Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka

Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca
działalność gospodarczą.
Przedsiębiorca- osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą
prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym
imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki
cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Formy organizacyjo-prawne przedsiębiorstw:






przedsiębiorstwa indywidualne, tzw. przedsiębiorstwa jednoosobowego właściciela
- przedsiębiorcy,
spółdzielnie,
przedsiębiorstwa państwowe,
spółki:
1. spółka cywilna
2. spółka prawa handlowego
*spółka osobowa:
-jawna
-partnerska
-komandytowa
-komandytowo - akcyjna
*spółka kap;itałowa:
-akcyjna
-z ograniczoną odpowiedzialnością.
Spółka z o.o. może zostać utworzona przed jedną lub kilka osób. Kapitał zakładowy
musi wynosić minimum 5 000 zł, który dzieli się na udziały o minimalnej wartości
nominalnej równej 50 zł. Wspólnicy/udziałowcy mają równe prawa i obowiązki.
Spółkę akcyjną może zawiązać jedna lub kilka osób, z wyłączeniem jednoosobowej
spółki z o.o. Kapitał zakładowy tego rodzaju spółki musi wynosić najmniej 100 000 zł,
natomiast wartość nominalna akcji to minimum 1 grosz.
 Spółka osobowa-spółka handlowa, oparta na osobistych powiązaniach wspólników,
niemająca osobowości prawnej, cechująca się osobistą (majątkową)
odpowiedzialnością wspólników za zobowiązania spółki i osobistym prowadzeniem
spraw spółki.

Spółka jawna- jest osobowym rodzajem spółki, która prowadzi przedsiębiorstwo pod
własną firmą i nie stanowi ona innej spółki handlowej.
o Cechy:
 brak osobowości prawnej (tzw. ułomne osoby prawne),







reprezentantami spółki są wspólnicy (wyjątek: w spółce partnerskiej
może zostać powołany do tego zarząd),
istnieje stała więź między wspólnikami,
wspólnicy muszą być ujawnieni (wyjątek: komandytariusze, jeśli nie
chcą ponosić pełnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki, nie
powinni być ujawniani w firmie spółki),
wspólnicy wnoszą wkłady,
nieograniczona i solidarna odpowiedzialność osobistym majątkiem
wspólników za zobowiązania spółki (wyjątek: akcjonariusze w spółce
komandytowo-akcyjnej nie odpowiadają za zobowiązania spółki),
wspólnicy pracują na rzecz spółki (nie wszyscy mają taki obowiązek,
wystarczy wniesienie wkładów w odpowiedniej wysokości),
uproszczona księgowość
Spółka komandytowa- jest odmianą spółki osobowej, która ma na celu prowadzenie
przedsiębiorstwa w ramach własnej firmy. O jej osobowym charakterze mówią takie posiadane przez
nią cechy jak: względnie trwały skład osobowy, brak wyodrębnionych organów prowadzących sprawy
spółki oraz duże znaczenie osobistych cech poszczególnych wspólników
Ze względu na charakter działalności przedsiębiorstwa można podzielić na:
Przedsiębiorstwa produkcyjne:
 przedsiębiorstwa wydobywcze
 przedsiębiorstwa przetwórcze
 przedsiębiorstwa obróbkowe
 przedsiębiorstwa montażowe
Przedsiębiorstwa świadczące usługi:
 przedsiębiorstwa handlowe
 przedsiębiorstwa komunikacyjne i transportowe
 przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe
 przedsiębiorstwa finansowe
 przedsiębiorstwa o charakterze społecznym
 inne przedsiębiorstwa usługowe
Ze względu na liczbę pracowników przedsiębiorstwa ustawa o swobodzie działaności
gospodarczej dzieli na:


mikroprzedsiębiorstwa – zatrudniające do 9 pracowników oraz osiągające roczny
obrót nie przekraczający równowartości 2 milionów euro, lub sumy aktywów bilansu
na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 2 milionów euro;
przedsiębiorstwa małe – zatrudniające od 10 do 49 pracowników oraz osiągające
roczny obrót nie przekraczający równowartości 10 milionów euro, lub sumy aktywów
bilansu na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 10 milionów
euro;


