w Ba­
bilonie (być może stało się to w dniu 11 czerwca 323 ro­
ku p.n.e. około godziny 15.30), w spadku po wielkim zdo­
bywcy zostało to, co zwykliśmy nazywać imperium Alek­
sandra. Jednak terytorium. które za życia króla pozostawało
podjego rządami. nie było w całości podbite. a jego granice
zewnętrzne były dalekie od stabilizacji. Oczywiście moż­
na by stwierdzić, że i tak dokonał on rzeczy niebywałych.
a w przeciągu kilku lat niemożli\ve było osiągnąć jeszcze
więcej. Trudno byłoby nie zgodzić się z tym stwierdzeniem.
a przynajmniej z jego pierwszą częścią. jednak wielkość
dzieła nie powinna przesłaniać nam rzeczywistego stanu
rzeczy. który wcale nie był tak dobry, jak mogłoby się to
wydawać na pierwszy rzut oka.
Imperium w momencie śmierci władcy znajdowało
się w głębokim kryzysie politycznym spowodowanym
decyzjami władcy. Jakkolwiek nie spojrzeć na sprawę.
Aleksander Macedoński w ciągu niecałych dziesięciu lat
podbojów przechodził ewolucję wprost proporcjonalną do
rozwoju terytorialnego jego państwa. Nie pomyliłby się
chyba ten, kto stwierdziłby, że wraz z jego władzą rosło je­
go ego. Niezależnie od zdania wszystkich jego apologetów
Książki historyczne, wydawnictwo: Bellona
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
http://grzbiet.pl/ksiazki/ipsos-301-pne
Przykładowy rozdział książki: Ipsos 301 p.n.e.
9
większego lub mniejszego kalibru. którzy w każdej jego
decyzji dopatrywali się i dopatrują głębokich przemyśleń
oraz dalekosiężnych planów politycznych. król stawał się
coraz bardziej arogancki. zarozumiały i nie znosił sprze­
ciwu. Niejednokrotnie nie panując nad swoimi emocjami,
porwany przez gniew i zamroczony alkoholem, dopusz­
czał się najgorszych zbrodni. Chociaż jego poddani byli
w stanie wiele wybaczyć podziwianemu przez siebie bo­
haterowi. nie mogli traktować poważnie jego pretensji do
boskości. Macedończycy i otaczający go Grecy z pobła­
żaniem i wyrozumiałością reagowali na zapewnienia, iż
jego prawdziwym ojcem był sam bóg Amon, gdyż wszyscy
doskonale wiedzieli. że był synem starego Filipa II. Wer­
sja króla była dobra dla jego nowych perskich poddanych,
których jego rodacy traktowali z wyższością. Jednak kiedy
Aleksander zażądał. aby bili przed nim pokłony, miarka się
przebrała. Zarówno jego krajanie, jak i Hellenowie kła­
niali się tylko bogom, zaś oddawanie pokłonów człowie­
kowi znaczyło dla nich ni mniej, ni więcej tylko święto­
kradztwo ..
Tak wiele napisano o tym. iż Aleksander chciał stworzyć
uniwersalną monarchię panującą nad rozległym imperium,
w którym koegzystowałyby różne ludy na równych pra­
wach. że dzisiaj trudno już z tym polemizować. Niemniej
nawet ci, którzy tak twierdzą, a zdaje się, że są oni w zde­
cydowanej większości, nie mogą zaprzeczyć. że chodziło
w tym wypadku po prostu o marginalizację jego rodaków,
którzy nie wykazywali dostatecznej czołobitności. Służyć
temu miało tworzenie oddziałów wojskowych z poddanych
pochodzących z nowo podbitych prowincji, a uzbrojonych
i wyszkolonych na wzór macedoński.
Działania Aleksandra doprowadziły do powstania mniej
lub bardziej jawnej opozycji, co z kolei sprowokowało kró­
la do podjęcia bezwzględnych działań. W efekcie państwo
w momencie jego śmierci było w stanie permanentnej
Książki historyczne, wydawnictwo: Bellona
Internetowa księgarnia historyczna Grzbiet.pl
Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.