przedsiębiorstwa średnie – zatrudniające od 50 do 249 pracowników oraz osiągające
roczny obrót nie przekraczający równowartości 50 milionów euro, lub sumy aktywów
bilansu na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 43 milionów
euro;
przedsiębiorstwa duże – zatrudniające od 250 pracowników.
Z punktu widzenia form własności można wyróżnić:
 przedsiębiorstwa państwowe
 przedsiębiorstwa prywatne (w tym przedsiębiorstwa będące własnością
pojedynczych osób, jak i rodzin oraz spółki)
 przedsiębiorstwa spółdzielcze
 przedsiębiorstwa komunalne
 przedsiębiorstwa będące własnością pracowników
Wynik finansowy przedsiębiorstwa- stanowi różnicę między przychodami ze sprzedaży w
danym okresie, a kosztami poniesionymi w celu uzyskania tych przychodów.
Przychód ze sprzedaży- za dany okres (miesiąc, kwartał, rok) stanowi iloczyn liczby
sprzedanych towarów i ceny ich sprzedaży.
Kosztami uzyskania przychodów- są koszty poniesione w celu uzyskania przychodów w
danym okresie (koszty produkcji i koszty sprzedaży).
Sposób ustalania wyniku finansowego przedsiębiorstwa można przedstawić w sposób
bardzo uproszczony według następującego schematu:
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW]
(-) KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODÓW
(=) WYNIK FINANSOWY BRUTTO
(-) PODATEK OD DOCHODU (JEŻELI WYNIK JEST DODATNI)
(=) WYNIK FINANSOWY NETTO
Wynikiem finansowym brutto może być:
 zysk, jeżeli przychody są większe od poniesionych kosztów,
 strata, jeżeli koszty są wyższe od przychodów ze sprzedaży.
Wynik finansowy netto- stanowi różnicę między wynikiem brutto (zyskiem) i kwotą podatku
dochodowego.
Majątek trwały, aktywa trwałe - charakteryzują się tym, że występują w wielu procesach
gospodarczych, zużywając się stopniowo. To kontrolowane przez jednostkę zasoby
majątkowe powstałe w wyniku zdarzeń przeszłych, o wiarygodnie określonej wartości, o
okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż jeden rok, które w przyszłości spowodują
wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
Aktywa obrotowe – aktywa o zapadalności krótkoterminowej, do których należą zapasy,
należności, środki pieniężne i inne wartości o łatwiejszym dostępie, aniżeli aktywa trwałe.
Inaczej mówiąc są to aktywa, których czas zużycia lub sprzedaży liczony jest od dnia
bilansowego do 12 miesięcy (nie dłużej niż 1 rok). W ciągu tego czasu następuje ich stałe
zużycie. Aktywa obrotowe zmieniają swoją postać w przedsiębiorstwie, przynosząc zysk.
Bilans przedsiębiorstwa- obrazuje stan i strukturę posiadanych przez przedsiębiorstwo
aktywów (majątku), oraz wskazuje na źródła ich finansowania - pasywa.
Efekt skali – miara, określająca zmiany produkcji relatywne do obniżenia kosztów produkcji i
zwiększonego wykorzystania środków. Jest sumą elastyczności produkcji względem
wszystkich czynników produkcji.
Istnieją dwa rodzaje korzyści płynących z efektu skali:
 wewnętrzne – dotyczące przedsiębiorstwa
 zewnętrzne – dotyczące całego przemysłu
Korzyści skali- określane są jako rosnące przychody przy jednoczesnym spadku kosztów
wraz ze wzrostem rozmiarów produkcji. Spadek kosztów może wynikać np. z większej
specjalizacji firmy.
Konkurencja monopolistyczna- to rynek, na którym działa wielu producentów i
konsumentów. Nie ma tu barier wejścia, produkt jest niejednorodny (zróżnicowany). Posiada
ponadto wiele bliskich substytutów (dóbr zastępczych). Uniemożliwia to dyktowanie cen.
Konkurencję tą spotyka się w usługach (np. usługi transportowe), handlu, na rynkach dóbr
konsumpcyjnych (np. przemysł odzieżowy, spożywczy).
Oligopol- to struktura rynku pośrednia między konkurencją monopolistyczną a monopolem.
Oligopol to rynek na którym działa kilka firm. Na tym rynku jest stosowana konkurencja
niecenowa.
Rynek możemy klasyfikować według różnych kryteriów podziału:
W zależności od stopnia wyrównania się cen:
- rynek doskonały
- rynek niedoskonały
Rynek doskonały charakteryzuje się spełnieniem trzech postulatów: przejrzystości,
racjonalności aktów kupna i sprzedaży oraz jednorodności dóbr. Postulat pierwszy oznacza,
że kupujący i sprzedający dysponują pełnymi informacjami o cenach płaconych za dany
towar. Postulat racjonalności aktów kupna i sprzedaży oznacza, że sprzedający i kupujący
podejmują swe decyzje wyłącznie na podstawie cen, czynniki pozacenowe nie wpływają na
decyzje. Jednorodność dóbr oznacza, że towary posiadające jednakowe cechy fizyczne są
postrzegane przez nabywców jako jednakowe, niezależnie od tego, jaki producent je
wyprodukował. W rzeczywistym życiu gospodarczym spełnienie tych postulatów zwykle nie
jest możliwe. Zebrane informacje o warunkach wszystkich transakcji na dany towar wymaga
czasu i pochłania koszty. Często o zawarciu transakcji decydują uwarunkowania pozacenowe,
np. bliskość punktu sprzedaży, zaprzyjaźniony sprzedawca. Producenci świadomie, dzięki
reklamie dążą do zróżnicowania produktów poprzez znaki formowe. Wszystko to sprawia, że
w praktyce rynek jest doskonały i pozwala na istnienie wielu cen na ten sam towar.